C
Vissers in troebel water
r~
J
Oorlogsmateriaal voor vredesdoeleinden
De Republikeinen maken geen haast
CALVÉ'S
Panda en de Meester^detective
3
mg
Engeland stroopt de mouwen op
DONDERDAG 8 MEI 1947
IN DE WERELDPOLITIEK:
Onder de talloze geruchten, die op ge
zette tijden in de pers opduiken over de
activiteit der-bezettende'mogendheden ter
beïnvloeding van het v Duitse volk in de
richting van hun uiteenlopende politieke
overtuigingen, is er een. dat met de regel
maat van de klok terugkeert en wel in een
telkens indrukwekkender vorm. Dat is het
gerucht, Volgens hetwelk in de verschillen
de zones gewapende en militair geoefende,
eenheden van Duitsera worden gevormd,
met het doel'té zijner tijd als spion te wor
den gebruikt in het schaakspel der bezet
tende mogendheden, waarvoor het politiek -
braalcliggende Duitsland hetgeruite veld
vormt.
Het is altijd gevaarlijk, op een bepaald
moment veel aandacht aan d.it gerucht te
ïschenken, daar men dan de kans loopt
evidente bewijzen voor de leugenachtig
heid van het bericht 'te ontmoeten, waarT
door men met spijt aan de verspilde aan
dacht terug denkt. De hardnekkigheid,
waarmede telkens weer opnieuw het ste
reotiepe gerucht te voorschijn komt.
dwingt echter de attentie onweerstaanbaar
af, met het gevolg dat aan een beschou
wing van deze aangelegenheid niet te ont
komen is. Het gerucht heeft een groot
voordeel, namelijk dat het interessant is:
„Se non ver®.geldt in dit geval wel
bij uitstele.
Het behoeft geen betoog, dat de Duitsers,
in de leegte van hun weinig uitzicht bie
dend leven, dat zowel politiek als econo
misch een minimum aan bemoedigends
heeft-, gaarne de gelegenheid aangrijpen
om met veel gefluister en veelbetekenend
commentaar zich bezig te houden met al
les, wat met de plannen der bezetters te
maken heeft en vooral, met datgene wat
'mogelijk de kloof tussen Oost efi West kan
verbreden. Men kón er van op aan, dat vele
Duitsers met een soort van fatalistisch
leedvermaak him steentje bijdragen tot
verbreiding van geruchten, die een licht
zouden kunnen werpen op de tegen elkan
ders belangen gerichte activiteit der be
zettende mogendheden. Het is opvallend
doch begrijpelijk, dat de mededelingen
over de militaire training van Duitsers in
de Russische gevangenkampen altijd weer
hun' ronde door de wereld Jaeginnen in de
kringen der uit Rusland teruggekeerde
krijgsgevangenen, die. volgens de verha
len, zelf altijd weertoevallig, niet behoor
den tot de categorie krijgsgevangenen; die
door dq, Sovjet-autoriteiten tót de taak om
in militair verband de communistische le
vensbeschouwing in Duitsland te importe
ren, waren uitverkoren. Men behoeft er
ook niet aaiï te twijfelen dat de beschuldi
gingen, die aan Russische zijde gecreëerd
worden tegen de Westelijke mogendheden
beschuldigingen die inhouden dat in de
Westelijke zones militaire Duitse formaties
worden gereed gehouden hun voedsel
vinden in de vertelsels der Duitsers, die
uit de Westelijke zones naar de Russische
terugkeren.
De namen van de Duitse generaals von
Paulus, de verliezer van Stalingrad en von
Seydlitz, zijn assistent, worden herhaal
delijk genoemd als'de onder Russische
auspiciën staande commandanten van het
Duits-communistische legioen, dat volgens
de verhalen klaar staat om de sleutelposi
ties.in Duitsland te "bezetten en de poli
tieke structuur van de Sovjetstaat te ves
tigen. Het ligt voof de hand dat beroemde
mannen met beroemde nqmen het verhaal
moeten illustreren en aangezien vori
Paulus en von Seydlitz de bekendste mi
litairen in handen, der Russen zijn, is het
niet te verwonderen dat zij een rol in het
voorlopig nog erg fictief lijkehdé
drama krijgen te spelen. Volgens de ge
tuigenis van Frau. von Seydlitz zitten deze
heren echter nog min of meer werkeloos
achter het prikkeldraad van een kamp bij
Moskou, totaal onkundig $an de fantasieën
die men om hen heeft heen geweven en
alleen maar verlangend naar huis, vrouw
en kroost.
Het spreekt van zelf dat de correspon
denten van de grote bladen en persbu-
reaux, die in Duitsland naar nieuws speu
ren, hun uiterste best doen om iets meer
te weten te komen!over deze aangelegen
heid. Tot nu toe moeten zij echter erken
nen. dat niets met zekerheid kan worden
vastgesteld en dat alle sensationele ver
halen over de kwestie te herleiden zijn tot
vage vertelsels van Duitsers, die ,,het weer
van anderen hebben".
Wanneer men gaat overwegen, wat de
aanleiding tot al deze onrustbarende ver
halen zou kunnen zijn en daarbij even ter
zijde laat dat er Duitsers en anderen zijn
die groot belang hebb.en bij het stichten
van wantrouwen tussen de bezetters, komt
men tot de conclusie dat de massale „de
mocratische cursussen"-, die de Amerikaan
se bezettïngsautoriteiten in hun zóne voor
Duitsers organiseren, heel gemakkelijk de
oorzaak zouden kunnen zijn van een soort-
Amerikanen gaan Nederland
filmen
De staf van James A. Fitzïj'atrick, de
heren Ralph Donaldson (regisseur) en
Keith Covy,(cameraman), die zich zal be
zig houden met het verfilmenvan diverse
objecten in Nederland, is dezer dagen in
Nederland per K.L-M. gearriveerd. De ver
schillende films worden verenigd in een
propaganda-serie (,-,Traveltalks"), welke
door de Metro-Golwvn-Mayer in Amerika
en elders zullen worden vertoond.
Déze verfilmingen vormen een onderdeel
van de actie, welke wordt gevoerd door de
Algemene Nederlandse Vereniging voor
Vreemdelingenverkeer, om buitenlanders
naar Nederland te trekken.
De radio geefl Vrijdag
HILVERSUM .301.5 M.
7.00. 8.00. 13.00, 18.00 en 23.00 uur Nieuws. 7.16
Gymn. 8.50 Voor de'vrouw. 10.00 Morgenwijding.
10.20 Regenboog. 10.45 Cello en piano. 11.15 Voor
de vrouw. 11.30 Krontjongband. 12.00 Orgel. 12.30
Sportagenda. 12.35 De Skymaslers. 13.15 Geza
Kiss. 13.45Children's Conner", 14 00 Kookkunst.
14.20 Kamerorkest. 16.00 Orgelspel. 18.30 Voor
de jeugd.-17;00 Zang en plano. 17.30 Muzikaal
babbeltje. ,18.25 Symph. orkest. 18.30 Strijd
krachten. 19.00 penk om de bocht. 19.30 VPRO-
cursus, 20.30 Lezing Christendom en Cultuur.
21.00 Men vraagt en wij draalen, 21.45 Amateurs.
22.15 Jazz-uiazending. 22.40 A vond wij ding. 23.15
Symph. orkest.
HILVERSUM If, 415.5 M., 218 M. en 1875 M.
7.00, 8.00, 13.00, 19.00 en 23.30 uur Nieuws. 7.15
Gymn. 7.30 Orgelspel. 7.45 Woord van de dag.
815 Grarn.pl. 9.50 Yehudl Menuhln. 10.30 Johan
nes de Heer. 11.00 Zang en plano, 10.30 Orkest
muziek. 12.00 All round sextet. 12.20 Planodüo.
13.15 Lentestemming. 14,20 Oude en nieuwe
schrijvers. 14.40 Dameskoor. 15.15 Rott. piano
kwartet. 16.00 Declamatie. 16.30 Scala-sextet.
17.45 Orgel. 18.00 Metropole-ork. 18.45 Prediking
op Timor. 19.30 Geestelijke liederen. 19.45 Cau
serie. 20.05 ..De stemvork". 20.15 Bijbel en mu
ziek. 20.45 Causerie. 21.00 Phllh. ork. 22.00 Vra
gen aan voorbijgangers. 23.00 Gram.pl.
gelijk gruwelverhaal voor gebruik in- Rus
land. Wanneer de Russen de in- hun kam
pen opgeborgen Duitse soldaten les geven
in communistische levensbeschouwing,
doen zij practisch niets anders dan wat de
Amerikanen en ook de Engelsen deden en
doen: Zij trachten de Duitsers te „demo
cratiseren" volgens hun opvatting van de
mocratie en zij doen daardoor zelfs dat
gene, wat de overeenkomsten van Potsdam
en Jalta voorschreven. Het is de grote
vraag, of er veel Duitsers zullen zijn die
de praktijk van het communisme door een
„stoomcursus" als de ideale samenleving
zullen gaan beschouwen, doch aan de an
dere kant is ook gebleken dat een groot
percentage der in Amerika in luxeuse
kampen „democratisch" gedrilde Duitsers
openlijk verklaarde, het nationaal-socia-
lïsme nog steeds als het zegenrijkste poli
tieke systeem, te beschouwen. Waarmede
is aangetoond dat noch aan de eene. noch
aan de. andere kant de mogelijkheid tot
vorming van' massale „bekeerde" en be
zielde Duitse legioenen bestaat- De Russen
zullen daarnaast toch wel zoveel van de
praktijk der „ideeële infiltratie" weten,
dat- zij zich niet zullen wagen aan het ha
chelijke. experiment om met egfi uit deels
onbetrouwbare elementen opgebouwde
militaire eenheid hun prestige als bezet
tende mogendheden in de waagschaal te
stellen.
Intussen soheppen al deze onbevestigde
en ongeloofwaardige verhalen een sfeer,
die de onrust en donkere toekomstver
wachtingen in Europa niet weinig bevor
dert. Wie met deze fantasieën gediend
zijn? In de eerste en waarschijnlijk enige
plaats de vijanden van orde', rust én op
bouw. die met een revanche-complex over
de ruïnes dwalen en in koortsachtige span
ning uitzien naar het moment waarop het
watei* opnieuw zo troebel" is" geworden, dat
zij er met "boosaardig genoegen hun buit
kunnen uitslepen. J. L.
KwisiNsitilppers
Dc Franse toneelspeler en regisseur Jean
Louis Barrault, die in ons land vooral door de
film van Marcel Carnê „Les enfants du" para
lis" bekend is geworden, gaat een film maken
naar een stuk van de existensdalist Jean Paul
Sartre, getiteld „Typhus".
Lawrence, de- Zuid-Afrikaanse minister
van justitie heeft te Kaapstad een tentoonstel-
.Ing van moderne Nederlandse kunst geopend.
Hij verklaarde, dat de expositie niet alleen van
belang is voor het culturele Jeven van Kaap
stad, doch levens het sym'bool is van de banden,
die Nederland en Zuld-Afrlka vei-enigen.
Er wordt gespaard
Volgens de door de Nederlandse Spaarbank-
bond gepubliceerde cijfers werd bij de aange
sloten spaarbanken,in Maart ingelegd f 2C.083.927
en terugbetaald f 22.710.624, zodat in Maart
f3.373.103 meer werd ingelegd dan. terugbe
taald. Voor het eerste kwartaal van 1947 belie
pen inleggingen en terugbetalingen respectie
velijk £79.999.216 en £65.246.144 zodat de eerste
drie maanden van dit jaar een overschot var
Inleggingen Iróven terugbetalingen hebben op
geleverd van 14.753.072. Bij dè bankspaarban-
kei\ bedroeg de inleg in Maart £1.477.765 en dè
terugbetaling f 1.376.497 en ln het eerste kwar
taal respectievelijk 3.563,314 en 3.023.913, zo
dat ook hier een toerfeming van de spaargel
den kan. worden waargenomen,
etaoin shrdlu cmfwyp shrdlu elsaoln shrdlu
De heer A. H. J. Lovink, de- pasbenoemde
Nederlandse ambassadeur le Moskou Is met
verlof van zijn post afwezig.
Wetenschap en vredesindustrie konden
veel gebruiken
Enige tijd geleden stelde een journa
list de eigenaar van een grote naalden
fabriek in Groot-Brittaimië de vraag wat
er eigenlijk met de millioenen spelden ge
beurde die zijn fabriek jaarlijks vervaar
digde. En zijn vraag nader toelichtend
zei hij: „Gedurende de laatste 40 jaren
heeft u bergen spelden geleverd, het ene
jaar na het andere! SpeMen zijn echter
geen consumptiegoederen en slijten niet.
Wat gebeurt er dan Uiteindelijk met der
gelijke enorme hoeveelheden?". De spel-
denfabrikant wist hierop echter geen ant
woord en kon slechts verklaren dat deze
kwestie niet op het terrein van de produ
cent lag
Velen moeten zich dezelfde vraag ge
steld hebben met betrekking tot de enor
me massaproductie van oorlogsmateriaal,
machines en onderdelen, wèt gebeurde er
uiteindelijk met dit materiaal dat op grote
schaal vervaardigd werd, onverschillig of
de oorlog lang dan wel kort zou duren.
Dit is zeker geen secondaire vraag, vooral
met het oog op de enorme hoeveelheden
'grondstoffen die op deze wijze aan de ge
wone verbruiks- en vredesindustrieën ont
trokken werden.
Het belang.van deze vraag blijkt wel uit
het feit dat reeds in 1944, in het middem
Grote kwesties wachten nog op behandeling,
doch de Indonesiërs hebben het te druk
(Van onze correspondent)
Ruim een maand is verstreken sinds de
ondertekening van het vbasis-aceoord, zon
der dat we veel verder zijn gekomen wat
de uitvoering van Linggadjati betreft. Er
zijn een paar honderd politieke gevange
nen vrijgelaten, men kwam overeen, dat
Modjokerto zal worden gedemilitariseerd',
een republikeinse resident heeft zich in
Buitenzorg geïnstalleerd en het ministerie
van voorlichting der republiek zal kantoren
gaan openen in Soerabaja, Bandoeng en
Semarang. Maar met deze symptomen van
samenwerking houdt Jiet o.ok op. De grote
kwesties, waar het om gaat (teruggave der
ondernemingen en fabrieken, regeling van
de in- en. uitvoer, fiet monetaire probleem,
de voedselvoorziening, de militaire samen
werking, de buitenlandse vertegenwoordi
ging), zijn nog precies evèn ver van hun
oplossing als vóór de historische 25e Maart.
Er werd zo enthousiast begonnen 'na de
bekrachtiging van het a cc oord. De Commis
sie-Generaal en de Indonesische delegatie
kwamen reeds de volgende morgen bijeen
om Linggadjati te gaan uitwerken. Vier
dagen later stuurde Néhru een Dakota,
waarmee Sjahrir naar New-Delhd vloog. De
ministers, die hem niet vergezelden, <ver-
dwenen naar -Djokja, en hier melde stonden
de besprekingen twee weken stil. Na Sjah-
rir's terugkeer werden ze hervat op 14
April en men besloot aanstonds elke dag
liefst twee vergaderingen te houden. Dat-
ging drie dagen goed. Toen stapte het hele
republikeinse kabinet (met een groep Ame
rikaanse en Britse zakenlui) in de trein, het
binnenland in. Sjahrir beloofde dé Commis
sie-Generaal spoedig terug te zijn. maar
bij het schrijven van deze brief wacht het
trio Schermerhorn. Van Mook, Van Poll nog
steeds.
Sjahrir is blijkbaar van mening, dat 4de
tijd vóór de republiek, althans minder tégen
-de republiek dan tegen de Hollanders werkt.
Met Oosters geduld tracht hij de Westerse
haast de loef af te steken.
Steeds meer buitenlanders
naar Djokja.
Men zou zeggen dat het .intussen dé-re
publiek inderdaad niet slecht gaat.. Hadji
Agoes Salim zit met ëen delegatie in Egyp
te en is daar door koning Faroek ontvan
gen. De „Indonesian Airways" heeft een
luchtlijn Singapore-Djok-ja geopend. Steeds
meer buitenlanders komen in Djokja,-rond
kijken wat daar te verdienen valt. En'
Sjahrir's- reis naar Brits-Indië moet een
groot succes zijn geweest.
Intussen kan van Nederlandse zijde geen
enkel politiek initiatief wordien verwacht,
zolang niemand weet, welke politiek hier
gevolgd zal worden. Dé stroom van geruch
ten over. een' heengaan van Van Mook, een
benoeming van prof. Romme, enz. heeft
de verwarring.en onzekerheid hier de laat
ste' weken groter gemaakt. Eén ding is
duidelijk, er zijn Veranderingen op til. Het
is duidelijk, dat zeker hier in Indië en
in d,e gegeven omstandigheden meer dan
ooit zo'n persoonsverwisseling van grote
betekenis kan zijn. Wij wachten hier in
spanning af, wat het bezoek van Beel en
Jonkman brengen zal. Veel, zo niet alles,
zal afhangen van wat de beid/e ministers in
Indië nodig zullen adhten te doen.
Calyé's mosterdsaus smaakt
verrukkelijk over sla en alle
1 soorten ilaatjes. Heerlijk
pikant op duizend-en-een
gerecht - zóó te gebrui
ken droogt niet uit.
mosterdsaus
Declamatie in Domi
onderdeel der Hooftherdenking
Naar wij tihans vernemen ligt het in <Je be
doeling van de vereniging „Ons Leekenspel" te
Bussum, die tussen IJ Mei en 5 Juli een lande
lijke declamatiewedstrijd ter gelegenheid van de
P. C. Hooftherdenking organiseert,* het Over-
veense gedeelte, dat Zaterdag 17 Mei plaats
zal vinden, 'in een der zalen van het. gebouw
Domi te Overveen te houden. Vermoedelijk* zal
de wedstrijd 's middags beginnen. 9
Na „vlaggetjesdag" achter
de haring aan
Dinsdag 13 Mei tussen 8 en 9 uur zal
de Scheveni.ng.se vissersvloot voor de ha
ringvisserij zee kiezen. 4
De Zondag daarvoor 2al di? gehele vloot,
bestaande uit ongeveer 80 schepen, fees
telijk gepavoiseerd worden zodat daarmee
een oud gebruik: „de vlaggetjesdag" wordt
voortgezet. f
ACHTTIEN JAAR VOOR ZANDVOORTER
L. P. uit Zandvoort werd door de Bijzondere
Raad van Cassatie in Den Haag tot 18 jaar ge
vangenisstraf met aftrek veroordeeld. Het Hof
in Amsterdam .sprak indertijd levenslange op
sluiting over hem uit.
van de oorlog, de Royal Society, de voor
naamste Britse wetenschappelijke autori
teit, met toestemming van de regering zich
met een speciaal aspect van deze, vraag
bezig hield en een plan ontwierp voor de
oplossing van dit probleem. De Society
trachtte doeleinden te vinden waarvoor
oorlogsbehoeften en oorlogsmateriaal in
vredestijd gebruikt konden worden. An
dere genootschappen op wetenschappelijk
gebied volgden dit voorbeeld, zoals b.v.
het Department of Scientific Research,
het Agricultural Research Council en het
Medical Research Council, en gavén uiting
aan hun wensen en voorstellen. Thans
wordt het duidelijk van hoe grote waarde
deze plannen zijn geweest.
Wetenschap gebaat.
Voorzover medisch en ander weten
schappelijk onderzoek gedurende de oor
log zich, niet direct met actuele problemen
bezig hield, leed het ernstig ^gebrek aan
apparaten, technische en wetenschappe
lijke hulpmiddelen. Er was een tekort aan
microscopen, meetinstrumenten, motoren
en allerlei precisie- en 'electrische instru
menten. Al dergelijke hulpmiddelen die
voor wetenschappelijke studies onontbeer
lijk waren-,werden ter beschikking der
strijdkrachten gesteld.
Het plan van 1944 beoogde een zo gun
stig mogelijke verdeling van oorlogsvoor-
raden voor vredesdoeleinden, zo spoedig
als de oorlog geëindigd was. Een sub-com-
mdssie van bekende geleerden, die wisten
wat het wetenschappelijk onderzoek in de
toekomst nodig zou hebben, onderwierpen
de instrumenten en apparaten aan proe
ven ^teneinde vast te stellen in hoeverre
zij (de meeste, apparaten waren gedurende
de.oorlog verder ontwikkeld of .van geheel
nieuw ontwerp) voor wetenschappelijlk
werk en onderzoek gebruikt, konden wor
den. De situatie^ is dientengevolge thans
?o, dat niet slechts universiteiten, insti
tuten voor wetenschappelijk onderzoek en
beroemde geleerden in Groot-Britfennië
van de nodige apparaten en hulpmiddelen
uit de oorlogsvoorraden werden' voorzien,
maar dat ook overeenkomstige instituteïi
in de verwoeste Europese landen opnieuw
uitgerust konden worden met apparaten
en instrumenten voor hun laboratorium
enz. afkomstig uit de voorraden van het
Britse leger, de Koninklijke Marine en de
RAF. Een 'speciale afdelihg van het Britse
Ministerie van Bevoorrading houdt toe
zicht op de verdeling der goederen en
zorgt ervoor dat niemand bevoordeeld
wordt. Wetenschappelijk onderzoek heeft
voorrang. Er' wordt geen winst gemaakt.'
Bij de verdeling v-an oorlogsmateriaal
denkt men niet slechts aan wetenschap
pelijk onderzoek, maar tevens aan hét feat,
dat bij het tegenwoordige gebrek aan
grondstoffen, veel oorlogsmateriaal juist
deze grondstoffen bevat. Gedurende de
laatste maanden kon mén schepen van
eigenaardige constructie grote hoeveel
heden lood in Southampton zien ontladen.
Dit zijn de loden pijpen waaruit de be
roemde onderzeese pijpleiding „Plutó" be
stond, eens een oorlogsgeheim. Het" was
een prachtig systeem dat de Geallieerde
legers volop van benzine voorzag. De ben
zine die zich nog ïri de pijpleiding bevindt
wordt er uit gepompt volgens een speciale
methode en wordt opgeslagen. Het lood
der pijpen komt aan de Britse industrie
ten goede. (E. C.)
Paraguaanse burgeroorlog
in balans
Het is thans twee maanden geleden, dat
in Paraguay de burgeroorlog uitbrak. Geen
van beide partijen schijnt tot nog toe in
staat een beslissende overwinning te be
halen. Er is geen enkel positief resultaat
bereikt. De troepen van de regering en van
de opstandelingen nemen op het ogenblik
vrijwel dezelfde posities in als op de dag
na de opstand. Bemiddelingspogingen van
Braziliaanse zijde zijn gestrand op de wei
gering der opstandelingen- om te onderhan
delen zolang president. Morinigo niet het
land uit is. Kolonel Smith, de chef van de
generale staf van de regeringstroepen, die
is uitgeweken, 'is opgevolgd door kolonel
Diaz de Vivar.-
De regerings-radio heeft de bevolking
van Conception aangespoord de stad on
middellijk, te verlaten, daar de regerings
strijdkrachten te land, ter zee en in de
lucht een* gezamenlijke aanval zullen be
ginnen.
29.' Panda ging overeind zitten en dacht
na. „Stel nu eens, dat iemand iets. in zo'n
radiatordop zou verstoppen!" dacht hij.
„Iets dat voor een ander bestemd zou zijn!
En stel dan dat die ander niet zou weten
wélke radiatordop het precies wasJa,
dan zou die ander alle radiator doppen, die
hij zag gaan onderzoeken om te zien of dat
Iets soms in die toevallige dop zou zitten!
Ik ben toch niet zo dovh geloof ik! Hm.
Ik ga er alleen op u'\ Ik ga (Lit zaakje al
leen onderzoeken, misschien kap ik dan
ééns een goede beurt maken!" Panda stond
op en sloop voorzichtig de trap af. Op de
tast vond hij de winkel en maakte licht.
Toen greep hij het telefoonboek en begon
te zoeken. Wat hij precies zocht zal ik mor-
gén wel vertellen. Want Panda had inUis-
sen noa meer gedacht en het zou me te veel
worden om. dat vandaag allemaal uit te
leggen.
Herinnering aan vuurgevecht
op de Dam
In de gevel van het gebouw „De Groote
Club" op de hoek Kalverstraat-Paleis-
straat te Amsterdam, van waaruit op
Maandag 7 Mei 1945, even nadat de eerste
drie Canadese verkenningswagens de Dam
opreden, Duitse militairen omstreeks drie
uur het vuur op de* 'op de Dam samenge
stroomde menigte openden, onthulde gis
teravond de burgemeester van Amster
dam, mr. A. J. d'Ailly een eenvoudige
bronzen plaquette, ter nagedachtenis van
de hier gesneuvelde burgers en B.S.-ers.
Bij het vuurgevecht op de Dam tussen
de Duitsers en B.S.-ers werden twee jaar
geleden 19 personen gedood en 117 ge
wond.
Dr. A. Loudon vraagt ont
heffing uit zijn functie
De Nederlandse ambassadeur te Washing
ton; dir. A. Loudon, -heeft op medisch.ad
vies aan dë -minister van Buitenlandse
Zaken per 1 Juli ontheffing gevraagd uit
zijn tegenwoordige functie.
Najaarsbeurs Vervroegd
De datum van de Najaarsbeurs te
Utrecht, waaraan verbonden de agrarische
beurs, die oorspronkelijk van 17 tot 26
September zou worden gehouden, is in
verband met de Friese landbouwtentoon
stelling nader vastgesteld van 9 tot 18
September. De inschrijving sluit 15 Mei
aanstaande.
tro<.
„Amok" door STEFAN ZWEIG v
heen Van Ditmar. Amsterdam
Antwerpen.
Toen de zestigjarige Zweig zich |n jv,
in Zuid-Amerika hel Ieveri benam was d
gebeurtenis die. te midden van de schovjr e
de wereldoorlog nauwelijks de aandacht*1
We verloren in de oorlog zo veel dat be
scheiden van deze begaafde schrijver
bijzonder relief kon krijgen. Maar nu vilf^
zij-n verhalen, door een Nederlandse vert
opnieuw de aandacht vuagen, wordt duM^5
hoe groot het verlies Is dat we in deze u -
sele Europese schrijver geleden hebben
Zweig is in de eerste plaats békend om
historische biografieën, maar zijn
werden ook in alle talen der wereld
bracht. Ze zijn bewonderenswaardige vooh"
den van observatie en zorgvuldige weer
Met eindeloos geduld en onverminderde
le ontleedt Zwelg de wereld der onbevp!!?"
schaduwen die beneden de oppervlakte
het bewustzijn der mensen leeft'en besch?"
hij hoe de Verborgen gewaande driften n] i'
llng buiten de grenzen der zelfbeheersin?
conventie springen als het stelsel v^n 01
wichten binnen de menselijke natuur
stoord is. Vtt'
Al deze vijf „Novellen dér Leidensch-M.
geven in een gevarieerde vorm het ver
weer van een mens die door een betrekv^'
ombel-angrijk voorval meegesleept wordt in
chaotische drang eigen aan de vorm van e
lelijke stoornis die tegenwoordig waarschijn^'
„neurose" genoemd zou worden. Maar
is wel een schérp, doch geen nuchter
nemer en aijn warm meevoelen verdiept
kracht van ztjn Jtnappe observaties.
Reinier P. Stei kenburg gaf een goed verzon,
vertaling. Helaas wordt het boek ontsierd £1
een serie onbeholpen tekeningen.
Grootscheepse publiciteitscampagne
voor het winnen van „de productieslag"
Van onze*Londense correspondent)
„De soep wordt meestal niet zo heet
gegetenToen het midden in de barre
winter helemaal mis dreigde te gaan d-oor
het opraken van de brandstoffenreserve,
heeft het Engelse volle zich niet tot een
paniek laten verleiden. Menwas de af-*
grond tót aan het randje genaderd, maar
met de grootste koelbloedigheid en onver
zettelijkheid j^eeft men weer .houvast on
der de voeten gekregen en langzaam gaat
het nu weer opwaarts; Geleidelijk is En
geland, wanneer de tekenen niet bedriegen,
bezig de crisistoestand meester te*,worden
Men moet niet vergeten, dat het land voor
Duitse roof gespaard is gebleven en
hoeveel er ook kapot of versleten is, als -
geheel heeft het èen grote voorsprong op
de overige door de oorlog getroffen Euro
pese gebieden. Het herstel zal hier dus wel
vlugger in zijn werk gaan dan helaas el
ders het geval is.
Natuurlijk is er geen reden tót overdre
ven optimisme, vooral niet omdat er in de
binnenlandse politiek nu eepmaal stoor
nissen plegen op te treden, veroorzaakt
door invloeden van buitenaf-, waarvoor
Engeland op het ogenblik zo kwetsbaar is.
De regering heeft echter op een kardi
naal "punt twee successen geboekt: de.ko-
lenproductie is. soms zelfs tot record-1
hoogte van vier millioen ton per week
gestegen en de toeloop naar de mijnen
heeft zelfs de verwachtingen overtroffen
Een belangrijk percentage mijnwerkers is
teruggekeerd en zij kunnen dadelijk pro
ductief worden gemaakt.
De dramatische gebeurtenissen van
de afgeloopen winter hebben ook menT
sen uit een geheel andere levensfeer doen.
besluiten in de diepte af te dalen. Dit was
o.a. het geval met een Australische jour
nalist, die vond dat het houweel thans
nuttiger is dan de vulpen; Misschien zit er
nog wel kopij in ook
De overschakeling"van vaste naar vloei
bare brandstof voor fabrieksgeneratoren
verloopt 'eveneens gunstig. Het huishou
delijk gebruik is, met een grote mate van
vrijwilligheid, aan banden gelegd. Zo hoopt
men bij de intrede van de winter J 5 emil-
lioen tofL achter de hand te hebben, d.i.
tien millioen ton meer dan verleden iaar.
Men zal proberen een redelijk evenwicht
te bewaren tussen de eis van voorraad-
vorming en de verhoging der industriële
productie.
Een vraagteken vormt alsnog de invloed,
welke de vijfdaagse werkweek in de mij
nen, die op 1 Mei begint, zal uitoefenen.
Velen houden hun hart vast. dat het daar
door toch weer zal mislopen, indien de
mijnwerkers niet voortdurend in record
tempo arbeiden.
De regering is er zich van bewust, dat
zij zekere risico's loopt en zij volgt, naar
een zegsman ons zeide, de ontwikkeling
met open ogen. Iets ongekends is, dat de
steeds optimistische en goedgehumeurde
minister van Financiën Hugh Dalton'een
begroting met een overschot heeft weten
te ontwerpen, maar het surplus berust niet
zozeer op een rooskleurige economische
toestand, dan wel op terugvloeiïng van
door de'schatkist aan diverse departemen
ten verleende voorschotten. De laagste in
komensgroepen konden vari belasting wor
den vrijgesteld. Inflatieneigiri-gen weet
men tot nu toe goed te bedwingen, al.is
prijsstijging van dit of dat artikel vaak
onvermijdelijk. De voedselsubsidies dienen
om te voorkomen, dat de prijzen van le
vensmiddelen met dertig procent omhoog
springen.
Meer brood en suiker.
De melkpositie is gunstig en het raiit-
soen overtreft zelfs het vooroorlogs ver
bruik. Het brood zal denkelijk in de herfst
van =de bon gaan. Er komt meer suiker,
maar men zal het een paar maanden met
minder'thee moeten doen.
Een debet-post is ook de hervatte export
van Britse vliegtufgen, die een goede kans
maken de wereldmarkt te veroveren.
Tabaksbeproeving.
Tegenover de lichtpuntjes staat de nieu-
we beproeving van de indirecte tabaks-
rantsoenering door de verhoging der in
voerrechten. Het is nu voor de lager ge-
salarieerden een hard gelag. Men ziet nu
Klinkende lever|ntle,
geen holle frase
Veertig millioen holle bakstenen zullen
als uitvloeisel van een accoord tussen Bel
gië en Nederland voor onze wederopbouw
geleverd worden. Bovendien zullen grote
hoeveelheden graniettegels en een belang
rijke partij cement volgen.
Explosie in bioscoop te Caïro
Tijdens een voorstelling in de Ameri
kaanse bioscoop te Cairo is een bom ont
ploft, waardoor twee personen werden ge
dood en 30 ge\vond, aldus officiële cijfers.
De bioscoop staat in een druk winkel
centrum van Cairo.
het ongewone schouwspel van winkels vi
onverkoopbare sigaretten. Het peukje'
heeft nu zelfs in Engeland zijn intrede ge-
daan en er worden,spoedcursussen in eigt
teelt georganiseerd. Er zit echter niets ai
ders op, wilde men dollars besparen en dal
is dringend nodig, omdat de lening weg
vloeit als 'het zand in een zandloper, Al
wordt er over deze maatregêl flink geniop-
perd, tocli ziet men de redelijkheid van de
beslissing wel in.
En die redelijkheid vormt de brug tussen
regeerders en geregeerden. De enorme pu-
bliciteitscampagne, die het Engelse volk
met de neus op de onaangename feiten wil
drukken, is daarop gebouwd. Toen het nog
oorlog was. viel het niet zo moeilijk ieder
een van de ernst van de toestand te door-
dringep. Het is minder eenvoudig om de
mensen te doen inzien, dat, wanneer zij
-niet harder werken en Joeter organiseren',
er. gebrek zal heersen. Dat is het thema
van de'nieuwe actie. Op elk uur.van de
dag zal men er aan worden herinnerd, hoe
'erg het wel is. Aanplakvellen .met koeien
van letters, toespraken in fabrieken, films
en tentoonstellingen, zullen ieder aanspo
ren zijn uiterste best te doen.
Helaas, de wapens, waarmede de pro
ductieslag moet worden gevoerd, ontbre
ken in vele gevallen, zolang er geen steen
kool en machines genoeg zijn-
Waren ze er wel, dan nog komt men,
vergeleken bij 1939, vier millioen werk
krachten tekort wegens de verhoogde ex
port, de strijdkrachten, de verhoging van
de schoolleeftijd en de uitbreiding van het
ambtenarencorps. Engeland zal nu honderd
duizend D.P.'s opnemen en ook nog twin
tigduizend krijgsgevangenen, die als bur
gers landarbeid gaan verrichten en na vijf
jaar als Brit kunnen worden, genaturali
seerd. Daartegenover* staat dat eeri half
millioen Engelsen wensen te emigreren,
maar ook dat is nodig om het Gemene
best in stand te houden.
Hoe het óok zij, de regering wil het land
duidelijk maken, dat het ip de naaste toe
komst op eigen benen moet staan en dat
het economisch herstel voor een belangrijk
deel geheel van de eigen voortbrenging
afhankelijk is.
Naar ik van de meest bevoegde zijdt
verneem, zal de Britse regering niet op
een nieuwe Amerikaanse lening aanstu
ren en zal zij proberen zich zoveel mogelijk
van de dollars los te maken, niet het minst
ter handhaving van het economisch even
wicht en waarschijnlijk ook om kracht bij
te zetten aan de idee, dat Engeland een
geheel eigen rol- heeft té spelen. Vandear
de heroriëntatie op de Europese export-
gebieden, wier herstel het mede uit
eigen belang zoo snel mogelijk wenst
te zien. De afsluiting van een handelsver
drag mét de Sovjet-Unie is in dit licht
beschouwd voor Engeland mede van ritate
betekenis. Zoals in het verleden traent
Engeland de gevaarlijke klippen te omzei
len. Zeemansbloed heeft het in de aderen.
Alleen de twijfelmoedigen vrezen een
schipbreuk
Opvallende bereidwilligheid. Jacques Duclos, <k
leider van de communistische parlementJ-
fractie in Frankrijk, heeft verklaard: „WD
zijn bereid met de regering in alle" opzichten
samen te werken ten bate van de arbeids
klasse, ook al zijn wij op het ogenblik uil
de regering gesloten. Zij die vandaag
de d-ag praten over een algemene staking,
^ijn dioten".
Pensioen. Van de 25.000 arbeiders, die Maant-S'
In Bilibao in staking waren gegaan,
ongeveer 10.000 gisteren weer aan hei
gegaan Eergisteren had de regering aar-*
kondigd. dat zij, die onmiddellijk wee a-
het werk zouden gaan, het recht op
domspensioenzouden behouden.
Burgeroorlog. Volgens in Athene ontvange^
richten ls een grote groep guerilla's,
in de uniformen van het Griekse
in geslaagd, de voorsteden van Ki'
(Macedonië) binnen te 'dringen. Zes
ners. onder wie de oud-burgemeester af
zijn gedood.
„Onkel Wilhelm". Het Britse militaire bestMt
in Duitsland bestudeert thans een pkh
verbetering van de voedseltoestand, oa-
gediend is door de bond van Duitse
Hierin wordt verzocht de Duitsers toe
staan, op kosten van „de Duitse natie
walvisvaart te tijgen.
Staatsgreep. Volgens een bericht in een
zölaans blad heeft het columbiaanse
actief gesteund door de liberalen,
staatsgreep Uitgevoerd.
Geen halzen. Radio Moskou heeft in een
uitzending verklaard, dat allerlei s
Britse fascisten-groepen, weer op het
zijri versohenen. ..Deze fascisten zu -
halzen'', aldus radio Moskou, en h
viteit vormt ean bedreiging der. én
Xn verschillende steden zijn b°ek
debatingclubs opgericht, die in .n,.
held gecamoufleerde nazl-orgamsaues v
Verdeelde meningen. Op twe
paraguese
nonneerbotën, die in Buenos Aires
ia refi
ll Buenos ai»® - ju-
ratie zijn, braken Woensdag
tussen pro- en anti-regeringsgednoe
guese zeelieden. Twee officieren,
matroos werden gewond.
e-