IJmuider Courant
Dr. van Mook acht den tijd van
twist en onderhandeling voorbij
Een Leege Dop
Financieringsregeling voor
particuliere® woningbouw
In Potsdam werd reeds besloten tot
herziening Dardanellen-verdrag
Dertien mijnwerkers omgekomen
Weerbericht
gle Jaargang No. 18o92
ux- Kennemerlaan 154, Tel. Redactie en
SiBt»tie 5437 - Haarlem: Gr. Houtstr. 93,
on 10724. Directeur-Hoofdredacteur 15054.
patters Z "B sPaarne 12' TeL 12713> 10132-
Direeteur-HoofdreJacleur: Robert Peereboom
KENNEMER EDITIE VAN HAARLEMS DAGBLAD
Dinsdag 23 Maarl 1947
Verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feest
dagen. - Abonnementsprijs per week 31 cent. per
kwartaal 4,Franco per post 4.50 - Giro
rekening 273107 ten name van Haarlems Dagblad.
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
van de zesennegentig mannen, die
der Vereenigde Stalen
twee-aan-twee, acht-
j EN
den Senaat
LINGGADJATI ONDERTEEKEND
2 Cn daarin, twee-aan-twee, acnt-
staten vertegenwoordigen met
e° al hevoegdheid, over alle buitenland-
oa' -orHra°en te beslissen die de Presi-
5*5 weKcht te sluiten, heeft de U.N.O.
.mnty shell" genoemd. Dat wil dus
iT duidelijk Nederlandsch, dat hij
j Organisatie der Vereenigde Volken.
=rtoe vijftig mogendheden, waaronder
„iren vaderland behooren, en die haar
z!], 1 ifpeft bii New Vork, heeft aangeduid
1 .en leege <b>P- Het klinkt niet vroolijk
het is in lijnrechte tegenstelling met de
vriendelijk-suggestieve omgeving waarin
Je U-N-O. leeft, namelijk die van Lake
SUSSbeleid van den President der Ver
eenigde Staten zelf moet senator Tydings
int deze trieste uitspraak bewogen heo-
hen Want in zijn bekende Boodschap aan
Het'Congres heeft hij verklaard dat de
it NO niet bij machte is het uitgeputte en
«•deelde Griekenland te helpen. Dat is een
ïlein land met een kleine en straatarme
hevolking, aanzienlijk minder talrijk dan
He Nederlandsche. Men zou zeggen dat de
ff v 0 tfezien de geduchte verklaringen in
haar Handvest en haai* verheven doel
Hen wereldvrede te waarborgen in staat
moest zijn de Grieken in hun nood bij te
«taan Maar zij kan dat niet, omdat zij in
zichzélf verdeeld is en Oost en West in haar
omvangrijke, schoon niet machtige boezem
om den voorrang strijden. Zij bestaat nog
„een twee jaar en reeds wordt zij bij kleine
en groote vraagstukken thuis gelaten, op
nog opvallender wijs dan dat indertijd den
Volkenbond overkwam. Bij Lake Success
zetelden haar ambtenaren, terwijl de Pre
sident der Vereenigde Staten de machte
loosheid der U.N.O. in Grieksche en Turk
se zaken proclameerde en terwille van
de olievelden in het Nabije Oosten vier
honderd millioen dollar aan het Congres
vroeg in een redevoering, die van nobele
jentimenten over vrijheid en democratie
overliep, maar die beoogde den Grieken
en Turken militairen steun te geven tegen
het communisme. Is dit het beleid der vele
kleine en middelgroote mogendheden, die
jnde U.N.O. vertegenwoordigd zijn? Is dit
het beleid van Frankrijk en Engeland of
van Europa, waarin het zich af moet spe
len? Neen. Zij worden er niet in gekend.
President Truman wenscht de Vereenigde
Blaten een eigen belkngenpolitiek, gesteund
Hoor militaire macht, te doen voeren.
Frankrijk en Engeland zijn niet sterk ge
noeg, de kleine en middelgroote mogend
heden praten heelemaal niet mee (en zijn
trouwens tot dusver te onderdanig, om een
plan tot nieuwen opbouw der wereld voor
te leggen) en Europa kan zich zelfs niet
doen hooren. Want het vormt geen geheel
en is versplinterd gelijk tevoren. Intus-
Fchen zijn de beraadslagingen,- die de
Groote Vier te Moskou over Duitschlands
]ot en nog enkele aangelegenheden van
wereldbeteekenis voeren buiten aan
wezigheid der overige bondgenooten
reeds in den aanvang vertroebeld door de
toegespitste tegenstelling tusschen Rusland
en de Vereenigde Staten, die President
Truman's rede heeft bewerkt.
Er zijn diplomaten, die zijn tactiek ver
klaren uit de eigenschap der Russen, om
terug te wijken als een aanvallend beleid
tegen hen wordt ingezet. Dat moge zoo
zijn. Het is niet alleen op diplomatiek ge
bied, maar ook in veldtochten tegen Rus
land gebleken. De resultaten van die veld
tochten, door Napoleon in 1812 en door
Hitler in 1941 ondernomen, zijn evenwel
zware nederlagen voor de aanvallers ge
weest, Als president Truman zich daaraan
gespiegeld had zou hij zijn huidig beleid
niet hebben ingezet. Op diplomatiek gebied
bezitten de Russen trouwens een nog in
drukwekkender traditie dan op militair.
Het roerende beroep op de Amerikaan-
Fche openbare meening, om vrijheid en
democratie in Griekenland en Turkije met
400 millioen dollar voor militaire uitgaven
te beschermen is des te minder overtuigend
geweest, omdat noch Griekenland, noch
Turkije thans democratisch geregeerd
worden. Maar steun, economischen steun
dan, hebben de Grieken zeker noodig.
Krijgen zij dien nu? Het ziet er niet naar
uit. Wat Turkije betreft: het is welvarend
en heeft gedurende den oorlog, waar het
buiten bleef, groote winsten gemaakt.
Hoofdzaak is evenwel dat toespitsing van
militaire machtsverhoudingen op den duur
steeds en onverbiddelijk tot oorlog leidt.
Of Rusland in het diplomatieke spel wat
terugwijkt, als zijn tegenpartij tot het of
fensief overgaat, heeft daar geen invloed
op. Het is maar een tijdelijk succes. En het
beduidt weer de oude tactiek uit den voor-
oorlogschen tijd, die steeds heeft gefaald.
Sinds den tweeden wereldoorlog hopen de
menschen vergeefs op grooter begrip en
grooter beleid. Zouden wij het dus moeten
toejuichen, als de Vereenigde Staten een
vreesachtige en toegevende houding tegen
Rusland aannamen? Natuurlijk niet en dat
is niette verwachten ook, want economisch
zijn zij veel sterker dan de Russen. Maar
ais hun President leiding aan de wereld
wilde geven en de democratie doen over
winnen, zou hij naar het welslagen en de
uitbreiding van den democratischen be-
windsvorm ook in internationalen zin
-- moeten streven inplaats van naar mili
tair machtsvertoon. De democratie heeft
maar één kans om te winnen: door te be
wijzen dat zij het beste bewindsstelsel is
an den menschen de meeste vrijheid en
het meeste levensgeluk schenkt. In dien
betoogtrant heeft ook Wallace, Truman's
felle tegenstander, hem beantwoord. Chur-
cuili is het daarmee niet eens. Churchill
heeft Truman's rede toegejuicht, die aan
sloot op zijn vroegere aanbevelingen in de
Universiteit van Fulton (Missouri). Maar
Uhurchill, die een vechtjas is, werd dooi
de Engelsche kiezers naar huis gestuurd
toen de oorlog uit was. Zoo dankten de
rianschen in 1919, na de overwinning,
Uemenceau af, die ook een vechtjas was
en pas begiftigd met den titel Père la Vic-
loire. Wij hebben in deze wereld behoefte
aa"'bouwers en scheppers van den vrede.
Wallace heeft gezegd, dat de Amerika
nen een groote kans hebben om de demo-
Ïwl en were*d op te bouwen. Ja, dat
nebben anderen ook al vaak gezegd. Maar
ais het zelf geen ideeën heeft, waarom leg
gen de Europeesche volken het dan de
nunne niet voor? Meer nog dan aan lee
ningen heeft de geteisterde wereld behoefte
aan uitzicht: aan een moedig plan, een toe-
'°mst. Inplaats daarvan krijgt zij van een
aer 96 invloedrijke mannen, die Amerika's
aenaat vormen, te hooren dat de U.N.O. een
ege dop is. Waar blijft dan het plan voor
n waarlijke organisatie van werkelijk
ereenigde Volleen, waarvoor niemand be-
r by ervaring het recept kent dan
te Vereenigde Staten? H. P,
„Twee volken hebben den eersten grondslag gelegd
voor een gezamenlijk verder gaan als gelijken"
In afwijking van het eerste bericht van Aneta, dat gisteren in ons blad werd opgeno
men en volgens hetwelk de overeenkomst van Linggadjati reeds gisterenochtend in
Batavia zou worden onderteekend, werd later zoowel door United Press als door Aneta
medegedeeld, dat de onderteekening was vastgesteld op heden, Dinsdag 25 Maart, om
half elf Nederlandschen tijd. De onderteekening heeft vanochtend plaats gehad in
tegenwoordigheid van talrijke Nederlandsche, Indonesische cn buitenlandsche .genoo-
digden in het Paleis Rijswijk te Batavia. Nadat de Nederlandsche en Indonesische
delegaties hun handteekening hadden gezet, had in het paleis aan het Koningsplein
ten receptie plaats. Op het Koningsplein werd nadien een groot vuurwerk afgestoken.
Om twaalf uur in den middag werden alle kantoren en scholen gesloten. Woensdag
zullen in de kerken van Batavia dankdiensten worden gehouden. De onderteekenings-
plechtigheid werd door ongeveer 70 Nederlandsche, Indonesische en buitenlandsche
genoodigden bijgewoond. Onmiddellijk na de onderteekening voerden prof. Schermer
horn, Soetan Sjahrir en dr. van Mook het woord.
De onderteekening geschiedde door het
plaatsen van handteekeningen onder de
volgende verklaring:
„Heden, den 25sten Maart 1947. is
deze overeenkomst met inachtneming
van de bijgevoegde correspondentie en
bescheiden onderteekend door de de
legaties, daartoe gemachtigd door de
regeerïngen van het Koninkrijk der
Nederlanden en van de republiek In
donesië".
De bedoelde brieven en bescheiden zijn
o.m.: De aanbiedingsbrief van de Neder
landsche regeering, welke door de Indone-
siër§ niet is aanvaard; het antwoord hier
op van de Indonesiërs: de brief van de
Commissie-Generaal aan Sjahrir, waarin
de laatste wordt uitgenoodigd tot het op
stellen van een eigen interpretatie:
Sjahrirs brief van 15 Maart waarvan de
hoofdpunten reeds zijn gepubliceerd en de
twee brieven van 2 en 10 Februari be
treffende den buitenlandschen dienst.
Na de onderteekening begaven zich de
genoodigden door den tuin van het paleis
Rijswijk naar het paleis aan het Konings
plein, waar de lt. gouverneur-generaal
recipieerde.
Rede van dr. van Mook
Aan de rede, die dr. van Mook na de on
derteekening uitsprak, ontleenen wij het
volgende:
„De onderteekening beteekent het einde
van een tijdperk, waarin twee volken,
die zich thans tot samenwerking hebben
verbonden, doch die door den oorlog ern
stig van elkander gescheiden waren ge
raakt, den weg tot elkander moeten terug
vinden. De oorlog heeft een plotselinge
afscheiding veroorzaakt, onze vijanden
hebben driedubbele muren tusschen ons
opgetrokken.
De geschiedenis na den 15den Augustus
heeft het ons niet gemakkelijk gemaakt
dit oogenblik te bereiken.
Toch moeten wij, terugziende op deze
negentien maanden, tot de erkenning ko
men, dat zij niet uitsluitend uit tegenspoed
en duisternis hebben bestaan. Door alles
heen heeft van den aanvang af menige
persoonlijke relatie tusschen Nederlander
en Indonesiër stand gehouden. De wereld
heeft in dien tijd, ten deele als gevolg
van eigen na-oorlogsche zorgen, het geval
Indonesië met geduld en sympathie aan
gezien en de gelegenheid tot overleg en
een vreedzame overeenkomst steeds open
gehouden. Vrienden uit tal van landen
hebben ons bijgestaan en slechts in en
kele gevallen is het proces van tot elkan
der komen door inmenging van vijandige
of onverantwoordelijke groepen en perso
nen bemoeilijkt.
Nu is het dan zoo ver, dat niet alleen
twee regeeringen maar inderdaad twee
volkeren den eersten grondslag hebben
gelegd voor een gezamenlijk verder gaan
als gelijken, die voor elkander meer kun
nen beteekenen, naarmate zij dieper van
de mogelijkheid van dit samengaan over
tuigd geraken.
Er is haast bij de verwerkelijking van
dit verdrag. Immers, het land is arm, het
snakt naar herstel van de rust en hernieu
wing van de werkzaamheid. Er kan nu een
einde komen aan alle locale twisten en
plaatselijken strijd, die tot dusver de re
constructie hebben vertraagd en verhin
derd. Van vandaag af kunnen en moeten
openbare uitingen aan beide kanten den
toon van wantrouwen, verdachtmaking en
vijandschap laten varen en dienen publica
ties zich'te richten op het constructieve.
De tijd van twist en onderhandeling is
voorbij, de tijd van vriendschap en samen
werking is aangebroken.
In wezen is het niet zoo moeilijk de
juiste houding en de juiste richting te vin
den. Want het is gemakkelijk in te zien,
dat goed en krachtig werk van de beide
partners niet alleen de verwezenlijking
van ieders eigen doelstellingen naderbij
brengt maar ook en juist voor den deelge
noot van het grootste belang is. Wij kun
nen het ook tot een voorbeeld maken in
deze wereld door de handen ineen te slaan
en een periode van strijd en geschil voor
goed af te sluiten.
De lange en moeilijke maanden tusschen
Linggadjati en vandaag hebben een zwa-
ren wissel getrokken op ons geduld en on
ze geestdrift- Het langdurige naspel van
den oorlog heeft ontmoediging en bitter
heid gebracht- Wij moeten dit alles over
winnen. Laat ons juist daarom vandaag
de spinnewebben om ons wegslaan en met
overtuiging en vertrouwen het werk van
den vrede beginnen".
Lord Killearn, de Britsohe bemiddelaar
Twee suikerfabrieken
bij Modjokerto bezet
Onze correspondent te Batavia seint ons:
Zondag 23 Maart hebben Nederlandsche
troepen twee suikerfabrieken in de om
geving van Modjokerto bezet, name
lijk die van Gempolkerep en Brangkal. In
de eerstgenoemde fabriek werd een groote
hoeveelheid suiker aangetroffen, naar
schatting 10.000 ton. De bezetting had
plaats zonder tegenstand van Indonesische
zijde en er werden geen verliezen geleden.
bij de onderhandelingen die aan de over
eenkomst vooraf gingen, was niet bij de
onderteekening aanwezig. Volgens mede-
deelingen van Sjahrir was hij verhinderd
om naar Batavia te komen. Sjahrir heeft
ook nog medegedeeld, dat de delegaties
zich thans eerst zullen bezig houden met
de regeling van de financieele en econo
mische problemen.
Schermerhorn:
„Innig verheugd"
Prof. Schermerhorn wees in zijn toe
spraak op het feit, dat de gekozen weg on
getwijfeld moeilijkheden en gevaren in zich
bergt, doch dat de keuze thans beide dele
gaties innig verheugt. „Wie uwer heeft
niet de fantasie", aldus prof. Schermer
horn, „om te gelooven dat de Koninklijke
rede van 1942 ook zou zijn gehouden, wan
neer noch Nederland noch deze landen be
zet zouden zijn geworden?" Spreker zeide
met nadruk dat de komende ontwikkeling,
mits met zorg geleid, ruimte zal geven
voor een dieper bevrediging. Prof. Scher
merhorn zeide vervolgens: „Het zal er om
gaan, of wij er in zullen slagen tezamen
aan de groote massa geleidelijk iets te
geven van een grootere welvaart en een
klein beetje menschelijk geluk". Zich tot
de Indonesische delegatie wendend, her
innerde spreker aan hetgeen Sjahrir on
langs zeide, n.l. dat het niet gaat om for
mules, doch om de vraag of men bereid is
elkander eenig crediet te geven. Prof.
Schermerhorn besloot aldus: „Wij weten
dat deze weg de eenige weg is. Een smal
pad, dat voert langs afgronden van wan
trouwen en dat een onverwoestbaar ge
loof vergt van allen, die als menschen van
goeden wille aan dit brooze begin staan,
hetwelk niet alleen in de zeventien arti
kelen is neergelegd, maar bovenal in den
geest, welke ons gezamenlijk heeft ge
voerd naar het punt, waarop dit resultaat
is bereikt en aan de volkeren is voorge
legd".
Noorsch schip gezonken
bij Terschelling
Ook de „Garnes" liep
op een mijn; bemanning
gered
Voor de derde maal binnen zes dagen is
bij Terschelling een schip op een mijn ge-
loopen. Het was het 3000 ton ipetende
Xoorsche stoomschip „Garnes". Het werd
door de ontploffing zoo ernstig beschadigd,
dat het in den afgeloopen nacht is gezon
ken.
De „Gaiiies" liep gistermiddag om
streeks twee uur op een mijn, waardoor
een gat onder de waterlijn ontstond. Het
water stroomde naar binnen en weldra
maakte het schip zwaar slagzij. Een Gro-
ningsche kustvaarder, die in de nabijheid
voer, kwam terstond te hulp en nam de
helft van de bemanning van de „Garnes"
aan boord. De sleepboot „Stortemelk" van
de reederij Doeksen heeft later de overige
opvarenden van boord gehaald. De kapi
tein van de „Stortemelk" verklaarde toen
reeds, dat het waarschijnlijk niet mogelijk
zou zijn, de „Garnes" te behouden. Hij
bleek juist gezien te hebben, want in den
afgeloopen nacht is het schip in de golven
verdwenen.
Nekkramp bij militairen
in Gilze-Rijen
Te Gilze Rijen is in het militaire kamp
Prinsenbosch bij twee militairen nekkramp
geconstateerd.
De beide gebouwen waar de patiënten
verblijven, zijn geïsoleerd.
Ameland weer uit den brand
Honderd dagen op één na resideerde Ko
ning Winter op het eiland Ameland, maar
op dien eenen dag is hij met de Noorderzon
vertrokken. Met ingang van Dinsdag heeft
de hulpveerboot den gewonen dienst Nes
Holwerd hervat en morgen komt de post
boot weer in de vaart.
Het woord is aan.
Vauvenargues:
Men oordeelt niet zoo verschil
lend over de anderen als over
zichzelven.
Nederlandsche industrie
voor montagewoningen
In de Memorie van Antwoord over de
rijksbegrooting van Openbare Werken en
Wederopbouw verklaart de minister van
Wederopbouw en Volkshuisvesting, dat bij
den Woningbouw naast een zeer belang
rijke taak voor de overheid en met de
overheid samenwerkende woningbouwcor
poraties ook een taak is weggelegd voor de
particuliere bouwnijverheid. Dat in de af
geloopen maanden de meeste woningen ge
bouwd zijn door het rijk, de gemeente of
woningbouwcorporaties, vindt dan ook zijn
oorzaak in de omstandigheid, dat geen be
vredigende financieringsregeling voor den
bouw door particulieren bestond, met als
gevolg, dat deze laatsten niet tot bouw
wenschten over te gaan. Verwacht kan
worden, dat hierin verbetering zal komen
leder seizoen heeft zijn speciale foto's: Da zomer is geabonneerd op het korenveld,
de herfst op een volgeladen fruitboomgaard, de winter brengt 't witbesneeuwde park
met de kruimels-strooiende kleuters aan den bevroren vijverde lente kan hei niet
af zonder de pasgeboren lammetjes, doch om dat lentebeeld niet al te traditioneel te
maken, koos onze fotograaf ditmaal eens een zwart. Niettemin, het is, en blijft een
echt lente-tafereeltje!
Publicatie van
geheime clausules
Het Amerikaansche ministerie van Bui
tenlandsche Zaken heeft gisteren de ge
heime overeenkomsten gepubliceerd, die
vervat waren in de protocols van de confe
renties te Teheran, Jalta en Potsdam. De
tot nog toe niet gepubliceerde clausules
uit het protocol van Potsdam hebben be
trekking op een overeenkomst, dat van
Oostenrijk geen iherstelprestaties zullen
worden verlangd; verder op een herziening
van de Conventie van Montreux, betref
fende de zeeëngten van de Zwarte Zee;
de internationale zóne van Tanger; het
terugtrekken der geallieerde troepen uit
Ferzië en herziening van de werkwijze dei-
geallieerde bestuurscommissie in Roemenië,
Bulgarije en Hongarije.
De tekst van de militaire bepalingen
van de conferentie van Teheran, op 1 De
cember 1943 door president Roosevelt,
generalissimus Stalin en Churchill getee-
kend, onthult, dat men oorspronkelijk had
besloten, dat „D-day" voor de invasie van
het door de nazis bezette Frankrijk, in Mei
1944 en niet in Juni zou plaats vinden, en
dat besloten was, dat de betrokken staven
een plan zouden ontwerpen om den vijand
met betrekking tot deze operaties te mis
leiden. Men was het er voorts over eens,
dat het van militair standpunt bezien zeer
wenschelijk was, dat Tui-kije voor het eind
van 't jaar aan de zijde der geallieerden in
den oorlog zou komen.
Een tot nog toe niet gepubliceerde clau
sule van het protocol van Potsdam met
betrekking tot de engten van de Zwarte
Zee bepaalt: „De drie regeeringen erken
den, dat de Conventie van Montreux met
betrekking tot de engten herzien moet
worden, daar zij niet in de huidige omstan
digheden voorziet. Overeengekomen is, dat
als volgende stap de zaak door middel van
directe besprekingen tusschen elk der drie
regeeringen en de Turksche regeering
moet worden opgenomen".
De overeenkomst van Potsdam bevat
nog bepalingen, die volgens functionaris
sen niet bekend waren, over de verdeeling
van de Duitsche marine.
Bevin bracht Stalin
„beleefdheidsbezoek'
De Britsche minister van Buitenlandsche
Zaken, Bevin, heeft gisteren, vergezeld van
den Britschen ambassadeur te Moskou, sir
Maurice Peterson, en zijn -particulieren
secretaris, een bezoek aan generalissimus
Stalin op het Kremlin gebracht.
Dit bezoek werd officieel „een beleefd
heidsbezoek" genoemd. Het onderhoud tus
schen Bevin en Stalin duurde ongeveer 5
kwartier. Radio Moskou meldt, dat Zaroe-
bin, Sovjet-ambassadeur te Londen, bij het
bezoek van Bevin aan Stalin aanwezig was.
Mosselzaadvisscherij
weer gesloten
Met ingang van 31 Maart worden de
banken voor de mosselzaadvisscherij in de
Zeeuwsche stroomen. die 24 Augustus wa
ren opengesteld, weer voor de publieke
visscherij gesloten.
De raad van de Arabische Liga maakte Zondag bekend, dat hij de nationale eischen
van Egypte volledig zal ondersteunen. De raad was gedurende drie uur bijeen en
aanvaardde een resolutie, die ondersteuning inhoudt van Egypte's eisch tot volledige
en onmiddellijke evacuatie van alle Britsche troepen en de eenheid van het Nijldal
onder de Egyptische kroon.
Fatale brand in de Staatsmijn „Hendrik"
Door een brand in de Staatsmijn „Hendrik" te Heerlijn zijn dertien mijnwerkers om
het leven gekomen. De brand is gistermorgen omstreeks elf uur door onbekende
oorzaak uitgebroken in een oude galerü op de 636-meter verdieping. Het vuur breidde
zich snel uit over een lengte van ongeveer 100 meter. Er ontstond een geweldige rook
ontwikkeling, waardoor een dertien-tal mijnwerkers, waaronder éen opzichter,
bedwelmd is geraakt. Onmiddellijk werd alarm gemaakt en gingen de reddings
ploegen naar beneden. Men slaagde er slechts in het stoffelijk overschot van één man
Gisteravond is nog het stoffelijk over
schot geborgen van een 54-jarigen bank
werker, over wiens lot men in onzekerheid
verkeerde, daar niet vaststond, dat hij zich
in de galerij bevond toen de brand uitbrak.
Men heeft toen de hoop opgegeven, de
overige elf vermisten nog levend te redden.
Het gedeelte, waar de brand woedde, werd
afgesloten. In den afgeloopen nacht heeft
men vijf lijken kunnen bergen.
Dit is de tweede maal, dat de staatsmijn
„Hendrik" door een ernstig mijnongeluk
wordt getroffen. De eerste maal geschiedde
dit op Vrijdag 13 Juli 1928. Ook toen von
den dertien mijnwerkers den dood.
Het Zuid-Westen optimistischer
over het wintergraan
De schade door den strengen winter toe
gebracht aan het te velde staande winter
graan, waarvan gevreesd werd, dat het ge
heel verloren zou zijn, blijkt in Schouwen
Duiveland, St. Philipsland en West-Bra
bant nogal mee te vallen. Wel is aan som
mige perceelen ernstige schade aangericht,
doch de catastrophe blijkt niet zoo groot als
verwacht werd. Vele perceelen hebben zich
zelfs uitstekend gehouden.
Henriëtte Roland Holst eere-doctor
aan de Amsterdamsche universiteit
De Senaat der universiteit van Amster
dam heeft besloten het Eere-Doctoraat in
de faculteit der Letteren en Wijsbegeerte
te verleenen aan prof. mr. P. N. v. Eyck te
Wassenaar; Herman Teirlinck te Beersel-
Lot (bij Brussel); Henriette Roland Holst
te Bentveld; Kam iel Huysmans te Antwer.
pen en Frits Lugt te 's-Gravenhage.
nu op 27 Januari de „Financieringsrcgeling
Nieuwbouw 1947" in de Staatscourant be
kend is gemaakt. In het kort komt deze
hierop neer, dat de staat bereid is jaarlijks
pCt. rente te verstrekken over dat ge
deelte van de stichtingskosten, dat onren
dabel moet worden geacht. Mocht over tien
jaar (met de mogelijkheid van verlenging
tot vijftien jaar) er nog een onrendabel deel
dezer kosten aanwezig zijn, dan zal de staat
dit voor zijn rekening kunnen nemen. Deze
regeling is alleen van toepassing op wonin
gen met een inhoud van 500 kubieke meter
of minder, omdat juist aan dit soort wo
ningen een nijpend tekort is.
Voor 1947 wordt voor den woningbouw
een bouwvolume beoogd, overeenkomende
met 28.000 woningen van een gemiddelden
inhoud van 285 kubieke meter. De beslis
sing omtrent de grootte der te bouwen wo
ningen, mits blijvende beneden de 500 ku
bieke meter, berust bij de gemeente. Daar
bij zal worden nagegaan, of de bouw het
beste kan geschieden door de overheid, een
woningbouwcorporatie of een particulier.
Voor het verkrijgen van gronden, benoo-
digd voor den volkswoningbouw, wordt
door het college van Algemeene Commis
sarissen voor den Wederopbouw gebruik
gemaakt van de bevoegdheid tot onteige
nen. Zulks geschiedt aUeen indien de ge
meente., die de onteigening aanhangig
maakt, aantoont, dat geen gemeentegrond
voor den beoogden bouw aanwezig is.
Montage-woningen.
Ten aanzien van den wensch een Neder
landsche industrie van fabriekmatigen wo
ningbouw in het. leven te roepen, kan wor
den medegedeeld, dat in dit opzicht reeds
veel voorbereidend werk is geschied. Veel
hangt eehter af van de vraag of de produc
tie van montagewoningen tegen prijzen kan
geschieden, welke de prijzen van gewone
woningen niet noemenswaard overschrij
den. Blijkt deze mogelijkheid aanwezig, dan
zal nog dit jaar met een vrij belangrijke
productie een begin worden gemaakt.
De minister is van meening, dat gestreefd
moet worden naar beperking van het aan
tal woningbouwverenigingen.
Er wordt op toegezien, dat bij de uitvoe
ring van werken door het rijk of door ge
meenten of woningbouwcorporaties met
financieelen steun van het rijk geen aan
nemers worden ingeschakeld, die niet be
trouwbaar of solide zijn.
Gebrek aan materiaal.
Indien de materialenpositie, vooral die
van hout en ijzer, zoo slecht blijft als zij
op het oogenblik is, is het zeker, dat niet
verwezenlijkt zal kunnen worden wat bij
het opstellen van de begrooting voor oogen
stond. Voor beide artikelén is Nederland
vrijwel geheel op den import aangewezen.
Aangezien echter in de geheele wereld de
vraag groot is en het aanbod gering, is het
uiterst moeilijk eenigszins behoorlijke hoe
veelheden aan te koopen. Daarbij komt, dat
de beschikbare deviezen beperkt zijn en de
prijzen soms buiten, verhouding hoog.
Reeds lang wordt er met Engeland,
Frankrijk en de Vereenigde Staten onder
handeld over de mogelijkheid hout uit
Duitschland te betrekken. Er zijn reeds
enkele kleine partijen aangevoerd. In de
Fransche zóne van het Schwarzwaldwis op
het oogenblik een Nederlandsche maat
schappij met Nederlandsche arbeiders bezig
hout te kappen, bestemd voor ons land.
De omvang der voor wederopbouw be
schikbare bouwmaterialen hangt niet uit
sluitend af van de grootte van den import,
maar evenzeer van de verdeeling tusschen
de bouwnijverheid en andere verbruikers.
Zoo ontvangt de wederopbouw -op het
oogenblik 45 pCt. van het hout en 25 pCt.
van het ijzer.
De minister erkent den voorrang voor het
bouwen van woningen, doch zou slechts bij
uiterste noodzaak een zoo drastischen maat
regel willen nemen, allen anderen bouw ver
der uit te sluiten. Zou uitsluitend aandacht
aan den woningbouw worden geschonken,
dan zou de kans groot zijn, dat de bestaans
mogelijkheid voor een aantal van de ge
troffen burgers zou gaan ontbreken. Daar
om worden ook materialen beschikbaar ge
steld voor den herbouw van andere objec
ten dan woningen.
Tot de werkzaamheden, die naar het
oordeel van den minister ook in beperkten
omvang voortgang moeten hebben, behoort
de bouw van kerken. Ofschoon ook bij den
bouw daarvan soberheid zal moeten worden
betracht, wordt er voor gewaagt, dat hier
mede niet te ver wordt gegaan.
Bouw van noodwinkels en van nood
woningen komt vrijwel niet meer voor.
Vergoeding materieele oorlogsschade.
De minister is er zich van bewust, dat
de regeling van de vergoeding van de ma
terieele oorlogsschade in de practijk vele
bezwaren heeft. De vraag is echter of een
regeling kan worden gevonden, welke een
voudiger is en toch door zijn ambtgenoot
van financiën met het oog op de finan
cieele consequenties kan worden aanvaard.
Het beoordeelen in beroep van toege
kende rijksbijdragen eisoht groote deskun
digheid. In het laatste kwartaal van 1946
zijn 7624 bijdragen vastgesteld.
ooooortfwyfooeoocioooooooooooeincioorificooeocyooooooooaQooGc»
KOUDE NACHT
Verwachting, medegedeeld door het
KN.M.I. te De Bilt. geldig van Dins
dagavond tot Woensdagavond:
Geleidelijk toenemende wind tusschen
West en Zuid en toenemende bewol
king met later plaatselijk eenige lichte
regen. Vannacht vrij koud met voor
namelijk in het Noorden en Oosten van
het land nachtvorst. Morgen overdag
weer hoogere temperaturen dan van
daag.
26 Maart:
Zon op 6.32 uur, onder 19.02 uur
Maan op 8.33 uur, onder 23.47 uur
COOOOOOOOOQQOOOOOOOOOOCCXi'»»icoo<XKy>'>jooocoyy?
