L
De „Noodvoorziening Perswezen" met
geringe meerderheid aangenomen
Kruideniers zijn het niet eens
met de prijzenpolitiek
y een rij gave
en gezonde
tanden.
SOLIDOX
Nieuwe literatuur beschouwing
Wereldnieuws
VRIJDAG 27 JUNI '1947
EERSTE KAMER
Op deze zeldzaam mooie zomerse dag
gins' het in-de Eerste Kamer vrij warm
toe, wegens een door heel wat leden alles
behalve mooi gevonden wetsvoorstel. Mr.
Po 11 em a (C.-H.) en Mr. Kropman
(K.V.P.) viel hem hierin ten volle bij, gaf
zelfs te kennen, dat het ontwerp Nood
voorziening Perswezen een monstrum op
wetgevend gebied was geworden, vooral
na de aanneming aan de overzijde van het
amendement-Burger betreffende even
tuele onteigening van gecollaboreerd heb
bende dagbladbedrijven. De woordvoerder
van de K.V.P.-fractie zette uiteen, waarom
tenslotte de aldus vastgestelde regeling
juist helemaal niet beantwoordt aan het
geen men er mee beoogd heeft, zodat om
die reden al de Kamer van Revisie tot
plicht had een dergelijk* slecht product van
wetgeving te verwerpen. Ook de heer
Zegering Hadders (Vrijh.) moest
niets van dit ontwerp hebbfen, dat echter
wel de instemming verwierf van de heren
Koejemans (Comm.), prof. Don
kersloot en mr. Stufkens (beiden
Arbeid) en Algra (A.-R.). Voor de uit
juridisch oogpunt technische zwakheden
van het voorstel bleken de voorstanders
niet blind te zijn, maar zij meenden toch,
dat men hier overheen moest en kon stap
pen. Dit te meer, nu de minister het
geen deze "nog eens bevestigde weldra
zelf een wetsontwerp hoopt te kunnen in
dienen, dat de feilen van de regeling van
het amendement-Burger zou wegnemen.
Van de heer Kropman (K.V.P.) was
het ongetwijfeld tactisch gezien, dat hij
w warme hulde bracht aan hetgeen de ille
gale pers had gepresteerd. Hij informeerde
naar de wijze waarop de regering de be
lofte denkt in te lossen, aan die pers reeds
door ons Londense bewind gedaan, om
haar te helpan. Van zijn kant greep de
heer Algra deze gelegenheid aan om
een hartig woordje te zeggen over de ..bo
vengrondse pers", welke zich zijns inziens
in de bezettingstijd al te zeer misdragen
had en die nu vooral niet moest komen
met verhalen, dat zij eigenlijk aan de na
tionale zaak zulke grote diensten had be
wezen.
Nadat men minister Gielen uit het,kamp
van de oppositie had toegevoegd, dat hij
in de Tweede Kamer helaas meer gelij
kenis had getopnd met een Zondagsruiter
dan met iemand, die zonder feilen met
zijn legislatief paard alle hindernissen
zonder fout weet te nemen, antwoordde de
bewindsman, dat hij jammer genoeg geen
sierlijk paard, doch een onhandelbare knol
onder zich had gekregen. Aan zijn mede
delingen omtrent de wijze waarop men de
belofte jegens de ondergrondse pers van
.weleer bijstand zal verlenen, zij ontleend,
dat hij er op wees, hoe de Persraad nu al
zorgt, dat zij in verschillende gevallen de
beschikking over de nodige apparatuur
heeft, dat zij voorrang zal genieten bij
nieuwe aanschafifngen (als het daartoe
ondanks devie^enmoeilijkheden kan ko
men) en verder hield hij de heren zijn
aangekondigd voorstel betreffende her
distributie van de apparatuur voor. Dit
lokaas moest vooral ook dienen, om be
zwaarden te bewegen voor het ontwerp te
stemmen. Ook deed natuurlijk het' argu
ment dienst, dat bij verwerping van het.
wetsontwerp na 1 Juli een onmogelijke
situatie zou ontstaan. Het eind van het lied
was, dat de minister met 1914 zijn ont
werp er door haalde. Met de enige aan
wezige afgevaardigde van de Partij van
de Vrijheid stemden de Christelijk-Histo-
rischen en de fractie van de K.V.P. tegen,
van wie (hetgeen bepaald opviel) er liefst
8 van de 17 ontbraken. Aan hen heeft de
bewindsman tenslotte zijn zegepraal te
danken.
De andere agendapunten vereisten geen
stemming. Het ontwerp inzake de Bijzon
dere Rechtspleging deed mr. P o 11 e m a
(C.-H.) <je staf breken over het volgens
hem door ons Londens bewind op verkeer
de wijze toegepaste staatsnoodrecht. Prof.
Donkersloot (Arb.) kon zich ver
enigen met het beleid wat betreft het
slechts -in beperkte mate uitvoeren van
de doodstraf.
Minister Van Ma ars eye en' deelde
mede, dat in 19 gevallen gratie aan ter
dood veroordeelden was geweigerd, in
32 verleend. Voorts verdedigde hij de
rechtmatigheid van het hanteren van het
staatsnoodrecht in deze. Ook betoogde
hij, dat het verkeerd zou zijn, de 18000
politieke delinquenten, die nog berecht
moeten worden, volgens het denkbeeld van
mr. Pollema naar de gewone rechter over
te hevelen.
Het voorstel om het wetje, dat de mach
tiging om allerlei dienstplichtbepalirigen
bij algemene maatregel van bestuur vast
te stellen, tot 1 Januari te verlengen, kon
prof. Donkersloot (Arb.) niet beko-
Tienduizenden kilo's zeep
werden zwart verkocht
Een bedrijf in dekzeilen en scheepsbe-
nodigdheden te Zwartsluis ontving van
het Rijksbureau voor Chemische Produc
ten geregeld toewijzingen voor zeep, hoe-,
wel dit bedrijf de zeep niet nodig had.
De eigenaar van het bedrijf, A. H. ver
kocht de tienduizenden kilo's zeep" in de
zwarte handel. Hij is thans door de econo
mische politierechter veroordeeld tot zes
maanden gevangenisstraf en f 10.000 Ijoe-
te. Twee zwarte handelaren, die de zeep
hadden doorverkocht kregen respectieve
lijk zes en twee maanden gevangenisstraf
en f 2000 boete.
Vrachtwagen tegen NZH-trara
Aanhanger wondt twee
fietsers in Amsterdam
Donderdagochtend kwamen op het kruis-
ren, daar hij liever deze materie weer in I punt Jan van Galenstraat-Admiraal de
handen van de wetgever had gezien. Maar I Ruj'terweg te Amsterdam een tien-tons
hij begreep de noodzaak van de verlen
ging der machtiging en aanvaardde haar
dus.
Na critiek van de heer Branden
burg (Gomm.) liet diens fractie haar
„tegen*' aantekenen, ook al had minister
Schagen van Leeuwen (invallend
voor de in Engeland vertoevende minister
van Oorlog) de verschillende gronden uit
eengezet, waarom de regering, zij het ook
zeer node, nog eens verlenging van het
machtigingswetje moest aanvragen.
vrachtwagen met aanhangwagen en een
motorwagen van een tram der N.Z.H.V.M.
met elkaar in botsing. De bestuurder van
de vrachtwagen wilde de naderende tram
voor zijn bij het passeren van de kruising
maar dé tram ramde de aanhangwagen zo
danig dat een der achterwielen van de as
vlóóg. De losgeslagen aanhangwagen reed
tegen het trottoir waarbij twee wielrijders
bekneld raakten. Met zwaar lichamelijk let
sel moesten zij naar het Wilhelmina Gast
huis worden overgebracht.
Commentaar op de opheffing
van „Commentaar"
Maandag zal het laatste nummer verschijnen
van het blad van de Regeringsvoorlichtingsdienst
„Commentaar".
De directie van de „R. V. *D.", deelt mede
dat er drie redenen zijn, welke geleid hebben lot
dit besluit. In de eerste plaats wil de Rege
ringsvoorlichtingsdienst loyaal uitvoering geven
aan de opdracht, welke de regering aan alle
departementen heeft gegeven om te bezuinigen
op zodanige wijze, dat essentiële werkzaamheden
daardoor niet worden geschaad. Ten tweede heb
ben de dagbladen en periodieken geleidelijk de
voorlichtende taak. welke voorheen aan „Com
mentaar" ten deel vièl. kuhnen overnemen.
Reeds geruime tijd had „Commentaar' een
meer documentair karakter, daar men allerminst
wilde concurreren met de vrije pers. Ten derde
mag de opheffing worden gezien als een kleir»?
bijdrage in het algemeen overheidsstreven tot
bezuiniging op papier.
Het laatste nummer zal wat groter van om
vang zijn dan gebruikelijk.
De radio geeft Zaterdag
HILVERSUM I. 301.5 M,
7.00, 8.00. 13.00. 18.00, 20.00 en 23 uur Nieuws.
7.15 Gymn. 7.30 Gram.pl. 9 15 Muziek van Gluck
en Bach. 10 00 Morgenwijding. 10.20 Voordracht.
10.35 Gijs Beths. viool. Cor van Boven, piano.
11,00 Voor arbeiders ln continubedrijven, (her
haling Radiolympus). 11.45 Familieberichten. 12 00
Gram.pl. 12.30 Kalender. 12.35 Millersextet. 13.00
Strijdkrachten. 13 30 Orgel. 14.00 Lezing. 14.15
Philharmonisch Orkest. 14.55 Boekbespreking.
15.15 Accordeonorkest. 15.30*Lezing, 16.00 Kon.
Militaire Kapel. 16.35 A. J. C.-uitzending. 17.00
Sportpraatje. 17.15 Gram.pl, 17.30 Reportage uit
scholingskamp in Vierhouten. 18.15 Jan Cordu-
wener. 18.30 Strijdkrachten 19.00 Liederen van
Schubert. 19.30 Voor de jeugd. 19.45 Wederop
bouw. 20.05 Gesprek met Prins Bernhard over
het Anjerfonds. 20.15 Gevarieerd programma.
21.15 Socialistisch commentaar. 21.30 Omroep
orkest. 22.00 Hoorspel „De Ellendlgen". 22.30 Om
roeporkest. 23.15 Tango-rumba-orkest. 23.45 De
„Kentucky Minstrels".
HILVERSUM II, 414.5 M.. 218 M. en 1875 M.
7.00. S.00, 13.00. 19.00 en 23.00 uur Nieuws. 7.15
Gymn. 7.30 Gebed. 7.45 Gram.pl. 10.00 Klein kleu
tertje. 10.15 Reportage TT-races in Assen. 10.55
Gram.pl. 11.00 Ziekenbezoek. 11.45 Gram.pl. 12.00
Angelus. 12 03 Reportage TT-races. 12.20 Frltz
Kreisler. 12.30 TT-races. 13.15 Welk boek?. 13.20
TT-races. 13.45 Toneel en film. 14.05 Gram.pl.
14.15 TT-races 14.55 Gram.pl. 15.00 Voor jonge
ren. 15.15 Jonge, kunstenaars. 15.45 KRO-kiosk.
16.00 Gram.pl. 16.05 TT-races. 16.30 Gregoriaans.
FL00 De wigwam 18.00 Een kwarüer met Cupido
18.15 Weekoverzicht. 18.30 Buffalo Bill. 19.20 Vau
deville-orkest. 19 45 Banden die binden. 20.05 Ge
sprek met Prins Bernhard over het Anjerfonds.
20 15 De gewone man. 20.22 Hoe heet deze plaat
20.30 Lichtbaken. "21.00 Opera-fragmenten,
Gram.pl. 22.45 Gebed
23,20 Muziek van De Falla,
(Speciale reportage)
T)e Nederlandse kruideniers zijn de laat
ste weken verre van tevreden: een actie
zoals zich in Enschedé voordeed bewijst in
wel een acuut stadium de spanningen
zijn getreden. De oorzaak van het huidige
geharrewar ligt voornamelijk, in de winst
marges die volgens mededelingen van de
Vakgroep Détailh^idel in kruidenierswa
ren te enenmale onvoldoende zijn om de
bedrijven nog rendabel te maken. De Di
recteur-Generaal van de Prijzen, prof. G.
Brouwers heeft in October 1946 een rap
port van de vakgroep ontvangen, waarin
weyd medegedeeld, dat de uiterste grens
van de winstmarges bereikt was. Desniet
tegenstaande is het bnito-winstpercenta-
ge in de eerste maanden van dit jaar terug
gelopen van ruim 17% tot een bedrag, dat
niet langer lonend geacht mag worden.
Oorzaken?
.Vele winstgevende artikelen als buiten
landse visconserven en zuidvruchten ver
dwenen uit de étalages, de combinatie
jambon-suikerbon deed de belangstelling
van de huisvrouwen eerder uitgaan naar
de weinig lucratieve -suiker en"- in
véle 'gevallen bleven de potten jam staan.
Aan de andere kant stijgen de kosten' in
het krui^eniersbedriji' nog voortdurend,
zodat zowel de kleine man als de groot
handelaar in vele gevallen eeni nadelig
saldo in hun boeken zien verschijnen.
Een en ander heeft als gevolg, dat de.
achteruit-boerende kruidenier in vele ge
vallen naar een redmiddel omziet en zia
de zwarte markt naar andere winstobjec
ten speurt.
Ten einde raad heeft de Vakgroep zïch
bij monde van haar secretaris 'en een aan
tal ï'eden in verbinding gesteld met minis
ter Mansholt, die een spoedon'derzoek heeft
toegezegd.
Een domper op de toch al niet hoogge
spannen toekomstverwachtingen wordt
echter gezet door de aankondiging, dat de
omzetbelasting per 1 Juli een ingrijpende
verandering zal ondergaan, waardoor het
kruideniersbedrijf wellicht met nieuwe
moeilijkheden zal moeten vechten.
Regering eenzijdig?
De door de regering gevolgde loon- en
prijspolitiek is de laatste tijd in slechte
aarde gevallen bij grote delen van de Ne
derlandse middenstand en men' ziet in
handelskringen deze politiek als een „ont
aarding in eenzijdige bescherming van
sommige bevolkingsgroepen ten koste van
de handel".
Of dit helemaal objectief gezien is, zul
len we voorlopig in het midden laten; wei
blijkt, {lat de spanningen zo langzamer
hand op Ontlading staan en een juiste yit-
wfeg om de kool van de kruidenier en de
geit van de consument te sparen, zal
uiterst smal en vrij onbegaanbaar blijken.
Het publiek jaagt op het duurste.
De man-uit-het-vak, die ons uitvoerig
inlichtte over de problemen' van zijn be
drijf kan bovendien een boekje open doen
over „dat rare, onberekenbare publiek".
Bijvoorbeeld: de goedkopere kwaliteiten
levensmiddelen zijn niet in trek. zoals dui
delijk uit de cijfers blijkt, die wij ontlenen
aan het vakblad voor de kruidenier „Wik
ken en Wegen".
Van de drie soorten koffie, die thans in
omloop zijn, wordt van de eerste (duur
ste) soort 94% verkocht, de tweede soort
brengt het tot 5% en de derde, goedkoop
ste soort mag zich slechts in 1% van de
publieke belangstelling verheugen..
Met thee is het even vreemd en de goed
kope soorten versnaperingen blijken zelfs
geheel onverkoopbaar. De kruidenier, die
verleden jaar bang was, zijn voorraden prij
zige grocnteconserven niet te kunnen ver-
sluitend de dure doperwten en snij
bonen werden verkocht.
De fabrikanten dwingen de kruidenier
behalve de duurdere soorten, ook zoge
naamde „huishoudjam" af te nemen, maar
het publiek vraagt vrijwel uitsluitend
naar de „dure" soorten.
In Hollandse visconserven is vrijwel geen
handel mogelijk en de gedroogde groen
ten blijven, niettegenstaande hun lage
prijs, onverkoopbaar. Misschien zou het
publiek met een gerichte propaganda voor
het „goedkope menu" 'van deze na-oór-
logse gewoonte af te brengen zijn?
Er wordt wel eens gemopperd op de
kruidenier, die „het maar makkelijk
heeft", maar er wordt meestal niet ge
dacht aan de kopzorgen van de man ach
ter de toonbank, die, kampend vaak met
een onvenkoopbare voorraad, zich steeds
dieper ziel zinken. En de kruidenier, het
zij groot of klein, heeft in de machinerie
van een mensenmaatschappij zijn taak, die
zeker niet gemakkelijk is, nog afgezien
van de bonnenzorgen en de pogingen om
ieder het zijne te geven.
Nederlandse marconisten
hielpen de Duitsers
Binnenkort komen hun zaken
voor het Bijzonder Hof
Zoals men zich zal herinneren, verleenden
de Duitsers tijdens de bezetting alleen dan
vergunning aan de Nederlandse vissers om
bulten de „drie mijl-zöne" op de Noordzee te
vissen, wanneer hun schepen met één of meer
vertrouwensmannen, voorzien van radlozend-
toestellen bemand waren. Deze lieden moesten
de voor de Duitse oorlogvoering belangrijke
berichten omtrent weersgesteldheid, mijnen
en ujnenvelden. geallieerde vaartuigen
vooieu en vliegtuigen naar de Duitse Insttfii-
ties inv Nederland seinen.
Een aantal van lym. meest marconisten, zal
op 8 Juli voor hetBijzonder Gerechtshof te
Amsterdam terechtstaan. Eén van hen ls een
ingezetene van Leeuwarden, C. Th. H. v. E„
die in de laatste dagen van de strijd in op
dracht van de Duitsers een zendtoestel in
Friesland bediende om de verbinding met hen
te onderhouden, voor het geval deze provincie
door de geallieerden bezet zou worden, Een
gelijke taak had de verdachte J, W. A. H. uit
Amersfoort te Woerden.
Tenslotte staat ln deze zaak terecht een
Inwoner van Bloemendaal, P. J. S., wie ten
laste gelegd wordt, dat hij in 1941 het voor
nemen had om dè in Portugal verblijvende Ne
derlandse bemanningen van Nederlandse 'sche-
te bewegen naar ons land terug te keren en
aldus de vijand hülp te verlenen. Dat hij zijn
p'in niet ten uitvoer kon brengen, was te
danken aan de omstandigheid, dat hem in
Spanje een visum voor Portugal werd gewei
gerd, waardoor hij niet verder kon reizen.
Nog meer extra.treinen naar
en van Amsterdam
Met ingang van Zaterdag 28 Juni worden op
het traject Amsterdam—Haarlem twee treinen
ingelast. De eerste vertrekt om 12.10 van Haar
lem en komt om-12,25 in de hoofdstad aan. Terug
vertrekt een extra-dienst om 13,00 uit Amster
dam. om een kwartier later in Haarlem te arri
veren.
Op de Zaterdagen 28 Juni ep 5 Juli zal een
extra trein rijden Haarlem vertrek 13.34, Am
sterdam aankomst 13.49.
W.F.A.-gasten namen afscheid
van Heemstede
Donderdag werd door de World Friendship
Association te Heemstede een afscheidsavond ge
geven' in de Heemsteedse Dreefschool voor een
groepje Engelse gasten. Onder leiding van de
heer Kees Visser, vice-voorzitter van het W. F.
A.-ontvangst-comité, die zich ontpopte als to
neelspeler en buikspreker, heeft het jeugdige
publiek zich voortreffelijk kunnen vermaken.
Een 18-jarige goochelaar, als een volmaakt artiest
zijn kunststukjes vertonend, volksdansende
meisjes, een band waar goed en veel geluid in
zat, een conférencier met Engelse mopjes, de
buikspreker met zijn pop August, die voor deze
gelegenheid Jackie heette en vlot Engels sprak,
luisterden deze avond, die met bal besloten
werd, op.
Het Christelijk Vakverbond onder
zocht een netelige kwestie
Het bestuur van het Christélijk Nationaal
Vakverbond heeft zich dezer dagen op
nieuw bezonnen over het vraagstuk van
lonen en prijzen. Het is tot de conclusie
jékomen, dat de door het Centraal Bureau
voor de Statistiek verstrekte gegevens een
onvoldoende basis vormen voor het vast
stellen van een standpunt.
Alvorens daarom een beslissing te nemen
inzake de vraag of de lonen behoren te
worden gecorrigeerd, is een onderzoek be
gonnen naar het werkelijke peil van de
kosten van levensonderhoud, in de arbei
ders- en ambtenaren-gezinnen. Voorts wor
den gegevens verzameld over de winst
marges in enkele industrieën, met name in
de textielindustrie.^
Ex-bestuursraad houdt vier
jaar rijkswerkinrichting
De Bijzondere Raad van Cassatie heeft
uitspraak gedaan in de zaak van mr. W.
N. F. Felhoen Kraal uit Wormerveer, die
in de bezettingstijd de functie heeft
aanvaard van „bestuursraad" van de pro
vincie Noordhclland. Het Bijzonder Ge
rechtshof te Amsterdam had hem veroor
deeld tot vier jaar rijkswerkinrichting. De
procureur-fiscaal bij de Bijzondere Raad
van Cassatie had in het belang der wet
cassatie ingesteld, omdat hij in het aan
vaarden dezer functie geen strafbaar feit
zag. De Bijzondere Raad van Cassatie over
woog echter dat het Hof ook de wijze,
waarop het ambt werd bekleed, in zijn
overweging heeft betrokken. Het cassatie
beroep werd verworpen.
Om jaioersch op te zijn. Pract„
tig wit, zelfs van dichtbij. En ge,
zond zijn ze ook, van het ge.
vaarlijk tandsteen geen spoortje
meer. Dat bereikt men met So!p
dox; want alleen Solidox bevat
sulforicinoleaat, het unieke middel
dat tandsteen bestrijdt en voorkomt,
T A N D PAS T A TANDSTEF*
Drie jaar voor overval
op oude vrouw
De rechtbank te Rotterdam veroordeelde
de 19-jarige gewezen SS'er W. B. B. tot
drie jaar gevangenisstraf met aftrek van
preventief, wegens het plegen van een
overval op de 71-jarige weduwe Hij na-Pet
op 21 Januari in haar woning aan de Schie-
weg, waarbij hij haar ernstig verwondde
en er met ongeveer 1000 en een radio
toestel van door ging.
Drie rubber-ondernemingen
worden teruggegeven
Mede als resultaat van de te Batavia
gevoerde onderhandelingen heeft de Re
publikeinse minister van Welvaart, dr.
Ganï, de Republikéinse autoriteiten te Pa-
lembang opdracht gegeven tot onmiddel
lijke teruggave aan de eigenaren van de
binnen de demarcatielijn gelegen rubber
ondernemingen „Moesipit", „Danna" en
„Landas".
Waterpolo
H VCB was sneller danDV/R
Een 5—3 overwinn»,
Tijdeas de wedstrijd tegen De Waterrat!».
ons gebleken, dat HVGB zich bijzonder op»"
polo heeft toegelegd en dat er serieus geo««M
wordt, om hoger op te komen. Alle speler- li'.
biizonder snel. zii ziin saeti on oiv-,,.155
«9 Jl*.
BOEKBESPREKING
S op hu
INDUSTRIëLE VERSCHUIVINGEN
TUSSEN BRESKENS EN ROTTERDAM.
Een overeenkomst is gesloten tot verkoop
der fabriekscomplexen van de firma Van
Melle te Breskens aan de Koninklijke
Maatschappij „De Schelde".
Deze maatschappij begint daar de fabri
cage van koelinstallaties en in de toekomst
zal deze tak van het bedrijf in Breskens
werk geven aan 200 arbeiders. De firma
Van Melle oefent haar bedrijf op het ogen
blik uit in Vlaardingen en bouwt in Rotter-
kopen, zag tot zijn verbazing, dat u 11- J dam een nieuwe fabriek.
„Existentie-phllosofie en- literatuur
beschouwing" door Dr. S. DRESDEN
J. M. Meulenhoff, Amsterdam.
De ontwikkeling der psychologie heeft geleid
tot het ontstaan van de neiging om de inhoud
vén hetgeen wij geestelijk beleven niet te be
schouwen als een verzameling zelfstandighedén
maar onderscheid te maken en de betrekking te
zoeken tussen de inhoud van het beleefde en her
beleven zelf. Deze „functionele" psychologie
heeft de phaeno-menologisohe denkwijze doen
ontstaan die op de eerste bladzijden van
boekje onmiddellijk de aandacht vraagt, wan-
dr. Dresden opmerkt dat een kunstwerk,
hoe zeer het ook zelfstandig bestaat, toch altijd
een band met zijn schepper behoudt en dat het
de doelstelling van de critiek moet zijn de wfg
de schepper haar de schepping af te tastéii
aldus tot een zo diep mogelijk begrip van
liet kunstwerk zelf te komen.
Deze wijze heeft, zo betoogt dr. Dresden,
vooi'delen boven de literair-historische methode
van beschouwen, die weliswaar een rijkdom
van objectieve gegevens verzamelt maar de kern
van een kunstwerk niet bloot kan leggen en ons
niet weet te onthullen waarom de schrijver ge
schreven heeft. Volgens de zienswijze, die dr.
Dresden ontwikkelt, gaat het er voor de critiek
niet in de eerste plaats om het kunstwerk als
een zelfstandig object te zien en te beoordelen
maar om het psychische proces te her-beleven
dat de kunstenaar heeft doorgemaakt toen hij
zijn scheppingsdaad volbracht.
Dit scheppingsproces ts, zoals het existen
tialisme leert, gegrondvest op de principiële
oer-angst, die elk mens ondervindt wanneer
hij ervaart hoe hij op een ondoorgrondelijke ma
nier in de wereld ts komen te verkeren, waar
de Dood en het Niets, even ondoorgrondelijk,
naast hem zijn. In deze angst, in deze noodtoe
stand moet ook de kunstenaar verkeren
buiten de grenzen van het „gewone" dagelijkse
bestaan levend, ln eenzaamheid de stijl aan
vaardt die nodig is om eer, kunstwerk tot stand
te brengen, om te Kiezen uit de eindteloze moge
lijkheden die zich voor hem op doen.
*Hoe moeilijk het ls door te dringen in het
wordingsproces van een kunstwerk laat de
schrijver zien wanneer hij als voorbeeld de mu
ziek van Mozart aanhaalt waarop zijn analyse
geen resultaat heeft. Daarom meent hij dat
men Mozart als een „natuurverschijnsel" moet
zien dat buiten de kunstbeschouwing valt. Mo
zart ts volgens dr. Dresden een van de weinige
voorbeelden hiervan.
Zo is evenwel een der grenzen van deze me
thode der critiek aangetoond, want hier begint
het onderscheid tussen kunst en alles wat geen
kunst ts te vervagen. De vraag rijst dan ook
welke de taak van de critiek moet zijn. De
hier uiteengezette methode kan. de schrijver
Sleepboothulp overbodig!
De staking van het sleepbootpersoneel
in de Rotterdamse haven heeft zo goed
als geen nadelige gevolgen voor de bin
nenkomende en uitgaande schepen. Met
een havenloods aan boord varen de
binnenkomende schepen op eigen kracht
naar de los- of laadplaatsen. Tot dus
verre is geen enkel schip naar een
andere haven gedirigeerd. Ook bij hel
vertrek der zeeschepen doen zich geen
moeilijkheden voor.
zegt het zelf: „geen criteria vaststellen, waar
mee een kunstwerk als goed of slecht te betite
len zou zijn". Degene die het kunstwerk wil
beschouwen moet beginnen met zich er aan ge
wonnen te geven en het ontstaan ervan her
beleven; daarna is het dan nog mogelijk het
objectiever te beschouwen.
De vraag rijst verder of wat hié,r is uiteen
gezet met betrekking tot de letterkundige
critiek ook van toepassing zou kunnen zijn
kunstvormen waar het geestelijk wordingsproces
minder geleidelijk gevolgd kan wórden dan
juist in de literatuur. Trouwens bij^ schrijvers
waar het moeilijker is dit proces na te speuren
doel/zich'tleze moeilijkheid al dadelijk voor. Ook
de tweeledige betrekking van de criticus, tot de
kunstenaar èn tot het publiek, geeft aanleiding
tot subtiele onderscheidingen die eveneens on
der het oog gezien .zouden moeten worden.
Deze existentiële beschouwingswijze wekt dan
ook de vrees dat zij meer een psychologische
dan eerj aeslhetische is en dat de structuur
van het kunstwerk zelf op de achtergrond zal
raken bij de belangstelling voor de kunstenaar.
Aan de andere kant echter doet zij weldadig aan
door de behoedzaamheid waarmee zij de kunst
werken aftast en die wei heel vèr staan van dt
lichtvaardigheid waarmee soms critlsche be
schouwingen geleverd zijn. v. G.
Wielrennen
België leidt in de
Ronde van Frankrijk
De tweede étappe van de Ronde van Frank
rijk, Rijssel—Brussel (182 km.) wertl gewonnen
door Vietto (Frankrijk) in de tijd van 5 uur 5
min, 52 sec.; 2. ImpanJs (België) 5 uur 7 min. 33
Depredhomme (België) zelfde tijd; 4.
CaroellinI (Nederlandse ploeg met buitenlanders)
uur 14 min. 51 sec.; 5. Roncöni (Italië);
Vooren (Nederland) werd 14e in 5 uur 16 min.
35 sec.i^Seyen 54e; Galliussi 61e; Joly (Ned,
met buitenlanders) 67e; Van de andere renners
van de Nederlandse ploeg eindigde Klabinsky als
81e en De Korver als 82e.
Het landenklassement luidt nu: l, België 36 uur
- min. 50 sec.; 2, Italië 36 uur 28 min. 34 sec.;
Frankrijk (West) 36 uur 32 min. 33 sec.; 4.
Zwitserland/Luxemburg 36 uur 38" min. 26 sec.;
5. Frankrijk 38 uur 40 min. 11 sec.; 8. Nederland
met buitenlanders 36 uur 44 min. 12 sec.; 7.
Frankrijk (Z.W. en Centraal) 37 uur 0 min. 46
8. Frankrijk (Z.O.) 37 uur 3 min. 24 sec.; 9.
He de France 37 uur 5 min. 9 sec.; 10. Frankrijk
(N.O.) 37 uur 28 min. 20 sec.
70. De motorrijder sloeg een hoek om en
was van plan de trap te gaan beklimmen.
Maar op dat moment sprong Panda van
achteren op hem toe en liet de Engelse
22.001 sleutel met kracht od zijn achterhoofd
23.15 vaders Dagboek. neerkomen. Er verscheék onmiddellijk een
grote buil en de schurk zonk met een doffe
kreun op de grond neer. Hij was zijn be
zinning volkomen kwijt en merkte iriet
eens, dat Panda, de doek voor zijn gezicht
begon weg te trekken. „Ik ben benieuwd
wat voor een gezicht die vent nu eigenlijk
heeft!" dacht Panda, „Al die tijd heb ik
tegen die lappen en die motorkap aangeke
ken."Maar Panda was toch niet voor
bereid op wal er komen ging. Want toen
hij de kap had afgewikkeld kwam hei ge
zicht van Jim Zondervan, de detective te
voorschijn.
bijzonder snel, zij zijn goed op elkaar
en laten zich niet ontmoedigen, als er
terstand ingehaald moet worden. De Wa
ten had spoedig een voorsprong 'van 2-4 j, j
zij Jan KolJerie. die twee maal achtereen vr
rassend snel de bal in doel plaatste Franke-"
thai kon hem niet houden en daarom e»
Hogeland deze taak over Deze liet Kollerlcr^
ogenblik los en het gevolg was. dat deze mind.-
gevaarlijk was en geen doelpunt meer gtmrk'i
heeft. De gewijzigde opstelling bracht terts!
meer snelheid in het spel en het resultaat'via
dal de achterstand met rust in een voortpro-j
van 3—2 was omgezet door toedoen van Roi n,
en Frahkenlhal. Ook in de tweede helft
HVGB het beste op dreef en DWR speelde ml
der dan anders. De thuisclub voerde de standi»
tot 5—2 (Anthoni en Frankenthal maakten k
doelpunten), waarna Van de Bogaerde eer, door
J-. Kollerie genomen vrije worp inschoot (5-3)
HVGB heeft de eerste helft besloten met tier
overwinningen en heeft de beste kans 0
kampioenschap.
Honkbal
E.D.Ö. in de eindstrijd
EDO heeft zijn kans ais beste verliezer we] 0»
de juiste wijze gebruikt, door na een fraaie en
spannende wedstrijd met 4—3 van Schoten te
winnen en zich daardoor in de eindstrijd te
plaatsen.
Bij EDO deed voor de eerste keer ln dit sei
zoen Schijvenaar weer mee. die een goede partij
als korte stop speelde, evenals zijn collega Al-
kema bij Scholen. Hoe spannend de strijd was,
blijkt wel uit het verloop van de score EDO
nam de leiding met. 2—1, doch Schoten kwam
daarna met 3-2- voor. waarop EDO eerst ln de
laatste slagbeurt de zege behaalde.
De eindstrijd wordt 1 Juli gespeeld tussen
EDO en RCH.
Honkbalprogramma
Het honkbalprogramma voor het a.s. week
einde luid' als volgt;
Zaterdag. Eerste klasse: AJax—VVGA, Over
gangsklasse A: Celeritas—RCH; DWS-ABC, HFC
Haarlem—SC Haarlem 2 (4 uur). Overgaitgskht-
se B: Hilversum—EDO 2; Quick—Zeeburgla;
TYBB—Watergraafsmeer (4 uur). Tweede klasse
A: EDO 3—Kennemeland (3.30 uur); Laakkwar
tier—Neptunus. Tweede klasse C: Blauw WK I
AHC '31: Catchers—Zand voortmeeuwen; TUB
-Schoten 3 (4 uur). Tweede klasse D: Kanaries
-RCH 2; Beverwijk—TIW. (4 uur); EHS-DWV
(4 uur). Derde klasse C: Halfweg—HHC 4 (4 uur).
Derde klasse D: Kennemerland 3-^HHC 5 (3,30
uur); SC Haarlem 3—Schoten 4 (3 uur),
Zondag. "Eerste klasse: SC Haarlem-Blauw Wit
(10 uur); OVVO—HHC; EDO-Schoten (2 uur).
Overgangsklasse A: HHC 2—Spartaan (2,30 uur).
Overgangsklasse B: HCK—Ajax 2 (2 uur). Twee
de klasse A: Schoten 2—Sparta (2 uur), Derde
klasse A: HFC Haarlem 3—RCH 3 (10 uur); SchO-
-Bom (10 uur); Zandvoortmeeuwen 2-
HCK 3 (10 uur). Derde klasse B: Ripperda-RCH
4 (10 uur). Rooswijk 2—HCK 4 (10 uur) Derde
klasse C: HHC 4—Halfweg (12 uur); EDO 4-Rip-
perda 2 (10 uur). Derde klgsse D: TYBB 2-Roos*
wijk (2 uur).
BOND SKELIRTURN WED STRIJDEN VOOR
ADSPIRANTEN. Zondag worden lp de Die
rentuin te Den Haag de** jaarlijkse Bondskeur*
wedstrijden KNGV voor adspiranten gehouden.
Deze gelden als Nederlandse kampioenschappen.
Er .hebben zich 20 ploegen aangemeld, w.o. het
Haarlemse Concordia met een groep meisjes voor
klassikaal brug en tremplinpaardsprlngen.
Voetbal
Geel Wit blijft eerste klasser
De strijd in de eerste klas A van de afdeling
Haarlem van de Koninklijke Nederlandse Voet
balbond heeft een spannend slot gehad. VVB 2 ls
kampioen geworden, nadat HFC 3 en DEM 2 ge
ruime tijd mede-candldaten waren. In de pro
motiewedstrijden boekte het elftal goede resul
taten en gaat over naar de KNVB, Na een ener
verende strijd werd Haarlem 4 kampioen van de
eerste- klas B. Beide kampioenen speelden voor
het eerst in de hoogste afdeling In een kam
pioenswedstrijd versloeg Haarlem 4 VVB op
.overtuigende wijze
In 1 A woedde een hevige strijd om de twee
onderste plaatsen. Geel Wit, Halfweg .2 en Onze
Gezellen 2 eindigden gelijk in punten en speel
den een extra halve competitie. Deze eindigde
ook onbeslist, omdat alle drie eenmaal wonnen.
Reglémentalr moest het doelgemiddelde van dë
gewone competitie de beslissing brengen en als
bijzonderheid zij vermeld dat dit voor Geel Wit
0.585 was. legen Halfweg 0.558 en O G. 0.557. Geel j
Wit bleef dus eerste klasser. Stormvogels 3 werd
het slachtoffer in 1 B. Een verrassend resultaat,
omdat lange tijd TYBB 2 de ernstigste gegadig
de voor de laatste plaats was. Dank zij een
goede eindspurt kon de ploeg zich nog Juist
boven de IJmuldenaren werken.
Van de tweede klassers werden EDO 4. DIO 2,
Schoten 4 en Vogelenzang op overtuigende wijze
kampioen. Deze ploegen zijn nog in een felle
promotie-strijd gewikkeld. Twee elftallen pro
moveren naar de eerste klasse en er rest hier
nog slechts een wedstrijd. EDO 4—Vogelenzang,
Bovendien lopen er nog twee protesten van
Schoten 4. Deze worden van de week behandeld.
Met de wedstrijd EDO 4—Vogelenzang wordt hét
seizoen besloten en het pleit tussen de tweede
klas kampioenen beslecht.
Sport in het kort
NEDERLANDERS NAAR DE ENGELSE KAM
PIOENSCHAPPEN. De volgende athleten
zijn aangewezen, om de Nederlandse kleuren bij
de Engelse kampioenschappen, die op 18 en 19
Juli ln het White City Stadion te Londen gehou
den worden, hoog te houden:
880 yards: F. A de Ruyler (AV 1923). Engelse
mijl: W. F. Slijkhuis (AAC). Drie Engelse mijlen:
Laiaster fAVON). 120 yards horden: J. Zwaan
(AAC). Pnlshoog: C. Lamoree (Haarlem). Speer
werpen: B. Lutkeveld (APGS). Kogelsllngeren:
J. H. Houtzager (PSV)
f
Eeuwige vriendschap. Frankrijken de PhllippiJ-
nen hebben een „eeuwig vriendschapsvet*
bond" gesloten.
„Ile de France" Op bevel van de Amerikaanse
autoriteiten zal het 14.000 ton metende Frarsa
schip „Ile de France", dat ln Juni 1942 door
de Japanners te Saigon werd buitgemaakt,
aan Frankrijk teruggegeven worden na op
nieuw te zijn uitgerust en hersteld.
Vliegtuig-injecties. Nieuwe DC 6-toestellen van
de Zweedse luchtvaart zullen ln de toekomst
vóór de start „injecties krijgen". In de oor»
log geschiedde dit reeds met de Thunder
bolt-fighters, teneinde het vliegtuig een fr0"
ter stijg vermogen te geven. In de cylinder*
kop van de motor wordt een hoeveelheid
water gespoten, waardoor het startvermo*
gen van een motor van 2100 p.k. kan wordefl
opgevoerd tot 2450 p.k.
Opperste Sovjet. Ivan Vlassof is herkozen W
voorzitter van het presidium van de opperrt
Sovjet der U.S.S.R. VolgCTis grondwettell)*
-gebruik heeft Michael Rodlonof. premier vas
de USSR. het ontslag van zijn regering W
de opperste Sovjet ingediend, waarop hj
belast werd met de vorming van eeo nieuwe
regering.
27 Jaar. De speciale Palestlna-commissie beef*
van de Palestijnse regering een overn®
cadeau gekregen van hetgeen er in de 2'jaar
van het bestaan der regering in het land
voorgevallen.
„Monty's" tonrnée. Maarschalk Montgomery
heeft tn New Delhi besprekingen gevoerd
is nu verder gereisd naar Australië. Nleu
Zeeland en Japan.
Witte garde. Aan de Oostenrijks—Joegoslavische
grens komen incidenten voor tengevolge v
het optreden van een Sloweense Witte Gard
die,het wapen van ex-koning Peter van JO
go-Slavië voert en zegt tegen het comm
nisme te strijden.
Pandit's zuster, vljaya Laksjmi Pandit, zu'"*
van Pandil Nehroe, de vice-president v'
de voorlopige/VoA-Indische regering. Is D
noemd tot Voorllndlsche ambassadeur W
Sovjet-Unië.
Niet waar". Een zegsman van de Spaanse reg®*
ring heeft verklaard dat de berichten voir
weike Léon Dggrelle, de'-igewezen Re*1»
leider, in een voorstad van Madrid wot
„volledig vals en lasterend van aard aljo 1 -
