C
c
Regering wil de maximum-snelheid
voor de auto's beperken
De
Prinselijk gezin gaat met de „Piet Hein"
Friesland in
Aantal leden van de Partij van de Arbeid
gaat niet accoord met regeringspolitiek
Bonnen voor tabak
en een ei
Het bekoorlijke geheim van de „Nachtwacht"
is vervangen door wondere werkelijkheid
Zonnegloed bracht nieuwe beproevingen
en die Meestervlieöer
J
Wereldnieuws J
DONDERDAG 24 JULI 1947
De secretaris-generaal van Verkeer en Waterstaat''''
bespreekt de auto-moeilijkheden
De secretaris-generaal van het Departe
ment van Verkeer en Waterstaat, mr. D.
G. W. Spitzen, heeft te Utrecht in een
persconferentie enige urgente onderwer
pen aangesneden, dit departement betref
fende.
Reeds kort na de bevrijding werd een
plan opgesteld, dat er op was gericht bin
nen zo kort mogelijke tijd ons autopark
weer op vooroorlogs peil te brengen. Dit
plan voorzag in een dusdanige import van
vracht- en personenwagens, dat in 1950 de
toestand van 1939 weer zou zijn bereikt.
Gelijk het geval was met andere in die op
timistische tijd opgestelde plannen, bleek
in de practijk, dat dit program onuitge
voerd zou moeten blijven, daar het tekort
aan auto's op de internationale markt eerst
en daarna het tekort aan vreemde valuta
ons niet zou veroorloven alle gewenste
goederen in het buitenland te kopen.
Met de legerauto's uit de dumps kon met
een betrekkelijk gering bedrag aan devie
zen een bijna onmiddellijke verlichting
van het vrachtautoprobleem worden ver
kregen.
Na de bevrijding bleek, dat het aantal
personenauto's,' dat in 1939 ongeveer
100.000 bedroeg, was teruggelopen tot cir
ca 40.000.
Om in de behoefte aan personenauto's
te voorzien, werden door de overheid se
dert de bevrijding invoervergunningen af
gegeven voor 22.500 personenauto's, waar
van tot 30 Juni j.l. ruim 15.000 werden
aangevoerd. Doordat ook vele oude auto's
met behulp van geïmporteerde onderdelen
weer werden opgeknapt, kon, hoewel daar
tegenover verdere slijtage stond, het aan
tal afgegeven rijvergunningen per 31 Mei
1947 tot ongeveer 66.000 stijgen. In dit aan
tal zitten echter dubbeltellingen, daar voor
alle uitgevallen auto's de vergunningen
niet werden ingeleverd. Het aantal perso
nenauto's is rond 63.000.
Momenteel worden de oude auto's voor
75 procent meegerekend. Dit wordt met in
gang van 1 Augustus 60 procent, zodat de
ze auto's ook bij de verdeling geleidelijk
worden afgeschreven.
De dure auto's
Mr. Spitzen merkte in antwoord op vra
gen over de dure auto's op, dat de critielc
hierop gemakkelük kan worden weerlegd,
omdat men buiten de betrekkelijk kleine
hoeveelheid werkelijk „vorstelijke" auto's
zich meestal vergist met de normale stan
daard modellen zoals van „Ford" en „Che
vrolet", die er wel duur uitzien (we waren
ontwend nieuwe wagens te zien), maar die
niet kostbaar zijn.
De uiteindelijk door de verbruiker te
betalen prijs wordt echter nadelig be
ïnvloed door de vrachtkosten, die momen
teel aanmerkelijk hoger zijn dan voor de
oorlog.
De dienstauto's
Teneinde misbruik van dienstauto's te
voorkomen en tevens om controle daarop
te vergemakkelijken werd bepaald, dat
alle personenauto's in rijksoverheidsdienst
op de binnenzijde van de voorruit moeten
worden voorzien van het woord „DIENST
AUTO".
Geconstateerd kan worden, dat sinds de
invoering van deze maatregel een aanmer
kelijke verbetering is ingetreden, hoewel
bekend is, dat nog niet altijd van dienst
auto's een even juist gebruik wordt ge
maakt. Door strenge controle zal een even
tueel misbruik tot het uiterste dienen te
worden beperkt. Ontheffing van het Zon
dagsverbod voor ambtenaren wordt slechts
verleend in die gevallen dat betrokkenen,
b.v. controle-ambtenaren, ook op Zonda
gen ambtsbezigheden te verrichten heb
ben.
Hoewel het aan ambtenaren niet verbo
den is op dienstreizen personen mede te
nemen, wordt er wel voortdurend op ge
wezen, dat hierdoor het belang van de
dienst niet mag worden geschaad. Indien
kennelijk van dienstauto's misbruik wordt
gemaakt, worden passende maatregelen
getroffen.
Het Zondagsrijverbod voor motorrijtui
gen moet wegens noodzakelijke zuinigheid
gehandhaafd blijven.
Volgens de gegevens wordt 30 procent
van de benzine gebruikt voor personen
auto's en motorrijwielen; opheffing van
het Zondagsrijverbod zou waarschijnlijk
een verhoging van het benzinegebruik met
5 procent betekenen, hetgeen een devie
zen-bedrag van ongeveer f 250.000 per
maand zou vergen.
De maximum-snelheid
De regering overweegt als algemene
voorwaarde bij het verlenen van rijver
gunningen de maximum-snelheid voor
personenauto's te brengen op 70 km.
voor vrachtauto's op 55 km.
Voor de doktoren is een bevredigend
voorzieningsschema opgesteld. De medici
zijn op een enkele uitzondering na
tevreden gesteld, zodat dit probleem als
opgelost beschouwd mag worden.
Het aantal personenwagens, dat vóór de
oorlog bij artsen in gebruik was, wordt op
5000 geschat. Na 1 September zal dit aan
tal zeker zijn overschreden.
Rijksverkeersinspecties
De directeur van het Vervoer van het
Departement, de heer A. Meijer, heeft de
Rijksverkeersinspecties in een uitvoerig
betoog tegen de vele en velerlei klachten
verdedigd.
Hij gaf toe, dat na de bevrijding veel
elementen zijn binnengeslopen, die er niet
in hoorden. Dientengevolge is fraude en
corruptie nogal eens voorgekomen, het
geen uiteraard zeer te betreuren is. De in
specties zijn thans „gezuiverd" en verrich
ten haar werk in voorbeeldige plichtsge
trouwheid.
De vaak felle critiek op de autodistribu
tie noemde spreker ongerechtvaardigd. Er
worden fouten gemaakt, zeker, doch er
wordt te allen tijde billijkheid betracht.
Het is de bedoeling, dat de thans be
staande bepalingen en richtlijnen op het
gebied van het goederenvervoer per
vrachtauto zo spoedig mogelijk door een
wet worden vervangen. De voorberei
dingen hiertoe verkeren in een vergevor
derd stadium. Ook het eigen vervoer zal
in deze wet worden betrokken. Het staat
wel reeds vast, dat de Rijksverkeersinspec
ties bij de uitvoering van de bepalingen
dezer toekomstige wet een belangrijke rol
zullen spelen.
Toncelcongrcs. In het afgelopen week-end heb
ben de leden van de Nederlandse Amateur To
neel-Unie te Nijmegen gecongresseerd. Men be
sloot tot het stichten van een toneeltoibllotheek.
Telken ja re zullen drie schrijvers uitgenodigd
worden een sjuk te schrijven, waarvan de op
voering door minstens 50 verenigingen gewaar
borgd wordt. Verder werd besloten de vorming
van cursusleiders te bevorderen. De practische
scholing kan het best geschieden ln toneelkam
pen. zoals van 26 Juli tot 2 Augustus ln Huis
ter Heide onder leiding van Johan Fiolet en
Henk Schaer gehouden wordt.
Toeloop voor de kunst. De tentoonstelling van
de Weense kunstschatten in het Rijksmuseum te
Amsterdam boekte in de eerste tien dagen meer
dan 17000 bezoekers. Hiermede werd het record,
dat op naam van de Franse wandtapijten stond
met „slechts" 10.000 bezoekers m hetzelfde tijd
vak gebroken. Opvallend groot is het aantal
Frans sprekende buitenlanders, ook de Scandi-
naviërs zijn goed vertegenwoordigd.
In de week van Maandag 28 Juli tot Za
terdag 2 Augustus, zal het Prinselijk Gezin
een boottocht maken met de „Piet Hein"
door Zuidoost-Friesland. De Prins zal zich
Maandag te Lemmer aan boord van het
jacht begeven en Donderdag voegt de Prin
ses met de kinderen zich bij hem.
De Prins zal onder meer een bezoek bren
gen aan het stoomgemaal bij Takozijl. Bij
die gelegenheid zal het gemaal een nieuwe
naam krijgen: het zal namelijk worden
noemd naar de oud-hoofdingenieur van
Waterstaat, ir. D. Wouda. Het plan bestaat
voorts om de watersportliefhebbers uit
Sneek en omgeving ter ere van het hoge
IJsautö's zijn in deze dagen 'hele gebeurtenissen en een bestuurder van dit koele
dorado wordt, geacht te zijn een van de meest bevoorrechte schepselen dezer warme
aarde. Dinsdagmiddag kwam een ijsauto echter in botsing met een taxi en zij raakte
daardoor in een minder bevoorrechte positie. De bevroren staven kozen het hete asfalt
als verblijfplaats en men zegt, dat zij door de warmte bevangen zijn geraakt. De twee
botsende chauffeurs kwamen met de schrik vrij.
Twee ernstig gewonden
bij ongeluk op Afsluitdijk
Gisternacht is op de Afsluitdijk een auto
ongeluk gebeurd, waarbij twee lifters
zwaar werden gewond. Om ongeveer twee
uur reden twee vrachtauto's met slechts
enkele meters tussenruimte op de Afsluit
dijk bij Den Oever in de richting Friesland.
Toen de voorste auto, een melkwagen van
de firma Van Kooy uit Makkum, plotseling
voor een langs de weg staande personen
auto moest stoppen, schoof de achterste
wagen met de motorkap onder de laadbak
van de melkwagen, waardoor de cabine
werd ingedrukt. Twee lifters uit Makkïnga,
die evenals de chauffeur bekneld raakten,
•werden ernstig gewond. Zij zijn naar een
ziekenhuis in Leeuwarden overgebracht.
De chauffeur liep geen ernstig letsel op.
De radio geeft Vrijdag
HILVERSUM I, 301.5 M.
7, 8. 13, 19. 20 cn 22,30 uur: Nieuws; 7.15 Gymp..;
7.30 Gebed: 7.45 Muziek van Beethoven; 8.15
Gram.pl.; 10.15 Het Boek der Boeken; 10.40
Gram.pl.; 11.00 Ziekenbezoek; 11.35 Als de ziele
luistert; 11.45 Kwartet van. Haydn; 12.00 Ange
lus; 12.03 Karl Schmidt Walter zingt; 12.30 Har-
moniemuziek; 12.55 Zonnewijzer; 13.15 Welk
boek; 13.20 De Vierdaagse; 13.50 Van man tot
man; 14.00 Gram.pl.; 14..20 Klankbeeld „De Nach
tegaal"; 15.15 Kamermuziek van Beethoven;
15.55 Opera's van Rossini: 16.30 Na schooltijd;
16.45 Gram.pl.; 17.45 Wat het buitenland leest;
18.00 Plano-duo; 18.30 Strijdkrachten; 19.15 Ne
gerkoor; 19.25 Voor katholieke Jongeren; 19.40
Tango's en rumba's; 19.55 Algemene hulpactie;
20.05 Actualiteiten; 20.12 De gewone man; 20.20
Kurhausconcert; 21.20 Hoorspel „De aanbidders
van de aap"; 22.00 Bing Crosby; 22.10 Gebed:
22.25 Vaders Dagboek; 22.50 Plano; 23.00 Dans-
orkest; 23.40 Operettemuziek.
HILVERSUM II, 414.5 M„ 218 M. en 1875 M.
7, 8, 13, 18. 20 cn 23 uur: Nieuws; 7.15 Gymn.;
7.30 en 8.15 Gram.pl.; 8.50 Voor de Vrouw; 9.00
Gram.pl.; 9.35 Boedapester Strijkkwartet; 10.00
Morgenwijding; 10.20 Voor zieken; 10.45 Piano
muziek; 11.15 Voor de Vrouw; 11.30 Gram.pl.;
12,00 Gram.pl.; 12,30 Sportagenda; 12.35 Sky-
masters 13.15 Vlrtuoso-sextet; 13.45 Reportage
Vierdaagse; 13.55 Gram.pl.; 14.00 Kookkunst;
14.20 Orgel en zang; 15.00 Boekbespreking; 15.15
Londens Philharmonisch Orkest; 16.00 Zang;
16.15 Gram.pl.; 16.30 Bezoek aan Hindelopen;
17.00 Stafmuziek Amsterdamse politie; 17.30 Mu
zikaal babbeltje; 18.40 Kwartet Corduwener;
19.00 Praat u rustig verder; 19.15 Gram.pl.; 19.30
V.P.R.O.-cursus; 20.05 Werk van Nederlandse
componisten; 20.39 Rondom Betje Wolff; 21.00
Men vraagt en wij draaien; 21.30 Buitenlands
overzicht; 21.45 Swing and Sweet; 22.15 Film
première; 22.40 Avond wijding; 23.15 Sympho-
nlseh concert.
Een aantal leden van de Partij van de
Arbeid, onder wie ds. B. J. Aris, ds. J. J.
Buskes Jr., mr. G. J. van Heuven Goedhart,
dr, P. J Meertens, W. Romijn, dr. B. Sajet,
drs. B. W. Schaper, hebben zich met de
volgende verklaring gericht tot het partij
bestuur en de Kamerfracties van de Partij
van de Arbeid, alsmede tot hun partij
genoten-ministers:
„Ondergetekenden, leden van de Partij
van de Arbeid, hebben met verontwaardi
ging kennis genomen van het besluit der
regering tot gebruik van geweld in Indone
sië over te gaan.
Zij zijn er in geen enkel opzicht van
overtuigd, dat een gewapend conflict met
de Indonesische republiek onvermijdelijk
was, noch dat van Nederlandse zijde vol
doende pogingen zijn ondernomen om tot
overeenstemming met de republiek te ge
raken. Zij achten het gebruik van wapenen
na hetgeen reeds was bereikt moreel on
gerechtvaardigd en politiek noodlottig.
Deze weg zal naar hun vaste overtuiging
voor de toekomstige samenwerking van
Nederland en Indonesië alsmede voor een
progressieve politiek in ons land tot ramp
zalige gevolgen leiden. De uitvoering van
het accoord van Linggadjati, waarvoor de
regering zich garant heeft gesteld, is vol
gens hun mening door het gewapend op
treden onmogelijk gemaakt.
In de thans geschapen situatie kan slechts
het onmiddellijk staken van de Nederlandse
militaire actie en het aanvaarden van het
aanbod van goede diensten van de Engelse
en Amerikaanse regeringen de noodlottige
gevolgen van de gevoerde politiek beper
ken.
Rondom ons verlaten tallozen, diep teleur
gesteld in de houding van de leiding, de
partij op een punt, hetwelk zij tot de toets
steen van haar progressieve politiek heeft
gemaakt.Terwille van de Indonesische zaak,
Het Centraal Distributiekantoor deelt
mede, dat van 34 Juli tot en met 9 Augus
tus de bonnen „Tabak H 31" en „Tabak H
32" der tabakskaart elk recht geven op een
rantsoen sigaretten of kerftabak. Bon „Ta
bak H 35" van de gecombineerde kaart is
aangewezen voor twee rantsoenen sigaret
ten of kerftabak.
Voorts zijn de bonnen „H 04 Reserve",
,H 07 Reserve" en „H 14 Algemeen" van
de bonkaarten voor voedingsmiddelen gel
dig voor het kopen van één ei per bon.
het belang van ons land en de toekomst van
het democratisch socialisme dient niets te
worden nagelaten om de noodlottige ge
volgen van het besluit tot ondersteuning
van de regeringspolitiek ongedaan te ma
ken.
Van een regering, die de politiek der ge-
weldslieden voert en die de reële vredes-
kansen afwijst kan en mag de Partij van de
Arbeid geen deel uitmaken. Zij dient te
streven naar een zodanige wijziging in het
beleid en in de samenstelling der regering,
dat Öe overgang van de huidige faze naar
de vredestoestand* onmiddellijk kan wor
den voltrokken.
Slechts op deze wijze zal het diep ge
schokte vertrouwen van duizenden kunnen
worden hersteld in de mogelijkheden van
een democratisch-socialistische politiek."
Ongewone verhuizing
Bij Giethoorn stond op een eilandje een
paviljoen. De laatste jaren was de deugde
lijkheid van dit paviljoen er niet op voor
uit gegaan. Grondig herstel was dringend
nodig. Daar de eigenaar in de toekomst
waarschijnlijk zijn uitspanning toeh niet op
dezelfde plaats zou mogen handhaven,
kwam hij op de gedachte het. gehele bouw
werk naar de wal - te transporteren. Het
paviljoen, dat een omtrek heeft van onge
veer 40 meter, werd op twee schuiten ge
vijzeld en op deze wijze vervoerd naar de
wal, waar een betonfundering gereed ge
maakt was. In één dag was het gehele ge
bouwtje met ruiten en al erin, van het
eilandje naar de vaste wal verhuisd.
Op 1 October nog geen
Ouderdomsuitkering
Met ingang van 1 October 1947 treedt de
Noodwet Ouderdomsvoorziening in volle
omvang in werking. Hier en daar heeft de
mening post gevat, dat reeds op 1 October
de uitbetaling der ouderdomsuitkering zal
begim\en. Dit is echter niet het geval. Men
krijgt eventueel met ingang van 1 October
aanspraak op een uitkering, waarvan de
betaling zal geschieden in maandelijkse
termijnen. De uitbetalingen over een be
paalde maand zullen in het algemeen na
afloop dier maand plaats hebben.
Voörts moet er rekening mee worden
gehouden dat wegens het grote aantal der
door de Raden van Arbeid en de Rijksver
zekeringsbank te verwerken aanvragen de
uitbetaling der eerste uitkering enige ver
traging zal kunnen ondergaan. Zij wordt
dan echter met terugwerkende kracht toe
gekend.
Waterpolo
Internationaal tournooi
van „Haarlem"
Zaterdagavond om zes uur organiseert de
zwemcJuib „Haarlem" een internationaal Wa-
terpolotournooi in Stoop's bad, met als deelne
mers H.V.G.B. (Haarlem), de Gentsche Zwem
vereniging, A.Z. 1870 (Amsterdam) en Zwemclub
„Haarlem". Er wordt een halve competitie ge
speeld. De G.Z.V, is een der sterkste Belgische
ploegen en zeer zeker tegen de andere deelne
mers opgewassen. Zondag gaat „Haarlem", te
zamen met haar Gentse gasten naar Alkmaar
om deel te nemen aan een vierkamp van D.A.W.
Na een kort verblijf op De Ruygenhoek
heeft de Koningin thans haar intrek genomen
op paleis Het Loo.
bezoek aan de tweede Friese stad een vloot-
parade te laten houden op het Snekermeer.
Woensdagochtend wordt de Prins te
Heerenveen verwacht. Op het gemeente
huis zal, evenals in Sneek, een informele
bespreking gehouden worden over de vraag
stukken van Zuidoost-Friesland.
Tijdens de autotocht door de Zuidoost
hoek, die de Prins Donderdagochtend op het
programma heeft staan, zal hij een kort
bezoek brengen.aan het gemeentehuis te
Wolvega met aansluitend daarop een bezoek
aan het sanatorium „Beatrixoord" te Ap-
pelsga. De middag wordt besteed voor een
bezoek aan Leeuwarden.
Vrijdag maakt het prinselijk gezin een
rondvaart in de wateren van het „Prinsen
hof' in de omgeving van Grouw en Eerne-
woude. Het is niet uitgesloten, dat er bij
die gelegenheid te Eernewoude wederom
een grote vlootrevue gehouden zal worden.
Zaterdag in alle vroegte zal het Prinselijk
jacht de provincie verlaten om via het
Snekermeer, Sneek, IJlst, Heeg, Galama-
dammen en Staveren het IJselmeer te
kiezen.
Ministerieel bezoek
aan papierfabriek
Gistermiddag heeft de minister van On
derwijs, Kunsten en Wetenschappen, dr. J.
Gielen, met klein gezelschap een bezoek
gebracht aan de Papierfabriek Van Gelder
Zonen N.V. te Velsen.
HET DURE IJSJE
„Koele" verbale,,
in Zandvoorf
Het is een publiek schelm
bereiders en -verkopers het niet
nemen met de hoeveelheid iis ,1
een bepaalde prys moeten iU., !ii
zomer in het land blijft, heeft a Xu
heersing zich voor de verander* Prii"*-
bezig gehouden met de prik ««s
zowel in de steden als in de pS ltl
de stedeling zich vermeit met h„ h'
en waar hij dus een of meer iK™,!",*"''
tigt tot verstoring van het eveSS
de buiten- en de ,,btanen»-W?
Gewapend met weegschaal, 5?
andere dreigende requisiten ,s
ambtenaren van de prijsbeheerei™
laatste dagen in Zandvoort oomïf ?k
een handelaar in koelte-aanSS™'»
een paar gram minder dan de le,i»
40 voor een dubbeltje verkocht e
zeer „op de bon" als de venter
waar te duur van de hand sine
dit te duur een kwestie van' e™
Want de badgasten, die vele g»,™
sen" onder hun rijen tellen hom. a-
maal niet aan de willekeur' van °J tR'
verkoper te zijn overgeleverd If.'1"'-
een hausse in zijn producten onus a
Er zijn talrijke verbalen geva£:
Zandvoort en de andere badplaat™ 3
het algemeen waren de ijsjes vee-s. e
cent te licht en ook in de ve-koelens r"-
ken werden met behulp van het I?,";'
verscheidene overtredingen gerand?!
NA DE RESTAURATIE
De talrijke bewonderaars, die het „gou
den licht" van Rembrandt's Nachtwacht
hebben bezongen, zullen zich moeten troos
ten met het feit, dat dit gouden raadsel
feitelijk een ziekte was, waaraan het schil
derij leed en waarvoor slechts één genees
middel bestond: schoonmaken en verdoe
ken. De kleverige vernis bedekte een zieke
verflaag, die gelukkig niet ongeneeslijk
was, doch op den duur tot ondergang zoi
zijn gedoemd.
Van zijn geboorte af heeft de Nachtwacht
een avontuurlijk leven geleid. Wij zouden
zeggen: een „zwaar" leven. Dat blijft niet
ongestraft. Het doek leed niet alleen door
artistieke miskenning. Verwaarlozing, ver
keerde -behandeling, wisseling van tempe
ratuur, vlucht in oorlogstijd, gevangen
schap, met dit alles had het een even wis
selvallig lot als zijn geniale schepper.
De laatste restauratie, verricht door de
restaurator van het Rijksmuseum, de heer
H. H. Mertens, is evenwel zo grondig en
overtuigd-wetenschappelijk geweest, dat
men spreken mag van een wedergeboorte.
De Nachtwacht is genezen. Dit is een
uiterst belangrijk feit. Wie van het goud
hield, dat veel verborgen heeft, vervaagd
en verdoezeld, dus: gecamoufleerd, kan zich
nu verlustigen in het glorende zonlicht, da;
alles, figuren, ornamenten, wapenen en
stillevens in een zeker minder raadselach
tig licht zet, maar even zeker in een luis
terrijker klaarheid.
Rembrandt was allerminst een mysticus,
DE VIERDAAGSE
De algemene stemming
blijft uitmuntend
Wynchen was Woensdag het centrale p-unt in
het parcours, van de tweede dag van de Vier-
d'aagse. In dit Gelderse dorpje, waar reeds tien
tallen malen de deelnemers der Vierdaagse door
heen trokken, heeft de gastvrijheid der eerste
tochten zich in de loop der jaren ontwikkeld tot
een traditie en de naam Wychen is thans onver
brekelijk verbonden aan de afstandsmarsen.
Het eerst kwamen de wandelaars der 30 en 40
km. binnen. Zij hadden de grote weg naar Dru-
ten slechts tot Beuningen behoeven te volgen;
een landweggetje voerde hen daarna naar de al
oude pleisterplaats van generaties Vierdaagse-
gangers. De cafés waren reeds vol rustende
wandelaars, toen omstreeks 11 uur, circa een
uur later, de eerste deelnemers der 50 en 55 km.
binnen kwamen, de meesten om tussen de dichte
hagen der belangstellende bevolking meteen
weer door te gaan. Met de doortrekkende wan
delaars, wier liederen zich vermengden tot een
gezellig-kermisachtige hutspot met medewerking
van de muzikale koks der sehipperspiano's in
en om de cafétjes, plus de nu en dan domine
rende muziek uit de tent slaagde men er in, de
aparte Wyehense Vierdaagse sfeer te bewerk
stelligen. Het uitbundige karakter van de jaren
voor de oorlo-g bleek verdwenen. Zo werd er
maar zelden op het marktplein gedanst, wat
vroeger de Wyehense traditie nog meer luister
bijzette en dit werd betreurd door de oude garde,
die de jongere generatie zelfs gebrek aan be
grip voor oude tradities verweet. Maar het pleit
voor die jongeren, dat zij alleen begrip hebben
voor wandelen en in ieder geval was er sfeer en
goede stemming op het marktplein te Wychen,
waar officiële auto's met de bekende Vierdaagse-
vlaggen en druk in de weer zijnde kopstukken
der Vierdaagse-organlsatie er de nadruk op
legden, dat we hier toch heus met een Vier
daagse bijeenkomst hadden te doen.
Op de grote verkeersweg naar Druten hadden
de deelnemers aan de langste afstanden al spoe
dig met de toenemend hinderlijker wordende
4. De stoel van Panda draaide snorrend in
de ronde - niet zo maar eens eventjes, nee,
hij draaide als een wiel van een rijdende
race-auto en Panda loist al heel gauio niet
meer wat onder en boven was. De wereld
warrelde voor zijn ogen de adem stokte
in ztj-n keel, zijn maag danste op en neer en
denken kon hij niet meer. Het enige wat
hij kon doen was zich krampachtig vast
houden en dat deed hij dan ook. „Ziezo!"
zei heer Oehoe en hield, met een schok de
stoel stil. „Stap maar uit, Panda!" Panda
liet de leuningen los en stapte uit. De
grond scheen onder zijn voeten te golven
en de vlieger dwarrelde op een vreemde
manier voor zijn ogen heen en weer. „Het
volgende!" zei Oehoe op een knop druk
kend. Op het zelfde moment ging een klein
kanonnetje met een dreunende knal af. De
arme Panda nam een sprong en gaf een
verschrikkelijke gil. Hij dacht, dat de
aardbol uit elkaar barstte. „Het is maar
los kruit!" zei de vliegenier kalmerend.
zonnegloed te kampen. Hier was de weg breed
en ofschoon de bomen hun schaduwen niet óp
de weg wierpen, was de weg toch te verkiezen
boven de wegen, die na Druten en Puiflijk kwa
men. Met allerlei vreemdsoortige hoofddeksels
trachtte men zich tegen de schroeiende stralen
te beschutten, sommigen zagen er uit als Be-
douinen met hun over het hoofd geworpen bad
handdoeken, anderen hadden breedgerande
stroohoeden weten te bemachtigen en de enke
ling, die een tropenhelm te pakken had kunnen
krijgen, was een zeer benijdenswaardig man.
Het voorbeeld van Dries de Rotterdamse spoor-
man, die al jaren onveranderlijk op de Vier
daagse verschijnt met <3e parapluie in top, be
gint ook navolging Ie vinden, en onder de ver
zengende omstandigheden van Woensdag kun
nen we de navolgers geen ongelijk geven.
Voor de grote moeilijkheden begonnen van
stoffige. woestijnachtige wegen, wanneer het
landschap schraal wordt en reeds een Brabants
karakter krijgt, hadden de mannen in Druten
nog gelegenheid, zich te verfrissen, de bevol
king droeg allerlei zaken aan, die de instand
houding van de goede conditie en de goede
stemming der doortrekkenden konden bevor
deren.
In Horssen deed de plaatselijke fanfare, bij
zonder haar best en we zagen de beide predikan
ten, ds. Speelman en ds. van Heuven Goedhart,
statig op deze klassieke dorpsmuzïekklanken
voorbij schrijden. Maar bij Leur, toen men al
enige kilometers schaduwloos parcours had moe
ten verwerken, kwam een rampzalig stuk een
aanslag van bedenkelijke aard plegen op de
gaafheid der voeten; hier had een overheids
dienaar de ingeving gehad, juist op deze dag
opdracht te geven de weg te voorzien van steen
slag. „Terrible", zei de enige Engelsman tot ons,
toen we hem voorzichtig het blarenverwekkend
stuk weg zagen nemen; overigens bleek de Brit
wel tevreden over de organisatie van de Vier-
Er zouden meer Engelsen komen, als
deelneming maar niet zo duur was. Twintig pond
kostte het hem en hij was de enige van een
groep van tien liefhebbers, die zich niet door
het hoge kostencijfer had laten afschrikken. Hij
loopt voor de vierde keer mee
De wandelaars der kortere afstanden kregen
het het hardst te verduren na Wychen, waai
de weg kronkelde tussen de roggevelden en de
bescherming tegen de felheid der zonnestralen
miniem was, Miniem was ook de watervoorzie
ning; hier deden de boeren hun middagdutjes
en vergaten ze de smachtende wandelaars langs
hun hoeven. Dapper sloegen de wandelaars,
maar vooral de wandelaarsters zich op dit barre
deel van de Teersdijk naar Hatert en de Elshof
door de moeilijkheden heen.
De 50- en 55ers hadden het intussen op het
laatste stuk betonweg naar Nijmegen evenmin
beha-gelijk gehad. Bij het naderen van Nijmegen
werd de verfrissende belangstelling van Nijme-
genaren steeds nuttiger; er werd kwistig met
water gesprenkeld, twee heren hielden perma
nent twee gieters ondersteboven en men haastte
zich onder de douche door te wandelen. Kleine
jongens droegen bekers water aan en smeten de
inhoud naar de wandelaars, soms met kennelijk
genoegen, waar het politiemannen betrof. Zulk
een kans, de politie met water te gooien, krijgen
zij voorlopig niet meer.
Het applaus, dat de binnenkomenden van de
weer spontaan geïnteresseerde Nijmeegse bevol
king mocht incasseren, was ditmaal, na zulk
barre tocht, stellig verdiend. Want groot is
het aantal geweest, dat onderweg opgaf, vooral
bij de 55ers: 125. De dames hielden zich goed,
slechts 12 konden de eindcontrölepost niet halen.
In totaal was het aantal uitvallers op de tweede
dag 247. Het opgegeven aantal van Maandag is
onjuist gebleken. De 140 militairen zijn terecht,
zij waren slechts „administratief" zoek. In totaal
zijn nu 441 uitvallers genoteerd, het percentage
gestegen tot 6'A proc.. zodat het percentage
van vorig Jaar (5% proc.) is overschreden. Ook
de enige Italiaanse deelnemer behoort tot de
uitvallers.
Dat blijkt thans te meer, nu ziin ml..
duidelijk in de zon ligt. J Bl('
Hij is sober, spaarzaam in zijn w.nt
tegelijk rijk zonder weerga. Hij is eemi
dig en weelderig. Dat kon hij maar alw
geen ander. cen>
Uit de gouden sdbijn, die de llchft,,,
onwezenlijk maakte, zij het ook hooEst in
teressant, is nu het puurste zonlicht
boren, zo realistisch mogelijk gegeven ,n
met grote nauwgezetheid verantwoord
Het schone, bekoorlijke geheim u
de wonderlijke werkelijkheid is er voor",'
de plaats gekomen.
Het nieuwe licht is in zijn realiteit en
even groot wonder, zo niet groter m.
dan het mysteneuse, onverklaarbare V"
voorheen. 03
In dit licht zijn nieuwe ontdekkingen ee.
daan. Het meisje-met-de-kip kreeg eer,
parelmoeren pistooltje aan haar gordel' de
vlag kreeg een vijfde baan; vermoede doch
nooit geziene schaduwen vertoonden zieh'
vage schutterskoppen doemden duidelijke-
uit de schemer op. Luitenant Ruijtenburch's
kleding veranderde van goudgeel in een
trillend bleekgeel doch met zulk een rijk-
dom van borduursel, dat ze aan pracht Ge
wonnen heeft.
Tóch zal voor een ieder, die het doek in
zijn nieuwe staat terugziet, dit kleine, pit.
tige luitenantje op het voorplan zich on
middellijk in zijn felle belichting opdrin
gen. Om dit onverwachte te overwinnen en
als hoogste lichtpunt in het totale beeld op
te nemen, heeft men enige tijd nodig, Men
moet dan ook niet te spoedig zijn oordeel
vestigen en eerst aan de nieuwe toestand
gewennen.
Het diepe zwart van kapitein Banning
Cocq is dieper geworden tengevolge van de
tegenstelling met het felle bleekgeel van
Ruijtenburch. Een nieuw, brillant effect,
meer gedurfd nog dan vroeger, maar zeker
niet minder schilderachtig; reëler, genialer
ook.
Zoals het doek nu is heeft Rembrandt hei
geschilderd. De lagen vernis en vuil en de
invloeden van de tijd hebben alles gehuld
in bekoorlijke raadsels, ze hebben er een
gedicht van gemaakt, dat Rembrand; niet
heeft gewild en dat hij niet nodig had om
zijn werk te verheffen in de weergaloze,
poëtische sfeer, die het nu weer vertoont.
Het is opnieuw duidelijk geworden, dat
de titel „Nachtwacht" onjuist is.
Terwijl ik nu cle metamorphose overweeg
bekruipt me de vrees, dat andere doeken
van de meester aan de beurt zullen komen,
Ik denk aan de mouw op het „Joodse bruid-
je". De secretaris der directie van het Rijks
museum, de heer Ton Koot, beantwoordde
een betreffende vraag echter kenmerkend
en geruststellend: slechts dan als de toe
stand van een schilderij zulk een ingrijpen
noodzakelijk maakt, zal men er toe om
gaan.
Samuel van Hoogstraten, Rembrandt's
leerling, schreef in zijn tijd over het korpo-
raalschap van Banning Cocq: Het doek ver
schilt in alles met hetgeen tot nu toe (1642)
in Holland is geschilderd. Maar hij voegde
er bij: „Het ware te wensen geweest dat de
schilder wat meer licht op zijn schilderij
had ontstoken."
Men ziet hoe de meningen verschillen.
Wat velen thans te licht zullen vinden, vónd
Rembrandt's tijdgenoot te donker. De waar
heid is deze: De „Nachtwacht" is genezen.
Het gevaar van zijn ondergang is geweken.
Ons voornaamste cultuurbezit is gered. He!
openbaart thans zuiverder de grootheid van
Rembrandt's genie dan voorheen.
Het schilderij heeft een eenzijdige be
koorlijkheid verloren, maar het heeft aas
waarheid en diepte gewonnen.
HERMAN MOERKERK.
Ontmoedigend. De Britse regering beo" w(f
eens een nota aan de Bulgaarse regering
doen toekomen, ditmaal over hej versMÜ*
ningsverbod van twee bladen der Bulgaarss
oppositie. In deze nota verklaart Londen m
ln het minst overtuigd te z'3n door des-
gumenten, die Sofia ter rechtvaardiging nee.!
aangevoerd.
Exit. De Hongaarse vrijheidspartij, die er blik
baar het nut niet langer van Inziet om r
lltieke activiteit te voeren in een iana,
de geheime politie belangrijk machtiger
dan het geheime stemrecht, heeft zien
opgeheven.
Albanese hoffelijkheid. Naar uit Athene vrordl
vernomen, hebben de Albanese grensauw»
teiten een UNO-boodschapper afgewezen,
een brief wilde overhandigen,
stemming werd gevraagd voor de uwo*
commissie om Albanees grondgebied
treden.
Vrijheid. Victor Kravchenko, het vroe^hft
van de Sovjet-Russische aankoopcomn
c^hriüiAP van het boes ..-A
<je coa-
in de V.S. en schrijver van het boek
koos de vrijheid", die onlangs voor
missie van on-Amerikaanse activiite
bezwarende verklaringen aflegde oe
hoge Russische functionarissen m
zal l-ot Amerikaans staatsburger wo
naturaliseerd.
