Vrijwel alle oude kolenbonnen
zijn thans gehonoreerd
Van de nazi-samenzweerders
ontkwam vijftien procent
Moeilijke verkeerstoestand bij de Julianabrug
Aspirant-burgemeester voor Tribunaal
Amsterdam herdacht Febraari-staldng
De snuifdoos
van den Keizer
Dooidag 27 Februari
1947
IJMUIDER COURANT
Dn brandstoffen voor Haarlem en omgeving
Tuist twee weken geleden hadden wij
onderhoud met den adviseur van het
KTkskolenhureau te Amsterdam, die nu
j Branstoflencommissie voor Haarlem en
.„streken is opgeheven ook de voorzie-
w vS ons district verzorgt. Hij ver
klaarde ons toen de op feiten gegronde
verwachting te hebben, dat de oude bon-
J,en over tien dagen gehonoreerd zouden
is die termijn verstreken, maar het
wikt dat er hier toch nog bezitters van
1 bonnen zijn, die met smartend ver-
naar de komst vam den kolenman
Sen Alle handelaars worden aange
smet voor levering op de nieuwe bon-
^aar bij één hunner is het vrijwel
ïlken dag een bestorming, omdat daar bo
vendien veel menschen komen die nog
Jj f aiies op de 014de bonnen kregen. De
handelaars hebben de pertinente opdracht
«erst de oude bonnen af te werken. Meer
malen moet de politie bij dezen hande
laar ordenend optreden.
De adviseur van het Kolenbureau
deelde ons, toen wij om nadere inlichtin
gen vroegen, mede, dat nu aangenomen
|an worden, dat alle handelaren in Haar
lem en omstreken voldoende kolen ont
vangen hebben om de oude bonnen te ho-
noreeren. Alleen de bovenbedoelde han
delaar moet nog 235 oude eenheden heb
ben. Hij had evenwel reeds op 20 Febru
ari 'moeten reclameeren, dat hij nog niet
de volledige aflevering over Januari had
ontvangen. Was dit gebeurd, dan zou hij
zijn achterstand dadelijk ingehaald heb
ben. De gewoonte is de controle op ach
terstand aan de handelaars zelf over te
laten. Nu door onze klacht evenwel bleek,
dat bedoelde achterstand aanwezig is, zou
zoo werd ons verzekerd onmiddellijk
aan den betrokken handelaar geleverd
worden, opdat hij de oude bonnen kan af
werken.
Velen zullen dit met voldoening ver
nemen, want er is bij dien handelaar nog
meer achterstand dan de bedoelde 235
eenheden. Dezer dagen was bij hem een
zending kolen aangekomen, die natuurlijk
bestemd had moeten worden voor de
menschen met de oudste rechten. Er wa
ren evenwel ook zooveel bezitters van
nieuwe bonnen, die in het pakhuis samen-
groepten, cïat de politie ook aan dezen
levering heeft toegestaan.
Indien er nog een andere kolenhandelaar
mocht zijn, die zijn geheele kwantum over
Januari nog niet ontv^pgen heeft, moet
ook hij in Amsterdam reclameeren.
Intusschen hebben vele Haarlemmers
op hun nieuwe bon al één eenheid kolen
ontvangen. De eene handelaar staat er
omdat de aflevering via den Groothandel
gaat beter voor dan de ander. De rijks
adviseur, die opgaven krijgt over de leve
ringen die plaats hadden, verzekerde ons,
dat de aflevering aan Haarlem in het al
gemeen niet ongunstig verloopt. Maandag
en Dinsdag zijn weer flinke hoeveelheden
Atoom-debat in den
Veiligheidsraad hervat
Bij de hervatting van het debat over
het rapport van de commissie voor de
atoomenergie verklaarde de Australische
gedelegeerde bij den Veiligheidsraad Has-
luck, dat de vertraging in het werk van de
commissie duidelijk de schuld van de Sov
jet-Unie is. Hasluelc zeide, dat tien leden
van de commissie het reeds acht maanden
geleden eens waren geworden over de
principes van de contröle op de atoom
energie doch de heer Gromyko heeft zijn
minderheidspositie gehandhaafd. „Hij zal
het toch zeker den anderen leden niet
kwalijk nemen, dat zij hun meerderheids
positie handhaven".
Eerder had Zuleta Angel (Columbia)
verklaard dat zijn regeering niet begreep
hoe van de V.S. kon worden verwacht, dat
zij het geheim van de atoombom prijs
geven, zoodang er nog geen betrouwbaar
systeem van internationale contröle be
staat.
De Amerikaanschè afgevaardigde War
ren Austin diende een resolutie in, dat de
commissie zou voortgaan met haar onder
zoek in alle onderdeelen van het probleem
en het werk zou beginnen van een ont-
werp-verdrag voor de contröle op de
atoomenergie. Gromyko, de Sovjet-afge
vaardigde, vroeg vervolgens dat hem tijd
zou worden gegeven om de Amerikaansche
resolutie te bestudeeren. Het debat werd
hierop- tot Vrijdag 21 uur (Ned. tijd) ver-
De „Sloterdijk" Vrijdag
in Rotterdam
Het m.s. „Sloterdijk" met 55 repatrieeren-
den, waaronder 52 millitairen, zal Donderdag
111 de avonduren voor Hoek van Holland ar-
riveeren. Door den ijsgang in de Nieuwe
Waterweg kan niet bij donker naar Rotterdam
opgestoomd worden. Het schip zal tot den
volgenden morgen buitengaats blijven liggen.
Verwacht wordt, dat. de „Sloterdijk" Vrij
dagochtend omstreeks 9 uur te Rotterdam zal
aankomen. De ontscheping begint dan om 10
uur.
aangevoerd. Het zal intusschen wel een
eind in Maart worden voor allen hun eer
ste eenheid op dien nieuwen bon ontvan
gen hebben. Daarna begint men te- wer
ken aan de overige" twee eenheden. Velen
zullen de tweede eenheid nog in Maart
ontvangen, de derde wordt in April afge
leverd.
De kolenvoorziening in ons land is nog
altijd nijpend. Thans zijn er ook in
dustrieën die niet meer normaal kunnen
werken.
Het distributie-systeem toont
bezwaren.
Er blijkt intusschen, dat het huidige
distributiesysteem van brandstoffen be
zwaren heeft. Het is een onbillijkheid,
dat eenige ingezetenen in begin Fe
bruari al kolen op den nieuwen bon
krijgen, hóewei de anderen eind Februari
nog zitten te wachten met oude bonnen.
De oude bonnen zijn al in September in
geleverd, zoodat er tusschen inlevering en
verkoop een termijn ligt,van bijna 5 maan
den.
Indien het volgende jaar de kolendis-
tributie gehandhaafd blijft, zal een ver
betering van de organisatie niet achter
wege gelaten kunnen worden.
Toch nog een kans op zomer
kamp te Zandvoort?
In aansluiting op ons bericht van gis
ter, dat er bij het departement van Open
bare Werken en Wederopbouw bezwaren
waren gerezen tegen de stichting van een
zomerkamp in Zandvoort, kunnen wij nog
mededeelen, dat de initiatiefnemer, de heer
N. Bouwens te Amsterdam, toch in de ge
legenheid gesteld zal worden een bestek
in te dienen met een opgaaf van de nood
zakelijke materialen en de hoeveelheid
die hij eventueel zelf kan verschaffen, als
ook een berekening van het aantal arbei
ders dat bij den bouw betrokken zou zijn.
Het departement wil zich evenwel aan
geen enkele toezegging pu al binden.
De architecten Meyer te Zandvoort en
H. v. Putten te Bus-sum zijn thans met de
uitwerking der plannen bezig.
misdadigers geïnterneerd waren, vrijge
laten. Zij mogen vrijelijk de methoden
voor het belemmeren van den democrati-
schen wederopbouw van Duitschland be
spreken.
Het liquideeren van de Illegale nazi-
organisatie in Duitschland is geëindigd en
85 pCt. van de leiders is gearresteerd, al
dus werd Dinsdagavond door het hoofd
kwartier van den Britschen geheimen
dienst bekend gemaakt.
Tevens werd mededeeling gedaan van
de arrestatie van den generaal-majoor der
SS Kurt Ellersich, oud-lid van Himmlers
staf en een der voornaamste organisatoren
van de illegale beweging.
Met uitzondering van de toegangswegen
van Noord naar Zuid en van Zuid naar
Noord van het pontveer, zijn de toegangs
wegen naar de Julianabrug de drukste van
de gemeente.
Van beide zijden komen vier wegen bij
deze brug samen, zoodat men hier rekening
moet houden met verkeer, dat van acht
kanten komt. Het meeste verkeer gaat wel
licht langs en niet over de brug; dat is het
verkeer uit de Kennemerlaan naar de Ha
venkade, de verbinding met de vischhallen
en de bedrijven aan de Trawlerkade. Voor-
Van de pier in IJmuiden ziet men omvangrijke ijsvelden in de Noordzee.
De 52-jarige vertegenwoordiger L. J. de B.,
die zich Dinsdagmiddag voor de tweede kamer
van het Haariemsche Tribunaal had-te ver
antwoorden, had zich vóór den oorlog nooit
met politiek bemoeid, maar toen zijn handel
in 1940 niet te best meer ging, meende hij zoo
bleek uit de tenlastelegging, dat het N.S.B.-
lidmaatschap - wel uitkomst zou brengen. De
beweging zou een actief lid aan hem gehad
hebben; hij bracht het tot blok-, colportage-
en groepsleider, voor welke laatste functie
hij een wapencursus te Avegoor volgde. Ove
rigens vond hij naar hij zei het pistool te
zwaar om te dragen. Verder was hem ten
laste gelegd het lidmaatschap van het Neder-
landsch Arbeidsfront, steun aan Winterhulp
en Frontzorg en werd hem verweten, dat hij
als penningmeester-propagandist voor den
Nederlandsehen Volksdienst was opgetreden.
Verder zou hij een burgemeesterscursus ge
volgd hebben, maar men was het destijds niet
erg eens geweest over zijn geschiktheid voor
dat ambt. Het Tribunaal raakte daar ook niet
van overtuigd, toen het de beschuldigde zijn
toetreden tot de N.S.B, als „louter toeval"
hoorde verklaren en hij zich dé" Jodenster
slechts met moeite kon herinneren. Na Dol
len Dinsdag had hij voor de O.T. schanswer
ken voor de Duitsche weermacht gegraven.
De verdediger, mr. Vislcil, betoogde dat ?ijn
cliënt dit laatste niét vrijwillig had-gedaan
en meende, dat de zaak verder te middel
matig was om voor het Tribunaal behandeld
te worden en eigenlijk voorwaardelijke vrij
lating had moeten volgen. Uitspraak op 12
Maart.
Den 41-jarigen boekhouder H. Z. werd ten
laste gelegd, dat hij reeds in 1932 lid van de
N.S.B geworden en het steeds gebleven was.
Volgens de tenlastelegging had hij in 1941 een
functie gekregen bij het N.V.V., na korten
tijd als Veldpostsorteerder bij de N.S.K.K. te
Warschau dienst gedaan te hebben en hij had
het bij het N.A.F. tot onderafdeelingschef ge
bracht. In die functie zou hij in Limburg een
R.K. vakvereeniging geliquideerd hebben. In
1943 zou hij op eigen verzoek door het N.A.F.
naar Stuttgart uitgezonden zijn, om daar de
belangen van de Nederlandsche gedeporteer
de arbeiders te behartigen, doch hij kwam na
een maand reeds uit Duitschland terug. Uit
deze jaren dateerde overigens ook een brief
aan de kerkvoogdij der Ned. Hervormde Kerk
te Amsterdam, waarin hij zich beklaagt, dat
„wel voor de gevluchte Koningin, maar niet
voor den door God gezonden Adolf Hitler ge
beden wordt". De brief was echter nooit ver
zonden en verdachte verklaarde, dat hij er
thans van walgde. De tijd van Dollen Dins
dag had hem veel persoonlijk leed gebracht,
onder meer door den dood van zijn twee kin
deren, die in Duitschland van honger om
kwamen.
De verdedigster, mej. mr. Nieboer, be
pleitte clementie, gezien het haars inziens op
rechte schuldgevoel van haar cliënt. Uit
spraak over 14 dagen.
Een onbezonnen knaap.
De 21-jarige G. J. F. van D., afkomstig uit
-een fel anti-Duitsch gezin, was in 1943 geheel
in den ban van een vriend en diens moeder,
die beiden volkomen fout waren, geraakt en
had zich op 17-jarigen leeftijd voor de Neder
landsche Landwacht, die later Landstorm zou
heeten, gemeld. Tenslotte kwam hij in een
opleiding voor S.S.-grenadiers terecht. Hij had
er al gauw spijt van gekregen en zijn oplei
ding teWught bestond afwisselend uit werken
al nu ernog een druk gerij is van mili
taire wagens volgen dagelijks honderden
auto's van allerlei aard deze route.
Wat het verkeer over de brug betreft,
werd vroeger ongetwijfeld de route Ken
nemerlaan-Wilhelminakade (links-af) het
drukst bereden, maar sedert IJmuiden-
West één groote puinhoop is geworden en
de militaire auto's hier een groote rol spe
len, zijn ook de routes Kennemerlaan-Kerk- I
straat en Havenkade-Kerkstraat druk. Hei
verkeer Ghr. Huygensstraat-Julianabrug en
van de brug naar de Wilhelminakade
(rechts-af) is van weinig beteekenis, de
Julianakade-brug is een vrij drukke route.
Het oversteken van den rijweg naar de
brug, vooral van de Kennemerlaan af, is
dan ook een tamelijk gevaarlijke onderne
ming. Men moet hier letten op minstens
vier richtingen, waarbij dan nog komt, dat
zelfs het aangeven van hun richting door
de autobestuurders geen afdoende veilig
heid biedt, daar hierin „dubbelzinnighe
den" schuilen.
En nu ligt de brug feitelijk ook nog ver
keerd, waardoor 't nemen van een scherpe
bocht noodzakelijk is, van welken kant
men ook komt, met uitzondering wellicht
van de route Chr. Huijgensstraat-Kerk-
straat. Deze omstandigheid heeft onlangs
een der granieten lichtmasten het leven
gekost, een feit, waarmee geen man over
boord is, maar dat toch weer even de aan
dacht op den toestand heeft doen vestigen.
Wellicht is de brug met opzet verkeerd
gelegd om de autobestuurders te noodza
ken, vaart te verminderen, maar het is
door deze ligging al voorgekomen, dat niet
alleen de vaart verminderd, maar ook het
zeil gestreken moest worden.
In de laatste Raadsvergadering is weer
eens over deze kwestie gesproken en ge
wezen op het gevaar voor de voetgangers.
Voor den oorlog was er nog wel eens een
verkeersagent en het wordt tijd, dat deze
terug komt, vooral wanneer naar we
hopen spoedig de scholen hun deqren
weer openen. Er staat hier veel werk op
het programma en werk geeft gerij, zoodat
er een steeds drukker verkeer verwacht
kan worden. Daarom is het gewenscht, dat
de autoriteiten de aandacht aan dezen ver
keerschaos wijden.
Keuring van hengsten
Ingevolge de desbetreffende bepalingen van
de Paardenwet hield de Vereeniging tot be
vordering van de Lanbouwtuigpaardfokkerij
Woensdagmorgen aan de Hildebrandlaan in
den Hout een provinpiale keuring van heng
sten voor dekking. In de Manége werd een
onderzoek gehouden en in de open lucht volg
de een keuring. Een tiental paarden werd
Ellersich, die Zaterdag gearresteerd
werd, leefde onder den valschen naam
„Ehlers". Hij droeg een scherts-bril, woon
de drie hoog in een steeg en de Engelsche
agenten vpnden vier zware deuren op
hun weg naar zijn kamer. Hij liet zich
echter zonder verzet arresteeren.
Het blad voor de Sovjet-strijdkrachten
„Roode Ster" noemt de Britsche en Ame
rikaansche zuiveringspolitiek een „farce"
en vindt het in het geheel niet wonderlijk
dat de aanhangers van Hitler in de Wes
telijke zones weer zoo agressief zijn ge
worden. Op 8 Februari, 'aldus het blad,
hebben de Britsche autoriteiten 9000 vroe
gere SS-mannen en leden van de Gestapo
vrijgelaten en dit op een totaal van 19.000
geïnterneerden in. de Britsche zóne. Nadat
de fusie tusschen Britsche en Amerikaan
sche zone tot stand was gekomen, zoo gaat
het blad voort, werden 27 belangrijke
Duitsche industrieelen, die als oorlogs-
Negentien pakhuizen
worden aanbesteed
Op Vrijdag 28 Maart zal onder goedkeu
ring van den minister van Openbare Wer
ken en Wederopbouw, door of vanwege
den hoofdingenieur van den Rijkswater
staat in het district „Sluizen en Stuwen",
in het gebouw van den Rijkswaterstaat
te Utrecht worden aanbesteed: het maken
van een complex van 19 pakhuizen en het
uitvoeren van bijkomende werken, be-
hoorende tot den wederopbouw van hal B
van het Staatsvisschershavenbedrijf te
IJmuiden.
Scherpe contröle tegen
kolendief stallen
De accurate post
In 1941, voor Amerika met Duitsch
land in den oorlog was, ging er een brief
van IJmuiden over den Atlantisch en
Oceaan, bestemd voor een inwoner van
Dollarland.
En gistermorgen 5 a 6 jaar nadien,
kreeg de afzender den brief terug....
„Geadresseerde onbekend".
De brief, die dus onbestelbaar was,
moet eveneens voor Amerika in den oor
log ging, weer over den Oceaan terug
gekomen zijn. Hij kwam in handen van
de .Duitsche censuur, die hem opende,
is toen vermoedelijk ergens ondergedo
ken en daarna weer boven water ge
komen.
Waarna de accurate Tante Pos den
brief prompt aan den afzender terug be
zorgde.
aan een keuring voor een premie;
waren er ook, die reeds elders gekeurd zijn.
Goedgekeurd werden „Huibert" en. „Ade
laar" van gebr. Bruynis te Nieuw-Vennep;
„Mijnheer" en „Hannibal" van J. Post, Wees-
perkarspel; „Hudson"'van C. Schoen, Stol
pen; „Michiel" van gebr. Kuiper, Heerhugo-
waard; „Anton" en „Clario" van M. W van
der Schans, Bovenkerk; „Hubertus" en „Fir
mant" van de Hengstenvereeniging „Ons Be
lang" te Nieuw-Vennep en „Burchtheer" van
C. A. Rotteveel te Heiloo.
Er volgen nog keuringen in Barendrecht,
Utrecht en Den Bosch.
in de bakkerij, in de ziekenzaal liggen of „in g°edge^rd^,,daa™a ?amen didi.era"
den bunker brommen", De tweede bezigheid
was trouwens nog zijn geluk geworden, want
daardoor was hij niet in de gelegenheid ge
weest den eed op Hitler af te leggen. In den
zomer van 1944 had hij er schoon genoeg van
gekregen en was hij gedeserteerd.
Mr. B. W. Stomps trok in zijn pleidooi een
vergelijking met "het verhaal van den ver
loren zoon. Ook hier zijn vader en broers be
reid den jongen weer liefdevol in het gezin
op te nemen. Dit en het feit, dat verdachte
door het leven geleerd heeft, bieden de beste
waarborg voor zijn toekomst. Het pleit vol
gens den verdediger ook voor hem, dat hij de
schuld niet op zijn kameraad of diens moeder
werpt. Toen de oorlog uitbrak was hij paS
14 jaar en kon hij nog niet beseffen, dat hij
met dezen jongen moest breken. Bovendien
verzocht mr. Stomps het Tribunaal in aan
merking te nemen, dat de knaap, nadat hij
gedeserteerd was, tot Mei 1945 toe onder een
permanente doodsbedreiging geleefd heeft. De
boer, bij wien hij in de Haarlemmermeer on
dergedoken was geweest, had verklaard, dat
hij nooit een pro-Duitsche gezindheid bij Van
D had kunnen ontdekken. Tenslotte herin
nerde de verdediger aan het leed, dat de
ouders ten gevolge van de onberaden stap
van hun zoon hadden doorgemaakt en hij
verzocht het Tribunaal zoo mogelijk tot on
middellijke inyrij'heidsstelling over te gaan.
Het Tribunaól veroordeelde daarop den
jeugdigen delinquent tot een interneering ge
lijk aan den tijd van het voorarrest, met ver
lies van burgerrechten, voor zoover hij deze
nog mocht bezitten. Door zijn treden in vreem
den krijgsdienst heeft hij het Nederlander
schap namelijk verloren.
Agenda voor Velsen
en IJmuiden
DONDERDAG 27 FEBRUARI.
Thalia, 8 uur: Tooneelgezelschap Varia.
Leger des Heils, 8 uur: Tableau-avond.
De Commissaris v^n politie te Velsen
maakt het volgende bekend:
De koude heeft in vele gezinnen de ko-
lenkist tot op den bodem geledigd en velen
trachten dan ook hun brandstoffenvoor-
raad op de een of andere manier aan te
vullen. De een doet dit op geoorloofde, de
ander op minder oirbare wijze.
Zoo zijn in den laatsten tijd de kolen-
diefstallen op schrikbarende wijze toege
nomen. Stilstaande kolen treinen worden
geplunderd, de kolenschui'ten in de Vis-
schershaven en op de verschillende sta
tionsemplacementen worden veelvuldig
met een ongewenscht bezoek vereerd.
Hoewel de politie een open oog heeft
voqr den brandstoffennood, welke in tal
van gezinnen heerscht, kan zij deze mis
standen niet tolereeren. Het toezicht is
aanmerkelijk verscherpt. Ieder particulier
vervoer van brandstoffen dient gedekt te
zijn door een behoorlijk bewijs van her
komst, inhoudende naam en het adres van
den eigenaar, naam en adres van den ver
voerder, soort en hoeveelheid steenkolen,
alsmede den datum, waarop vervoerd mag
worden.
Zonder zulle een bewijs zullen niet alleen
de steenkolen, maar ook de transportmid
delen inbeslag genomen worden. Indien
diefstal blijkt zalbovendien een proces
verbaal moeten volgen.
Onderwijzers Tooneelvereeniging
„Kennemerland"
Het groepje, dat eerst met St. Nicolaas
en later nog bij andere gelegenheden met
zooveel succes „De Gelaarsde Kat" heeft
opgevoerd, heeft zich geconstitueerd tot
een echte tooneelvereeniging onder den
naam Onderwijzers Tooneelvereeniging
„Kennemerland".' Het muziekgroepje van
„Gas en Water", dat aan de vorige voor
stellingen medewerkte, trad tot de nieuwe
vereemging toe en zal dus voortaan het
muzikale gedeelte blijven verzorgen.
Er werd besloten voor den Nationalen
Feestdag op 5 Mei het tooneelstuk van
Fred. Berends „De Inneming van Den
Briel" in studie te nemen, in dit «stuk
speelt een groot aantal personen in vele
kleine rollen mee.
MARKTBERICHT VAN WOENSDAG
De aanvoer bedroeg 1400 kisten versc'he viseh.
Besommingen: Stoomtrawlers: Ewald ÏJM 48
15.300, Ita liTM 22 10.780.
„OOMPJE'S DROOM" UITGESTELD
Door ziekte van mevrouw Charlotte Köhler
kan haar voordracht van „Oompjes Droom" van
Dostojewskl, die de kunstenares a.s. Vrijdag
avond voor de Vereeniging „De Gletellng" ia
het Kennemer Theater ln de Zeestraat zou
geven, niet door gapn.
Santpoort
Harddraven en ringrijden
op 6 en 7 Augustus
Het bestuur van de Harddraverij vereeni
ging heeft besloten, dat het traditioneels
ringrijden op 6 Augustus en de harddra
verij op 7 Augustus a.s. zal plaats- hebben,
alles natuurlijk behoudens goedkeuring dei-
betrokken autoriteiten. Dit laatste geldt
ook ten opzichte van het organiseeren van
een Luna-park van 6 tot en met 9 Augus
tus.
Twee maal brand-alarm
Gisteren werd tot tweemaal toe de hulj)
van de brandweer ingeroepen, des morgens
voor een schoorsteenbrandje in de Anemo-
nenstraat en des namiddags voor een bin
nenbrandje in een villa aan de Harddra
verslaan. Aanvankelijk liet dit laatste zich
nog al kwaadaardig aanzien, doch tenslotte
behoefde de brandweer, die met bekwa
men spoed aanwezig was, toch geen dienst
te doen-
Plechtigheid op het
Waterlooplein
Manschappen van de voormalige B.S,
hadden Dinsdag de wacht betrokken bij
den zwart omfloersten mast, die midden op
het gehavende Waterlooplein te Amsterdam
was opgericht. Des middags was dit plein
volgestroomd met Amsterdammers, die zes
jaar geleden voor het eerst een openlijk
appèl aan den verzetsgeest van ons -volk
deden. Weer verdrongen zich voor de ven-
Een, overzicht van de herdenking der
Februari-staking in Amsterdam.
sters van de huizen de hoofden van Joden,
doch ditmaal niet schuw weggescholen ach
ter de gordijntjes, in grenzenlooze angst
voor de gelaarsde gestalten die de straten
onveilig maakten. Gisteren herdachten de
Amsterdammers hun -Februari-staking. De
heer A. Diamant van den Bond van Oud-
Illegale Werkers wekte op tot waakzaam
heid. Dat deze noodig is, zoo zeide hij,
blijkt wel uit hetgeen thans weer in
Duitschland aan het licht is gekomen.
De heer W. van Wijk, die sprak namens
de Vereeniging van Ex-Politieke Gevange
nen, kwam op tegen de praktijken van een
Amsterdamsche vereeniging die, .naar hij
zeide, het lidmaatschap voor Joden niet
toegankelijk stelt. De zuivering noemde de
heer Van Wijk een paskwil en onder groo-
ten bijval haalde hij de woorden aan van
mr. Zaayer in zijn requisitoir tegen den di
recteur van Winterhulp, waarin deze het
niet ten uitvoer leggen van doodvonnissen
hekelde. De heer B. van Dorp sprak na
mens de Vereeniging van Oud-B.S.'ers. Tot
slot van de plechtigheid legden vertegen
woordigers van vele vereenigingen en in
stellingen kransen aan den voet van den
mast.
Des morgens om elf uur heeft het ver
keer in de hoofdstad één minuut stilge
staan ter herdenking van de staking op
26 Februari 1941.
Amsterdamsche kunstenaars en intellec-
tueelen hebben het initiatief genomen tot
het oprichten van een monument op het
Waterlooplein te Amsterdam. De voorloo-
pige commissie wordt gevormd door, prof,
dr. W. Asselbergs (A. van Duinkerken), D.
A. M. Binnendijk, B. Blokzijl, S. Carmig-
gelt, Maurits Dekker, Albert Helman, prof.
dr. G. C. Heringa, C. J. Kelk, Hildo Krop,
E. Kupers, prof. mr. N. W. Posthumus, me
vrouw dr. A. Romein-Verschoor, prof. dr.
J. M. Romein, prof. Johannes Tielrooy,
Theun de Vries en Victor E. van Vriesland.
FEUILLETON
door John Dickson Carr
Vertaald door Alice van Iterson
Niemand had het ooit geloofd en niemand
zou dat ook doen. Dkt was de bittere er
varing, die Eve in 'het leven had opgedaan.
Het was volgens anderen altijd 'haar eigen
schuld. Bovendiep was zij even.doodsbang,
dat haar personeel dit te weten zou ko
men als de familie Lawes. Want personeel
kletste. Er zou gefluisterd worden, gerod
deld, eerst voorzichtig, daarna openlijker
en het verhaal zou kleurrijker worden
naarmate het vaker verteld werd. Het
nieuwe meisje, Yvette bijvoorbeeld
„Noem mij nu eens één steekhoudende
reden, waarom je met dien Lawes wilt
trouwen", zei Ned koeltjes.
Eve's stem klonk schril door de duister
nis, hoewel zij niet luid was.
„In hemelsnaam, Ned, ga hier vandaan!
Je gelooft immers toch niet, dat ik van
kem houd. Maar het is de waarheid. En
m ieder geval hoef ik jou geen rekenschap
**0 mijn daden te geven. Niet meer ten
minste. Verbeeld je je misschien, dat je
eenig recht op mij. hebt?"
„Ja".
„Welk recht?"
„Ik kom bij je, dan zal ik het je ver
tellen".
Hoewel het stikdonker in de kamer was,
begreep hij, wat ze nu ging doen, precies
alsof hij haar kon zien. Uit het ritselende
geluid kon hij opmaken, dat ze het zware
kanten négligé had opgenomen, dat over
het voeteneinde van het bed lag en dat ze
bezig was het aan te trekken. Zij had er
zich met moeite ingeworsteld, op één mouw
na, op het oogenblik dat hij haar bereikte.
In wilde angst sloeg zij in het donker naar
zijn gezicht.
Toen rinkelde de telefoon.
hoofdstuk: ih.
Het zenuwsloopend geluid van een tele
foon is .bijna altijd onaangenaam. Hier in
deze donkere slaapkamer, scheurde het ge
rinkel door de geladen atmosfeer als een
beschuldiging, en het belletje zweeg niet.
Hevig verschrikt, spraken beiden zeer
zacht tegen elkaar alsof de telefoon hun
gesprek kon hooren.
„Niet luisteren, Eve!"
„Jawel, dat doe ik wél. Stel je voor, dat
het-
„Onzin! Laat dat ding bellen!"
„Maar het is toch mogelijk, dat zij ge
zien hebben
Zij stonden beiden binnen het bereik
van het tafeltje, waarop de telefoon stond.
Eve had instinctmatig haar hand uitge
stoken om den hoorn op te nemen; maar
Ned greep haar pols om het haar te be
letten. Het resultaat was, dat de hoorn
met een metaalachtig geluid van de vork
glipte en met een plof op de tafel viel.
Het enerveerend gerinkel was nu echter
opgehouden. Maar in de stilte, die volgde,
konden zij beiden een stem in de verte
hoorende stem van Toby Lawes.
„Hallo? Eve?" klonk 'het in het donker.
Ned deed een stap achteruit. Hij had
die stem nooit tevoren gehoord; maar het
was niet moeilijk om te raden, aan wie ze
behoorde.
„Hallo? Eve?"
Eve greep naar den wegglijdenden te
lefoonhoorn en liet hem eerst nog tegen
den muur bonzen voordat ze hem eindelijk
te pakken had. Haar snelle ademhaling be
daarde. Iedereen, die geen belang had bij
deze situatie, zou haar hebben bewonderd.
Toen zij eensmaal sprak, klonk haar stem
beheersent en bijna onverschillig.
„Ja? Ben jij daar, Toby?"
Toby Lawes had een zware, nogal lang
zame stem en nu, aan de telefoon, was
iedere lettergreep, die hij sprak, hoorbaar
voor de beide luisteraars.
„Neem me niet kwalijk, dat ik je midden
in den nacht opbel", zei Toby. „Maar ik
kon niet slapen, Ik moest je bepaald even
spreken. Vind je het erg?"
Ned A^wood zocht zijn weg door de ka
mer en deed het licht boven de toilettafel
aan. Men zou hebben kunnen veronderstel
len, dat hem dit een woedenden biik van
Eve had bezorgd. Maar er gebeurde niets
van dien aard. Uitgezonderd eén snellen
blik om zich te vergewissen, dat de gor
dijnen goed gesloten waren, scheen zij het
ternauwernood op te merken; ze scheen
zelfs Ned niet op te merken. Te oordeelen
naar Toby's berouwvolle, opgewekte stem
had Eve niets te vreezen. Maar dat was
niet alles. Toby sprak met zooveel Intense
teederheid in zijn toon, dat het voor den
egocentrischen Ned die zich niet kon
voorstellen, dat eenige andere man dan
hij zélf zoo kon spreken! even dwaas als
ontstellend klonk.
Ned begon te grinniken. Maar er was
iets anders, dat al spoedig de vroolijkheid
van zijn gezicht joeg.
„Toby, lieveling", zei Eve.
Er viel niet aan te twijfelen: dit was
de toon van een vrouw, die verliefd is of
althans dénkt dat zij" het is. Haar gelaat
straalde. Haar opluchting, haar dankbaar
heid schenen hem tegemoet te stroomen.
„Dus je bent niet boos, omdat ik je
opbel?" vroeg Toby weer.
„Toby, natuurlijk niet! Hoe.hoe is
het met je?"
„O, best. Ik kon alleen niet slapen".
„Ik bedoel: waar ben je nu op het oogen
blik?".
„Beneden, in "den salon", antwoordde de
verliefde heer Lawes, die niets geks in deze
vraag zag. „Ik was boven op mijn kamer-
Maar ik dacht er aldoor aan, wat een sohat
je bent» en toen moest ik je wel opbellen".
„O, lieveling!"
(„Apekool!" zei Ned Atwood).
Het is altijd banaal om getuige van een
andermans emotie te zijn, zelfs al men die
gevoelens zelf deelt.
„Ik meen het werkelijk", verzekerde
Toby haar ernstig. „Ehwat ik zeggen
wou, hoe vond je het tooneelstuk, dat we
vanavond gezien hebben?"
(„Belt die vent in het holst van de nacht
op om tooneelcritiek ten beste te geven?"
vroeg Ned. „Bel af, en laat hem opvlie
gen!")
„Toby, ik vond het heel interessant; ik
heb er werkelijk van genoten. Shaw is
eenvoudig snoezig".
(„Shaw", zei Ned. „Snoezig, zegt ze.
Bewaar me!")
Inderdaad had hij terwijl hij naar de
uitdrukking van Eve's ggzich't keek, wel
reden, om zich een beetje naar te voelen.
Toby's stem klonk verontrust.
„Ik vond, dat er anders wel gedeelten in
voorkwamen, die nogaleh.... breed
van opvatting waren. Je bent er toch niet
van geschrokken, wel?"
„Ik gelóóf het niet", mompelde Ned, ter
wijl hij met wijd open gesperde oogen naar
de telefoon staarde. „Ik gelóóf het een
voudig niet".
- „Moeder en Janice en oom Ben", ver
volgde Toby, „zeggen, dat het prachtig is
en dat er niets op aan te merken valt.
Maar ik weet niet", Toby was een van
die »menschen, die door de inziohten -van
Shaw min of meer van hun stuk worden.
gebracht „het is mogelijk, dat ik eenv
beetje ouderwetsch ben. Maar het komt mij
toch voor, dat er dingen in zijn, waar een
vrouw, ik bedoel een wei-opgevoede vrouw
niets van hoeft te weten".
„Lieve Toby, ik ben er heelemaal niet
van geschrokken".
„O, nou", schipperde de heer Lawes.
Men kon zich voorstellen, hoe hij aan den
anderen kant van den draad zenuwachtig
stond te draaien. „Dat is.alles wat ik
te zeggen heb, zie je".
(„Een riddelijk man, dat moet gezegd
worden", vond Ned).
Maar Toby had nog iets anders op zijn
hartjj„Denk je er aan, dat we morgen gaan
picknicken? Ik hoop, dat het mooi weer
zal zijn. O, dat moet ik je ook nog vertel
len. De oude heer heeft vanavond een
nieuw pronkstuk voor zijn verzameling
gekregen. Hij is er zoo trotsoh op als een
poes met een strik om haar hals".
(„,Ja", spotte Ned, „we hebben den
ouwen sok er nog geen minuut geleden
naar zien zitten gluren!")
„Ja, Toby", zei Eve. „We hebben ge
zien
Ze had dit zonder erg gezegd en het was
byna te laat. Een heftige schrik sloeg door
haar heen. Zij keek op en zag op Ned's ge
zicht met den boosaardigen glimlach, die
tegelijkertijd afstootend en aantrekkelijk
kon zijn. Maar ze vervolgde:
„Ik bedoel, we hebben een bijzonder
mooi stuk gezien vanavond, vind je niet?"
(Wordt vervolgd)
