|n1113werdinEuropavoorhet eerst
steenkool gedolven
Velsen vierde geanimeerd
de blijde gebeurtenis
Verschillende bezwaren in de Tweede Kamer
tegen uitbreiding der Commissie-Generaal
Meer traditie in de namen
van onze oorlogsschepen
Nacht-Express
Wasdag 19 Febmari 1947
IJMUIDER COURANT
«II reeds weken lang Koning Winter zijn
Jrter en Du Bilt d? ro1 T ,on_
i ïim-uleet vervult, is er in ons denken
Sffiéta vraag: hpe houden we onze ka-
i warm! Met zeldzame regelmaat komt
vrïï" in ene schiel' bevroren brein
ar voren, al het andere opzij dringend
°f-aiinde van minder waarde.
ZOTlang alles van een leien dakje gaat
J™!" zonder commentaar, doch zijn we
™7nd dan gaan we peinzen: hoe hebben
MSarra die Vóór ons leefden, het gered.
Se warén toen de toestanden? Waar stook-
7. men vroeger mee?
needs in de Oudheid kende men steen-
LDe Grieksche naam lithantrax vinden
«ne teru- in ons woord „anthraciet".
"db Romeinen vestigden er de aandacht
dat steenkool houtskool kan vervangen.
?p.vnaèland. bij Manchester en Newcastle
oo vele andere plaatsen, heeft men
2™te opeenhoopingen van slakken en asch
«vonden op de plaatsen, waar eens Ro-
meinsche nederzettingen waren of hun gar
nizoenen lagen. De Chineezen hebben reeds
ZLr vroeg hun vermaard porcelein met
Shulo van steenkolen gebakken. Dit wordt
m verhaald door Marco Polo, die China
bezocht tegen het einde der 13e eeuw.
Hoe kwam het nu dat in Europa me
mand zich rekenschap gaf van dezen kost
baren voorraad energie. Doodeenvoudig
nidat hout de warmte gaf, die noodig was. gedachte aan allen, die samenwerken om
Maar aan'alles komt een eind. Hout werd ons zoo spoedig mogelijk de toegezegde
et den dag schaarscher, de wetgevers eenheden te heznreen. ?rpeft nn? mnoH sn
rólden de wouden beschermen en in 1113
werden bij de abdij van Roiduc, het tegen-
alles wat tot het „comfort" be-
begon te smeulen. Dit gebeurde zoowat
800 jaar geleden. In de eeuwen die volgden
werd bruinkool gebruikt door smeden, pot
tenbakkers, steenbakkers, kalkbranders en
door de minder bedeelden.
Bruinkool bevat veel water en eerst, na
dat men briketten begon te maken, kon
men aan vervoer gaan denken. De zoon van
een mijnopmeter uit het Harz-gebergte be
greep dat er met deze brandstof meer kon
gedaan worden en 7.00 werden de kostbare
stoffen: teer, minerale oliën, paraffine en
gas gewonnen. Teer is thans ook een bij
product der cokes-fabricatïe.
Gebrek aan kolen op den duur? Daar is
geen mensch bang voor, want er wordt
steeds meer gedolven. Engeland is niet
meer het land wat dat betreft, want in
landen waar de productie op zeer beschei
den wijze is begonnen, winnen de mijnen
elk jaar aan beteekenis. Zoo werkten in
1937 reeds 7000 mijnwerkers in Heerlen en
in Keiicrade een evengroot aantal. En
thans?
De oorlog 'heeft vele bedrijven een flin
ken slag toegebracht, maar de onverzwak
te energie van Nederland overwint rustig
en zeker.
Er wordt hard gewerkt in de Limburg-
sche mijnen. De spoorwegen doen al wat
ze kunnen, om het vervoer te maken tot
„snelvèrvoer".
En wij? We hebben het koud, maar de
woordige Kerkrade de eerste steenkolen
ontgonnen. In den omtrek van Luik nam
üi 1198 een smid proeven met steenkolen
en wend zoodoende de eerste kolenmijn-
bezitter van Europa. In het Roergebied be-
»on men eerst in de 14e eeuw en het eerste
bericht hieromtrent uit het Saargebied
dagteekent van 1429. In de 15e eeuw was
m Saksen een geregelde delving in vollen
gang In Engeland werd de „sea-coal", ter
onderscheiding van de houtskool in de 13e
eeuw over zee naar Londen vervoerd.
De „helsche" attributen der steenkool,
voornamelijk zwavel, belemmerden langen
tijd de delving. In 1306 verbood Eduard I
de kachels in Londen nog langer met ko
len te stoken, daar er dreigende gevaren
voor de gezondheid der inwoners ontston
den. Daar de bosschen reeds onder staats
toezicht stonden en het hout in de eerste
plaats bestemd was voor den scheepsbouw,
deed men alsof er nooit een verbod was
uitgevaardigd. Maar toen de voornaamste
verbruiker van steenkool op den voorgrond
trad, nl. de ijzerindustrie, werd zij eerst
recht tot de onontbeerlijke brandstof, die
zij thans nog is.
De andere soort-
De andere soort steenkool zou men
bruinkool kunnen noemen. Deze soort
brandstof geeft minder warmte dan de
steenkool. We zouden de verhouding steen
bruinkool kunnen stellen op 2-5, want er
is 21/2 maal zooveel bruinkool noodig om
dezelfde warmte te krijgen die men met
steenkool heeft.
Bruinkool ligt hooger aan het aardopper
vlak en is dus gemakkelijker te verkrijgen.
Het verhaal wil, dat herders in Zwickau
(Saksen) de bruinkool ontdekten, toen zij
op den grond een vuurtje stookten en be
merkten dat de grond, waarop zij zaten
Romme over de actie-Wel ter
Onze speciale verslaggever seint ons
uit Batavia
In een toespraak Cot leden van de Indo
nesische Katholieke Volkspartij te Batavia
noemde prof. Romme de actie-Weiter ern
stig en betreurenswaardig, maar niet tra
gisch. De actie is gericht tegen de Kamer
fractie der K.V.P. wegens haar samen
werking met de Partij van den Arbeid.
Prof. Romme zeide, dat de initiatief
nemers van deze actie geen grooter be
wijs van onkunde hadden kunnen geven
omdat er geen voozer onderwerp is dan
dit. Prof. Romme verwachtte geen split
sing in de K.V.P., ten hoogste een afsplin-
tering, welke echter zonder beteekenis is
voor het Indische probleem.
eenheden te bezorgen, geeft ons moed en
verwarmt ons gemoed.
H. K.
C. Piek tot acht jaar
veroordeeld
Het Bijzonder Gerechtshof te 's-Gravenhage
iheeft gistèren C. Piek, ex-directeur-generaal
van Winterhulp Nederland, veroordeeld tot
acht jaar gevangenisstraf en ontzetting uit de
kiesrechten voor het leven. Hem werd het
recht van cassatie verleend.
De procureur-fiscaal mr. J Zaayer had. na
zijn bekende verklaring, waarom hij niet de
doodstraf vroeg, twaalf jaar tegen Piek ge-
eischt.
Nieuwe deken van Beverwijk
In de plaats van wijlen deken P. J. Simons
van Beverwijk, pastoor der St. Agatha-paro-
chie, welke de vorige week plotseling is over
leden, heeft de Bisschop van Haarlem be
noemd den hoogeerw. heer B. G. Hosman,
sedert Juli 1945 deken van Wervershoof.
VAN IJMUIDEN VERBINDING MET DE
GEÏSOLEERDE WADDENEILANDEN.
Dinsdagmorgen te 9 uur heeft de postboot
voor Terschelling en Vlieland de haven van
IJmuiden verlaten om de geïsoleerde Wadden
eilanden van het noodige te voorzien. Naar
alle waarschijnlijkheid zal, ijs en weder die
nende, de boot Woensdag te IJmuiden terug-
keeren, om Donderdag nogmaals de reis naar
de eilanden te aanvaarden en zoo een vasten
dienst te onderhouden.
Radiochaos geprolongeerd
Zondag onderging het Nederlandsche radio-
besiel zijn vijfde gedaanteverwisseling sedert
1924 Voor den luisteraar, die de laatste jaren
aan deze periodieke metamorphosen wel ge
wend is seraakt. heef» dit feit alleen betee
kenis in zooverre het programma, dat nog
steeds het wezenlijke bestanddeel van den
omroep vormt althans behoort te vormen
er door beïnvloed wordt.
Welnu, wij hebben onze afstemknoppen den
geheelen dae den afstand tusschen Hilversum
t en Hilversum 11 vice-versa laten afleggen,
om te hooren of de federatie van. naar men
ons wil doen gelooven. zeer nauw samenwer
kende omroepen erin geslaagd :s de orogram-
ma-doublures sedert 193(1 een traditie van
onze omroep-organisatie te vermijden.
Ziehier het resultaat: om elf uur was er op
Hilversum I een dominee en op Hilversum II
ook een dominéé. Om half drie gaf de K.R.O
kamermuziek, maar de A.V.RO gaf op dat
tijdstip natuurlijk ook kamermuziek. Drie uur
later was op beide stations een vrijzinnige
dominee aan het woord Kwart over acht
werd op beide golflengten gezongen Tot nut
en vermaak van alle luistervinken kon men
om kwart voor tien tusschen twee luisterspe
len kiezen
In den loop ven de komende week wordt
het al niet beter. Dinsdagavond wedijveren
K.R O. en A.V.R O. wie hêt beste carnavals-
programma biedt. Woensdagavond gaat het
een half uur lang om de Engelsche les voor
beginnelingen of de ongetwijfeld interessante,
maar toch niet alle smaken bevredigende
'ezing ,,De kerk in de stad" De avondover-
denking van de N C.R.V. wordt meer dan eens
loor een lezins gecontrasteerd Vrijdagavond,
al sinds het zendtijdbesTuit het uur, waarop
de meeste luisteraars hun heul bij een buiten-
(andsch station zochten, biedt een keuze tus
schen een opera van Debussy en een piano
kwartet van Schumann
Deze kleine samenvatting, die gemakkelijk
met nog meer voorbeelden uit de ochtend- én
middaguren aangevuld ban worden, geeft
duidelijk weer. dat de belangen van den luis
teraar in dezen strijd om radio-macht
radio-winst nog steeds niet geteld worden.
Merkwaardig zijn in dit verband ook de
programma's van de Nederlandsche Radio-
Unie. een combinatie tusschen de vier om-
roepvereenigingen en de stichting „Radio
Nederland". Deze zevende omroepvereenlgin;
Jhr. Moderns sprak voor <le
Winkeliersvereeniging
Op verzoek van het bestuur der Alge-
meene Winkeliersvereeniging „Santpoort"
hield jhr. Mollerus uit Haarlem een cau
serie over een reis, welke hij maakte naai
de Vereenigde Staten. Op de vlotte wjjze,
welke altijd een kenmerk is van de le
zingen van jhr. Mollerus, vertelde 'hij van
„het land der onbegrensde mogelijkheden".
Na dit leerzame gedeelte volgde nog een
gezellig samenzijn van eenige uren. Dank
zij de medewerking der banketbakkers kon
koffie met gebak gepresenteerd worden.
Een nummer, hetwelk zoozeer in den
smaak viel, dat na den wedstrijd Sant
poort-dorpSantpoort-station en de ont
moeting DamesHeeren nog om een der
de ronde gevraagd werd, was de heasen-
gymnastiek, verzorgd door de heeren Meyer
en Tabemal. Eerstgenoemde ontmoeting
werd gewonnen door de „dorpers", de
tweede door „het sterke geslacht", mede
als gevolg van het feit, dat zich onder de
dames nog al „geïmporteerde" Santpoort-
schen bevonden, wat een handicap was,
omdat de vragen meest alle betrekking
hadden op de plaats onzer inwoning.
Tenslotte zij nog vermeld, dat een geani
meerde verloting werd gehouden, waarvoor
fraaie prijzen beschikbaar waren gesteld.
zal 3000 zenduren per jaar te verzorgen krij
gen. Dit lijkt veel, maar in werkelijkheid gaan
er al direct een slordige 1000 uur voor den
nieuwsdienst af. De overblijvende tijd is dan
bestemd voor de verschillende departemen
tale uitzendingen en voor muziek. Wie nu zou
verwachten, dat dit restant voor programma's
van hooge cultureele waarde gebruikt zou
worden, komt bedrogen uit: in de radio-gid
sen troffen wij kwartiertjes bioscooporgel-
muziek en salonmuziek aan. Daarvoor is dan
een speciale programma-raad'ingesteld
De radio-belasting is blijkbaar ook bij de
Nederlandsche Radio Unie de eenige samen
bindende factor.
Feestelijke stemming,
ondanks de kou
Naar aanleiding van de heugelijke ge
beurtenis heeft overste B. C. M. Schouten,
marine-commandant te IJmuiden, voor de
gezamenlijke manschappen van den Mij-
nenveegdienst, de opvarenden van alle
bïnnenliggende schepen, de mariniers-be
waking van het Duitsche kamp en den mu-
nitiestortingsdienst een rede gehouden,
waarin hij zeide, dat de menschen, die ge
durende den oorlog in het buitenland ver
toefden eerst recht beseffen wat het Vor
stenhuis voor Nederland beteekent. Weinig
vorstenhuizen zijn zoo zeer met hun volk
vergroeid als het Huis van Oranje. We
kunnen ons niet indenken hoe we anders
geregeerd zouden worden. Niemand die het
volk zoo lief .heeft als onze Koningin.
Eeuwenlang is het lot van Oranje verbon
den geweest met ons lot, met nobel vuur
hebben Oranjes zich geweerd als wij be
dreigd werden. Het leven van Oranje is
ons leven.
Na de toespraak, die in de snerpende koude
van den Oostenwind eerbiedig werd aan
gehoord, sprak Vlootpredikant L. A. Bo-
daan het gebed uit, dat opgesteld was door
vlootpredikant en -aalmoezenier.
Een gezamenlijk zingen van een couplet
van het Wilhelmus en een driewerf „hoe
zee" besloot dezé plechtigheid, die geopend
was met het voorlezen van de dagorder
van den minister van Marine J. J. A.
Schagen van Leeuwen, waarin hij officiëel
bekend maakte, dat te 2.24 uur een prinses
was geboren.
Te 9 uur was er een vlaggenparade, waar
bij alle schepen „vlagden van top"; op het
zelfde oogenblik voer de Karei Doorman
de haven van IJmuiden binnen.
Blijkens het voorloopig verslag nopens het
wetsontwerp „uitbreiding van het aantal
commissarissen-generaal voor Nederlandsch-
Indië" achtten sommige leden d-er Tweede
Kamer de toelichting bij dit voorstel weinig
klemmend en niet verhelderend genoeg. Het
was hun dientengevolge niet duidelijk, waar
om de regeëring vroeger meende, dat de com
missie-generaal uit slechts drie leden behoor
de te bestaan en thans van oordeel is, dat dit
aantal vijf dient te zijn. Verscheidene leden
herinnerden er aan, dat zij bij de behande
ling van het wetsontwerp tot Instelling van
een commissie-generaal tegen dat ontwerp
bezwaar hadden gemaakt. Ook tegen de thans
voorgestelde uitbreiding stonden zij voorals
nog afwijzend op overeenkomstige gronden,
als destijds door hen waren aangevoerd.
Deze leden vroegen zich af, of ook van
Een fabriek in Krommenie vervaardigt thans op groote schaal aluminium pannenEen
kijkje in het magazijn waar reeds 60.000 pannen gereed staan voor aflevering.
De bevelhebber der zeestrijdkrachten heeft
een permanente commissie ingesteld, welke
advies zal uitbrengen omtrent de naamgeving
van oorlogsschepen en die vaartuigen, welke
bij mobilisatie zullen worden gemilitariseerd.
De commissie bestaat uit: vice-admiraal G,
W. Stoeve, hoofd der hsitorische sectie van
den Marine Staf, voorzitter; luitenant ter zee
der eerste klasse S. A. d'Honoré Naber, lid;
luitenant ter zee der eerste klasse M. J. Vos,
lid en den heer B. F. ten Geuzendam, refe
rendaris 'bij het ministerie van Marine, secre
taris.
Aan de instelling van deze advies-commis
sie ligt de bedoeling ten grondslag, te komen
tot een bepaalde richtlijn, die in de naam
geving van onze oorlogsschepen een bepaald
ssyteem zal brengen en zoo mogelijk de grond
slag kan vormen voor een bepaalde traditie.
Daarvan is namelijk tot op heden nauwelijks
sprake geweest. Wel zijn van tijd tot tijd in-
cidenteele pogingen gedaan een gaver geheel
te krijgen op het terrein der naamgeving en
als resultaten daarvan kan men bijvoorbeeld
den Mijnenveegdienst noemen, waar tamelijk
consequent eilanden-namen aan de mijnen
vegers zijn gegeven. Zoo kennen we Hr. Ms.
„Ameland", I-Ir. Ms „Ter-schelling" enz. Wa-TV-
neer men een dergelijke lijn consequent wil
voortzetten komt meri echter gemakkelijk in
moeilijkheden, doordat bepaalde namen dik
wijls reeds door andere schepen, buiten de
Marine worden gevoerd, hetgeen, vooral in
oorlogstijd, oorzaak kan worden van onge-
wenschte verwarring. In deze richting heeft
de commissie dus tot taak contact op te ne
men met andere scheepvaartinstanties, om
&t een overleg te komen.
Zooals men weet bestaat er op één punt een
officieele traditie in de naamgeving. Inder
tijd is namelijk door Koning Willem T vast
gesteld dat altijd een schip der Koninklijke
Marine den naam „Van Speyck" zal moeten
dragen ter gedachtenis van den jeugdigen
marine-officier, die tijdens den Belgischen
Opstand in de haven van Antwerpen de lont
in het kruit stak en zich met zijn bemanning
en schip in de lucht liet vliegen, liever dan
zich aan de opstandelingen over te geven.
Het is eigenlijk vreemd dat. tradities van
dezen aard zich slechts tot het geval van Van
Speyck bepalen. Omtrent de namen van onze
groote zeehelden De Ruyter en Tromp bij
voorbeeld bestaan dergelijke bindende, voor
schriften in het geheel niet.
Een categorie marine-schepen die momen
teel een geheel vormen wat de naamgeving
betreft, zijn de torpedobootjagers. die alle
namen van zeehelden uit onze krijgsgeschie
denis dragen: Van Galen, Evertsen, Banckert
Tjerk Hiddes, Kprtenaer en Piet Hein. Het
ligt in de bedoeling van de commissie om
dergelijke „gave", categorieën ook voor de
andere typen schepen te verkrijgen. In dit
opzicht is Amerika een voorbeeld. De Ameri-
kaansche marine noemde tijdens den oorlog
al haar slagschepen naar een van de Ameri-
kaansche staten. De kruisers kregen namen
van steden. Dit systeem bezat bovendien het
voordeel dat het de populariteit van de des
betreffende schepen in de staten en steden
verhoogde en daardoor de banc, -usc-her. de-
marine en het volk verstevigde.
De nieuw benoemde commissie is voorts
van plan om in de geschiedenis vermaarde
namen van oude vlaggeschepen te doen her
leven. Als zoodanig kennen we bijvoorbeeld:
„De Gouden Leeuw" „De Zeven Provinciën".
De taak van de commissie zal zich tevens
uitstrekken op het terrein van schepen, die
bij mobilisatie zullen worden gemobiliseerd.
Dat zijn dus bijvoorbeeld de loodsvaartuigen.
De wenschelijkheid om dergelijke vaartuigen
te betrekken in een streven naar eenvormig
heid bij de naamgeving spreekt voor zich
zelf. Dit zal uiteraard dienen te geschieden
in nauw overleg met de betreffende burger
lijke autoriteiten.
SCHEEPVAART
K. N. S. M. Ardennes, 17 Febr. Gibraltar ge
passeerd. Vulcanus, 18 Febr. te Newport. Euter
pe, 17 Febr. te Oporto. Boskoop. 17 Febr. te Ant
werpen. Helder, 17 Febr. te Antwerpen. Atair,
17 Febr. van Oran naar Algiers. Rita, 17 Febr. van
Mudanya naar Algiers. Kemphaan, 16 Febr. te
Bordeaux. Phaeax 2, 17 Febr. te Curagao. Bassa,
15 Febr. van Aruba naar Cartagena. Nada, 16
Febr. van Paramaribo naar Trinidad, Yrsa, 17
Febr. te Paramaribo, Delft, 17 Febr. te en van
Madeira naar Antwerpen.
Kon. Holl. Lloyd. Merwede, 17 Febr. van
Amsterdam naar Santos. Westlond, thuisreis, 15
Febr. van Buenos Aires. Nicolaas Witsen, uitreis.
15 Febr. te Buenos Aires.
GROOTE VAART. Hilversum, 16 Febr. van
Porto Alegre naar Santos. Prins Willem van
Oranje. 17 Febr. van Immingham naar Antwer
pen. Odysseus, 17 Febr. van Livorno naar Genua.
Pygmalion, 15 Febr. van Schmalkalden naar
New Orleans.
Agenda voor Velsen
en IJmuiden
WOENSDAG 19 FEBRUARI
Bioscoopvoorstellingen als Dinsdag.
het standpunt der regeering beschouwd
uitbreiding van de commissie-generaal met
twee leden wel noodzakelijk is. Men zou toch
ook een aantal deskundige adviseurs aan de
Commissie-Generaal kunnen toevoegen en
zou men ook niet huidige leden van de com
missie-generaal kunnen vervangen door an
deren, die de gewenschte deskundigheid op
financieel-economisch en rechtskundig gebied
wel bezitten of althans in ruimere mate dan
de tegenwoordige leden?
Sommige leden, die eveneens tegen het wets
ontwerp tot- instelling van de commissie-
generaal bezwaar hadden gemaakt, zagen in
het thans ingediende voorstel, een bevestiging
van hun meening, dat de Commissies-Generaal
in haar aanvankelijke samenstelling onvol
doende capabel is voor de haar toevertrouwde
taak. Speciaal het ontbreken van het juri
disch element heeft huns inziens tot zeer be
denkelijke gevolgen geleid. Sommige leden,
die vooral deze laatste opmerking onder
schreven, merkten verder op dat zij niet kon
den inzien dat de voorgestelde uitbreiding
van de Commissie-Generaal bijzonder spoed-
eischend zou zijn. Wat de huidige samenstel
ling der commissie-generaal betreft, stelden
zij de vraag, of de regeering meent, dat na
uitbreiding met twee leden een evenwichtige
oordeelvorming ook op financieel-economisch
en juridisch gebied verzekerd zal zijn. Welke
financieel-economische en juridische vraag
stukken stelt de regeering zich voor aan de
nieuw te benoemen leden in het bijzonder
voor te leggen? Acht zij ook den luïtenant-
gouverneur-generaal, die toch in de Commis
sie-Generaal zitting heeft, op deze gebieden
niet voldoende deskundig?
Zeer vele leden verklaarden met de voor
gestelde uitbreiding van het aantal commis
sarissen-generaal in het algemeen in te stem
men. Sommige leden, die zich met het tot
dusverre gevolgde beleid van de commissie-
generaal konden vereenigen en zich tegen de
voorgestelde uitbreiding niet wilden verzet
ten, stelden toch de vraag, of daaraan met het
oog op de vereischte besluitvaardigheid ge.en
schaduwzijde verbonden is. Zou het niet mo
gelijk en voldoende zijn, zoo vroegen ook deze
leden, aan de Commissie-Generaal deskundige
adviseurs toe te voegen? Overigens waren
zoowel deze als de in de vorige alinea be
doelde leden van oordeel, dat het van het
grootste belang is er voor te zorgen, dat de
nieuw te benoemen commissarissen-generaal
en dat geldt ook voor eventueele aan de
commissie toe te voegen adviseurs bereid
zijn hun taak van ganscher harte in den geest
van de overeenkomst van Linggadjatl te ver
vullen.
Sommige leden, die de noodzakelijkheid van
uitbreiding der commissie-generaal met des
kundigen op financieel-economisch en juri
disch gebied erkenden, meenden, dat het
groote belang van de cultureele vraagstukken
evenmin uit het oog mag worden verloren
Van verschillende zijden werd de vraag ge
steld. of de regeering de Kamer op de hoogte
wil brengen van de nieuwe directieven, welke
naar men aannam, bij of na het bezoek van
de Commissie-Generaal aan ons land aan haar
zijn verstrekt. Gaarne zou men vernemen, of
in de bij Koninklijk Besluit vastgestelde in
structie sedertdien veranderingen zijn ge
bracht dan wel of alleen minder formeel
richtlijnen voor haar optreden aan de com
missie zijn meegegeven.
Vescheidene van de leden, die tegen het
wetsontwerp bezwaren hadden, verwonderden
zich er over. dat de regeering bij deze ge
legenheid geen verdere wijziging in de wet
tot instelling van de Commissie-Geneaal heeft
voorgesteld.
Het had sommige leden verwonderd, dat
wordt voorgesteld de gelegenheid te openen
om de nieuw te benoemen Commissarissen-
Generaal door den luitenant-gouverneur-
generaal te doen beëindigen. Reeds nu. zoo
meenden zij, bestaat in Indië bij velen de
onjuiste meening. dat de leden der Commis
sie-Generaal ondergeschikt zijn aan den lui-
tenant-gouverneur-generaal. Deze bepaling
zou die meening nog kunnen versterken.
Gemeentebestuur onthaalt de
schooljeugd.
„Er is een vorstenkind geboren". Dat
houdt in, dat geen kind vergeten wordt.
Voor alle kinderen in Velsen is er beschik
baar gesteld door den distributiedienst, ge
financierd door de gemeente, per hoofd:
een kwart liter melk, cacao, suiker en ver
snaperingen.
De plaatselijke melkinrichtingen zorgen
er voor, dat de chocolademelk voor gebruik
gereed aan de diverse scholen wordt afge
leverd. Op sommige scholen wordt zelfs als
versnapering de echt-Hollandsche be
schuit-met-muisjes uitgedeeld. Velen on
zer herinneren zich nog den dag van Prin
ses Juliaria's geboorte, toen ook de school
jeugd werd verrast met de traditioneele
tractatie: een feit dat men nooit vergeet.
Mogelijk reageert onze na-oorlogsche jeugd
op dezelfde wijze.
Beschuit met muisjes in
Oud-IJmuiden
De buurtvereeniging „Onderlinge Vriend
schap" heeft in de vroege morgenuren op
ori'gineele, spontane wijze de feestelijkhe
den-ingeluid. De dames Van der Kolk, Van
Rijn, Plokker, Snijder, Rie v. d. Kolk en de
heer Hans Grevenstuk hebben gisteroch
tend om 8 uur in de Pres. Krugerstraat,
Bloemstraat en ingesloten kleinere straten
zevenhonderd beschuiten met Oranje
muisjes uitgedeeld aan de bewoners van
deze wijk. Dat dit door de betrokkenen in
vreugde werd ontvangen behoeft geen be
toog.
Het eerste klokgelui
In onze deerlijk gehavende gemeente
zijn klokken een zeldzaamheid. Toch zijn
er nog enkele kerkgebouwen ih het bezit
van „bronzen monden". Op een dag als de
zen 18en Februari wilde ieder graag de
eerste zijn om het groote nieuws in te lui
den. De primeur had de heer H. J. Porck,
koster van de Goede Herderkerk, die in de
vroege morgenuren er was nog nauwe
lijks een schijnsel van den komenden dag
te bespeuren het- klokketouw in den to
ren van genoemde kerk in zijn handen nam.
„Driehuis" wacht op beter weer
De koude bracht in vele gevallen een
kink in de kabel. Het is nu niet aanlokke
lijk bij een dergelijke temperatuur zelfs
maar te denken over optochten en spelen.
Alle goede voornemens ten spijt, heeft het
bestuur van de Oranjevereeniging „Drie
huis" dan ook besloten eerst in vergade
ring-Woensdagavond bijeen te komen, om
verder „krijgsraad" te houden.
In de Alex. Bellstraat-
Het bestuur der buurtvereeniging
„Alexander Bell" slaagde erin nog tijdig
een programma samen te stellen, dat in
deze omstandigheden uitgevoerd kon wor
den. Een heraut te paard trok 'door de
buurt om onder klaroengeschal het heu
gelijk nieuws bekend te maken. Intusschen
was een damescomité in actie gekomen,
dat, alle rantsoeneering ten spijt, wist te
zorgen voor chocolademelk en verdere
tractaties. In den middag verzamelden
zich de kinderen in de zaal van het Leger
des Heils, waar de voorzitter het feest in
leidde en de jeugd aan het zingen zette.
De heer D. Bergsma, adjudant van het
Leger des Heils, vertoonde een aantal kor
te films, afwisselend leerzaam en humo
ristisch. In de tusschenpoozen zorgden de
dames steeds voor versnaperingen. Er
heerschte natuurlijk een opgewekte stem
ming. Het ligt, in de bedoeling van het
bestuur, een feestavond voor de leden te
beleggen.
De voorloopige datum hiervan is bepaald
op 28 Maart.
Bioscopen.
In het Thalia Theater had een ge
animeerd Oranjebal plaats, georganiseerd
door de voetbalvereeniging Stormvogels en
de Velzer Zwem Vereeniging.
De directie van het Rex Theater
had een bescheiden, innemende verlichting
aangebracht aan het gebouw.
Zoo vierde elkeen feest naar eigen ge
aardheid, doch het was één vreugde die
allen bond: het nieuwe koningskind in het
vrije Nederland geboren.
Dankdiensten.
Des avonds sprak in de, op eenvoudige,
maar niettemin smaakvol met witte serin
gen en oranjelinten versierde, Goede Her
derkerk ds. J. v. d. Wiel naar aanleiding
van de woorden: „en Jezus een kind tot
zich roepende, stelde dat in hun midden.
De spreker memoreerde de beteekenis van
het Oranjehuis en de geboorte van de
Oranjetelg en zeide dat een geboorte al
tijd een nieuw begin inluidt. Er is een
nieuw begin noodig in het persoonlijk,
huiselijk en staatkundig leven.
De avond werd verder gevuld met het
zingen van vaderlandsche liederen door de
aanwezigen. De organist Joop Huizinga
speelde onder andere het Hallelujah van
Handel.
In de Nieuwe Kerk aan de Kanaalstraat
werd het liturgisch gedeelte verzorgd
door ds. J. v. d. Berg de predicatie door
S. E. Wesbonk. De organist de heer
J. Falck bracht een fantasie over volks
liederen ten gehoore.
„Oud-Velsen".
In de Oranjerie van Velserbeek komen
Woensdagmiddag half drie de kinderen der
leden van „Oud Velsen" bijeen, teneinde
de geboorte van het prinsesje te vieren.
Des avonds te acht uur heeft er een
gezellige bijeenkomst plaats voor de leden,
waar ds. Bronsgeest voorgaat en de saam-
hoorigheid wordt aangekweekt door zang.
Een goochelaar brengt er de geheimzinnige
sfeer.
Velsen-Noord.
Talrijke vlaggen verschenen na het be
kend worden, de een na de ander, aan
gevels, in tuinen en op gebouwen en gaven
boven de wit besneeuwde aarde een vroo-
lijk en vreugd ig aanzien. Velen waren
reeds om vijf uur van de blijde gebeurte
nis op de hoogte. Zoo kon het gebeuren,
dat vér voor zeven uur al enkele vlaggen
de geboorte-tijding in den feilen Oosten
wind verkondigden. De schoolkinderen, die
toch hun normale morgenwandeling naar
het schoolgebouw deden, werden daar op
gevangen en konden met een heelen vrijen
dag weer naar huis gaan. Aan de papier
fabriek werd de arbeid des middags ge
staakt en werd 24 uur Oran je-ver lof ge
geven.
De Oranjevereeniging „Velsen" die haar
plannen voorde nationale feestviering
reeds gereed had, kon deze nu in allerijl
afwerken, zoodat den schoolkinderen van
daag een feest wordt bereid.
Bonte avonden.
Het bestuur der Oranjevereeniging
„Velsen" te Velsen-Noord deelt mede, dat
het om uiting te geven aan de blijdschap
over de blijde gebeurtenis in het Prinselijk
gezin te Soestdijk een serie bonte avonden
belegt onder den titel „De Oranjeboom
bloeit".
Medewerking verleenen alle plaatselijke
vereenigingen met muziek, zang, tooneel en
volksdans, waarbij gevoegd een demi-finale
en een finale door verschillende sport-
vereenigingen uitgevoerd.
De eerste avond zal gegeven worden
Donderdag a.s., de tweede Zaterdag 22
Februari beide des avonds te half acht
precies ih gebouw „Concordia".
Beze avonden worden door de Oranje
vereeniging gratis aangeboden aan alle
inwoners van Velsen-Noord. Wegens te
verwachten grooten toeloop wordt men
verzocht zich tijdig van toegangskaarten
te voorzien, welke te krijgen zijn bij den
heer P. W. van Amersfoort Afoo)Wij ker-
straatweg 232, Velsen-Noord.
Santpoort
Het heugelijke nieuws was in Santpoort
ook al vroeg bekend en weldra wapperde
de vaderlandsche driekleur van tal van
huizen. Natuurlijk dacht de schooljeugd er
niet aan naar school te gaan om daar hgar
kennis te verrijken, doch 's middags was zij
in grooten getale present in het Jeugdhuis,
het Badhuis en in „De Toorts", waar, dank
zij de Oran je-vereeniging en de Vereeni
ging tot het houden van Nationale Dagen,
filmvoorstellingen werden gegeven, welke
zeer in den smaak vielen.
In het Jeugdhuis werden des avonds ook
nog voorstellingen voor de ouderen gege
ven. Behalve een paar teekenfilms en een
prachtige natuuropname van Hawaii', werd
als hoofdnummer gegeven een grappige
rolprent, waarin de bekende komieken
Laurel en Hardy voor het lacheffect zorg
den. V
Te Santpoort-station zou met medewer
king van het muziekkorps „Wilhclitiina"
des avonds een fakkeloptocht gehouden
worden, doch wegens de strenge koude
kon aan dit voornemen helaas geen gevolg
worden gegeven.
Zij nog vermeld, dat de Santpoorts.che
Radio-Centrale door het aanbrengen van
luidsprekers, hen, die thuis geen toestel of
„draadje" hadden, in staat stelde te luis
teren.
Driehuis.
Aan de schooljeugd was bekend gemaakt
dat op den Nationalen Feestdag des mid
dags om 3 uur een feestelijke optocht zou
worden gehouden. Tot groote teleurstelling
van de meisjes en jongens ging hij echter
niet door.
FEUILLETON
Rowan door Winston Graham
Vertaaid door Alice van Iterson
55)
Ik had er meer effect van verwacht. Ter
wijl ik aan het vertellen was, werd het
me al duidelijk, dat hij mijn verhaal niet
slikken zou.
Toen ik klaar was, bleef er een zwijgen
heerschen. De magere, lange man staarde
weer op mijn papieren en snoof hoorbaar.
U hebt een wonderlijk accent voor
een Franschman, meneer Favre,
Ik ben ik Saigon geboren.
O ja? Waren- uw beide ouders van
Fransche afkomst?
Dat wel, maar mijn moeder.
Nu?
Mijn moeder was een halve inland-
sche.
De commissaris keek mij doordringend
aan. Toen begon hij een sigaret te rollen.
Woont u al lang in Frankrijk?
Ik ken het land alleen maar doordat
ik er af en toe een bezoek heb gebracht.
In Tanger worden allerlei talen gespro
ken.
Hij blies een paar kruimeltjes tabak
van zijn bureau. Toen snoof en snuffelde
hij een beetje alsof hij het boutje al rook,
dat ik hem zoo smakelijk wilde serveeren.
Hij begon mij een kruisverhoor af te
nemen over mijn werk vóór den oorlog
in Tanger; hij wilde weten, wat ik ge
durende de laatste weken hier had uit
gevoerd en wat dat voor een oom was,
die mij een betrekking had aangeboden.
Geen enkele vraag liet hij onuitgesproken.
Voor verscheidene antwoorden moest ik
mijn fantasie te hulp roepen en ik hoopte
maar, dat de op die manier in elkaar ge
flanste mededeelingen den commissaris
aannemelijker in de ooren zouden klin
ken dan mij.
Nu goed. De commissaris geeuwde
en streek met een kregel gebaar over zijn
stoppelbaard. Het zal wel zoo zijn. In
ons land staat op het oogenblik alles op
zijn kop. Hij vouwde mijn papieren bij el
kaar en overhandigde ze mij weer.
Ik geloof niet, dat er eenïg bezwaar
tegen is, dat u die boot neemt.
Zijn onpleizierig uiterlijk was niet in
overeenstemming met zijn ware natuur.
Ik had wel in de lucht willen springen
van vreugde.
Ik ben u zeer, zéér dankbaar, stot
terde ik. Zeer verplicht
De politie in Marseille is werkelijk
overbelast, deelde hij mede. Het werk
is eenvoudig niet meer te overzien. En
dan al die extra opdrachten. Het bewaken
van de dokken en de bureaux van de
scheepvaartmaatschappijen. Het uitkam
men van de pensions en logementen. Op
het oogenblik loeren we op een misdadi
ger, die nog versche litteekens van won
den aan zijn handen moet hebben. Hij
wordt gezocht wegens moord op een Duit-
schen ambtenaar. Vandaar al die ver
scherpte maatregelen.
Het was alsof mijn hart ophield te klop
pen en er op de plaats, waar het thuis
hoorde, een koude steen lag.
Voordat u ons verlaat, M'sieur, moet
ik toch eerst even uw handen zien.
Nu wist ik, dat mijn spel verloren was!
Met stijve knieën deed ik een stap naar
voren en strekte mijn handen uit. Dan was
de jacht tenminste teneinde.
Dank u, M'sieur. Nu, dan is ook dit
punt afgehandeld, Maurice zal u uitge
leide doen.
Toen hij zijn naam hoorde noemen,
stond de agent aan den lessenaar op en
rekte zich met een verstolen gebaar uit.
Ik staarde den commissaris recht in het
gezicht. Hij had mijn handen toch nauw
keurig bekeken! Nu blies hij wat siga-
retten-aseh van zijn bureau en ordende zijn
papieren. De uitdrukking van zijn gezicht
was niet veranderd. Ik keek op mijn han
den. Bij het electrisch licht waren de lit
teekens duidelijk te zien.
Wilt u, begon ik, ik
Ja, ik ben ook begraven onder het
werk. Voorschriften en voorzorgsmaat
regelen. Nieuwe instructies, die je van
alle kanten krijgt toegestuurd. Hij haalde
zijn schouders op en keek mij aan. Maar
je doet wat je kan. Je probeert je aan de
instructies te houden. En daarbij vergeet
je je plicht als Franschman niet.
Ik wilde iets antwoorden. Misschien
zoudt u
Hij stond op. Maurice, laat dezen
mijnheer eens uit. Goeden dag, Monsieur
Favre.
Ik ging naar buiten. Mijn tong kleefde
aan mijn gehemelte. Ik had zelfs moeite
om gewoon te loopen.
In ihet begin van December kwam ik in
1 Engeland aan. We kwamen op een avond
om ongeveer zes uur in Liverpool. Of
schoon er een lichte mist boven zee hing,
had ik het laatste half uur van de reis op
dek doorgebracht, om uit te kijken naar
het land, dat vaag aan den horizon zicht
baar was geworden, maar dat nu in de
avondschemering weer scheen te ver-
vagen. Ik liet de koude, zilte lucht in mijn
longen stroomen.
Mijn aankomst thuis was niet zoo onop
vallend als indertijd mijn vertrek. Op de
kade werd ik opgewacht door den manken
kapitein Brown met zijn grijze oogen.
Hij had twee mededeelingen gekregen,
zoodat de gebeurtenissen hem in groote
lijnen bekend waren. Natuurlijk was hij
benieuwd naar de détails, die ik vertel
len zou, maar hij was tactvol genoeg met
zijn wensoh te wachten tot na het eten.
Toen vertelde ik hem, hoe ons eerste plan
in duigen was gevallen, hoe het tweede
succes had gehad, hoe we nu eens geluk
hadden en dan weer door pech achter
volgd werden, hoe al onze inspanning te
niet was gedaan en hoe de vijand ten
slotte toch het loodje had gelegd.
(Slot volgt)
