IJmuider Courant
Vooruitzichten
Regeering contra prof. Gerbrandy
Binnenkort een
extra tabaksbon
Soedirman's rede zal worden verduideli jkt
Ook Nederlander in Oost-Indonesisch kabinet)
ia
Oudejaaropde„Wil!em Barendsz"
Commissie-generaal
morgen naar Indië
Russische meeningen
over het nieuwe jaar
61e Jaargang No. 18524
Bureaux: Kennemerlaan 154, Tel. Redactie en
Administratie 5437. - Haarlem: Gr. Houtstraat 93,
Telefoon 10724, Directeur-Hoofdredacteur 15054.
Drukkerij Z. B. Spaarne 12, Tel. 12713, 10132.
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
KENNEMER EDITIE VAN HAARLEMS DAGBLAD
Zaterdag 4 Januari 1947
Verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feest
dagen. - Abonnementsprijs per week 31 cent; per
kwartaal 4.Franco per post 4.50. - Adver
tentie-tarieven op aanvraag bij' de Administratie
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
NEDERLANDS economische vooruitzich
ten in het nieuwe jaar betreffen heel
wat meer vragen dan. die van de aanvaar
ding van een lageren levensstandaard bij
een hooger arbeidsproductiviteit.eischen,
die zich trouwens veel verder in de toe
komst zullen doen gelden dan alleen in dit
jaar.
Minister-president Beel heeft een opti-
mistischen toon doen hooren in zijn radio
rede op Nieuwsj aarsdag, zonder bepaalde
plannen uiteen te zetten of iets nieuws te
vertellen. Eigenlijk heeft hij zich bepaald
tot bekende uitspraken omtrent het regee-
ringsbeleid, gelardeerd met een aantal
schoone phrasen. En ongetwijfeld heeft hij
eenige opschudding onder de historici ver
wekt met deze passage; „Dit is niet de eer
ste maal, dat wij uit een oorlog zijn geko
men die ons veel kostte. Tachtig jaren
hebben wij gevochten voor onze vrijheid.
Zij hebben een gouden eeuw ingeleid voor
ons geestesleven". Het is een minst geno
men zeer gewaagde theorie, de gouden
eeuw v'êor ons geestesleven in verband te
brengen met den tachtigjarigen oorlog, die
er trouwens niet aan voorafging, maar er
ten deele mee samenviel. En het is nog veel
meer gewaagd, de gouden eeuw te vergelij
ken met den toestand, waarin wij na de
vijf Duitsche bezettingsjaren verkeeren.
Men moet voorzichtig zijn met de term „de
geschiedenis herhaalt zich" al is dat een
gemakkelijke gemeenplaats, die van nood
zaak tot verder nadenken schijnt te ont
slaan. De geschiedenis heeft de hebbelijk
heid, zich wel in den aard der verschijn
selen op zichzelf, maar niet in hun onder
linge structuur en ook lang niet altijd in
hun volgorde te herhalen. En al kan men
de goede bedoeling van den minister
president, om het Nederlandsche volk een
hart onder den riem te steken, waardeeren,
er is toch geen enkele aahleiding om nu
een gouden eeuw te verwachten, die als
het ware bij voorgeschreven kringloop op
ons neer zou moeten dalen. Eigenlijk is het
jammer dat de regeering de jaarwisseling
niet te baat heeft genomen om een zake
lijker en belangrijker betoog tot het volle
te. richten. Nog altijd schijnt er in ons land
een zekere aarzeling te bestaan, om dat
buiten het parlement te doen. Welk feite
lijk bezwaar ertegen bestaat is niet dui
delijk.
Vooruitzichten voor 1947 houden onge
twijfeld in, dat de strijd -tegen het gevaar
van inflatie krachtig zal moeten worden
gevoerd en dat daarbij alle middelen zullen
moeten worden toegepast, om naar een
sluitende staatsbegrooting te st.rev%ri. Dat
is hier al meermalen aangevoerd. Het is
door een zoo gezaghebbend econoom als
prof. dr. G. M. Verrijn Stuart met nadruk
naar voren gebracht in een intei*view met
de N.R.C. Hij is wel optimistisch gestemd
ten aanzien van verderé stijging van onzen
uitvoer. Zooals men weet is die in 1946
regelmatig toegenomen, maar heeft lang
niet-het punt bereikt, waarop men in den
aanvang van dat jaar had gehoopt. Wij zijn
dan ook nog heel ver van een sluitende
handelsbalans verwijderd. Prof. Vei-rijn
Stuart voorziet evehwel, dat de uitwerking
op korten termijn van de verwachte de
pressie in de Vereenigde Staten meer voor-
dan nadeel voor ons land zal opleveren.
Hij gelooft dat zij tot lager prijzen zal lei
den 'en dientengevolge tot besparing, zoo-
.lang onze invoer den uitvoer overtreft. En
een prijsdaling op de internationale mark
ten zou de spanning tusschen officieel-
vastgestelde prijzen en zwarte prijzen ver
minderen. Dat is dus geen plezierig voor
uitzicht voor 1947 voor den zwarten han
del. Op langen tei'mijn zouden lage prijzen
in de Vereenigde Staten evenwel onvoor-
deelig voor Nederland worden, als het zijn
handelsbalans in evenwicht bracht en zijn
buitenlandsche markten poogde uit te
breiden. Uit dewelke beschouwing van den
hooggeleerden commentator dus valt af te
leiden, dat een Amerikaansche depressie
van korten duur voor de Nederlandsche
economie het voordeeligst zou zijn.
Onze economische vooruitzichten betref
fen in niet geringen mate den verderen
loop van zaken in Indië en de ontwikke
ling van het Duitsche vraagstuk. De Com-
1 missie-Generaal zal eerstdaags weer naar
Batavia vertrekken. Aangenomen mag
worden, dat zij bij haar verdere onderhan
delingen voldoenden steun van Nederland
sche deskundige raadgevers zal hebben om
onze groote economische belangen ten beste
te kunnen dienen: een taak, die men niet
los kan maken van de mogelijkheid van
Amerikaansch streven, naar belegging in
Indische ondernemingen. Dergelijke Ame-
rikaansdhe belangstelling ten aanzien van
Nederland zelf is natuurlijk ook een zaak
van belang, die men evenwel in het alge
meen met minder ongerustheid zal be
schouwen.
Nederlandsch particulier initiatief tot
belegging van een internationale economi
sche conferentie over het Duitsche vraag
stuk zal, naar verwacht wordt, op korten
termijn tot verwezenlijking leiden. Dat is
van groot belang, want het herstel van
den handel met het achterland is op den
duur een levenskwestie voor ons volle
evenals in het Verre Oosten: geenszins al
leen voor de daarbij direct betrokkenen,
maar voor ons geheele volk, dat immers
voor zijn eigen levensstandaard afhanke
lijk is van ons algemeene welvaartspeil.
Tijdelijk moge het er wel eens anders uit
zien, in het bijzonder voor zwarte hande
laren, maar die tijdelijkheid duurt kort en
ons aller afhankelijkheid van den algemee-
rjen stand van zaken zal zich weer onver
biddelijk doen gelden. Het ware_ nuttig
voor henzelf als meer menschen dit be
grepen en als velen niet zoo onbegrijpelijk
kortzichtig over deze dingen, spraken.
@ns tijdelijk lidmaatschap van den Vei
ligheidsraad is per 1 Januari#geëindigd.
Dit zal onze economische positie niet ra-
kén. Wel zijn andere onderhandelingen in
Amerika daarvoor van veel onmiddellijk
belang, namelijk de welke de oud-minister
Steenberghe voert voor het sluiten van
een leening van vijfhonderd millioen dol
lar. Hij heeft op Nieuwjaarsdag gewaar
schuwd tegen te groot optimisme. Pas in
Februari zal de beslissing kunnen vallen.
En men vraagt zich met groote belangstel
ling af: Wat zijn de Amerikaansche be
doelingen?
Dit dan over enkele belangrijke vooruit
zichten, waarover in dit jaar nog heel veel
te zeggen zai zijn. R. P-
De Tholen 42 na aanvaring met
Katwijker logger gezonken
De Katwijker logger KW 159 is hij
Vlissingen met de Tholen 42 in aanvaring
gekomen. De Tholen 42 is gezonken. De
bemanning is gered en door de KW 159
in Vlissingen binnengebracht.
Een officieel protest tegen de wijze waarop de
oud-premier Dr. van Mook heeft aangevallen
Naar aanleiding van de radiorede, Donder
dagavond uitgesproken door prof. P. S.
Gerbrandy, in zijn kwaliteit van voorzitter
van het nationaal comité „Handhaving der
Rijkseenheid", wordt van officieele zijde
het volgende medegedeeld:
„Het is een vanzelfsprekend en grond
wettelijk gewaarborgd goed recht van
iederen Nederlander, ook van prof. Ger
brandy, om in het openbaar vrij zijn mee-
ning uit te spreken over het beleid der
regeering. Het is van den anderen kant
een even goed recht der regeering om haar
beleid niet tegenover iéder, die zich als
voorvechter van een andere beschouwings
wijze opwerpt, doch slechts in de daartoe,
grondwettelijk aangewezen, door het volk
gekozen colleges te verdedigen. Zij heeft
dit gedaan. Zij heeft haar bgleid in de
volksvertegenwoordiging toegelicht en
ongevraagd heeft deze zich in groote meer
derheid achter haar voornemens ge
schaard. De regeering gaat nu voort met
den arbeid aan de uitwerking der over
eenkomst van Linggadjati op de thans ge
legde basis en onder andere aan de voor
bereiding van de Ronde-Taf el-conferentie,
terwijl uiteindelijk de Koninklijke belofte
van 7 December 1942 ook in een voorstel
tot grondwetswijziging zal worden gegoten.
De regeering meent echter wel ernstig
protest te moeten aanteekenen tegen de
denigreerende wijze, waarop prof. Ger
brandy heeft gemeend den met zooveel vol
harding aan zijn zware taak arbeidenden
luitenant gouverneur-generaal, dr. Van
Mook te moeten aanvallen.
Wanneer het waar is, wat prof. Ger
brandy meedeelt over de voorgeschiedenis
der Koninklijke rede van 7 December 1942,
wanneer hij dus reeds .in dien tijd wist,
wat hij thans meent over dr. Van Mook te
moeten zeggen, dan mag de vraag, worden
gesteld, waarom juist hij, destijds minis te-
president, dienzelfden dr. Van Mook, dien
hij achtereenvolgens tot minister van Ko
loniën, tot luitenant gouverneur-generaal
en wederom tot minister van Koloniën voor
benoeming voordroeg, nog verscheiden^
jaren nadat de gebeurtenissen plaats had
den, waarmee hij thans zijn oordeel tracht
te staven, als minister handhaafde.. Ster
ker nog: waarom hij hem in October 1944
behalve minister van Koloniën tegelijker
tijd tot luitenant gouverneur-generaal
voordroeg, dr. Van Mook dus meer machts
volkomenheid schonk dan ooit een minister
van Koloniën of een gouverneur-generaal
bezat en zich ten behoevé van dr. Van
Maar eerst komen de
Volksherstel-sigaretten
(Van onzen Haagschen correspondent)
Tegen het einde van deze maand of in
begin Februari kan de aanwijzing tege
moet gezien worden van een extra-tabaks
bon, de eerste van de serie, welke tot de
reeds officieel aangekondigde rantsoen-
verhooging zal leiden.
De winkeliers zijn slecht te spreken over
het uitblijven van de z.g. weldadigheids-
Mook een figuur veroorloofde, die hij zelf
naderhand als een „staatkundig monstrum"
kwalificeerde. Bovendien vraagt de regee-
g zich af waarom prof. Gerbrandy de
toelichting in zijn radiorede gegeven op
de Koninklijke rede van 7 December 1942
en die hij zelf blijkbaar van groote bet.ee-
kènis acht voor een juist begrip van deze
rede, aan de Stalen-Generaal heeft ont
houden toen hij deze 'in een nota op de
hoogte stelde van de hoofdpunten van
het regeeringsbeleid irf Londen.
Tenslotte zij meegedeeld, dat de regee
ring in de nadere toelichting -van prof.
Gerbrandy geril aanleiding vindt om haar
overtuiging, dat zij niets ongrondwettelijk
voorstelde noch in strijd handelde met
de bedoeling der Koninklijke rede, te her
zien".
Wijzigingen in het Amerikaansch
bestuur van Duitschland
Volgens de „Washington Post" zijn er
belangrijke mutaties 'in het Amerikaan
sche militaire bestuur in Duitschland en
Oostenrijk te verwachten.
Luitenant-generaal Lucius D. Clay, de
tegenwoordige plaatsvervangende militai
re gouverneur van de Amerikaansche zóne
im, Duitschland, zal generaal Joseph
McNarney als commandeerend generaal
van de Amerikaansche troepen in Europa
opvolgen en tevens zijn tegenwoordige
functie als hoofd van het Amerikaansche
militaire bestuur in Duitschland behouden,
aldus het blad.
Verder voorspelt de „Washington Post"
dat generaal McNarney de Amerikaansche
vertegenwoordiger zal worden in de mili
taire stafcommissie van de UNO en dat
generaal Mark Clark, het hoofd van de
Amerikaansche bezettingstroepen in Oos
tenrijk, zijn functie te Weenen zal neer
leggen, en dat deze zal worden overgeno
men door luitenant generaal Geoffrey
Keyes, die thans het bevel voert over de
Amerikaansche troepen in Salzburg.
Wedstrijden afgelast
De wedstrijden van voelbal, hockey,
korfbal en handbal zijn, gezien de terreins
omstandigheden, voor Zaterdag en Zondag
afgelast.
Het voetbalprogi'amma van den K.N.VJ5.
is verschoven naar 12 Januari.
Hel woord is aan.
De mensch wordt grooler naar
mate hij zijn doel hooger stelt.
Actie op groote schaal bij Medan
Tjokorde Gde Rake Soekawati, het voorloopig staatshoofd van den nieuwen staat
Oost-Indonesië, heeft in een interview met den bijzonderen correspondent van het
A. N. P. verklaard, dat bij de aanstaande kabinets-formatie in concreto tot uiting zal
worden gebracht de wil dér Indonesiërs tot samenwerking met alle bevolkingsgroepen
daar te lande. Uit dien hoofde, iUdus Soekawati, zal er naar gestreefd worden dat ook
een Nederlander en een Chinees in het ministerie zullen zetelen. Leidende criteria bij
de kabinetsformatie zullen zijn: bekwaamheid en integriteit.
Soekawati maakt de balans
van Den Pasar op
Een en ander was naar Soekawati
bevestigde ook reeds te berde gebracht
bij het onderhoud, dat hij en de door hem
juist aangewezen kabinetsformateur Nadja-
moeddin Daeng Malewa na de slotzitting
met den luitenant-gouverneur-generaal
hadden gehad. Wat het verloop der confe
rentie zelve betreft, toonde de voorloopige
president zich tevreden.
Dat de'afgevaardigden schrokken van de
lange lijst van niet dadelijk over te dragen
bevoegdheden, plus een lijst van bevoegd
heden, waarin de regelingen van het land
zouden prevaleeren boven die van den
staat, was begrijpelijk. Doch anderzijds
beschouwde de heer Soekawati de later
door de regeering gevonden oplossing
redelijk en practisch.
Aan het begrijpelijke, levende sentiment
werd tegemoet gekomen door de erkenning'
van het beginsel, dat alle bevoegdheden,
noodig om op gelijken voet te staan met
welken anderen staat ook, van de toekom
stige federatie aan de Negara zouden toe
vallen.
Nieuw-Guïnea.
De „Tiamat", een experimenteelé raket, begint haar vlucht. Deze Amerikaansche
raket, die een snelheid bereikt van ruim 900 Kilometer per uur, bevat instrumenten,
die alle bijzonderheden van de vlucht opteekenen. Geen oorlogswapen dus, maar een
zuiver wetenschappelijk projectiel. s
Een precair punt was de Nieuw-Guinea-
kwestie geweest. De oppositie tegen het
standpunt der regeering ten deze was
sterk. Persoonlijk meende de héér Soeka
wati evenwel, dat de verklaring, dat er in
zake Nieuw-Guinea nog geen principieele
beslissing getroffen was noch mogelijk
was, wel aanvaardbaar gezien het gebrek
aan inzicht dat er onder de bevolking al
daar leeft. Vooral echter het argument van
dr. van Mook, dat de staat de Groote Oost
vermoedelijk financieel niet bij machte zou
zijn om de openlegging van Nieuw-Ghinéa,
een actueel vraagstuk, te bekostigen,
achtte hij klemmend. Tenslotte gaat het
aldus de president 1 toch slechts om de
bepaling van den status zelf van Nieuw-
Guinea. Duidelijk genoeg heeft de regee
ring verklaard, dat Nieuw-Guinea binnen
het raam der federatie van Indonesië zal
.blijven. De gedragslijn der Nederlandsch-
sigaretten, welke tegen f 4.80 per pakje Indische regeeringinzake de wlagkwestie
van 20 stuks zouden worden verkocht en achtte de president niet slechts aanvaard-
waarvan de opbrengst aan Nederlandsch baar, doch ook zeer juist. Hij stemde vol-
Volksherstel ten behoeve van de noodge- komen in met de meening, als door de
bieden ten goede zou komen. Zij zouden -regeering tot uitdrukking gebracht, dat de
reeds in December verkrijgbaar worden erkenning van de rood-witte vlag op dit
gesteld. Wordt het tabaksrantsoen ver- oogenblik nu er in feite nog voortdurend I storm en sneeuw, ditmaal is het een ong'e-
hoogd, dan komen zij volgens de winkeliers 0p verschillende plaatsen gevochten wordt |kend hooge temperatuur voor den tijd van
als mosterd na den maaltijd. Intusscben tot de ernstigste consequenties zou kunnen het jaar en de streek, waar wij ons bevin-
schijnt de aanwijzing van een extra-ta- voeren. Alles overziende, meende de presi- den. Het kwik is tot boven het vriespunt
baksbon, welke oorspronkelijk 15 Januari dent te kunnen verklaren, dat het resul- gestegen, het is prachtig weer, da zee is
Zou geschieden, uitgesteld te zijn, om de taat der conferentie positief geweest was.
volksvertegenwoordiging van den staat
Indonesia Timoer bijeen zal komen, reeds
de contouren door het kabinet zouden kun
nen worden aangegeven mts wat be
paaldelijk van belang zal zijn bij het ont
werpen van de constitutie waarmede dan
zal worden begonnen.
Amir Sjarifoedin, de Indonesische mi
nister van defensie, heeft verklaard, dat
hij de rede van luit.-genereal Soedirman
van 26 December zal verduidelijken en'hij
zei de? dat ,-,deze toespraak in geen géval
beschouwd moet worden als een bevel of
ook zelfs maar als het kenbaar maken van
de bedoeling een eind te maken aan het
bestand eri de maatregelen tVaartoe in ver
band met het bestand is besloten".
Een officieele verklaring ,der regeering
met denzelfden inhoud zegt voorts, dat de
commissie voor de politieke uitwerking
van het bestand de kvtfestie-Buitenzorg
heeft besproken met de leden van de com
missie voor binnenlandsch zaken dr. A. K.
Gani en Amir Sjarifoedin. Ook Sjahrir
was daarbij tegenwoordig. Men besloot het
burgerlijk bestuur en de politie van de
republiek weer te doen functionneereji
zoodra de maatregelen van onderzoek be
ëindigd zijn. -
Met betrekking tot de andere diensten
van de republiek zullen plaatselijke be
sprekingen worden, gehouden ten einde de
verhouding te regelen van die diensten tot
de Nederlandsche autoriteiten.
Artillerie en luchtmacht in actie.
^Over de militaire situatie heeft de
Nederlandsche militaire woordvoerder
1
•iJtllPPSliH
De „fabriek" werkt nu
op volle toeren
De speciale verslaggever aan boord van
de „Willem Barendsz" seint:
Wij bevinden ons nu sinds enkele weken
in het eigenlijke vangstgebied en hebben
alle soorten weer meegemaakt. Kon ik kor
telings slechts schrijven over ruw weer,
.Volksherstel-sigaretten" eerst nog een
kans te geven.
Internationale deelneming aan
Hoogoven schaaktournooi
Op het laatste oogenblik heeft de tour-
nooi-commissie nog weten te bereiken, dat
een tweede buitenlandsche speler aan het
Hoogoven Schaaktournooi zal deelnemen,
namelijk de Tsjech Kotnauer.
Het corps diplomatique heeft gisteren zijn
Nieuwjaarswenschen aan HM. de Koningin
aangeboden. De aankomst van den ambas
sadeur der Sovjet-Unie, V. A. Valkov en
echtgenoote bij het paleis op den Dam te
Amsterdam
spiegelglad en om het schouwspel, dat zich
voor onze oogen ontrolt zee, lucht, water,
ijs nog grootscher te maken, varen
wij langs gen kathedraal-ijsberg. Er is
niets grootscher zou ik haast zeggen.
Oudejaarsavond was al even plechtig en
gezellig als'het Kerstfeest, maar nu werkte
de temperatuur zelfs mee. Zoo even boven
het vriespunt kun je je toch altijd gemak
kelijker bewegen dan wanneer de snerpen
de wind, die van de ijsvlakten afkomt, om
je ooren giert. Ook nu onderbraken wij den
arbeid van 17 tot 24 uur en genoten wij
weer weliswaar in twee ploegen van
het gezellig samenzijn, waarbij vroolijke
muziek ten gehoore werd gebracht en we
derom 'de wijnglazen werden gevuld om op
het middernachtelijk uur in het bijzonder
een dronk te wijden op het nieuwe jaar.
Er werden tal van telegrammen ont
vangen. die we allemaal hebben beant
woord. Eén heel bijzonder telegram hebben
we gezonden aan de vrouw van een dei-
opvarenden, die moeder was geworden. De
zoon van onzen vrind Ringelink werd ge
doopt met den toepasselijken naam: Wil
lem Barend. Voor zijn leven - is de naam
van ons petekind verbonden aan de reis
van de „Willem Barendsz".
Maandag heb ik geluisterd naar een uit
zending van den PCJ-zender, den wereld
omroep. Al moest ik mijn oor op den luid
spreker in de radiohut drukken, gehoord
heb ik hem.
De Commissie-Generaal zal morgen naar Intusschen gaat de arbeid onvermoeid
Indië terugkeeren. Dit beteekent niet. dat ononderbroken voort. De grootste wal-
- visch, die we tot nog toe gevangen hebben.
De vorming van den staat en van de
grondslagen zijner organen is van de aller
grootste beteekenis voor de toekomst van
Oost-Indonesië.
Wat de regeeringsplannen en de vooruit
zichten van den nieuwen staat betreft,
primair zal aldus de president moe
ten zijn:, samenwerking tusschen alle be
volkingsgroepen en -lagen. Doch hiertoe
dient men de basis te leggen door eerst
aan alle ongeregeldheden en bptsingen,
onrust en- vrees, veroorzaakt door ihdisci-
plinaire elementen, een einde te maken.
Over de meer concrete toekomstplannen
betreffende den economischen opbouw,
het onderwijs en andere takken van over
heidszorg zal het nog te vormen kabinet
zich uitvoerig moeten beraden. Een ver
klaring hierover is voorshands niet wel
mogelijk, nochtans hoopte de heer Soeka
wati dat tegen 1 "Maart, de dag waarop
te Makassar voor het eerst de voorloopige
(Van onzen Haagschen correspondent
de regeering haar reeds' opdracht zou heb
ben gegeven, de overeenkomst van Ling
gadjati te onderteekenen.
Daar ook de Eerste Kamer zich over de
basis-overeenkomst wenscht uit te spreken,
zal de regeering ongetwijfeld de uitspraak
van den senaat afwachten om in overeen
stemming met het gevoelen der - volksver
tegenwoordiging een besluit te nemen. Ook
de republiek Indonesia legt de overeen
komst van Linggadjati aan haar volksver
tegenwoordiging voor. Dit zal omstreeks
het midden van deze maand geschieden.
De Eerste Kamer zal de overeenkomst
bespreken bij de behandeling der begroo
ting van Overzeesche Gebiedsdeelen, het
geen niet vóór 15 Januari zal geschieden-
De Commissie-Generaal zal dus na haar
aankomst in Indië op de machtiging der
regeering moeten wachten, om het accoord
van Linggadjati te teekenen. -
was ongeveer 31 meter lang.
Bezoek aan (le fabriek.
Ik heb met den „fabriekschef', den heer
Brunïk, een wandeling gemaakt door de
fabriek, waar 16 kookketels en 16 afschei
dingstanks onverpoosd in bedrijf zijn. Het
is er een vettige boel geworden, die nau
welijks herinnert aan de betrekkelijk
schoóne ruimten, zooals ik die kende, toen
ik het schip in Amsterdam voor den eer
sten keer betrad. Op den grond, aan de bui
zen, overal vet! Hier wordt hard gewerkt,
nacht in, nacht uit.
Juist als we de ronde méken, is een aan
tal ketels vol en begint het verwerkings
proces. De trommel van den horizontaal
roteerenden koolcketel gaat draaien. In
den ketel wordt het spek gekookt onder
stoomdruk; de zachte massa komt vervol
gens in den separator (afscheï'dingstank).
Als het proces hier afgeloopen is, worden
de resten gespuid en wordt de olie naar
de tanks gepompt;, waar zich het eigenlijke
bezinkïngsproces afspeelt. Na tweemaal te
zijn gefiltreerd wordt de olie geleid naar
de opvangingstanks ter afkoeling om van
daar naar het zuiveringshuis te worden ge
pompt. De laatste resten vuil, die er nog
in mochten zijn, worden daar verwijderd.
De olie is nu klaar om in de schoone olie
tanks té worden opgeslagen, die haar weer
overdoen aan de laadtanks. We kunnen
10.000 ton fabriceeren en zullen dan moe
ten overladen in den tanker, die uit Am
sterdam op weg naar ons toe is.
Ik heb ook mijn licht eens opgestoken
bij onzen wetenschappelijken staf. De heer
Veltmann neemt op zijn laboratorium proe
ven op kleur en zuurgraad. Hij stelt het
ópbrengstpercentage vast, zoowel wat be
treft het spek, de beenderen als het vleesch.
Pas wanneer de best mogelijke kwaliteit
is bereikt, gaat de traan geheel gezuiverd
naar de laadtanks. De heeren ir. L. de
Waal-en Brunik, die belast zijn met de
productie waren zeer tevreden over „de
fabriek".
Het leven aan boord is n"u niet gemak
kelijk voor al degenen, die hier een ta^k
kregen toebedeeld. Het leven is hier hard
en om het overdrachtelijk te zeggen: de
„boter" wordt met zweet betaald. Dat over
denk ik, als ik bij den draaienden wijzer
sta te kijken, die de verwerkte traan op
weg naar de tanks noteert.
Weerbericht
TOENEMENDE VORST
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. te De Bilt, geldig van Zaterdag
avond tot Zondagavond:
Geleide/lijk toenemende vorst. Matige, tij
delijk krachtige, wind tusschen Zuidoost
en Oost. Enkele overdrijvende wolken
velden, afgewisseld door lange perioden
met helderen hemel, droog weer.
Reeds 25000 deelnemers
aan den Oranjetocht
Wanneer in Februari een jonge Oranje
telg ter wereld is gekomen zullen uit alle
deelen van ons land automobilisten, mo
torrijders, fietsers, ruiters en wandelaars
naar Baarn komen om de felicitatieregis-
ters te teekenen. De heer Timmers van
het Oranje Comité BaarnSoest, welk
comité dezen Oranje-tocht organi
seert, schatte het aantal deelnemers aan
de hand van de ontvangen inschrijvingen
op niet minder dan 20 a 25000. De sluitings
termijn is inmiddels verlengd tot 24 Janu
ari. Indien de dag volgende op dien der
geboorte door de regeering aangewezen
wordt als nationale feestdag, zal onthef
fing worden verleend van de bepaling in
de rijvergunningen voor motorrijtuigen,
welke verbiedt op Zon- en feestdagen van
het motorrijtuig gebruik te maken.
gisterochtend nog nader medegedeeld:
By Medan moest van luchtmacht en ar
tillerie gebruik worden gemaakt tegen
republikeinsche troepen die waren opge
rukt. De verliezen aan Nederlandsche zijde
bedroegen twee dooden en vijf gewonden.
Donderdagmiddag begonnen Nederland
sche. troepen een actie op groote schaal tor
beveiliging van de bebouwde kom van
Medan en liet vliegveld tegen republikein-
sché artillerie en mortieren in -dé Weste
lijke en Zuidelijke sectoren binnen de' op
7 December overeengekomen strook van.
twee kilometer buiten den stadsrand.
Hierbij werd lichte tegenstand ontmoet,
doch meestal namen TRI en Lasjkar Ra'jab
bij de nadering van de Nederlandsche
troepen de vlucht. De rest werd gevangen
•genomen of tijdens de actie gedood, o.m.
een Japannees. Onder de gevangenen be
vonden zich een officier en twee soldaten
van de TRI. Om 4 uur in den middag was
de actie zoo goed als voltooid. De bevol
king vfuchtte in de richting van de Neder
landsche troepen, waar zij onder bescher
ming werd genomen. Door 't Roode Kruis
werden voedsel en kleeren uitgereikt.
Bij de actie op 28 en 29 December bij.
FalembSng waren aan Nederlandsche zijde
drie dooden en twee licht gewonden te
betreuren. Tijdens de actie ontving het
Chavitas-'hospitaal vele treffers van de
republikeinsche artillerie.
Verzoenende rede
van Soekarno-
In een radiorede, die als de meest ver
zoeningsgezinde'wordt beschouwd welke
Soekarno, de president van 'de Indonesi
sche regeering, tot nu toe heeft gehouden,
deed deze een beroep op het Indonesische
volk om mede te werken aan een, vreedza
me regeling, „ondanks de steeds slechter
wordende vooruitzichten". De bekrachti
ging'van de overeenkomst van Linggadjati,
aldus Soekarno, zal den weg banen voor
een vreedzame oplossing, indien de Neder
landers geen wijziging vragen van de oor-'
spronkelijke voorwaarden. Soekarno richtte
zich ook tot de Nederlanders die zich tegen
de overeenkomst verzetten en deed een be
roep op hen, in te zien dat het thans geen
1941 meer is. „De wereld moet, omwille
van de democratie, een vroegere kolonie
in de gelegenheid stellen een nieuwe demo
cratische staat te worden", zoo zeide Soe
karno.
In de Roode Ster, het orgaan van het
Russisehe leger, wordt de nieuwjaarsvoor
spelling gedaan dat de economische crisis
in de kapitalistische landen plus de ge
beurtenissen in India, Indonesië, Jndo-
China én China de grootste obstakels zul
len vormen voor een snelle oplossing van
de na-oorlogsche problemen. „De- Sovjet-
Unie als lid van de Vereenigde Volken is
géïnteressèerd bij de democratische oplos
sing van alle kwesties welke de belangen
raken van honderden millioen menschen
I in de half koloniale en koloniale landen",
zoo heet het in de Roode Ster.
In een hoofdartikel 'in de Izvestia wordt
gezegd: „Indien het jaar 1946 het jaar was
dat de fundeering eener vreedzame rege
ling van de na-oorlogsche problemen werd.
gelegd en hél; jaar dat de jonge organisatie
der Vereenigde Volken werkelijke kracht
vergaarde, dan was dit alles in aanzien
lijke mate de vrucht van de pogingen en
den' goeden wil van de groote Sovjet
macht". De Izvestia zegt: „Noch de dollar,
noch de atoom-politiek zijn effectieve in
strumenten voor het oplossen van de ge
schillen".
In het orgaan Bolsjewiek wordt gewaar-,^
schuwd dat de democratie voortdurend op
haar hoede moet blijven voor de fabrikan
ten van atoombommen.
Andere bladen voorspellen dat Rusland
met zijn herstelde indust^e en zijn inter
nationale macht op een nieuwe hoogte, het
nieuwe jaar binnengaat met het vaste be
sluit om zijn hulpbronnen te benutten, te
streven naar betere levensomstandigheden
aan het thuisfront en'naar de instelling
van de democratische voorwaarden die
noodzakelijk voor een langdurigen vrede
in het buitenland zijn, aldus Un. Press-
De Griekeehe giïerilfatroepen
voorbereid op UNO-on der zoek
De guerillatréepen in Noord-Griekenland
trekken, naar gemeld wordt, uit het gebied
aan dc Joegoslavische, Albanische en Bulgaar-
sche grenzen naar het Zuiden en vermijden,
in afwachting van de aankomst der U.N.O.-
commissie, alles wat uitgelegd zou kunnen
worden als hulp van buiten af. 1
Zohwel de regeering als de guerilla troepen
stellen inmiddels documenten samen, die voor
gelegd zullen worden aan de commissie, welke
midden-Januari verwacht wordt. De linksche
leiders te Athene, zijn doende bewijsmateriaal
te verzamelen om aan te toonen, dat de „oor
log" in Griekenland een zuiver binnenland-
sche aangelegenheid is en dat de guerilla-
troepen geen hulp of aanmoediging uit het
Noorden ontvangen.
Uit betrouwbare militaire kringen wordt
gemeld, dat de guerilla troepen in Zuidelijke
richting door Thessalië trekken en zelfs reeds
gekomen zijn tot Attica In linksche kringen
in Athene voorspelde men. dat de stad zplf
spoedig het tooneel zal zijn van ernstig bloed
vergieten.
In verband met de Zuidelijke beweging van
de guerillatroQpen heeft de Grieksche minis
ter van oorlog. Philippos Dragoumis. zich
naar Larissa begeven voor een conferentie
met de leiding van jiet tweede Grieksche
legercorps over de huidige situatie, die. naar
verwacht wordt, kritieker zal worden met het
oog op de komst van de U.N.O.-enquètecom-
missie, meldt Un. Press.
