IJmuider Courant | 1947 | 14 juni 1947 | pagina 6

„De Spaarnestad"

De lange weg van stoffig grijs
naar fonkelend blauw wit.

De eerste kolen

zingen weer
een nienwe wijs

Blauw Wit kampioen
van district II

ZATERDAG 14 JUNI 1947

Amsterdams diamantnijverheid sleep eens de Cullinan9
zij laat ook na een oorlog geen verstek gaan.

Een flonkerende diamant is door de eeuwen heen het trotse sieraad van de mens ge
weest. Vermeldt het Oude Testament niet, dat het borstschild des priesters in de twee
de rij een smaragd, een saffier en een diamant moest bevatten? (Exodus 28 18). En
nog steeds is deze koning der edelgesteenten de onbetwiste heerser in de étalage van
de juwelier: bij zijn blauw-witte glans verbleken de andere juwelen en vorst diamant
trekt sinds mensenheugenis duizenden begerige ogen naar zijn facetten, waarin het
licht honderdvoudig weerkaatst. r

Venetië, Antwerpen, Amsterdam. Ziedaarl
een drietal plaatsnamen, die onverbreke
lijk met de diamantnijverheid verbonden
zijn. Maar een oorlog heeft over dit bedrijf
geveegd, honderden arbeiders meenemend
en kostbare Nederlandse stenen naar de
paleizen der Germaanse opperschreeuwers

voerend.

Vlak na de oorlog kwamen weinigen van
de vélen, die in Amsterdam met het bewer
ken van diamanten hun brood verdienden
"tertig- concentratiekampen hadden eën ein
de gemaakt aan het leven van talloze Jood
se ondernemers en honderden Joodse ar
beiders. Concludeer hieruit echter niet, dat
het diamantbedrijf in hoofdzaak Joods is,
want reeds voor de oorlog was slechts de
helft van dé vakmensen van Israëlietischen
bloede, hoewel de grote mannen van het
vak in meerderheid uit de rijen der Portu
gese en Spaanse Joden kwamen.

Herrijzenis van een nijverheid.

Degenen die terug kwamen vonden" de
lege zalen van hun bedrijven en de ge
plunderde kasten van hun kantoren, maar
zij begonnen met nieuwe moed aan de op
bouw van een nijverheid, die sindsdien

heeft bewezen een deviezenpot te kunnen
kweken, waarvan de betekenis moeilijk
overschat kan worden. Met regeringspón-
den werden grondstoffen aangeschaft, an
dere arbeidérs kregen hun opleiding in het
moeilijke vak van klover of slijper en de
export naar de Verenigde Staten, het Verre
Oosten, Engeland en overal waar schone

vrouwen schitterende juwelen van node
hebben, begon.

De goodwill, die het Nederlandse product
voor de oorlog bezat, bleek allerminst ver
dwenen te zijn, de oude klanten kwamen,
ondanks de verwoede concurrentie van
Antwerpen en Amerika in België kon
een jaar eerder met produceren begonnen
worden trouw terug. Want de. Neder
landse sier-diamant is een kwaliteitssteen.

Kocht een .ondernemer voor 10.000 pond
aan ruwe stenen in, dan kon hij er zekér
van zijn, dat deze na. bewerking 5.000 pond
aan winst, dus aan deviezen, opleverden.

Is het wonder, dat. de uiteraard beperkte,
aanvoer geheel over de grenzen verdwijnt?

Er is een personeelsprobleem, natuurlijk.

Maar de diamantnijverheid kweekt alweer
een lcern van mensen,.'die tot hun pensioen
of tot hun dood de slijptafel trouw zullen,
blijven. Want het is.een mooi yak, daf dia
mantbedrijf. Ge weet dat niet eerder dan
na een wandeling door de zagerij, -langs de j
lange rijen slijptafel? of na'een kijkje, bij'
de man, die met een zachte tik .de--ruwe
voortbrengselen van moeder aaide klooft.

Ginds liggen ze, de onooglijke klompjes
diamant, zoals ze op het kantoor van de'
firma I. J. Asscher te Amsterdam binnen
komen, en daar liggen de bewerkte stenen,
van twaalf en meer karaat, die we voor
zichtig op de hand nerhen, f 50.000.— gaat
deze kosten. 12 3/4 karaat. Zuiver wit
blauw.

De weg van stoffig grijs naar zuiver
witblauw is echter lang en wordt telkens
onderbroken door een bog dat, gewapend
met een sterke,, loupe,- de steen aankijkt,
om er „bet meeste uit te halen".

Maar laten we 'bij het fcwegiri van alle
stenen beginnen. Zodra de ruwe diamant
uit Zuid-Afrika of wie-weet-waar-vandaan
arriveert, bekijkt een deskundige hem op
de mogelijkheden. Want een steen kan
maar niet.zomaar" op de zaag worden ge
zet: er moet zorgvuldig op de „draad" ge
let worden voor hij op de uiterst dun-kope-
ren en met diamantslijpsel geïmpregneerde
zaag wordt geplaatst. Volgens een nauw-
'keu^ig getekend lijntje kan de steen dan
in een week of een paar uur, al naar ge
lang van zijn grootte, worden doorgezaagd,
zodat een grondvorm voor de verdere be
werking verkregen wordt.

De vretende zaag.

Met 5000 omwentelingen in de minuut
Vreet het "zaagje zich doör de steen. Als
tweede fase komt het snijden aan de beurt.

Ongewenste punten worden verwijderd
door op een speciale machine de te snijden
diamant tegen een onbewerkte en draaiende
soortgenoot te drukken. Eigenlijk moest
deze bewerking „wrijven" heten, want ook1
als zij met de hand geschiedt, worden .-dé
twee stenen net zolang tegen elkaar gewre
ven, tot de „top" in het midden en de
.grondvorm ideaal is.

Nog steeds is'de diamant een dode steen.

Maar nu gaat hij naar de „molenzaal",
waar lange reeksen schijven 2200 x per
minuut ronddraaien en waar aandachtige
mensen uren lang het gesneden juweel op
het draaiende laagje diamantpoeder druk
ken, opdat deze vol van spiegelingen loopt.

Zestig lange jaren, heeft de kleine
iman bij de gasvlam de diamanten in

Treinen en autobussen

Het locale treinverkeer
wordt later weer hersteld

Het is bekend dat de Nederlandse Spoor
wegen onlangs bij de invoering van de Zo
merdienst verschillende stoptreinen op de
hoofdlijnen en zelfs alle treinen op, enkele
lijnen voor locaal verkeer hebben laten
vervallen en vervangen'dóór autobussen.
Dit is gedaan omdat er spoorwegmateriaal
te kort is.

Wij vernamen nu dat het voornemen der
directie zou zijn de thans bestaande toe
stand in de toekomst te bestendigen en
zelfs later nog meer locale treinverbin
dingen te vervangen door autobussen, om
dat de praktijk zou hebben aangetoond, dat
het exploiteren van Ideale lijnen met auto
bussen het goedkoópst is. Onze zegsman
verzekerde, dat een onderzoek zou hebben
uitgewezen, dat door zo'n reorganisatie on
geveer een derde van het thans in dienst
zijnde personeel zou kunnen worden uitge
spaard.

De directie der Nederlandse Spoorwegen
verzekert ons evenwel, dat aan uitvoering
van dergelijke plannen niet gedacht wordt.
De busdiensten, die nu door de Spoorwegen
geëxploiteerd worden, zullen op den duur,
zo gauw er voldoende spoorwegmateriaal
is, weer verdwijnen. De thans bestaande
toestand werd dan ook absoluut van tijde
lijke aard genoemd.

De mandie de puntjes op de i en de facet
ten op de diam'ant zet. - Hand en oog
besturen het kostbare kleinood, dat in de
tang gevat, op de draaiende schijf van zijn
•flonkeringen wordt voorzien.

een loden dop gedrukt, met zijn ge
schroeide vingers plooit hij het nog
kokende lood om de steen en levert
hem daarna af aan de slijper, die de
facetten tovert op het eindeloos rote
rende wiel. Eén van deze slijpers, een
gewone, stille vent met pientere 'ogen,
heeft indertijd de Cullinan geslepen,
de Engelse króondiamant van 3007 ka-
raat, -die in zevén prachtige stenen
uiteenviel. Gewoon maar Koe heet deze
mah en op de grote facetten werkte hij
meer dan een maand achtereen.
Ach t-en-vijf tig facetten krijgt deze bril-
lant hier en wanneer we een. gereed geko
men exemplaar bekijken, dat even met wat
zout wordt opgepoetst, stralen al deze 58
vlakken een wonderlijk helder licht uit,
dat zteh oneindig voortplant van vlak op
vlak.

Als de mens van vijftig gulden- per week
deze duizenden kostbaarheden aan zijn oog
ziet voorbij trekken, rijst de .vraag,-of er
nu nooit eens iemand- voor de verleiding
bezwijkt en een petieterig- „roosje" van
tachtig gulden 'meesmokkelt. „Er wordt
hier absoluut nietgestolen" zegt- de be
drijfsleider echter. Maar op de vraag, of
een kostbare steen wel'eens bedorven wordt
dopr een verkeerde slag bij het kloven,
komt het antwoord dat dit inderdaad wel
eens gebeurt. Waai"op uw verslaggever-zijn
plannen om in de diamantindustrie te gaan,
laat varen omdat hij óf eike dag een Culli
nan in duizend scherven zou slaan, hem
„met de draad mee" zou doorzagen, óf bij
het slijpen een asymetrische facet zóu.ver
oorzaken. Want dit bedrijf vraagt een'hoge
vakkennis en een jarenlange ervaring. Te
meer bewondering moeten wij hebben voor
de naamloze bewerker van de priesterlijke
steen uit Exodus 28, want deze man had
vermoedelijk geen zaag, die 5000 keer per
minuut draaide, noch een draaitafel met
één verblindende electrische lamp" er bóven.

Synthetische diamant?
In dit tijdperk yan atoomenergie is het
reeds oude vraagstuk van de kunstmatige
diamant weer actueel gewórden. Maar de
mensen, die het kunnen weten, geloven
niet, dat de synthetische steen ooit een kans
zal krijgen. Of de wens hier de va^er van
het geloof is, frjüjve.iin het midden, maar
zoals de zaken thans staan, kost de ver
vaardiging van een „hoge druk. diamant"
het duizendvoudige van een natuürproduct,
waarvan de voorraad nog -lang niet op is.
Bovendien - en dit is een bedrijfstak, die
ook in Amsterdam tóepassing vindt - wor
den verouderd-geslepen stenen weer in
moderne sieraden veranderd, zodat zich
eën zekere roulatie in de wereldvoorraad
voltrekt.

Congressisten van de A.N.V.V.
bezochten Amsterdam

Hónderdvijftig vertegenwoordigers van pro
vinciale en plaatselijke VW-besturen, 'die de
afgelopen dagen in Haarlem het congres yan de
Algemene Nederlandse Vereniging voor Vreem
delingenverkeer hebben, bijgewoond gebruikten
de laatste dag om vacantie-ervaring op te doen.
In drie auto-busseri trokken zij door Kennemer-
■land naar Schiphol, waar zij de gasten waren
van de KLM ep over de vlieghaven werden
rondgeleid. Het gezelschap ging in de middag
per bus naar Amsterdam; waar zij het voor
vreemdelingen traditionele boottochtje door de
grachten maakte.

P.T.T.-personeel vraagt

vacantietoeslag

De Unie van P.T.T.-personeel. omvatten
de de Ambtenarenbond, de R.K. bond.St.
Petrus en de Christelijke organisatie „Door
Plicht tot Recht" heeft een telègram ge
zonden aan de directeur-generaal van de
P.T.T.,. waarin het bestuur van de Unie
met alle aandrang verzoekt, te willen be
vorderen, dat aan het personeel van de
P. T. T. de vacantie-toeslag wordt betaald,
waartoe door de regering thans voor dé'
vrije bedrijven toestemming is verleend.
„De spanning onder hét P.T.T.-pérsonéel
neemt met het uür toe en moet zeer ern
stig onder hpt oog worden gezien", zo
luidt hét telégram, dat' aldus, besluit:
„Maatregelen om die spanning té vermin
deren mogen niet achterwege blijven, ook
niet in het belang van het bedrijf".

Twee scholieren door
vrachtauto doodgereden

Chauffeur was oververmoeid:

Op de rijksweg Breda-Roosendaal is gis
termiddag een vrachtauto op een groepje
van zeven scholieren ingereden, die naar
huis fietsten. Twee jóngens, de 14-jarige
J. .van den E. en de 15-jarige W. C., beiden
uit Oudenbosch; werden gedood. Een derde
scholier brak een been, de overigen liepen
schaafwonden op.

Het ongeluk'is veroorzaakt door over-j
vermoeidheid van de chauffeur van de
vrachtauto i

Ontevreden arbeider wilde

fabriek opblazen

Een nachtelijke ontploffing heeft grote
schade aangericht in de timmerfabriek
van de firma H. te Almelo. Enige kost
bare machines werden vernield. Een be
gin van brand kon tijdig worden geblust-

De eigenaar had de laatste maanden
anonieme brieven ontvangen, waarin het
öntslag van een bepaalde employé werd
geëist. Werd hieraan niet voldaan," dan
zou de fabriek, worden opgeblazen. De
eigenaar had-saan deze bedreiging echter
geen aandacht geschonken.

De politie stelde een onderzoek in en
arresteerde een arbeider, die in de fabriek
werkzaam Was. De man bekende, dat hij
de brieven geschreven had, omdat, hij zich
door de. in deze epistels genoemde em
ployé 'teruggezet voelde. Toen de eige
naar op zijn dreigementen niét reageerde,
heeft hij 's nachts een Engelse handgra
naat, welke hij destijds gevonden had, in
de fabriek geworpen.

BRUG IN ALPHEN AAN DE RIJN
BEZWEEK OPNIEUW.

Enige maanden- gele.den bezweek de brug
over de Oude Rijn te Alphen aan de Rijn
onder een te zware last. Na voorlopige re
paratie werd de-brug vrijgegeven vóór
maximum 7 ton. Gisteravond ontsnapte
echter een vrachtauto'met bouwmaterialen
aan de aandacht der brugwachters. Het ge
vaarte met een totaal gewicht van 18 ton,
zakte door het brugdek, zodat het verkeer
zowel te water als te land opnieuw ge
stremd is.

op de bonnen 74. en 75 hebben -wij ont
vangen en met de aflevering zijn wij
begonnen. U WILT TOCH OOK ÜW
KOLEN IN HUIS HEBBEN VOOR
HET WEER KOUD IS? Stuur ons daai
direct de bonnen 74 en 75 of telefoneer
aan. ons no. 14164, dan laten wij zè bij
U afhalen.

Zonder bon leveren wij:

RUWE BRUINKOOL
ongezeefd v. Centr. Verw. 2.80 per 100 kg
gezeefd, v. haard of kachel 3.80 per 100 kg

Brandstoffenhandel

FRIESE VARKENMARKT 6—10
(Spaarne bp viaduct) - Tel. 14164 en 13904

HAARLEM
Voor HEEMSTEDE: Koediefslaan 12

(AdvJ

Bakkers-verlangens
worden onderzocht

Het bestuur van .de Bedrijfsunie in liet Bak
kersbedrijf, waarbij aangesloten de Algemenè,
de Katholieke en de Christelijke bonden, heeft
ip een vergadering te Amsterdam aan dé vele
bakkersgezellen, die 'de vergadering bezochten
een .uiteenzetting gegeven* over de totstandko
ming van de vacantietoeslag, met de -betaling
waarvan Zaterdag een begin zal worden ge-
maaktt Ook' de herziening van de bindend op
gelegde loonregeling voor jeugdigen, ©vernisten
en deegmakers is besproken. Wat de prestatie-
premie aangaat, heeft liet bestuur medegedeeld
hef rapport té willen afvvachteif, dat over 14 da
gen over een aantal bakkersbedrijven zal wor
den uitgebracht.

Het bestuur zal dit'rapport, waarin vermeld
zal wórdert of-de bakkersbedrijven voor presta-
tieloon in aanmerking komen en zo Ja, hoe deze
kan Worden uitbetaald, voorleggen aan het Col
lege van Rijksbemiddelaars, zodat geen beslis
sing verwacht kan worden binnen drie 'weken.

Van de zijde van de afdeling „Voeding en Ge
not" der E.V.C. te Amsterdam wordt meaegè-
deeld, dat het bestuur een onderhoud heeft ge
had met het College van Rijksbemiddelaars. Met
voldoening - nam men kennis van de beslissing
van het College inzake de verlening van een
extra uitkering'van 2 pet, welke evenwel nog
niet tegemoet komt aan de van de zijde der E.
V. C. gerechtvaardigd geachte looneisen.

Volgens het "E. V. C, bestüuY Is de broodprijs
té hoogtengevolge van de veel te hoge winsten,'
die in het bijzonder op het kleinbrood worden
gemaakt, waardoor de patroons gemiddeld per
800 gram een bedrag- van 30 cent .incasseren. Ook
'de regering heeft dit volgens het bestuur inge
zien, getuige het voornemen van de minister om
■de' toeslag met twee cent te verlagen.

Verder werd megedeeld,. dat met de voorzit
ter van het College van .Rijksbemiddelaars, mr.
J. A. Berger, eyeneens gesproken is over de toe
standen bij de meelfabrieken, waar thans een
productie van 140 'It van het peil van 1940 is be
reikt Op voorstel van mr. Berger zal een
econoom een rapport uitbrengen over 't aandeel
dat de persoonlijke prestaties van de arbeiders-
in déze productieverhoging hebben. Mocht dit
■rapport aantonen, dat de verhoging niet uitslui
tend aan de machinale perfectie kan worden
toegeschreven, dan zou het College van Rijks-
bemiddelaars- een uitkering van een prestatie-
toeslag alleszins gerechtvaardigd "achten.

Tot aan de niemwe oogst zullen 'de Duitsers
in de Britse zöne van minder dan duizend calo-'
riéën per dag moe ten je ven. Eind Augustus zal
de nieuwe Duitse oogst veroorloven het rantsoen
van 1350 calorieën weer ten vólle te honoreren.

Burgerlijke sland van Bloemendaal

GEBOREN: M, A. Langendam—Lanz, d.; M.
Goedhart—van Beem, z.; H. v. Eis—v. d. Brink,
z.; W. A. öe Bruljnv. d. Voet, z.; W. D. Sal-
verdaLadru, d -

ONDERTROUWD: F. J. J. Ex en B. M. Ver-
schie; P. C. Joppe en .T, S. v. Houten: P. J. v, d.
Klinkenberg en J. v. Dijk.

GEHUWD: Th. W. Willemse en A. F. Dibbetz;
P. Avé en M. A; v. Tongeren.

Nederland zal ook dit jaar deelnemen aan de jaarlijkse roeiwedstrijden te Henley,
welke van 2 tot 5' Juli wórden gehouden. De Nederlandse roeiers zijn druk aan het
trainen om i?i het internationaal gezelschap, dat op de Thames bijeen zal zijn, een zo
goed mogelijk figuur te slaan. De stuurloze vier van de Vereniging van oud-studenten
roeiers, welke onder leiding van dr. 'Meurer oefent, brengt de boot uit. - Van links
naar rechts: de Wit (slag) - Timrnerman - van der Ploeg en van der Waals (boeg).

Nieuwe emmers voor de
oude stad

Deze week is de gemeentereiniging be-
gonneh de Haarlemse binnenstad van
nieuwe vuilnisemmers te vóórzien-. Voor
de oorlog was het centrum namelijk nog
niet met de módeme vuilnisemmers be
giftigd, daar hier nog de^ oude wagens met'
de luiken dienst deden.

Na de bevrijding werden ook de rol-
1 trommelwagens in de oude stad gebruikt,
zodat men voor de noodzakelijkheid stond
de bewoners nieuwe vuilnisbakken te ver
schaffen.

Thans is een kleine' partij gearriveerd.
Wanneer het gehele centrum .bediend is,
komt de. aanvulling van de in de buiten
wijken verloren gegane emmers aan de
orde.

Ip Augustus wordt de eerste van de
twee in bestelling^zijnde roltrommelwa-
gens verwacht.

Dammen

Het wereldkampioenschap
blijft voor Chestem

De twaalfde party van ,de match om het
wereldkampioenschap te Den Haag gespeeld
tUsSen Ghestcm en Keiler, werd na 31 zetten
door de wereldkampioen gewonnen, waar
door deze veertien punten heeft gekregen
tegen Keiler tien.

Er" moeten nog twee partijen worden gespeeld.
Keiler kan dus maximaal nog het puntenaantal
van de Fransman-bereiken, de bepalingen-zijn
evenwel zo. dat al mocht Keiler hierin slagen,
bij' gelijk puntenaantal Ghestem wereldkampioen
blijft.

Wielrennen

„Zes Provinciën Koers"
door Haarlem

Zondag worden de renners
verwacht

Zondagmorgen ongeveer halfnegen worden
in Haarlem ongeveer negentig wielrenners
verwacht, die deelnemen aan de „Zes Pro
vinciën Koers" en ln zuidelijke richting naar
Tilburg rijden.

De renners vertrekken om acht uur uit Am
sterdam en rijden via ,de Amsterdamse vaart
naar Haarlem. Dan gaan ?lj langs.ide volgende
route: Naglzaamstraat, Nagtzaampleln, Kruis
tochtstraat, .Slachthuisstraat, Schalkwljkerweg,
•Buttenrustbrug, Twljndërslaan, Kleine Houtweg,
Hertenkampweg, Fonteinlaan, Spanjaardslaan,
Wagenweg, Herenweg naar Heemstede.

Voor deze „Zes Provinciën Koers" zijn de rij
ders vanmorgen om tien uur .uit Maastricht ver
trokken en rijden via Sittard, Roermond, Venlo,
dUjmegen, Arnhem; Ede, ^Amersfoort, Laren, Am
stelveen naar Amsterdam. Daar worden zijom
ongeveer vijf uur verwacht. In afwachting van
de komst der renners wordt ln de omgeving van
de Maurjtskade een wedstrijd voor amateurs
gehouden.

De tweede étappe begint Zondagmorgen om
acht uur. De route is: Haarlem, Voorschoten,
Den Haag, Delft, Rotterdam,-Dordrecht, Moer
dijk, Breda naar Tilburg, waar het einde van de
étappe is. Om een uur komen de renners aan.
Een half uur later begint de dërdé étappe Til
burg,. Eindhoven, Geldrop, Roermond, Sittard;
»naar Heerlen. Om vijf uur worden de deelne
mers verwaeht. -

De totaalafstand bedraagt 590 km., welke dn
tweeslagen afgelegd moet worden. De afstand
MaastrichtAmsterdam bedraagt 267 k.m., Am-,
sterdam Tiilburg 187 en TilburgHeerlen - 136
k.m. De leiding in Haarlem berust bij de heer
J. J. van de Domhof.

Honkbal
Tournooi van „Schoten"

Ook deze zomer- organiseert de vereniging
„Schoten" weer haar bekende tournooi voor
Haarlemse negentallen om de „Schoten-beker".
De deelnemers' zijn ditmaal, behalve de organi
serende vereniging: EDO, TYBB, RCH, SC
„Haarlem", HFC „Haarlem".

Het programma luidt: 17 Juni: EDOSC jEJaar-
lem; 18 Juni: RCH—HFC Haarlem; 19 Juni:
TYBB—Schoten.

Veertig meter boven een stad van'smal
le straten en reppende 'mensenfiguurtjes
hangt een kamertje tussen de grijs-bruine
hanebalken van de oude Bavo- Daar wordt
de muziek van. de toren gemaakt, al vele
eeuwen, lang, al sinds de dag dat de zeven-
tiende-eeuwse Haarlemse smid de grote
smeedijzeren .trommel naar boven had
weten te hijsen, omdat Haarlem toch ook
een speelwerk op zijn kathedraal moest
hebben. Daar hangt hij op zijn stevige as
en. drie bezige manmensen dribbelen er
oih- en er doorheen, om een nieuw wijsje
„té stelcën" zopls 'dat in Beiaardierslafrb'n
heet. Het is soms eerder „rammeien", want
de noten, die straks het klokkenspel in
beweging moeten zetten, elk half, elk. heel
en elk kwart uur, worden gevormd door
aanzienlijke ijzeren*, pennen, die een ha
merslag van node hebben, eer zè goed en
wel en voor een heel jaar in de trommel
zijn gedreven.

De klokkenist heeft'de wijsjes'uitgeko
zen, die de komende twaalf maanden over
onze stad zullen tinlcèlen: ,,'k Hou van
Holland", op het hele uur, en „Des zomers"
(van Catliarina van Rennes) als de grote
wijzer dèzes passeert. Vervolgens is hij
in de toren geklommen, tezamen met twee
potige technici en gedrieën zijn zij ^Don
derdagochtend aan het „versteken" gesla
gen, een-werkje, dat wel meer dan een
hele vermoeiende dag kan kosten. Want
'als één zo'n ijzeren noot een tikkeltje
scheef of op een verkeerde plaats is inge
dreven, dan zegt Haarlem de volgende
dag: ,,'t Is net, of het wijsje van de toren
niet helemaal goed loopt". En dat is des
beiaardiers eer te na.

Met behulp van een -al veel ge
bruikte, witgeschilderde lat, waarop'
de muzieknoten in gewoon' schrift zijn
aangegeven, worden de ijzeren pen
nen op hun plaats gebracht en een
van de helpers, dje zich in de speel-
trommel heeft opgerold, draait- er een
moer tegenaan, zodat ze het niet in
hun ijzeren hoofd kunnen" halen, mid
den onder het vaststellen van de liefde
vóór Holland, er .uit te tuimelen.

De heer R. Heering, onze nieuwe beiaar
dier, vertelt ondertussen iets over dit oude
wonderwerk in de Bavó en wij horen, dat
het nieuwe wijsje, als het straks over* de
stad gaat zweven, niet direct feilloos ver
tolkt wordt, want het, moet even „inlo
pen". Als de klok half drie slaat, rolt de
„moerenman" in de trommel een onver-5
wachte slag op zijn zij, want het uurwerk
weet niet, dat "er aan het speelwerk ge
dokterd wordt en draait onverstoorbaar
de trommel in de juiste stand. Maar met,

één beweging wordt de electromotor, die
het ijzeren wiel in beweging bracht, stil
gezet en onze toreng^stheer kan verder
babbelen.

'„Vroeger hing er een gewicht van 2000
kilo achter het orgel en dat bewoog de
speeltrommef rond". De technicus, die de
pennen een" klap moet geven, weet te ver
tellen, dat het ontbreken van deze ouder
wetse manier van draaie^ in de stroom
loze periode wel eens betreurd werd.

Haarlems nieuwe carillonbeêpeler heeft
lof voor het klokkenspel yan onze stad,
hoéwei hij er. "hier en daar eenpaar^tech-
nische .opmerkingen over' ten beste kan-
geven- Zo is het mechanische gedeelte vrij
verouderd, een omstandigheid die echter
weiiïig apn de kwaliteit van de klank af
doet en dan.... de wijsjes zouden wel
meer dan eens per jaar verwisseld kunnen
worden. In Utrecht \vordt het carillon bij
voorbeeld eens in de drie maanden „ver
stoken" en bijna overal elders komen er-
tweemaal per jaar nieuwe liedjes op de
toren. ~-

Roep van de straat.

„Hebt u er als uitvoerend musicus geen
hinder van, dat tijdens een beiaardcon
cert de Grote Markt niet wat rustiger is?"

„Dat is een probleem in elke moderne"

stad mpt een carillon". Hoewel de heer
Heering allerminst de* mening is- toege
daan, dat niemand op straat belangstelling
voor een uur klokkenklanken zou hebben.
„Moet u maar eens opletten,' als er ge
speeld wordt, hoeveel liefhebbers naar het
„beste plekje" zoeken''.

Om het nadeel-van de rumoerende stad
te ondervangen, zou het verkeer tijdens
een concert omgelegd kunnen worden, of
er zou, daar dit nogal wat opofferingen
vraagt, een systeem van bordjes kunnen
worden ingevoerd, waarmee wordt aange
geven, dat er „gespeeld" wordt, een me
thode trouwens; die voor Haarlem wordt
overwogen, op initiatief van „Haarlems
Bloei".

Een derde remedie tegen het lawaai is
een verplaatsing van het bespeelbare deel
.van het Bavo-carillon naar' een andé're to
ren, een idee dat op het eerste gezicht nog
niet zo dwaas lijkt en waarachter de Ba
lt enessertoreri als geschikt onderdak ver
rijst, maar dat bij nader inzien op zoveel
technische bezwaren stuit, dat het niet
uitvoerbaar is. Zodat de grijze óude Bavo
veertig meter boven zijn fundamenten
voorlopig nog wel de grote speeldoos van
zijn klokkenspel zal. herbergen.

Zwaar werk in de klokkenkamer van
de 'Grote. Kerk: de heer R. Heering
(in wit overhemd) versteekt, bijgestaan
door twèe technici, L. P. Knapen
rechtsen L. v. Beugen (in de trom
mel) het speelwerk.

Voetbal

Met 3—1 werd De Vol.
wijekers geklopt

De Vrijdagavond op het terrein Va«
gespeelde beslissingswedstrijd. Blant
De Volewijckers is geëindigd in een n W"~
ning van 3—1 voor Blauw Wit, mi Wltl'
club kampioen geworden is van disn-u? dt,(
de KNVB. «"strict i van

Op bijzondere wijze is de strijd omu,
pioenschap beslist. De Volewijckers h** "tn-
de best^kans, doch in de eindspurt i* Jmrn'ri
..door Blauw Wit voorbij gestevend nf8 pl*5
wijekers spéelde rustiger.-dan de'zeh Vc<t"
echter geladen waren met meer geestd"'5,
daardoor de zege behaalden. De achten!
Blauw Wit was weer in uitstekende vorl!^ 7°-
voorhoede der andere partij werkte i!
om door te breken, doch veel succes hï'-h:'-
nlet. Met rust had Blauw Wit reeds
sprong van 2-1. De Boer opende de sogrl" Vcc?-
•na Daan de Jongh gelijk maakte w.'¥i!;-
■had een fraaie kans voor de Stadion-ci?,k1
'bb laten gaan, door alleen vow 3r'
staande, nog naast te schieten uit een t, K
bracht B.ergman nog voor rust 'de stana
Weliswaar was De Volewijckers na dn h"5"'1'
ting 'meer ln de aanval, doch aan de
zijde kwam het succes. Opnieuw doeiÜ"1'"
Bergman uit een voorzet van Van Wijng^!

Muur stortte ii_

Nadat de wedstrijd twintig minuten
stortte een deel van de twee meter hos»
aan de kant van Diemen, onder het r
van de daarop'leunende toeschouwers

een afstand van bijna tien meter Het on
liep goed af. Ongeveer twintig personen''^
over en op de muurstukken, die op het
neergekomen waren, doch niemand lleo ern H
kwetsuren op.

Belangrijke ontmoetingen
voor HBC en TYBB

Zondag is het de. laatste dag. van het «wo
voetbalseizoen en dan volgt het gesloten seZ.'
tot half Augustus. De kampioeijs-; promote
degradatiewedstrijden gaan echter gewoont
en-vragen nog enige weken de aandacht

Nu de beslissing in district 2 gevallen 's
een wijziging gebracht in het. programma
de kampioenscompetitie. De nieuwe kampC
speelt Zondag reeds een uitwedstrijd tegen MVv
in Maastricht. Voor hedenavond zijn vastgesteld'
BW—Ajax ën Heerenveen—NEC De oorsoron'
kelijk op ZoAdag bepaalde ontmoeting Aiax-
BW is n&ar Dinsdagavond versohoven, in hèt
Olympisch '.Stadion komen Woensdagavond
Blauw Wit en MVV tegenover elkaar' en h
Nijmegen NEC en Heerenveen-

EDO besluit vanavond het seizoen met
uitwedstrijd tegen DWS.

Zowel TYBB als HBC hebben een wedstrijd co
eigen terrein. Des middags komen de Hesmsti.
denaren uit tegen Holland en moeten winna
om een kans te behouden.Alcmaria Vlcirj
brengt een bezoek aan DEC.

TYBB is tegen de Mussen.slecht gestart, doch
kan zich Zondagavond op het terrein van EDO
hei-stellen. Dan komt ONA uit Gouda op bezoek,
dat vorige week van Hercules met 2-1 verloor'
In Utrecht wordt Zaterdag Hercules-De Mussen
gespeeld..

V.oor Klnheim staat een "uitwedstrijd tegen
Helder op 'het programma en IVV speelt tegen
Alkmaarse Boys.

THB is in de vierde klas op de onderste plaats
gekomen en moet degradatiewedstrijden spelen.
Morgen Is de wedstrijd tegen Strandvogels op
het terrein in Aerdenhout vastgesteld. Er wonlt
om twee uur begonnen.

Waterpolo-programma voor
de komende week

21 Juni te spelen watërpolo-competltle - wei-
strijden yam de Koninklijke Nederlandse Zwem-
bond luidt:

Dinsdag 17 Juni: 2e klasse C, dames: Haarlem
1—DWT 1; le klasse.B, datnes: DWR 1—f
1; 2e klasse D, dames: DWR 2—Roboben V
Réserve 3e klasse E, heren: DJVR 3—Haarlem X
Woensdag 18 Juni: Reserve l'e klasse B, heren:
'HPC 3—DWR 2

Donderdag 19 Juni: le klasse B, heren: 1
IRobben 1 Reserve hoofdklasse: HVGB I-
SVH.

Vrijdag 20 Juni: 2e klasse C, dardes: HPC I-
Haarlem 1.

Zaterdag 21 JuniReserve 3e klasse E, herem
DWT -2—DWR 3. 2e klasse D, heren: DWT t-
Neptunus.

Voor de Zomercompetitie in de kring Haarlem
KNZB worden gespeeld:

Dinsdag 17 Juni: jongens: Haarlem—VZV; 1«
klasse: Haarlem 4—PSVH 1.-

Woensdag 18 Juni, 2e klasse: HPC 6HZV;
-jongens: HPC—HVGB; le kl.: HPC 4-HVG3

Donderdag 19 Juni, meisjes: HVGB—DWR; da
mes: DWT 3—Haarlem 2; 2e klasse: DWT i-
HVGB 5; jongens: VZV—DWT; le klasse: VZV»
—PSVH 1.

Vrijdag 20 Juni, dames: HZV 1—HVGB 2; di
mes: HPC 2—VZV 2.

Zeilen

Haarlemse Jachtclub

Voor het examen ter verkrijging van het A* en
B-diploma, slaagden de volgende candidates

A-diploma: de heeren F. Sellénraaöt
Hazewinkel.

B-diploma: Loes Brugman, Renée Koperllng,
Ineke van Leeuwen, Hanneke van Werkhoven,
Guus'Spliethoff. Dick, de Zaayer. Hans Kjappe,
Yanco Torino, Hans de Bruin, Ben Jansen.

Op 5, 6, 12 en 13 Juli wordt de tweede >«ie
onderlinge zeilwedstrijden gehouden.

Roeien

Overnaadse vieren van
„Het Spaarne" op de Bosbaan

Vrijdagavond heeft, de Koninklijke Nederlandse
Zeil- en Roeivereniging een. begin gemaakt m
de internationale roeiwedstrijden, die zij terg
tegenheid, van haar 100-jarig bestaan Op de
baan b'ij Amsterdam organiseert.
De uitslagen luiden:

Jonge vier a: le heat: 1. Laga 7 min. 41 -
De Maas 7 min. 54.2 sec. 2e heat: 1. Tritonnuw
5 sec.; 2. Argo 2 8 min. 9.6 sec.

Overnaadse vier: le heat: l. Spaarne i nir
1 sec.; 2. Die Ley the 8 min. 10.8 sec. 2e M»-
Triton 1 min. 54.8 sec.; 2 Laga 8 mm. 6.7
Se heat: l. Njord l. 7 min. 51 sec; 2. Sparine
7 min. 53 sec. s

Het Spaarne 2, dat. van de drie boten,
tweede de finish van de 2000 meter langeJ»
reikten, werd met de snelste tijd voor za
geplaatst.

Driekamp te Beverwijk

a intó

Zondag zal de HAV „Haarlem" op de fln
baan van DEM te Beverwijk een nationa e
kamp organiseren, waaraan deelnemen -
L. uit Den Haag, Hellas uit Utrecht en J
„Haarlem". Jan Klein, de bekende
Aat de Bruin, de nationale kampioen K s
ten van V. en L„ Butselaar' en Wellerdiecx
Hellas, Van Gog, Schaap. Kluft, Koopman,
dens .en de pol|stokhoogmatadoren.Lai
Verkes nemen deel.

BONDSKEURWEDSTRIJDEN. Z°n^g,L6
den in Leiden door liet K.N.G.V. de j
Bondskeurwedstrijden gehefttden VOO'
landse kampioenschappen ln klass:ikaa
De bezetting van de verschillende nu
niet groot, maar de deelnemende *-er
behoren tot de beste üll het K-N ii'ós'töl
Aspasla en Krallngen uit Rotterdrin.
Amsterdam èn Hercules Hebe uit les»