IJmuider Courant Er is een prinsesje geboren Nederland en Oranje £en Prinses Geboren Officieel communiqué van dr. de Groot Een extra rantsoen tabak en snoep. De manschappen van de saluutbatterij in Baarn wilden het blijde nieuws eerst niet gelooven Weerbericht 61e Jaargang No. 18562 r aux: Kennemerlaan 154, Tel Redactie en Administratie 5437 - Haarlem: Gr Houtstr. 93, foon 10724 Directeur-Hoofdredacteur 15054. T oo 19 Tel 19713 10139 Drukkerij Z B. Spaarne 12, TeL 12713. 10132. Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom KENNEMER EDITIE VAN HAARLEMS DAGBLAD Dinsdag 18 Februari 1947 Verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feest dagen - Abonnementsprijs per week 31 cent; per kwartaal t 4.Franco per post 4,50 - Adver tentie-tarieven op aanvraag bij de Administratie. Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem h is een Prinses geboren en deze vierde F. riS-hter van Prinses Juliana en Prins ner-nhard «ordt vandaag begroet met de asrhan en met het vertrouwen, dat ook Vrouwelijke linie van het Oranjehuis in and tenvolle geniet. Dit zijn woorden, 0DS een hulde aan H.M. de Koningin elf dient te volgen. In het verleden Sen het de mannelijke Oranjes en vooral «Staten onder hen, diegenen die op a S waarin het vaderland in nood ver- bIA. alle krachten wisten samen te bun- ff„ het tot vrijheid en nieuwen bloei f hrëïïen, waarop Nederland zich verliet in' 1890 de derde der Koningen stierf Mn eenige dochter, aanvankelijk onder «entschap van haaf Moeder, hem Sest opvolgen hetgee/ tot feit werd bij kroning in 1393 - kwam voor het r-t de vrouwelijke linie aan bod. Volgend Sal het dus een halve eeuw geleden 1?" aai de Koningin de troon besteeg. Haar .Smi« regeering herinnert aan die van «Se Europeesche vorstin, die ten S van de Nederlandsche kroningsplech- EhaW biina aan het einde van haar dagen Sfekomen. In 1901 stierf Victoria, Ko- rinein van Groot-Bnttannie en Ierland, na rin neer dan zestigjarige regeering, waar- •f het haar zelfs beschoren was, haar diamond Jubilee" te vieren. Met groote eeestdriit nam het volk aan die viering El want de lange spanne tijds van Vic- S. optreden als staatshoofd was voor- ennedig en in menig opzicht zegenrijk voor volk geweest. De „Victorian era" h»t Victoriaansche tijdperk - is zelfs een fnrpekwoordeiijke aanduidmg m Engeland geworden, die het bewijs levert hoe ook fen vrouw van bijzondere gaven haar zegel !l een tijdvak kan drukken. Wellicht zal de toekomst ook Koningin Wilhelmina in dezen vorm eeren. Wij, haar tiidgenooten, zijn overtuigd dat zij het ver dient en bij de Engelschep, die haar in hun midden zagen verschijnen en jarenlang vertoeven fier en onbuigzaam en zich immer bewust van haar groote verant woordelijkheid jegens haar volk moeten de herinneringen aan hun Koningin Vic toria toen wel zeer levendig geworden zijn. Dat hebben zij dan ook getuigd en zij droe gen onze Vorstin diepen eerbied toe, te keer omdat zij beproevingen onderging van een aard, die haar Engelsche voor gangster bespaard gebleven waren. De Koningin heeft ons geleerd, dat het Huis van Oranje zoowel in de vrouwelijke als in de mannelijke linie de toeverlaat en de groote bindende kracht van ons volk is. Het° was in die overtuiging, dat Nederland óp 30 April 1909 met uitbundige vreugde het nieuws van de geboorte van een Oranjeprinses ontving. En Prinses Juliana, genoemd naar de moeder van den grooten prins Willem I, den Zwijger naar Ju liana van Stolberg heeft op haar vrien delijke, bescheiden wijze het hart van dit volk gewonnen. Wie zou in staat zijn in de persoonlijkheid van deze Prinses geen vertrouwen te stellen en wie zou kunnen nalaten, haar welgezind te zijn? Uit haar huwelijk zijn haar nu vier dochters ten deel gevallen en wellicht mogen wij dit 2ien als een aanwijzing, dat voortgang in de vrouwelijke linie de bestemming van het Nederlandsche koningschap is. Als deze verwachting zich nu in Nederland doet gelden, zal er bij gezegd worden: Het 'zij zoo! Zij wekt twijfel noch onzekerheid. Zij sluit zich dan bij het groote, door de Jpstorie van eeuwen gewaarborgde ver trouwen, dat wij het Huis van Oranje toe- dragen. Daarom is het met een blij gemoed, dat Nederland de kleine Prinses, die het le venslicht aanschouwd heeft, welkom heet. De nieuwe vergrooting van de Koninklijke familie verheugt ons ook. Hoe weinig jaren is het nog maar geleden, dat de Ko ningin en Prinses Juliana samen waren achtergebleven en dat men zich bezorgd maakte over de troonsopvolging. En hoe ver schijnt die tijd nu achter ons te liggen. Moge Gods zegen de kleine Prinses be schoren zijn. Wij richten onze warme gelukwenschen tot haar ouders en tot H.M. de Koningin. R. P. Oranje tramkaarten in Den Haag In Den Haag zal de gemeentetram Oran je vijfritten kaarten verkoopen, met een toeslag, die bestemd is voor de tuberculo sebestrijding. De Haagsche Vereeni'ging tot bestrijding van de tuberculose heeft dezer dagen aan baron Baud een voor het Prinselijk paar bestemde oorkonde aange boden, waarin zij zegt bij deze oranje-tram kaarten-actie, een bedrag van 25.000 gul den bijeen te brengen. De vereeniging hoopt zoo zegt de oorkonde op deze wijze te handelen in overeenstemming met de door Prinses Juliana kort geleden voor de radio gespro ken woorden- Vroeger en nu Op 26 Augustus 1946 werd het Neder landsche volk met het volgende bericht op de hoogte gesteld van een blijde ge beurtenis op Paleis Soestdijk. „Officieel werd machtiging ontvangen te verklaren, dat H.K.H. Prinses Juliana den eerstkomenden tijd om verblijdende redenen Hare werkzaamheden zal moeten beperken". Een tweede mededeeling over de uitbrei ding van het Prinselijk gezin werd op Za terdag 5 Octobèr gedaan, toen de bladen een gesprek publiceerden tusschen Prinses Juliana en de presidente van de Unie van Vrouwelijke Vrijwilligers. Op een mede deeling van de presidente over het verza melen van kleertjes voor babies, die gelijk met de Oranjetelg zullen worden geboren, antwoordde de Prinses: „Dat is een prachtig plan. Ik hoop, dat als ongeveer half Fe bruari de baby komt, de UW andere ge lukkige moeders kan verrassen". Op eenvoudige wijze worden de berich ten thans meegedeeld. In officieeier be- doordingen ging het'in 1908, toen het Ne derlandsche volle in kennis werd gesteld van de blijde gebeurtenis in het Koninklijk Huis, De Tweede Kamer kwam op 22 De cember van dat jaar bijeen en het geheele ministerie was aanwezig. Minister Heems kerk zeide: dat H M. de Koningin hem ge machtigd had mee te deelen, dat des avonds in de Nederlandsche Staatscourant een verklaring opgenomen zou worden van dr. Roessingh en prof. dr. B. J. Kouwer, die de verblijdende verzekering gaven, dat «en Oranjetelg verwacht werd. SOESTDIJK, 18 Februari. Dr. J. de Grool, behan delend geneesheer van H.K.H. Prinses Juliana, heeft het volgende officieele communiqué uitgegevens Hare Koninklijke Hoogheid Prin ses J ul i aria schonk heden ten 02.24 uur het leven aan een flinke dochter. w.g. Dr. J. de Groot. Moeder en kind maken het zeer wel. Het gewicht van de jonggeborene js ongeveer zes pond. De aangifte van de jonggeborene zal geschieden morgen, Woensdagochtend, om elf uur ten Paleize Soestdijk. Vijfde Oranjetelg, die Soestdijk geboren werd Voor de vijfde maal is het oude palcis Soestdijk getuige geweest van de geboorte van een vorstelijk kind. In een tijdsbestek van meer dan een eeuw hadden tot nu toe vier kinde ren binnen zijn muren het levens licht aanschouwd: Prins Alexander, geboren 2 Apgus- tus 1818, de zoon van Willem I en Prinses Anna I'aulowna; Prins Hendrik, geboren 13 Juni 1820, het tweede van de vier kinde ren van Willem I, dat op Soestdijk ter wereld kwam; Prinses Beatrix, geboren 31 Janua ri 1938: Prinses Irene, geboren 5 Augustus ^1939.j Voor de viering van de blijde gebeurte nis wordt een extra rantsoen tabak of ver snaperingen beschikbaar gesteld. Bon T 72 van de Tabakskaart: één rantsoen tabaksartikelen. Bon V 72 van de Versnaperingenkaart: 100 gram chocolade of suikerwerk Bon X 72 van de gecombineerde kaart: 100 gram chocolade of suikerwerk Om precies zeven uur vanWior.gen loste het kanon van de saluut batterij te Baarn zijn eerste schot en met de regelmaat van een klok volgden de andere vijf tig. Ondanks het vroe ge uur waren al reeds heel wat bewoners van de prinselijke residentie getuige van deze krach tig sprekende hulde van het Nederlandsche le ger aan het Huis van Oranje. Soldaten hiel den het publiek op een flinken afstand van de batterij. Het kostte vanmor gen bij de reveille eenige moeite de solda ten te overtuigen, dat inderdaad het groote oogenblik was aange broken. Het groote aantal oefeningen en valsche alarmen deed hen sceptisch staan tagenover den lachen den* hoornblazer, die hen uit den slaap riep. Maar toen het tot de" mannen was doorge drongen, was er weldra een rumoerige feest stemming op de slaap zalen. Klokslag half zeven rukten de man schappen uit en betrok ken de stelling. Kort nadat de kanon schoten hadden gebul derd, speelde zich voor het gebouw van de wacht tegenover het paleis een kleine plech tigheid af. De dochter van den wachtcomman dant heesch hier onder toezicht van de wacht,'welke juist was af gelost en naar de kazerne inrukte, de drie kleur. Alle schepen van de Koninklijke Marine, voor zoover zij in de vaart zijn. hebben door kanonvuur saluut gebracht aan de koninklijke jonggeborene. Tot zonsonder gang wordt van alle oorlogsbodems van top gevlagd. Voor zoover de dienst dit toe laat, krijgt het personeel van de .marine vrijaf. Aan „alle hens voor den boeg" is tot of ficieele bekendmaking van de geboorte door de commandanten een dagorder van den minister van Marine voorgelezen. De commandanten der marine spraken daar na de manschappen toe. Behalve door het afvuren van saluutscho ten door drie sectiën „Negen veld" van vier vuurmonden elk te Baarn, Amster dam en 's-Gravenhage geeft de landmacht ook nog op andere wijze van haar feest vreugde blijk. De muziekkorpsen, die in de garnizoenen aanwezig zijn, maakten mu zikale wandelingen. De soldaten kregen zooveel mogelijk vrijaf, maar eerst moes ten van alle kazernes de vlaggen wappe ren. Ook morgen zullen deze gebouwen, Nauwelijks tien minuten na de aankondiging van de geboorte van het prinsesje, prijkte het Astoria-chdlet in Baarn in feestverlichting. zooals trouwens alle openbare gebouwen, vlaggen. Studenten luidden de klok van den Domtoren. Toen de tijding van de blijde gebeurte nis op de studentensociëteit te Utrecht bekend werd, waren daar nog eenige leden van het Utrechtsche studentencorps aan wezig, die, juist teruggekeerd van het car naval in Den Bosch, al in een vroolijke stemming waren. Het fuiven werd toen nog even voortgezet. Na verloop van eeni- gen tijd kwam éen van de heeren op het idee, dat het toch wel sneu was, dat de Utrechtsche bevolking nog niets van de ge boorte afwist. Gezamenlijk togen zij op pad. Zij wisten zich toegang tot den klok- ketoren van den Utrechtschen dom te ver schaffen en begonnen de klokken van den beiaard te bespelen, waardoor om kwart voor zes, inplaats van den officieelen tijd van 7 uur, de Domtoren het bliide nieuws over Utrecht uitgalmde. De eersten. De feestviering in Baarn begon reeds vroeg vanmorgen. Om acht uur arriveerden motorrijders van de Meppelscihe motorclub „De Knalpiepe", die een album met felici taties van de diverse Oranjecomités in Meppel en omgeving aan het paleis kwa men aanbieden. Zij waren vanmorgen om 5 uur uit Meppel vertrokken en hadden een zwaren tocht gehad. Eveneens arriveerde een tweetal auto bussen met mijnwerkers uit de mijnstreek, die ook hun opwachting ten paleize kwa men maken. Beatrix werd geboren en Holland vierde feest. Uit de scholen rolden de scholieren, uit de kantoren draafden de ambtenaren, uit de fabrieken dromden de arbeiders. De straat op, lachend, juichend en zingend temidden van de zorgelooze welvaart. Helder bolden de oranje vlaggen tegen de blauwe lucht. Irene's geboorte vierden wij op een vacantiereis naar Duitschland. Stiekum moesten wij luisteren naar Hilversum, om het nieuws te vernemen. „Verboten" waren toen reeds de buitenlandsche zen ders en toen wij met groote vlaggen op de auto's door het dorp reden, keken de men schen met vreemde, haast bange blikken, half verwachtend, dat de politie zou in grijpen. Wij zongen „Wij leven blij, wij leven vrij" en we meenden het. Juist omdat wij het meenden, waren wij bezorgd. Bezorgd door de dreigende span ning, die over Europa en ook over Neder land hing. Een zorg, die de menschen in Nederland met ernstige gezichten deed samenscholen en die de vreugde over de geboorte verduisterde. Van Margriet's geboorte hoorden wij, toen we in onze benauwde schuilplaats voorzichtig de radio aanzetten. De juichen de, uitgelaten blijheid had plaats gemaakt voor stille verbetenheid. De nazipers schimpte en schamperde over het Oranje huis, dat zoo vast verankerd lag in de har ten van het volk. Het was prinses Margriet, die in ballingschap geboren werd en waar van we alleen maar clandestiene foto's kregen. En nu het vierde Oranje-kind. Het is weer geboren in het witte paleis in Soestdijk. Vrij geboren in eigen land. Het heeft de zorgen en de ellende van den oorlog en den strijd van ieder gezin niet gekend. Er is geen zorgelooze welvaart meer en veel van wat dierbaar was is onherstelbaar kapot. Maar het kostbaarste is behouden. Nederland is weer vrij. Zoo belichaamt dit kind datgene, waar voor wij gevochten hebben, waarvoor over de heele wereld menschen van goeden wil gevochten hebben. Dat onze kinderen ge boren mogen worden in een land, vrij van onderdrukking, vrij van onrecht, vrij van 'angst. - Het is goed dit te bedenken en er dank baar voor te zijn. W. L B. Tc Delft heeft de 33-Jarige mej. L. die ver scheidene Jaren In een zwakzinnigen-gesticht opgenomen Is geweest en onlangs was ontslagen, haar 74-jarige hospita met een bijl zoodanig op het hoofd geslagen, dat het slachtoffer in "nope- loozen toestand in een ziekenhuis moest worden opgenomen. De daderes heeft zichzelf bij de politie aangegeven. r7 ELDEN zal een volk zooveel verschul- digd zijn aan één geslacht als het Ne derlandsche aan het Huis van Oranje. Op enkele perioden na, gaat bijna vier eeuwen lang, van den aanvang van ons nationaal bestaan tot heden, een Oranje met ons volk door de historie. Lang genoeg, om een hechten band" te slaan, maar de hechtheid van dezen band wordt niet alleen door den tijdsduur bepaald. Het kenmerk van dit samengaan is. dat het, van de zijde van Oranje, een leiden en behoeden was in den besten zin. Al heeft wrijving niet altijd ontbroken. Voor ons oog rijzen het eerst de drama tische episodes. Tot vier maal toe heeft dit geslacht in tijden van ernstige crisis waarin veelal het bestaan zelf*van ons volk in het geding was, Nederland een telg geschonken, zoo forsch van karakter en rijk aan gaven, dat hij inderdaad als mid delpunt en leidsman gelden kon, In den strijd tegen Spanje redt Willem I ons uit den nood en betaalt den prijs van zijn le ven, in den oorlog tegen Frankrijk Willem III; in 1813 voert Willem, de eerste ko ning, een van de wereld vervreemd en apathisch volk naar zijn plaats in Europa en in 1940 is de Koningin niet alleen een trotsch symbool van de Nederlandsche ge meenschap, maar ook een bron van kracht. Het is, als geschenk van één geslacht aan één natie, waarlijk rijk genoeg. Het geschenk is echter rijker geweest Een volk leeft niet alleen in crises, het maakt een gestadige ontwikkeling door. Breeder lagen der bevolking worden po litiek waardig het staatsbestel groeit mee. Het was niet alleen de taak van Oranje om leiding te geven, maar ook om mee te werken aan het wijzigen van den aard dier leiding, opdat zij in overeenstemming bleef met de politieke ontwikkeling van ons volk. Omdat deze toenam en steeds grooter groepen van de bevolking aandeel in de regeering kregen, beteekende dat veelzins een overlaten en zich terugtrek ken. Beide opdrachten heeft Oranje vol bracht. De tachtig-jarige oorlog omspant het. leven van Willem I, Maurits en Frederjk Hendrik. De grootste gaat voorop: leider op politiek en militair eerder ook op gees telijk gebied en dit alles in volkomen on baatzuchtigheid en offervaardigheid. Hij zoekt, na het eigenlijk begin.van den vrij heidsstrijd, geen eigen macht,, hij tracht de vele, eigengereide en zeer particularis tische groepen saam te binden en te rich ten op verzet. Hij gaat voor in die ver draagzaamheid en geestelijke soberheid, die tot de beste kenmerken van ons volk behooren. Maurits is de militair, die het grootste deel van ons grondgebied van Spanjaar den bevrijdt, of tegen hen verdedigt, een werk, dat Frederik Hendrik voltooit: wij danken hem in feite Noord-Brabant en Limburg. In staatszaken grijpt Maurits slechts zelden in. Eén keer treedt hij dras tisch op, om de eenheid van de Unie te verdedigen tegen middelpuntvliedende kracht van het provincialisme. Een optre den, dat noodzakelijk was, hoe hard en onrechtvaardig het vonnis over Oldenbar- nevelt ook mocht zijn. Frederik Hendrik, meer politicus dan zijn broer, heelt de ge slagen wonden en doet zóó de eenheid gedijen. De aard van deze leiding? De Heeren Staten waren souverein, de stadhouders hun dienaren. Wanneer zij veel meer wa ren dan dat, dankten zij het aan hun eigen verdiensten voor volk en staat, niet aan een erfelijke vorstelijke waardigheid. In derdaad waren zij meer: zij regeerden met de Staten het land, een tweevoudigheid van bestuur, die heilzaam is geweest. Deze tweevoudigheid eischte een zeker evenwicht van macht. Wanneer Willem II, dat evenwicht niet eerbiedigt en zijn macht overspant, wanneer hij dynastieke belangen te zeer naar voren schuift, volgt de breuk en zijn dood is het begin van het eerste stadhouderlooze tijdperk. Maar in den bangen nood van 1672 roept men Oranje weer in en Willem III keert het gevaar Hij groeit in zijn strijd tegen stre ven van Frankrijk om Europa te beheer- schen verre boven het kleine Nederland uit. Hij wordt een staatsman-generalissi mus van internationaal formaat, die En geland en de Republiek gebruikt als zijn stukken op het Europeesche schaakbord. Hij vergt van ons een inspanning, die ons doodelijk vermoeit en zoo kochten wij onze vrijheid voor een prijs, die hooger dan noodzakelijk was. Het was een schaduw, maar een schaduw, die de glorie van 1672 ■•"-duisteren kon. De achttiende eeuw brengt het falen. Willem IV, weer geroepen in tijden van gevaar, met de Franschen over de grens, weet den staat niet tot grooter eenheid te Prof. dr. A. J. C. Rüter, hoogleeraar in de Vaderlandsche Geschiedenis aan de Leidsche Universiteit, schreef op ons verzoek ter gelegenheid van de Blijde Gebeurtenis bijgaand artikel. brengen, noch de democratische strooming in een bedding te leiden, waarin haar kracht de natie ten goede komen kan. Hij verandert den aard der leiding niet, hij streeft naar behoud, waar de tijd wijzi ging eischte. Leiding te geven, leiding te wijzigen ook bij kenterend tij bleef de Oranjes der ne gentiende eeuw voorbehouden. Die taak was zwaar genoeg: zij eischte het omzetten van een min of meer autocratische monar- oh ie in een constitutioneel-parlementaire. In 1813 vroeg de apathie van de Nederland sche natie een koning, die op politiek, so ciaal en economisch terrein voor haar kon denken en handelen- Willem I kon dat en heeft het gedaan met een toewijding, die boven allen lof verheven is. Het tragische in zijn leven was, dat het Nederlandsche volk na 1830 weer behoefte kreeg aan zelfwerkzaamheid. Wat Willem I ook geschonken had. de ruimte daartoe dat vermocht hij, een oud man nu, niet meer te geven; zoo ging hij heen. Ziin naam garandeerde hpt beginsel van die zelfwerkzaamheid in 1848. onder zijn klem- zoon werd het beginsel practijk. Zonder strijd hoeft deze ontwikkeling zich niet voltrokken, maar wat beteekent. deze bij den strijd, dien Frankrijk en Duitschland en, in een vroegere periode. Engeland door maakten tot hetzelfde doel? Wanneer de politieke ontwikkeling van Nederland veelal zoo gelijkmatig en vaak gelukkig verloopt, dan is dt»t voor een niet gering deel te verklaren uit de gave en bereidheid der Oranjes, om hun functie in den staat in overeenstemming te brengen met bet Nedprlandseh volkskarakter en de eischen van den tijd. In de Republiek, die terwille van de eenheid een drager van de kerngedachte behoefde, vermochten de stadhoudprs. dienaren van de Staten, hun ambt een monarchale trek te geven. In het koninkrijk, dat slechts burgers, nooit on derdanen naar Franschen of Duit^chen trant gekend heeft, vermochten de Oran jevorsten zich aan te passen bij het bur gerlek. biina republikeinsch karakter van den Staat. De tijd stelt weer zijn eischen. De staatsrechtelijke positie van de Kroon moge dezelfde blijven, haar plaats en func tie in de Nederlandsche gemeenschap wordt, beïnvloed donr het steeds dieper doordringen van de democratie in hei pu blieke leven. Bovendien, de Kroon lijkt de bindende schakel te worden tusschen Ne derland en Indonesië. Wien zou men de aannassing van de functie van het Staatshoofd aan de eischen "an den tiid mef. gpruster hart in handen leggen dan een vorstin uit het Huis van Oranje? Zij staat ons borg, dat de Kroon een nationaal symbool zal zijn. Hoezeer Oran- ie dat is. hebben de oorlogsiaren bewezen. Zii hebben meer bewezen: dat een Oranje, ook in een constitutioneel? narlementaire monarchie, een bron van levende kracht is. bepaald door traditie en persoonlijkheid. A. J. C. RÜTER. Byrd Iaat de UNO-vlag op^ie Zuidpool neer United Press meldt, dat admiraal Richard Byrd Zondag over de Zuidpool vloog en daar de vlag van de organisatie der Vereenigde Volken heeft uitgeworpen Dit was de twee de maal dat Byrd over de Zuidpool vloog. Voor de eerste maal deed hij dit op 29 No vember 1919 Toen Byrd na een vlucht van dertig uur op Klein-Amerika terugkeerde, meldde hij dat de temperatuur boven de Pool op een hoogte van twaalfduizend voet veertig eraden heneden nul was geweest. AANHOUDENDE VORST Verwachting, medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt, geldig tot Woens dagavond: In den nacht en vroegen ochtend op vele plaatsen strenge vorst, in den namiddag matige tot lichte vorst. Over het algemeen wei nig bewolking. Matige. tijdelijk kraohtige. Ongelijke wind. 19 Februari Zon op: 7.50 uur, onder 18.00 uur Maan op: 7.45 uur, onder 15.55 uur

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1947 | | pagina 1