C
Het Oosten ontwaakt
De kunstzijdefabriek in Ede bestaat 25 jaar
Verschillende verbeteringen in de
spoordiensten na 4 Mei
Panda en de Meester*dief
Dinsdag 21 Januari 1947
IN DE WERELDPOLITIEK:
De steeds heviger wordende strijd in
Indo-China, waar de Franschen thans de
mogelijkheid tot een vredelievende oplos
sing practisch niet meer verwachten
zich voorbereiden op een inspannenden,
bloedigen oorlog, is een nadrukkelijke be
vestiging temeer van het in snellen ont
wikkelingsgang steeds duidelijker aan den
dag tredend Aziatisch verlangen zich, des
noods ten koste van veel offers en met ge
weld, te ontworstelen aan de hegemonie
van de Westersche beschaving.
Het „Aziatisch reveil", de geheimzinnige
bazuinstoot, die het Oosten in rep en roer
zet, zou aanleiding kunnen geven tot een
diepzinnige, historische beschouwing over
de vraag, ip hoeverre de Westersche cul
tuur in het Oosten heeft afgedaan, en men
zou dan waarschijnlijk tot een nog pijnlij
ker vraag komen, n.l. die, of de Europee-
sche beschaving in het Oosten wellicht
haar eigen graf heeft gegraven. Het is hier
echter niet de plaats om dergelijke histo
rische problemen van een oplossing te
voorzien veeleer moet het zijn nut heb
ben, na te gaan in hoeverre het Westen zich
aan de nieuwe ontwikkeling zal kunnen
aanpassen en in welk opzicht het op zijn
tellen zal moeten passen om tenminste
zichzelf te blijven.
Wanneer men beweert, dat de greep van
het Westen op Azië is ontzenuwd, dan valt
daaronder niet alleen de verzwakte positie
van Nederland, Frankrijk en Engeland in
hun respectieve Aziatische koloniale ge
bieden, doch dan kan men daaronder tege
lijk de Duitsche nederlaag in Rusland re
kenen, die een, waarschijnlijk definitief,
einde maakte aan de Pruisische begeer
lijkheid naar het Oosten. De groeiende
nationale bewustwording van het Russi
sche volk, dat de kem der Sovjet-Unie
vormt, droeg een niet gering deel bij tot
de enorme krachtsprestaties van het Sov
jet-leger en dus tot het neerslaan van den
vijand. Het nationalisme, hoogtij vierend
in Indonesië, Indo-China, Engelsch-Indië
en zelfs in Japan na de nederlaag nog,
viert eveneens hoogtij in het aan Europa
grenzende Azië van Stalin en Molotof. De
tallooze z^venkingén van het Sovjet
systeem naar dit nationalisme toe geven
overduidelijk het verlangen der Russische
- leiders weer, het Aziatisch reveil niet al
leen op te vangen doch, als het kan, te lei
den. Dit Aziatisch reveil heeft door -den
afloop van den oorlog twee groote stappen
voorwaarts kunnen doen: De strijd tus-
schen de Aziatische aspirant-leiders Rus
land en Japan, die onvermijdelijk had
moeten worden uitgevochten vóór dat Azië
zich „als één man" zou kunnen verheffen,
werd verhaast en beslist door den Geal-
lieerd-Japanschen oorlog en de coördina
tie van de nationale krachten en ideeën in
het Russische volk werd geforceerd door
den oorlog tegen Duitschland.
Zoo ziet de Westersche wereld zich thans
geplaatst voor de, momenteel nog gedecen
traliseerde doch steeds meer neiging tot
frontvorming veitoonende, Oostersche be
wustwording, die revolutionnair is in eer
sten aanleg en waarmede het moeilijk on
derhandelen is. Dat ondervinden de Wes
tersche staatslieden aan alle wrijvingsvlak-
ken tusschen Oost en West: De ervaring
van onze Commissie-Generaal in Indië is
in wezen dezelfde als die van Bevin en
Byrnes in de UNO.
Er zijn diplomaten, die meenen dat de
atoombom eenige zekerheid biedt tegen
het Aziatisch reveil. Er. zijn andere, die
geneigd zijn te gelooven, dat eenige con
cessies sussend zullen werken. Er zijn
echter ook staatslieden die zich den ernst
van het probleem ten volle realiseeren en
die beseffen, dat één vergissing van het
Westen de oude cultuur op onherstelbare
wijze kan havenen.
De wereld zal een geheel nieuw, merk
waardig aspect bieden, wanneer Oost en
West eenmaal, met of zonder geweld, hun
plaatsen naast elkaar zullen hebben inge
nomen. Een aspect, dat in niet geringe mate
zal afhangen van de wijze, waarop beide
dezen revolutionnairen tijd zullen weten
te verwerken. Het treft bijzonder ongeluk
kig, dat het Westen, Europa vooral, nog
niet door een eigen reveil tot nieuw leven
is gewekt na de grondige zuivering en pijn
lijke loutering van vijf jaren oorlog. Met
zeer veel moeite begint het langzamerhand
te begrijpen, dat het een déél der wereld
is en niet langer de wereld, en dat het als
deel en nog steeds belangrijk deel
een intrinsieke hechtheid moet hebben, om
krachtig en zelfbewust te worden en te
blijven. De Europeesche federatie, waar
over steeds meer pennen en tongen in be
weging komen, lijkt nog zeer ver af en
problematisch, maar een oppervlakkige be
schouwing als deze wijst toch reeds
dwingend in die richting.
De vrees voor een ongunstige reactie in
het Oosten, die men dikwijls als tegen
argument hoort aanvoeren, lijkt in dit
verband een ongunstig teeken van onzeker
heid. Heeft het Oosten geaarzeld bij de
manifestatie van zijn streven, uit vrees
voor de reactie in het Westen? De kracht
van het jonge nationalisme is wars van di
plomatie. Een Europeesch reveil behoeft
de kracht van de jeugd echter evenmin te
ontberen: het bewust-zijn van Europeesche
verbondenheid zal, eenmaal geboren, im
mers zoo nieuw en daardoor zoo jong zijn,
dat het noch vrees, noch aarzelen, kent.
Militair dagrapport
uit Indië
De Nederlandsche militaire woordvoer
der te Batavia heeft het volgende over
zicht van den militairen toestand gegeven,
dd. 20 Januari:
Te Medan is op het eind van de vorige
week een Nederlandsche patrouille op een
terroristenbende gestuit. Tijdens een kort
gevecht, dat hierop volgde, werden vijf
leden van de bende gedood. In den Ooste
lijken sector van Medan werden acht in
dringers gedood en drie gevangen geno
men. Op Zaterdagochtend hadden zware
gevechten plaats bij den Bindjei-weg,
waarbij door de Nèderlanders van artille
rie werd gebruik gemaakt, welke twee
stukken republikeinsche artillerie onscha
delijk maakte. Republikeinsche granaten
ontploften in de Polinia-wijk, waarbij een
Europeesche vrouw werd gewond.
Een convooi met 250 vrouwen en kin
deren, die van Java voor gezinshereeni-
ging onderweg waren naar Medan, werd
tusschen Belawan en Medan aangevallen.
De aanval werd echter zonder eigen ver
liezen afgeslagen. In den Westelijken sec
tor werden sterke republikeinsche onder
deden regelmatig aangevallen en met
J. L. zware verliezen teruggeslagen.
Rotterdam's belagers: De Duitsche kanalen
Bij de besprekin
gen over de aan
Duitschland op te
leggen vredes
voorwaarden,
zal Nederland
zeer zeker met
klem opkomen
tegen de oneer
lijke concurren
tie, welke het
Duitsche imperi
alisme de Neder
landsche havens
heeft aangedaan.
Deze concurren
tie beperkte zich
niet alleen tot
drastische tariefs
verlagingen. Het
West - Duitsche
kanalen-stelsel,
hierbij in kaart
gebracht, was een
van de vele ge
raffineerde me
thoden waarmede
Duitschland
trachtte zijn ha
vens het vervoer
van Rotterdam
te laten overne
men. De in de
kaart opgenomen
grafiek wijst dui
delijk uit, in hoe
verre de opzet is
geslaagd. Om aan
dezen toestand
een einde te ma
ken, zal Nederland aandringen op een ver
bod aan Duitschland om nieuwe kanalen
aan te leggen, welke het Rijnvervoer op
onnatuurlijke wijze aftappen. De reeds be
staande kanalen, zooals het Dortmund-
Eemskanaal en het Mittelland-kanaal zul
len niet verbreed öf verdiept mogen wor
den. Ook de aanleg van het Hansa-kanaal
van Osnabrück naar Hamburg zal niet mo
gen worden voortgezet. De Duitsche ver-
voers- en verladings-tarieven behooren in
de toekomst aan een strenge internatio
nale controle onderworpen te zijn.
Dokters en ziekenfondsen
De honoraria en premies
worden
hoog
er
Uitkeeringen
uit een vereveningsfonds
Wij hebben reeds gemeld, dat in het conflict
"tusschen de ziekenfondsen en de dokters, over
eenstemming verkregen Is. Nader blijkt, dat de
overeenkomst ook geldt voor de apothekers,
tandartsen en vroedvrouwen.
Bij de besprekingen Is men van het beginsel
xiltgegaan, dat er een zekere gelijkheid ten aan
zien van de honoraria zou moeten zijn tusschen
de vrijwillige verzekering en de verplichte ver
zekering. Daar premieverhooging slechts bin
nen beperkte grenzen toelaatbaar is, heeft de
minister van Sociale Zaken goedgevonden om
een wettelijke regeling voor te bereiden, volgens
welke voor het jaar 1947 een bedrag uit het Ver
eveningsfonds beschikbaar zal worden gesteld,
ten behoeve van uitkeeringen aan de afdeeling
vrijwillige verzekering der aigemeene zieken
fondsen.
Aan de toekenning van deze bijdragen wordt
de voorwaarde verbonden, dat voor de vrijwillig'
verzekerden de welstandsgrens wordt verhoogd
tot f 3750. Voor de vrijwillige verzekering zullen
van 1 Januari 1947 af dezelfde honoraria gelden
als voor de verplichte verzekering. Voor artsen
en specialisten zullen de volgende bedragen en
regelen gelden: niet-apotheekhoudende artsen
ontvangen f 4.25 per ziel per Jaar; apotheekhou-
dende huisartsen f 6,75. Specialisten krijgen een
bedrag per ziel. gelijk aan lti maal het bedrag,
hetwelk naar de regeling, geldende qp 1 Januari
1942, aan een specialistenpot werd betaald, met
een maximum van f3 per ziel per jaar, of in
dien de betaling per verrichting geschiedt, be
dragen berekend naar 90 van het R. V. B.
tarief 1937.
Voor d© huisartsen wordt voor het jaar 1947
het honorarium verhoogd met een toeslag van
f 0,43. welke echter voor een medewerker over
ten hoogste 3000 verzekerden wordt berekend.
Betreffende het vraagstuk der premieverhoo
ging deelt de commissaris belast met het toezicht
op de ziekenfondsen, mede dat, bij het huidige
loon- en prijspeil, een premie van f 0,50 per ver
zekerde van IC jaar en ouder per week in' het
algemeen, uit sociaal oogpunt bezien, het maxi
mum moet worden geacht. Voor kinderen be
neden de 16 jaar mag geen premie worden ge
vorderd. Voor de „onvolledige" gezinnen (man
of vrouw met kinderen beneden 16 jaar) mag fen
hoogste 50 boven het normale premiebedrag
per verzekerde van 16 jaar en ouder worden ge
vorderd. Voor de gevallen, waarin de verstrek
kingen aan de vrijwillig verzekerden minder
omvatten dan die aan de verplicht verzekerden,
dient het maximum der premie lager te worden
gesteld.
Geen audiëntie
De Commissaris der Koningin in de pro
vincie Noordholland, dr. J. E. baron de Vos
van Steen wijk, zal Donderdag 23 Januari
geen audiëntie verleenen.
Er zal bij de uitwerking van de reeds
bestaande plannen betreffende den op
bouw van een gemoderniseerd spoorweg
bedrijf met een intensief reizigers vervoer,
groote belangstelling besteed worden aan
het goederenvervoer en alles zal worden
gedaan om bij de gemoderniseerde spoor
wegen dei- toekomst -bok in 'het goederen
vervoer de service zoo hoog mogelijk op
te voeren.
Het oude rollend materiaal, waarin een
zeer groote verscheidenheid bestaat, zal
geleidelijk worden vervangen door nieuw
van groote uniformiteit. Deze uniformiteit
vormt een belangrijke factor voor de be-
drijfsuitkomsten. Dit geldt eveneens voor
het vervoer langs den weg. In Amerika
zijn bussen besteld, die nu beginnen binnen
te komen, maai- vooral de binnenlandsche
industrie zal een groot aandeel hebben in
de leveranties. Deze politiek zal voor onze
vaderlandsche industrie gunstige gevolgen
kunnen hebben, die echter eerst tot uiting
zullen komen als ons eigen verkeerswezen
goed „op pooten staat".
Het zal mogelijk zijn reeds per 4 Mei
a.s. een zeer frequente dienstregeling uit
te voeren, waarbij in samenwerking met
het wegvervoer het aantal zitplaatsen be
langrijk zal zijn uitgebreid. De Neder
landsche industrie is hard aan het werk
om de materiaalvemieuwing, welhaast de
belangrijkste factor, zoo vlug mogelijk te
effectueeren. Van een meer dan driehon
derd wagenbakken omvattende bestelling,
verdeeld in 2- en 4-wagentreinstellen van
nieuwe gestroomlijnde electriscbe rijtui
gen, zal in September het eerste gedeelte
binnenkomen. Met de „Winterregeling
1947" zal daarvan een dankbaar gebruik
worden gemaakt. Men had op een vroeger
gereedkomen gehoopt. Door het inlasschen 1
van stoomtreinen tusschen de electrlsche
zal de dienst reeds per 4 Mei intensiever
kunnen geschieden.
De groote aantallen binnenkort gereed
komende autobussen zullen op de tra
jecten, welke nu nog niet voldoende door
het railverkeer kunnen worden bediend,
bet tekort aan zitplaatsen helpen vermin
deren en zijn verder bestemd voor de
dochtermaatschappijen die ook op uitbrei
ding van hun diensten zitten te wachten.
De op- en herbouw van de vele ver
nielde stations vormt een groote factor
in het geheel, doch ook de noodzakelijke
vernieuwingen aan de bestaande stations
hebben de grootste aandacht. Zoo zal er
een oplossing komen voor de moeilijk
heden bij de stations Utrecht C.S. en Am
sterdam C.S. wat betreft de uitgaande
reizigers. Het station Amsterdam C.S. zal
bij de iai- eh uitgangen worden verbouwd,
in Utrecht is een nieuwe tunnel ontworpen
tegenover hotel Terminus. Hierdoor zal
het .te drukke verkeer in de bestaande
reizigerstunnel worden ontlast. Boven
dien wordt de omweg op den weg naar
buiten of naar de treinen voor de reizigers
opgëheven.
Tot slot vernamen we nog dat de spoor
brug over de Maas bij Hedel dadelijk na
de opening in gebruik zal worden geno
men met het inleggen van stoomtreinen
naar den Bosch. Er zal dus niet worden ge
wacht tot de nieuwe dienstregeling van
4 Mei.
In de twee vorstperioden moest het bin
nenland vrijwel uitsluitend door het spoor
wegverkeer van kólen worden voorzien. De
kolentreinen uit Limburg werden steeds
langer, zoodat er tenslotte 23.000 ton per
dag wérd vervoerd. Alles is echter uit
stekend verloopen.
De V. S. hebben besloten 11 millioen dollar
aan Grlelcenlarud te schenken, om dit land in
staat te stellen de eerste moeilijkheden te boven
te komen. Tsaldaris, minister-president van
Griekenland, die verleden maand een bezoek
aan de V. S. heeft gebracht om te trachten
financieelen bijstand te verkrijgen, is van dit
besluit op de hoogte gesteld door Patterson.
Amerikaansch lid van de geallieerde valuta
commissie, tijdens een bijeenkomst dezer com
missie te Athene.
In Ede herdenkt de Algemeene Kunst
zijde Unie N.V. het zilveren jubi
leum van de kunstzijde, of zooals de
Op 20 Januari was het een kwart eeuw
geleden, dat in Ede de eerste ver
koopbare draad werd gesponnen. Arn
hem was echter al voorgegaan, want daar
was op 10 Juni 1913 de eerste factuur
verzonden voor afgeleverde „kunstzijde'
Aan deze tak van industrie is vooral de
naam van dr. Jacques Coenraad Hartogs
verbonden. Hij kan beschouwd worden als
de grondvester. In 1911 vatte hij het denk
beeld op een fabriek voor de vervaardi
ging van kunstzijde in ons land op te rich
ten en hij slaagde er in, de fabriek in Arn
hem tot bloei te brengen. Dr. Hartogs over
leed in het voorjaar van 1932 in Zwitser
land.
Toen kort na den eersten wereldoorlog
plannen werden ontworpen om een nieuwe
zeer groote fabriek in Ede te bouwen, werd
aan deze gebeurtenis meer dan gewone
aandacht geschonken. Men verbaasde zich
over de ongekend snelle ontwikkeling van
deze jonge industrie. De meeste textielfa
brieken ontwikkelen zich immers uit een
bescheiden begin geleidelijk tot bedrijven
van grootere afmetingen en hier werd met
deze traditie radicaal gebroken.
In het najaar van 1919 werd begonnen
met het egaliseeren van een terrein ter
zijde van de spoorlijn Ede-Arnhem, onmid
dellijk gelegen bij het tegenwoordige sta
tion Ede-Wageningen. Daarop verrees ge
leidelijk een gebouwencomplex, dat tien
jaren later een oppervlakte van 85.000 M2.
besloeg. Het eerste gedeelte werd in
Januari 1922 in bedrijf gesteld en aan het
einde van hetzelfde jaar had Ede reeds on
geveer 200.000 K.g. zijde afgeleverd- En
kele jaren voor den oorlog stond Neder
land na Japan en Italië op de derde plaats,
wat de wereldexport van kunstzijde-ga
rens betreft.
Uiteraard stelt zulk een reusachtig fa
briekscomplex in een betrekkelijk dunbe
volkte, landelijke omgeving bijzondere
eischen wat betreft de personeelvoorzie-
ning. Een afzonderlijke organisatie was
daarvoor noodig en toen omstreeks het
jaar 1926 met ruim 4600 werkkrachten een
maximum werd bereikt, voerden extra
treinen en talrijke autobussen duizenden
arbeidsters van elders aan. Het aantal
werkkrachten liep nadien sterk terug, doch
door verbeterde werkmethoden steeg de
productie per hoofd.
De scherpe terugval van den prijs in de
crisisjaren had tot gevolg, dat de rayon-
industrie voor groote moeilijkheden kwam
te staan, doch door ver doorgevoerde ra
tionalisatie wist men de stormen het hoofd
te bieden. Thans, na den druk van oorlog
en bezetting, wordt energiek gewerkt om
de plaats van Nederland op de wereld
markt te heroveren. De vooruitzichten zijn
gunstig. De vooroorlogsche productie is niet
alleen bereikt maar zelfs belangrijk over
schreden.
Nederlandsche artisten
in Indië omgekomen
Vliegtuigongeluk
op het eilandje Biak
Bü een vliegtuigongeluk op het eilandje
Biak ten Noorden van Nieuw-Guinea zijn
gistermiddag omstreeks twee uur plaatselij
ken t«d dc Nederlandsche artisten Hans Snel,
John Charley, Tonio Manti en het danspaar
Jossino om het leven gekomen.
Hans Snel, conférencier en chansonnier,
was 43 jaar en woonde in Den Haag. Hij laat
vrouw en drie 'kinderen achter. Hij
werkte vroeger in het gezelschap Pisuisse en
trad den laatsten tijd meermalen voor den
microfoon op.
John Charley, wiens naam Jan Hoekwater
is, is in 1910 te Alphen aan den Rijn gebo
ren. Hij woonde te Den Haag en laat een
vrouw en twee kinderen achter. Behalve als
snelteekenaar oogstte hij ook succes met
poppenkastvertooningen. Hij is vaak opgetre-
dn met Lou Bandy.
Tonio Manti, (Hendrik van Gulik) even
wichtskunstenaar en jongleur was 21 jaar.
Hij woonde in Amsterdam, was ongehuwd.
A. F. C. Joosten en zijn echtgenoote Joh.
G. Joosten-Mijer uit Rotterdam vormden het
danspaar Jossi en Jossino. Zij waren sinds
kort gehuwd.
Het is nog niet bekend of Marina van
Goudswaard, die ook deel uitmaakte van het
gezelschap van Hans Snel. zich in het ver
ongelukte vliegtuig heeft bevonden.
De artisten waren op 1 November per
Skymaster naar Indië vertrokken op uitnoo-
diging van-de NIWA (Nederlandscb-Indische
Welfare Artisten) om voor de militairen op
te treden.
Vijf jaar geëisclit tegen
leidster van „Frontzorg"
Gedurende den oorlog zond „Frontzorg'1
aan diegenen, die in Duitschen krijgsdienst
aan het Oostfront streden, „Liebesgaben"
brieven. Deze actie was door mevrouw
K.-S. in 1941 begonnen en had zich uitge
breid tot een groote organisatie, met afdee-
lingen in geheel Nederland.
Mevrouw K. die zich thans voor de Rot-
terdamsche Kamer van het Haagsche Bij
zonder Gerechtshof te verantwoorden had,
beweerde altijd anti-Duitsch te zijn geweest.
Zij was slechts beducht voor het „bolsjewis
tisch gevaar", welke verklaring door den
president ten sterkste betwijfeld werd. Ter
staving van deze bewering voerde zij aan
nimmer een dergelijke actie ten behoeve van
Duitsche soldaten te hébben willen organi
seer en.
Op de vraag-van den president of zij ook
aan de tienduizenden Nederlandsche arbeiders
in Duitschland had gedacht, antwoordde zij,
dat zij ieder die hulp noodig had. zoover zij
daartoe in staat was, had geholpen.
De procureur-fiscaal eischte 5 jaar met af
trek van voórarrest. Uitspraak over 14 dagen.
23. „Dit is een deftig logement!" zei de
baas na een poosje. „Je zou het misschien
niet zeggen, maar hier logeren alleen heren
uit de eerste stand. Hier boven woont bij
voorbeeld een baron die bezig is om de
schatten van koning Ermelic te zoeken! Een
échte baronzie je.... Puf-puf.Als hij
ze vindt krijgt hij het halve koninkrijk!..
Wanneer je nu klaar bent met die afwas,
mag je hem een kop anijsmelk gaan
brengen.Voorzichtig dragen, hoor!"
Panda, die doodmoe was van de grote af
was liep zonder iets te zeggen met een
blaadje achter den baas aan naar boven.
„Het bevalt me hier niets!" dacht hij. „Het
stinkt hier naar spruitjes en de baas is te
lui om te kijken! Ik ben tenminste be
nieuwd wat dat voor een soort baron is
die hier woont! Intussen had de baas ge
klopt en een deftige stem in de kamer
riep: „Ja!"
De week van 2025 Januari is de
A.K.U.-feestweek. De directie stelt zes da
gen achtereen het bedrijf ter bezichtiging
open-
In het fabrieksgebouw is in het bijzijn
van verschillende prominente figuren op
het gebied der rayon-industrie en een
groot gedeelte van het personeel de direc
tie een huldeblijk aangeboden, bestaande
uit twee bronzen lantaarns, die den hoofd
ingang der fabriek voortaan zullen flankee
ren. Onder de aanwezigen bevonden.zich de
oud minister ir. T. S. G. J. M. van Schaik,
directeur van de A.K.U., prof. ir. I. P. de
Vooys, gedelegeerde van den Raad van
Commissarissen, de adjunct-directeuren
jhr. J. M. van den Bosch, J. A. D. M. Da
niels, ir. A. J. Engel en dr.' ir. J. G. Weel-
denburg.
Verder staan een winkelweek, recepties,
revue-voorstellingen, schoolfeesten en hul
digingen op het programma.
Raad voor de luchtvaart
Thans is de samenstelling- bekend gemaakt
van de Raad voor de Luchtvaart. Voorzitter ls
mi'. J. E. van der Meulcn, raadsheer in den
Hoogen Raad Plaatsvervangend voorzitter: mr.
P. J. A. Hij Ink, raadsheer In den Hoogen Raad.
Secretaris: mr. J. M. Kan, administrateur bij
het ministerie van Binnenlandsche Zaken.
Plaatsvervangend secretaris: mr. W. Riphagen,
referendaris by het ministerie van Binnen
landsche Zaken Leden: Prof. dr. Ir. C. B. Bie-
zeno. hoogleera'ar aan de Technische Hooge-
school te Delft; prof. dr. J. Jongbloed, hoog
leeraar te Utrecht; vice-admiraal b. d. jhr. G.
L. Scborer; vice-iadmiraal b. d. F J. Heeris,
oud-directeur der luchtstrijdkrachten.
Buitengewone leden: U. F. M. Dellaert, be
drijfsdirecteur van Schiphol; K. D. Parmentier
chef van het vliegbedrijf der K.L M.; L C
Dik, radio-telegrafist hij de K.L.M.; J. H. Kra
mer, gepensioneerd hoofdofficier van den Ma-
rine-stoomvagrtdienst; ir. P. J. G. van Diggelen
chef van den technischen dienst der kustver-
lichting; F B. Blok, werktuigkundige hij de
K.L.M.; F. "A. Gallas, directeur der filiaalin
richting van li et Kaninklijk Nedérlandsch
Meteorologisch Instituut te Roterdam;
Banning, geneeskundig hoofdinspecteur vitn
de Volksgezondheid: H. M. Schmidt Crans, al
gemeen lijninspecteur bij de K.L.M.; -
Holts, reserveijkolonel-vlieger en dr.
den Dooren de Jong, consul-generaal voor
Fransch Indo-China.
Doodstraf geëisclit tegen
verrader van illegalen
Voor het Bijzonder Gerechtshof te Maas
tricht heeft terecht gestaan de 25-jarige H.
W. V. uit Den Haag. De man heeft tijdens de
bezettingsjaren in dienst van den SD. een
tijdlang, voornamelijk in 1943, een aantal
Nederlandsche illegalen die als pilotenhel-
pers werkzaam waren, verraden aan de Duit-'
schers, zoodat zij aangehouden werden en in
concentratiekampen terecht kwamen, waar
verschillenden van hen het leven hebben
gelaten: Bovendien is een aantal geallieérde
piloten door de manipulaties van V. in han
den der Duitschers geraakt en. langen tijd in
gevangenschap vastgehouden
Hij had ook medegewerkt aan de arrestatie
van de in de illegaliteit zeer bekende „Tante
Coba" (mej. Pulfkens uit Tilburg) die in een
Duitsch concentratiekamp js overleden. Op
de zitting hebben enkele getuigen verschrik
kelijke bijzonderheden medegedeeld omtrent
de gruwelijke wijze waarop zij door den S.D.
zijn verhoord. Verdachte was hierbij tegen
woordig en verleende aan de Duitschers al
lerlei diensten.
De advocaat-fiscaal eischte tegen V. de
doodstraf. Uitspraak over 14 dagen.
Britseh-Nederiandsche handel
Volgens het Britsche blad „Daily Herald'
zal Engeland volgende week een delegatie
naar Den Haag zenden teneinde besprekin
gen te voeren ten aanzien van het in even
wicht bregen van den- Britschen export naar
den import uit Nederland. Het blad merkt
op, dat Nederland meer uit Engeland betrekt
dan omgeke.erd en acht het waarschijnlijk,
dat. de besprekingen zullen leiden tot een
grooteren invoer van zuivelproducten door
Engeland.
Boksen
Quenfemeyer knock-out
in de tweede ronde
In zün gevecht tegen den Engelschman
Freddy Mills Is Willy Quentemeyer in de
tweede ronde knock out geslagen.
Mills woog vóór het korte gevecht 5 kg. zwaar
der dan Quentemeyer met zijn 76,67 kg. De
Engelschman viel direct fel aan en werd twee
maal door den scheidsrechter gewaarschuwd
wegens1 vasthouden. Gedurende de eerste ronde
heeft Quentemeyer steeds een verdedigende
houding aangenomen, af en toe met de linker
vuist zonder eenig resultaat aanvallend. Bij den
gongslag viel Mills van links en rechts fel aan.
Onmiddellijk na het begin van de tweede ronde
gleed Quentemeyer uit, doch stond bij den
tweeden tel weer op. Mills bleef onophoudelijk
in den aanval, maar miste verschillende keeren.
Op een oogenblik, dat Quentemeyer instapte,
counterde Mills hem met een hax-de rechtsche op
de kaak. Voorover ging de Nederlander neer en
werd uitgeteld.
Hoewel Mills nog niet geheel genezen was van
een griepje, kostte hem de overwinning op Quen
temeyer toch zeer weinig moeite. De Engelsch
man maakte een bijzonder onverschilligen in
druk, doch het was hem aan te zien, dat hij
reeds na het begin van de eerste ronde wist, dat
hij zijn tegenstander zou slaan.
In de kleedkamer vertelde Quentemeyer, dat
hij het gewichtsverschil van 5 kg. een te groote
handicap had gevonden, „Bovendien had ik nog
nooit in zoo'n indrukwekkende hal en voor zoo'n
enorme menigte gebokst", zoo voegde hij er aan
toe.
Waterpolo
De competitie-standen
De competitiestanden in den kring Haar
lem van den K.N.Z.B luiden:
Dames gesp.gew.gel.verl. v.-t. pnt.
HPC
2
2
7
4
4
1
1
2
1
2
vzv
2
1
1
O
6
2
2
1
1
4
5
1
DWT
2
1
1
4
5
1
HVGB
1
1
1
2
0
Heeren afd. I.
HPC 2
2
2
8
2
4
VZV
2
2
10
4
4
3
1
2
9
4
4
DWR 2
4
1
3
6
15
2
DWT
2
1
1
2
4
1
HVGB 2
3
1
2
4
10
1
Heeren afd. II.
HVGB 3
2
2
5
2
4
a
2
1
8
6
4
2
1
1
R
12
2
a
1
2
12
10
2
VZV 2
2
2
7
10
0
Heeren afd. III.
Haarlem 3
2
2
11
1
4
PSVH
2
1
T
4
7
2
DWT 2
2
1
1
2
4
1
HZV 1
2
1
1
1
6
1
Het wedstrijdprogramma
voor
Zondag
26
Januari in het Sportfondsenbad vermeldt:
Centrale wintercompetitie K.N.Z.B.
Heeren: H.V.G.B. 1—R.Z.C.
H.P.C. 1—IJ 1
Competitie kring Haarlem K.N.Z.B.
Heeren afd. I:
H.P.C. 2Haarlem 1, deze wedstrijd geldt
tevens voor bekercompetitie K.N.Z.B.
D.W.R. 2—H.V.G.B 2,
Afd. II: D.W.R. 3—H.P.C. 3.
Afd. III; Haarlem 3—D.W.T. 2.
Voetbal
Chelsea in de vierde ronde
Chelsea won Maandagmiddag den voor de
tweede maal overgespeelden wedstrijd der derde
cupronde met 20 van Arsenal, zoodat Chel
sea Zaterdag 25 Januari op eigen veld tegen
Derby County uitkomt. Bijna 60.000 toeschou
wers waren op het terrein der Spurs in Tot
tenham aanwezig, waar het doel van Chelsea
reeds in de eerste minutgn op verrassende
wijze aan een doorboring ontsnapte. Eerst
schoot Logie den bal vlak langs den paal, ver
volgens schoot hij hem hard tegen de lat,
waarna de bal in het veld terugketste, waar
een der Chelsea-spelers het leer met de hand
bewerkte, zoodat Arsenal een strafschop toege
wezen kreeg, dien Lewis echter ver naast
schoot Chelsea herstelde zich evenwel en was
zelfs iets beter dan de Arsenal hoewel Logie
voortdurend een groot gevaar voor Chelsea
bleef.
Lawton zorgde in deze periode van over
wicht van Chelsea voor twee fraaie doelpun-
ten. De rust kwam met den stand 20 voor
Chelsea. In de tweede helft bleek Arsenal
niet in staat iets beters te leveren dan het
prachtig combineeren van Chelsea's midden
trio, Lawton en de binnenspelers Walker en
Goulden.
H.F.C. blijft aan de
Spanjaardslaan
De op 21 Mei 1938 door de gemeente Haarlem
met de H.F.C:. gesloten huurovereenkomst met
betrekking tot het voetbalterrein aan de Span
jaardslaan, was op 31 December 1946 geëindigd.
Hei resultaat van een met het bestuur gevoer
de correspondentie is geweest, dat het bereid is
het terrein voor een tijdvak van 5 jaren, hetwelk
wordt geacht te zijn ingegaan op 1 Januari j.l.
en derhalve zal eindigen op 31 December 1951,
weder te huren en wel voor een bedrag van
f 1800 per jaar.
B. en W. stellen den raad voor daartoe te
besluiten.
Schaken
Noordholland wint
van Den Haag
De vertegenwoordigende ploeg van den Noord*
hollandschen.Schaakbond heeft zijn eersten wed
strijd, tegen den Haagsohen Schaakbond, ge
wonnen. De strijd verliep uitermate spannend
en bij het einde van den strijd bleek de N. H.
S. B. dan ook -maar ternauwernood gewonnen
te hebben, n.l. met aïi4Yj.
.De uitslag luidt:
Noordhollandsche
SchaakbondHaagsche Schaakbond
K. Geus—H. H, Kamstra 0 —4
W. GeuzebroekP. B. v. d. Wel Yj
H. F. CrabbehdamMr. H. J. Walkate.1 —0
S. Muurlink—A. Loep 0 —1
G. B. v. Velde—P. J. D. Kreetz 1 —0
H. BouwmeesterJ. L. Stok 1 0
J. de Vries—P. A. v. d. Kraan0 -1
W. Schuurman—H. J. J. ElzermanI 0
A. GroenendijkA. A. Gordijn1 0
C. Hovingh—W. L. Lans.....'0 1
26 Januari wordt in Restaurant Brinkmann',
Groote Markt, de tweede wedstrijd begonnen
tegen het vertegenwoordigend team van den
Amsterdamsch en Schaakbond
Van Gorselenbeker-tournooi
begint
Het Van Gorselenbeker-tournooi. dat jaarlijks
door De Rochade georganiseerd wordt, zal Vrij
dag 24 Januari in het clublokaal van De Rochade,
Molenaerstraat 18, alhier, aanvangen. Behalve de
beker, is dit jaar een fraaie schoonheidsprijs
uitgeloofd. De deelnemers zijn: G. Kroone (H.
S. G.), die bekerhouder is. C. Hovingh (Het
Oosten), J. J. v. Kampen (Het Oosten), W. Geu
zebroek. J. Blokker, R. Holman, G. B. v. d.
Velde (allen Rochade), J. P. Wever, S. Herfst
(beideii Rolland). J. H. Kruyt (H. S. G.). A.
Herfst (Het Oosten) en P, A. v. Drie] (Kennemer-
lamid). Allen zijn tezaam gebracht In een groep
en zullen een halve competitie spelen. Op den
openingsavond zal tevens de eerste van de twee
nl.euwe besllssingspartijen tusschen G. Kroone
en H. Bouwmeester, om het Persoonlijk Kam
pioenschap van Haarlem, gespeeld worden.
Noordhollandsche Schaakbond
In de eerste klasse A van de Competitie
N. H. S. B. werd de voorlooplge uitslag van den
wedstrijd Het OostenHeemstede na spannen-
den strijd een gelijk spel: 44. In de eene afge
broken partij staat Heemstede gunstiger, in de
andere heeft Het Oosten de beste kansen.
De Heemstedenaren misten A. Jager. In de B-
afdeeling toonde H. S. C. opnieuw, sterker te
zijn dan bij den aanvang der competitie gedacht
werd. Ditmaal moest DeRochade alle zeilen
bijzetten om de baas te blijven. De eerste vijf
borden van de De Rochade bracht het zelfs niet
verder dan een gelijk spel: 2Yi2Vi', vlak voor
het einde brachten de lagere borden De Rochade
een overwinning van 6—4. waarmede De Rochade
weer een stap dichter bij het kampioenschap is.
Wereldnieuws
Volgens de „Daily Mail" heeft Peter Mase-
field, director of planning .bij het ministerie
voor de burgerluchtvaart en voorzitter van een
commissie, die zich bezighoudt met het ontwer
pen van lichte vliegtuigen, plannen bekend ge
maakt voor een „volksvliegtuig" in vier stan
daardmodellen. Het lichtste model heeft een
motor van 35.P.K., die een snelheid van 130 km.
per uur kan ontwikkelen. De prijs bedraagt
300 pond.
„Om populair te worden", aldus Masefield,
„moet het vliegen veilig, goedkoop en eenvoudig
zijn. Wij leggen het aan op een gegarandeerden
verkoop van ten minste 1000 machines van elk
type".
Dr. Julian Huxley, directeur-generaal der
UNESCO (de organisatie der V. N. voor ont
wikkeling, wetenschap en cultuur), heeft mede
gedeeld. dat Oostenrijk, Italië, Zwitserland.
Zweden en Hongarije het lidmaatschap der or
ganisatie hebben aangevraagd. Huxley ver
klaarde, dat 31 landen thans hun lidmaatschap
hebben geratificeerd.
Van semi-officieele zijde wordt vernomen,
dat het Fransehe fregatschip „Le Tonkiriois" een
afdeeling Fransehe soldaten op het eiland
Pattle, behoorende bij de Paracel-eilanden in de
Chineesche Zee. aan land gezet heeft. Het fre
gatschip werd uitgezonden om de juistheid van
de berichten, volgens welke de eilandengroep
van Paracel door Chineesche strijdkrachten zou
zijn bezet, te verifieeien. De kapitein van de
Tonkinois heeft naar verluidt bevestigd, dat het
eiland Boisee door Chineesche troepen is bezet.
In het proces te Ravensbrück is verrassing
gewekt door een schriftelijke verklaring van
acht Nederlandsche vrouwen, onder wie de ge
tuige a charge Neeltje Epker. In deze verklaring
wordt om clementie Verzocht voor dr. Treile,
een der beschuldigden, en gezegd, dat Treite
van een anderen geest'bezield was geweest dan
zijn voorgangers. „Wij verzoeken met zeer
grooten klem. dat uiterste clementie zal worden
betracht".
De laatste bekende uitslagen van de ver
kiezingen in Brazilië duiden op winst voor de
communisten. In verschillende districten hebben
deze, in opdracht van hun leider, Luiz Cartos,
candidaten van andere partijen gesteund, n.l.
van die partijen, die een oppositie vormen tegen
Cartos' voomaamsten concurrent, ex-president
Getuige Vargas, die leider der arbeiderspartij is.
Op het oogenblik is de sociaal-democratische
partij aan het bewind in Brazilië.
De Italiaansche minister van huitenland-
sche zaken, Nenni, heeft aan de Engelsche,
Amerikaansche, Sovjet-Russische en Fransehe
diplomatieke vertegenwoordigers te Rome een
nota overhandigd, waarin de Italiaansche regee
ring erkenning verzoekt van het beginsel, dat
het vredesverdrag met Italië op basis van bila
terale overeenkomsten met de, bij het verdrag
betrokken, staten onder contróle van de V. N.
herzien kan worden..
