IJmuider Courant
De actie in Indonesië was een slag
voor de Verenigde Staten
Actie
UNO-Bemoeiïng niet uitgesloten
Buitenlandse
aandacht
Mariniers en luchtmacht- in actie
Nederlandse legerberichten
Weerbericht
Jaargang No. 18689
62^
Kennemerlaan 154, Tel. Redactie en
Bureaux: HaarIem; Gll) Houtstr. 93,
Adniiiiis ra 0,-recteur-Hoofdredacteur 15054.
V ZiB, spaarne 12, Tel. 12713, 10132.
Directeur-Hoofd re lacteur: Robert Peereboom
KENNEMER EDITIE VAN HAARLEMS DAGBLAD
Dinsd. g 22 Juli 1947,
Verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feest
dagen. - Abonnementsprijs%er week 31 cent, per
kwartaal 4,Franco ,per post f 4,50 - Giro
rekening 273107 ten name vart Haarlems Dagblad.
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
Militair
„wrnüRIG er> moeizaam onder-
\JA schier eindeloze pogingen
wanstemming te komen met de
lo' allerlei bemiddelings-pogin-
republnBk, mogeniheden is het dus
l" Z" Indonesië toch lot militaire
tenslotte m Een weeIt geleden rees voor
actie gek01"0"- 1 de hoop. dat dit alsnog
1' ""f worden. Minister-president
te#®" zondag in zijn rede
Beei he^erd: )i0p 15 Juli werd overeen-
38B „.wil lit m
slemroing »e „bliefrf met de minister-
l"SvZ L yice-minister-president er
»!i! andere minister over uitvoerings-
l" lm die de hoop schenen te wet
a eén begin kon worden gemaakt
®et'. „ractische samenwerking. Helaas
niet de Pt j oo]t deze overeenkomst
verwierp JjB - voormannen. Zoals vroeger
ci.krir tot aftreden werd gedwongen
aldr. Sjah R4arifoeddin. gebracht tot
jjsstrijdtaë
van de voorstellen, door hem-
nant-
aard.'
Nederlandse regering heeft de luite-
".gouverneur-generaal, dr. H. J. van
8 gemachtigd tot gewapend mgrij-
is al begonnen. Zij heeft ver-
Mook, nu
r.THat zii zich daarbij en ook voor het
mi no het standpunt van de overeen-
tofflst ran Idnggadiati blijft stellen. Vol-
Hie overeenkomst, zouden, zoals men
t tl een nieuwe rijksconstructie de In-
Inesische eaWaden'gezam» een fède-
r,e vormen met gelijkgerechtigde part.
die op haar beurt in een Unie met.
««Ierland en de West een gelijkgerechtigde'
zm innemen. Indonesië buiten de
Uhliek gewoonlijk aangeduid als „de
S2o-gebieden», heeft dit volledig ge
opteerd. De republiek, die het aanvan-
i k in Maart ook gedaan had, is daarna
uitvoering van het grote plan gaan sabo-
r en heeft diegenen onder haar mmis-
L die er zich aan wilden houden, ten val
wbracht'of in hun actie belemmerd. Zekere
Sohferi in de republiek hebben dat ge
daan Inmiddels werd het reeds op 14 Oc
tober 1946 gesloten militaire bestand, waar
alle daden van wapengeweld wederzijds
achterwege zouden worden gelaten en
dat op diezelfde dbg door Nederland, pas
maanden later door de republiek als order
aan de troepen werd medegedeeld door
de republiek in steeds toenemende mate
Minister-president Beel heeft
dat het aantal republikeinse
1U.„ van het bestand sinds de on-
fertèkenfng van Linggadjati de duizend is
gepasseerd. Hij heeft erkend dat ook onzer
zijds schendingen van het bestand hebben
plaatsgevonden en dat de republiek enkele
Wallen gevallen heeft medegedeeld. Die
jijn evenwel alle onderzócht en het resul
taat is gerapporteerd aan de repubftejk.
Harerzijds heeft zij ons nimmer enig rap
port doen toekc.men over door Mederland
opgegeven schendingen.
Dr. Beel heeft geconstateerd dat de r-epu-
hliek vasthoudt aan grondgedachten, die in
|rjjd zijn met de door haar vrijwillig aan
gegane overeenkomst van Linggadjati. Zij,
of althans degenen die de macht uitoef enen
in haar midden en die ministers tot aftre
den dwingen, houdt kennelijk vast aan de
gedachte van een republikeinse souvereind-
teit, die volgens de overeenkomst niet aan
de republiek maar aan de Verenigde Staten
van Indonesië in hun geheel, binnen het
kïder der overeengekomen Koninklijke
Unie met Nederland en de, West, toe zou
Vallen,
In dit blad is steeds gepleit voor oplos-,
fing door overleg, voor het vermijden van
hel gebruik van geweld. In de laatste tij d
hebben wij bij herhaling de hoop geuit dat
In laatste instantie de bemiddeling van
Indere mogendheden, met name v-an het
machtige 'Amerika, de republiek wel tot
rede zou brengen. Die hoop is niet bewaar
heid en men vraagt zich met verbazing af
op welke gronden, en met welke vooruit-
tichten de overheersende krachten in de
republiek hun gevaarlijk spel blijven spe
len, Men kan constateren, dat mensen kop
pig aan een bepaald beleid, een 'bepaald
verzet blijven vasthouden, maar is daarmee
niet tot vérklaring van hun'houding ge
komen, Wat verwachten zij ervan? Rekenen
zij op steun? Het is niet duidelijk van Welke
Zijde die steun dan-moet komen.
Anderzijds zijn- wij diep teleurgesteld
door de nieuwe ontwikkeling in -Indonesië.
Van buitenlandse zijde is gisteren teleur
stelling geuit over deze'loop van zaken. Dat
gevoel zal ook bij talloze mensen in 'ons
land overheersen. Wij zijn, in overgrote
meerderheid, een vredelievend volk. Wij
hebben te dien aanzien een reputatie in de
wereld, Ik beschouw dit als een 'Zeer hoge
en waardevolle, reputatie. Twee jaar na. de
wereldoorlog, aie ons zelf zo ontzettend ge-
men heeft, gaan wij, thans zelf oorlogs
daden plegen, Want daar komt het tenslotte
opmeer, De uitdrukking „politionele actie'»
klinkt wel milder, maar een leger is geen
politiekorps en treedt met andere middelen
en onvermijdelijk op andere wijze op.Waar-
schijnlijk wordt door velen geacht, dat de
actie kort van duur zal zijn. Indertijd is
gesproken over „een militaire wandeling
jjaar Djokja", Misschien -zal dat bewaar
heid worden. Zeker is het niet. Anderzijds
'6 verwachten, dat republikeinse troe
pen zich in de bergen terug zullen trekken
n een gjuerilla-ooiiog gaan voeren. Voor
hoe lang? Niemand weet het. Hoeveel Ne-
eerlandse en Indonesische mensenlevens
a deze strijd kosten? Hoeveel nieuwe ver-
het gevolg zijin van het
'JJMikeinse besluit om „de tactiek van de
«schroeide aarde" toe te passen? Op wel-
wn 1 i z?^ Nederland, reeds heiast met
Int 'n astronomische cijfers
jjWwruMung komt, het Indonesische be
boeten financieren? Wat zal tenslotte
ÏZ mg vai} wapengeweld en zijn ge
in r!üj°P vereiste nieuwe samenwerking
bliivpÏÏeS10i zi^? Dat met §eweld Seen
den ie oplossiP§en bereikt kunnen wor
malen 6en .ervaringi die de mens al talloze
daan m ta*loze vormen heeft, opge
ver™ 5® en^e overwegingen die naar
2orsdhPiSm«n 6nJ die n°Pen tot grote be
ast,.».! ?ver thans in Indonesië in-
phase- Wie zich tot, de
tdeknmc! feifen bepaalt en niet aan de
Öfih 2v6v-,de 2evolgen denkt maakt er
woord"en af en bepaalt zich tot grote
Dr3!?,6? rfg'erin'g zelf niet gedaan,
eróie J erkendi dat deze stap-haar
teleuwfoniiij gebost en dat zij zelf
wie nfoph? 1S" Hi-' heeft ook gezegd, dat
omHsJ mfnen dat er nu aanleiding is,
tè ontdnnf^ beginselen van Linggadjati
tiaden v' lre£ertog tegenover zich zal
Volkomo»,0n ngetse zijde is intussen, in
- overeenstemming met Amerika,
De gebeurtenissen in Indië hebben in Amerika en Engeland een diepe indruk gemaakt.
De Amerikaanse regering heeft haar leedwezen in een officiële verklaring kenbaar
gemaakt en regeringskringen in Washington hebben te kennen gegeven, dat de vijan
delijkheden „een slsg zijn geweest voor de Vcreni.gdet Staten". De Britse regering heeft
nog steeds plannen voor bemiddeling en in Londen' acht men het zelfs mogelijk dat
één van de mogendheden van het Verre Oosten de Indonesische kwestie voor de UNO
zal brengen. Soekarao heeft in een radiotoespraak op de mogelijkheid gezinspeeld.
Overigens zijn er de laatste vier-en-twintig uur talloze radiotoespraken gehouden,
zowel van republikeinse als van Nederlandse zijde. Behalve Soekarno kwamen Sjari-
foeddin. Soedirman en een toevallig in Djokja vertoevende Engelsman voor de
republikeinse' radio. De lt.-generaals Kruis ..en Spoor hebben toespraken gehouden, de
eerste, tot de troepen in Indië, de tweede tot de familieleden der soldkten. Hare Ma
jesteit de Koningin heeft een woord van bemoediging gegeven in een boodschap tot
de verwanten der militairen.
Gisteravond zijn de eerste twee Nederlandse legerberiohten verschenen, die slechts
melding maakten van luchtactiviteit. Intussen zijn berichten uit verschillende bron
binnengekomen van gevechten op de wegen van Bandoeng en Buitenzorg naar Soeka-
boemi, op de weg naar Salatiga. 45 kilometer ten Zuiden van Semarang, bij Soerabaja
en Semarang.
Het Britse departement van Buitenland
se Zaken heeft aan de Amerikaanse rege
ring gevraagd of zij bereid is een poging
van Engeland tut bemiddeling in Indonesië
te accepteren, teneinde tot een oplossing
van het conflict tussen de Nederlandse en
Indonesische strijdkrachten te geraken,, al
dus de woordvoerder van het Britse 'de
partement van Buitenlandse Zaken.
De woordvoerder gaf te kennen, dat
Washington geen enkel bezwaar-had tegen
een Britse démarche.
Gisteren laat in de middag heeft het
Amerikaanse departement van Buitenland
se Zaken een officiële verklaring; uitgege
ven,- waarin de Amerikaanse regering „het
diep betreurt, dat de onderhandelingen,
welke een vrijwillig samengaan van de In
donesische volken met Nederland ten doel
hadden, zijn afgebroken".
Reuter meldt nader uit Washington, dat
officiële kringen aldaar de ontwikkelingen
in Indonesië nauwkeurig volgen. Het ope
nen van de militaire operaties door de Ne
derlandse strijdkrachten is voor de Ver
enigde Staten een slag geweest, zo gaf men
in officiële, kringen te kennen, en men
hoopt nog steeds, dat het conflict „vriend
schappelijk kan worden geregeld".
Commissarissen benoemd
Blijkens een verklaring van de Ned.-
Indische regering zijn behalve dr. Hunger
en Abdoelkadir respectievelijk voor
Oost- en West-Java voor Sumatra nog
benoemd tot commissarissen voor civiele
zakep de heer H. J. Wijnmalen (Zuid-
Sumatra) en dr. J. J. van de Velde (Noord
Sumatra). Deze vier commissarissen zijn
rechtstreeks ondergeschikt aan dr. van
Mook.
Generaal Krats
voor de wereldzender
De chef van de generale^taf luit.-gen.
Kruis heeft vla de Wereldomroep een kort
woord gericht tot de Nederlandse troepen
in Indië, waarin hij onder meer zeide dat,
nu de noodzaak wellicht het uitenste van
de militair vraagt, hij enerzijds weet,- dat
velen vrijwillig naar Indië zijn;, gegaan
„om recht en veiligheid te brengen aan de
volken in Indië" en dat 'anderzijds de lange
reis door velen is aanvaard met gemengde
gevoelens in het hart, maar nochtans in
de overtuiging dat hun aanwezigheid daar
noodzakelijk was.
Verder zeide de luitenant-generaal, dat
het leger heeft bewezen, zich het lot van
het vredelievende deel van de Indonesische
bevolking te hebben aangetrokken en hoe
dit leger deze. bevolking steeds „met
vriendschap en voorkomendheid tegemoet
is gëtredèn".
„Ik weet, dat gij ook thans de opdrach
ten van uw commandanten met grote
plichtsbetrachting, niet begrip en humani
teit ten uitvoer zult brengen", aldus rar,
Kruis. „Allen, die u in' Nederland .ach
terliet, zullen thans meer dan ooit in ge
dachten bij u zijn. Deze gedachten zullen
u tot steun zijn in'de komende tijd. Boven
dien moogt gij nié| vergeten, dat gij een
belangrijke plaats inneemt in het hart van
het gehele Nederlandse volle. Dit volk heeft
groot vertrouwen in uw doorzettingsver
mogen en het kent uit de achter ons lig
gende maanden uw discipline en zelfbe
heersing". Spreker hield zich overtuigd
van het goede einde der taak, tot heil van
de volken van Indië en Nederland en be
sloot zij-n toespraak mét 'de woorden; „Ik
wens allen, die u in Nederland dierbaar
zijn, dat zij met rust en vertrouwen door.
deze spannende tijden zullen gaan en van
u de beste berichten zullen krijgen. U, Ne
derlandse soldaat, -mijn beste wensen ver
gezellen u".
Voorts heeft generaal Kruis de volgende
boodschap gericht tot de legercomman
dant in Nederlands-Indië, luit.-gen. S. H.
Spoor; „Bij de aanvang der thans onderno
men actie wens ik u en de troepen onder
uw bevel van harte toé, dat u het gestelde
doel, het brengen van vrede en veiligheid
zult bereiken in de kortst mogelijke tijd
en met een minimum aan verliezen".
Generaal Spoor tot de
familieleden der 'soldaten
De legercommandant lt.-generaal S. H.
Spoor, heeft gisteravond in het programma
der Nederlandse Strijdkrachten een gevoe-,
lig woord gesproken tot de familieleden van
hen, die in Indië huh militaire dienst ver
vullen.
Lt.-generaal-Spoor zeide o.a.:
„De republiek noodzaakt ons om haar te
dwingen tot de nakoming van het te Ling
gadjati gegeven woord. Onder duizend an
dere woorden heeft zij het feit niet kunnen
verbergen, dat zij weigert dat ene woord
gestand te doen.'
Daarmee legt ze ons de plicht op. van
onderhandelen over te gaan tot handelen.
Dit echter is niet een overgang van vrede
naar oorlog. Vrede immers is er sinds wij
de overeenkomst van Linggadjati onder
tekenden geen dag en geen uur geweest op
deze rampspoedige eilanden.
Gij waart wellicht verbaasd, dat ik uw
zoons en mannen," uw broeders en dierbaren
ongestraft héb blootgesteld aan de gevaren
van hinderlaag en overval, gij. hebt u wel
licht gestoten of mij in het openbaar ver
weten,' dat ik de verantwoording durfde
dragen van onze steeds groeiende lijst van
gevallenen, gevallen door de hand van hen,
die ons te Linggadjati hun woord gaven. De
lijnen, die werden bekrachtigd en verguisd
door dezelfde mannen, die in Linggadjati
het woord „samenwerking" uitspraken en
dit later -bekrachtigden met het bevel
„staakt het vuren". Wat een hoon, dit be
vel, dat van republikeinse zij-de gevolgd
'werd door aanval op aanval. Ik zal uw ver
wij t op mij moeten nemen en ik aanvaard
dit in de volle overtuiging, dat ik niet an
ders handelen kon en mocht, dan ik heb
gedaan.
Ik geef u de vérzekering, dat ïk geen
enkele roekeloosheid zal begaan met de
honderdduizend lieden, die aan mij zijn
toevertrouwd en die onverwijld de opge
drongen strijd aanvaarden.
Geen strijd zonder offers echter, maar
ook -geen strijd met een nodeloos offer. Ik
zeg dit aan de moeders en vaders, de broers
.en zusters en alle andere dierbaren van
mijn soldaten.
Ik zeg dit ook tot de millioenen, die aan
gene zijde van de demarcatielijnen wach
ten op de bevrijding van vrees en druk. Ik
zeg dit ook eindelijk -tot hen, die ook nu
nog -de soldaat alleen kunnen en willen zien
als veroveraar, dat wij slechts de wapenen
opnemen omdat wij het woord, dat wij te
Linggadjati gaven, niet kunnen nakomen.
Ik heb vertrouwen en geloof in de Almach
tige. Ik beloof u, moeders hier en overzée,
dat ik uw zoons iedere zorg zal geven, die
in mijn vermogen ligt."
Drie maal een radio-rede
Sjarifoeddin de premier van de republiek,
Soekarno, de president en Soedirman, de
bevelhebber van het leger, hebben gister
avond ieder een radiorede uitgesproken.
Soekarno zeide, fiat. de Nederlandse
aanval met wapengeweld een aanval was
„op onze vrijheid en op de rechtvaardig
heid". Hij noemde het een betreurenswaar
dige daad, gebaseerd op vertrouwen in ge
weld. „In ons streven naar vrijheid, 'aldus
Soekarno, hebben wij vooral 'ons gevoel
voor rechtvaardigheid en waarheid aan de
wereld en aan Nederland getoond."
Sprekend tot de bevolking, zeide hij;
„God zal in deze heilige Mohammedaanse
maand (Ramadan) de wegiwijzen naar de
veiligheid en onafhankelijkheid. Wij zullen
winnen, wij moeten winnen, dank zij de
opoffering, welke wij' ons gedurende iwee
jaar met bloed, -have en goed soms zelfs
met "onze eer en veiligheidhébben ge
troost." Soekarno deed een beroep op de
bevolking van Atjeh tot Nieuw-Guinea om
haar kracht en vaste wil te combineren om
de republiek te verdedigen.
De president zeide tenslotte: „Omdat wij
er van overtuigd zijn, dat de waarheid en'
dé rechtvaardigheid op onze zijde zijn, zijn,
wij bereid het Nederlands-Indonesische
probleem met het volste vertrouwen aan
de-Verenigde Volken over te geven'." Soe-
Jsa'rno verzocht de Indonesië sympathiek
gezinde naties het Nederlands-Indonesisch
•probleem in de UNO ter sprake te brengen.
Soedirman zei in zijn radiorede, dat de
vrijheid, welke de republiek destijds pro
clameerde en welke zij'gedurende 22 maan
den had gehandhaafd,'tot de laatste drup
pel bloed zou worden verdedigd. Alle Ne
derlandse maatregelen „zijn wij verplicht
tegen te gaan."
Soedirman zeide, dat de gehele wereld,
behalve -Nederland, begreep, dat de repu
bliek niet meer concessies kon doen dan
zij reeds- gedaan had.
Sjarifoeddin riep voor radio-Djokja het
Indonesische volk tot de strijd op om „de
vrijheid te verdedigen". Hij eindigde zijn
lange rede met de Indonesische slogan
„Tetap Merdeka" (eens vrijheid, altijd vrij
heid). „Wij zijn een natie met een eigën
regering en wij zuUen dit feit verdedigen,"
zei hij.
Sjarifoeddin zeide voorts, dat in een we
reld, waar reeds een organisatie der UNO
bestaat en waar iedere' natie vrede ver
langt, een natie had besloten wapens te gé
bruiken tegen de Indonesiërs, alhoewel deze
natie had gezegd, dat zij vrede verlangde
en arbitrage voor geschillen.
„O.p het moment, dat Engeland India zijn
vrijheid heeft gegeven en het in Burma bijna
zover gekomen is, beginnen de Nederlan
ders in Indonesië een koloniale oorlog.
Indonesië is nu een vrije natie met een
eigen regering en het zal nooit een andere
regering meer erkennen, zoals het dit ge
daan heeft gedurende de bittere periode
van de Nederlandse en Japan§e bezetting,»'
aldus 'Sjarifoeddin, aldus besluitend:
„Hébben de Nederlanders bedacht, dat
door dit optreden de verbinding tussen het
Indonesische en het Nederlandse volle, wel
ke met veel moeite was gevormd,, geheel
zal worden verbroken, en dat deze verbin
ding mogelijk voor immer zal zijn verbro
ken?"
Het woord is aan.
Dr. Johnson:
Er is in de menselijke natuur
een zucht om op te willen val
lenEen verstandig I mens
moet zich daarvan genezen en
geneest er zich oólc van.
De sneltrein Londen-Liverpool liep Maan
dag ter hoogte van Grendon in volle vaart
uit de rails. Vier personen werden gedood;
tussen de twintig en dertig inzittenden lie
pen min of meer ernstige wonden- op. Als
een slang, wier ruggegraat, is stukgeslagen,
ligt de express over de vernielde rails.
Deze luchtfoto geeft een goed beeld van de
gevolgen der ontsporing. Naar het ANP
meldt zijn onder de slachtoffers geen
Nederlanders.
Joodse immigranten worden
naar Frankrijk teruggestuurd
Het Engelse ministerie van Buitenlandse
Zaken heeft bevestigd, dat de passagiers
van de „Exodus 1947", het schip met ille
gale. Joodse immigranten, dat door een
heden van de Britse vloot naar Haifa is op
gebracht, thans naar "Frankrijk worden te
ruggezonden. Deze handeling wordt in
overeenstemming met de normale interna
tionale procedure en met instemming van
de Franse regering verricht, aldus het
ministerie.
- Explosief protest.
In de Joodse Geulah-wijk in Jeruzalem
heeft zich een geweldige explosie voorge
daan, die'de stad deed schudden. Men ge
looft met een tijdbom te doen te hebben,
door Joodse verzetslieden geplaatst in het
departement voor immigratie van de Pale
stijnse regering.
Van officiële zijde wordt meegedeeld, dat
geen schade is aangericht en zich geen per
soonlijke ongelukken hebben voorgedaan.
De aanslag moet worden beschouwd .als
représaille' voor de deportatïé van de ille
gale immigranten.
Een communiqué van de Ned.-Indische
regering, gisteravond te Batavia uitgege
ven, bevestigt, dat de Nederlandse lucht
macht vliegvelden op Java en Sumatra
heeft aangevallen. De republikeinse bur
gemeester van Padang aldus het com
muniqué is door Indonesische troepen
gedood op korte afstand van de demarca
tielijn aldaar. De aanvallen op de vliegvel
den op Java en Sumatra -zijn uitgevoerd,
omdat daar republikeinse jagers voor ac
tie gereed stonden. Er zijn geen aanvallen
gedaan op de bevolking -noch op objecten
zonder militaire betekenis.
Nederlandse vliegtuigen hebben' pamflet
ten uitgeworpen voor de oprukkende troe
pen uit, met een boodschap van generaal
Spoor. Deze boodschap maant de bevol
king aan niet te vluchten en niet mee te
werken tot de tactiek van de verschroeide
aarde. Op de republikeinse soldaten wordt
een beroep gedaan om zo ordelijk mogelijk
de objecten, die onder hun bescherming
staan, of welke zij volgens bevel m>
ten vernietigen, over te geven.
Omtrent het lot van de' burgemeester
van Padang, Azziz, meldt het communiqué
nog, dat deze tijdens een ondemoek naar de
bestandssch-en dingen, ingesteld tezamen
met twee Nederlandse officieren, werd be
schoten door zes Indonesische soldaten. De
Nederlandse officieren beantwoordden het
vuur, maar de burgemeester werd ernstig
gewond en overleed tijdens het vervoer
naar het ziekenhuis. De twee officieren
werden licht gewond.
De republikeinse radio van Djokjakarta
heeft gisteravond een Engelsman voor de
microfoon gebracht, zekere Peter Rat-
cliffe, die ^toevallig, in Djokja was". Deze
Engelsman hield een. toespraak, waarin hij
zeide, geen propaganda maar een eerlijk
"verslag te leveren. Hij beweerde dat er
Er wordt melding gemaakt
van gevechten bij Ban
doeng, Semarang en Soera
baja, ten Oosten van Bata~
via, bij Banjoewangi
Oostkust, waar mariniers
landden), bij Soekaboemi
Zuidelijk van jBVÜtenzorg
en bij Salatiga Zuidelijk
van Semarang).'
bemiddeling aangeboden. Mocht die ook
maar de geringste kans op welslagen bie
den ïhet optreden van'een republikeinse
regering, die haar gezag kan.doen gelden
en haar. woord nakomen, dan: hoe eerder
hoe liever. P.
Gisteravond is het eerste officiële leger
communiqué uitgegeven. Het luidde als
volgt:
BATAVIA, 21 Juli. „Teneinde te
voorkomen dat republikeinse vliegtuigen
acties ondernemen tegen Nederlandse ob
jecten, voerden hedenmorgen enige esca
drilles „Mustangs" preventieve acties uit
om luchtvaarttmateriaal van de T.R.I. op
té ruimen. De acties waren gericht tegen
de vliegvelden, in de eerste plaats Kalidjati,
waar een op de grond staand republikeins-
Japans vliegtuig in brand werd geschoten.
Ten tweede werd het vliegveld Parigi bij
Serang onbruikbaar gemaakt. Hier bevon
den zich enige benzinetanks en werkplaat
sen. Ten'derde werd Tasikmalaja aange
vallen, waar werkplaatsen en installaties
buiten bedrijf werden gesteld.
Bij deze acties werd gebruik gemaakt
van mitrailleur- en raketvuür en van en
kele lichte bommen.
Bij verkenningen door Mitchells werd
weinig gron&activiteit waargenomen.
Van Zuid-Sumatra wordt gemeld, dat
daar verkenningsvluchten zijn uitgevoerd
door Mitchells.
De operaties van hedenmorgen zijn be
moeilijkt door zeer slecht weer".
Legerbericht no. 2.
Hedenmorgen is een legercommuniqué
uitgegeven, dat het Volgende mededeelt:
Batavia, 22 Juli: „Op een vliegveld zijn
gigteren drie republikeinse vliegtuigen in
brand geschoten. Drie vliegtuigen van» de
TRI zijn vernietigd op het vliegveld Pana-*
san bij Soerakarta en enkele bommen zijn
geworpen op een benzine-depöt. Twee re
publikeinse vliegtuigen werden op het
vliegveld Maospati bij Madioen vernietigd.
Al deze acties zijn uitgevoerd door.
Kittyhawks en Mustangs. Nadere verken
ning heeft aan het licht gebracht, dat door
hangarbrand als gevolg van eerdere ac
ties op Kalidjati en Tasikmalaya op elk
van deze veldhn éen vliegtuig werd ver
nield."
Legerbericht no. 3.
Hedenmiddag is opnieuw een legercom
muniqué uitgegeven, waarin wordt ge
zegd, dat in het belang van de gisteren
aangevangen actie vandaag geen bijzon-1
derheden kunnen worden vermeld. Wel
kan worden medegedeeld, dat de voor
de eerste 24 uur gestelde doelen overal
werden .bereikt en op vele punten zelfs
ruimschoots overschreden.
De door de TRI en andere republikeinse
organisaties geboden tegenstand is over
het-algemeen veel zwakker gebleken, dan
verwacht werd. De verliezen aan Neder
landse zjjde zijn in verband hiermede be
perkt. Voor een deel zijn zij het gevolg van
de by de demarcatielijnen aangebrachte
landmijnen en boobytraps.
De bevolking houdt zich rustig en blijft
aan de arbeid. Van slechts enkele plaatsen
worden vernielingen en brandstichtingen
geméld.
De militaire maatregelen, die genomen
moesten worden voor de veiligheidsstelling
van de grote steden op Sumatra, zijn overal
zonder noemenswaardige tegenstand en in
cidenten uitgevoerd. Het stadsbeeld is ove
rigens volkomen rustig en normaal, evenals
in de grote steden op Java onder Neder
lands bewind.
Koninklijke boodschap
aan de strijdkrachten
De Koningin heeft de volgende bood
schap gericht.tot de strijdkrachten' in Indo
nesië:
„Gij allen, behorende tot de strijdkrach
ten ter zee, te land en in de lucht in Indo
nesië:
Door de beslissing der Nederlandse rége-
.ring is u een nieuwe taak opgelegd.
Ik verwacht van U, dat gij met Gods hulp
bij de uitoefening daarvan waardig zult
optreden en bescherming zult verlenen aan
allen die zulks van node hebben. Moed,
zelfbeheersing en andere uitstekende ka
raktereigenschappen zullen van u gevraagd
worden. Ik weet, dat gij als goede militairen
bereid zijt, ontberingen te dragen, in trouw
aan uw roeping.
Ik ben zeker, dat gij uw belangrijke op
dracht met ere zult volbrengen.
Weet, dat mijn gedachten .steeds met u
zullen zijn.
JVilhelmina."
Koninklijke
bemoediging
Hare Majesteit de Koningin heeft de
volgende boodschap gericht tot de fami
lie der strijdkrachten in Indonesië.
„Gelijk de regering u bij monde van de
minister-president heeft medegedeeld,
is zij overgegaan tot politieel optreden
met de strijdkrachten ter zee, te land en-
in de lucht op Java en Sumatra.
Ik weet dat gij allen, dié een man, zoon
of verloofde in Indoiiesië hebt, dagen
van grote zorg en spanning tegemoet
gaat. Ik behoef u wel niet te verzekeren
hoezeer ik met il 'medeleef en begrijp
wat in u omgaat.
Ons volk is kortgeleden door onnoemelijk
zwaar leed en beproevingen heen ge
gaan en heeft deze met moed en fierheid
gedragen. Ik ben overtuigd dat het deze
nieuwe beproeving even flinu en dapper
en met hetzelfde vertrouwen in de toe
komst gal doorstaan.
God zegene u en die u in Indonesië lief
zijn.
w.gWilhelmina".
Het Griekse leger is
de toestand meester
Volgehs Constantine I^odopoelos, gouver-
neur-rgenéraal' van Macedonië, die een in
spectiereis door het grensgebied van Mace
donië in de buurt van de berg Grammos
heeft gehouden, heeft het Griekse leger de
controle terug over geheel Noord-Grieken-
land, al komen uit Albanië en Joego-Slavië
nog enkele guerilïa-troepen binnen.
Achttien jaar voor
Jodenverraad
Ijïet Bijzonder Gerechtshof te Amsterdam deed
hedenmorgen, uitspraak in de zaak'tegen de 55-,
Jarige Haarlemmer P. K.. die twee ondergedo
ken Joden verraden had en een 24-jarige Joodse
jongeman door een'agent van de Haarlemse In
lichtingendienst had laten arresteren, waardoor
hij door de -Duitsers gefusilleerd werd.
Hét Hof veroordeelde P. K. tot 18 jaar gevan
genisstraf met^ftrék en ontzetting uit ake
rechten voor de tijd" van het leven.
De procureur-fiscaal had twaalf Jaar geëist,
volmaakte orde heerste in republikeins ge
bied en dat de regering volledige controle
over troepen en politie had. De Nederlan
ders hebben volgens Ratcliffe verdere on
derhandelingen afgewezen, ofschoon de
deur nog wijd open stond. Hij zeide ten
slotte dat de Indonesiërs de Nederlandse
actie gezien hun ervaringen in het ver
leden niet anders kunnen zien dan als
een poging om opnieuw tot de koloniale
toestand te geraken. Ratcliffe zeide dat de
Indonesiërs de politiek der verschroeide
aarde zullen toepassen.
Volgens een Nederlahds marine-commu
niqué zijn Nederlandse mariniers geland te
Banjoewangi (Oostkust v'an Java) en Pasir
Poetih -(Noordkust), waarbij weinig tegen
stand werd ontmoet. De landing werd uit
gevoerd, nadat republikeinse stellingen
-waren beschoten. Deze actie was, naar men
aanneemt, onderdeel van een tangbewe
ging, welke gericht is op de verovering
van geheel Oost-Java. Een tweede, waar
óver ol'ficiëel nog het stilzwijgen wordt
bewaard, is naar verluidt begonnen van de
Soerabajazöne uit en zou zij*i gericht op de
strategische weg- en spoorwegkruisingen,
enige kilometers van Madioen en Bangil.
>Deze rapporten zijn echtér nog niet beves
tigd.
Volgens een republikeins communiqué
hebben de Nederlanders een aanval inge
zet aan het front bij Semarang. Tevens zijn
gevechten begonnen ten Oosten van Bata
via van de bezette zóne uit.
Radio Djokjakarta meldt, dat de. Indo
nesiërs in gevecht zijn geraakt met de Ne
derlanders, toen deze bij Banjoewang!
aan de Oostkust landden. Volgens een re
publikeins communiqué vorderen de Ne
derlanders snel sinds hun landing, welke
feitelijk ten Noorden van Banjoewangi, bij
Monango', werd uitgevoerd. Twee tanks en
vijf lorries waren té Kali Baroe op een
bergpas in.de weg naar Soerabaja, dertig
kilometer het binnenland in, gearriveerd.
Volgens het communiqué is Ragodjampi,
ten Zuidwesten van Banjoewangi met
mortieren, mitrailleurs en geweren aan|e-
vallen.
Radio Soerakarta meldt volgens Reuter,
dat de stad Poerwokerto (gelegen tussen
de republikeinse hoofdstad en het bergr
land van West-Java) dopr Nederlandse
vliegtuigen is' gebombardeerd en dat het
station met mitrailleurvuur is bestookt.
Scherpe Britse nota
aan Roemenië
De Britse regering heeft naar aanleiding
van de arrestaties van Maniu c.s. aan Roe
menië een nota doen toekomen, waarin zij
haar verwondering uitdrukt over de klaar
blijkelijke pogingen van de Roemeense re
gering „om bij voorbaat zekere verplich
tingen te verloochenen", die haar bij het
van kracht worden van het vredesverdrag
zullen worden opgelegd.
In de nota wordt voorts verklaard, dat
Engeland niet in ernst kan aannemen, dat
het grote aantal arrestanten in zijn geheel
behoort tot fascistische organisaties of pro
paganda voerde tegen de UNO. Slechts door
het vredesverdrag na te komen en te re
geren in overeenstemming niet de begin
selen, die\ normaal door beschaafde landen
worden aanvaard, kan de Roemeense re
gering verwachten, dat de Britse regering
Roemenië's aanvrage voor het lidmaatschap
der UNO zal steunen, aldus de nota.
Zevenduizend wandelaars
in de Betuwe
Vandaag heerste er weer een grote' drukte in
Nijmegen. De vierdaagse is begonnen en onge
veer zevenduizend wandelaars trokken in noor
delijke richting naar de Betuwe. Eist was *het
drukste punt, omdat daar alle wandelaars pas
seerden. Langs de Waal werd Nijmegen weer
bereikt.
Met het traditiohele vlagvertoon is de 31e
vierdaagse Maandagavond ingeluid. Op symbo
lische wijze kwam het internationale karakter
tot uiting, Achtereenvolgens werden de vlaggen
van de deelnemende landen België, Denemar
ken. Engeland, Frankrijk, Italië. Tsjecho-Slowa-
kije, Amerika, Zwitserland en Nederlanders ge
hesen.
WARM.
Verwachting, medegedeeld door het S
K.N.M.I. in De Bilt, geldig van Dins-
dagavond tot Woensdagavond:
Over het algemeen weinig bewolking
met vrijwel nergens onweer. Warm.
Aan de kust tijdelijk zeewind, overi- S
gens weinig wind -s
23 Juli:
Zo'n op 4.47 uur, onder 20.45 uur
Maan op 11.33 uur, onder 23.28 uur S
