Deviezensmokkelarij neemt
onrustbarenden omvang aan
Militairen stalen legergoederen
uit kazerne te Ede
Frankrijk's „sociale voorpost-gevechten
C
Panda en de Meesteivdief
J
De wuiHciuucxiter
Bontdieven werkten
met auto's
Woensdag 5 Maart 1947
Een Nederlander smokkelt guldens naar
België. Hij doet een gulden van de hand
voor acht Belgische francs. Daar legt hij
acht francs op toe, want de officieele koers
van den Nederlandschen gulden is zestien
francs. Voor deze zwart verkregen francs
koopt hij vervolgens Belgische goederen.
Hij smokkelt die naar zijn vaderland en
verkoopt ze natuurlijk „zwart", zoodat
hij er flink op verdient. Zóó flink, dat het
verlies van dien halven gulden, dat hij zoo
juist in België heeft geleden hem in hel
geheel niet meer deert. Maar de halve gul
den is niettemin „verdwenen" het ver
lies komt ten laste van het heele Neder
landsche volk.
Het droevige verhaal van deviezensmok
kelarij is nog niet ten einde. Want de clan
destien over onze grens gebrachte gulden
komt terug. Een handige Belg verschijnt
er op een goeden dag mee bij een benzine
pomp en laat een speciaal voor zulke ge
vallen aangebrachte tank vol pompen met
benzine. Met de tegenwaarde van de vol
ledige honderd cent verdwijnt de Belg over
de grens. Dat beteekent een nieuw verlies
aan deviezen, want de benzine is in het
buitenland gekocht voor een deel van onzen
schaarschen deviezenvoorraad.
Dit is slechts één voorbeeld van devie
zensmokkelarij. Er zijn vele andere. Hel
komt bijvoorbeeld den laatsten tijd veel
voor, dat Belgen met dergelijke goedkoop
verkregen guldens pleziervaartuigen in
Nederland opkoopen, weliswaar tegen
zwarte prijzen, maar de guldens hebben ze
immers voor de helft van den normalen
koers gekocht, dus wat deert het hen?
Uiteindelijk betalen zij voor de jachten
niet meer dan den vooroorlogschen prijs en
over de Schelde varen zij ze zonder al te
veel risico naar België. Zoo zijn er vele
andere artikelen aah te wijzen, die van
onze markten worden afgeroomd door de
Belgen met hun „goedkoope guldens". Ook
bestaat het zeker niet denkbeeldige gevaar,
dal sommige Belgen de guldens hamsteren,
omdat ze toch wel vertrouwen hebben in
den opbouw van Nederland cn daarmede
in de waarde, die de gulden in de toekomst
weer kan krijgen. Nef als ons land zich dan
weer definitief opricht, zullen zij er mee
te voorschijn komen, op een moment waar
op dat ons het ongunstigst uitkomt.
De variaties in den smokkelhandel zijn
legio en stellen de douane-autoriteiten voor
groote problemen. De veesmokkel is daar
van een voorbeeld. De geroutineerde smok
kelaars sturen een „voorpost" om den weg
te effenen, een man met een zak stroo op
2ijn rug. Loopt een controleerend douane
beambte in de val. dan hapt hij toe en
neemt den man mee naar zijn kantoor voor
onderzoek. Dan is het boschpad een kwar
tiertje vrij en worden vlug een 20-tal
koeien de grens over gebracht. Hapt de
beambte niet toe, omdat hij het spelletje
doorziet, dan loopt waarschijnlijk even later
een boerenjongen met een kalfje de grens
over. Nu moet de beambte snel beslissen:
volgt er nog meer of is dit kalfje alles? Zoo
Blij het in beslag gaat nemen, loopt hij tien
tegen een de kans, dat achter zijn rug toch
de groote slag nog wordt geslagen. Laat
hij den jongen loopen, dan is het kalf over
de grens en pakt hij niets. Dubbele douane
posten langs de geheele grens is nu een-
anaal een onmogelijkheid en dus is deze
veesmokkel welhaast niet te stuiten, indien
ons volk in zijn geheel niet beter beseft,
welk nadeel deze smokkelarij teweeg
brengt.
Met moeite wordt de veestapel opge
bouwd en met evenveel moeite wordt ge
tracht onze vleeschpositie zoo gunstig mo
gelijk te maken. Aan de grens echter ver
dwijnt het vleesdh naar België. In plaats
van 7 a 8 honderd gulden ontvangen de
smokkelaars er nu 1800 tot 2200 per koe
voor, alweer betaald uit de „goedkoope
guldens", die de Belgen van ons bezitten
cn waarvoor zij slechts de helft van het
wettige aantal francs hebben betaald. Hoe
vee] buitenlandsche deviezen zou ons land
zich niet kunnen verwerven, wanneer deze
koeien, die we echter niet kunnen missen,
normaal zouden worden geëxporteerd?
Dat de smokkel een schrikbarenden om
vang heeft gekregen, bewijzen ook de facili
teiten, die den zakenlieden reeds geboden
worden. Wie de kanalen weet, kan in Am
sterdam op geheime (zwarte) clearing-
bureaux guldens deponeeren, zonder risico
de grens overgaan naar Brussel en daar
een karige hoeveelheid francs opnemen.
Bij al evenzeer geheime clearingbureaux
storten Belgische smokkelaars francs
in Brussel, gaan dan naar Nederland,
nemen hier hun guldens op en koopen er
Zwitsersche francs, 14 pond sterling, 31
dollar en 27.000 Duitsche marken.
Wat doet or.zc regeering tegen dit ge
zwel in de Nederlandsche samenleving?
Het is daarmee al juist gesteld als met den
zwarten handel: aanvankelijk waren het
verhoogingen van de gebruikelijke boetes,
naast een zeo groot mogelijke verscherping
van de contröle. Hegenwoordig, nu het
euvel een gevaar voor den ongestoorden op
bouw van ons land is geworden, beginnen
de rechtbanken niet te onderschatten ge
vangenis- en rijkswerkinrichtingsstraffen
op te leggen. In de toekomst zullen die
waarschijnlijk nog strenger worden, al zal
het ook in vele gevallen voor de betrokke
nen lijken alsof de strafmaat in verhouding
tot het gepleegde feit te hoog is. Er gaan
zelfs stemmen op in Nederland, die eisehen
dat dit soort smokkelaars, die den opbouw
in gevaar brengen, uit de samenleving moe
ten worden verwijderd tot zij deze met hun
practijken niet meer in gevaar kunnen
brengen.
De heer D. Goedkoop Dzn.
overleden
Op 72-jarigèn leeftijd is in Den Haag
overleden de heer D. Goedkoop Dzn., direc
teur van de N.V. Nederlandsche Scheeps
bouwmaatschappij te Amsterdam.
De thans ontslapene heeft zijn geheele
leven gewijd aan de belangen van den
scheepsbouw. Reeds op 17-jarigen leeftijd
kwam hij als teekenaar in dienst van de
werf .Conrad". Door zijn energie wist hij
zich spoedig in dit bedrijf op te werken en
reeds op 20-jarigen leeftijd trad hij op als
directeur van de scheepswerf 't Kromhout.
Intiusschen had zijn vader de Nederland
sche Scheepsbouwmaatschappij opgericht
en toen deze zich in 1919 uit zijn zaken
terugtrok, werden Daniel en zijn broer met
de leiding van dit bedrijf belast. Boven
dien bekleedde de heer Goedkoop in den
loop der jaren nog vele andere belangrijke
functies. Ook het vereenigingsleven had
zijn belangstelling.
De regeering erkende zijn vele verdien
sten door zijn benoeming tot Ridder in de
Orde van den Nederlandschen Leeuw en
tot Officier in de Orde van Oranje Nassau.
De Belgische regeering kende hem het Of
ficierskruis in de Kroonorde en het Ridder
kruis in de Leopoldsorde toe.
Distributie van eieren
wordt nog niet opgeheven
In tegenstelling met de eenigen tijd ge
leden bestaande verwachting, dat de distri
butie van eieren in dit voorjaar zou kun
nen worden opgeheven, is, zoo deelt men
ons van bevoegde zijde mede, tihans komen
vast ie staan, dat dit niet het geval zal zijn.
Hoewel in het voorjaar voldoende eieren
ter beschikking zullen komen om aan de
binnenlandsche vraag te kunnen voldoen,
zou een opheffing van de distributie een
zeer sterke stijging van de eierprijzen in
den nazomer en herfst veroorzaken. Boven
dien heeft men, nu een beperkte eieren-
export om verschillende redenen gewenscht
is, bij een opheffing van de distributie van
eieren geen enkele zekerheid, dat de afge
sloten exportcontracten uitgevoerd kunnen
worden zonder verstoring van de binnen
landsche markt. Om deze redenen blijft
vooralsnog de distributie van eieren ge
handhaafd.
In Staatsblad H 53 is afgekondigd de wet
van 14 Februari 1947, houdende voorschriften
met betrekking tot de schrijfwijze van de Ne
derlandsche taal.
Nieuwe geneesmiddelen
tegen infectieziekten
Wetenschappelijke onderzoekers in Ame
rika melden de ontdekking van nieuwe ge
neesmiddelen, waarvan sommige zoo krach
tig zijn, dat zij met penicilline en streplo-
mycine kunnen concurreeren, aldus de
New-Yorksche correspondent van de Eve
ning Standard.
De geleerden beweren dat de overwin
ning op longontsteking zekerder dan ooit
is. Reeds nemen de gevallen van doodelij-
ken afloop bij ziekten door toepassing van
penicilline, streptomycine en andere ge
neesmiddelen gestadig af. Een van de nieuw
ontdekte geneesmiddelen is een geel kris
tallijnen substantie, bereid uit Spaansch
mos, dat bij Guineesche biggetjes de tu
berculose tegenhoudt. Deze plant groeit
\yelig in warme streken van Amerika, waar
zij in groote massa's op boomen wordt aan
getroffen.
Een ander van bovengenoemde genees
middelen wordt vervaardigd uit een ex
tract uit de hersenen. Het is reeds beproefd
op dieren, die met ziektekiemen waren in
geënt welke steenpuist, abcessen, longont
steking, meningitis, beeninfectie en voed
selvergiftiging veroorzaken.
De Oxford-ploeg, die binnenkort tegen Cambridge uitkomt, is op het oogenblïk in
training op een gedeelte van de Theems bij Henley, dat vrij- is gemaakt.
Gefingeerde inbraak
moest uitkomst brengen
Dezer dagen ontdekte men dat in de
Arthur Coolkazeme te Ede op groote
schaal diefstallen van militaire goederen
hadden plaats gevonden. Reeds spoedig
werden enkele militairen, werkzaam in
de magazijnen, in arrest gesteld. Daar
bleek, dat burgers eveneens bij de zaak
betrokken waren, werd ook de Edesche
recherche bij het onderzoek ingeschakeld.
Daarbij kwam aan het licht, dat men
te doen had met een bende, die kans had
Deviezenpositie belemmert
onbeperkte emigratie
Regeering zet haar
standpunt uiteen
Het ministerie van Sociale Zaken deelt
mede, dat ten aanzien van het regeerings-
standpunt inzake emigratie hier en daar
misverstand blijkt te bestaan. Zoo hoort
men het verwijt, dat de politiek van de
regeering zou zijn de emigratie zooveel
mogelijk te bemoeilijken. Daarom wordt
nadrukkelijk geconstateerd, dat de regee
ring emigratie bevordert indien deze ver
antwoord is en het landsbelang en het be
lang dergenen, die wenschen te emigreeren
dient. Daarbij heeft in de eerste plaats de
aandacht de emigratie van boerenzoons,
die hier geen bedrijf kunnen vestigen, om
dat niet voldoende grond beschikbaar is.
De voornaamste, ook door de regeering
betreurde belemmering is de Nederland-
van alles op waarmede ze m Bel»,e succes he devjeZeI,positie, welke niet gedoog'.,
Il'imnon htclrnn AniorilrDnncpno cnnnonon
dat een onbeperkt aantal emigranten aan
kunnen boeken. Amerikaansche schoenen
bijvoorbeeld, die hier voor een twintigtal
guldens zonder bon te krijgen zijn en Ln
België veel duurder kunnen worden ver-
kocht.
Drie instanties vechten tegen de hande
lingen van deze onvaderlandsche practij
ken: de douane-recherche en de marechaus
see aan de grenzen, de C.C.D. in het land
zelf, maar zij zelf zijn er zich wel van be
wust, dat ze slechts op een zeer gering per
centage van de smokkelaffaires de hand
kunnen leggen. Dit zeer geringe percentage
geeft een goeden indruk van de bedragen,
waar het hier om gaat. In één maand wer
den aan de grensposten te Eindhoven, Til
burg, Breda, Roosendaal, Terneuzen, Maas
tricht, Siltard, Roermond en Venlo o.m. in
beslag genomen: 42.000 gulden, 102.000 Bel
gische francs, 39.000 Fransche francs, 300
De radio geeft Donderdag
HILVERSUM I, 301.5 M.
9.45 Nieuws. 10.00 Leger des Heils. 10.15 Mor
gendienst. 10.45 Sheffield Koor. 11.00 De zonne
bloem. 11.45 Familieberichten. 12.00 Angelus. 12.03
Braïlowsky. 12.30 Vaudeville Orkest. 12.55 Zonne
wijzer. 13.00 Nieuws. 13J5 Vaudeville Orkest. 13.50
Vrouwen-varia. 14.00 Rhapsodia sextet. 14.40 Voor
de vrouw. 15.00 Fagot en piano. 15.20 Reginald
Foort. 15.30 Zangrecital. 16.00 Bijbellezing. 16.45
Concertgebouw Trio. 17.30 Orgel. 18.00 Marsohen
van Sousa. 18.30 Ned. Strijdkrachten. 10.00
Nieuws. 10,15 Mario Harp Lorenai. 19,25 Vaart
dier Volken. 19.45 R. V. D. 20.00 Nieuws. 20.05
Weeroverzieht. 20.08 Ontspanning na Inspanning.
21.30 Met band en plaat. 22.00 Nieuws. 22.15 Ac
tueel geluld. 22.30 Herman Strategier. 22.45 Avond
overdenking. 23.30 Pablo Casals.
HILVERSUM II, 414.5 M., 218 M. en 1875 M.
9 45 Nieuws. 10.00 Arbeidsvitaminen. 10.30 Anti
roddel. 10.35 Spaansehe duetjes 10.50 Kleutertje
luister. 11.00 Jetty Cantor. 11.15 Wereldpers. 11.30
Jetty Cantor. 12.00 Moessorskv. 12.30 "t Spionne
tje. 12,35 Renova Septel. 13.00 Nieuws. 13.15 Me-
tropole-orkest. 13.45 Piano-duo. 14.00 Vriend
schap met katten. 14.20 Cello en piano. 15.00
Zieken en gezonden. 15.20 Reprises. 16.25 U kunt
het gelooven of niet. 16.30 Spaansehe muziek
17.00 Avro-kaleidoscoop. 17.20 Welk dier deze
week. 17.30 Pierre Pat la. 17.50 Rijk over zee. 18.00
Nieuws. 18.15 De papavers. 18.45 Sportpraatje,
19.00 En nu maar bed. 19f Erica Morini en
Michael Raucheisen. l'J.i- e spreekt. 19.30
Votksmuziekschool. 20.00 - 20.05 Echo van
den dag. 20.15 Radio Pn ...imonisch Orkest
21.20 Diamanten collier. 21.45 Confetti. 22.45 Ne
derland in de wereld. 23.00 Nieuws.
zienlijke sommen in buitenlandsch geld ter
beschikking krijgt, zonder welke het stich
ten van bedrijves in den vreemde veelal
niet mogelijk is.
Het tekort aan arbeidskrachten, dat mo
menteel op velerlei gebied belemmerend
werkt op het herstel van ons land en dal
zelfs leidt tot het toelaten van vreemde
lingen, eischt voorts, dat emigratie van ca
tegorieën arbeiders, speciaal geschoolden,
die hier dringend noodig zijn, niet in de
hand wordt gewerkt.
In vele gevallen worden overigens de
emigratie-mogelijkheden overschat en
wordt onvoldoende rekening gehouden
met de omstandigheid, dat sommige immi
gratie-landen na afloop van den oorlog de
eisehen, waaraan immigranten moeten vol
doen, hebben verzwaard of de practische
uitvoering van hun immigratieplannen nog
niet ter hand hebben genomen.
De woningnood is in die landen niet
minder groot dan hier. Voorts belemmert
het transport-probleem, waaronder de ge
heele na-oorlogsche economie gebukt gaat,
ook de emigratie-politiek.
gezien in een tijdsverloop van een paar
maanden voor pl.m. f 20.000 aan legergoe
deren uit een der magazijnen te ontvreem
den. Een der hoofdschuldigen was de
sergeant T., beheerder van het magazijn.
Hij was begonnen met het wegnemen van
kleine partijen, die door een militairen
chauffeur per vrachtauto buiten de ka
zerne en vervolgens door bemiddeling van
een derden militair aan den man werden
gebracht. De opbrengst werd verdeeld. De
voornaamste opkooper was de Edenaar
Van der B., die de goederen doorverkocht
naar opkoopers in Utrecht en Apeldoorn.
Een onverwachte situatie deed zich voor,
toen enkele weken geleden het bericht
kwam, dat het magazijn verplaatst zou
worden. De inventarisatie, die de tekorten
aan het licht zou kunnen brengen, dreigde
fataal te worden voor de dieven, die daar
om besloten een gefingeerde inbraak op
touw te zetten. Voordat zij aan dit plan
uitvoering gaven, kwamen zij overeen
eerst nog een flinken slag te slaan. Daai*toe
liet de soldaat H. zich insluiten in het
magazijn. Hij legde een groote partij wol
len dekens, lakens, bed-overtrekken en
stroozakken gereed. Na het invallen der
duisternis kwam een militaire vrachtauto
voorgereden en deze verliet een uurtje
later met de buit onopgemerkt het ka-
zerneterrein. Den chauffeur was f 1000
toegezegd voor zijn medewerking.
De gestolen goederen werden in de bos-
scheai bij Ede overgeladen in een burger
vrachtauto en naar de buurtschap Wer
kerom vervoerd om daar bij verschuilende
ingezetenen te worden opgeslagen. De win
kelier E. was er als de kippen bij en kocht
denzelfden avond nog een partij dekens
voor f 1200.
Voordat de militairen echter hun in
braakplannen in scène konden zetten, wer
den zij met hun handlangers achter slot
en grendel gezet. Acht burgers en vier
militairen wachten nu hun berechting af.
De laatsten zullen voor den krijgsraad ver
antwoording moeten afleggen.
Reeds de helft van de gestolen goede
ren kon achterhaald worden. Eveneens
werd beslag gelegd op een belangrijk be-
drag aan contanten.
Nieuwe Fransche gouverneur
voor Indo-China
In de plaats van admiraal Thierry d'Ar-
genlieu is Emile Bollaert benoemd tot
Franschen Hoogen Commissaris voor Indo-
China. Bollaert is commissaris van de re
publiek te Straatsburg. Hij is geboren 13
November 1890. Voorheen is hij werkzaam
geweest als prefect en aan den financiee-
len dienst van het ministerie voor de be
vrijde gebieden. Hij speelde een leidende
rol in de verzetsbeweging tijdens de Duit
sche bezetting en werd in 1944 door de
Gestapo gearresteerd en naar Bergen-Bel-
sen overgebracht. Hij is commandeur in
het legioen van eer.
Joodsclie eisehen aan
Duitschland
De Amerikaansche Joodsche conferentie
heeft aan generaal Marshall, den Ameri-
kaanschen minister van Buitenlandsche
Zaken, en aan de ambassadeurs van Enge
land, Frankrijk en de Sovjet-Unie te
Washington een verklarnig doen toeko
men, waarin voorgesteld wordt, de vol
gende punten in het vredesverdrag met
Duitschland op te nemen:
Herstelbetalingen aan het Joodsche volk.
Erkenning van Duitsche zijde van schuld
aan de tegen de Joden bedreven misdaden
en straf voor de schuldigen.
Verbod van alle antisemietisme.
Recht van emigratie voor alle Joden en
verlof om hun bezittingen mee te nemen.
Teruggeven van aan de Joden ontnomen
bezittingen en schadeloosstelling voor de
slachtoffers van de*Jodenvervolging.
Het Julianadok 10.000 km
over den Pacific
Het Julianadok dat, gesleept door de
sleepbooten Soegio, Beatrix en Margriet 1
December van het vorig jaar van Curagao
vertrok, bevond zich 28 Februari j.l. op 0
gr. 49'N en 167 gr. 42'0. Dit beteekent, dat
het convooi ongeveer 5400 zeemijlen of
10.000 km. Pacific-reis achter den rug
heeft. Het stoomt nu langzaam maar zeker
in de richting van de Gilbert Eilanden,
waarvan het echter nog meer dan 1000 mijl
verwijderd is.
„Handhaving Rijkseenheid'
contra minister Jonkman
De voorzitter van het comité „Handha
ving Rijkseenheid", prof. P. S. Gerbranay.
heeft aan den minister van Overzeesche
Gebiedsdeelen het volgende telegram ge
richt:
„Het nationaal comité „Handhaving
Rijkseenheid" protesteert tegen het mis
bruik, dat door U in de Eerste Kamer is
gemaakt vim de rede van H.M. de Ko
ningin van 7 December 1942. De hoofdpun
ten uit die i-ede zijn geïnterpreteerd op een
wijze, welke in strijd is met den redelijken
zin der wooi-den en hun historische betee-
kenis.
De rijkseenheid is niet een of andere vage
formuleermg, gelijk door U wordt gegeven,
maar de rijkseenheid in den van ouds ge-
vestigden zin, welke in de Grondwet is
neergelegd.
De rijksconferentie is niet een vergade
ring van uitsluitend vertegenwoordigers
van de „republiek" en andere vijanden van
Nederland, gelijk U wilt doen bij
brengen, maar een zoo breed mogelijke ver
tegenwoordiging van de volkeren van den
Archipel en de daarin levende stroomingen.
De voldoening aan de behoeften der ver
schillende bevolkingsgroepen dient volgens
de Koninklijke rede den doorslag ie geven
voor het beleid der regeering. Dit is dus
niet gelijk deze regeering duidelijk na
streeft de verwezenlijking van vooropge
zette politieke leuzen, met als achtergrond
„Indië los van Nederland", maar de ver
wezenlijking van de behoeften van alle
bevolkingsgroepen, waaronder dus ook de
Nederlanders, de Chineezen en anderen.
Tenslotte wil het nationaal comité den
nadruk erop leggen, dat de Koninklijke
rede van 7 December 1942 beoogde het wel
zijn en het welvaren van alle volkeren
levende binnen de grenzen van het ko
ninkrijk, ook van het Nederlandsche volk.
Het nationaal comité wijst er op, dat door
U niet alleen de dreigende gevaren voor de
inheemsche bevolking niet zijn vermeld,
maar zelfs ook de dreigende gevaren voor
de Nederlandsche bevolking niet zijn ge
noemd. Dit alles is een verloochening en
een misbruik van hèt Koninklijk woord
door een der eerste dienaren der Kroon,
waartegen het nationaal comité met kracht
opkomt".
Boeken voor de jeugd
in getroffen gebieden
Aan verschillende instanties bij het on
derwijs betrokken, heeft de minister van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen
een circulaire verzonden, waarin hij ver
zoekt de getroffen gebieden te helpen door
het beschikbaar stellen van boeken, ge
schikt voor de verschillende schoolbiblio
theken.
Uit een enquête is gebleken, dat ruim
100.000 boeken van ongeveer 600 schoolbi
bliotheken door den ooi-log verloren zijn
gegaan. De minister acht het van groot be
lang, dat dit verlies zoo goed mogelijk
wordt hersteld. Een dergelijke aanvulling
kan echter niet gevonden worden door
aankoop of aanmaak van kinderboeken op
groote schaal, gesteld al, dat de papier
situatie dit zou toelaten. De hulp zal daar
om moeten komen van gebieden, die niet
door het oorlogsgeweld zijn getroffen. De
minister ziet een bijzondere taak hierin
weggelegd voor de jonge generatie, die hier
daadwerkelijk steun kan verleenen door
van hun boekenschat iets af te staan voor
minder fortuinlijke landgenootjes. De mi
nister denkt hier allereerst aan de kinde
ren van de lagere en Mulo scholen, verder
aan de leerlingen van gymnasia, middelba
re scholen en kweek- en nijverheidsscho
len, kortom aan allen die, ouder geworden,
geen behoefte meer hebben aan lectuur
van hun jongere jaren en daarvan iets
voor dit doel kunnen afstaan. De minister
rekent hierbij op de hulp en medewerking
van het onderwijzend personeel. Natuur
lijk moeten alleen bruikbare exemplaren
worden afgestaan. De eigenlijke overdracht
zal niet door den minister doch door de
kinderen zelf geschieden.
n
Geen acuut revoiutie-gevaar
(Van onzen Parijschen correspondent).
In de Nederlandsche pers hebben de laat
ste weken vreemde en veelsoortige berich
ten gecirculeerd over een stakingsgolf, die
over Frankrijk loeien zou. En, zich referee-
rende aan een radiotoespraak van premier
Ramadier, waarin het volk tot kalmte en
discipline werd gemaand, heeft men aan
die berichten soms voorspellingen vastge
koppeld over in Frankrijk op handen zijn-
den burgeroorlog en andere mogelijke bloe
dige ontknoopingen van maatschappelijke
conflicten, waar het land door wordt ge
teisterd. Ter geruststelling van den Neder
landschen lezer kan ik melden dat deze
conclusies en voorspellingen op zijn zachtst
gezegd voorbarig mogen heeten.
Nog geen climax bereikt.
Wanneer wij thans aan den vooravond
van een nieuwe Fransche revolutie staan,
dan kan men zich die revolutie alleen maar
voorstellen als een „geleide omwenteling":
geleid natuurlijk door de communisten, die
hun tijd zeker niet in ledigheid verdoen en
hun greep op de massa inderdaad verster
ken. Doch bij een revolutie denkt men al
lereerst aan een spontane uiteenbarsting
van spanningen, die langzaam aan een
hoogtepunt bereikten. En ofschoon men
ziende blind moet zijn, om die spanningen
60. De Koning graaide in de zakken rond
en liet de diamanten fonkelen. „Beiloo!"
zei hij. „En dan te bedenken, dat die
schurkachtige markies d'Isengrim een paar
minuten geleden probeerde U door een laag
complot in ongenade te laten vallen'. Ha!
Wij zullen V tonen, hoe een Koning zijy.
dankbaarheid toont!" Hij stond op en klap
te in zijn handen. „Luister goed. heer hof
maarschalk!" zei hij toen de beer ver
scheen„baron Goedbloed heeft de schat
van Ermeric gevonden! Dit is een deel er
van! Wij- beslissen, dat baron Goedbloed
voortaan behandeld wordt zoals wij zelf!
Hij is onze broeder! Onthoudt dat goed,
heer hofmaarschalk! Hij moet behandeld
wordenzoals wij zelf!"
niet te ontwaren, is het evenzeer duidelijk,
dat men nog lang niet aan de climax toe is.
Men heeft eerder het gevoel dat zékere
directieven der communistische leiders uit
partijdiscipline worden gevolgd, dan dat
men van dien onweerstaanbaren volksdrang
tot handelen karaispreken, dien de romantici
graag „revolutionnair pathos" noemen. En
kele dagen geleden heeft de „Parti Répu-
blicain de la Liberté", die een grootscheep-
sche actie heeft ontketend voor een alge-
meene vrijspraak voor de vroegere volge
lingen van Pétain, een meeting belegd in de
Salle Wagram, die op enkele passen van de
Are de Triomph is gelegen. De communis
tische partij had een tegenactie voorbereid
en haar leden op een aantal punten in de
onmiddellijke omgeving van de vergader
zaal verzameld. Even voor den aanvang van
de samenkomst werd bekend gemaakt, dat
de Regeering de P.R.L.-vergadering had
verboden. Doch inplaats van deze overwin
ning luidruchtig te vieren, keerden de ma
nifestanten, even ordelijk als ze gekomen
waren, huiswaarts.Ik bevond me toevallig in
een Metro-station in de buurt van de Etoile
en had gelegenheid deze mensdhen gade te
slaan.
Gelooft u me: zij hadden niets van zege
vierende opstandelingen; zij leken eerder
brave burgers, die, na volbrachten plicht,
terugverlangden naar hun huiskamers om
den avond in gepaste vreugde met vrouw
of vriend onder het genot van een glas
pinard door te brengen.
De stakingen hebben plaats gevonden in
deze zelfde wat afgepaste en ordelijke at
mosfeer. Zij duurden met uitzondering
van die in het krantenbedrijf, die nu al
twee weken aanhoudt in den regel kort
en schenen er op berekend te zijn vooral
het maatschappelijk bestel niet te verlam
men of zelfs maar te ontwrichten. Men kan
ze dan ook het beste als „symbolisch" om
schrijven.
Onrustbarend is de situatie dus voor het
moment zeker niet en van een acuut revo
lutiegevaar moest men beter maar niet
spreken. Hoogstens van sociale voorposten
gevechten. Een voorloopige meting van de
krachten van progressie en behoud. Een
generale repetitie mogelijk, voor een alge-
meene staking, die het land in een situatie
zou kunnen brengen, waaruit het zich langs
den normalen weg moeilijk zal herstellen.
Maar zoover is het vandaag nog niet. En
men mag hopen en verwachten: morgen
nog evenmin.
r-vE BOEKENWEEK roept bij ons zot"
herinneringen wakker aan die jaren
toen wij zelf ons bescheiden deel hadden'
aan de verspreiding van dezen vorm var
bedrukt papier.
Onze carrière in den boekhandel be?c-
met de pijnlijke ontdekking, dat wij
op een podium terecht waren gekom'J
waar alles wat naar Wijs- en Schoen.^
dorstte tezamen stroomde. Integendeel,'hl
was een nette zaak met een net pubiitv
dat van 9 tot 6 uur den winkel binneo
dromde en dan met een smeekenden blii
een papiertje te voorschijn haalde, waaro
de onvermijdelijke Gullbranssen, Gejaai
door de wind, Hollands Glorie, Amman
Kiiller ,en het oeuvre van Hans Martin
voorkwamen. Soms ook Bruintje Beer f
waren ook meer efficiënte figuren, die al'
leen maar het hoofd om den hoek van al
deur staken, een gewilden titel in 0IJ;
richting schalden en op ons decent hoofd
schudden hun omzwervingen onvervew
bij onze collega's voortzetten. Na een weé
kwamen allen deemoedig terug en
klaarden met het werk, dat wij hen bij {J
eerste treffen hadden willen overhandigd
genoegen te nemen. Zelf waren wij er v«
overtuigd, dat deze producten minstens 200
goed waren als die de verlanglijstjes plach.
ten te sieren, doch een gebrek aan doel'
treffende uitgeversreclame had hen tol
winkeldochters gedoemd, met welke grai
cieuse benaming de boekhandel die werken
aanduidt, die niet binnen afzienbaren tiil
in klinkende munt worden omgezet. Ge-
lukkig hadden wij tenslotte nog maar &t
zoo'n exemplaar, dat de amoureuse brie',
wisseling van Jeanne Reyneke van Stuw?
en Willem Kloos bevatte. De vrienden va
Willem hadden blijkbaar iets tegen
proza van zijn geliefde, dat zich naar hia
meening niet ver genoeg van den koudes
grond verhief en de kennissen van Jeanne
misten de vleugels, die voor de bestijging
van den Parnassus noodzakelijk zijn, üno
stond het eenzaam op onze leege planken
De baas trachtte den verkoop te stimulee^
ren, door ons bij voorbaat de geldelijke op.
brengst af te staan, doch wij hadden den
moed al lang opgegeven.
Toen kwam 5 Mei 1945. Met oranje
sierde cliënten moesten beslist clandestiene
uitgaven hebben. Weer anderen vroegen 0!
er al Amerikaansche boeken en tijdschrj.
ten te krijgen waren. Tussehen al hel ga-
roezemoes stond een dametje in bont, va
het soort dat wij als „freule op leemen
voet" omschreven, geduldig op haar beu-
te wachten. Zij moest een mooi boek hei.
ben. Nu plegen boekhandels al sinds men.
schenheugenis alleen maar dit genre 0111 te
zetten, zoodat wij deze vraag in ieder geval
bevestigend beantwoordden. Maar mo:i
wilde in dit geval zeggen: dik en met leerei
band. En duidelijk leesbaar. Aan al dee
eisehen voldeden de gemelde liefdesbrte-
ven. Wantrouwend sloeg het menschje een
bladzijde op. Zij nam een steekproef. Ct
ons heen tierde de Bevrijding. Er was geu
gelegenheid om te wikken, en te wegen. Wij
mochten inpakken. Wij behoefden het air.
eens op de rekening te zetten. De freule
betaalde contant. Zoo werd de bevrijding
de dag van ons leven. Maar wij zouden
oneerlijk zijn, indien wij het feit, dat om
den volgenden morgen door een forschen
jongeman een dik boek ter ruiling werd
aangeboden, onvermeld lieten. „Ik houd
niet van dichtersbrieven", zei hij enkel
J.H.B.
De Amsterdamsche recherche heeft reeds
na enkele dagen de groote inbraak in een
bontatelier aan de Keizersgracht te Am
sterdam tot klaarheid gebracht. Uit dit
atelier werden Vrijdagavond 70 bontman
tels ter waarde van 100.000 gulden, eenige
coupons wollen stof, alsmede 50.000 tex
tielpunten en een bedrag van ongeveer
4000 gulden ontvreemd. Deze bult is bijna
geheel opgespoord en in beslag genomen.
Vier van de daders zijn aangehouden en
hebben reeds bekend. Verwacht wordt, dat
nog meer arrestaties zullen volgen.
Het gestolen goed is Vrijdagavond op een
grooten vrachtwagen geladen en daarmee
buiten de stad gebracht. Omwonenden kre
gen argwaan juist toen de wagen zich op
de Keizersgracht in beweging zette en
slaagden er nog in enkele zakken goed van
den wagen af te trekken. Vlak achter deze
vrachtauto volgden de heeren inbrekers in
een personen-auto. Buiten de stad kreeg
de vrachtwagen echter pech, zoodat de in
brekers zich genoodzaakt zagen het gesto
len goed tijdelijk op een in de nabijheid
gelegen boerderij onder te brengen. Da:;
heeft de recherche de buit in beslag geno
men, nog vóór de inbrekers kans hadden
gezien het goed naar een veiliger plaats
over te brengen.
Pen op de neus? Bradley, voorzitter van de sub
commissie voor koopvaardij in het Ameri
kaansche Huis van Afgevaardigden, hee.!
een wetsvoorstel ingediend, om alle Ameri
kaansche uitvoer naar de Sovjet-Unie stop 2 j
zetten, tot Moskou „een bevredigende ree
ling" treft inzake de 95 aan Rusland geleen
de Amerikaansche koopvaardijschepen.
Spionnage. Prof. Israel Halperin van de Queenl
University (Canada), die beschuldigd werf
van spionnage ben gunste van Rusland, U
wegens gebrek aan bewijs vrijgesproken. Da
vid Gordon Lunan een Canadeesoh ex-Intel*-1
gence-agent, die reeds voor hetzelfde tót
vijf jaar had gekregen, kreeg er nog eenjaf
bij. omdat hij in dit proces weigerde te ge
tuigen.
Ramp. Gisteren zijn in Nanking meer dan hou-
derddertig menschen verdronken, toen I
pontonbrug ineenstortte en terecht kwam c?
een twintigtal ei-volle sloepen. Slechts tw-* I
ting menschen konden worden gered. (U. PJ- 1
Verborgen vreugde. In Amerika is men begonna I
met radio-uitzenidimgen bestemd voor Rut- J
land, In het eerste programma waren onder
andere cowboy-songs en een lezing
democratie. Na deze eerste uitzending scluw
de New Yorksche „World Telegram": D(
Russen verbergen hun vreugde over het [ÓM*
we radio-programma op meesterlijke wijK'- j
Goede menschen en goedkoop. De Amerikaan
sche democratisohe senator Richard 8.
Russel heeft het idee geopperd oin Er. gel aai
Wales, Schotland en Ierland tot de Ver-
eenigde Staten te laten toetreden als 1
tot en met 52ste staat. Russell zei: „Het
goede menschen en het zou goedkooper voc.' I
ons zijn, dan te trachten hun naüonale e»- I
nomie te stimuleeren".
Prijsdaling. Een verkoopster van een PartJsdiM
bloemenwinkel leverde het volgende com
mentaar op de verplichte prijsdaling van
„In onzen winkel hebben we de prijzen I
eerst, met 10 verhoogd en daarna met 5 Vi
verlaagd".
„It's a long way" De Manchester Guardian wee! I
te melden, dat Russische matrozen officii 1
berispt zijn. wegens het zingen van ..T'PPJ* I
rary". Volgens den berisper was het lied}*
„bourgeois" en „hoogst ongeschikt voor Eu**
sische burgers".
