IJmuider Courant
Bosman wint de negende
Friesche „IJsmarathon"
Barre Tocht
Republikeinsch kabinet wijst het
„werkelijke Linggadjati" af
Nederlandsche regeering
neemt afwachtende houding aan
r
Drastische stroom-beperking
in Engeland afgekondigd
Jacht op 20.000 Britsche deserteurs
M
Weerbericht
61e Jaargang No. 18555
Bureaux: Kennemerlaan 154, Tel. Redactie en
Administratie 5437. - Haarlem: Gr. Houtstr 93,
Telefoon 10724, Directeur-Hoofdredacteur 15054.
Drukkerij Z. B. Spaarne 12, TeL 12713, 10132.
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
.KENNEMER EDITIE VAN HAARLEMS DAGBLAD
Maandag 10 Februari 1947
Verschijnt dagelijks oehalve op Zon- en Feest-
- dagen - Abonnementsprijs per week 31 cent; per
kwartaal t 4,— Franco per post 4,50. - Adver
tentie-tarieven op aanvraag btf de Administratie
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
A eenige malen uitgesteld te zijn is de
N Elfstedentocht dan toch verreden en
een aantal IJzeren Heinen onder de wed
strijdleiders alsmede een klein percentage
van de massa, die niet wedijveren wil in
«nelheid maar „slechts" den afstand afleg
gen heeft hem volbracht. Honderd van de
veertienhonderd, dus zeven procent, is ge
ring In dit opzicht kan men dus moeilijk
van een geslaagden Elfstedentocht spre
ken En deze zooveelste harde winter
5e wintersche ervaringen van onze voor
ouders zijn allang verbleekt en onbedui
dend geworden in vergelijking met die
van onzen tijd maakte de onderneming
zoo zwaar mogelijk. Barre koude en harde
wind evenaarden de omstandigheden van
den beruchten tocht van 1929, die ook zoo
veel slachtoffers maakte. Het ijs was op
vele plaatsen slecht, zoodat vaak geloopen
inoest worden. Dat de winnaar van den
wedstrijd de 200 K.M. in ruim tien uur
heeft afgelegd wil dan ook geenszins zeg-
gan, dat hij in het algemen met een snel
heid van 20 K.M- per uur heeft gereden.
Soms. met den storm mee, moet hij boven
de dertig geweest zijn, op andere trajec
ten zwoegend tegen den wind, zoo om en
r.abij de tien en ook heeft hij einden op
kousevoeten over onberijdbaar ijs gestrom-
Een grapje is zoo'ri tocht niet, een ver
maak evenmin. Er wordt de sportieve
vastbeMdenheid en volharding voor ver-
eischt Wn menschen, die het in hun aard
hebben zooiets bepaald te willen volbren
gen. En zooals vroegere Elfstedentochten
al ruimschoots bewezen hebben, worden
dergelijke ijs-vechters niet alleen onder
de Friezen gevonden. De winnaar was dan
ook ditmaal een stoere timmerman uit
Breukelen en deze Utrechtenaar, Bosman,
deelde feitelijk de eer met nummer twee.
Schippers uit Steenwijkerwold, die met
hem samen een grooten voorsprong had
genomen en zonder een ongelukje eerste
zou zijn gewest. Want hij had de leiding
tot enkele 'honderden meters voor het eind
punt, maar struikelde en viel na het klau
teren over de laatste brug en verloor daar
door met vijftig meter verschil. Het duur
de eenigen tijd eer nummer drie verscheen.
Onder de eerstaankomenden hebben de
Friezen zich evenwel goed laten gelden:
zij bezetten de derde, vierde en zesde
plaats.
Dit over de sportieve prestaties. Er is
meer.
Het organiseerende bestuur had over
vloedig gewaarschuwd tegen deelneming
door menschen, die geen bijzondere kwa
liteiten als schaatsenrijders en geen uit
stekende lichamelijke conditie bezaten.
Daar was alle reden toe, want zelfs onder
de gunstigste omstandigheden is het een
zwarte tocht en nu werden buitengewone
eigenschappen vereisciht. Maar waarschu
wingen hebben niet veel geholpen: velen
zijn gestart, die blijkbaar tegen een der
gelijke prestatie niet in de verte opgewas
sen waren en daartoe behoorden er, die
deerlijk tekortgeschoten waren in voor
zorgsmaatregelen tegen de kou. Die mid
deltjes zijn bekend genoeg: invetten, pa
pier dragen onder de kleeding, omdat dit
de warmte het best vasthoudt en natuur
lijk het dragen van de warmste kleeren,
handschoenen en ijsmutsen die te verkrij
gen zijn. Maar menigeen liet het er blijk
baar maar op aankomen- Zoo kregen wij
bericht over tallooze bevroren beenen, vin
gers en ooren en de woordvoerder van het
bestuur der Vereeniging Elfstedentocht
sprak Zaterdag zelfs over zeer ernstige
gevallen van bevriezing. Zoodat er blijk
baar, evenals in 1929, menschen zullen zijn
die voor hun roekeloosheid met vermin
king voor het leven moeten boeten. Dat
is een Elfstedentocht niet waard en dat er
telkens weer velen meedoen, die er zoowel
in technisch als in lichamelijk opzicht niet
tegen opgewassen zijn, is ook verkeerd.
Voor den oorlog was men ook in ons
land zoover gekomen, dat sportkeuring bij
alle takken van zware sportbeoefening
regelmatig werd toegepast. Vele ongeluk
ken, vooral tengevolge van hart- en long
aandoeningen, hadden gewaarschuwd en
de sportbonden en -vereenigingen hadden
er hun les uit geleerd. Het. leek toen al
zonderling dat men ten aanzien van den
Elfstedentocht, een der zwaarste sport
prestaties die in ons land bestaan en waar
voor zich meestal weinig gelegenheid voor
doet tot voorbereiding, geen enkelen maat
regel nam. Nu de verwarring zich blijkt
voort te zetten en eenvoudige waarschu
wingen niet helpen is er reden voor de
vraag, of men op deze wijze denkt door
te gaan. Dat zou erg onlogisch zijn.
Sommigen zullen zich op het standpunt
stellen, dat als menschen zoo gek willen
zijn om er hun gezondheid en toekomst
aan op te offeren zij het zelf maar moe
ten weten. Wie zoo denkt, vindt natuurlijk
iedere sportkeuring overbodig. Dat volgt
uit zijn gedachte: ieder voor zich, en het
kan mij niet schelen wat een ander over
komt. Velen zullen daar evenwel anders
over denken. Het geldt hier jongeren en
die moeten dikwijls tegen eigen roekeloos
heid worden beschermd. Waarom zou men
dan Elfstedenrijders bun gang maar laten
gaan, als deelnemers aan vele andere tak
ken van sport zich aan keuring moeten
onderwerpen?
Gemakkelijk is het in dit geval niet. De
wedstrijd moet steeds op korten termijn,
meestal van een paar dagen, worden uit
geschreven. Deelnemers komen pas op het
laatste oogenblik en dan is er geen tijd
meer voor controle- Maar men zou die
moeilijkheden kunnen ondervangen. Het
bestuur der vereeniging zou ieder jaar,
bijvoorbeeld in November, de inschrijving
voor den (misschien te houden! tocht en
den wedstrijd open kunnen stellen met de
voorwaarde, dat aanmeldingert binnen een
maand moeten binnenkomen en vergezeld
zijn van een medisch attest en een opgave
van lange afstands-ritten, waaraan men
vroeger deelgenomen had. De Elfsteden
tocht zou dan beperkt kunnen worden tot
die rijders, die geschikt geacht worden en
zij zouden alleen op vertoon van hun in-
schrijvingskaartfin tot den start op een
afgezet stuk baan moeten worden toege
laten.
Zulk een regeling zou het aahtal deelne
mers beperken, maar den Elfstedentocht in
sportleven en socialen zin ten goede ko
men. Toen hij pas bestond reden maar
Weinigen mee en het waren als regel alleen
rijders, die hem aankonden. Nu is het een
massa-vertooning geworden en in zekeren
zineen janboel.
R. P.
Een Joodsch schip met meer dan 600 pas
sagiers aan boord, is buiten de territoriale
wateren van Palestina aangehouden.- Het aal
oaar Haifa worden opgebracht.
Naar Anela Zondag uit Batavia meldde heeft de Indonesische republikeinsche regee-
ring Zaterdag een communiqué uitgegeven, waarvan de tekst, zooals deze door Radio
Djogjakarta verspreid is, als volgt luidt:
„Het kabinet, op 8 Februari te Djogjakarta bijeen, besluit na overweging van de
beslissing, door het Nederlandsche parlement betreffende de motie-Romme-van der
Goes van Naters genomen, welke beslissing de Nederlandsche regeering door bemid
deling van de Commissie-Generaal aan de Indonesische delegatie heeft overhandigd,
het standpunt van de republikeinsche regeering te handhaven en de Indonesische
delegatie slechts toestemming te verleenen tot onderteekening van het accoord van
Linggadjati (zooaL vastgesteld na de republikeinsche kabinetszitting van 13 Januari),
dat geheel gebaseerd is op de schriftelijk vastgelegde artikelen van de overeenkomst,
alsmede op de toevoegingen, vervat in de minuten en de officieele correspondentie tus-
schen de beide delegaties.
De Indonesische delegatie heeft de opdracht gekregen de Nederlandsche delegatie
hiervan in kennis tc stellen".
Naar A.N.P verneemt, heeft de Nederlandsche regeering op dit oogenblik slechts
kennis kunnen nemen van het communiqué, uitgegeven door de regcerlng van de
republiek op 8 dezer. Blijkens dat standpunt heeft de Indonesische delegatie opdracht
gekregen de Commissie-Generaal in kennis te stellen van het standpunt van de repu
blikeinsche regeering. Zulks is nog niet geschied. In verband hiermede neemt dc
regeering een afwachtende houding aan en zal zij, zoodra haar het standpunt van de
regeering van de republiek bekend is, een nader te volgen gedragslijn bepalen.
De beslissing van het republikeinsche
kabinet beteekent de verwerping van de
regeeringsverklaringen van 10 en 19 De
cember, wat reeds in een interview met
A.F.P. door Soekarno was verklaard voor
het officieele republikeinsche communiqué
werd uitgegeven. Soekarno verklaarde toen
dat de interpretatie van minister Jonkman
in strijd was met de Indonesische ziens
wijze en dat zij de ba^is-overeenkomst ge
weld aandoet. Soekarno zeide tenslotte:
„Voor den tweeden keer ontwijken de Ne
derlanders een reeds gesloten overeen
komst".
Volgens den correspondent van de Volks
krant heeft prof. Romme, die in Batavia
vertoeft, verklaard dat hij „deze onverant
woordelijke beslissing betreurt". Hij gaf als
zijn meening te kennen dat thans valt te
constateeren, waartoe een gemeenschap
komt, wanneer zij zich door haar militaire
machten laat ringelooren.
De vrede van Parijs 1947
Laatste handteekenirigen
worden vandaag gezet
Hedenmorgen zou op het departement
van Buitenlandsche Zaken te Parijs een
aanvang gemaakt worden met de onder
teekening van de vredesverdragen tus-
schen de een en twintig geallieerden en
de vijf voormalige satellieten van het nazi-
Duitschland. Gisteravond ^/as nog steeds
niet bekend, of Joego-Slavië het verdrag
met Italië zou onderteekenen. Toen Si-
mitjs, de Joegoslavische minister van Bui
tenlandsche Zaken en hoofd van de dele
gatie van zijn land, uit Belgrado vertrok,
I werd officieel medegedeeld, dat hij de
verdragen met Hongarije, Bulgarije en
Roemenië ging onderteekenen, terwijl geen
gewag gemaakt werd van het verdrag met
Italië.
Het verdrag met Italië zal het eerst ter
onderteekening voorgelegd worden. Daar
na de verdragen met Roemenië, Honga
rije, Bulgarije en Finland. Eerst teekenen
de gedelegeerden der geallieerden, dan die
van de voormalige vijandelijke staten. Men
verwacht, dat de laatste Finsche gedele
geerde te ongeveer zeven uur heden zijn
handteekening zal plaatsen, waarmede de
plechtigheid beëindigd zal zijn.
DE „KOTA GEDEH" HEDEN IN
ROTTERDAM.
Het m.s. „Kota Gedeh" met 12'8 repatri-
eerenden uit Indië aan boord, zal vandaag
te Rotterdam aankomen. De ontscheping
geschiedt Dinsdagmorgen om negen uur.
DE NIEUW-HOLLAND MET MARINIERS
NAAR INDIë.
Woensdag 19 Februari vertrekt van de
Javakadë te Amsterdam de „Nieuw-Hod-
land" met 200 mariniers-miliciens naar In
dië. Het transport staat onder leiding van
den kapitein der mariniers J. van Aller.
Nieuw Britsch Palestina-plan
door Arabieren verworpen
De nieuwe voorstellen van de Britsche
regeering ten aanzien van de politieke si
tuatie in Palestina zijn schriftelijk aan de
Arabische delegaties en aan het Joodsch
bureau toegezonden.
Men gelooft, dat het kabinet over het
algemeen de voorstellen van Bevin heeft
goedgekeurd, die, naar verluidt, inhouden,
dat binnen het kader van het mandaat tot
een soort vijfjarenplan moet worden over
gegaan met semi-autonome Arabische en
Joodsche gebieden.. Aan het einde van die
periode zou de toestand weer in oogen-
schouw moeten worden genomen, hetgeen
niet zou behoeven te beteekenen, dat een
verdeeling zou worden ingevoerd.
Het is niet bekend, of de Britsche re
geering ingeval van verwerping der nieu
we voorstellen zal besluiten ze toch uit te
voeren of wel het plan aan de Vereenigde
Volken zal voorleggen.
Uit welingelichte bron wordt vernomen,
dat het nieuwe Britsche plan voorziet in
een gecontroleerde Joodsche immigratie
van 4.000 man per maand gedurende de
eerste twee jaar, waarna de kwestie op
nieuw onder oogen zou worden gezien. De
Joden hebben steeds den eisch gesteld, dat
zij de imnfigratie geheel in eigen hand
willen hebben.
Nader wordt gemeld dat de Afabische
delegatie zich tegen de aanvaarding van dit
plan heeft uitgesproken.
Het woord is aan.
Timoer Lenk:
Een slavendrijver behoort bij
de slaven.
Reepen, rijders en
rantsoeneering
Eeaiige C.C.D.-controleurs bezorgden
zichzelf Zaterdag koude voeten eqphet Bols-
wardsche publiek een uitbarsting van
spontane ergernis, toen zij aanmerkingen
kwamen maken op het uitdeelen van cho-
coladereepen aan de Elfstedenrijders door
den vertegenwoordiger eener cacaofabriek.
De C.C.D.'ers deden hun duren plicht, door
er op te wijzen, dat reepen onder de distri
butie vallen, de koppen chocolademelk,
die tegelijk werden aangeboden, gingen
vrijuit.
In allerijl is een telegram aan den mi
nister verzonden, om de extra chocolade
verstrekking alsnog te doen geschieden.
De winnaar van den Elfstedentocht J. J.
Bosman uit Breukelen met zijn wedstrijd
makker Klaas Schipper (met verband om
't gezicht) komen aan de laatste controle
post in Dokkum aan.
Catastrophale brand in
een Duitsch danslokaal
Minstens 70 dooden
In den nacht van Zaterdag op Zondag
is een groote brand uitgebroken in een
danslokaal te Spandau. Ongeveer 300 a
400 personen bevonden zich in de gelegen
heid toen de brand uitbrak.
Volgens de laatste berichten zijn 70
menschen, meerendeels Duitschers, in de
vlammen omgekomen. Onder het puin
vond men ook vier lijken van naar men
vermoedt Britsche soldaten. Velen wer
den, toen zij zich door den eenigen uit
gang van de zaal trachtten te worstelen,
onder den voet geloopen.
Volgens den Britsch en nieuwsdienst in
Duitschland schrijven de Duitsche brand
weerautoriteiten de oorzaak van den brand
toe aan het te hard stoken van drie groote
kachels. Van de 700 in het gebouw aan
wezige menschen, die deelnamen aan een
gecostumeerd bal, konden velen niet tijdig
genoeg weg komen, daar er slechts een
uitgang was en de ramen van tralies voor
zien waren. Voordat de brandspuiten ver
schenen was het gebouw reeds uitgebrand.
Zeven personen bedolven
door een lawine
In Graubünden nabij St. Antonien in Zwit
serland heeft een der ernstigste ski-ongeluk
ken der laatste jaren plaats gehad: zeven
personen zijn er door een lawine bedolven.
St. Antonien ligt ongeveer 5 km ten Noor
den van Kublis.
Radicaal besluit van
minister Shinwell
Het is voor de Engelsche industrie van
daag een „zwarte Maandag": Naar schat
ting drie a vier millioen Engelsche arbei
ders zullen voor den tijd van minstens een
week tot werkloosheid gedoemd zijn door
een drastische stroombeperking, die door
Shinwell, den Britschen minister voor
Brandstof en Energie is ingevoerd om het
hoofd te bieden aan de groote kolen-
schaarschte. Shinwell heeft dezen maatre
gel Zaterdag aangekondigd en daarbij den
tijd van een week genoemd. In Engeland
heeft deze radicale maatregel een storm
van opwinding veroorzaakt. Shinwell
wordt beschuldigd van onbekwaamheid en
misleiding, vooral van de zijde der be
drijfsleiding.
.dlj^Sr
PHP, SWT
ggmirfyB •- J,
Scotland Yard is thans bezig de plannen
voor de grootste menschenjacht uit de ge
schiedenis te voltooien, meldt Un. Press. Het
betreft het „uitkammen" van elk dorp in
Engeland met de bedoeling de bijna twintig
duizend deserteurs van leger, luchtmacht en
vloot op te sporen.
Het plan zal begin Maart ten uitvoer wor
den gelegd. Te dien tijde zal Scotland Yard
langs alle lokale politiebureaux beschrijvin
gen laten circuleeren van de gezochte man
nen met opgave van hun familieleden, vrien
den en de betrekkingen, die zij vermoedelijk
in het burgerleven zullen vervullen
Een maand lang is een campagne gevoerd
om de deserteurs tot terugkeeren en aanmel
den over te halen. Het heeft echter weinig
resultaat opgeleverd, want in totaal hebben
zich maar vijftig soldaten van het leger, zes
leden van de R A.F. en twee van de vloot bij
de politie aangemeld.
De foto toont een zitting van den krijgsraad
die twee deserteurs tot gevangenisstraf ver
oordeelde. Deze twee hadden zich vrijwillig
gemeld en werden daarom mei clementie be
handeld.
Zweedsche motorschoener
„geglazuurd" door het ij's
Als bijlegger is hier van Tynemouth bin
nengekomen de drie-mast Zweedsche motor
schoener „Tessy" Het vaartuig was op weg
naar Helsingborg. doch kon niet verder door
dat alles op. het dek onder een dikke laag ijs
bedekt geraakt was, zoodat het hede schip
als het ware geglazuurd was.
De leiding van een der grootste electri-
citeitsbedrijven in Engeland heeft giste
ren verklaard, dat de groote electriciteits-
beperking onmogelijk volgens de plannen
van Shinwell kan worden doorgevoerd. De
electriciteitsvoorziening van het land zou
bij een dergelijke poging in gevaar ge
bracht worden. Teneinde den kolennood
vooral in Londen te verlichten, heeft de
regeering bevolen, dat Oceaanschepen, die
nog nooit als kolenschepen zijn gebruikt,
ingeschakeld zullen worden.
Minister Shinwell verklaarde Zaterdag
op een persconferentie dat hij een „natio
nale ramp" voorzag, indien de industrie
niet wilde samenwerken met het program
der stroombesparing.
Un. Press meldt: De Londenaars zijn ge
wend in de rij te staan. Zij hebben dit
jarenlang gedaan voor practisch alle din
gen, die zij noodig hadden: voedsel, drank,
sigaretten. Thans vormen zij queues voor
kaarsen en paraffine. Urenlang stonden zij
voor deze artikelen in de snerpende koude
te wachten- Ook zoeken zij de stad af naar
stormlampen en kookkacheltjes, dit laat
ste voor het geval ook het gas afgesneden
mocht worden. Ook voor de kolenhandels
vormden zich lange rijen wachtenden,
sommigen met karretjes en kinderwagens,
om hun rantsoenen, zoo zij ze machtig
mochten worden, zoo spoedig mogelijk
huiswaarts te kunnen voeren.
Weg met Shinwell!
De Britsche pers richt in de Maandag
ochtendbladen felle aanvallen op Shinwell,
den Engelschen minister van Brandstof-
en Energievoorziening. De „Manchester
Guardian" beschuldigt hem botweg van
onbekwaamheid en misleiding van het pu
bliek, hoewel dit blad toegeeft, dat de oer
fout ook bij anderen, onder wie de conser
vatieven ligt, daar deze in 1942 het aan
nemen van het voorstel tot steenkooldistri
butie verhinderden.
In een Zaterdag door leden van de Brit
sche Liberale Partij aangenomen resolutie
wordt de verwijdering van Emmanuel
Shinwell uit de functie van minister van
Brandstof- en Energievoorziening ver
zocht. „De huidige catastrophe was te voor
zien geweest en een eerste-klas zakenman
zou het ontstaan van een situatie als de
huidige hebben kunnen voorkomen", al
dus de resolutie, die vervanging van
Shinwell door een zakenman verlangt als
mede, dat Shinwell niet in een andere re-
geeringsfunctie zal worden overgeplaatst.
Procureur-generaal Sir Hartley Shaw-
cross heeft in Lancashire in een redevoe
ring gezegd dat de toekomst van de Brit
sche Labour-regeering en de welvaart van
het land in de huidige brandstof-crisis op
het spel staan.
Shawcross gaf duidelijk te kennen dat
indien de regeering er niet in zou slagen
de economische crisis op te lossen, zij zou
moeten aftreden.
De geheele welvaart en toekomst van
het land staat op het spel en alles is ge
heel van den enkeling afhankelijk. We moe
ten ons opofferingen getroosten", aldus
Shawcross,
In felle koude langs elf Friesche steden
Toen om 4.06 uur Zaterdagmiddag de Breukelaar Jan Bosman te midden van een
enorme menschenmenigte de finish te Leeuwarden passeerde, was de negende offi
cieele üsmarathon in een tijd van 10 uur en 36 minuten ten einde gebracht.
Een tjsmarathon, welke, daarover is een ieder het wei eens, een der zwaarste geworden
is, zoo niet de zwaarste der tien Elfstedentochten welke tot dusver zijn verreden, Pim
Mulier's inuividueelcn tocht meegerekend.
Een reeordverbelering is dan ook onmogelijk gebleken. Bosman bleef 1 uur en 51
minuten boven dc verrichting van S. de Groot in 1942, die er 8 uur 45 minuten over
heeft gedaan. Niettemin blijft ook Bosnian's verrichting er één van uitstekende kwali
teit en het enthousiasme, waarmede hij aan de finish te Leeuwarden is begroet, is
nauwelijks minder groot geweest dan dat, waarmede vijf jaar geleden De Groot
verwelkomd werd.
(Van een specialen verslaggever)
Reeds lang voor het vermoedelijke tijd
stip van aanvang had zich te Leeuwarden
een groote menschenmassa verzameld, wel
een bewijs met. welk een intense belang
stelling het verloop van den strijd gevolgd
is. Ook al is dan tenslotte de zege terecht
gekomen bij een niet Fries. Trouwens
langs de geheele route hebben de honder
den wedstrijd- en tochtrijders hun strijd
gestreden, dezen keer vooral tegen het ijs
en den wind- Speciaal het ijs heeft tal van
rijders parten gespeeld, zelfs de bekende
Elfstedentocht-strijder Lou Geveke kwam
doodop in Harlingen aan.
Ruim twee-derde van den tocht was
hier achter den rug en triomfantelijk
wei-den Bosman en Schipper, die in
middels de leiding hadden veroverd
hier temidden der meelevende toe-
sohouwers op een handkar naar den
controlepost gereden.
Hoe fel er gestreden werd en met welk
een vasten wil vooral Bosman gereden
heeft, valt wel te concludeeren uit de
aankomst te Bolsward, waar hij en een der
Winia's 5 minuten voor Schipper, 6 mi
nuten voor Vermeulen uit Ter Aar, 7 mi
nuten voor Nauta uit Grouw en A. de Vries
arriveerden.
Op ongeveer de helft van het- 200 km.
lange traject lag toen dus reeds de kop
groep ver uit elkaar, terwijl een bekend
rijder als J. v. d. Bij uit Julianadorp
derde aankomende in 1942 zelfs had op
gegeven.
Zwaar stuk.
Maar er zijn nog andere bewijzen voor
de conclusie, dat het zwaar is geweest,
zeer zwaar! Ook als men er rekening mede
houdt, dat in 1942 een half uur later ge^
start is dan nu, dan nog blijkt uit de aan
komsttijden aan de eerste controleposten,
dat het zeer snel ging- Leeuwarden-Sneek
werd 12 minuten sneller afgelegd dan in
1942, Leeuwarden-Sloten in ongeveer den
zelfden tijd, Leeuwarden-Stavoren 7 mi
nuten sneller, Leeuwarden-Hindeloopen
vrijwel gelijk. Maar toen kwam het....
Toen geraakten de koprijders steeds
meer op den tijd van 1942 achter. In Wor-
kum 12 minuten, in Harlingen 25, in Fra-
neker 44, in Dokkum 1 uur 58 min en
eerst het laatste traject, dat den wind in
den rug bracht, kon Bosman nog iets uit-
loopen.
Over het stuk Ilarlingen-Franekcr,
elf kilometer, hebben de „koploopers"
zelfs vijftig minuten noodig gehad.
Het was daar, zoo verklaarden ook Bos
man en Schipper, geen schaatsen meer,
maar een loopen, vallen, opstaan en strui
kelen. Heelemaal ongedeerd was dit stuk
dan ook niet gepasseerd: Schipper kwam
met een bloedenden kin binnen. Hij werd
echter snel verbonden, terwijl Bosman op
hem wachtte. Sportief, zooals gelukkig in
het algemeen van den strijd kan worden
getuigd, al heeft een der deelnemers ge
tracht het wat gemakkelijker te krijgen
door in een auto mee te jijden. Hij werd
in Bolsward echter gesnapt.
Ook gingen er geruchten, dat Bosman en
Schipper zich bij Parrega, waar een 500 m
lang looptraiect was. hadden laten rijden,
maar beiden 'ontkenden dat ten stelligste.
Wel zijn zij bij Finkum over 21/2 km door
enthousiaste omwonenden gedragen. Daar
was de Finkumer Vaart volkomen onbe
rijdbaar. Er is tegen gemopperd en inder
daad schuilt er ten opzichte van de ande
ren iets onbillijks in, maar men vergete
niet, dat het hier een daad geldt, voort
gekomen uit de spontaneïteit, waarmede
de Friesche bevolking in deze gebeurtenis
meeleeft.
Hoe het ook zij, veel heeft het bieden
van hulp bij Finkum niet geschaad, want
over die geheele uitermate moeilijke
Noordelijke route hebben Bosman en
Schipper hun voorsprong weten te hand
haven. In Finkum dus na het „draag"-
geval waar zij om 1.44 uur doorkwa
men, lag de 20-jarige Nauta. op zijn eentje
op de derde plaats, 12 minuten achter.
Schipper valt fataal.
Dit samengaan duurde tot eenige hon
derden meters voor de finish, waarna dus
de sprint zou moeten beslissen. En toen
overkwam Schipper iets fataals. Deze jon
geman, die steeds „koprijder" mee was ge-
weest en bij aankomst zoo fit bleek, kwam j
bij dé laatste brug te vallen. In het- gezicht 1
van de haven. Onmiddellijk schoot Bos- I
De eerste twintig:
De volgende rijders bereikten Zaterdag
als ecTste twintig de Leeuwarder eind
streep: (achter den naam en de woon
plaats vermelden wij den tijd van aan
komst voor ieder afzonderlijk)
1. J. Bosman, Breukelen om 16,06 uur;
2. KI. Schippers, Steenwijkerwold om
16.06.30 uur; 3. J. Nauta, Wartena, om
16.16 uur; 4. J. Wi}nia, Edens, om
16.21.30 uur; 5. J. W. van Hoorn, Ter
Aar, om 16.21.30 uur; 6. W. Wijnia,
Edens, om 16.30 uur; 7. H. J. Vermeulen,
Ter Aar, om 16.34 uur; 8. A. Verhoeven,
Dussen (N. Br.), om 16J5 uur; 9. A. S.
de Vries, Giethoorn, om 1636 uur; 10. K.
Leffertsma, Stobbegat, om 16.44 uurII.
H. C. Schueler, Barneveld, om 16.45 uur;
12. D. van der Duim, Oldeboornom
16.46 uur; 13. S. Beetstra, Ter Kaple, om
17.12 uur; 14. L. Geveke, Leeuwarden,
om 17.15 uur; 15. B. G. van der Venten,
Amsterdam, om 17.16 uur; 16. J. F. van
Dalfsen, Hilversum, om 17.1630 uur; 17.
J. J. van Buuren, Oldehove, om 17J6.30
uur; IS. G. Postma, Huizum, om 17.17
uur; 19. J. Miedema, Amstelveen, om
17.18 uur; 20. C. Jongert, uit Den Dol-
der, om 17.19 uur.
man weg en won met ongeveer dertig
meter verschil!
Tal van Elfstedenrijders bijna 2/3
van het totaal aantal deelnemers heb
ben hun Elfstedenmoed moeten bekoopen
met opgeven, velen ook met bevroren
lichaamsdeelen.
Bosman en Schipper hebben nadrukke
lijk verklaard, dat het ijs „verschikkelijk
slecht was, met veel stof en zand". En
alleen uitstekend getrainde kerels als zij
konden in Franeker verklaren, dat „het
met de moeheid best meeviel". Ook de
Wynia's hebben het duel lang volgehou
den, vooral Wytze, maar toen hij in Hin-
deloopen een verloren handschoen ging
opzoeken, was hij toch ook uit den strijd.
Andere bekende rijders verging het niet
beter. Lou Geveke kreeg voor Harlingen
een di^pe inzinking: wel verklaarde hij in
Harlingen „er weer bovenop"' op te zijn,
maar hij scheen toch doodmoe. En de win
naar van 1942, Adema, maakte onzacht
kennis met het ijs vóór Franeker, reed
wel door, maar met grooten achterstand
en dus kansloos.
De uitslag.
Het was bij de aankomst een drukte van
belang. Velen kwamen den gelukkigen
29-jarigen winnaar gelukwenschen, waar
bij ook Schipper ruimschoots zijn deel
kreeg. Nauta arriveerde als derde om 4.16,
v. d. Hoor om 4.21 V2 als vierde, J. Wynia
uit Edens op denzelfden tijd als vijfde, zijn
broer Wytze om 4.30, waarna Vermeulen
(4.34), Verhoeven (4.35), Abe de Vries
(4.36), Leffertsma (4.44), Schueller, Bar
neveld (4.45), v. d. Duyn, Oldeboorn (4.46)
volgden. Nadien druppelden de anderen
binnen.
„Naar mijn meening is de wmneer van
dezen Elfstedentocht de grootste sportman
van Nederland" aldus gaf ons na afloop
een bij uitstek bevoegde beoordeelaar te
kennen. Het was de heer Huizinga Bruins
uit Usquert, oud-bestuurslid van den K. N.
V. B. Hij is de man, die het grootst aan
tal malen den tocht heeft volbracht; zeven
keer veroverde hij het fel begeerde kruis
je, de hoogste onderscheiding voor den
Nederlandschen schaatsenrijder. Maar Za
terdag, toen hij voor den achtsten keer
startte, moest ook hij de vlag strijken.
JlliillllllllllllllfllIlllllllllllllllllllflM
WEINIG VERANDERING,
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.MJ. In De Bilt geldig tot Dins
dagavond: De overgangszone tusschen
de koude en warmere lucht ondergaat
schommelingen van eenige tientallen
kilometers in het Zuiden van het land.
Dit veroorzaakt groote temperabuur-
tegenstellingen tusschen de Noorde
lijke en Zuidelijke provincies, zwaar
bewolkte lucht met plaatselijke op
klaringen, hier en daar eenogen neer
slag en aanhoudende vrij krachtige
Dosteiyke wind.
11 Februari:
Zon op: 8.05 uur, onder 17.45 uu;
Maan op: 23.49 uur, onder 10.S6 uur 3
