C
Australische inconsequentie
Het Witte Huis reageert
op Britsch Palestina-debat
Aanstaanden zomer is „Duinrust
in marine-hospitaal veranderd
Van N.S.B.-er tot commandant der B.S,
Ontmoeting met de werkelijkheid
(K
Panda en de Meesterdief
j
Vrijdag 28 Februari 1947
IN DE WERELDPOLITIEK:
Baron van Aerssen Beyeren van Voshol
is enkele dagen geleden uit Canberra, waar
hij tot voor kort als Nederlandsch gezant
in Australië zijn standplaats had. vertrok
ken naar China, zijn nieuwen post. Het
afscheid dat den vertrekkenden vertegen
woordiger der Nederlandsche regeering
ten deel viel, was verre van vriendelijk:
De Australische regeering verzuimde hem
de traditioneele hand te reiken, zooals dat
bij dergelijke gelegenheden de beleefde ge
woonte is en liet hem stilzwijgend per
vliegtuig vertrekken. Het is een pijnlijke
ervaring: De Australische regeering heeft
hiermede getoond dat zij een verkoeling
in de betrekkingen met Nederland wenscht
te riskeeren bij haar pogingen, de Austra
lische havenarbeiders tegemoet te komen
bij hun duidelijk anti-Nederlandsche in
stelling. Dat zou nog niet zóó pijnlijk zijn,
wanneer er voor de regeering niet alle reden
was om een krachtiger houding tegen de
ongemotiveerde en onsympathiek-aan
doende inmenging der havenarbeiders in de
buitenlandschc politiek der regeering aan
te nemen, vooral, omdat deze inmenging
de grenzen van de internationale welle
vendheid te buiten gaat.
Wanneer de Australische regeering
meent, dat zij in dit geval de vriendschap
met een ander land niet zoo belangrijk
mag achten als het voorkomen van bin-
nenlandsche wrijvingen, is dat een kwestie
die aan haar beleid moet worden overge
laten, doch wanneer zij daarbij zelfs dat
gene wat in het normale diplomatieke ver
keer étiquette is geworden, verwaarloost
het afscheid nemen van een gezant en
het beschikbaar stellen van hulp voor de
reparatie van beschadigde schepen mag
toch wel daartoe worden gerekend dan
gaat zij bij haar beleid over verkeerde pa
den en erkent zij een dictatuur, die een
doelbewuste en voor haar taak berekende
regeering nooit zou kunnen tolereeren.
Gisteren, 27 Februari, werd in Neder
land en daarbuiten het heroïke drama dat
vijf jaren geleden in de Java-zee plaats
had, de ondergang van admiraal Doorman
en de zijnen, herdacht. Het gevleugelde
woord van Karei Doorman: „Ik val aan,
volg mij!" heeft In verschillende talen weer
als hulde aan de helden geklonken een
oprechte en bewonderende hulde, die het
vaderlandsche hart een kleine vergoeding
schonk te midden van de vele desillusies,
waaraan een klein, land in den chaos van
tegenstrijdige internationale belangen
bloot staat.
Uit Australië is geen geluid vernomen.
De havenarbeiders daar, die met meer of
minder begrip voor de Nederlandsche in
tenties in de bres staan voor de belangen
van de om hun vrijheid vragende Aziati- I
sche volksgroepen, hechten blijkbaar geen
gewicht aan herdenkingen, noch aan her
inneringen. Deden zij dat wel, dan zouden
zij een gedachte hebben gewijd aan de Ne
derlandsche mannen, die in 1942 in de
Java-zee een overmacht van Japansche
agressie-schepen aanvielen en daarbij den
dood voniden. Die overmacht van schepen
voer een tamelijk doorzichtige koers: zij
voeren in Australische richting, een rich
ting, die werd aangegeven door de gevaar
lijke Japansche plannen tot volledige be-
heersching van den Pacific, waar Australië
voor hen een steen des aanstoots was, die
in de voornemens der Aziatische overwel
digers een belangrijke rol speelde.
Het zou dwaasheid zijn, het voor te
stellen alsof Doorman en de zijnen voor
Australië stierven. Zij stierven voor de
groote geallieerde zaak, die voor hen in de
eerste plaats het behoud of de bevrijding
van Nederland en zijn overzeesche gewes
ten ffmvatte.
Maai1 hun dood en de heldenmoed waar
mede zij dien dood tegemoet gingen, von
den plaats vlak onder de muren van het
fort Australië, dat mede gered werd door
de schade die zij den Japansehen eskaders
toebrachten. Dat feit alleen zou een man,
die moed en opoffering weet te waardee-
ren en eerbied heeft voor den plicht der
erkentelijkheid, moeten bewegen tot een
enkel woord van hulde en dank.
De Australische havenarbeiders hebben
zich tot taak gesteld, de opdracht der Ne
derlandsche soldaten en hulpdiensten te
eaboteeren, totdat de overeenkomst van
Linggadjati tot stand is gekomen. Zij ver
hinderen het zenden van wapens en ge
neesmiddelen, voedsel en kleeding- Zij wei
geren schepen te lossen en te iaden en
bedreigen de kolenleverantie en het her
stel van beschadigde vaartuigen. Zij noe
men de Nederlanders „onbetrouwbaar".
Dit alles kan de consequentie zijn van
een bepaald fanatiek idealisme en behoo-
ren tot de houding, die zij in dit geval
meenen te moeten aannemen. Doch er is
in ieder geval één Nederlanden geweest,
die zij wanneer zij eerlijk zijn niet
onbetrouwbaar kunnen noemen: Karei
Doorman. Deze volhardde in zijn hopelooze
taak en bleek het vertrouwen waardig,
dat de geallieerden in hem stelden toen
zij hem het commando over de „Combined
Striking Force" gaven. Doorman liet noch
Nederland, noch Australië in den steek.
Hij vocht tegen de vijanden van Azië, die
thans ongehinderd in de binnenlanden van
Tndië profiteeren van de sabotage der
Australische havenarbeidei-s, door als de
serteurs en vogelvrijen de wilde benden
der losgeslagen Indonesische elementen
aan te voeren tegen orde, recht en rust.
Dit alles stemt tot bitterheid, omdat er
zooveel tegenstrijdigheden en misverstan
den verweven zijn in deze aangelegenheid,
die met eerlijk begrip en openhartige ge-
dachtenwisseling zou zijn op te lossen.
Doch los daarvan staat het teleurstellende
feit, dat de „voorvechtex-s der vrijheid", zoo
als de Australische havenarbeiders zich
gaarne noemen, zich niefk eenmaal kunnen
ontworstelen aan den dwang van een
subjectieve zienswijze, door een boven
alle verdenking verheven figuur de eer te
geven, waarop zij recht heeft. Wanneer zij
dat hadden gedaan, zou er een grootere
kans geweest zijn dat dé zaak, om welke
kans geweest zijn dat de zaak. voor welke
anderen het uiterlijk van een waar en
waardevol ideaal zou hebben gekregen.
Thans krijgt ze het wanstaltige figuur van
een ergerlijke inconsequentie.
J. L.
Rumoer in Amsterdamsche
bioscoop
In een bioscooptheater te Amsterdam
treedt een acrobatische danseres op, die
in den loop van haar kronkelingen op
eenigszins uitdagende manier uit haar ja
pon stapt en dan haar optreden in zeer
ontkleeden staat voortzet. De Amstexdam-
sche studenten hebben hieraan aanstoot
genomen. Uit protest tegen de directie,
die een dergelijke vertooning bevordert,
zijn gisteravond bij de eerste voorstelling
eexx aantal hunner (volgens de studenten
organisatie ongeveer 130, volgens de poli
tie echter ruim 600) naar de bioscoop ge
trokken. De directie had tevoren een waar
schuwing ontvangen en had maatregelen,
getroffen: extra zaalwacht en agenten in
burger. Aangezien ditmaal echter de ver-
kleedscène achter de coulissen geschiedde,
werd het afgesproken fluitsignaal niet ge
geven. Desondanks begonnen de studen
ten na afloop van het optreden der dan
seres de meegebrachte aardappelen en an
dere projectielen op het tooneel af te
vuren onder het aanheffen van een oor-
verdoovend gebrul. De politie greep in,
maar voordat de rust hersteld kon worden,
bleek het noodig te zijn een overvalwagen
met 20 politiemannen te laten aanrukken,
die orde schiepen. Er werd een dertigtal
arrestaties verricht. De overige studenten
verlieten onder het zingen van het „Io
Vivat" de zaal.
De tweede avondvoorstelling had een
rustig verloop.
Te Velsen zijn gekozen tot ouderlingen van
de Gereformeerde Kerk de heeren W. van Doorn
en L. D. den Duik.
De Ned. Herv. Gemeente te Heemstede heeft
van den heer W. J. Hirdes te Castrieum een gift
van 11000 voor de kerk ontvangen.
No» onbekende ziekte eischt
slachtoffers in Goes
In het ziekenhuis te Goes hebben zich
sedert epkele dagen ernstige ziektever
schijnselen voorgedaan, zoowel onder het
verplegend personeel als onder de pa
tiënten. Zes verpleegsters en enkele pa
tiënten zijn aangetast door. een ziekte,
waarvan men de diagnose nog niet heeft
kunnen vaststellen. Een der verpleegsters
is overleden. De toestand van eenige pa
tiënten is zeer ernstig. De zieken zijn ge
ïsoleerd en de hulp is ingeroepen van prof.
dr. J. Mulder uit Leiden. Ook de genees
kundige inspectie van de Volksgezondheid
is op de hoogte gebracht. De verschijnse
len doen denken aan die, welke zich voor-/
deden bij de typhusbesmetting, welke
kortgeleden na een bruiloftsmaal te Am
sterdam slachtoffers eischte.
Billijker salaris-regeling
voor Bijzondere Hoverv
Bij de Tweede Kamer is ingediend een
wetsontwerp strekkende tot wijziging van
ax-tikel 7 van het besluit op de Bijzondere
Gerechtshoven, dat de bedoeling heeft de
uit anderen hoofde uit openbare kassen ge
noten inkomsten van de leden dier hoven
slechts voor twee derde gedeelte op de
wedde der functxonnarissen in mindering
te brengen en niet meer ten volle, zooals
tot nü toe geschiedde. De huidige toestand
is naar de meening van den minister niét
billijk, in het bijzonder niet vergeleken
met de leden der bijzondere gerechtshoven,
die inkomsten uit een vrij beroep genieten
en deze niet van him bezoldigixxg afgetrok
ken zien. Deze wijziging wil de minister
terugwexkende kracht geven.
Haarlemsch Tribunaal
„Geen partijpolitiek
in het geding"
In een verklaring van het Witte Huis
worden de gevolgtrekkingen van het debat
in het Brifcsche Lagerhuis, dat de Ameri-
kaansche belangen bij de Palestijnsche
kwestie en de vestiging van de Joden
slechts op partijpolitiek berusten „zeer
ongelukkig en misleidend" genoemd. In de
verklaring, die niet als van Truman af
komstig werd gegeven en waarin de naam
Bevin niet wordt genoemd, wordt de Ame-
rikaansche interesse in Palestina beschre
ven als „een diepe .deelneming, welke door
het geheele Amerikaansche volk zonder
onderscheid van politieke richtingen wordt
gedeeld".
Een woordvoerder van het Joodsche bu-
Vijfde K.L.M.-vlueht
uaar Zuid-Afrika
Zatex'dag 1 Maart vertrekt het KLM-
toestel PH-TCE „Edam' voor het uitvoe
ren van de vijfde bijzondere vlucht Am
sterdam - Tunis - Kano - Leopoldville -
Johannesburg en terug. Het toestel ver
trekt om 6 uur van Schiphol en komt 3
Maart om 18.00 uur plaatselijken tijd te
Johannesburg aan. Op 7 Maart wordt de
thuisreis aanvaard en 9 Maart wordt het
toestel om 14.50 uur op Schiphol verwacht.
Vrijdag 28 Februari is de laatste dag, waar
op post voor deze vlucht kan worden aan
geboden.
De radio geeft Zaterdag
HILVERSUM I, 301.5 RL
7.00. 8,00, 13.00, 19.00, 20.00, 22.00 uur Nieuws,
7.15 Ochtendgymn. 7.30 Morgengebed. 7.45 Gr.pl.
8.15 PÏuk den dag. 9.00 Muziekkalender. 9,05 Och
tendconcert. 9.45 Gr.pl. 10.30 „Vondel en Maria".
11.00 Zonnebloem. 11.45 Familieberichten uit
overzeesche gebiedsdeelen. 12.00 Angelus. 12.03
Mannenkoor. 12.30 Lunchconcert. 12.55 Zonnewij
zer. 13 00 Voor de Strijdkrachten. 13.30 Lunchcon
cert. 14.00 Orkest zonder naam. 14.45 Engelsche
les. 14.45 Orkest zonder naam, 15.00 Gr.pl. 15.15
Jonge kunstenaars, 15.45 KRO-kosk. 16.00 Metro-
pole-orkest. 16.30 De schoonheid van het Grego-
riaansch. 17.00 Wigwam. 18.00 Bruce Lowe; 18.15
Paul de Waart. 18.30 Strijdkrachtenpr. 19.15
Tombola. 19.45 Voor de Nederdanders in Duitsch-
land. 20.05 Weerpraatje. 20.08 Gewone man. 20.15
Wie weet? 20.30 Lichtbaken. 21.00 en morgen is
het Zondag. 22.00 Cabaret. 22.45 Gebed. 23.15 Ka
tholiek nieuws. 23.20 Klaas van- Beeok. 23.45 Gr,
platen.
HILVERSUM II, 414.5 JYT„ 218 RT. en 1875 M.
7,00. 8.00, 13.00, 18.00 20.00 23.00 uur Nieuws. 7.15
Ochtendgymn. 7.30 Gr.pl. 8.-15 Gr.pl. 9.00 Gr.pl.
9.30 Waterstanden. 9 50 Gr.pl. 10.00 Morgenwij
ding. 10.20 Radiofeuilleton. 10.25 Trombone en
piano. 11.00 Voor de cantine-arbeiders. 12.00 Vau
deville ork. 12.30 Kalender. 13.15 Miller Sextet.
14.00 Sport. 14.45 Radio Philharm. Orkest. 15.15
Van boek .tot boek. 15,30 Huismuziek. 15.55 Espe-
ranto. 16.10 Jan Vogel. 16.40 Kinderkoor. 17.00
Artistieke staalkaart. 1.730 Omen nabij de 20.
18.15 Gr.pl. 18.45 Lezing. 19.00 Viool en piano.
19.30 Voord de rijpere jeugd. 15.45 Bijbelvertel
ling. 20.05 Dingen v. d.dag. 20.15 Gr.pl. 21.00 Sicia-
listisch commentaar. 21.15 Cabaret. 21.45 Dooden-
huis. 22.45 The Ramblers. 22.45 Merijntje en de
mispels (Julia de Gruyter). 23.15 Hobby-hoek.
23.30 Nachtvoorstelltag,
In de koude Londensche straten hebben de stakkers, die van de goedgeefsche voorbij
gangers moeten leven, thans een hard bestaan. Een straat teekenaar zit mistroostig en
verkleumd bij zijn kunstproducten, die geen aftrek vinden bij de huiverende en
haastige Londenaars.
In Jahuari nog intenieeringskamp en
tlians al weer hard op weg- om marine-
hospitaal te worden: dat is de meest
recente van de reeks gedaantewisselingen,
die huize „Duinrust" te Overveen in den
loop der jaren heeft ondergaan. Hoewel er
nog niet veel te merken is van de nieuwe
bestemming, die aan het vroegere rust
huis zal worden gegeven, Ssaji er toch op ge
rekend worden dat over een maand of vijf
de eerste zieke Marineklanten het groote
gebouw aan den Bloemendaalscheweg
kunnen betrekken.
Ongeveer 200 patiënten zullen een plaats
kunnen vinden in 'het nieuwe Marinehos
pitaal en met zijn operatiekamer en Rönt-
geninstallatie zal het een miödern zieken
huis worden, dat echter geen permanent
karakter krijgt. De Rijksgebouwendienst
heeft „Duinrust" voor den duur van enkele
jaren gehuurd van de' Stichting St. Lam-
bertus, die er vroeger .een rusthuis exploi
teerde. De materiaal-positie en de onge
wisheid over de plaats, waar een
Nederlandsche Marinebasis gevestigd zal
worden, hebben dit voorloopig element ver
oorzaakt, zoodat wel kan woxxlen aange
nomen, dat Duinrust niet langer dan een
jaar of vijf als Marinehospitaal gebruikt
zal worden wanneer tegen dien tijd
tenminste eenige verbetering in Neder
lands opbouw is gekomen, zoodat een ge
heel nieuw ziekenhuis voor de Marine een
kansje maakt.
De Rijksgebouwendienst trof „Duinrust"
ruim een maand gejleden in een vrij gaven
toestand aan: wat schilder- en behang-
werk zal het gebouw in een bevredigend
ziekenonderkomen kunnen veranderen en
aan den oorspronkelijken bouw behoeft
door breken en vergrooten heel weinig te
worden veranderd.
Wij vernamen van bevoegde zijde, dat
per 1 April met inrichten begonnen wordt
en dat in Mei het eerste gedeelte klaar kan
komen. Inmiddels zijn reeds de vertrekken
voor den directeur-geneesheer en de ad
ministratie gereed gekomen, maar zij
kunnen wegens kolengebrek nog niet be
trokken worden.
reau heeft over de rede van Bevin gezegd
dat zij het ontbreken van eenig begrip voor
de beginselen van het Zionisme duidelijk
aantoonde. Er bestaat geen verschil van
meening, aldus de woordvoerder over 't ver
mogen van Palestina om immigranten op
te nemen. Een maximum van 18.000 per
jaar wordt met het oog op den nood onder
de Joden schromelijk onvoldoende geacht.
Het rechtsche Joodsche dagblad „Hab
Ker" noemt de rede antisemitisch en het
bewijs dat Engeland niet voornemens is
Palestina te verlaten en het mandaat aan
de UNO te overhandigen.
Het Christelijk-Arabische blad „Falas-
tin" drukte zijn commentaar af onder den
kop „Bevin onthult het geheim van een
Amerikaansch Zionistische samenzwering
om Palestina to verscheuren".
Het blad schrijft dat het geen nut heeft
geweld te gebruiken om de Palestijnsche
kwestie op te lossen en dat er slechts de
keus bestaat tusschen een spoedige oplos
sing van het probleem en eep nieuwen
wereldoorlog.
Alexander Cadogan, vertegenwoordiger
van-Engeland in den Veiligheidsraad, heeft
met Trygve Lie, secr-etaris-generaal der
Uno, een bespreking gevoerd over de wijze,
waarop de Palestijnsche kwestie voor de
UNO moet-wox'den gebracht. Naar verluidt
wordt het houden van een bijzondere al-
gemeente vergadering overwogen, dooh
noch Lie noch Cadogan wilden een verkla
ring afleggen.
Het Arabische Hooge Comité voor Pa
lestina heeft den eisch gesteld dat de Brit-
sche regeering de Joodsche immigratie in
Palestina geheel zal stopzetten.
Meevaller voor Nijmegenaren
In de haven en in het Maas-Waalkanaal
te Nijmegen liggen op het oogenblik 180
schepen ingevroren. Daaronder zijn ver
schillende kolenschepen met eenige dui
zenden tonnen, brandstof aan boord, veelal
bestemd voor Rotterdam. Door de mede
werking' der betrokken autoriteiten kwam
1100 ton steenkool uit deze schepen ten
goede aan de Nijmeegsche burgerij. Elk ge
zin krijgt ongeveer een mud kolen.
Den geoloog J. A. v. d. B., die Woensdag
middag voor de vijfde Kamer van het
Haarlemsche tribunaal terecht stond, was
het lidmaatschap van de N.S.B. sedert
Maart 1941 en dat van den N.V.D., waarin
hij de functie van wijkhoofd en penning
meester had vervuld, ten laste gelegd.
Bovendien zou hij leider geweest zijn van
de Technische Noodhulp.
De bejlhuldigde bestreed het lidmaat
schap vin den Volksdiénst en verklaarde,
dat hij de genoemde functies alleen enkele
maanden had waargenomen wegens ziekte
van een ander.
Tot- het N.S.B.-lidmaatschap was hij
overgehaald door een bridge-kennis. In
Februari 1943 had hij zich geërgerd aan
een N.S.B.-agent, die jongens aanhield om
hen naar Duitschland te sturen en had hij
woorden gekregen met een ander lid van
de beweging over den eed aan Mussert.
Eén en ander was voor hem reden geweest
om weer te bedanken, hetgeen hem echter
niet verhinderd had om later in hetzelfde
jaar nog een wapen en een radiovergun
ning aan te vragen.
In Juni 1944 was de breuk volkomen en
in September daarop begon zijn carrière
in de ondergrondsche groep van inspecteur
Van Marion.
Een lid van het Tribunaal bleek dit niet
bijzonder te waardeeren en merkte op,
toen de beschuldigde aanvoerde dat nie
mand ooit geweten had, dat Hij lid van de
N.S.B. geweest was: „Dat zijn de gewiek
ste menschen, die zich aan twee kanten
dekken".
De verdediger, mr. Hellema Jr., begon
zijn pleidooi met op te merken, dat deze
zaak wel met groot wantrouwen, zijns
inziens door de feiten niet gerechtvaardigd,
bekeken werd.
Deze man, aldus pleiter, waagde dage
lijks in dienst van de B.S. zijn leven. Zijn
huis was een arsenaal. Zelf ging hij iederen
dag met termietbommen, handgranaten en
mitrailleurs door de stad. Als wapen
instructeur riskeerde hij doorloopend zijn
hoofd, meer dan de meeste leden van de
B.S. dat deden. Zijn zoon, die ingelijfd was
bij het Vrijwilligers legioen „Nederland"
verschafte hem de munitie. V. d. B. bracht
het tot compagniescommandant en zijn
huis werd tijdelijk hoofdkwartier. Na de
bevrijding defileerde hij met zijn groep
langs de graven van de gevallenen en
daarna begon zijn detentie, die 17 maan
den zou duren. Hij werd, zoo ging de ver
dediger verder, voorwaardelijk in vrijheid
gesteld met verbeurdverklaring van zijn
instrumentarium, de boekerij en een motor
met zijspan, die hij aan de B.S. had ge
leend en waar nu nog steeds de politie mee
rijdt. In het Tribunaalbesluit wordt aan
tasting van het vermogen gerechtvaardigd
als compensatie voor de schade, die de
delinquent aan het Nederlandsche volk
heeft toegebracht. Deze man echter heeft,
door zijn leven in de waagschaal te stellen,
zijn misstap reeds ruimschoots geboet,
meende mr. Hellema,
Uitspraak op 12 Maart,
Den leeraar V. was het lidmaatschap van
de N.S.N.A.P. (groep Van Rappard) tot
1942 en dat van de N.S.B. na dat jaar ten
laste gelegd.
wereld buiten het vasteland van Europa
schonk ons na de bevrijding behalve de lang
verbeide gewaarwording van weer in aan
raking met de vrije wereld te zijn, den indruk,
dat er daarbuiten niet zoo eyg veel veranderd
was. Nu we sinds twee maanden ook weer
regelmatig Amerikaansche films kunnen zien,
schijnt alles ongeveer tot het oude te zijn
teruggekeerd. Maar-het wei-eldje van het
rollende celluloid is er één
vol ongewisheiden juist als
we meenen, dat het zich op
een bepaalde manier ontwik
keld heeft, is het begonnen
zich in een andere richting te
bewegen.
Zoo lijkt 'net redelijk om,
nadenkende aver de ontwikkeling van de
filmnijverheid na den oorlog, tot de'slotsom
te komen, dat Hollywood de beste kansen
maakt. Het is financieel oppermachtig, wei
nig geschokt door den oorlog en men zou zoo
zeggen, dat het betrekkelijk weinig moeite
zou moeten hebben om een alles beheerschen-
de plaats op de wereldmarkt der film in te
nemen. Maar het merkwaardige is, dat er
symptomen van èen geheel andere ontwikke
ling te zien zijn. Bijvoorbeeld, dat de Ame
rikanen heelemaal niet zoo erg met hun eigen
werk ingenomen zijn. Dat is te rherken aan
de voorbereidingen eb proef-stemmingen, die
gehouden worden voor de jaarlijlcsche uit
reiking van Amerikaansche filmprijzen, die
begin Maart zal geschieden Op de eerste
plaatsen worden namelijk niet louter Ameri
kaansche films en acteurs genoemd, maar
verscheidene Engelscbe. En wanneer we eens
nagaan welke films den laatsten tijd onze
ahndacht het meest hebben geboeid, dan ko
men we weiken tegen als „Brief Encounter",
„Seventh veil", „Halfway House", „Thunder
Rock", „Dead of Night", alle gemaakt in
Engeland
Ook merkwaardig is een mededeeling uit
Hollywood, dat de meeste groote productie
maatschappijen in 1947 films uit vroeger jaren
opnieuw zullen uitbrengen. „Stanley en Li
vingstone", „Alexanders Ragtime Band", „Les
Misérables" en dergelijke worden uit de ar
chieven te voorschijn gehaald om hiaten in
de productie op te vullen, die, naar verwacht
wordt, zullen ontstaan doordat de Amerikaan
sche filmers hun inspanning en hun geld gaan
concentreeren op zeer grootsch opgezette
films, om hun buitenlandsche concurrenten
te verslaan. Vantevoren is natuurlijk niet te
zeggen hoe dat zal uitpakken, maar wanneer
het grootscbeepsche films "worden in den
56. „Laat ons zien!" sprak de Vos. „Hier
staat een zak, daar staat een zakginds be
vindt zich eveneens een zak en hiernevens
ontwaar ik nogmaals een zak! Wanneer
mijn wiskundig oog mij niet bedriegt, zijn
dat vier zakken in totaalKunt gij mij vol
gen? Zijt aii het hiermede eensWelaan
dan! Gij grijpt twee zakken, ik beur de rest
en dan begeven we ons naar ons voertuig!"
Zo gezegdzo gedaan, de zakkeji vol goud
en juwelen werden in de auto geladen, de
vos en Panda stapten in en de ivagen reed
weg. „Ik begrijp nog maar steeds niet, hoe
je ineens aan die kaart kwam!" zei Panda.
„Ik vertrouw je niet! Ik heb een kwaad
voorgevoel„Dat dient tot niets!"
sprak Joris vermanend. „Bedenkt, man
neke, dat we op weg zijn om geziene en
gevierde personen te worden! Laat U niet
door Uw gevoelens te nederdrukken! Om
nibus ad autobus.' zoals wij Latinisten zeg
gen
geest van „Caesar en Cleopatra", waarmee de
Engelschen op hun beurt een bijzondere pres
tatie dachten te verrichten, dan kunnen we
gerust het resultaat betwijfelen.
In elk geval heeft Engeland tot nu toe be
wezen, dat het ondanks zijn véle moeilijk
heden, zijn gebrek aan materiaal en geld, zijn
oorlogsvermoeidheid en wat al niet meer, over
goede filmers beschikt, over knappe scenaris
ten, spelers en regisseurs. Gemakkelijk heeft
de Britsehe film het zeer zeker niet Ze is
hier en daar sterk gebonden aan Hollywood-
sche belangen en anderzijds aangewezen op
steun in een of anderen vorm van de regee
ring, zooals nog onlangs werd betoogd in een
rapport van de Engelsche Cinematograph
Films Council, dat de kosten voor de regee
ring op ongeveer een en een kwart millioen
pond sterling schat. Maar zij brengt werken
voort van een verrassende diepte en geeste
lijke rijpheid en van bijzondere filmische
kwaliteiten.
-4
WAAR KOMT deze bijzondere vlucht van
de Engelsche film uit voort? Is ze louter
toeval en een voorbijgaand verschijnsel: on
dervindt Hollywood eindelijk de funeste ge
volgen van zijn voortdurende oppervlakkig
heid en herhaling; heeft de oorlog verborgen
geestelijke krachten wakker geroepen? Het is
merkwaardig om hier het oordeel van twee
bekwame filmers aan te halen, die zich beiden
verdiepten in de positie van de Hollywoodsché
film. De Engelsche regisseur Alfred Hitch
cock liet in 1938 in een interview uitkomen,
dat dë moeilijkheden in het hanteeren van
sterren en draaiboeken hem vaak deden ver
langen nSar het maken van documentaires,
omdat die tot de zuiverste vormen v„an de
filmkunst hooren. En deze week zei de Neder
landsche filmer Jores Ivens, dat de grootste
tekortkoming der Hollywoodsché regisseurs
zijns inziens is, dat zij geen documentaires
maken, waarmee hij bedoelde, dat er zoo
doende geen jonge krachten zijn, die zich in
dit zuiver filmische werk kunnen bekwamen
en ontwikkelen.
En Engeland is het land van de documen
taire filmers bij uitstek Knappe vakmenschen
als John Grierson en Alberto Cavalcanti maak
ten heele series goede documentaires, waarbij
ze veel steun ondervonden van het feit, dat
de Engelsche posterijen een open oog hadden
voor de mogelijkheden van de film als pro-
paganda-middel en tal van opdrachten gaven,
die den filmers voldoende de handen vrij lie
ten om hen in staat te stellen werkelijk „film"
te leveren. Veel van dat werk hebben wij
nooit gezien, maar de herinnering aan één
Engelsche documentaire: „Men of Aran"
voldoende om de kwaliteit ervan aan te
duiden.
Het is inderdaad niet zoo dwaas om te zeg
gen. dat in menige goede Engelsche film de
toon van de documentaire door klinkt „Target
for To-night" was een goed voorbeeld van de
combinatie van realisme en fantasie, maar
ook de simpele, psychologisch tot in het uiter
ste verantwoorde verteltrant van „Brief En-
counter" dTaagt duidelijke lcenteekenen van
de documentaire school, al is Noel Coward,
de maker, vóór alles een tooneel-artist.
De film is van huis uit weergave der wer
kelijkheid. Dat is de grondslag waar ze op
gebouwd is. De camera-lens kan geen werke
lijkheid oproepen, ze moet iets opnemen dat
er al is, en alleen in de wijze waarop dit ge
schiedt kan ze de verbeeldingskracht en
scheppingsdrang van den filmer verwezen
lijken. „Het is vreemd hoe snel de vroege
cinematografie de afkomst en de bestemming
vergat waarvoor de eerste daguerreo-types
werden uitgevonden. Ze waren er om de ge
zichten en de gestalte van levende menschen
vast te leggen voor het nageslacht en niet om
^ls mededingers te dienen voor tooneel en
romankunst". Deze veelzeggende zinsnede
komt voor in een van de pers der Oxford
Universiteit gekomen studie over de documen
taire film. Ze mag dan °een uitspraak zijn
om de heele filmkunst op te grondvesten, ze
behelst een elementaire waarheid, waarvan
de kracht in de beste films, die de cinemato
grafie heeft opgeleverd, bevestigd wordt.
v, G.
De beschuldigde zei, dat hij tot de
N.A.P. gekomen was, omdat deze een
ciaal gerichte dictatuur voorstond
volgens hem de eenige wijze was, wL -
een sociale maatschappij verkregen
worden. Ook was hij zooals hij toegaf
lid van de Volkskundige afdeeling van 7
Germaansche S.S. geworden.
Zijn verdediger, mr. S. C. Vèn der w t,
wees erop. dat een keuze voor Ha»,..™
niet voor
van zijn cliënt pleitte. Toen de VarT
ging varen, ging V. eerst naar de NSr
over. Maar er zijn vele getuigen vernis 1
ringen, dat hij reeds ver voor de bewi
ding van zijn schuld getuigd heeft, In loii
geraakte hij zelfs in Duitsche gevangen
schap. Daarna is hij ondergedoken, jL
man heeft de bevrijding inderdaad We!!
bevrijding gevoeld, hoewel deze hem W
neering bracht. Sedert 24 October is V
weer in vrijheid en mr. v. d. Wall verzoent'
het Tribunaal zijn cliënt geen verder
maatregelen op te leggen, gezien ook ril
zwakke gezondheid. J"
Uitspraak op 12 Maart.
Bilthovensche aannemer
voor het Bijzonder Hof
In de periode Juli 1942 tot September
1944 heeft de Bilthovensche aannemer
J. v. d. Z. tezamen met de toenmalige
saltine maatschappij", in opdraoht van d>
„Organisation Todt", verdedigingswerk
uitgevoerd ten behoeve van de Duitsche
weeraiacht.
Een groot aantal mitrailleurnesten, bun
kers, kazematten en strandversperringei
in de provincies Noord- en Zuidhollaaj
werd door dezen aannemer gebouwd me,
name in de omgeving van den Moerdijk «a
Den Helder.
Bij de behandeling voor het
Gerechtshof te Amsterdam kwam
voren dat verdachte met deze werkzaam-
heden een omzet had van f '8.000.000 met
een winst van f 700.000. Hij was geen lid
van de N.S.B. geweest en voerde tot zfln
verdediging aan, dat hij gedwongen was
voor de Duitschex's te werken. Uit vree;
zijn voorraad bouwmateriaal kwijt te ra
ken, indien hij het werk zou weigeren, had
hij besloten genoemde werkzaamheden uit
te voeren, ook al, zooals hij zeide, om zijn
arbeiders te beschermen voor tewerkstel
ling in Duitschland.
In zijn requisitoir hechtte de procureur-
fiscaal, mr. W. P: Bakhoven, niet v«|
waarde aan de verdediging van verdacht»
en eischte vier jaar Rijkswerkinrichting
met aftrek van preventief, benevens ont
zetting uit de politieke rechten en het
recht in het aarmemersbèdrijf een leidend»
functie te bekleeden, alles voor den tij:
van tien jaar.
Dit jaar méér naaldhout
voor het bouwbedrijf?
In antwoord op vragen van het Tweede
Kamerlid Andx-iessen betreffende de hout
positie en de uitvoering van het bouwplan
1947 heeft de minister van Economische
Zaken geantwoord dat hij ook kennis heeft
genomen van de uitingen van vrees, dat
het bouwplan 1947 niet zal kunnen wor
den uitgevoerd door gebrek aan hout -
speciaal naaldhout. De minister teekent
allereerst aan, dat het bouwplan 1947 nog
niet is vastgesteld en zegt dan: gedurende
het jaar 1947 zal. indien de thans bestaan
de redelijke verwachtingen met betrekking
tot den aankoop en aanvoer van hout en
tot het tempo, waarin deze aanvoer ge
schiedt, woxxlen verwezenlijkt, ongeveer
1.200.000 m3. gezaagd naaldhout beschik
baar komen, waai*van in het eerste half
jaar waarschijnlijk ongeveer 400.000 m.3
zal worden aangevoerd. (In 1946 is onge
veer 550.000 m3. gezaagd naaldhout be
schikbaar gekomen).
Van deze hoeveelheid van 400-000 m3.
komt in de eerste helft van 1947 ï-edelijker-
wijze rond 200.000 m3. rechtstreeks aan
den wederopbouw ten goede. Het restani
van 200.000 m.3 wordt verdeeld over de
emballage-industrie en de overige catego
rieën verbruikers.
Ten aanzien van de verdeeling in de
tweede helft van 1947 is nog geen defini
tieve beslissing genomen. De verwachtin
gen zijn dat, bijzondere omstandigheden
voorbehouden, in de tweede helft van
1947 geen speciale moeilijkheden voor de
verschillende groepen verbruikers zijn te
duchten.
De verdeeling van het hout geschiedt
naar de urgentie van de bestemming. De
minister verwacht, dat dit jaar een naar
vex-houding grooter deel van het beschik
bare naaldhout aan het bouwbedrijf ten
goede komt dan in 1946.
Revisie? De Italiaansche minister van bulter.-
landsche zaken, Graaf Sforza, is door het
Foreign Office uitgenoodigd' naar Londen
te komen voor besprekingen met Bevin, Dew
besprekingen zullen plaats hebben nè de con
ferentie in Moskou. De woordvoerder van het
Foreign Office weigerde te verklaren, of een
revisie van het Italiaansche vredesverdrag
besproken zal worden.
Terechtgesteld. Te Warschau is officieel beleend
gemaakt, dat drie personen, die de vorigs
maand ter dood veroordeeld waren „wegens
de geruchtmakende spionnagezaak, waarin
een ambassadeur was betrokken", terecht
gesteld zijn. Zij zijn: Graaf Grocholsky, W£-
demar Baczak en Ór. Witold Kalicky.
Bier. De millioenen huiverende Britten namen
gisteren een lichtpuntje waar in den sombe
ren winter. De brouwers in Londen en de
Z. O.-dtstricten ontvingen namenlijk de mede
deeling. dat zij de productie konden'her
vatten (U. P.).
Ongebruikelijk. De typografen In Kopenhagen
zullen Zaterdag in staking gaan, omdat de
onderhandelingen over loonsverhoogingea
zonder resultaat zijn gebleven. De sociaal
democratische en communistische bladen
zullen blijven verschijenxi.
Handel en ideologie. De Noox-sche minister van
buitenlandsche zaken, Lange, verklaarde.dat
Noorwegen niet in staat is een politieke of
economische acUe tegen Spanje te onderne
men, gezien het vitale belang van den handel
met Spanje.
Goed begin. Het Engelsche Lagerhuislid Butler
heeft tijdens een debat verklaard, dat Indien
de behandeling van de Albaneesche kwestie
een voorbeeld ls van de werkwijze der UNO'
men uiterst voorzichtig moet zijn. met het
voor de UNO brengen van andere kwesties.
Vulkaan. De lavastroom, die uit den krater van
de Etna komt. heeft haar snelheid wal ver
traagd. Het aanvankelijk bedreigde dorp
Passo Piscarió is door den eenigszins vei an
derden loop van de thans U kilometet langen
lavastroom gepasseerd.
