Jongenskazerne
THALIA
e Dictator
bieden een WERKKRING
aan JONGENS,
9,Pi. de J
sefajdjtifc
(Ket SchaeitettpaieLs
„Spijkers met Koppen"
komt naar IJmuiden!!
Hef leven van een schoolmeester
was vroeger niet eenvoudig
Kort en Bondig
Luidsprekers
Middenstandsinstituut
secretaresse
nette meisjes,
bretels (elastiek)
sportkousen
kinderslipovers
dassen (Zeer mooie collectie)
tweedjassen
Tuingrond te huur gevraagd
flinke jongens
Adverteert in dit blad
":s^eb
heeft het!
Amerikaanse
hoge heren werkschoenen
Frieda Waagmeester
DONDERDAG 7 AUGUSTUS 1947
IJMU1DER COURANT
Waarom Dirk de Zoete twee eeuwen
geleden zijn betrekking verloor
Wanneer we bedenken welk een aan
dacht er heden ten dage besteed wondt aan
de onderwijzersopleiding en dat er zelfs
plannen bestaan voor universitaire oplei
ding dan is zeker een voorval dat zich
ruim twee eeuwen geleden afspeelde m de
gemeente Velsen, waard vermeld te wor
den.
De schoolmeester tevens voorzanger
Jan de Grood, overleed in het jaar
1720- De jeugd en de kerk waren hierdoor
zeer gedupeerd, dus staken magistraat en
kerkeraad de hoofden bij elkaar en be
sloten twee van hun leden naar Den Haag
te zenden, om de heren Edelmogende van
de Graefelijkheids Rekenkamer op de
hoogte te stellen van dit overlijden, ze
tevens verzoekende „dat haar Edelmogen
de de goetheyt gelieven te hebben van aan
de Magistraat en Kerkeraed te vergunnen
van na een ander schoolmeester en voor-
sanger te mogen omsien en die aan haar
Edelmogende voor te stellen'.
„Seer gunstelijk toegestaen", luidde het
antwoord en. Dirk de Zoete, schoolmeester
van Noord wij kerhout werd gekozen, na
dat nu verscheyde schoolmeesters haar
gaven hadden getoont".
Zo toog Dirk de Zoete naar de heren in
Den Haag, bij zioh dragende een request
Een salaris dus om van te duizelen. Zes
dagen per week moest hij van 911 en
van 14 school houden, met uitzondering
van de Zaterdagmiddag. Deze middag had
hij geen tijd want dan moest hij zich bij
de dominee melden en vragen of er iets
van Zijn Eerwaardens dienst was.
Tussen 11 en 1 uur moest hij de
kïnders die niet naar huis gingen
„ordentelijk houden zonder toe te
staan,. dat ze rasen of onordelijk
heden pleegen". Na schooltijd moest
hij er toezicht op houden dat ze „soete-
lijk" naar huis gingen en beleefd waren.
Daarom moest hij ze op het kerkhof „met
de oogen volgen totdat se uit syn gesigt"
waren.
De vacantie-indeling was vijf dagen met
Pasen, vijf met Pinksteren, twee met He
melvaart, veertien met Kerstmi en drie
in de Kermis. Dat was nog eens werken
om de jeugd kennisse bij te brengen!
Als koster had hij ook zijn plichten: de
kerkdienst waarnemen, de kerk en ban
ken bezemschoon houden en als er kerke-
raadsvergadering was, had hij de bevelen
van dit college op te volgen. Buitengewone
vergaderingen moesten door hem persoon
lijk aan de leden worden bekend gemaakt.
Dirk de Zoete beloofde plechtig al deze
maakte, een feit is dat hij niets van zich Schermutselinaen OD Java
liet horen en ook toen op 16 Augustus de O^IICI INUIMSimyeil V\J JCJVCJ
straftijd voorbij was, liet hij verstek gaan. J Wan#anctiktenrl
Dies besloten de heren de straf met acnt Md WapenblIIMdna
dagen te verlengen en toen kwam meester
Dirk boven water.
Waarschijnlijk had hij zich tot nu toe
financieel kunnen redden, hij had namelijk
een klein boerderijtje, maar thans was hij
aan 't eind.
De volgende dag schreef hij een brief,
waarin hjj deed uitkomen dat hij buiten
staat was geraakt voor zijn vrouw en vij"
kinderen te zorgen en hij deed het ver
zoek de „suspensie niet langer te prolo
geren en hem, suppliant, te pardonneren
van 't gene waarmee hij UEd. Agtbai-e en
Eerwaarde ongenoegene heeft gegeven, be
lovende in toekomende met meerder
naerstigheyt, zorge en vlijt, zijn ampt tot
beter genoege waar te nemen".
Genadiglijk werd het verzoek toege
staan, maar de heren haalden toch de
touwtjes wat strakker aan en eisten dat
de omvang van zijn veestapel vóór de Mei
maand zou zijn verminderd tot op één of
twee koeien „tot sijn eigen menagie, son-
der meer". Blijkbaar had meester er dus
ook nog melkboer bij gespeeld. De kinde
ren op school mocht hij niet meer gebrui
ken om de school aan te vegen, as op te
scheppen, de klok te luiden, tenzij met hef
«olie genoegen der kinderen, wat voor
dien meestal niet gebeurde. Verder had
hij er voor te zorgen dat in de winter de
kerkbanken waarin de heren van de Ma
gistraat en kerkeraad des Zondags waren
gezeten, behoorlijk verwarmd waren door
stoven met vuur en dat op de Donderdagse
cathechisatie vijf of zes van die instru
menten eveneens aanwezig waren. Bij be>
Nog drie Nederlanders
gesneuveld
In de onder Nederlandse controle ge
brachte streken hadden zuiveringsacties
plaats ter beveiliging van onze detache
menten en om de levens en eigendommen
van alle inwoners veilig te stellen, zo
deelde een communiqué van Nederlandse
zijde gister mede. Hierbij deden zich enige
schermutselingen voor. De eerste over
tredingen van het staken der vijandelijk
heden vonden plaats op het Westelijk front
bij Soerabaja, waar 5 Augustus de Neder
landse post Watoedakan met automatische
wapens werd beschoten. Evenzo werden
bij Gembolkereb en Modjokasri detache
menten aangevallen door republikeinse
groepen van 200 a 300 man. Deze aanval
len werden afgeslagen en de benden ver
dreven.
Voorts werd op Midden-Java op 5
Augustus een post ten Noordwesten van
Ambarawa met mortieren beschoten. Ten
slotte werd 5 Augustus ten Zuiden van
Tebingtinggi (Noord-Sumatra) een pa
trouille, welke het terrein beveiligde, door
200 man aangevallen.
Onze verliezen na de laatste opgave be
dragen 3 gesneuveld, 14 gewond, 1 ver
mist.
De minister-president van de Indonesi
sche republiek was verkeerd ingelicht, toen
hij verklaarde, dat Gombong 5 Augustus
om 22.30 uur werd bezet. Bedoelde bezet
ting was namelijk 4 Augustus te 23.30 uur
waarin hij werd aanbevolen. Zijn gaven plichten nauwkeurig waar te nemen
ten opzichte van de school en de kerk zo was Velsen weer in 't bezit van zijn
werden geprezen en „des Heeren rijken „manusje van alles".
zegen" werd toegewenst aan degenen die
tot familie en bedienden van de Edelmq-
genden behoorden,
Dirk de Zoete werd 15 Januari 1721 be
noemd op een salaris van f 120.in 't
jaar, waarvoor hij ook in de kerk dienst
deed als voorlezer en koster. Van ieder
huisgezin zou hij ontvangen f 0.10 plus
paaseieren. Elk kind dat hij schrijven
leerde bracht hem 8 stuivers op, en wie
leerde lezen betaalde 5 stuivers. Let wel,
dit alles per jaar! Waren er echter leer
lingen van buiten de gemeente dan be
taalden ze voor schrijven 10 stuivers en
voor lezen zes.
Agenda voor Haarlem
DONDERDAG 7 AUGUSTUS
Uuxor: „Oma's tweede jeugd", alle leeft., 2.00,
4.15. 7.00 en 9.15 uur. City: „Altijd in mijn hart",
14 j., 2.15, 4.90. 7.00 en 9.IS uur. Spaarne: „De big
van het regiment", 14 j„ 2.30, 7.00 en 9.15 uur.
Rembrandt: „De Dictator", 1« jaar, 1.45, 4.15,
6.45 en 9.15 uur. Palace: „De Dictator", 18 jaar
1.45, 4,15. 6.45 en 9.15 uur. Frans Hals: „De vrouw
zonder naam", 18 j„ 2.30, 7.00 en 9.15 uur,
VRIJDAG 8 AUGUSTUS.
Bioscopen: Middag- en avondvoorstellingen,
nieuw programma.
I
Sensatie anno 1730-
Negen jaren lang liep de zaak gesmeerd.
Beide partijen waren gelukkig en tevre
den. Doch in de zomer van 1730 gebeurde
iets verschrikkelijks.
Meester verdween met de Noorderzon.
Niemand had enig vermoeden en Schout
en Kerkeraad tastten volkomen in het
duister. De kinderen ja, die hebben er
waarschijnlijk niet om getreurd, maar de
Kerkeraad verkeerde in grote ongerust
heid- Waar was de man gebleven en zou
hij nog terug komen?'
Dirk de Zoete kwam terug en vertelde
dat hij zich op reis had begeven om ene
De Valk te spreken, die in Vianen woonde.
Een onverwacht snoepreisje dus. Maar
wat leerlingen niet mogen doen, wordt de
meester ook zwaar aangerekend. De straf
volgt op de zonde: Schout en Schepenen,
alsmede de Kerkeraadsleden waren ten
zeerste gegriefd, want, zo zeiden zij, dit
is „.ten eenemale strekkende tot desrespect
van ons". De straf was er dan ook naar:
geschorst, voor de tijd van zes opeenvol
gende weken, zonder behoud van salaris
en emolumenten. Of deze straf nu echter
niet de nodige indruk op deze meester
grafenissen sloot en opende hij de hekken voltooid. Het staat een ieder vrij dit ter
en bij al deze plechtigheden de kerk be- c'~"
treffende, was hij gehouden in het zwart
te verschijnen- Om te voorkomen dat hij
nog eens de benen zou nemen, mocht hij
niet zonder de voorkennis van de heren
de gemeente Velsen verlaten.
Dit ging goed tot Juli 1731. Toen kwam
namelijk aan het licht waarom hij De
Valk in Vianen had bezocht. Hij had ge
noemde heer beticht van iets heel leelijks,
tengevolge waarvan deze vrouw en kinde
ren had verlaten om nooit weer te keren.
De Zoete bezwoer onder ede dat het niet
waar was doch hij bleek vals te hebben
gezworen. Schout, Schepenen en kerke
raad vonden dat de beker nu overliep, zij
vreesden: dat so lange hij de kerkedienst
en school blijft waarnemen, de bloeyendë
vergadering in onse kerke sal te gronde
gaen, indien daarin niet tijdelijk worde
voorsien".
Meester werd dus kort en goed ontsla
gen uit alle functies en hield de 21ste Juli
op in Velsen een man van betekenis te
zijn. H. K.
In «te vacature-N. Palar (Party van de Ar
beid) was benoemd verklaard lot lid der Tweede
Kamer de heer S. L. Mansholt. Aangezien deze
verklaard heeft die benoeming niet aan te
nemen, is diens opvolger op de lijst, de heer N.
Stufkens in Dé Bilt benoemd verklaard. De heer
Stufkens is thans lid der Eerste Kamer.
plaatse te verifiëren.
Schoénwinkelier codeerde zelf
Tuchtrechter zet hem op
zijn nummer
De Amsterdamse tuchtrechter voor de
prijzen veroordeelde Dinsdagochtend een
sehoenwinkelier uit Amsterdam en zijn
filiaalchef uit onze stad respectievelijk tot
boetes van f 2.000 en f 750. Zowel de
hoofdstedelijke als de Haarlemse winkel
moeten twee maanden gesloten worden
en 800 paren schoenen, welke van twee
tot zeven gulden te duur zouden wor
den verkocht, werden door de tuchtrechter
verbeurd verklaard. Vele paren waren
reeds te duur van de hand gegaan.
De prijsbeheersings-mensen, die deze
zaak enige maanden geleden onder ban
den hebben genomen, kwamen achter de
overtreding, doordat de schoenenwinkelier
aan de codenummers, waarmee de schoe
nen gemerkt woren, een nummertje toe
voegde en aldus op eigen gezag de prijs
vaststelde. Dit codenummer op schoenen
dient namelijk onder meer om aan te
geven, hoe duur het betrokken artikel mag
zijn. Het vonnis van de tuchtrechter hield
verder in, dat de uitspraak in vier dag
bladen gepubliceerd moet worden.
Tot consul-generaal te Singapore is be
noemd de heer H. M. L. Winkelman, tot voor
kort tijdelijk zaakgelastigde in New Delhi.
De kapokmatrassen-fabriek van de fa. Van
de Pol te Oostzaan is Woensdagmiddag door
brand verwoest. Een vonk uit een motor viel op
een baal kapok en enkele ogenblikken later
stond de fabriek In lichter laaie. De brandweer
moest zich beperken tot het nathouden van de
omliggende loodsen. De inventaris was niet
verzekerd.
Nieuwe uitvindingen
op teiegraaf-gebied
Teneinde het Amerikaanse telegraafver-
keer te bespoedigen en de capaciteit van
de over het gehele land verspreide morse
kanalen te verdrievoudigen, heeft de Wes
tern Union een nieuw drukknopzend-
systeem ter waarde van 2.000.000 dollar
geïnstalleerd hetwelk behandeling en over
typen van berichten op hun weg van af
zender naar geadresseerde grotendeels uit
schakelt.
In het 'wijd verspreide netwerk van de
Western Union, dat practisch alle particu
liere en handelstelegrammen behandelt, is
het namelijk onmogelijk directe verbindin
gen tot stand te brengen tussen alle ge
huchten en dorpen. Zoals bij gewone post,
moeten de telegrammen op centrale kan
toren verzameld en opnieuw verdeeld wor
den, een proces dat nog altijd 5 tot 15
minuten vergt. Deze distributie-centra zijn
meestal in de grotere steden gevestigd. Daar
worden de ingekomen berichten gesorteerd
zoals gewone post. Klerken en meisjes op
rolschaatsen brengen ze naar de persoon
die het distributiecentrum bedient dat het
dichtst bij de plaats van bestemming ligt.
Het „drukknopsysteem" heft al deze tijd
rovende stappen op. Het bericht van het
kantoor van afzending, dat op het distribu
tiecentrum ontvangen wordt, wordt niet
alleen getypt ontvangen, doch ook op een
„perforator". Deze machine ponst een com
binatie van gaatjes in een papieren band,
waarbij elke combinatie van gaatjes cor
respondeert met een letter van het alphabet.
Als het bericht aankomt, leest de bediende
het adres en drukt op een knop welke de
verbinding tot stand brengt met het distri
butiecentrum dat het dicht bij de geadres
seerde gelegen is. De geperforeerde band
wordt nu door een automatische zender
gevoerd en de geponste gaatjes brengen
electriscbe signalen te weeg, die correspon
deren met de letters van het bericht. Aan
het ontvangcentrum opent een zelfde druk
knopschakelaar de verbinding met de uit
eindelijke bestemming van het telegram.
HAARLEMS TRIBUNAAL.
Mr. J. Bierens de Haan is op zijn ver
zoek eervol ontslag verleend uit zijn func
tie van voorzitter van de vijfde kamer van 1
het Haarlemse tribunaal.
Broodprijsverhoging
op het platteland
Gisteren is medegedeeld dat a
prijzen in het gehele land ró hw.
gebracht zullen worden In „v if >-
de prijs voor witbrood lager k a
is deze met ingang van WoenLi, S«s
cent per 800 gram verhoogd t"
Deze verhoging geldt in
Noordholland voor het Jj
door Zuidholland, Utrecht J S1®"
meer en door de gemeenten cL?'
geest, Akersloot, Graft De Bh c"
Purmerend, Ilpendam S' Bte»sv.
Naarden en Nederhorst den r. -
zondering van Amsterdam n;„ ®!i li
lem en Heemstede. ea. Bs:-.
De verhoging geldt voor de ,.v
vincie Zuidholland met uit,™? e,!!&
Den Haag, Rijswijk, Voorburg
dam, Vlaardïngen, Maassim- w 56
en Rotterdam. nasta,
Engelse belangstelling VOo,
strijd tegen coloradokeve,
Engelse phytopathologen heha.
derland studie gemaakt van de f,":'-
van de Coloradokever.
De bezoekers hebben gclegenk.ia
gen zich een goed beeld van de !4»'
vormen. Zij hebben de Plantamku
dige Dienst te Wageningen bezochf *:r-
demonstraties bijgewoond kennis""
van de gang van zaken in het hlé. l'K!>
bedrijf en liet gehele proces van a
van groenten, van de verzend;.
controle bij de uitvoer gevolgd j? N
zich konden overtuigen van de',™.™1' Éi
mede tegen verspreiding van de k«!f
Nederland wordt gewaakt. 11
Een bezoek aan een besmet sphia4
de andere kant van de Duitse 5?,fi
het grote verschil met de algemene
in ons land sterk opvallen
De Engelse deskundigen zullen tha„,
andere Europese landen nagaan on
wordt. C0l0rad°k™^ K2:
Twintig jaar geëist tegeil
echtpaar dat Joden verried
Een 70-jarige vrouw, M. van G en t».
jarige tweede echtgenoot C p uit Am-to-
die gedurende de Duitse bezetting aan ril
stetclljiK te Amsterdam een pension ezjw"
den. Hadden zich voor het Amsterdam.
der Gerechtshof Ie verantwoorde,
verraad van verscheidene Joden
P. erkende, dat hij ten minste negentien ]n,w
aan de SD heeft overgeleverd. Hij nam S
Joden in huis, incasseerde het pensionen i
leverde hen dan soms reeds na enige
de Duitsers uit.
P. was reeds voor de oorlog lid van de
pard-partij.
De advocaat-fiscaal mr. Janssen eiste sar
tegen P als tegen ztin vrouw een gevjMenlsï
van 20 jaar.
Rechtsbijstand
Bur Kraneveld, Zijl weg 21,
Haarlem.
Echtscheiding, Dagvaardingen,
Rcquestcn enz.
Kantoor 9—5. 's av. 7—8 uur.
Adviezen vanaf f 1
Tel. 20707
NET MEISJE gevr. Zeeman,
Pres. Steynstraat 35, IJmuiden
WEGGELOPEN": wit poesje
met grijze vlekken. Tegen be
loning terug te bezorgen Rönt-
genstraat 1.
Tandheelkundige
Inrichting
W. SWAAP
99 Grote Houtstraat 99
Haarlem. Tel, 1
Gehele Kunstgebitten 75'.-
Volledige behandeling in-
oegrepen Spr uren van
£e Tandarts dagelijks var>
1-2 uur en volgens afspr
Avondspr uren: Maandag
Woensdag Vrlldag 6-8
VELSERDUINWEG 205, IJm.O.
Sept. aanvang nieuwe cursus
sen: Steno, Typen, Boekhou
den, Middenstandsdiploma enz.
Lesgeld f 6 p. m. clubles f 4
per maand.
Gevr. NET KOSTHUIS voor
lange duur in IJm. liefst
Herv. of Staatk. Geref. Stum-
phlusstraat 43, Beverwijk.
Gevr. door 2 vrienden NET
KOSTHUIS. Brieven L 1637
bur. v. d. blad.
HONINGSLINGER te huur
Kerkweg 18, Santpoort.
Te koop: II. en D. FIETS z.
banden in g. st.,-Esdoornstr.
19, IJmulden-O.
2 ARMSTOELEN en 4 stoe
len te koop. Spoorstraat 1, Vel
sen-Noord.
TE KOOP: 8 kippen. 1ste leg
en 30 weckflessen met ringen
T. v. Opdorp, Popelstr. 5.
Te koop: KINDERWAGEN.
Kompasstraat 61, IJm.
AANGEBODEN: 4 legkippen,
10 kuikens, 2 nachthokken m.
kippenloop 9 m. lang. Na 6 u.
Rijksweg 452, Santpoort.
ACCOUNTANTSKANTOOR waagt
vlot typiste, middelbare schoolopleiding en enige be
kendheid met boekhouden strekt tot aanbeveling.
Salaris 150.— tot 201).—.
Brieven IJ 398 bureau van dit blad.
De N.V. „NACO" vraagt voor haar bedrijf te IJmuiden:
teneinde te worden opgeleid tot CONDUCTRICE.
Leeftijd vanaf 18 jaar.
Spoedige aanmelding: Kalverstraat 120 te IJmuiden van
912 en van 1417 uur.
2de BUFFETBEDIENDE GEVRAAGD
Cafetaria „FLUKS", Grote Houtstraat 21, Haarlem.
VAN GELDER ZONEN N.V.
KON. PAPIERFABRIEKEN VELSEN
die de lagere school hebben verlaten en belangstelling
hebben voor een practische
OPLEIDING IN DE PAPIERFABRICAGE
en in de bedrijfs-school.
enkele
HERENMODES
tijdelijk in LOENDERSLOOT'S WARENHUIS
KENNEMERLAAN 24.28 IJMUIDEN
In de omgeving van Beverwijk wordt goede tuingrond
(tevens geschikt voor bloembollenteelt) te huur gevraagd.
Aanbiedingen onder No. IJ 399 aan het bureau van dit blad
voor 17 Augustus a.s.
Wij zoeken voor loop-, magazijn- en winkelwerk
16 jaar of ouder, om in het bedrijf opgeleid te wórden.
Aanmelden: G. DE JAGER ZN., Trompstraat 66.
■r
,e.<^
AV*
vvtam'me F
Osteite Hu/^c
A C
q V
V,
'Jk
0/* huidweefsel
>3
°°k des avonds
C^e
Weer zo n goed
-product
DANK ZIJ DE
SCHUIMENDE WERKING VAN VIM
VIM schuimt, daarom gaat 't vlugger
en wordt alles schonerwant het schuim
versterkt de werking van VIM. 't Vuil
komt beter los en doek of boen
der nemen 't gemakkelijker weg.
Vq 5-0-11-3-5^
Heden ontvangen ZONDER BON
in prijzen f 9.-, f 10-, f 14.- en f 16.-
tevens Amerikaanse
hoge heren overschoenen
prijs f 6.50. Ook op consumentenbonnen
Wegens vacantie GESLOTEN van 11 t.m. 16 Aug.
L
BIOSCOOP „Og Pont
Van Vrijdag 8 t/m Woensdag 13 Augustus
Een ontroerend drama, dat de kinderziel
voortreffelijk uitbeeldt.
Aanvang der voorstellingen 8 uur.
Zondag 2.30, 5 en 8 uur.
Rijwielstalling aanwezig.
(HET THEATER MET DE BESTE FILMS)
Van Vrijdag 8 tVm Woensdag 13 Augustus
GEORGE FORMBY
in een nieuw lachsucces
GEORGE FORMBY gekker, grappiger, geesti
ger dan ooit in een film met spanning en
sensatie.
Voorstellingen:
Vrijdag, Zaterdag en Zondag 7 en 9.15 uur
Maandag, Dinsdag en Woensdag 8 uur,
Zondag 3 uur speciale jeugdmalinee.
Medisch gediplomeerd Schoonheidsspecialiste
Gezichts. en hoofdmassage j
Maquillage - Maskers - Ontharing 3
Manicure - Gelaats-huidkunde
BEHANDELING AAN WA AFSPRAAK J
DUIN EN KR UI DBERGERVVEG 16 3
DRIEHUIS-WESTER VELD, TEGENOVER HALT
9
RIJWIELEN compleet
MET PRIMA BANDEN!
zonder bon
ZO JUIST ONTVANGEN.
Haast U, de voorraad is niet gr00'-
Fa. W. ZWIER ZONEN
Afd. Rijwielen
BLOEMSTRAAT 33 - TELEFOON -
