IJmuider Courant | 1946 | 20 december 1946 | pagina 2

D

De „grootst mogelijke meerderheid" der K.V.P.-
fractie vereenigt zich met het regeeringsbeleid

Prof. Romme dient twee moties in

Trustmaatschappij wordt centraal lichaam
voor handelsverkeer met Duitschland

Wereldnieuws

Tweede-kamer debatten over Linggadjati

In de gistermiddag gehouden vergadering
van de Tweede Kamer zette minister Jonk
man zijn antwoord over de Indische kwestie
waarvan we reeds een deel in ènze vorige
editie opnamen voort.

De minister zeide:

Men bedenke, dat nog zeer veel aan de

er gebeuren als de opzet mislukt? Dan zal
ongerept zijn gebleven de verantwoordelijk
heid der Nederlandsche regeering.

I gen. Een oorlog is daarvoor niet noodig. Noch
I Engeland, noch Amerika wensehen chaos in
I Indië, merkt spreker tenslotte op Van ons
j had men zekerheid verwacht; wij verzaken
onzen plicht. Geven wij geen zekerheid, dan
zullen anderen dat doen.
j De heer De Groot (C.P.N.) herinnert er
dat hij gepleit heeft vooi een uitspraak

(4.111, *4dl 44 IJ £*..pi*-ll HCLlt VVJU1 (.X.14 UHOJJiaoi,

In antwoord op een desbetreffende vraag der Kam<;r over he, accoord, Nu lleefl dc

deelt de minister mede, dat de Grondwet van
de Vereenigde Staten van Indonesië zal wor.
den vastgesteld door de Indonesiërs. Neder-

minister getracht de Kamer geen uitspraak te
laten doen. Als er geen motie komt beschouwt
de regeering dat als een goedkeuring. Naar

land zal niet als lid der constitueerende ver- „.rüeft.r.^r. ntt.

verdere uitwerking is overgelaten. Het is gadering daaraan deelnemen, maar wel sprekers meening is dat een zwijgende uit

vóór alles een politiek accoord en de re
geering overweegt, als het tot stand ls ge
komen. of dan niet het moment is gekomen,
om wellicht voor wettelijke maatregelen uit.
toch nog allereerst bUeen te roepen een ronde
tafelconferentie, zooais die altijd de laatste
jaren is gedacht. Zoo weinig brengt dit ac-

aan Nederland in deze een taak toebedacht.

De minister verklaart, dat hij met belang
stelling vele opmerkingen over de artikelen
heeft gehoord, maar hij is van oordeel, dat
zijn conclusie een andere moet zijn dan die
van hen, die tegen Linggadjati opponeeren.

Vervolgens wijst hij erop, dat het ontwerp.

Avonden

't Is weer

voor de deur, worden ook de rheumatlsche
pijnen weer heviger en de aanvallen volgen
elkaar sneller op. Een reden te meer om
Kruschen te nemen. Die kleine dageJIJksche
dosis Kruschen doet wonderen; de aanspo
rende werking op de bloedzuiverende orga
nen is heilzaam voor Uw heele gestel,
't Bloed gaat sneller stroomen en de scha
delijke zuren oorzaak van Uw lijden en
pijn verdwijnen vanzelf, Vraag Kruschen
Salts bij Uw Apotheker of Drogist. Fabr.
Griffiths Hughes Ltd., Manchester (Enge
land).

(Adv

Nog niet geopend
voor het publiek

De secretaris van de pa
Trustmaatschappij voor den Handel van
Nederland met hel buitenland, mr. Marius,
heeft een nadere uiteenzetting gegeven
van haar werking.

Kortweg gezegd is het doel der Trust-

coord, dat er ruimte blijft voor een ronde- hicr tor la(el gelegdi

geen voorstel is. Een

tafelconferentie. En daarna ral men moeten j motie is er nog niet. Als er geen komt. dan

komen tot een Grondwetswijziging en opstel,
ling van een statuut voor de Unie.

Tegen de tegenstelling, welke de heer
Romme maakte tusschen Linggadjati

neemt de regeering aan, dat de Kamer toe
laat, wat de regeering voornemens is te doen
„Wij hadden moeten doen vóór de Japan-
sche occupatie, wat de heer Schouten

fantoom en het wezenlijke Linggadjati. heeft wi] zeide de minister.

de minister bezwaar.

Men moet zich indenken, onder welke om
standigheden het accoord moest worden opge
steld: men bedenke, dat ieder der belde dele
gaties Invloed wilde uitoefenen, zoodat het
een compromis moest worden. I)e beste typee
ring is nog altijd, dat het is een politiek ac-

Andere plannen heeft spreker niet gehoord.
Hij is gesterkt in de overtuiging, dat het ac
coord zoo spoedig mogelijk moet worden on
derteekend.

Spreker eindigde met den eed der ministers
nog eens nauwkeurig na te gaan; verlangd i
wordt trouw aan de Koningin, trouw aan de

spraak, maar geen sterke figuur. Een motie
zou waardeloos zijn en de positie der C.-G.
niet versterken. Het is beter een uitspraak,
waarbij niets gezegd wordt dan een nietszeg
gende uitspraak. 4Ct4UU44C4V

De heer Meyer ink (A.R.) spreekt zijn drukt. Zij kan het
teleurstelling uit over de nadere verklaring
van den minister. De conclusie van den mi
nister als zouden de critici zich niet willen
laten overtuigen is in zooverre juist, dat zij
hun beginsel niet wensehen prijs te geven.

Wat zal de regeering doen als het tegendeel
geschiedt van wat ze van de republiek ver-
nu wacht Bijv. ten aanzien van de Nederlanders
die nog in kampen opgesloten zijn, ten aan
zien van het bedrijfsleven en ten aanzien van
het teruggeven van geroofde goederen? Zal
de regccring de republiek dan kunnen dwin
gen?

oord. een afspraak, die eicenlijlt Inhoudt, dat Grondweti getrouwe vervulling der verplich.
we een definitieve afspraak zullen nastreven
op basis van deze overeenkomst.

tingen. Daaraan meende hij te voldoen.

Te ruim één uur, nadat de minister twee
uren gesproken had, werd besloten de dis
cussie te schorsen tot 's avonds acht uur.

Replieken

De beraadslaging werd 's avonds voortgezet
met een verklaring van den heer Rool-
vink (K.V.P.) die de adressen, welke aan de
Kamer zijn gezonden, besprak. Naar zijn in
zicht is de scheidingslijn - tusschen voor- en
tegenstanders van de afspraak van Lingga
djati een kunstmatige. Deze stroom van in
gekomen protesten heeft hij' als een gunstig
teeken beschouwd Degenen, die Indonesië al
hebben opgegeven, zijn klein in getal, y

De minister heeft een uitvoerige uitrcnzet-
tlng gegeven, daarover zal de heer Romme
nog spreken.

De heer Bruins Slot (A.R.) verklaart,
dat het antwoord van den minister hem wei
nig bevrediging heeft geschonken. Elke juri
dische beschouwing der zaak wordt door den
minister afgewezen met een beroep op de po-

IndIschman qpslaat, dan litieke strekking van het accoord en op grond
er zichzelf. Dit IS eigen- ncvrhnlnuisrhpn aard F.r ziin pchter

Ten aanzien der arbitrageclausule deelt de
minister mede, dat de arbitrage op het laat
ste oogenblik is opgenomen op verlangen der
Indonesische delegatie. Geen der partijen
heeft gelegenheid gehad zich volledig reken
schap te geven van de draagwijdte der arbi
trage. De bedoeling is af te spreken, dat dit
artikel in een apart reglement een eigen be
schrijving zal krijgen.

Ten aanzien der bindende notulen zegt de
minister, dat er besprekingen zijn geweest
zonder den Britschen vertegenwoordiger. Bij
die politieke besprekingen zijn afspraken ge
maakt over wat men later zal doen op be
paalde punten Daarover zijn notulen gemaakt.
De minister gelooft, dat de Kamer zou kunnen
goed vinden, niet aan het dringen op het over
leggen der notulen, omdat het schade zou
kunnen veroorzaken.

De minister herinnert er aan, dat voor
„ons. Indische mensehen", de Grondwet niet
zoo gelukkig is voor het gemeenschappelijk
staatsverband, als men wel zou wensehen Als I
men de Grondwet
vindt men er niets over

Twee K. V. P.-moties

De heer Romme (K.V.P.) zegt met vreug
de uit de rede van den minister te hebben
geconstateerd, dat de regeering van een geest
van zoeken vervuld is, het zoeken naar wat
bindt en niet naar wat scheidt. Dè taak op
kort zicht betreft de noodzakelijkheid, dat
alle slachtoffers van de'gebeurtenissen van
Indonesië uit hun toestahd van ellende wor
den verlost. Aan die slachtoffers en hun fa
milie zou spreker willen zeggen: Begrijp dat
we ook hart hebben voor de noodzaak dat gij
in vrijheid moet kunnen leven en dat de
Kamer en de regeering zich daarvan bewust
zijn.

Het fUkt spreker nuttig een uitspraak der
Kamer uit te lokken, opdat die overtuiging
duideiyk moge klinken.

vergeten, dat men nooit heeft voorzien, dat T,j.no,,-..u varaTrfpr m I va"

:ich omstandigheden als nu konden voordoen. „..„„j, I lle'd- dat de rijkseonferentie een belangrijke

motie in, mede onderteekend door de heeren
Van der Goes van Naters. Schouten. Tilanus,
Bierema, Zandt en Ruys de Beerenbrouck,
luidende: „De Kamer, van oordeel dat de
vrijheid en veiligheid der slachtoffers van de
gebeurtenissen in Indonesië en de geïnter
neerden thans in leder geval behooren te
worden verzekerd, gaat ov# tot de orde v
den dag."

Bij de beoordeeling van de vraag of de
regeering moet worden toegelaten tót het
aangaan van het werkelijke Linggadjati heeft

,-ult spreker met zorg. s men *ic een spreke overeenstemming op drie punten ge-

van oogen stelt moet dat staatkundig v.*

verantwoord zijn. De ontwerp-overeenkomst

•an den psychologisch en aard Er zijn echter
gevolgen van staatsrechtelijken aard en dat
/ervu

Jijk een aanwijzing, dat men.tn onze wetge
ving een achterstand had ten aanzien van

Indië. Er wordt in dit debat, en terecht, ge- - mnc* hs( ctaatirimdïi»«vwew»i«iiuiiiis «y unc iiuukh

etaar. op onze Grondwet. Maar men mag nooit i constateerd en wel over het uitgangspunt _in

harte. Over de tweede kon spreker kort zijn.
Hij wilde daaraan zijn stem niet geven. Hij
voelde in de behandeling dezer materie een
botsing der beginselen, die hij ook heden
ochtend'duidelijk had gevoeld. Het was on
juist dat zijn fractie niet naar de toekomst
zou zien. Neen, juist indien men naar de toe
komst keek, zag spreker geen heil in de re
publiek voor de bevolking, maar wel ellende,
terreur en slecht bestuur. De republiek is een
Japansch product. Bij de uitroeping zou zij
zich slechts tot Java beperken. Doch thans
komen daarbij Sumatra en Madoera Ook de
minister acht de gezagsuitoefening voor de
republiek zeer zwaar. Dit is te zacht uitge-
niet uitoefenen, wes
halve men het haar niet mag overlaten.

Toen onze unie van Utrecht ontstond, wil
den. aldus spreker, de zeven provinciën, die
volkomen zelfstandig waren, geheel vrijwillig
een unie. Hier is het omgekeerde het geval.
Hier was een hechter eenheid, die thans
wordt opgegeven. De minister heeft zich te
licht over de Grondwet uitgelaten. Wij heb
ben met de uiterste zorg de Indische staats
regeling samengesteld terwille van de bevol
king zelf. Prettig achtte spreker het terecht
wijzen van den heer Goedhart, dien hij „plus
Soekarniste que Soekarno" noemde.

Onderteekening van deze overeenkomst be-
teekent erkenning van een niet bestaand ge
zag. Is het democratisch dit te aanvaarden
zonder de bevolking van de betrokken eilan
den te hooren? Wat weet men van de wen
sehen der onderscheidene bevolkingsgroepen?

Van de ontwerp-overeenkomst verwacht
spreker geen heil; hij zal zich dus uitdrukke
lijk tegen onderteekening uitspreken.

Vervolgens neemt de heer Schouten (A.
R.) het woord.

„De regeering had gebruik kunnen maken
van de mogelijkheid," aldus de heer Schouten
„een wijziging aanhangig te maken en ik
neem aan, dat zij dit welbewust heeft nage
laten". De taak der Commissie was in de wet
nauwkeurig, afgegrensd. De regeering heeft

zelf medegedeeld, dat er op een bepaald mo-

Spreker dient een ment reden was om aan te nemen, dat deze
begrenzing te nauw was, weshalve zij een I
ruime bevoegdheid toekende. Dat was over
treding van de wet zonder noodzaak, want
anders had men daarvoor wel de argumenten j
aangehaald. En dit had de heer Joekes bij de
verdediging van het regeeringsbeleid nu wel j
moeten doen. Ook de minister heeft nagelaten
hierover te spreken.

Tegen de regeeringsverklaring van 10 Fe
bruari 1946 is van verschillende zijden ernstig
bezwaar gemaakt. Daarna kwam een nieuw
kabinet en de Troonrede. De wijze van wer
ken der regeering is naar sprekers inzicht
hoogst afkeurenswaardig.

van het economische verkeer met Duitsch
land.

In het bijzonder zal de vennootschap:

a. Alle voor handelstransacties met
Duitsohland vereischte of gewensbhte
verklaringen, certificaten en garanties
kunnen afgeven.

b. Den goeden afloop van handelstrans
acties kunnen garandeeren.

c. Als trustee kunnen optreden al dan niet
onder haar garantie bij de financiering
van 'alle handelstransacties.

d- Al dan niet op eigen naam alle finan-
cieele en handelstransacties voor reke
ning van derden kunnen verrichten,
e. Alle overeenkomsten met binnenland-
sche en buitenlandsche regeerings- en
particuliere instanties, welke de werk
zaamheden van de vennootschap be
treffen of daarmede samengaan, kun
nen aangaan.

Het is de vennootschap uitdrukkelijk
niet toegestaan handels- en financieele
transacties, welke uiteindelijk voor haar
eigen rekening moeten komen, te doen.

De Trustmaatschappij zal, voorloopig al
thans, het centrale lichaam zijn, dat de
noodige onderhandelingen met de bezet
tingsautoriteiten voert, dat mogelijkheden
van handel tusschen Nederland en Duitsch
land opspoort, dat waar noodig, bemidde
ling verleent en de formaliteiten voor het

de rede van 7 December; over de wenschelijk-

Zoolang de Grondwet niet gewijzigd is, kan erond
het kwalijk mogelijk zijn zich aan te passen

men verbergt zich achter hinderende notulen

1 taak in den opbouw wordt toegekend en over

aan de wettelijke toestanden. Verwijzende
naar 1830 meent de minister, dat we niet ge
heel zonder precedent zijn.

Waar ging het bij de overeenkomst om?
Gezocht wordt naar een vrijheid in grootere
eenheid als oplossing van het koloniale geval.

Wij willen op eigen wijze voorzien in een
nieuwe staatsinrichting met vrijheid voor de
onderdeelen.

De vieröeelige staat, welke we gaan-oprich
ten, zal moeten voldoen aan eischen, die nog
niet gesteld zijn. Is het. wel redelijk als
men een andere opvatting over de Koninklijke
rede huldigt, als men anders denkt over de
overeenkomst dan een ander de regeering
te beschuldigen van ontrouw en zelfs met
Vervolging te' bedreigen? vraagt de minister.

De beer Vonk heeft volgens den minister
een onjuistheid begaan Hij heeft de leden
der C.-G. en den lt. gouverneur-generaal be
schouwd als gewone ambtenaren Hiërarchisch
zijn ze slechts ondergeschikt aan de Kroon.
Ze hebben geen chef in den gewonen zin. Dat
geeft een verhouding, die niets te maken
heeft met den gewonen ambtenaar. Men kan
zich niet losmaken van de zeer eigen-aardige
verhouding waarin de C.-G. en de It. G.-G
staan.

Een toelichting der C.-G. en een verklaring
der regeering was noodig: Men moet ze als
één geheel zien. waarbij de verklaring der
regeering prioriteit geniet. Het is niet geheel
redelijk, om alleen de 17 artikelen te bezien
los van de toelichting en de verklaring. Vóór

van de onrijpheid der Indonesiërs vcrschi] ,usschen de voorstelllng dl<,

voor "zelfbestuur zou men tot de conclusie

moeten komen, dat er nog een beslissende
Nederlandsche controle noodig is. Daarbij
hoort een passende medezeggenschap, welke
spreker nader gepreciseerd zou willen zien.
Dat kan een rechtstreelcsche relatie tusschen
Nederland en Indonesië zijn, met het optre
den van de noodzaak verschijnt ook de plicht
Spreker zit niet gevangen in een valsche
rijkseenheid-mystiek, Wat de heer Logemann
aanbeveelt als de gewenschte oplossing is
niet de situatie van vóór 1866 en niet de situa
tie van na 1866, maar van 1866 zelf, de crisis.

De minister heeft thans gezegd, dat de
stukken allen zullen binden, Dat is een ver
betering, maar ze zijn te weinig uit één stuk.

P. v. d. A. Vierkant
achter de regeering"

De heer Logemann (P.v.d.A.) stipuleert
nog eens, dat de overeenkomst de beide par-

bij velen bestaat over Linggadjati en het
werkelijke Linggadjati. Dat het gaat over het
werkelijke Linggadjati staat wel vast. Met
dat werkelijke Linggadjati gaat spreker ac
coord. Spreker zegt het antwoord van de
regeering met spanning te hebben afgewacht.
De verhouding van het politieke accoord en
de economische financieele aangelegenheden
is zoo, dat bij onoverkomelijke moeilijkheden
het accoord niet bindt. Spreker is het daar
mee eens. Ten aanzien van den stand der
machtsmiddelen is spreker bevredigd door de
mededeelingen der regeering. De regeering is
duidelijk geweest ten aanzien van de periode
van 1 Januari 1949 Voor herstel in de breuk
zijn drie middelen mogelijk; Een revolution-
naire methode, een anti-revolutionnaire me
thode en een niet-revolutionnaire methode
Met de laatste methode kan de heer Romme
zich vereenigen. Sprekende namens de grootst
mogelijke meerderheid van zijn fractie zegt
spreker dat zij de regeering toelaat tot het

aan de oude rechtsorde vreemd element. Er
zal wel weer veranderd moeten worden, wil
len we niet in het oude blijven steken. Bij

tijen in goede trouw bindt. Het accoord is'een aangaan van wat de regeerina als het wer-

kelijke Linggadjati aangeeft. Tenslotte dient
hij een mede door den heer Van der Goes van
Naters (P.v.d.A.) onderteekende motie daar-
het streven naar een nieuwe rechtsorde moet toe in- luidende:

men met nieuwe factoren rekening houden. „De Kamer, overwegende dat de regeering
De heer Schouten zegt wel dal ook aan zijn terecht haar beleid er op richt, om, met over
kant de progressieve gezindheid aanwezig is, winning van de zoowel hier te lande als in
maar hij verruimt dat op tijd waar te maken. Indonesië heerschende vertrouwenscrisis, een

Hij en de heer Bruins Slot kunnen geen af
stand doen van Nederland's voogdij. Voor
spreker is het zoo dat een dergelijk verant-

de onderteekening moet vaststaan, dat de woordelijkheidsbesef niet dan met wapenge-
wederpartjj toelichting en verklaring aan- weid tegen vrijheidsstreven kan gaan.
vaardt. Duidelijk moet blijken, dat men nietSpreker beschouwt het als pose wanneer

alleen de artikelen onderteekent. Aan de
derteekening zou de regecring een briefwisse
ling willen doen voorafgaan, waarin dat
wordt duidelijk gemaakt.

In het vervolg van zijn antwo'ord aan de
Tweede Kamer over de Indische kwestie ging
minister Jonkman gisteren de opdracht aan
de C.-G. na, zoomede de toelichting welke hij
er op gegeven heeft. Het recht van afschei
ding werd erkend. Hij vroeg zich af, of het
redelijk is aan het betrokken artikel zelf te
ontleenen een mogelijkheid tot strafbaarheid.

Van de 7 December-rede af wordt gehinkt
op twee gedachten: of het moet zijn een uni-
tarisch verband of een federatief verband. In
de Troonrede vindt men dezelfde veelzijdig
heid. Men vindt het terug in elk staatsstuk;
en als men nu gaat staan op het federatieve
been, is zoo sterke oppositie dan wel juist?

Er is gevraagd, is dit nog wel een Konink
rijk? De overeenkomst moet genomen wor
den naar haar eigen tekst en dan ziet men in
art 6 een federatie, die Unie wordt gehee-
ten; in art. 7 organen, die gemeenschappelijke
belangen zullen behartigen; en men ziet aan
het hoofd der Unie den Koning. Besluiten
worden genomen in naam des Konings. Er is
een conflictenregeling aangekondigd: hieruit
blijkt de eigen souvereiniteit der Unie.

In elk geval wordt een en ander nog open
gelaten voor nadere uitwerking. In de Unie
wordt de laatste gedachte der overheersching
weggenomen als men ziet, dat aan het hoofd
der Unie staat een Koning uit het huis van
Oranje en niet het Koninkrijk der Neder
landen.

De beteekenis van de defacto erkenning is,
naar sprekers inzicht, duidelijk uiteengezet
door den heer Logemann

Of men de erkenning wil betitelen als regio
naal of niet kan de positie niet verhelderen.
Het is de erkenning van de republiek die
een staat zal worden van de Vereenigde Sta
ten van Indonesië. Spreker erkende, dat na
koming in het bestand zich op zeer onbevre
digende wijze voltrekt. De kern van de er
kenning, dat de republiek het gezag uitoefent
ligt hierin, dat het noodzakelijk is als bewijs
onzer vreedzame bedoelingen, de republiek
te erkennen.

De minister merkte op dat de opmerkingen
van de heeren Logemann en Goedhart ten
aanzien van Nieuw-Guinea door de regeering
ter harte zullen worden genomen. Wat moet

men zegt; We hadden flink moeten doen tegen
Engeland en Amerika. Naar spreker's mee
ning is het Koloniaal overwicht niet meer te
handhaven. Hij juicht toe wat de regeering
wil doen Veel en diepgaand overleg met de
Staten-Generaal is gewenscht. Wat de Kamer
tot taak heeft is een openhartige bespreking
en waar noodig critiek. De partij van den
Arbeid, zoo besluit spreker, stelt zich vier
kant achter het gevoerde beleid.

De heer Vonk (P.v.d.Vr.) herhaalt dat zijn
partij zich geschaard heeft achter het plan-
Welter. De zaak kan nog wel gered worden:
Den Angelsaksers moet duidelijk gemaakt
worden, dat het zoo niet langer kan en Soe
karno moet te verstaan gegeven worden, dat
hij geen gezag heeft, dat de wapenstilstand
een farce Is geworden. Als er klare taal wordt
gesproken, zal men begrijpen, dat men de
beginselen van de Koninklijke rede zal vol-

Motie voor Rijksconferentie

Overigens geeft spreker nog te kennen, dat
hij gezegd heeft, dat het de plicht der regee
ring was geweest haar eigen verantwoorde
lijkheid tegenover het Engelsche beleid te
dragen. Het antwoord van den minister heeft
spreker niet kunnen bevredigen. Er is niet
eens geantwoord op de vraag of alle afspra
ken in de notulen zijn opgenomen.

De heer Schouten verklaart zich niet te
kunnen vèreenigen met het beleid der regee
ring.

Tenslotte dient hij een mede door de heeren
Bierema, Tilanus, Zandt en De Wilde onder
teekende motie in, waarin 'de regeering wordt
uitgenoodigd de Rijksconferentie ten spoedig
ste bijeen te roepen.

De heer Stokvis (C.P.N.) betoogt dat
Nederland de realiteit in Indonesië moet er
kennen. Het patriarchale verband van kolo
niale verhoudingen is verbroken. Het ver
leden is voltooid verleden tijd.

De heer Van Walsum (P.v.d.A.) gaat
nader in op de<,door de heeren Tilanus en
Bruins Slot gemaakte opmerkingen.

De heer Hoogcarspel (C.P.N.) ver
klaart o.a. met genoegen vernomen te heb
ben, dat de minister de plannen-Welter en
-Schouten verwerpt.

De heer Joekes (P.v.d.A.) acht het debat
voldoeninggevend te zijn geweest. De minis
ter verdient z.i. dank voor de wijze waarop
hij is ingegaan op wat in de Kamer naar
voren is gebracht. Spreker zegt onaanvaard
baar te achten de opvatting als zou de repu
bliek een Japansch tpaaksel zou zijn, al zal
niemand ontkennen, dat er een stimuleerende
Japansche invloed is geweest

Nadat hij uitvoerig is ingegaan op opmer
kingen van den heer Schouten, verklaart hij
de motie-Schouten niet te kunnen steunen.

duurzaam samengaan van Indonesië en Ne
derland op den grondslag van de beginselen
der Koninklijke rede van 7 December 1942 te
verwezenlijken; overwegende, dat de regee
ring hiertoe dienstig acht hét aangaan met
vertegenwoordigers van de regeering der re
publiek Indonesië van een wederzqdsche ver
bintenis. met inachtneming der geldende
Grondwet, tot niets meer of anders dan wat
volgens de door de Commissie-Generaal op
gestelde toelichting te Linggadjati is overeen
gekomen met onverkorte inachtneming van
de Regeeringsverklaring van 10 December Nadat ook de heer Zandt (St. Ger.) nog
1946 en van de aanvullende regeerings-1 heeft gesproken, komt minister Jonkman
verklaring van 19 December 1946; van aan het woord. Hij erkent o.m dat waar is
oordeel, dat deze wederzijdsche verbin
tenis, bij juiste uitvoering daarvan, inder
daad de mogelijkheid opent om het noodzake
lijk duurzame samengaan tusschen Nederland

De minister antwoordt

reizigersverkeer vereenvoudigt. Het is ech
ter niet de bedoeling, dat de Trustmaat
schappij voor eer lange reeks van jaren dit
centrale punt blijft vormen. Naarmate de
j mogelijkheden ruimer worden, zal de par-

van de pas__op0enchte *jcujiere handel de werkzaamheden moe
ten overnemen.

Het doel van de Trustmaatschappij is
niet het maken van winst, hetgeen ook tot
uitdrukking komt in de bepaling van de
statuten, dat aandeelhouders maximaal 5
pet, dividend zullen ontvangen.
De werkzaamheden der Trustmaatschap-
-pij zijn te verdeelen in twee categorieën,
^waarvan de eerste betrekking heeft op het
verkrijgen van. een offerte, de tweede op
het afsluiten van de transactie. De Trust
maatschappij zal voor beide soorten werk
zaamheden een provisie in rekening bren-
gen.

De Trustmaatschappij staat voorloopig
nog niet voor het publiek open. Zij bezit,
nog geen eigen kantoorgebouw en de per-
soneelsterkte is nog zeer gering. Het is on
mogelijk, dat reeds thans met het in be
handeling nemen van aanvragen begonnen
wordt.

Ter dood veroordeelden
in onzekerheid

Tot 1 September waren door de bijzon
dere gerechtshoven en het hof van cassatie
in ons land in totaal 69 personen ter dood
veroordeeld. Neg slechts in 5 gevallen is
op de verzoeken om gratie een beslissing
genomen. Drie doodvonnissen zijn ten uit
voer gelegd. Eén ter dood veroordeelde
heeft door zelfmoord de beslissing in eigen
hand genomen. In het vijfde geval werd de
doodstraf in gevangenisstraf veranderd. Dit
wil dus zeggen, dat alle andere veroor
deelden gedurende een langen tijd in een
pijnigende onzekerheid verkeeren. Bij on
ze informatie in den Haag bleek, dat de
behandeling der gratieverzoeken tijdroo-
vend is. Thans moeten alle leden van het
hof, die aan de veroordeeling hebben me
degewerkt, in een plenaire zitting hun ad
vies brengen. Dit geeft dikwijls moeilijk
heden. Daarom wordt een wijziging van de
wet voorbereid, waarin komt te staan, dat
het hof in raadkamer zijn advies kan vast
stellen. Daardoor wordt de gratie-proce
dure vereenvoudigd.

Maar zoo werd ons verder medege
deeld de bestaande procedure mag tijd-
roovend zijn, zij is geen afdoende verkla
ring voor het zeer langzame tempo waarin
tot heden de beslissingen zijn afgekomen.
Het oponthoud zit vooral aan het 'departe
ment van Justitie. Het wordt algemeen
aangenomen dat het streven bestaat het
aantal doodvonnissen zeer sterk te beper
ken. Een middel om daartoe te komen is
het vertragen van de beslissingen op de
gratieverzoeken. De moeilijkheid wordt in
gezien van het uitvoeren van doodvonnis
sen als de veroordeelden een langen tijd
in onzekerheid hebben verkeerd over de
vraag of gevolg gegeven zal worden aan
hun verzoek om gratie.

De nu gevolgde weg om tot het beoogde
doel alleen doodvonnissen uitvoeren in
de zeer ernstige gevallen te komen,
werd in het algemeen afgekeurd. Het moge,
zoo werd gezegd, niet zoo erg zijn dat èen
veroordeelde, die zich zoo ernstig misdra
gen heeft, dat. de rechter overtuigd was,
dat hij met zijn leven moet boeten, eenï-
gen tijd in onzekerheid verkeert voor hij
hoort, dat zijn gratieverzoek is ingewil
ligd, daartegenover staat, dat de straf.ver
zwaard wordt voor ter dood veroordeelden
die tenslotte toch hun ongewijzigd vonnis
moeten ondergaan. Er moet alles aan ge
daan worden om die verzwaring van straf
te /voorkomen.

De familieleden van veroordeelden

Thans is in de wet vastgelegd, dat per
sonen, die veroordeeld worden wegens het
treden in vreemden krijgsdienst, hun Ne
derlanderschap vérliezen. Het gevolg daar
van is tevens, dat ook hun vrouwen en
minderjarige kinderen hun nationaliteit

Dezer dagen is in het stadje Chur in Zwit
serland het proces tegen den Zwitserschen
Quisling, Dr. J. F. Barwisch begonnen.
Dr. Barwisch wordt beschuldigd van land
verraad en van een aanslag op de onaf
hankelijkheid van Zwitserland. Hij is
oorspronkelijk Oostenrijker en onderhield
nauw persoonlijk contact met Seyss Inquart
en Kaltenbrunner. De aanklacht vermeldt
o.a. pogingen om aansluiting van Zwitser
land bij Duitschland te bewerkstelligen

Philharmonisch orkest
voor Brabant

Na een studie van drie maanden heeft een
commissie, die door Gedeputeerde Staten van
Noord-Brabant in het leven was geroepen,

gunstig gerapporteerd over de in Brabant al- prlip ?n de nraktiik heeft dit tot on
gemeen met sympathie ontvangen plannen ?mi-i t L, Vno tLn

om in deze provincie een eigen beroepsorkest
te vormen.

billijkheden aanleiding gegeven. Zoo kan

het voorkomen dat een minderjarige zoon

De commissie adviseert een geheel nieuw van een veroordeelden SS-er zijn Neder—
ensemble te vormen naast de amateur-orkes
ten en het 's Hertogenbosch als zetel te geven
Het zal uit ongeveer 60 musici bestaan. De
regeering is bereid om reeds in 1947 een sub
sidie te geven Het nieuwe orkest zal nauw
samenwerken met het conservatorium van
Tilburg.

Tii het Zuiden zijn weer
„sper-uren" voor gas

Ianderschap verliest, niettegenstaande hij
steeds goed geweest is en zelfs belangrijk
illegaal werk heeft verricht. Daarentegen
behoudt een jonge SS-er zijn Nederlander
schap als zijn vader in de oorlogsjaren
„goed" geweest, is.

Bovendien is het onbillijk als een vrouw
van een veroordeelde, die het met haar
man niet eens was en zelf niets verkeerds
gedaan heeft, bij de veroordeeling van
haar man haar nationaliteit verliest.

In regeeringskringen zijn deze onrecht
vaardigheden ingezien. Daarom is een wij
ziging van de wet in voorbereiding.

en Indonesië op den grondslag van de begin
selen der Koninklijke rede te verwezenlijken;
vereenigt zich met het ten deze door de re
geering voorgenomen beleid en gaat over tot
de orde van den dag."

Dê heer Tilanus (C. H.) sprekende over
de moties, zeide, dat hij aan de eerste zijn

In het Zuiden van het land bestaan weer
„sper-uren" voor die bedrijven en parti
culieren, die gas betrekken uit de Staats
mijnen, zulks tengevolge van het feit, dat
de mijnen eenige dagen krap zitten met,
mijngas. De Geldersche electricitèitscen-
trale is er toe overgegaan om de kabels,
waarop meer stroom wordt gebruikt dan is
toegestaan, „droog te leggen". In Zeeland j
is dit eveneens het geval- Deze situatie

blijft zoolang bestaan, tot nieuwe stroom- Is 1me" aeeoord gegam met

- - - - 1 .muilkorfwet", volgens welke het aan Fransche

Ter eerste officJeele vergadering van Leon

wat een der leden zeide: De regeering laat
ons in den mist. Inderdaad, aldus de minister,

wij zitten in den mist. Spreker merkt op, dat levering via de kabels mogelijk is.
het recht ,van afschaffing theoretisch zou be- j

staan. Het is immers conform de 10 Februari- AciFeS aan de Tweede Jvanier
verklaring door de regeering erkend. Het1 i..j>
voorstel-'Weiter zal z.i. in Indonesië doen ver- lHZaKC lljtStraiten
moeden dat men een superstaat wil vormen

in de verwachting, dat men de Nederlandsche landelijk comité van actie tegen de

leiding wil handhaven. Met Den Pasar is doodstraf heeft in een adres den leden van
haast, omdat de Malino-gebieden niet den de Tweede Kamer aanbevolen der regee-

indruk mogen hebben, dat zij minder zouden nn2 te verzoeken een diepgaand onder- wi

zijn. zoek onder leiding van deskundigen te schudding gebracht door een zware ontploffing,

De vraag is gesteld of na 1 Januari 1949 de I doen instellen naar het desbetreffende - veroorzaakt door het In de lucht springen van

regeerings-ambtenaren verboden is, persconfe
renties te houden of interviews te verleenen, dan.
wel radio-toespraken te houden, zonder daartoe
gemachtigd te zijn Volgens opvattingen van
journalisten zou deze maatregel waarschijnlijk
sterken tegenstand ontmoeten. Deze maatregel
zal niet aan de Assemblee ter goedkeuring wor
den voorgelegd en ook niet bij wijze van Presi
dentieel decreet worden uitgevaardigd, doch is
genomen op verantwoording van het kabinet.

De Belgische gemeente Jabbeke is in op-

De slooten en vaarten in Volendam zijn ook berijdbaar en de jeugd profiteert
er volop van.

Nederlandsche invloed zou zijn verdwenen in
de Vereenigde Staten van Indonesië Dat zal
inderdaad zoo zijn, maar op andere wijze zal
die toch tot uiting kunnen komen.

De eerste motie-Romme zal de regeering
uiteraard steunen.

De tweede motie-Romme geeft de regeering
steun, waarvoor zij erkentelijk is.

Beide moties zijn der regeering welkom. De
bindende notulen zijn verwerkt in de memo
rie van de C.-G. Maar mocht er ten deze iets
.zijn verzuimd, dan kan dat nog tvorden her
steld.

De motie-Schouten heeft iets aantrekkelijks
voor de regeering, maar een bezwaar is dat
er een strekking in ligt, welke voor de regee
ring moeilijk aanvaardbaar is.

De beraadslaging werd hierna gesloten. Be
sloten wordt de stemming over de moties
Vrijdag direct na de hervatting te doen hou
den. De voorzitter schorste om half twee de
vergadering tot hedenmorgen elf uur.

WOLLEN STOFFEN IETS GOEDKOOPER.

In de Staatscourant ls verschenen de beschik
king: „Wijzigingen en aanvullingen van het
caiculatieschema voor wollen stoffen". Tenge-
l volge hiervan zullen de prijzen die voor wollen

1 stoffen berekend mogen worden, met eenige
procenten dalen.

probleem. een met landmijnen beladen auto. Bij deze ont-

Het comité meent, dat alle lichamelijke ploffing werden 7 personen gedood en 9 andere
straffen verwerpelijk zijn, omdat zij wel zwaar gewond,
een onvermijdellijke rechtstreeksche af-
schrikking van bepa

nen teweegbrengen, maar de mentaliteit,
waaruit de te bestrijden misdrijven voort
komen, niet vermogen aan te tasten, ter
wijl zij daarentegen het cultureele peil
der bevolking in het algemeen in ernstige
mate verlagen.

i - Het BeI?iscbe blad „Cité Nouvelle" deelt

mede. dat een der voormannen van het Vlaamsch
- Nationaal Verbond. Ward Hermans te Berlijn is

gearresteerd Hij zal binnenkort naar België

worden overgebracht om daar terecht te staan.

Drie Ttaliaansche vliegers, de bemanning van
een toestel der Ttaliaansche luchtmacht, zijn op
een oefenv'lucht om hét leven gekomen, toen
hun toestel neerstortte op een veld bij Monte-
rotondo te Noord-Westen van Rome.

Officieel wordt in Athene medegedeeld, dat
in Thracië een nieuwe actie tegen het bende
wezen is begonnen. Aan deze actie nemen behal
ve-troepen en politie ook guerrillastrijders van
de vroegere verzetbeweging onder kapitein
Tsaous deel. Gedui'ende de bezetting opereerde,
de Tsaous-groep in Thracië. Een communistisch
woordvoerder beweert, dat de groep in contact
stond met anti-communisten.

Terwijl In Londen in Buckingham Palace de
ontkenningen van de berichten dat Prinses
Elisabeth en Prins Philip van Griekenland on
officieel verloofd zijn. duidelijk zwakker wor
den, wordt in Athene in kringen die nauwe be
trekkingen met de Grieksche Koninklijke familie
onderhouden, gezegd, dat men niet verrast zou
zijn, indien de verloving omstreeks den een en
twintigsten verjaardag van de Prinses, die in
April van het voigènd jaar valt, zou worden
bekend gemaakt. Men zegt in deze kringen dat
Prins Philip zoo volkomen ver-Eengelschï is,
dat men nauwelijks nog aan hem als aan eea
Griek denkt.

De radio geeft vanavond-

HILVERSUM I, 301.5 M.

18.00, 20.00 en 23.00 uur Nieuv^. 18.15 Tentoon
stelling „Veer en pels". 18.30 Nederlandsche
strijdkrachten. 19.00 Denk om de bocht 19.15
Lichte muze op de zwarte schijf, 19.30 VPRO.
20.08 „Koningen'in Judea". 21.10 Men vraagt en
wij draaien. 21.30 Buitenlandse!) overwicht. 21.45
S tradiva-sextet. 22.15 Jazz-uitzending. 22.40
Avondwijding. -J.15 Symbolisch concert.
HILVERSUM II, 415.5 M. en 218 M.

19.00, 20 00 en 22 00 uur Nieuws. 18.00 „Indië en
onze Jongens in de krijgsmacht". 18.15 Vrij en
blij. 19.15 Departementale uitzending. 19 30 Toe
spraak jkvr. mr. J. E. B. Alting van Geusau.
19.35 Gramofoon. 19.45 Het evangelie in Espe
ranto. 20.05 Bijbel en muz.lek. 20.40 moeilijke
teksten uit het nieuwe testament; 21.00 Serenade
in E gr. t. op. 22. 21.30 MetroQOle-orkest. 22.15
Vragen aan voorbijgangers. 23.00 Nieuwe Neder
landsche muziek. 23.30 NCRV Harmonie-orkest,1