C
Kruitdamp voor wierook
België naar vooroorlogsche
toestanden terug
„Bloembollen-studiedagen
voor kweekers in het zicht
Panda eni de Meesterdief
Boekbespreking
Dinsdag 28 Januari 1947
IN DE WERELDPOLITIEK:
Winston Churchill is onlangs begonnen metThomas Dewey en senator Vandenberg zich
het richten van zijn theorie over de vorming j voorstanders^ van een federatief Europa ver
klaard. Dat bete eken t veel.
Dergelijke invloedrijke persoonlijkheden zijn
in staat, de idee tot realistische staatkunde
te verheffep en het is zoo goed aks zeker,
dat zij niet zullen vervallen in Churchill's
fout. De eerste uitlatingen van Amerikaan-
sche zijde wijzen daar reeds duidelijk op.
Europa zelf vertoont, tenslotte, de eerste
schuchtere pogingen tot elementaire verwe
zenlijking der nieuwe gedachte. De algemeene
aandrang der kleine mogendheden op de
plaatsvervangers der vier ministers te Lon
den, tot vorming van een federatief Duitsch-
lan is een eerste aanwijzing. We weliswaar
langzaam doch gestaag vorderende ontwik
keling van een Belgisch-Nederlandsch-Luxem-
bürgsche economische Unie is reeds een be
langrijke kernvorming, die wellicht in de
toekomst een basis van Europeesche beteeke-
nis zal worden, waarop het verscheurde,
brokkelende werelddeel vasten voel: zal kun
nen vinden om zich in het bewustzijn van
een nieuwe jeugd op te richten.
J. L.
Limburg wensclit verder
gaande grenscorrecties
Een door den vorigen Commissaris der
Koningin in de provincie Limburg inge
stelde commissie heeft een rapport uitge
bracht over de door de regeering voorge
stelde grenscorrecties. De conclusies der
commissie wijken vrij sterk af van de re-
geeringsvoorstellen, niet alleen op terri-,
-tonaal, maar ook op socaal-economisch en
strategisch gebied. De nieuwe grenslijn,
waartoe de commissie adviseert, en die
van Aken uit schuin in, Noord-Oostelijke
richting oploopt tot aan den Rijn èn zich
dan verder over deze rivier naar het Noor
den voortzet langs Bocholt tot aan de Gel-
dersche grens, beteekent een gebiedsuit
breiding van. 350 vierkante km., en de
grenslijn wordt nog aanzienlijk meer be
kort dan in het regeeringsplan, namelijk
tot 298 km. De bevolkingsaanwas vol
gens het plan der regeering zou met de
aanwinst van het door haar aanbevolen
Duitsche territoir 119.000 zielen bedragen,
en het z.g. Limburgsche plan zou 350.000
menschen in het nieuw te verwerven ge
bied omvatten.
De rechttrekking van de vooral langs
Limburg zeer grillige grenzen brengt geen
belangrijke economische voordeélen, aldus
wordt verklaard, doch er liggen in het plan
der Limburgsche consessies groote moge
lijkheden voor betere en kortere verbin
dingen: tusschen Achterhoek en Zuid-Lim
burg de twee Nederlandsche mingebieden.
Maar ook andere verbindingen zouden veel
verbeterd worden.
Kampioenschap t-vyeede klas
drie banden
De uitslagen der voortgezette voorwedstrijden
om het kampioenschap van Nederland 2e klasse
drie banden, georganiseerd door de vereeniging
T. O. P. te Haarlem luiden:
H. v.
J. Kobus
J. Kobus
H. Broksma
J. Groenendijk
W. Maas
J. Kobus
H. v. d. Broek.
een federatief Europa naar de practische
verwezenlijking, door het formeeren van een
actie-comité dat onder zijn leiding zal stre
ven naar verbreiding en realisatie van de
federatieve idee. Merkwaardig genoeg is deze
eerste stap in Engeland zelf geen overweldi
gend succes geworden. De Labourpartij heeft
zich tegen deze actie uitgesproken en ver
schillende. invloedrijke persoonlijkheden heb
ben Churchill hun steun onthouden. De re
den is niet ver te zoeken: Men -voelt veel
voor het federatieve Europa, doch men voelt
niets voor het federatieve Europa van Chur
chill; de vroegere Britsche regeeringsleider
heeft, achteraf bezien, een verkeerde tactiek
gevolgd door eerst tijdens zijn rondreis langs
verschillende Europeesche landen een felle
campagne te voeren tegen de „Russische be
dreiging" en daarna met het voorstel tot
coördinatie der Europeesche krachten te ko
men. Churchill is een oorlogsveteraan; zijn
methode is kennelijk aan oorlogservaringen
getoetst zoodat zij in dezen vredestijd te
kort schoot: Men zou kunnen zeggen dat hij
la-uitdamp gebruikte, waar wierook noodig
was geweest. Het moeizame werk van Chur
chill, dat zijn naam onsterfelijk zal maken,
ml. het coördineeren van alle krachten waar
over Engeland en het Britsche gemeenebest
konden beschikken, in den strijd tegen een
vijand die reeds onder de muren der Britsche
vesting stond, heeft in de jaren van den
tweeden wereldoorlog een formidabel succes
gehad. Maar een Europa, dat moeilijk geloo-
ven kan in de door Churchill met nadruk
'gemarkeerde Russische bedreiging, is blijk
baar niet geneigd zich door dezelfde me
thode te laten inspireeren. De Russen noe
men Churchill een oorlogsophitser. Niets is
minder waar. Churchill vecht voor den vre
de, met een enthousiasme dat zijn leeftijd
verloochent. Maar hij vecht met de methode
van een soldaat, van een man van het slag
veld, die weet dat niets zoozeer in staat is,
krachten te coördineeren en eenheid van
streven op te roepen dan een onmiddellijke
bedreiging.
Het zou belachelijk zijn te gelooven, dat
Churchill overtuigd is van een op handen
zijnde Russische agressie tegen Europa, Hij
ïs politiek en militair te zeer geschoold en
ervaren, dan dat hij de omstandigheden zou
miskennen die een dergelijke bedreiging
nutteloos en onmogelijk maken.' Maar Chur
chill ziet i-n een blijvende, doorvretende ver
deeldheid van Europa het wezenlijk gevaar
van toenemende zwakte en onvermijdeüjken
ondergang der Westersche cultureele supe
rioriteit. die den weg bereiden zou voor de
jonge, krachtige bewustwording uit het Oos
ten. Een Europeesch vacuum tegenover een
Aziatisch hooge druk gebied zou de bedrei
ging en de agressie automatisch oproepen en
Churchill tracht dat vacuum te vullen met
een nieuw, herboren Europeesch potentieel,
te voorschijn geroepen uit de politieke en
economische herordening van het oude we
relddeel. Het ma? in wezen misschien juist
zijn, dat Churchill's federatief Europa een
dam wil zijn tegen het Oosten, maar dit stre
ven zal in geen enkel opzicht sterker zijn dan
de mate, waarin het Oosten zich teweer stelt.
tsc^uTch']™?Soac i3 met da Juiste gebie-| Oe lusten en lasten van de bollenstreek
ken en zijn naam schrikt thans velen, die
niets liever dan een- federatief Europa zou
den wenschen, af. De oude Britsche politicus
heeft blijkbaar te laat beseft dat de idee
welke hij wilde propageeren, reeds in de
mentaliteit der West-Europeesche volk«i
was doorgedrongen en daarin wortel had
geschoten, zonder dat er een duidelijke vrees
voor agressie aan te pas was gakomen. Daar
om was zijn geluid een wanklank, en waar
schijnlijk verspeelde Churchill daarmee zijn
kans. vredesleider te worden met evenveel
succes als hij oorlogsleïder was geweest.
Intusschen blijken echter andere figuren
het enthousiasme van Churchill te hebben
overgenomen: In Amerika hebben de repu-
blikeinsche voormannen John Foster Dulles,
Aanf.
beurt, serie moyenne
87
3
0.459
87
2
0.298
40
84
3
0.476
36
84
5
0.428
40
93
4
0.408
30
98
3
0.306
89
3
0.359
89
3
0.449
40
130
5
0.307
130
3
0,284
107
7
0.327
107
2
0.373
31
103
3
0.300
40
103.
3
0.388
103
3
0,338
103
3
0.388
115
5
<1.280
115
4
0.347
Dinsdagavond worden de laatste partijen ge
speeld.
Een „zwarte markt
in vreemde valuta
(Van onzen Brusselschen correspondent)
Indien, zooals de meeste economische
specialisten denken, de beurs de beste
economische barometer van de natie is,
dan heeft de Brusselsche beursaffaire in
1946 nu reeds een klare aanduiding ge
geven dat de overvloed in België dit land
naar typisch vooroorlogsche situaties zal
terugvoeren. De markt van de aandeelen
in het eerste semester stond nog in het
teeken van een zekere devaluatievrees; nu
kan men van de laatste zes maanden al
leen de gedurige en aanhoudende baisse
van het algemeen indexcijfer vaststellen.
De Brusselsche aandeelenindex is ge
baseerd op de koersen van 9 Mei 1940 (als
100 genomen) en op deze basis is een
enorm verschil -waar te nemen tusschen de
diverse rubrieken. Aldus noteeren de
„groote warenhuizen" koersen, clie gelijk
Sleepret op het Bloemendaalsche kopje. De jeugd vermaakt zich.in dit Bloemen-
daalsche „wintersportcentrum" uitstekend.
De beruchte S.D.-moordenaar
Huschka wordt uitgeleverd
De Belgische rijkswacht te Denderwin-
deke (nabij Ninove in Oost-Vlaandeven)
heeft eenigen tijd geleden op aanwijzing
van eenïge Nederlanders, die een bezoek
brachten aan dit plaatsje om hun dank. te
betuigen voor de tijdens den oorlog onder
vonden hulp, een persoon van Nederland
sche nationaliteit aangehouden, die daar
reeds gedurende een jaar op een boerderij
werkzaam was.
Naar de correspondent van het ANP
thans verneemt, betreft hpt hier den on
geveer 40-jarigen Gestapo-agent Karl
Ludwig Huschka, zich ook noemend Van
der Wijde of Van der Woude en wiens op
sporing is verzocht door den Officier van
Justitie van de a 1'rondissementsrechtbank
te Almelo.
Genoemde Huschka was reeds in 1941
als Duitsch agent werkzaam te Parijs,
waar hij-er de oorzaak van was, dat ver
scheidene geallieerde piloten, die door be
middeling van een geheime organisatie
naai- Portugal trachtten te ontkomen, wer
den gearresteerd en het leven lieten. Aan
hem .was het eveneens te wijten, dat de
toenmalige Nederlandsche vice-consul jhr.
Bas Backer, thans consul te Simla' en de
heer M. C. Jansen, de tegenwoordige direc
teur der Nederlandsche kanselarij te Pa
rijs, in 1942 werden gearresteerd en naar
een concentratiekamp overgebracht.
Even voor de bevrijding was Huschka
in de Zuidelijke provincies van Nederland
-en in de omgeving van Almelo werkzaam,
waar hij persoonlijk geallieerde vliegers
om het leven zou hebben gebracht.
Huschka werd na de .bevrijding van Ne
derland gearresteerd en in de gevangenis
in Den Haag opgesloten. Hij wist hieruit
echter te ontvluchten.
Naar de auditeur-militair te Ouden
aarde waar Huschka thans gevangen zit,
mededeelde, zal hij binnen 10 dagen aan
de Nederlandsche justitieele autoriteiten
worden uitgeleverd. Huschka zou niet
minder dan negen moorden op zijn ge
weten hebben.
Auto in de Kruisvaart
Op den Kruisweg tusschen den IJ we? en
den Spieringenweg in de Haarlemmermeer
reed Zondagnacht een auto. waarin ecnige
Amerikaansche militairen- zaten. Door de
gladheid van den weg slingerde de auto en
tenslotte reed ze in het water van de Kruis
vaart. De inzittenden slaagden er in zich te
redden. Zij waren op weg naar Aerdenhout.
De radio geeft vanavond:
HILVERSUM I, 301.5 M.
19.00 Nieuws. 19.15 Voor jongeren. 19.30 Platen.
19.45 Causerie over den Neder!, in- en uitvoer.
20.00 Nieuws. Gewone man. 20.15 „Semeie"
oratorium van HSndel. an de pauze: Film
praatje). 22.00 Nieuws en' Avondgebed. 22.35 Pla
ten. 22150 Actualiteiten: 23.00 Lichte muziek.
HILVERSUM II, 415.5 M. en 218 M.
19.00 En nu naar bed. 19.15 Voor Jongeren. 19.30
Strijktrio van Beethoven. - 20.00 Nieuws,
en actualiteiten. 20.15 Bont programma. 21.30
Platen, op verzoek. 22.15 Builenlandseh over
zicht. 22.30 Muziek-mozaïek. 23.00 Nieuws. 23.15
Dansmuziek.
Ondanks veel moeilijkheden goede hoop
voor de toekomst.
Het Bloembollenvalc, een van Nederlands
„deviezenbronnen", worstelt zich gestaag
naar een toekomst, waar plaats is voor
gezond en economisch verantwoord bedrijf.
Dat deze worsteling gepaard gaat met moei
ten en zorgen, zal niemand, die het vak van
nabij kent, willen loochenen, maar dat de
bollcnmenschen gebrek aan fantasie hebben
komt niet in het stuk voor. Deze fantasie,
gepaard aan den zoo noodigen vooruitzienden
blik, heeft in de hoofden van een groep bol-
lenkweekers plannen doen rijzen, om de na
tionale bollcncultuur vooruit tc helpen.
Propaganda is hierbij zoo niet de voornaam
ste, -maar dan toch wel een heel belangrijke
factor, maar propaganda moet gemaakt kun
nen worden voor een product, dat „af" is.
Om nu de propaganda aan het verder op
voeren van het vakmanschap te koppelen,
zijn er thans plannen in beraad, om te komen
tot „Bloembollenstudiedagen", waar experts
komen 'vertellen van hun ondervindingen in
wetenschap en praktijk. Alkmaar krijgt ver
moedelijk de .primeur van deze nieuwigheid
voor de kweekers in het Noorden van
onze provincie komt'.daar een bijeenkomst,
waar de bollenmenschc-n zullen kunnen ver
nemen, waartoe de besten onder hun vakge-
nooten in staat zijn „de Zuid", zooals in
kennerskringen alles wat aan bollenkwee-
kers ten Zuiden van Haarlem leeft, heet. zal in
Leiden bijeenkomen. Tijdens deze dagen, die
bij welslagen misschien als model voor de
toekomst 'zullen dienen, komt niet alleen het
vak op zichzelf ter tafel, maar ook de ach
tergrond. zooals de prijsvaststelling voor het
produet, zal door insiders worden belicht.
Als we aan de toekomst denken, komen de
Hillegomsche beursplannen in gedachten.
Dit onderwerp, dat tongen en pennen in voort
durende beroering houdt, verkeert nog steeds
in staat van voorbereiding, zoo vernemep.
wij. Zoodra de bouwcommissie is „uitgestu
deerd'* komen de ontwerpen bij het hoofd
bestuur van „Bloembollencultuur" ter goed
keuring.
Moeilijkheden iu Amerika
en Canada.
Zooals wij reeds mededeelden, heeft de
voorzitter van „Bloembollencultuur" het
voornemen, tegen het eind van Januari naar
Amerika en Canada te vertrekken, om te
trachten daar verschillende obstakels op den
weg van onzen bloembollenuitvoer op te rui
men. Er is namelijk aan den overkant een
verschil van meenïng gerezen over de kor
tingen. waarop verschillende groote Ameri-
kaansche zaken aanspraak meenen te hebben
bij grooten import van het Nederlandsche
product. Dr. A. J. Verhage zal {hans in de
bres springen voor de belangen van de bol-
lenkweekers.
De jonge en kleine kweekers, die den af-
geloopen tijd meer dan eens voor hun be
langen opkwamen en tijdens de laatste alge
meene vergadering min of meer hun eigen
zaak afvielen, door een goed bedoeld plan
te torpedeeren, zullen thans vermoedelijk op
de Volgende algemeene vergadering van
Bloembollencultuur in den herfst 1947
moeten wachten, tot dit punt weer aan de
orde komt. Het hoofdbestuur van „Bloem
bollencultuur" ziet met belangstelling nieu
we voorstellen, om uit de impasse te raken,
tegemoet. Het staat echter te bezien, of deze
planhen vee! zullen afwijken van de reeds ter
tafel gebrachte. In bepaalde kringen van
het Nederlandsche bloembollenvak komt wel
eens de overtuiging naar voren, dat de klei
ne en jonge kweeker niet genoeg beseft." dat
alleen energie en een zekere mate van be
ginkapitaal hem aan een bestaanszekerheid
kunnen helpen.
„De vuile wasch".
"Een punt, dat de laatste weken nogal stof
heeft doen opwaaien is de vermeende smok
kelhandel op Engeland, waarbij groote hoe
veelheden bloembollen tegen „zwarte devie
zen" geruild zouden woTden. Toen wij hier
over dë meening van een der prominenten
uit het vak vroegen, zei hij, dat „het zoo'n
vgart niet loopt". Het scherpe toezicht in
deze voorkomt veel kwaad en wat er clan
destien de Nederlandsche deur mocht uit
gaan. is niet van een omvang, die ongerust
heid wettigt.
Het rampzalige surplus.
Reeds eerder is op deze plaats gewezen op
den grooten omvang, dien het overschot, voor
al aan tulpenbollen heeft aangenomen. De
heffingen hierop drukken het vak zwaar,
zóo zwaar, dat. als ze nog dit jaar moeten
worden voldaan, vele minder kapitaalkrach-
"ge telers in moeilijkheden komen.
Daarom is er ook eenigen tijd geleden éen
request naar Den Haag gezonden (gesteund
en versterkt, door het hoofdbestuur van
Bloembollencultuur") waarin verzocht
wordt,-'om de.heffingen niet ineens op de
hoofden der kweekers te laten neerkomen,
maar over drie jaar te willen uitstrijken Dit
verzoekschrift werd opgesteld door de over
koepelende. „Stichting van den Landbouw".
Wanneer we, na een overzicht van het voor
ons land zoo belangrijke bollenvak gaan re-
sumeeren, zouden we kunnen zeggen, dat de
moeilijkheden nog niet overwonnen zijn,
maar dat er voldoede gezond inzicht onder
de beoefenaren ervan schuilt, om het „luctor
et emergo" te verwezenlijken.
Bijna 274.000 aanvragen
voor consumenfencrediet
Gemiddelde van f475.-
per voorschot
Het ministerie van Financiën deelt mede,
dat sedert de termijn voor het aanvragen
van een consumentencrediet op 14 Decem
ber definitief werd gesloten, een begin ge
maakt is met de uitgifte van voorschot-
boekjes. Uit de van 832 districtsraden bin
nengekomen opgaven is gebleken, dat
273.824 aanvragen werden ingediend, voor
een overgroot deel bestaande uit aanvragen
van gezinnen. De 149 resfeerende districts
raden betreffen kleine gemeenten, zoodat
de thans bekende cijfers als doorslagge
vend mogen worden beschouwd.
Uit de tot -dusver behandelde gevallen
blijkt, dat het gemiddeld te verstrekken ere-
diet ongeveer f 475 beloopt. Dit beteekent,
dat per aanvrage 4 a 5 personen van het cre-
diet profiteeren. zoodat in het geheel mag
worden aangenomen, dat ruim 1 1/4 millïoen
personen voor het crediet in aanmerking
wenschen te komen. Zooals te verwachten
was, is de belangstelling het grootst in de
dicht bevolkte centra, met name in de in
dustriegebieden. Uit de provincies Noord- en
Zuidholland tezamen kwamen ongeveer de
helft van het aantal, aanvragen. Ook in de
geteisterde gebieden blijkt veel belangstelling
voor dit crediet te bestaan.
Inmiddels werden ongeveer 20.000 voor
schotboekjes uitgereikt met een uitstaand
crediet van circa f 9.500.000.Het Centraal
Bureau voor het Consumentencrediet ver
wacht, dat men omstreeks 15 Februari met
het uitreiken der voorschotboek.jes gereed zal
zijn. Dan zullen de eerste waardebonnen
geldig verklaard worden. ?Iet is leveranciers
verboden reeds nu op waardebonnen goede
ren af te leveren.
Detaillisten, die waardebonnen in betaling
wenschen te nemen, dienen zich vooraf te
voorzien van een identiteitsbewijs Voor in
lichtingen hierover kan men zich wenden
toi het plaatselijk secretariaat van de be
drijfsgroep Detailhandel of tot den districts-
Taad voor het Consumentencrediet.
AMERIKAANSCHE ERKENTELIJKHEID.
Kolonel B. G. van Os van Deldén en luit.-
kolonel J. A. J. de Vries hebben wegens
menschlievend werk bij de repatxieering van
„verplaatste personen" de hoogste Ameri-
kagnsche onderscheidingen ontvangen, die
tot dusver in Nederl.-Indië zijn uitgereikt.
Zij zijn resp. benoemd tot officier en lid van
de „American Legion of Merit".
De uitreiking geschiedde namens de Ame-
rikaansche regeering door den Amerikaan-
schen consul-generaal te Batavia, den heer
"Walter A Foote.
De heer Van Os van Delden is thans weer
werkzaam bij de K.L.Mde heer De Vries
bij het Departement van Financiën.
.J
29. Daar zat Joris Goedbloed. De deur
werd met een knal dichtgeslagen en toen
werd het weer stil. „Bah!" mompelde Joris.
„Bah! Zo wordl dus iemand behandeld
door zijn familie! Iemand die oprecht en
eerlijk enige muntstukken te leep vraagt
om een nieuw leven te kunnen beginnen!"
Hij krabbelde langzaam overeind en drukte
zijn hoed in zijn ogen. „Helaas! De onver
laten!" zei hij somber. „Bah! Kom mee,
ventje en let op hoe een Joris, baron Goed
bloed zich wreekt!" „Wreekt!" riep Panda
verschrikt. „Ga je je wreken? Dat wordt
weer narigheidJoris! Daar doe ik niet aan
mee!" „Geen angst!" sprak Joris Goed
bloed. „Ik wreek me beschaafd! Ik wreek
me door te tonen, dat ik me alleen kan
redden! Ik heb hun vieze zilverlingen niet
nodig! „Per omnibus sine nomine" zoals
wij latinisten zeggenl"
staan met het peil 900, terwijl electrici-
teitsbedrijven en kolenmijnen, boven de
welke het Damocleszwaard der nationali
seering hangt resp. 200 en 165 als peil be
reiken.
De al te hooge koersen brengen natuur
lijk mede dat het rendement van de aan
deelen opmerkelijk laag is, slechts 1.04
ten honderd tegen 4.54 t.h. Wallstreet en
3.60 Londen. De baisse, die sterk optrad
sedert 24 November (datum der laatste
gemeentelijke verkiezingen), verhoogde
het rendement slechts met 0.14 t.h., maai
de algemeene beursindex, die als hoogste
punt 450 bereikte in 1946, schommelde in
de laatste week van December rondom de
350.
Zwaar fiscaal juk.
De spaarzame Belgen, die in het ver
leden steeds voor hun kapitalen beleg
ging in beurswaarden hebben gezocht, zijn
in den loop van 1946 eens te meer ge
slingerd geweest tusschen de hoop op een
stabiele regeering, een amechtige fiscali
teit en een steeds scherper wordende cre-
dietrestrictie, een terugloopen van de
koopkracht op groote schaal. Gedreven
door de groote bekommernis om het
budget in evenwicht te brengen, hebben
de financieele specialisten van de regee
ring aan de bevolking een zwaar fiscaal
I juk opgelegd.
Een voorbeeld daarvan ontleenen wij
aan 't rapport van de studiecommissie voor
de financieele vennootschappen.
Een groot bedrijf, dat over 1938 b.v.
2 millioen netto-winst in den vorm
van dividenden verleende, zal over
1946 zes millioen uitkeeren. De belas
ting op deze winst bedraagt pu echter
niet minder dan 64.21 téi.
Door de noodzakelijkheid om hun mate
rieel grondig te vernieuwen, hebben de
groote industrieele ondernemingen intus
schen hun kapitaalsverhoog'ingen, in .den
vorm van uitgiften van nieuwe aandeelen,
op de markt gebracht. De Ougrée en de
Cockerill, de groote metallurgiefabrieken,
decreteerden een kapitaalsverhooging elk
van 400 millioen Belgische francs, de Brus
selsche Bank 200 millioen en de Intercom
munale Beige d'Electricité eveneens 200
millioen. Trouwens, de minister van
Wederuitrusting, de heer De Groote, heeft
een plan bekend gemaakt dat over tien
jaren zou loopen en in een industrieele
moderniseering ten bedrage van 335 mil
liard zou voorzien
Dalende valuta op de
„Zwarte" markt.
Ten slotte een woordje over de vrije
markt van de deviezen te Brussel. Strikt
genomen is dit een „zwarte" markt in
vreemde valuta, zij het dan ook dat er
in meerdere landen, maar voornamelijk
te Lissabon, Alexandrië en Ziirich een of
ficieel erkende vrije markt bestaat en de
koersen te Brussel nauwkeurig de schom
melingen van deze markten volgen. De
meest mai-kante evolutie was wel die van
het gouden Pond Sterling, dat begin Janu
ari nog 2630 Belgische francs noteerde en
einde December nog amper afzet vond
tegen 920 francs.
Gulden en Fransche franc noteerden
volgende koersen:
Gulden Fransche fr.
12 Januari 12.70Belg.fr. 44 Belg.fr.
6 April 9.90 Belg.fr. 27.50Belg.fr.
7 Juli 8.70 Belg. fr. 26.50 Belg.fr.
9 September 7.50 Belg. fr. 26 Belg. fr.
21 December 8.80 Belg. fr. 18 Belg. fr.
Wat de gulden betreft schijnen de Brus-
seüsdhe speculanten, op langen termijn
gezien althans, vertrouwen in de Neder
landsche valuta te stellen. Waarschijnlijk
zou -echter een practisch toeristisch ac-
coord, dat de mogelijkheid zou voorzien
voor beide partijen om in eigen munt te
betalen-, het geheele handeltje in korten
tijd naar den kelder helpen!
Gevangene ontsnapte
aan zijn bewakers
Twee soldaten, deel uitmakende van een
gamizoenspatrouille te 's-Gravenhage. had
den 21 Januari opdracht gekregen een ge
arresteerden deserteur, die bovendien® ver
dacht werd van verduistering over te bren
gen van het Huis van Bewaring n»ar het
hospitaal, waar hij. behandeld moest worden.
Hier werd den arresfant gelegenheid gege
ven naar het toilet te gaan en daarvan heeft
hij gebruik gemaakt om te ontsnappen. Beide
soldaten hadden zich reeds gisternamiddag
te verantwoorden voor den krijgsraad. De
auditeur-militair majoor mr. dr. J, M. J.
Baalc was van meening dat de soldaten na
gelaten hebben zorgvuldige maatregelen te
neme" 'cgën ontsnapping. Tegen beiden vor
derde hij een maand hechtenis
krijgsraad heeft den soldaat, die als
commandant optrad veroordeeld tot drie we
ken hechtenis en den tweeden soldaat tot
twee weken hechtenis.
De krijgsraad verzocht den auditeur-militair
de hechtenis te doen ondergaan als verzwaard
arrest.
Centrale Eereraad voor
de Kunst
De Centrale Eereraad voor de Kunst uit
spraak doende op het hooger beroep van den
kunstenaar Jan Koetsier, tweede dirigent
van het Concertgebouw-orkest te Amsterdam,
heeft de uitspraak, door den Eereraad voor
de Muziek op 11 September 1945 gegeven,
vernietigd en bepaald, dat tegen hem de na
volgende maatregel dient te worden geno
men: verbod van beroepsuitoefening in iede-
ren vorm op het gebied der muziek voor den
tijd van een jaar. welke termijn geacht wordt
te zijn ingegaan op 5 Mei 1945.
Uitspraak doende op het hooger beroep van
de kunstenaars B. Merkelbach, en Ch. J. F.
Karsten Jr., architecten te Amsterdam, te
gen de uitspraak van den Eereraad voor
de Architectuur van 31 Juli 1945 heeft deze
uitspraak vernietigd. Hun houding werd af
gekeurd en hun werd een verbod van be
roepsuitoefening opgelegd voor wat betreft
opdrachten van de overheid, zulks voor een
tijd van een jaar. welke geacht moet worden
te zijn ingegaan op 31 Juli 1945.
ORGANIST DER N.C.R.V. OVERLEDEN.
Op 37-jarigen leeftijd is te Hilversum de
heer W. Weyland overleden, die als organist
van de N.C.R.V. groote bekendheid genoot.
Op weg naar de studio werd hij vlak voor
het gebouw door een hartverlamming ge
troffen.
Op 1 Januari 1946 trad hij in dienst van de
muziekafdeeling der N.C.R.V. en leidde aan
vankelijk ook het koor van deze Omroepver-
eeniging.
SUBSIDIE AAN INDISCHE
ONDERNEMINGEN IN NEDERLAND.
Door de in Nederlandsch-Indië heerschende
toestanden zijn vele werknemers van hier te
lande gevestigde of kantoor houdende Ne-
drelandsch-Indische ondernemingen genood
zaakt tijdelijk naar Nederland te repatriee-
ren. Daar het wenschelijk is dezen onderne
mingen van overheidswege tegemoet te ko
men in de lasten, die dit voor haar mede
brengt, heeft de minister van Sociale Zaken
bepalingen vastgesteld voor het toekennen
van subsidie voor wachtgelduifckeeringen,
verstrekt aan gerepatrieerden.
FRITZ LIEB: „Rusland onderweg"
(Uitgeverij „Vrij Nederland")
Zelden zal een betoog over de Sovjet-Unie
van de hand van een Westersch geleerde in
een zoo oprecht-vriendschappelijken, sympa
thieken trant geschreven zijn als het boek
„Rusland onderweg" van den Zwitserschen
protestanten theoloog Fritz Lieb, hoogleeraar
te Bazel. 1-Iet delicate onderwerp: „De Rus.
sische mensch tusschen Christendom
communisme" is behandeld met een duide
lijk, welsprekend verlangen naar de ophel-
dering van fatale misverstanden, töt heil van
een naar vrede snakkend Europa, waarin de
tegenstelling tusschen Oost en West zoovelen
benauwt. Fritz Lieb tracht in een helder en
eenvoudig gestyleerde. wetenschappelijke en
tegelijk bezielde uiteehzetting het voetstuk
te verbrijzelen, waarop de demon van de
angst-obsessie in West-Europa zich hand
haaft en vanwaar hij zijn zwarte schaduw
over een menschdojn werpt, dat verward is
in een net van waanvoorstellingen.
Het betoog van Lieb is wei-gefundeerd.
Het blijft angstvallig objectief en construeert
in historische studiën de argumenten, die die
nen moeten om de traditioneel-geworden
overwegingen van het Westen, waaruit dé
acte van (beschuldiging tegen het Russische
stelsel steeds wordt opgebouwd, te weerleg
gen. Hij verwaarloost geen facet vam het Rus
sische probleem, doch geeft er ook geen en
kel zonder toèliehting uit historische en
maatschappelijke gronden.
Lieb stelt de groote verschillen tusschen
Rusland en West-Europa zonder schroom in
het volle daglicht, doch hij stelt ze los van
de wederzijdsche vooroordeelen in een leege
en onbezwangerde ruimte, zoodat ze hun
ware proporties herkrijgen. De wijze, waarop
Lieb de feiten tegenover elkander zet en de
ontwikkelingen in Oost en West verklaart en
synchroniseert, is de juiste wijze: Hij laat
zich niet ieiden dioor zijn ongetwijfeld zeer
groote liefde voor den Russischen volksaard,
doen geeft zich evenmin over aan'zijn Wes-
tersche instelling, wanneer hij de sociale,
cultureele, wetenschappelijke en politieke
tendenzen van het Russische communisme in
al hun geledingen en evoluties volgt en het
is zonder eenigen twijfel zijn oprechte over
tuiging, de waarheid te zeggen, wanneer hij
aan het einde van zijn boek verklaart: „Er
zijn heerlijke, lang geen onwaarschijnlijke
mogelijkheden, die de ontwikkeling inluiden
tot een nieuw tijdperk in de Russische ge
schiede-nis, waarin Rusland niet langer
boeman zal zijn van het burgerlijke West-
Europa".
Dit boek kan, met zorg en objectiviteit ge
lezen. velen onthullingen brengen over i
thema, dat tot nu toe veeleer een dreigend
mysterie dan een duidelijk-gekend gevaar
'oeteeker.de Begrip voor wat in Oost-Europa
leeft is primair: daarna komt pas het oordeel.
L.
AVRO-Kalender 1947.
„De A.V.R.O. is terug" staat er triomfante
lijk op het schutblad van den kalender, die
deze omroepvereeniging voor dit jaar heeft
uitgegeven. Het model is zeker naar ana-
logic van het door de A.V.R.O. voorgestane
radiobestel gelijk aan het voor den oorlog
gebruikelijke.
De groote, twee maand el ijksche, platen bie
den reproducties naar schilderijen van W. A
Knip, H. IJkelenstam, W. G. Hofker, R. S,
Bak els 'en' Alb. Hemelïtfans, die ook de artis
tieke verzorging behartigde. Zes-en-twintig
foto's bvengep verschillende kanten van het
omroepbedrijf in beeld. De kalender werd b"
Joh. Enschedé en Zonen gedrukt.
Cricket in Australië
Tegen Züid-Australië. aangevoerd door
Bradman, hebben de Engelschen in hun eer
ste innings 577 runs gemaakt (Hammond 133.
Langridge 100, Hutton 88. Fishlock 57. Ikin
35. Evans 22, Washbrook 21, Ilaröstaff 13).
Compton speelt in dezen wedstrijd niet mee.
De aanvoerder Hammond, die sinds geruimen
tijd uit vorm was. gebruikte zeer langen tijd
om zich in te spelen naar batte daarna voor
treffelijk. zoodat aangenomen wordt dat hij
voor de vierde Testmatch (te Adelaide) weer
in vorm is. Hutton, ofschoon hi.i 88 maakte,
is nog niet tot zijn beste spel teruggekeerd.
Hammond overschreed in deze innings zijn
50.000 runs in eerste klasse cricket, een totaal
dat door slechts zes andere spelers (dr. W.
G. Grace, Hendren, Mead, Hobbs, Woolley en
Sutcliffe) bereikt is.
In deze Engelsche innings nam de Austra
liër Dooland drie wickets, verder Oswald
drie. Craig twee en Gibson één.
Boksen
Overwinningen voor
Haarlemmers
In Amsterdam zijn Maandagavond de boks
kampioenschappen van Noordholland (klasse
B) begonnen, waarbij de Haarlemsche deel
nemers, leden van „De Ring" successen
boekten. C. Roelofs won in de derde ronde
van Kampers van SBK uit- Amsterdam. De
partij was één der mooiste van den avond.
Roelofs körnt Woensdagavond in den eind
strijd lichtgewicht tegen Van Eyk, Amster
dam. In het weltergewisht won Th. Terstal
na. een aantrekkelijke partij van Hagenaar
(Amsterdam) op punten. De Haarlemmer
komt in den eindstrijd uit tegen J. Vink (Den
Helder).
Hessels nam in Den Haag deel aan selectie
wedstrijden van de ploeg, welke aan de
Europeesche kampioenschappen zal deelne
men. Hij won in het veder gewicht op punten
van Klein hfeerenbrink (Rotterdam).
Een officieele Finsche woordvoerder heeft
naar aanleiding van het. bericht uit Stockholm,
dat. de Russen voorgesteld zouden hebben de
helft van de aandeelen in Finsche staatsbedrij
ven aan te koopen, bevestigd, dat een Finsche
economische commissie onderhandelingen voert
met een Russische delegatie. Deze onderhande
lingen zijn nog in een voörloop'ig stadium. De
Russen hebben slechts gepolst, terwijl de Finnen
tegenvoorstellen gedaan hebben, waarvan enkele
aan het parlement ter goedkeuring moeten wor
den voorgelegd, aldus de woordvoerder.
Bij een Bezoek aan de Koninklijke militaire
academie te Sandhurst, heeft veldmaarschalk
Montgomery verklaard, dat Stalin op hem een
zeer prettigen indruk gemaakt heeft en er uit
zag. alsof hij een uitstekende gezondheid geniet.
De veldmaarschalk achtte het taalverschil de
voornaamste hinderpaal voor de goede verstand
houding tusschen Engeland en de Sovjet-Unie
en hij kondigde een bijzondere regeling aan voor
het. onderwijs in het Russisch aan officiers
cadetten.
Als gevolg van een onderzoek na den moord
op de jeugdige Ilda Tanzi, die con'tact had met
neo-fascistische kringen in het gebied van
Milaan, zï,in een dertigtal personen gearresteerd
en is te Vercelli een drukkerij ontdekt, die den
laatsten tijd alle fascistische propaganda drukte.
De eigenares van de drukkerij is een berucht
fasciste, die bij de bevrijding werd gearresteerd,
doch door amnestie weer vrij kwam.
De leider der communistische partij in het
door de Sovjets bezette Neder-Saksen, Kurt
Mllller, heeft in een brief aan den Britschen
minister voor de bezette gebieden, Hynd, ver
klaard. dat de sleutelposities der Duitsche in
dustrie en van het economische hoofdkwartier
der beide Westelijke zónes te Minden in handen,
zijn van „vooraanstaande nationaal-socialisti-
sche lndustrteelen".
De communistische party in China heeft
medegedeeld, dat zij niet aan de vredesonder
handelingen met de centrale reg'eering zal deel
nemen, als Óe nieuwe grondwet niet wordt af
geschaft en de regeering niet toestaat, dat de
communistische troepen naar de posities van een
jaar geleden terugkeeren. Deze verklaring is
het antwoord op de deze maand bekendgemaakte
vredesvoorstellen van de regeering.
