Qïïgewenschte openhartigheid
Boekbespreking i De nieuwe bo
Zilveren sprookje van lang geleden
De „Jan van Galen" in Amsterdam
Slapen ho-maar - Pijn des te meer!
Donderdag 27 Februari ÏV47
IN DE WERELDPOLITIEK:
Het is niet de eerste maal dat Bevin, de
energieke Britsche minister van Euitenland-
sche Zaken, tegenover de Engelsche volks
vertegenwoordiging een openhartigheid aan
den cag heeft gelegd die in buitenlandsche
kringen als een onvriendelijke en een onwel-
voegelijke onbescheidenheid werd beschouwd.
Bevin voelt blijkbaar niet erg veel voor de
diplomatieke conventie, die voorschrijft de
buitenwereld steeds een minzaam gezicht te
toonen, ook al vliegen binnenskamers de
6paanders.in het rond. Hij heeft thans het
Britsche Lagerhuis vergast op een zeer rond
borstige en gedetailleerde beschrijving van de
Amerikaansche machinaties In het Paleslijn-
sche probleem en het is in het geheel geen
wonder dat men in Amerika „verbaasd en ge
belgd" is over deze ongebruikelijke openbaar
heid, vooral, omdat de onthullingen van Be
vin allerminst een gunstig licht wierpen op
de mate, waarin Truman en de zijnen de ob
jectiviteit in acht namen bij hun Palestijnsche
bemoeiingen.
De verklaring van Bevin liet doorschemeren
dat er bij Truman zeer speciale eigenbelan
gen in het spel waren toen hij weigerde, zijn
bekende nota van 1946, die aandrong op on
middellijke immigratie van honderdduizend
Joden in Palestina, in te houden in het belang
van de aan den gang zijnde onderhandelingen
in Londen. Bevin is kennelijk door de ontwik-,
keling der omstandigheden in een hoek ge
drongen, Zoodat hem als eerlijk bewindsman
niets anders overbleef dan de feiten weer te
geven zooals ze waren Het Lagerhuis heeft
reoht op volledige inlichtingen, wil het debat
een vruchtbare basis hebben zoo heeft
Bevin ongetwijfeld geredeneerd en hij heeft
toen niet geaarzeld, den schijn van volkomen
vriendschap met de Vereentgde Stoten op te
offeren aan die volledigheid.
Zoo weet de wereld thans, dat Engeland en
Amerika ook hun onderlinge meeningsver-
echillen hebben: niet, dat zulks nooit eerder
bekend was, doen r.u staat een ondubbelzin
nige officieele uitspraak van den man die de
teugels der buitenlandsche vriendschappen in
handen heeft, boven de officieuse uitlatingen
en geruchten. Er is een officieele vorm ge
geven aan de controverse tusschen de Weste
lijke geallieerden en de objectieve waarnemer
zal dit allerminst betreuren. De zuivere om
schrijving van een internationale verhouding
laat minder ruimte aan allerlei irreëele ver
wachtingen en geeft minder kans op onver
wachte teleurstellingen dan een verbloemen
van do juiste verwikkeling. In zooverre heeft
Bevin bewezen, zijn taaie in de nieuwe diplo
matie te begrijpen. Heeft niet onlangs de
Belgische minister van Buitenlandsche Zaken,
Spaak, in een overzicht van de U.N.O.-werk-
zaamheden verklaard, dat voor hem de groote
vooruitgang in de internationale samenwer
king in de eerste plaat9 te constateeren viel
in het veranderen der diplomatieke étiquette,
die van geheim meer en meer openbaar en
openhartig aan het worden was? Bevin blijkt
deze nieuwe étiquette te prefereeren; welis
waar niet dan na een maandenlange aarzeling
en dan nog op het uiterste moment, doch in
iéder geval heeft 'hij zijn keus zeer consequent
doorgevoerd, toen hij eenmaal gekozen had.
In Amerika blijkt men van een andere mee
ning te zijn. De Amerikaansche pers heeft
zich tenminste vrijwel unaniem zeer boos ge
maakt en er zijn zelfs kranten, die de econo
mische hulp van Amerika aan Engeland in
het geding brengen, zeggend, dat deze weinig
voordeel zal trekken uit de thans geschapen
6ituatie. Reuter schrijft dat de Amerikanen
niet zoozeer gebelgd zijn over Bevin's voor
stelling van feiten, dan wel over het tijdstip
waarop Bevin zijn onthullingen heeft gepu
bliceerd. Dat dit tijdstip van-Engelsch stand
punt gezien, het uiterste was, nemen zij blijk
baar niet in aanmerking. Het is ook mogelijk,
dat volgens Arnerikaansch standpunt in geen
enkel diplomatiek probleem gesproken kan
worden van een „uiterste termijn voor publi
catie", overwegende, dat de openbaring van
bepaalde ontwikkelingen niet door het open
baar belang doch door het diplomatieke pres
tige wordt bepaald. Deze opvatting een
hopeloos verouderde en gevaarlijke tevens
heeft jarenlang haar stempel op de interna
tionale diplomatie gedrukt en heeft haar tot
een bedriegerij op groote schaal gemaakt. Het
vriendelijke, minzame masker der diplomatie
heeft steeds de kronkelwegen en manipulaties
der diplomaten verborgen voor de goedge-
loovige massa des volks, die steeds maar weer
slikte wat men haar voorhield en steeds maar
weer bedrogen uitkwam. Wanneer men in
Amerika gesteld is op het behoud van een
dergelijke maskerade, is het waanzin te spre
ken van „volken, die in de U.N.O. vereenigd
zijn", want dan is het Amerikaansche volk er
zeker niet bijrinbegrepen. Dit geldt overigens
niet voor het Amerikaansche volk alleen.
Reeds eerder werd op deze plaats gewezen op
de foutieve, structuur, die sommige U.N.O.-
delegaties kenmerkt een structuur die den
afgevaardigden volmacht geeft te handelen
en te besluiten volgens inzichten, die in gee-
nen deele getoetst zijn aan de openbare mee
ning der volken zelf. Het is prettig te merken,
dat invloedrijke mannen als Bevin en Spaak
de les van den Volkenbond geleerd hebben
en van pian zijn, de nieuwe inzichten in prak
tijk te brengen, doch het is niet bemoedigend
te weten dat een machtig land als Amerika
nog in het geheel niet doordrongen is van de
noodzakelijkheid, dat in den kring der inter
nationale samenwerking niet de staatslieden
doch de volken te praten hebben. Dat de
Amerikaansche pers in het duidelijke geval
van Palestina niet den moed of de overtuiging
heeft de zoo vaak uitgebazuinde leuzen van
..Amerika stelt al zijn krachten In dienst der
U.N.O." en „Amerika beschouwt de U.NO.
als een onvoorwaardelijk ideaal" een practi-
schen grond te geven door Bevin's openhar
tigheid als een eerlijke en moedige toepassing
van een nieuw begrip der diplomatieke taak
te waardeeren, is een teleurstelling die zelfs
door het feit, dat het in dit geval een zaak
was die Amerika's prestige geen voordeel
deed, niet veel verzacht wordt.
J. Lu
In Amsterdam staat een huis...
Geen nieuwe huwelijks
inzegening na een scheiding
Besluit der Generale Synode
der Ned. Hervormde Kerk
De Generale Synode der Nederlandsch Her
vormde Kerk heeft haar standpunt bepaald
ten aanzien van de kerkelijke inzegening van
een huwelijk, indien een der partijen gehuwd
geweest, doch gescheiden is.
Zij is van oordeel, dat volgens den Bijbel
het huwelijk slechts door den dood ontbonden
kan worden. Zij heefl oog voor den huidigen
huwelijksnood en wil juist daarom dit uit
gangspunt onverkort handhaven. Daarom
verklaart zij, dat een tweede huwelijk na
echtscheiding niet kerkelijk ingezegend dient
te worden. Zij besloot een reglementsveran
dering aan de classicale vergaderingen voor
te leggen, waardoor zulk een inzegening niet
meer kan geschieden. Dit besluit viel met
groote meerderheid van stemmen. Over de
vraag of een mogelijkheid tot dispensatie moet
worden geschapen, zal later worden beslist.
De radio geeft Vrijdag
HILVERSUM I 301 m, 7.00, 8.00, 13.00, 19.00,
20.00, 22.00 Nieuws.
7.15 Ochtendgymn., 7.30 Koov. 7.45 Woord
van den dag, 8.15 Gewijde muziek, 8.30 Gr.pl.,
9.00 Schubert. 9.30 Pianoduo. 10.00 Kwartet,
10.30 Morgendienst, 11.00 Koor, 11.15 Cello,
11.45 Familieberichten uit Overzeesche Ge-
bledsdeelen. 12.00 Mandolinata, 12.45 Orgel,
13.15 Metropavane orkest, 14 00 Gr.ol.. 14.20
Litteratuur, 14.40 Zang. 15.10 Strijkkwartet.
16.00 Declamatie, 16.30 Kamermuziek. 17.40
Zang. 17.30 Kapel, 18.30 Strijdkr.pr., 19.15 ..Pro
rege", 19.30 Kerkelijke liederen. 19.45 Volks
huisvesting, 20.05 Weerpraatje, 20.08 Bijbel en
muziek, 20.40 De slag in de Java-zee, 21.00 Or
kest. 22.15 Vragen aan voorbijgangers. 22.45
Avondoverdenking, 23.00 Yehudi Menuhin,
23.15 Non-stop.
HILVERSUM n 4.15, 218 m.
7.00, 8.00, 13.00, 18.00, 20.00, 23.00 Nieuws.
7.15 Ochtendgymn., 7.30 Gr.pl.. 815 Stem des
Volks, 8.18 Opera:, 8.50 Voor de vrouw, 9.00
Gr.pl., 9.30 Waterstanden, 9 50 Cello en orkest.
10.00 Morgenwijding, 10.20 Regenboog. 10.45
Voordracht, 11.00 Orkest, 11.15 Voor de Vrouw,
11.30 Attentia, 12.00 Lichte muziek, 12.30 Sport.
1235 Skymasters, 13.15 Orgel, zang en viool.
14.00 Kookkunst, 14.20 Sextet. 15.20 Hoorspel,
15.50 Orgel, 16.00 Zar.grecita!. 16.30 Voor de
jeugd, 17.00 Orgel, 17.50 Muzikaal babbeltje.
18.15 Vara feliciteert, 18.20 Ramblers, 18.50
Legerkoor, 19.00 Denk om de bocht.. 19.15 Le
zing, 19.30 Cursus, 20.05 Sonate. 20.30 Lezing,
21.00 Reportage, 21.30 Verzoekpr. 22.00 L. de
Jong, 22.15 Jan Corduwener, 22.40 Avondwij
ding, 23.15 Vrijdagavondconcert.
QE Amsterdamsche grachten zijn gelijk
uitgestorven in het middaguur. Dan
heeft zich het haastige leven van de kan
toren naar naburige kleine cafés verplaatst,
bij een broodje-met-wat-er-op en een
dampende kop koffie en dan kunnen de
hoogs patriciërshuizen zich weer wanen in
den tijd, dat er ander vertier om hun hard-
steenen stoepen spoelde. Gouden Eeuw,
wat zijt ge snel verdwenen en pruikentijd,
wat is er van uw pompeus vertoon geble
ven dan een verre herinnering!
Toch wel, voor wie zoekt langs de paars-
beruite gevels van de Keizersgracht en dan
tenslotte voor een der huizen zijn schreden
eerbiedig inhoudt om te bewonderen, wat
een Hollandsche bouwmeester hier in so-
beren baksteen probeerde uit te spreken.
Toch wel, want niet alleen in die deftige
facade, maar ook er achter is het beste uit
onze geschiedenis ongemerkt gestold tot
een huis met plavuizen en binten, zooals
Pieter de Hoogh ze voor een schilderij zou
hebben gewenscht en met breede schou
wen, die als oude menschen op hun elle
bogen over het lage vuur gebukt zijn.
De sierlijke schrijfletters op de massieve
deur vertellen van een bekenden _naam,
herinnerend aan schilderijen vol licht en
Hollandsch leven: Matthijs Maris. Was er
niet een Jacob van dien naam, die in de
negentiende eeuw met het rijke licht speel
de en er de glanzen van op zijn doeken
uitpenseelde? Was er niet een Willem, die
het droomerige stedenschoon van Amster
dam met verven wist te vangen? Is het
dan een wonder, dat deze nakomer-Matthijs
de liefde voor de Amsterdamsche grach
ten en hun statige architectuur heeft ge-
erf d en daar zijn leven wil slijten?
In een hoek van dit imponeerend huis
staat het donkerbruine bouwsel, waarop
deze Matthijs Maris terecht zoo trotsch is en
dat hij met een breed gebaar en een zil
veren sleutel open doet. Een meter zestig
is dit miniatuur-huis hoog en voor den
geen, die het nog niet direct merkt, dui
den het nummerbordje en de kleine straat
lantaarn, die er uithangt, de verwantschap
met het „groote" grachtenhuis aan. Wan
neer dan de heele gevel openzwaait komt
van zes verdiepingen het verkleinde leven
uit vervlogen jaren den beschouwer tege
moet. Het blinkt er van den zolder tot den
kelder en zelfs op de houten gracht er vóór
vaart het druk beweeg uit de zeventiende
eeuw in den vorm van een zilveren trek
schuit en een zilveren koopvaardijschip
voorbij. Kijk, een klein zilveren hondje
springt tegen zijn miniatuurbaasje op en
op de stoep staan drie Koningen, de eene
met een draaiende ster, te-bedelen om de
beloofde versnapering.
Sinds zijn jonge jaren of eigenlijk al
van het tijdstip, waarop het eerste zilveren
kinderspeelgoed in zijn handen raakte
„even kijken, toen was ik zes jaar oud"
heeft het verzamelen van zilveren minia
turen dezen man in zijn ban gehouden en
sindsdien is de collectie uitgegroeid tot
zoo'n 350 stuks; alle even, zeldzaam en alle
even kunstig.
In de kleine keuken staat het blinkende
gerei van de zeventiende eeuwsche „booi'
en een verdieping hooger roept het ver
kleinde „molenspel" herinneringen op aan
de kalme vermaken van kalme tijden. In
dertig jaren van verzamelen is het „een
huis vol" geworden: de waarde van het
geheel wordt geschat op een ton maar voor
het dubbele nog niet wil Maris zijn eigen
aardige „speeltjes" kwijt.
En het is te begrijpen, wanneer ge de
huiskamer in dit namaakpaleisje ziet: daar
staan twee mannen aan een biljart en op
de tafel pronkt een minuscuul zilveren
servies, in den hoek staat het 17e eeuwsche
kansspel, het „jeu d'hazard" in een ge
trouwe nabootsing van edel metaal te prij
ken. „De kleine bijbel op de eveneens zil
veren secretaire moet eigenlijk nog een les
senaar onder zich hebben", vertelt de ver
zamelaar, maar het kan,wel jaren duren,
voordat ik er tegen aan loop'.
Het is een heele toer, om in dit kostbare
poppenhuis de verhoudingen zuiver te be
waren en het wordt Matthijs dan ook graag
vergeven, als de „snotneus", die, de tradi
tie getrouw, voor de verlichting moet zor
gen, een beetje te groot is voor het tafel
tje en de stoelen. Hetgeen trouwens ook
ruimschoots vergoed wordt door de zeld
zame 'zilveren „haardzaag" een instru
ment, waaraan onze voorouders de ketel
boven het vuur gehangen hebben die
in de kleine sohouw het keteltje tot steun
dient.
We zouden kunnen vertellen van de
Hier is de „mooie kamer". Een kostbare
klok zij loopt beter dan menig modern
uurwerk! en een prachtig haardstel ver
tellen van den rijkdom der bewoners. Hét
tweetal kleine menschen aan het microsco
pische billard verraadt echter pas goed, dat
dit alles niet „echt" is. De kamer is inder
daad maar een paar decimeter hoog en het
zilveren meubilair weegt bij elkaar slechts
die van een normaal ameublement
muizenval op zolder en de mannetjes, die e"ke,e stallen grammen. De waarde van
daar bezig zijn met het zagen van hout; ilt Poppenkamertje is evenwel grooter dan
van den schoorsteenveger met zijn icnecht,
tezamen druk bezig op het dak om de rook
kanalen een goede beurt te geven, maar
het zou te ver voeren, deze heele wonder
lijke .zilveren wereld te beschrijven en we
zouden bovendien den maker van dit hou
ten huis tekort doen, den Amsterdamschen
schrijnwerker G. A. Sanders. Hij timmerde
en paste drie weken lang met de hulp van
een knecht, hij mat en kerfde de duizenden
steentjes in den voorgevel, die precies 1/10
van de echte baksteenen in omvang zijn,
kortom, zijn vakmanschap deed het hou
ten omhulsel van Maris' levenswerk ver
rijzen.
Het stille grachthuis met de wintersehe
lichtbalken tegen gepleisterde wanden
herbergt een schat aan oude dingen hier
is het een Chineesche vaas in rood-door-
vlamd azuur, ginds eeri spinnewiel, waarvan
de herkomst nog steeds niet is vastgesteld,
maar dat curieus werkt en achter, in
den stillen hof staat een beroemde „blauwe
regen" met zijn gekronkelden stam, als
een dij zoo dik, en sinds drie eeuwen heeft
hij nu al in het voorjaar honderden blauwe
trossen over het huis gehangen. Men zegt,
dat de wortels onder het gebouw zijn
doorgegroeid en nu het water van de Kei
zersgracht als lafenis gebruiken.
Zoo is in het midden van een reppende
stad een heiligdom der stilte en het is er
goed luisteren naar de vertelsels van ver
gane eeuwen,
J. F.
Prijs voor bruinkool
vastgesteld
Voor ruwe bruinkool bestond tot nu toe
slechts een prijsregeling voor levering door
de groeve aan verbruikers en aan den handel,
doch niet voor levering door den kleinhandel.
De brandstoffenschaarschte is er echter oor
zaak van, dat vrij groote hoeveelheden, door
den kleinhandel aan huisverbruikers worden
geleverd. Door de kosten van dezen handel
liepen de prijzen zoodanig omhoog, dat in
grijpen geboden was. Dezer dagen is nu een
maximum prijs van 2.80 per 100 kg voor
levering door den kleinhandel aan verbrui
ker-s vastgesteld. Voor gezeefde bruinkolen is
deze prijs 3.80 per 100 kg. Bij de vaststel
ling van deze prijzen is met kosten van ver
voer per auto over beperkten afstand reke
ning gehouden.
POST VOOR OPVARENDEN VAN
Ilr. Ms. KANONNEERBOOT „VAN SPEYCK"
Op baar reis naar Willemstad (Curacao) zal
Hr. Ms. kanonneerboot „Van Speyck". van
1517 Maart in de Britsch-West-Indische
haven op het eiland Trinidad, Port of Spain
vertoeven. De mogelijkheid bestaat, om ge
wone en aangeteekende brieven en brief
kaarten aan de opvarenden te verzeilden, die
dan tijdens het verblijf aldaar aan de belang
hebbenden worden uitgereikt. Deze corres
pondentie moet uiterlijk 5 Maart ter post zijn
bezorgd.
rr
H.M.'s torpedojager „Jan van Galen" is
Woensdag om drie uur te Amsterdam bin-
nengeloopen, na op 20 Januari uit Indië
vertrokken te zijn.
Dinsdag was de „Jan van Galen" bij
Hoek van Holland voor anker gegaan. De
commandant der zeemacht, schout bij
nacht J. A. Cauw, die in Hoek van Holland
aan boord was gekomen, maakte den tocht
tot IJmuiden mede. Onderweg sprak hij de
bemanning toe.
Prins Bernhard was ter verwelkoming
aanwezig. De commandant van de „Jan van
Galen", de luitenant ter zee le klasse J.
Caspers, begroette den Prins op den val
reep. Prins Bernhard inspecteerde onmid
dellijk hierop de bemanning, die in haar
geheel aan dek was aangetreden. Daarna
verzamelde de Prins de bemanning op het
middenschip om zich heen en hield een
korte begroetingsrede. De Prins vertoefde
een half uur aan boord van den torpedo
jager. De aankomst werd opgeluisterd door
de marinekapel.
De „Jan van Galen" is niet het oorlogs
schip, dat zich in de Meidagen van 1940 op
Leeuw gezocht.....
Een man, die in het late middaguur
hout sprokkelde in de griendlanden
rond Den Bosch, schrok zoo hevig van
een donkere schaduw, welke hij in het
tegenlicht van de verdwijnende zon voor
een leeuw aanzag, dat hij het op een
hollen zette en doorliep naar de stad,
luaqr hij het politiebureau binnenstorm
de. Het duurde even voor men uit zijn
verhaal wijs kon worden. Toen werd
Burger's dierenpark in Tilburg opgebeld:
„Of men soms een leeuw miste". Maar
de koningen der woestijn sliepen den
slaap der rechtvaardigen in hun betr'a-
liede plankenbedden. Toch hield de man
vol en dus deed de politie wat haar
plicht was. Zij ging op onderzoek en
waarschuwde alle posten in de omge
ving. „Weest op Uw hoede, er is een
leeuw gezien". Er werden sporen van
een onbekend dier gevonden in het diep
ingesneeuwde griendland, maar de leeuw
werd niet ontdekt. Intusschen kwam uit
Vlijmen, een der naburige dorpen, het
bericht, dat een vischotter van formi
dabel gewicht was gevangen. De politie
is nu in het onzekere of de man dezen
vischotter heeft gezien of een grooten
hond. De man houdt intusschen vol:
„het was werkelijk een leeuw!"
den Nieuwen Waterweg zoo dapper heeft
geweerd. Die „Jan van Galen" is destijds
ten ondergegaan. In Indië is toen dadelijk
een „Jan van Galenfonds" opgericht met
het deel gelden bijeen te brengen voor den
bouw van een nieuwen oorlogsbodem met
denzelfden naam. Het schip werd in En
geland gebouwd en in Februari 1942 in een
Schotsche haven overgedragen. De „Jan
.van Galen" heeft sedert dien een zeer groo
te activiteit ontplooid en nam deel aan vele
eervolle opdrachten. Onder meer in 1944
aan een raid op Soerabaya, waaraan liefst
vier slagschepen, waaronder de Richelieu,
drie vliegtuigmoederschepen, waaronder
de Saratoga, tien kruisers, waaronder de
lichte kruiser „Tromp" en vijf en twintig
jagers deelnamen- De „Jan van Galen"
werd later ingedeeld bij de „Eastern Fleet"
en maakte in dit verband deel uit van de
formatie die in October 1944 de Nicóbaren
in de golf van Bengalen aanviel. In Fe
bruari 1945 ging de Van Galen in Engeland
in dók voor reparatie, om klaar gemaakt
te worden voor de invasie van Malakka,
die door de capitulatie van de jappen ech
ter niet noodig bleek. Na de Duitsche ca
pitulatie kwam het schip naar ons land
doch zette rfeeds spoedig weer koers naar
Indië. Op weg naar het vaderland bereikte
de bemartning het bericht van de geboorte
van Prinses Marijke. Op volle zee werd een
gelukstelegram opgesteld en naar Soestdijk
verzonden.
Als bijzonderheid kan nog vermeld' wor
den, dat de „Jan van Galen" een aapje mee
voerde, bestemd voor Artis.
Ter gelegenheid van de geboorte van prinses
Marijke stroomden i>n het postkantoortje te
Soestdijk de telegrammen binnen. Nu de groot
ste drukte voorbij is kan gezegd worden, dat
ongeveer zesduizend telegrammen uit binnen-
en buitenland naar paleis Soestdijk werden ver
zonden.
Als ge slaapt voelt ge Uw rheumatisohe
pijnen niet, maar juist die pijnen veroor
zaken Uw Slapeloosheid. En zóó verzwakt
Uw gestel en weerstandsvermogen nog méér.
Begin daarom zoo gauw mogelijk die wel
dadige Kruschen-kuur. Kruschen1 brengt Uw
bloedzuiverende organen tot krachtiger
werking. De pïjnverwekkende onzuiver
heden verdwijnen, omdat 't bloed krachtiger
stroomt. Pijnen vallen van U af, lusteloos
heid verdwijnt, kortom ge wordt al gauw
weer veerkrachtig en fit. Kruschen Salt is
vèrkrijgb. bij alle Apoth.' en Drog. Fabr.
Griffiths Hughes Ltd., Manchester (Enge
land).
(Adv.)
55. Joris schepte de ene zak na de andere
vol gouden munten en diamanten sieraden.
Wanneer hij er met een klaar was nam hij
hem op zijn rug, droeg hem de onderaardse
gang door en zette hem voorzichtig neer in
het oude schuurtje, dat boven de trap lag.
Zo was hij een uurtje bezig en vond toen,
dat het welletjes ivas. „Staakt Uw arbeid
vriendje!" riep hy naar Panda, „Onze voor
raad kleinodiën is groot genoeg om naar
het hof te brengenZelfs de grootste knies
oor zal overtuigd zijn, dat w\j de schat van
koning Ermeric werkelijk gevonden heb
ben, wanneer wij achteloos enige goud
stukjes morsen. Eindigt dus Uw nijver spel,
wringt U tussen de tralies door en voegt U
bij ondergetekende!" Dat deed Panda,
„De Stad aan het Spaarne tn ?.ev
eeuwen", door G. M. Nieuwenhuis,
N.V. Holland te Amsterdam.
De verschijning van het boek van G. M
Nieuwenhuis. dat een beschrijving geeft van de
geschiedenis van Haarlem' ln zeven eeuwen, is
een welgeslaagd besluit van het herdenkings
feest. Niet zoo zeer omdat wfj daarin een zeer
lezenswaardige weergeving vinden van de be
langrijke gebeurtenissen in de verstreken
eeuwen, maar veel meer, omdat die bekeken zijn
door iemand uit het heden, die uit de vergeelde
paperassen slechts gehaald heeft- wat ons thans
nog het meest interessant en daarop bovendien
zijn eigen visie geeft. Daarom is het een boek
dat voor een lange reeks van jaren zijn waarde
zal behouden.
Er zijn in den loop der eeuwen veel dikke en
dunne boe?<en en nog meer korte studies over
Haarlem's historie geschreven. Het is een om
vangrijk werk geweest deze bronnen te bestu-
deeren en uit de vele gegevens (die niet zelden
met elkaar in tegenspraak zijn!) een juist beeld
op te bouwen van de feiten. Vaak moest de
schrijver bij tegenstellingen een keuze doen.
Interessant zijn de hoofdstukken over het leven
in de I6e en 17e eeuw. Evenzoo de geschiedenis
der gilden en de behandeling der schilderkunst
in de genoemde eeuwen. Niet minder lezens
waard is de beschrijving van den regententjjd
en de gebeurtenissen tijdens de Bataafsche re
publiek en de Fransche overheersching. Een
afzonderlijk hoofdstuk is ook gewijd aan de ge
schiedenis der hij verheid en de industrie in
Haarlem, een opeenvolging van bloei en verval.
Aan Haarlem's oudste geschiedenis is vooral
-«jandaoht gegeven voor zoover dit noodig was
om daaruit te verklaren de ontwikkeling van de
stad in het laatste, deel der 39e en het begin der
20ste eeuw. Uitvoerig worden de uitbreidingen
der stad behandeld, de opkomst der arbeiders
beweging. de ontwikkeling van letterkunde en
tooneel. Daarop sluit aan de toepassing van de
moderne technieken, de stichting der gemeente
bedrijven en de uitzetting der gemeentelijke
bemoeiingen. Oorspronkelijk was het de bedoe
ling dat het boek al in de 'eerste oorlogsjaren
zou zijn uitgekomen. Papierschaarschte en an
dere bezwaren beletten dit. Wij zeggen gelukkig,
want nu was het mogelijk eerdge hoofdstukken
over de oorlogsjaren en de bevrijding daaraan
toe te voegen, waardoor een afgesloten, geheel
verkregen werd. Bovendien zijn de lioofdstuk
ken over de oorlogsjaren het Interessantst. Hier
was vooral de journalist aan het woord, die het
best in staat Is de feiten die hij zelf meemaakt,
te boek te stellen.
De burgemeester van Haarlem, de heer M. A.
Reinalda, schreef een waardeerend voorwoord.
Hij zegt daarin: „als wij het edele beeld der
historie weten te koesteren, als wij en de na ons
komenden het oog gericht houden op de hand
having der beschaving, de veredeling der vor
men, de toepassing van gerechtigheid en men-
sehelijkheid, dan zal dit heden van nu voor ons
van „overweldigend gewicht" zijn. Dan ver
staan wij, staande tusschen verleden en toe
komst, ook zoo de woorden van Ir. F. Otte-
vangers in zijn „Sociaal Economische structuur
van Haarlem en Omgeving": „Een stad is nu
eenmaal een levend organisme, dat niet alleen
in omvang toeneemt, maar ook zich voordurend
innerlijk vervormt en verandert, hetgeen span-
ningen.teweeg brengt, omdat, door het uitermate
gecompliceerde karakter van het maatschappe
lijk leven in een groote stad een veelheid van
belangen bij het vervormingsproces in het ge
drang komt. En aangezien het de taak van den
stedebouw is, op rationeele en geordende wijze
aan de uitingen van het maatschappelijke leven
gestalte te geven, is het voor hen, die in eeniger-
lei vorm leiding moeten geven op dat gebied,
van belang, inzicht in de maatschappelijke ver
schijnselen te verkrijgen, ten einde voor de vele
problemen een oplossing te vinden."
Als zoo besluit de burgemeester zóó ver
leden, heden en toekomst harmonisch ineen
vloeden, zal „De stad aan het Spaarne" vreugde
en rijkdom brengen aan ons nageslacht."
Het boek is mooi en goed geïllustreerd.
FRANKRIJK EN POLEN RUILEN
HUN BELANGEN.
De Poolsche minister van Buitenlandsche
Zaken, Modzelewski, heeft in een verklaring
tegenover de pers, aangehaald door radio
Warschau gezegd dat. Frankrijk beloofd
heeft op de conferentie te Moskou Polen te
steunen wat betreft de kwestie van zijn Wes
telijke grenzen. Polen zou zich uitspreken
voor aansluiting van het Saargebied bij
Frankrijk eh voor het Fransche standpunt
ten aanzien van het Ruhrgébied.
Zwemmen
Zwemclub „Haarlem" hield
een jaarvergadering
In de jaarvergadering' van de zwemclub
„Haarlem" heeft de voorzitter, de heer Th.
Hölsken, een overzicht gegeven van de .ge
beurtenissen van het afgeloopen jaar en daar
bij heeft hij herinnerd aan het behalen van
het clubkampioenschap van Nederland en het
winnen van den zwemvijfkamp. Besloten werd
een wijziging te brengen in de statuten, om,
een nieuw contributiesysteem in te voeren. De
vergadering benoemde tot lid van verdienste
den heer H. F. J. de Leur, arts, als waar
deering voor het vele werk, dat hij voor de
vereeniging, speciaal op het gébied dér sport-
keuring heeft verricht Het bestuur is als
volgt samengesteld: Th. W. Hölsken, voorzit
ter: R. Otto, Santpoortérstraat 19. secretaris:
P. Donders, penningmeester; C. Zeeman en
P. van Goor. In de technische commissie heb
ben zitting de heeren D. Verdel, B. W. Solka-
mans, J. de Brie, A, Hoogland en J. de Wit.
Aan Henk Holster werd de „coming-man
beker" uitgereikt en aan Rie Wijkhuizen de
„Najade-beker".
Skisport
Slalomwedstrijd op Kraantje Lek
Wegens het groote succes dat de slalom-
wedstrijd van j.l. Zondag geworden is, orga
niseert de „Pullman-club" op 2 Maart a.s. in
de duinen van Kraantjelek weer een slalom
wedstrijd voor dames en heeren.
Boksen
Hessels kampioen vedergewicht
Pe Haarlemmer Hessels („De Ring") is Woens
dagavond te Amsterdam kampioen van Noordhol
land in de A klas geworden en zal binnenkort
deelnemen aam de Nederlandsche kampioen
schappen, om zijn titel in het- vedergewicht tè
verdedigen. Hessels kwam tegen Knoop uit en
won op punten. De uitslagen der eindstrijden
waren:
VlieggewichtBouvé (Olympla, Amsterdam)
w. o. p. van Van der Zee (Amsterdam). Veder-
gewicht: Hessels (De Ring, Haarlem) w. o. p.
van Knoop (Amsterdam). Lichtgewicht:-; Walter
Kraus (Amsterdam) win<t door k. o. in de derde
ronde van Van Eyek (Amsterdam). Wel terge
wicht: W. v. d. Busken (Amsterdam) w. o. p.
van Slaap (Amsterdam). Middengewicht: Wessel
(Amsterdam) w. o. p. van Rietvelt (Amsterdam).
Halfzwaargewicht: N. Cramer (Amsterdam) wint
door k. o. in de derde ronde van De Rooy
(Hoorn). Bantamgewicht: Kwarten (Amsterdam)
w.o.p. van Bekeer (Den Helder).
De invitatiepartijen leverden de volgende re
sultaten op. Vedergewicht: Van der Velde (Am
sterdam) w.o.p. van Rijsdük (Haarlem). Wel-ter-
gewlcht: Jansen (Amsterdam) w.o.p. van Bakker*
(Haarlem). Middengewicht: Heesemans (Zand-
voort) onbeslist met De Jong (Amsterdam).
Honkbal
De introductie van honkbal
Naar aanleiding van eenige mededeelingen van
den heer E. Bleesing, voorzitter van den Neder-
landschen Honkbal-bond. over de honkbalsport,
deelt een oud-leerling van den heer J. C. Grasé
mee. dat deze als leeraar in het Engelsch aan
de Eerste vijfjarige HBS te Amsterdam veel
heeft gedaan voor de sportbeoefening op de
school en daarbuiten. Hij bracht de leerlingen
voor het eerst in 1902, dus ongeveer 45 jaar ge
leden, met honkbal in contact. Het is natuurlijk
heel goed mogelijk, dat de groote stoot elders is
gekomen, doch de eer van de eerste te zijn ge
weest, komt aan dezen paedagoog en vriend van
de jeugd toe.
nnen
Van 2 tot en met 15 Maart zijn de volgM
^bonnen geldig:
Bonkaarten Ka, Kb, Kc 703 (strook n0, j).
631 Brood 800 gram brood
400 gram brood
250 gram boter
250 gram margarine <n
200 gram vet
4 liter melk
7 liter melk
100 gram viee^ch
400 gram vleesch
250 gram kaas
1 ei
500 gram sinaasapp^
631 Brood
63—2 Brood
63—1 Boter
63—2 Boter
63—1 Melk
63—2, 63—3 melk
63—1 Vleesch
63—2 Vleesch
631 Algemeen
632 Algemeen
63—3 Algemeen
634 Algemeen
635 Algemeen
636 Algemeen
63D Reserve
•K Reserve
(voorinleverla*
100 gram bloem o£ kind*'
meel (niet uit rijst
125 gram koffie
50 gram thee
1600 gram brood
800 gram brood
64—1 Brood
64—1 Boter
64—2 Boter
64—2, 64—3 Melk
64-1, 64-2 Vleesch
641 Algemeen
642 Algemeen
643 Algemeen
64R Réserve
64—S Reserve
64U Reserve
64V Reserve
634 Brood
634 Boter
634 Margarine
63—4 Melk
634 Vleesch
635 Vleesch
63i Kaas
63—4
Bonkaarten Kd, Ke#J03 (strook no. 2);
800 gram brood
250 gram boter
125 gram margarine of
100 gram vet
12 liter melk
100 gram vleesch
100 gram kaas
1 ei
1 kg sinaasappelen
(voorinleverid
800 gram brood
100 gram bloem of kind-
meel (niet uit rijst bereid;
600 gram bloem of kinder,
meel (niet uit rijst bereid)
l± 90 gram Deensche tollet,
zeep (voorinlevering)
Bonkaarten Ma, Mb, Mc, Md, Me, Mf, Mgty
(strook no. 2):
800 gram brood
250 gram boter
250 gram margarine of
200 gram vet
5 liter melk
300 gram vleesch
100 gram vleesch
200 gram kaas
5 eieren
Op 6 Maart zullen bonnen worden ata^,
wezen voor cacao, suikeT, versnaperingen o
tabak.
De bonnen 63—3 en 643 Algemeen vom
sinaasappelen moeten uiterlijk op Woens<jj|
5 Maart bij een handelaar in groente eaty
fruit worden ingeleverd.
Bon 64—V Reserve voor Deensche tollet,
zeep moet uiterlijk op 8 Maart bij een detail
list in zeep worden ingeleverd. Aflevert»
van de zeep zal zoo 6poedig mogelijk g*
schieden.
Bij deelneming aan maaltijden van de een.
trale keuken moeten aldaar de bonnen „64—1
en 631 Vleesch" worden ingeleverd.
De niet-aangewezen bonnen van strook uo.|
kunnen worden vernietigd.
Petroleum voor koken ti
verlichting.
Het Centraal Distributiekantoor deelt medt,
dat de onderstaande bonnen van de kaam
voor petroleum voor kookdoeleinden geduren.
de Maart elk recht geven op het koopen van
vier liter petroleum: Kaarten UA 611: bon A
17 tot en met 20; kaarten UB 611: bon B
B 10; kaarten UG 611: bon C 05. Voorte geeft
bon D 10 van de kaart UD 611 voor verlich-
tingsdoeieinden recht op 6 liter petroleum.
Buiten-vervolgingstelling
is een vorm van berechting
De procureur-fiscaal van het Bijzonder Gf.
rechtshof te Arnhem heeft ér de aandacht op
gevestigd, dat de onvoorwaardelijke en voor.
waardelijke buitenvervolgingstelling van po-
litieke delinquenten een speciale vorm is van
berechting. Bij sommigen heeft de meenln;
post gevat, dat zulk een buiten-vervolging»
stelling een soort overeenkomst met den ver.
dachte zou zijn. Zij is echter geen schikking,
doch een; beschikking, een acte van niet-
vervolging. welke de procureur-fiscaal in zijn
hoedanigheid van rechtsprekend orgaan uit
geeft. De buiten-vervolging-gestelde kan das:
tegen zelfs verzet aanteekenen. indien hij oj
openbare behandeling prijsstelt. De procu
reur-fiscaal gaat overMot onvoorwaardelijke
buiten-vervolgingstelling. indien de aanklacht
ongegrond is gebleken of de kwestie dermate
onbelangrijk is, dat berechting door tribunaal
of hof niet gerechtvaardigd geacht kan wor
den. Bij de voorwaardelijke buiten-vervolginj
stelling worden den delinquent voorwaarden
opgelegd, bijvoorbeeld onder toezicht steüin:
van de „Vereeniging Toezicht Politieke De
linquenten", oplegging van een boete, al o!
niet met ontzetting uit bepaalde rechten. De
buiten-vervolgingstelling is dus een bepaalde
vorm van berechting. Tot heden werd hieraan
weinig of geen bekendheid gegeven, met het
gevolg, dat voorwaardelijk buiten vervolging
gestelde.delinquenten het dikwijls doen voor-
komen, of zij in het geheel niet berecht zijn,
dit in tegenstelling tot degenen, over wie een
tribunaal of een hof uitspraak heeft gedaan.
Franseh-BriSsch financieel instituut
Volgens de Financial Times>zal te Lon
den een nieuwe Engelsch-Fransche bank
worden opgericht met een kapitaal van
millioen pond-sterling. Deze bank zal ten
taak hebben de handelsbetrekkingen tus-
schen Engeland en Frankrijk te bevorde
ren. Zij zal in nauw contact staan met de
„Banque Nationale pour le Commerce
l'lndustrie".
Het directoraat zal worden gevormd
door drie Franschen en twee Engelschen.
Ontslag. Aan Andrei Zhdanof is op eigen ver
zoek ontslag verleend uit zijji- functie
President van de Sovjet der Unie. Als reden
gaf Zhdanof op, dat hij het te druk had met
zijn vier andere belangrijke functies. In zit
plaats is „met algemeene stemmen" Parfenof
gekozen.
Tevreden. De Pravda heeft ter gelegenheid van
den 29eh verjaardag van het Russische leger
geschreven, dat het Russische leger geheel
alleen de Dultschers van den heiligen Sov
jet-grond heeft verjaagd, de onderdrukt»
volken van Europa heeft bevrijd, de rugge-
graat van het Hitlerbeest heeft gebroken en
na de inname van Berlijn den oorlog glorie
rijk heeft doen eindigen.
Amnestie. De Zaterdag door den Poolschff.
I,anddag aangenomen amnestie ls Woensdsl
in werking getreden en de eerste groep de
25.000 politieke en andere gevangenen is ln
vrijheid gesteld. De politieke gevangenen
vormen verreweg het grootste deel var
25.000. v
Recht. In den Oppersten Sovjet is een wetsvoor
stel ingediend, dat Inhoudt dat een arrestant
korten tijd na zijn arrestatie verhoord dient
te worden.
Zuivering; Dr. Wolf Dietrich von Witzleben, e*-
directeur van de firma Siemens, is door een
Dultsch zuiveringstri bunaal vrijgesproken,
Tegen Hauptmann Heinrich Tillesen, den
moordenaar van Dr. Mathas Erzbergcr, die
oorspronkelijk was vrijgesproken, doch op
Fransch bevel weer voor het gerecht werd
gedaagd. !s thans de doodstraf geëischt.
Laatste bericht? Volgens een onofficieel bericht
is een Amerikaansche duikboot er voor de
Californische kust in geslaagd een V-l af te
schieten.
Vliegrampen. Een Britsche Dakota van de RAF,
op weg van Singapore naar Saigon met tien
man aan boord wordt- vermist. Een Ameri
kaansche Mustang-jager is in Beieren neer
gestort. Een doode. Een Fransche Curtlss*
Jager is bij Bordeaux in zee gestort. Even
eens één doode.
