C
Een document van 1919
„Oplossing van Duitsche vraagstuk
levensbelang voor Lage Landen"
Een onderzoek naar het Londensche
beleid verzocht
Paedla en de Meesterdief
Sport in het kort
fWereldnieuws J
Vrijdag 17 Januari 1947
IN DE WERELDPOLITIEK:
Het kan ironie of voorzichtigheid zijn
geweest, die het Amerikaansche ministerie
van Buitenlandsche Zaken er toe bewogen
heeft juist op dit moment documenten te
puibliceeren die betrekking hébben op het
vredesverdrag van Duitschland, dat in 1919
in Parijs tot stand kwam. Deze documen
ten geven een kijk op de tegengestelde
tendenzen in het geallieerde kamp van
toen en op de gevolgen daarvan. Het is
alsof men door de publicatie daarvan thans
wil zeggen: „Toen redeneerde men in
hoofdzaak op dezelfde manier als nu. en
ziet het resultaat!" Een der documenten
onthult immers, dat op 2 Juni 1919 Lloyd
George namens de Britsche regeering aan
den Amerikaanschen president Wilson en
aan den Franschen vertegenwoordiger Clé-
menceau mededeelde, dat „Duitschland vol
gens hooge Britsche autoriteiten geen ge
vaar zou mogen opleveren voor Frankrijk
gedurende 30 of zelfs ~5CP jaar en zeker
niet binnen .15 jaar". Het document ont
hult verder volgens Reuter, dat de mannen
die het vredesverdrag voor den eersten
wereldoorlog opmaakten, bevreesder waren
dat Duitschland niet zou teekenen, dan dat
het zich zou herbewapenen.
Lloyd George trachtte de voorwaarden
voor Duitschland te verzachten, hetzij ten
koste van de Poolsche territoriale eischen
in Silezië en Pommeren, hetzij door het
beperken der herstelbetalingen. Herhaal
delijk stelde president Wilspn ook conces
sies voor, die de eischen op Duitschland
zouden verzachten.
Meer dan de anderen onderstreepte Cle-
menceau de gevaren voor een vrede wan
neer Duitschland onvoldoende gecontro
leerd zou worden. De Britsche delegatie
eischte herhaaldelijk dat de Franschen hun
bezettingsleger van Duitschen bodem zou
den verwijderen, omdat zij de aanwezig
heid van een leger daar niet verder nood
zakelijk achtte.
Tot zoover de berichtgeving van Reu
ter. Het valt, na kennisneming van de ge
publiceerde alinea's uit de notulen van
1919, die in totaal tweeduizend pagina's
tellen, niet te betwijfelen dat de Ameri
kanen tot deze publicatie besloten uit over
wegingen, die meer bevatten dan alleen
maar gevoel voor de curiositeit van het ge
val. Ironie of voorzichtigheid veronder-
'van alle geallieerde pogingen om hun zin
door te drijven.
Het is de slagzin van het voorgestelde
Fransch-Britsch verbond, het is de basis
van de Moskou-conferentie, het is het fun
dament van alle contacten op het interna
tionaal terrein. En daarom is de psycholo
gische kracht van de simpele, echt-Ameri
kaansche, geste om eenvoudig „zonder een
spier te vertrekken" een document te pu-
bliceeren dat de gedachten terug trekt naar
het elementaire, wellicht grooter dan alle
protesten tegen ondergeschikte maatrege
len van het oogenblik, die de een verkeerd
en de andere uitstekend vindt. En, al is het
een toevalligheid, het is niettemin een
weldadige gedachte dat eenige dagen later
dit elementaire in zijn onbedekte vormen
oprees uit de Fransch-Britsche samenwer
king, die in een nauw verbond zal worden
vastgelegd. Zouden Blum en Bevin zich in
Londen over de documenten van 1919 heb
ben gebogen?
J. L.
Britsch-Amerikaansche handels,
delegatie naar den Haag
Aansluitend aan een reeds eerder ver
strekt bericht kan thans worden medege
deeld dat een gemengde Engelsch-Ameri-
ltaansche delegatie reeds op 20 Januari a.s.
in Den Haag zal arriveeren voor het voeren
van besprekingen met het directoraat voor
de buitenlandsche economische betrekkin
gen. De voorloopige lijst van leden der
gemengde delegatie vermeldt o.a. als lei
der den Amerikaanschen generaal W. H.
Dra per.
Als voorzitter van de Nederlandsche de
legatie fungeert de heer drs. A. B. Speeken
brink, directeur-generaal van de buiten
landsche economische betrekkingen. Als
leden hebben zitting mr. W. 'K. Cnoop
Koopmans (ministerie Buitenlandsche Za
ken), dr. A. Treep (ministerie van Finan
ciën), mr. P. A. Blaisse (ministerie Econo
mische Zaken), mr. C. H. Pool (ministerie
van Landbouw), ir. C. C. C. van Stolk (mi
nisterie van Verkeer), dr. H. van Blanken-
stein (van het directoraat-generaal van de
buitenlandsche economische betrekkingen)
en kolonel H. van der Vaart-, hoofd van de
economische sectie van de Nederlandsche
militaire missie in Berlijn.
Minister Huysmans te Leuven
Nederland en België kunnen
den geallieerden belangrijke
diensten bewijzen
Dr. G. W. M. Huysmans, minister van Eco
nomische Zaken, hield gistermiddag voor de
federatie der kringen van de rechtsfaculteit
politica en economica van de universiteit te
Leuven een rede over „Eenige aspecten van
de Bclgisch-Luxemburgsch-Nederlandische
samenwerking".
De gedachte aan een economische unie
brengt mede dat de sociale, monetaire en
economische structuur der deelnemende lan
den onderling op hetzelfde vlak komt te lig
gen. Dit zal nog heel wat passen en meten
--vereischen. Een moeilijkheid is, dat Neder-
stellen wij hierboven, doch voorzichtigheid j ian<j driekwart jaar later bevrijd werd dan
door ironie is nog waarschijnlijker: Met teBelgië, dat het in sterkere mate is verwoest
wijzen op dc foutief gebleken theorieënj en uitgeplunderd, dat het economisch herstel
J— 7Ï/-h Hnp iirof fraffor TrnHrolrt 7nnHat wil nrtff
uit het verleden hekelen zij immers de
eensluidende theorieën van het heden,
waardoor de gevaarlijke consequenties van
1919 jn 1947 wellicht kunnen worden ver
meden. Het zou onverantwoord zijn, con
clusies te gaan trekken uit de merkwaar
dige, ongecommentarieerde publicatie die
het Amerikaansche ministerie zich heeft
veroorloofd, doch de veronderstelling dat
het van meening'is, al het mogelijke te
moeten doen om een herhaling van 1919
te voorkomen, mag men er toch zeker aan
verbinden, aaqgezien alle geallieerden ge
acht worden met hetzelfde verlangen be
zield te zijn.
Men is door allerlei complicaties en ont
wikkelingen den Jaatsten tijd snel geneigd,
de volledige en op de verre toekomst af
gestemde uitschakeling van het Duitsche
gevaar te zien als een noodzakelijkheid,
waarvan men als vasteland-Europeaan alle
andere geïnteresseerden nog moet overtui
gen. Het is goed zichzelf nu en dan eens
duidelijk te realiseeren, dat zoowel Ame
rika als Rusland en Engeland juist voor
die eene noodzaak een kostbaren oorlog
hebben gevoerd en het altijd roerend eens
zijn geweest over riet doel er van- Dat
thans, na de militaire beslissing, meenings-
verschil bestaat over de methode die moet
worden gevolgd om een herhaling van een
dergelijken oorlog te voorkomen, is niets
minder logisch dan het feit, dat men ook
gedurende den afgeloopen strijd elkaar om
de methoden mtiseerde.
Vele Franschen hebben in de jaren 1940-
1944 getwijfeld agn de noodzakelijkheid
van Engelsche bombardementen op bezet
gebied. De Russen uitten herhaaldelijk hun
ontstemming over het dralen der Anglo-
Amerikaansche -invasietroepen. De Ameri
kanen hadden critiek op de Engelsche wijze
van vechten in Noord-Afrika. De Britten
achtten de Amerikaansche meth ->de in den
strijd om de heerschappij in den Pacific
soms ondoelmatig. Maar dat alles deed
niets ter zake: allen wilden naar Berlijn!
Wanneer thans de Russen critiek hebben
op de wijze waarop in het Westen .van
Duitschland rtiet de demilitarisatie en zui
vering wordt tewerk gegaan, en de Ame
rikanen protesteeren tegen de Russische
ontmantelingspolitiek, en de Franschen
verontwaardigd zijn over de kolenpolitiek
in het Ruhrgebied, wil dat geenszins zeg
gen dat er niet één ding is; wat allen
bindt: Duitschland! „Duitsche agressie in
de toekomst te voorkomen" is de slagzin
Belgische arbeiders hij Philips
houden een protest-staking
Een deel van de Belgische werknemers
bij de N.V. Philips te Eindhoven heeft
Donderdag het werk gestaakt, naar aan
leiding van de verlegging van de douane
controle van de grens naar de stad Eind
hoven. Het arbeidsverlet was door allerlei
formaliteiten aan de grens tot dusverre
zeer groot en de directie van Philips meen
de het verzuim tot een minimum te kunnen
beperken door deze nieuwe regeling voor
te stellen, een regeling, waaraan door de
autoriteiten medewerking werd verleend.
Dit had ten gevolge, dat een politie-
escorte van de grens af noodzakelijk was,
omdat anders de gelegenheid zou worden
geboden eventueele contrabande onderweg
uit te laden.
De betrokkfn Belgische arbeiders accep
teerden dit echter niet. Zij protesteerden
tegen dezen maatregel door in staking te
gaan. De directie van het Philipsbedrijf
heeft inmiddels verzocht de contröle weer
uit te voeren, zooals men dit tot nu toe
gewend was. Zij hoopt, dat deze protest
staking daardoor na één dag zal eindigen.
Intusschen zal ze probeerer^ andere wegen
te vinden, om het arbeidsverlet zooveel
mogelijk te beperken.
Agenda voor Haarlem
VRIJDAG 17 JANUARI
Concertzaal: H.O.V. ledenconcert. 20 uur. Tuin-
zaal: Haarlemsch Kunst Centrum. 20 uur. Rem
brandt: Topper keert terug (14 J.) 14.00. 16.15,
19.00 en 21.15 uur. Palace: Notre Dame van de
sloppen (13 j.) 14.00, 16.15, 19.00 en 21.15 uur.
Luxor: Jane Eyre 14.00, 16.15, 19.00 en 21.15 uur.
Frans Hals: De witte wals (14 j.) 14.00, 16.30, 19.00
en 2115 uur. Spaarne: Judy in het Lunapark (14
j.) 19.00 en 21.15 uur. City: De hemel op aarde
(a. 1.) 14.15. 16.30. 19.00 en 21.15 uur.
ZATERDAG 18 JANUARI
Stadsschouwburg: De roep van de tortel
(Comedia), 20 uur. Bioscopen: als Vrjjdeg.
Spaarne; tevens matinee om 14.30 uur.
EERSTE KAMER
betrekking tot het probleem Centraal-Europa
over het Belgiscn-Luxemburgsch-Neder-
landsche samengaan spreek, dan heb ik daar
bij niet op het oog een West-Europeesch re
gionaal verbond, in den zin zooals dit van
Britsche zijde wordt gelanceerd. Ik heb hier
steeds voor oogen het beeld der Belgïsoh-
Luxemburgsch-Nederlandsche economische
unie. Wij wensc'hen voor alles te bereiken,
dat zich een economisch gezond en welva-
punt hS-r. tegenwoordSgfeijtaa,, het
Rozen zonder doornen
in parlementairen wintertuin"
Van onzen parlementairen redacteur).
Bij de replieken bleken de heeren Koeje-
mans (Comm.), mr. Kolff (C.H.) en prof.
Woltjer (A.R.) verbolgen te zijn op den mi
nister-president, omdat hij in iets meer dan
een half uur geantwoord had op de beschou
wingen der senatoren, welke vijf uur in be
slag genomen hadden. Men vond, dat dit van
weinig eerbied getuigde tegenover den se
naat en verweet dr. Beel. dat hij op vele op
merkingen niet of nauwelijks was ingegaan.
De minister-president beriep zich .op de
omstandigheid dat een groot deel van de ge-
dachtenwisseling eigenlijk buiten de regee
ring om was gegaan, dat de Memorie van
Antwoord reeds heel wal inlichtingen had
verstrekt en dat hij voorts naar zakelijke
kortheid had gestreefd.
Uit wat de premier in dupliek eeide, stip
ik aan, dat hij met betrekking tot de kwes
tie van de militaire uitgaven en van de in
richting onzer defensie den heeren Koeje-r
mans en Reinalda (P.v.d.A.), die beiden daar
over een en ander in critischen zin hadden
gezegd, te kennen gaf, dat die uitgaven in
derdaad hoog, maar wegens onze interna
tionale verplichtingen noodzakelijk zijn. Op
het oogenblik kan er nog niets definitiefs
meegedeeld worden over den opzet onzer de
fensie, doch dit vraagstuk is in studie en zoo
dra men daarmee gereed is, zal het parle
ment het noodige over de concrete plannen
te hooren krijgen, waarbij natuurlijk dit
nog in antwoord aan den heer Reinalda
bovenal voor de meest moderne uitrusting en
efficiency zorg zal worden gedragen. Deze
senator deed nog een goed werk met opnieuw
aan te dringen op een onderzoek naar aller
lei, wat er tusschen 1940 en 1945 onder onze
oorlogs-kabinetten is gebeurd en met name
nu ook naar de door Dr. v. Mook aangeno
men houding, waarover de oud-premier Ger-
zich dus wat trager voltrekt, zoodat wij nog
te weinig exporteeren in verhouding tot onze
invoeren. De Nederlandsche betalingsbalans
moet thans nog ten 'deele worden sluitend
gemaakt met credieten. die wij opnemen bij
bevriende naties. Ook België is thans onze
credietgever.
Van bijna evenveel belang als de officieele
contactorganen acht de minister de officieuze
contacten op sociaal-economisch gebied tus
schen de vertegenwoordigers van de ver
schillende takken van bedrijf en tusschen de
organisaties van ondernemers, arbeiders,
middenstanders en landbouwers. Verheugend
is het, dat - hoewel de douane-unie nog niet
in werking is en de uiteindelijk beoogde eco
nomische unie nog in voorbereiding is - het
gemeenschappelijk optreden van de regee
ringen naar buiten reeds in vele opzichten
werkelijkheid is geworden. Zoo toonde Bel
gië op treffende wijze een besef van econo
mische verbondenheid, toen het onlangs aan
Nederland zijn zetel in „The Economie and
Social Council" van de U.N.O. overdroeg.
Het is voor ons een levensbelang, aldus de
minister, dat de bilaterale handel van thans
weer plaats maakt voor een mult ilateral en
handel, zooals wij dien voorheen kenden. Het
is eveneens in ons gemeenschappelijk belang,
dat de overeenkomst van Bretton Woods
wordt uitgevoerd, omdat hierdoor het hui
dige bilaterale betalingsverkeer weer ver
vangen wordt door een multilateraal beta
lingsverkeer, wat voor een multilateralen
handel een onmisbare vo gr waarde is.
Vond op de conferentie te Londen reeds
m nauwe samenwerking tusschen de dele
gaties van de drie landen plaats, op de ko
mende conferentie te Genève zal deze sa
menwerking nog nauwer zijn. „Hierbij heb
ik", zoo zeide de minister, „inzonderheid de
onderhandelingen op het oog over de ver
laging van invoerrechten en de afschaffing
van tariefpreferenties".
Ook bij de behandeling van het Duitsche
vraagstuk, beter aangeduid als het vraagstuk
Centraal-Europa, zijn de landen der econo
mische unie in velerlei opzicht zoowel poli
tiek als economisch betrokken.
„Indien ik", aldus de minister, „de be
langen. die Nederland bij de Duitsche eco
nomie heeft, uitdruk in enkele cijfers van
vóór 1940 dan stel ik vast, dat in de aan den
oorlog voorafgegane jaren ongeveer 25
van den Nederlandschen uitvoer, ter waarde,
van bijna 150 millioen gulden naar Duitsch
land ging, ter.wijl 21 van onzen import ter
waarde van 300 millioen gulden van dezen
Oostelijken nabuur afkomstig was.
De doorvoerhandel, die onze beide landen
van oudsher met Duitschland dreven en
daarmede samenhangend de Rijnvaart, zoo
mede het overige transportwezen, verdienen
bijzondere vermelding. Voor Nederland is
dit onderdeel van economisch verkeer zelfs
an primair belang.
Wij staan voor het betreurenswaardige feit,
dat de geallieerde bezettïngsautoriteiten het
goederenvervoer, dat tengevolge van den te
rugloop van de bedrijvigheid in Duitschland
toch reeds is ingekrompen, via de Duitsche
zeehavens bevorderen, ten nadeele van de
Nederlandsche en Belgische havens. Met een
uitschakeling van den Beneden-Rijn als de
voornaamste en de meest natuurlijke ver
keersader worden onze lage landen op een
onnatuurlijke en geforceerde wijze bena
deeld. Nederland heeft zeer groote directe
vermogensbelangen in Duitschland. Ons land
had vóór 1940 voor ongeveer V/s milliard
gulden in Duitschland geïnvesteerd, in hoofd
zaak in de industrie.
Van nog veel meer belang dan de oplossing
der moeilijkheden, waarvoor wij in het he
den en in den eerstkomenden tijd in econo
misch opzicht in verband mét de Duitsche
moeilijkheden staan, is de oplossing, die voor
de geheele toekomst van Duitschland en dus
van Centraal-Europa zal worden bereikt. i
Wanneer ik, aldus minister Huysmans, met redelijk goede ontvangst van Radio Batavia.
bleem.
Allereerst dient het Duitsche vraagstuk te
worden opgelost op een wijze, die in vér
gaande mate Tekening houdt met de afhan
kelijkheid van onze lage landen van de Cen-
traal-Europeesche economie. Ten tweede
dient aan België en Nederland op breede
wijze de gelegenheid te worden geboden om
ter vredesconferentie hun belangen te beplei
ten en hun visie op het vraagstuk Duitsch
land weer te geven.
Onzekerheid bestaat omtrent de wijze
waarop en de mate waarin het overleg van
de Groote Vier met de kleine staten zich zal
ontwikkelen. Het is daarbij van het grootste
belang, dat de groote geallieerden door
drongen -zijn van het feil, dat de regeeringen
do inwoners van de lage landen door er
varing en traditie op bijzondere wijze met
tie Duitsche economische verhoudingen be
kend zijn, doordat het vcredelings-, het han
dels- en het scheepvaartverkeer dat Neder
land en België van oudsher met centraal-
Europa hebben, van zeer intensieven en ver-
strekkenden aard is geweest.
De Nederlandsche regeering heeft er de
Britsche en Amerikaansche bezettingsautori
teiten in dc West-Duitsche zónes op gewezen,
dat ons bankwezen, onze transportonderne
mingen. onze industrie en onze handel in
staat zijn op korten termijn een transito- en
veredelingsverkeer tusschen ons land en
Duitschland te ontwikkelen, dat de lasten der
bezettingsautoriteiten in sterke mate kan
verlichten.
„Waarom wordt een dergelijk breed voor
stel niet zonder vertraging en met graagte
aanvaard? vroeg de minister. Hier moet wel
zonder twijfel een zeker gebrek aan inzicht
in de subtiele continentale economische ver
houdingen een rol spelen. Indien dit inzicht
thans nog niet aanwezig is, hoe zal dan binnen
afzier.baren tijd de breede en juiste visie ont
staan, noodig voor de definitieve oplossing
van het Duitsche economische probleem en
dus voor het economische probleem van
Europa?"
„Indien de economische samensm'elting van
de Britsche en Amerikaansche zóne van
Duitschland zou blijken een operatie te zijn,
die geen baat oplevert en dus mislukt, dan
is daarmede het tegendeel van een begin van
oplossing geleverd", zoo zeide de minister
voorts. Het vertrouwen krijgt daardoor een
ernstigen slag.
Het is pijnlijk, dat Nederlanders en Belgen,
nadat door de Duitsche agressie hun welvaart
hevig is geschokt, moeten pleiten voor een op
gang brengen van het welvaartsproces bij
den overwonnen vijand. Wij kunnen dit aan
vaarden, daar wij geleerd hebben te verge
ven en daar wij nuchter genoeg zijn om de
eischen eener gezonde realiteit te erkennen.
Veel zwaarder zou het ons vallen, indien in
Duitschland op politiek en economisch ge
bied door de groote geallieerden een situatie
werd geschapen, die op blijvende wijze den
sociaal-economischen opbloei der lage landen
in den weg zou staan. Toch is het gevaar dat
dergelijke situatie ontstaat niet geheel
denkbeeldig De verantwoordelijkheid van de
groote geallieerden brengt mede, dat aan de
Belgische en Nederlandsche regeering ten-
volle de gelegenheid wordt geboden om niet
enkel de Europeesche belangen, die tevens
onze belangen zijn, te bepleiten, maar ook
aan het beheer van Duitschland deel te ne
men.
Tenslotte besprak de minister de aanbeve
lingen der Nederlandsche regeering, welke
vervat zijn in het aan de Groote Vier op 14
dezer te Londen aangeboden memorandum
over het Duitsche probleem.
Heruitzending radiogroeten
van militairen in Indië
Met ingang van 16 Januari worden via den
experimenteelen PTT-zender te Jaarsveld op
een golflengte van 218 meter, groeten van mili
tairen uit Indië heruitgezonden. Sedert ©enigen
tijd worden dagelijks van 17.15 tot 17.30 (Ned.
tijd) en des Zondags van 14.45 tot 15.00 uur door
Radio Batavia in den 15-meterbarid, groeten uit
gezonden, welke worden uitgesproken door mili
tairen in Indië en die bestemd zijn voor hun
familieleden en bekenden in Nederland. Her
uitzending op de 218 meter is alleen mogelijk bij
polemiseeren waren geweest. Terecht
toogde de heer Reinalda, dat iets dergelijks
niet via radio-redevoeringen moet worden
uitgevochten, maar dat hier een behoorlijk
onderzoek op zijn plaats is. Mocht de regee
ring zelf tenslotte in dit opzicht niets onder
nemen, dan drong hij op parlementair initia
tief aan, ten einde te komen tot de instelling
eener parlementaire enquête. Minister Beel
zegde tenslotte toe den Staten-generaal me-
dedeeling te zullen verstrekken over de door
den ministerraad te nemen beslissing in de
ze aangelegenheid.
De rest van de replieken was in hoofdzaak
gewijd aan een beetje napraten over de for
matie-werkzaamheden van Dr Beel en aan
een onderling partijen-steekspel. Het belang
rijkste hiervan was de eensgezindheid, die er
tusschen den heer Kerstens, woordvoerder
van de K.V.P. en zijn P.v.d.A.-collega Rei
nalda viel waar te nemen, wat betreft de nog
steeds aanwezige basis voor gezonde samen
werking tusschen de beide regeeringspartijen
ter verwezenlijking van een programma van
praktische staatkunde. Men kreeg bijkans
den indruk alsof dit tweetal in den parle
mentairen wintertuin slechts de stekken be
speurde van rozen zonder «doornen!
Concertgebouworkest
weer naar Engeland
Het tweede begoek van het Concertge
bouworkest aan Engeland na den oorlog
zal bestaan uit een tournée, welke zal du
ren van 9 tot en met 20 Februari. Vorig
jaar was Leicester de eenige plaats buiten
Londen, waar het orkest zich deed hooren.
Thans zullen behalve in genoemde stad,
die weer in het programma is opgenomen,
concerten worden gegeven in York, New
castle, Edinburgh, Liverpool, Birmingham
en Manchester. De belangrijkste cultureele
centra van Groot-Brittannië zullen dus
kennis kunnen maken met het orkest. In
Londen zal het orkest slechts tweemaal
optreden. Op Zaterdag 15 Februari zal het
orkest voor de BBC de Zevende Sympho-
nie van Bruckner ten gehooid brengen.
Waarschijnlijk zal het Concertgebouw-
strijlckwartet nog een concert in Londen
geven. Evena-ls vorig jaar treedt het Lon
don Philharmonic Orchestra als gastheer
op.
Uit Amerika is een voor Nederland nieuw type autobus aangekomende Fageol Twin
Coach", welke bestemd is voor de Nederlandsche Spoorwegen.
Particuliere woningbouw
krijgt regeeringssfeun
Rente-vergoeding
gedurende tien jaar
In een besluit oiptrent de financiering
van den woningbouw heeft de minister van
Openbare Werken en Wederopbouw een
aantal regelingen getroffen, waardoor het
ook voor particuliere bouwers en instel
lingen mogelijk is geworden bij de huidige
exploitatiewaarde en de sterk gestegen
bouwkosten zonder financieele tekorten
woningen te bouwen.
De voornaamste bepalingen van het be
sluit komen hierop neer, dat het rijk de
rente over het bedrag dat ligt tusschen
de rendabele bouwkosten en werkelijke
bouwkosten jaarlijks zal vergoeden. Deze
bijdrage zal worden uitgekeerd gedurende
een tijdvak van tien jaar, waarbij uiter
aard telkens als de exploitatiewaarde van
de woning wijziging ondergaat als gevolg
van een veranderden huurprijs de bijdrage
in overeenstemming zal worden gebracht
met de gewijzigde omstandigheden.
Na afloop van dit tijdvak zal de minister
bepalen, of dan een uitkeering ineens zal
plaats vinden ter grootte van het alsnog
bestaande verschil tusschen de exploitatie
waarde en de bouwkosten, o£ wel, dat een
jaarlijksche vergoeding van de rente nog
ten hoogste vijf jaar zal voortduren. Na
dit tijdvak zal de uitkeering ineens auto
matisch plaats vinden.
Het besluit dat getiteld is „Financie
ringsregeling woningbouw 19.47" en dat in
werking zal treden op den dag zijner af
kondiging in de Staatscourant, vermeldt
voorts allerlei andere bepalingen, en
verder de regelingen die getroffen zijn
voor het verleenen van voorschotten ten
behoeve van het verstrekken van geld-
leeningen onder verband van tweede hypo
theek en voor de wijze van aanvragen der
bijdragen en voorschotten.
.J
20. Joris Goedbloed nam beleefd zijn hoed
af en liep met deftige passen het park uit
terwijl Panda de tegenovergestelde richting
op ging. „Ik hoop, dat ik nu voor goed van
hem af ben!" dacht Panda. „Zolang ik dien
raren vent bij me heb, krijg ik vast niet de
gelegenheid om een vak te leren. En dat
wordt toch zo langzamerhand tijd! Geld
heb ik haast niet en honger heb ik wel! En
vannacht moet ik toch ook ergens slapen!"
Hij was al denkende in een van de hoofd
straten terecht gekomen. Het was daar erg
druk, de auto's suisden voorbij, het rook er
naar benzine en 't zag er niet naar uit, dat
het gemakkelijk zou zijn om hier een leer
meester te vinden. Panda hield tenslotte
st.il voor een reclamezuil, waar iemand
bezig was een groot vel papier op te plak
ken. „Even lezen!" dacht Panda. „Mis
schien is het iets voor mijl"
Vrijspraak van doodslag
gevraagd voor SS-ers
Leden van executie-peloton
in cassatie
„Ik kon niet anders, ik werd zwaar be
dreigd door mijn sergeant". Snikkend
stond een forsche Nederlandsche ex-SS'er,
C. A. K. uit Rotterdam voor den Bijzonde
ren raad van Cassatie. Hem was door het
Bijzonder Gerechtshof te Arnhem de dood
straf opgelegd wegens- het op bevel neer
schieten van drie Nederlanders in Maart
1945.
Deze personen begaven zich in een
„Sperr-gebiet" bij Wageningen, waar K.
wachtdienst had. Hij waarschuwde de
menschen niet, doch bracht ze naar de
wachtpost, waar een sergeant-majoor hen
„ter dood veroordeelde". K. voerde de
executie uit. Een der raadsheeren vroeg
hem: „Waarom het je die menschen fiiet
laten loopen? Waarom ben je zelf niet on
dergedoken?"
K. bleef snikken. „Ik kon niet anders.
Ik stond onder krijgstucht en het ging om
mijn leven of het hunne".
De raadsheer las een verklaring van K.
voor, waaruit naar voren kwam hoe het
eerste slachtoffer bij het graven van zijn
eigen kuil hjem had gebeden en gesmeekt
om te mogen ontsnappen. In drie gevallen
heeft K., die in October 1944 gedwongen
werd tot den „Landstorm Nederland" toe
te treden, volmaakt onschuldige menschen,
die in het „Sperr-gebiet" verzeild raakten,
neergeschoten.
Zijn verdediger mr. M. C. v. d. Poel
voerde bij de cassatiemiddelen aan, dat het
treden in militairen dienst a priori het
zich verbinden tot opvolgen van bevoegde
gegeven ambtelijke bevelen inhoudt.
De procureur-fiscaal prof. Langemeyer,
sprak over onzekerheden en vaagheden in
het internationale recht en het Londen
sche oorlogsreglement. Hij was van oordeel
dat K. zich niet op bevoegd ambtelijk be
vel kon beroepen, omdat er geen vorm van
proces in acht is genomen. Volgens artikel
30 van het Londensch oorlogs-reglement
heeft zelfs een in vollen oorlogstijd ge
grepen spion recht op een proces. Prof.
Langemeyer achtte doodslag, door K. be
gaan, bewezen en vroeg bevestiging van de
doodstraf.
Daarna kwamen drie ex-SS'ers voor, die
allen deel hadden uitgemaakt van een
executie-peloton van de „Deutsche Ord-
nungsp'olizei" en op de schietbaan in Kra
lingen doodvonnissen hadden voltrokken.
Aangezien hen steeds gezegd was, dat
een veroordeeling aan de executies was
voorafgegaan, achtte prof. Langemeyer in
derdaad beroep op bevoegd ambtelijk be
vel mogelijk en hij vroeg vrijspraak op het
punt van de tenlastelegging, dat doodslag
betrof.
Wegens het dienst nemen bij den vijand
eischt de procureur-fiscaal tegen deze
drie verdachten gevangenisstraffen van 10
tot 15 jaar.
Uitspraken 12 Februari.
Op 55-jarigen leeftijd is in Den Haag over
leden de heer X. II. de Graaf, administrateur
bij het ministerie van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen, die zeer veel op het gebied der
sociale Jeugdzorg heeft gedaan,
ZWEEDSCHE VOETBALPLOEGEN IN ONS
LAND. Norrköping zal op 12 Maart te Am
sterdam tegen Blauw Wit spelen en Malmö op 13
of 20 Maart. Daarna spelen de Zweedsche ploe
gen nog legen Feijenoord in Rotterdam.
WERELDKAMPIOENSCHAPPEN WORSTE
LEN. Voor het eerst züllen op 18 Februari en
4 Maart in Londen wedstrijden worden gehouden
om het wereldkampioenschap worstelen. Ook
Nederland zal deelnemen.
NIEUWE BOOTEN VOOR OXFORD EN CAM
BRIDGE. Voor de binnenkort te houden boat-
race OxfordCambridge laten de Universiteits-
ploegen nieuwe booten maken. Die van Oxford
wordt 61 voet lang en zal 250 Engelsche ponden
wegen, die van Cambridge wordt iets zwaarder
in verband met het gewicht der leden van de
ploeg.
BLACKBURN ROVERS IN DE VIERDE CUP
RONDE. De opnieuw vastgestelde wedstrijd
Blackburn Rovers—Hull City voor de derde
ronde om den Engelschen beker is geëindigd in
een overwinning van 3—0 voor eerstgenoemde
ploeg.
WILLY QUENTEMEYER TEGEN GOFFAUX.
In den halven eindstrijd voor het Europeesch
kampioenschap halfzwaargewicht komen Willy
Quentemeyer en de Belg Goffaux tegenover
elkaar. De winnaar heeft het recht te boksen,
tegen. Freddie Mills. De Maandag te houden
partij MillsQuentemeyer geldt niet voor den
titel.
AMERIKA WINT IJSHOCKEY WEDSTRIJDEN
VAN ENGELAND. Tusschen ijshockeyploegen
van Amerika en Engeland worden in Londen
negen ontmoetingen gehouden. De Amerikanen
hebben er reeds drie gewonnen en één wedstrijd
eindigde gelijk. Gisteravond verloor Engeland
met 6—1.
EUROPEESCHE BOKSKAMPIOENSCHAPPEN.
Maandag 27 Januari worden in Den Haag
selectiewedstrijden gehouden voor de samenstel
ling van de Nederlandsche ploeg, die afge
vaardigd zal worden naar de Europeesche kam
pioenschappen boksen voor amateurs in Dublin.
ZW1TSERSCHE SKILOOPERS PROTESTEE
REN. Aan de aanstaande Olympische Spelen
mogen geen berggidsen deelnemen. De Zwitser-
sche Skibond is hierover niet tevreden. De ski-
loopers hebben geprotesteerd en willen niet deel
nemen, als de bepalingen niet gewijzigd worden.
ZWEMKAMPIOENSCHAPPEN VAN EUROPA:
Van 3 tot 7 September zullen in Monte Carlo
de Europeesche zwemkampioenschappen gehou
den worden. Zwemsters en zwemmers uit Ne
derland, België, Engeland, Bulgarije, Denemar
ken, Spanje, Finland, Griekenland, Italië. Noor
wegen. ZAveden en Denemarken zullen deelne
men. De wedstrijden zullen in twee baden
gehouden worden.
Voetbal
Haarlem—Neptunus in Heemstede
Voorafgegaan door den wedstrijd HBCVolen-
dam wordt Zondagmiddag in het Heemsteedsche
Sportpark de voor de bezetting' van de boven
ste plaats belangrijke ontmoeting Haarlem—
Neptunus gespeeld. De roodbroeken verschijnen
in de volgende opstelling:
Doel: Kluit.
Achter: Van der Hulst en Van Bakel.
Midden: Van Gooi, Van Daalen en Visser.
Voor: De Winter, Boeree. Roozen, Smit en
Groeneveld.
Voefbalprogramma
Voor Zondag zijn de voetbalwedstrijden vast
gesteld, welke op 15 December geen doorgang
konden vinden. Voor de clubs uit Haarlem en
omgeving zijn de volgende wedstrijden vastge
steld: Eerste klas Feijenoord—VSV; 't Gooi—
EDO; Haarlem—Neptunus. Tweede klas: WFC—
ROH; HBC—Volendam (12 uur); ZVV—Velsen.
Derde klas: HalfAveg—Bloemendaal; Terrasvo
gels—Rapiditas; DEM—DTS; VVZ—Kinheim.
Vierde klas: WD—DCO; ASVBSM; ZNC—
DSS; Wilhelmina-V oorui tDl ONAS—SDZ;
Vliegende VogelsWE; Onze Gezellen—WB.
District 2, derde klas: HUlinen—VCS; TYBB—
Blauw Zwart; Lugdunum—HFC.
VROEGERE PRA-RECHERCHEUR
VEROORDEELD
Donderdag wees de Haarlemsche Arrondisse
mentsrechtbank vonnis legenden 39-jarigen voor
maligen PRA-reohercheur F. P. W. R., udt Haar
lem, die er van verdacht wordt, ten bate van
een politïeken delinquent een dossier te hebben
ontvreemd. De straf luidde 8 maanden gevan
genisstraf, waarvan 5 voorwaardelijk met af
trék. Veertien dagen geleden is R. reeds uit de
voorloopige hechtenis ontslagen. De eiseh was 4
maanden onvoorwaardelijk cn een zelfden tijd
voorwaardelijk.
De radio geeft vanavond:
HILVERSUM I, 301.5 M.
19.00, 20.00, 22.00 Nieuws. 19.30 Protestantsch
Thuisfront. 19.45 Lezing. 20.05 Weei-praatje. 20.08
Bijbel en muziek. 20.40 Studentenleven in Hon-
arije. 21.00 Philharmonisch orkest. 22.15 Vragen
aan voorbijgangers. 32.45 Avondoverdenking.
23.00 Yehudi Menuhin. 23.20 Non-stop programma.
HILVERSUM n, 415.5 M. en 218 M.
18.00, 20.00. 23.00 Nieuws. 19.15 Denk om de
bocht. 19.15 Departementale uitz. 19.30 Ons vrij
zinnig Pro test ausöh geloof. 19.50 Vrijz. Pro
testantsch neiuws. 20.05 Viool en piano. 20.30
Lezing (VPRO). 21.00 Men vraagt.... wij draaien,
21,30 Drs. L. de Jong. 21.45 Rustige avondklanken.
22.15 Jazz. 22.40 Avondwijding (VPRO). 23.15
Syjnphonisch concert.
De productie van banden voor personen
auto's en motorfietsen ln Amerika in 1946 wordt
geschat op 67;100.000 stuks, of 16.000.000 meer dan
het vorige record in vredestijd van 1940^ Of
schoon de geschatte productie 3 procent ten
aehter bleef bij het gestelde doel voor 1946, nam
het peil van de productie gedurende het jaar toe
van 4.200.000 stuks in Januari tot ongeveer
6.500.000 in December, of tot een jaarlijksch ge
middelde van 78.000.000 stuks
„De strijders voor de vrijheid van Israël'*
hebben in Frankarijk voor het eerst een oor
logscommuniqué' aan de pers bekend gemaakt,
waarin de aanval van Zondag 12 Januari op het
Britsche hoofdkwartier te Haifa wordt vermeld.
In het communiqué worden de activiteit en
het streven van de organisatie, „die dank zij de
Engelsche propaganda als groep van Stern be
kend is", in 6 punten samengevat. 1-Iet commu
niqué besluit met de verklaring, dat.de strijders
van Israeël „hun strijd tegen den bezetter zullen
voortzetten".
Uit Shanghai wordt officieel gemeld, dat
twee Roomsch-Katholieke Franciscaner missio
narissen op Nieuwjaarsdag in de Amerikaansche
missie te Jentoe (Prov. Klangsoe) vermoord
zijn. De moordenaars zouden „communisten"
geweest zijn.
Stanislaw Mikolajczyk. leider der Poolsche
boerenpartij, heeft op een persconferentie ver
klaard, dat bij de Zondag te houden algemeene
verkiezingen, het,aantal op zijn partij uit te
brengen stemmen op acht procent was „vast
gesteld". -„Drie maanden geleden geloofde ik
nog, dat men mij tien procent zou toestaan",
aldus zeide hij. Volgens zijn schatting zijn 80 a
100.000 leden zijner partij gearresteerd sedert het
begin der verkiezingscampagne. Hiervan zijn
er velen weer vrijgelaten. Volgens de laatste ge
gevens, aldus Mikolajczyk, zijn 131 mijner can-
didaten in arrest gesteld.
Bij hun zuiveringsacties in het veroverde
Hanof stuiten de Fransche troepen nog steeds
op „zelfmoord patrouilles" van de Vïetnamee-
sche nationalisten en sluipschutters, die zich tot
het uiterste verdedigen. Het zal volgens de
Fransche militaire autoriteiten dan ook nog
eengen tijd duren, voordat de rust in de stad zal
zijn hersteld. Ook de geregelde Vietnameesche
tegenstand is nog sterk en de uit Hanoi terug
trekkende troepen volgen detactiek van de ver
schroeide aarde, waarbij zij rijstvelden en
dorpen vernielen.
Dr. Benesj, presdent van Tsjecho-slowakije
heeft ln een rede te Praag de verwachting uit
gesproken, dat de strijd in Duitschland tegen
het fascisme en nallonaal-socialisme binnen 4 a
5 jaar weer ten volle ontbrand zal zijn.
