Literaire kanttekeningen
De 9 Muzen
Afwachtende houding
inzake Indonesië
Sport in het kort
Grote meerderheid van ons volk
erkent principieel stakingsrecht
C
Panda en de Meestervlieöer
3
ZATERDAG 9 AUGUSTUS 1947
(NA VAN DER BEUGEL: „Een bosje van dit".
Geïllustreerd door W. Siegenbeek van
Heufcelom. Elsevier A'dam-Brussel.
I JIT HAAR HÉR INHERING AAN DE
weinig vreugdevolle tijd der bezet
tingsjaren, toen zij, de schrijfster, in een
bloemenwinkel het werk der handen deed,
schreef Ina van der Beugel in haar nood
gedwongen afzondering op een zolder
kamertje over bloemen en mensen, over
mensen mét bloemen. Met dezelfde liefde
waarmee zij eens winkelbloemen schikte,
vlecht zij deze'krans van gedachten, van
bloemen- en mensenherinneringen en wist
daarbij de geur te behouden van een leven
dat geleerd heeft ondanks harde ervaringen
niet een humor, waaraan de weemoed niet
vreemd is, van de dingen te houden: van
de bloemen allereerst.
Bloemen met vaardige handen tot een
ruiker gebonden, in een bloemstuk ver
werkt en zo, na hun kleur en geur gege.
ven te hebben, een stille dood stervend.
Bloemen, opgemaakt voor tafelversiering
als pronkstuk en nauwelijks gezien: voor de
bruidsboeket,' gekronkeld om zilverige
draadjes met toewijding en zorg, omdat er
mee „de hemel in gedanst" wordt zoals het
draaiorgel jengelt; voor de grafkrans, met
routine opgemaakt, besteld alsof er op de
wereld maar één krans was en één graf
besteld ook zónder groetend lint door een
zakenrelatie, zodat er de chrysanten in
verwerkt kunnen worden die al te ver open
zijn: het moet immers veel zeggen met wei
nig hart. Bloemen voor Moederdag en voor
het Paasstuk, het dure, kunstvaardig opge
maakte, met lelietjes en orchideeën bij
na te kostbaar om verkocht te worden en
toch verkocht aan „een man als een
worst" in een overjas die geld gekost heeft.
Bloemen die met ongeduld gewacht wer
den en met dankbaar gebaar in een vaas
worden geschikt èn bloemen die na zes
uur nog liggen te sterven in het papier.
Bloemen betaald uit reptiel-leren porte
feuilles, bezorgd op ongelegen, verwar
ringstichtende ogenblikken: bloemen bij
voorkeur gekozen om er een hart mee goed
te doen èn bloemen opzettelijk gemeden,
omdat er herinneringen aan kleven. Bloe
men, gekocht nadat er ogen op rustten die
van daar in gedachte naar elders zagen, èn
bloemen, achteloos aangewezen als „een
bosje van dit". Bloemen voor de feestkrans
en voor de toneelboeket, gegeven in ver
ering en ontvangen om de roem. Lente
bloesems van oude knoestige bomen die
hun kortstondige bloei verdroomden op
nevelige schemeravonden; Kerstbloemen
van het zuiverste wit en het innigste i-ood,
verwerkt tot toverstukjes, met haastige
handen; Kerstrozen en seringen en smet
teloze cyclamen en zwoele hyacinthen, hun
leven gevend in het duisterste getij om ons
te doen geloven aan de vreugde van het
licht.
Bloemen zoveel! De teerste wel en de
bevalligste: de lathyrus, die de warmte
niet verdraagt en geurloos verdort tot een
verschrompeld vlindertje. De papaver,
vurig de dag inziend als zijn wekster, de
zon, die alles doet groeien en bloeien de
papaver met haar „gloeiend heet rood'
haar diep-donker hart, snel optex*end aan
haar eigen gloed en, ontbladerend, over-
stoven met haar eigen rouw van stuifmeel-
zwart. De i'oos die zich zelfbewust alleen
laat naderen door voorzichtige vingers exx
zo „bedwelmend zoet kan geuren", mis
schien wel juist omdat ze dooi-nen heeft;
en dan die „weelderig opengebloeide x-ose
roos" in het jampotje achter de winkel,
die niet meer verkoopbaar is: „zij laat haal-
hart zien", schx-ijft Ina van der Beugel, „en
daar houden de mensen niet van." En de
ox-chideeën? Daar is de cattleya, „trots en
exotisch", stijlvol, bestemd om alleen te
staan, alleen in haar vorm- en kleur-
schoonheid te bloeien en alleen te vergaan,
geurloos omdat ze werd afgesneden, zich
hoogmoedig schikkend in haar lot „koud
en passieloos": een aristocrate. Minzamer
en daarom lieflijker en warmer is de odon-
loglossum: „ze zitten met gele vleugeltjes
op hun bloemstengel. Ze zijn fijn en rank,
als danseresjes uit een Oostex-s ballet. Zij.
lachen samen. Zij hebben in de zon ge
speeld en zij spelen verder tot hun dood.
Ze zijn onbekommerd en blij en ze dansen
in elke kamer waar ze komen op de licht
ste voetjes: een zwerm dartele, gouden
vlindertjes uit een zonnige tovertuin.
Van bloemen en mensen heeft Ina van
der Beugel verteld: bescheiden, zonder op
smuk, maar met hetzelfde getrouwe hart
waarmee ze haar andei-e werk schreef.
Liefderijk, troostvol. Och, dit boek behoort
niet tot de „grote litteratuur". Waarom
ook zou al wat bloeit in de hof der lettex-en
.litteratuur" moeten zijn? Het kan zijn dat
de onaanzienlijke, stil voor zichzelf
bloeiende bermbloempjes bekoorlijker en
onvex-getelijker taal spreken dan de pom
peuze bruidsboeket, en met toegewijder
hand geplukt worden dan die waarmee de,
parvenu achteloos zijn bestelling aanwijst
als: „een bosje van dit
„De bloemen zeggen het wel, al verstaan
de mensen het niet altijd." Ina van dei-
Beugel hééft de bloementaal gehooi-d en
dank zij dat ons veel geur en kleur ge
schonken. C. J. E. DINAUX.
V
Toeloop voor Hooft. De P. C. HoofttenJoon-
stelling, die tot 1 October In het Mulderslot
geopend blijft, trok reeds 23,000 betalende be
zoekers en 12.00 kinderen in glbepsverband. Per
week schuifelen 7200 voeten langs de vitrines.
Klokkenklanken. De ganse Donderdag heb
ben Hemony's klokken getierelierd boven Nij-
kerks daken. De Belg Renaat van Steenwegen
uit Leuven behaalde In (lit beiaardconcours de
eerste prijs, de stad-sklokkenist van Zwolle, Wil
lem Creman de tweede, 's Avonds zat Staf Nees
uit Meohelen achter de speeltafel^
Debuut Nederlands Nationaal-toneel. Het
Nederlands Nationaal-toneel geeft van Zaterdag
16 tot en met Donderdag 21 Augustus ln „het
Minerva paviljoen te Amsterdam enige voor
stellingen van het bekende blijspel „Over
schotje" van Dario Nicodemie onder regie van
Cruys Voorbergh,
Kostbaar geschenk. Maandag wordt het
schilderij van Pieter de Hoogh: „Een binnen
plaatsje in Delft", dat tijdens de oorlog
Amerika In veiligheid was gebracht, ln het
Mauritshuis officieel ten geschenke aangeboden
aan het rijk, door mevrouw Ten Cate—v. Wulff-
ten Pal the. Het zal in ontvangst worden genomen
door minister dr. J. J. Gielcn,
De toestellen van de K.L.M. hebben sinds de
oprichting van de maatschappij op 7 October 1919
tot en met het eerste halfjaar 1947 ln totaal een
afstand van 110.000.000 km. afgelegd. In 1946 weid
een totaalafstand van 17.896.239 km. gevlogen,
in het eerste halfjaar van 1947 reeds 11.000.000 km.
Effecten- en
Geldmarkt
De vrij plotselinge wending in het verloop der
gebeurtenissen in Indonesië heeft op de Amster
damse beurs de beweging in Indische Waarden
nagenoeg tot staan gebracht. Nu een geheel nieu
we situatie geschapen is, geeft de beurs er de
voorkeur aan op zien komen te spelen. Dat
Indische Waarden merendeels wat in koers zijn
teruggelopen, wijst er op dat men de kans op een
spoedige restauratie van het economisch leven
in Indonesië door de buitenlandse inmenging
thans minder groot acht en het is daarom ook te
vroeg om uit de berichten over gevonden voor
raden en bevrijde ondernemingen ten aanzien
de waardering der aandelen conclusies te
trekken.
Ook in ander opzicht zijn er deze week geen
ieuwe stimulansen voor een verdere hausse op
de aandelenmarkt, of het moest zijn dat de
hernieuwde stijging van de bankbiljettencircu-
lalie met f 36 millioen als zodanig kan gelden.
In twee weken tij-ds is de geldsomloop nu met
f80 millioen toegenomen, waardoor hèt thans
uitstaand bedrag tót boven f 2800 millioen is ge
stegen. wat sinds het begin van de geldzuivering
een nieuw record betekent. Aangezien de maand-
wisseling en enkele bij-zondere factoren hier van
invloed zijn, zal men ten aanzien hiervan met
zijn conclusie voorzichtig moeten zijn, nog af
gezien van de vraag of gen voortgaande inflatie
hogere koersen voor de aandelen wettigt, omdat
de regering elk ogenblik nieuwe pogingen kan
doen om de gevolgen daarvan tegen te gaan.
Dat zij daartoe kan worden gedwongen, leert
het voorbeeld van Engeland, waar de Labour-
regering, wegens de snelle uitputting van haar j
dollarci-ediet tot harde maatregelen wil over-1
gaan, ook tot een beperking van de dividenden,
heigeen uiteraard op de waardering van aande
len van invloed is. Dat een regering per maand
12 millioen minder voedsel wil invoeren en de
wei-ktijd der mijnwerkers met een half uur per
dag wil verlengen, bewijst dat zij zich het drei
gend gevaar ener economische ineenstorting
klaar bewust is. ook al moet worden afgewacht
of deze maatregelen het effect zullen hebben, dat
men er van verwacht. Minder voedsel en harder
werken vraagt een dubbel offer van de arbei
dende bevolking en het wordt in Engeland in
twijfel getrokken of op deze wijze de kolenpro-
ductie verdubbeld en de staalproductie verder
kan toenemen.
Wat thans in Engeland geschiedt, is ook voor
ons land van grote betekenis, niet alleen omdat
wij tot op zekere hoogte in gelijke omstandig
heden verlieren, maar ook omdat een eventuele
economische ineenstorting van Engeland, welke
volgens sommige pessimisten met een uittreden
uit liet Monetair Fonds en de overeenkomst van
Brelton Woods gepaard zou gaan en tot een
gevoelige devaluatie van het Pond zou leiden,
uiteraard ook voor ons land een terugslag zou
hebben.
Sportagenda voor Zondag
Het crlcketprogramma voor Zondag vermeld!
de volgende wedstrijden: eerste klas: Rood en
Wit—HCC 1: Quick (N.)—Haarlem; ACC—VVV;
HCC 2—PW; VOC—Sparta; Hermes—Excelsior.
Tweede klas: LCC—Ajax (L.); CVHW-HCC 3;
KampongRood en Wit 2.
De voetballers komen Zondag weer bijeen
voor de jaarlijkse zevenkampdag, nadat van
middag de spelers uit de Zaterdagmiddagcompe-
tjtie elkaar ontmoet hebben. De wedstrijden
worden op de terreinen van Bloemendaal
DSSH gehouden en beloven weer interessant te
worden.
De aandacht van de Nederlandse zwomwe-
reid is op Veendam gevestigd, waar de nationale
kampioenschappen gehouden worden. Er zij.
115 persoonlijke inschrijvinigen binnengekomen
en verder nemen 12 estafette-ploegen deel. Nel
Van Vliet, die op het ogenblik in Amerika ver
toeft. Adrl van Dongen, de jonge schoonspring-
kampioen, die naar West Indië is vertrokken en
Fi'its de Geest, zullen hun titels niet kunnen
verdedigen.
Liefhebbers van de bokssport komen in het
stadion Feijenoord bijeen, waar Van Klaveren
en Van Dam de strijd zullen aanbinden.
Een ploeg van de internationale club van
Engeland speelt vandaag en morgen op de banen
in Noordwijk een tenniswedstrijd tegen
sterkste spelers van ons land.
HVGB—RZC TE LEIDEN. De tweede wed
strijd tussen HVGB en RZC om een plaats in de
hoofdklas van de waterpolocompelitie van de
KNZB is vastgesteld op Dinsdagavond om half-
aoht in „De Zijl" te Leiden.
BESLISSINGSWEDSTRIJD VZV—LZC. Door
een overwinning van li1 op DWT moet VZV
vanavond om halfacht in de zwemvijver „Groe-
nendaal" te Heemstede een beslissingswedstrijd
spelen tegen LZC uit Leiden. Scheidsrechter is
de heer A. J. Braam.
Haarlemse modelbouwer helpt de
„Anglo-Dutch" wisselprijs winnen
De modelvliegtuigbouwers van de Ko
ninklijke Nederlandse vereniging voor
luchtvaart, die dezer dagen deelnamen
aan de landenwedstrijd Engeland-Neder-
land, welke op het vliegveld Fairlop bij
Londen gehouden werd, wisten dit jaar
beslag te leggen op de „Anglo-Dutch-wis-
selprijs", door van de Engelse modelvlieg
tuigbouwers te winnen.
De Nederlandse ploeg, die bovengenoemd
succes behaalde, bestond uit de heren
Vriend, ('s-Hertogenbosch), Heldring
(Arnhem), Aarts (Haarlem) en Van der
Caay (Den Haag).
De heer J. E. Veen te Haarlem is ie 's Gra-
venhage geslaagd voor de Nijverheidsacte N II A
(technisch schetsen).
De radio geeft Zondag
HILVERSUM I. 301.5 M.
8.09, 9.30, 13.00. 19.30 en 22.30 uur Nieuws. 3.15
Schubert8.25 Hoogmis. 9.45 Kerkkoor. 10.00 Ge-
ref. kerkdienst. 11.30 Platen. 12.15 Boekbespre
king. 12.30 Pielen 12.55 Zonnewijzer, 13.15 Welk
■Doek? 13.20 Platen 13.40 Apologie. 14.00 Platen.
14.35 Zang. 15.00 Lezing over Zuid-Amerika. 15.10
Platen. 16.20 Klankbeeld. 16.30 Ziekenlof. 17.00
Ned. Herv. Kerkdienst. 18.30 Strijdkrachten. 19.00
Carillon-bespeling. 19,15 Koofzang. 19.45 Zwem-
kampioenschappën Veendam. 20.00 Actualiteiten.
20.07 De gewone man. 20.15 De Zilvervloot. 21.00
Amerikaanse Kamermuziek. 21.15 Luisterspel
„Hei 't was in de Mei". 22.10 Gebed. 22.23 „Hoe
de Van Rooyens het rooien". 22.45 Flitsen van
de Jamboree. 23,00 Symphonisch concert,
HILVERSUM II, 414.5 M„ 218 M. en 1875 M.
3.00, 13.00, 18.00, 20.00 en 23.00 uur Nieuws. 8.18
Platen, 8.30 Voor de tuin. 8.45 Orgel. 9.12 Post
duiven-berichten. 9.15 Lezing over hengelen. 9.30
Platen. 10.00 Geestelijk leven. 10,15 Platen. 10.45
Poëzie. 11.00 Franse liederen. 11,15 Omroeporkest.
12.00 Postduivenberlchten. 12.03 Platen. 12.40 Ge
mengd zangkoor. 13.15 Zigeunerorkest, 13.60 De
Spoarwegen spreken. 14.00 Mozart. 14.05 Boekbe
spreking. 14%.30 Kurhausconcert. 16.30 Sportflitsen,
17.00 Accordeonmuziek. 17.20 Harmoniemuziek.
17.40 Platen 18.15 Zwemkampioenschappen Veen
dam. 18.30 VPRO-cursus. 19.00 Vrijz. Herv. kerk
dienst. 20.05 Actualiteiten. 20.15 Platen. 20.55 Luis
terspel „De blauwe 'smaragd". 21.20 Bioscoop
orgel- 21.40 Chansons. 22,io Hersengymnastiek.
22.30 Viool en piano. 23.15 Platen.
Maandag
HILVERSUM I, 301.5 M.
7.00. 8-00. 13.00, 19.00, 20.00 en 22.30 uur Nieuws.
7.15 Gymnastiek. 7 30 Baohcantate. 7.45 Woord
voor de dag 8,15 Platen. 9.00 Sopraan. 9.15 Zie
kenbezoek. 9.30 Platen. 10.30 Morgendienst. 11.00
tSrijkkwartet. 11.15 Voorlezing. 11,35 Platen. 12.00
Nederlandse componisten, 12.30 Weeroverzieht.
13.15 Orgelconcert. 14.00 Voor jonge moeders. 14.20
Rhapsodia-sexlet. 15.00 Balletsuite van Tsjai-
kofski. 15.30 Cello en plano. 16.00 Bijbellezing.
16.45 Platen. 16,55 Madrigalen en volksliederen.
17.30 Sport en actualiteiten, 17.45 Rijk over zee.
18.00 Orgel. 18 30 Strijdkrachten. 19.15 Leeslamp.
19.45 Personeelnood bij het Lager Onderwijs. 20.05
Proloog, 20.15 Sans Soucl. 20.45 Reportage uit
Brugge. 21.30 Studio-tuinconcert. 22.00 Reportage
van de Jamboree. 22.45 Overdenking. 23.00 Piano
muziek van Chopin. 23.30 Platen.
HILVERSUM II, 414.5 M., 218 M. en 1875 M.
7.00. 8.00. 13.00. 18.00, 20.00 en 23.00 uur Nieuws.
7.15 Gymnastiek. 7.30 en 8.15 Platen. 9.00 Kamer
muziek. 9.3J Platen. 10.00 Morgenwijding. 10.20
Voor zieken 11.00 Voordracht. 11.15 Platen. 12 00
Bioscooporgel. 12.30 Weerpraatje. 12.22 Voor het
platteland. 12.37 Tango-rumba-orkest. 13.15 Ka
lender. 13.20 Vlncentlno. 13 50 Walsmuziek. 14.10
Sopraan en piano. 14.30 Voordracht. 14.45 Platen.
15.00 Luisterspel „Meneer Burden komt tot be
zinning". 15.30 Platen, 16.00 Fabel „De muizen
staart". 16.15 Platen. 16.55 Weens radio-orkest.
17.00 Wat doen we in de vacantie. 17.30 Platen.
18.15 Accordeonorkest. 18.45 Wereldcongres plat-
telandsvrouowen. 19.00 Platen. 19.25 Klankbeeld
Czaar Peter de Grote In Zaandam. 19.40 Zweedse
liedjes. 20.05 Dingen van de dag. 20.15 Residen
tie-orkest. 21.15 gg-cabarel. 21.45 Deens dans-
orkest. 22.15 Platen, 22.45 Reportage P. C. I-Iooft-
tentoon6teUing Muiderslot. 23.15 Belgische orkest-1
werken.
Een vierkante centimeter
Damplantsoen voor 50 cent
Op 1 November zal de Nation,ale Monu
menten-commissie een actie beginnen,
waarmede zij een zo ruim bedrag bijeen
hoopt te brengen, dat zij niet alleen
staat zal zijn op vele oorlogsplaatsen in
ons land monumenten op te richten, maar
ook een ruim bedrag zal kunnen' uitkeren
aan die stichtingen en instellingen, die|
zich bezig houden met de zorg voor de na
gelaten betrekkingen der gevallen ver
zetsstrijders.
Nu de gemeenteraad van Amsterdam j
besloten heeft het midden-Damterrein te
bestemmen voor de oprichting van een
nationaal monument, hoopt de commis
sie thans een destijds geopperd plan te
verwezenlijken en dit Damplantsoen, dat
vele millioen vierkante centimeters groot
is, op een symbolische wijze te verkopen.
Het zal een inschrijving openen, waarbij
de prijs van ieder stukje grond per vier
kante centimeter 50 cent zal bedragen. i
Sloker van de „Karei
Doorman" verdronken
Dezer dagen geraakte bij het strijken
van een roeiboot van het vliegtuig-moe
derschip „Karei Doorman" de kabel, waar
aan de sloep hinig, onklaar, zodat deze
rechtstandig kwam te hangen. De inzit
tenden vielen in het water. De 20-jarige
stoker J. Dekker uit Uitgeest verdween
onmiddellijk in de diepte. Zijn lichaam
werd een uur later door de rivierpolitie
opgedregd.
Luchfpostverbinding met
Indië is niet verbroken
De K-L.M- is br ondanks de huidige
moeilijkheden in geslaagd de achterstand
in de postverzending naar Batavia geheel
in te halen. Ook voor de naaste toekomst
zijn maatregelen genomen om de postver
binding met Indië zonder al te veel stag
natie te onderhouden.
De vorige maand, voordat op Zondag 20
Juli de minister-president het besluit over
de politiële actie in Indië bekend maakte,
stelde het Nederlands Instituut voor de
Publieke opinie aan een representatieve
„doorsnede" van ons volk de volgende
vragen:
„Vindt u dat de arbeiders principieel het
recht moeten hebben om te staken?" èn
„Vindt u dat de arbeiders op het ogenblik
het. recht hébben om te staken?"
De antwoorden, die de Nederlanders van
23 jaar en oudèr geven, luiden:
Ja
Neen
Geen oordeel
Principieel
stakingsrecht
76
20
4
Recht om nu
te staken
36
54
10
De antwoorden op de eerste (principiële)
vraag verschillen weinig van die op een
nagenoeg gelijkluidende, welke het N.I.P.O.
ruim een jaar geleden tijdens de haven
stakingen stelde: 70 antwoordde toen Ja,
26% Neen (4% Geen oordeel). Bijna zeven
van iedere tien ondervraagden meenden
echter dat de havenstakingen van toen niet
geoorloofd waren. Staken op dit ogenblik
werd dus begin deze maand door wat min-
Thomas Mann over Nietzsche
Ten bate van de Stichting 19401945
zal de schrijver Thomas Mann die voor
hij terugkeert naar Amerika korte tijd
in Nederland zal vertoeven, op Donderdag
14 Augustus in de aula van het Indisch
Instituut te Amsterdam een lezing in de
Engelse taal houden over: Nietzsche in the
light of our experience.
Thomas Mann, die Zondag in Amster
dam wordt verwacht, zal zijn intrek ne
men in het Amstel'hotel. Hem wacht de
Dinsdag daarop een officiële ontvangst in
het internationaal cultureel centrum van
het paviljoen in het Vondelpark,
De „Kota Baroe" niet naar
Amerika
Het m.s. „Kota Baroe" van de Rotter
damse Lloyd, dat dezer dagen naar Ame
rika zou vertrekken met aan boord de be
manningen voor de in de Verenigde Staten
aangekochte schepen, zal deze reis niet
maken.
De „Kota Baroe" vertrekt 28 Augustus
naar Batavia met ongeveer 500 passagiers,
merendeels employé's van ondernemingen.
Met welk schip de scheepsbemanningen nu
naar Amerika gebracht zullen worden, staat
nog niet vast.
der mensen afgekeurd. Het principiële
stakingsrecht wordt door grote meerder
heden van alle groeperingen in ons volle
erkend. Van de rijkste mensen is 66%, van
de middenstanders 76%, van de volles-
klasse 78% ervoor.
61% der Anti-Revolutionnairen, 67% der
K.V.P.'ers, 87% van de aanhangers van de
Partij van de Arbeid en 98% der C.P.N.-
stemmers vinden, dat arbeiders er princi
pieel recht op hebben.
Om nü te gaan staken heeft men geen
recht, menen echter de imeeste politieke
groepen. Alleen onder de communisten zijn
er 90%, die dit recht nu ook opeisen. On
der de aanhangers van de Partij van de
Arbeid zijn de stemmen ongeveer gelijke
lijk verdeeld.
Het waarom.
De- 54% tegenstanders van het recht om
nu te staken, motjveren hun oordeel als
volgt:
37% Nadelig voor het gehele volk, voor
de productie. Onze economische toe
stand kan een staking niet verdra
gen, anders loopt het met de weder
opbouw spaak.
2% Door niet te staken wordt meer be
reikt, op andere wijze doel bereiken
13% Diverse andere motieven.
2% Geen motivering.
Zij, die ook nu recht op staken toekennen,
zeggen:
12% Staken is het enige strijdmiddel.
10% De lonen zijn te laag.
5% Dit recht heeft de arbeider altijd.
4% Indien er werkelijk reden toe is en
indien de vakorganisaties er toe
besluiten.
4% Diverse motiveringen.
1% Geen reden opgegeven.
Slechts enkele soorten
groenten in blik
Wegens de grote schaarste aan blik zul
len alleen de belangrijkste groentesoorten
in blik geconserveerd worden. Het conser
veren van fruit in blik zal niet mogelijk
zijn.
De afdeling Voorlichting van het mi
nisterie van Landbouw, Visserij en Voed
selvoorziening deelt mede, dat na 4 Sep
tember uitsluitend de volgende tuinbouw
producten in blik verkocht zullen mogen
worden: spinazie, doperwten, alle soorten
snij- en sperciebonen, tomatenpuree er
babyvoeding. Ook geïmporteerde produc
ten mogen in blik worden verhandeld, in
dien zij zich in de oorspronkelijke blik
verpakking bevinden.
Andere tuinbouwproducten dan de hier
genoemde mogen dus na 4 September niet
meer in blik op de binnenlandse markt
worden verkocht, tenzij het Bedrijfschap
voor Groenten en Fruit daartoe onthef
fing verleent van de verbodsbepalingen-
0De handel houde er dus rekening mede,
dat de oude voorraden tijdig moeten wor
den opgeruimd. Het Bedrijfschap voor
Groenten en Fruit zal zo nodig aan han
delaren, die op 5 September nog beschik
ken over een voorraad asperges in blik uit
de oogst van 1946, ontheffing verlenen
van het verbod tot verkoop. De betrokken
handelaren dienen zich daartoe tussen 5
September en 5 October uitsluitend schrif
telijk te wenden tot het Bedrijfschap,
Laan Copes van Catteniburch 62, 's-Gra-
venhage,
Geen onderhoudswerken
Een circulaire die niet veel
zal uitrichten
Wij hebben reeds medegedeeld, dat de
minister van Wederopbouw en Volkshuis
vesting beslist heeft, dat van 1 Augustus
tot en met 31 October van dit jaar geen
vergunning gegeven mag worden voor on
derhoudswerk. Deze maatregel is genomen
om zoveel mogelijk bouwvakarbeiders be
schikbaar te krijgen voor de bouw van
woningen.
Aan de burgemeester is medewerking
gevraagd om nauwlettend te laten toezien
op het naleven van dit voorschrift. Er is
alleen een uitzondering gemaakt voor on
derhoudswerk dat als het achterwege
blijft, gevaar zou opleveren.
Wie nu zou menen dat door deze aan
schrijving al het onderhoudswerk wordt
stopgezet, is niet juist ingelicht. Het be
treft namelijk onderhoudswerk waarvoor
een vergunning nodig is. Het meeste on
derhoud wordit uitgevoerd zonder vergun
ning van het gemeentelijke Bouwtoezicht.
Een schilder krijgt een zekere hoeveelheid
grondstoffen toegewezen en kan die naar
goedvinden besteden. Zo is het ook met
andere uitvoerders van onderhoudswerk.
Alleen als er hout verwerkt moet worden
dan moet de uitvoerder hout aanvragen.
Bij klein herstelwerk wordt dit ook niet
gedaan, de uitvoerder weet daar meestal
wel aan te komen. Bovendien werd reeds
alleen hout gegeven als het herstel abso
luut noodzakelijk was. Daaraan verandert
de nieuwe aanschrijving dus ook niet veel.
Het onderhoud der woningen van de
woningbouwverenigingen zal vermoedelijk
ook wel nog ongewijzigd voortgang heb
ben, want daarvoor is immers ook geen
vergunning nodig. Trouwens dit onder
houdswerk beperkte zich te Haarlem toch
reeds tot het noodzakelijke. In de oorlogs
jaren is onderhoud natuurlijk zeer achter
op gekomen, zodat het te verklaren is,
dat' voorlopig nog niet veel meer gedaan
kan worden dan het strikt-noodzakelijke.
Bovendien merkte een deskundige op,
dat het stopzetten van onderhoudswerken
niet veel bouwvakarbeiders zou opleve
ren voor de bouw van nieuwe huizen,
omdat dit vrijwel steeds wordt uitgevoerd
door kleine baasjes met werkkrachten die
niet naar de gewone woningbouw zullen
overgaan.
EXAMENS
Hoofciakte.
Te Haarlem zijn geslaagd voor het gehele
examen: W. J. J. Gallee, P, Langhout en L. T.
Letschert.
Voor gedeelte B: W. J. Riben en G. Berema.
Voor gedeelte A: W. Boelhouwer G. M. Swart
en L, B. Korstanje.
Muziek.
Bij de te 's Gravenhage gehouden Staats
examens voor muziek Is voor het theoretisch
gedeelte piano-lager onderwijs geslaagd de heer
A. Verschoor te Santpoort.
Over Muziek
Edvard Grie
|~\E STRENGE „BON TON"
tistieke leven eist dat men
zeer enthousiast is voor d* 11 a;
Edvard Grieg Hij is j
pervlakkig; zijp: .muziek mistT"1'!-
die men van een persoonlijn. M
wacht. Hij hei-haalt en coifH1*1?
lodiecn. is braaf-pathetisch ÜS.
is sentimenteel en gedachteloos
constructie, enz Zo kan ik dooSf»
cntische opmerkingen en er n
uitvoerige détailleringen biimal 5 alIerls'
ik zou tenslotte toch van de
moeten opstaan het hart en
ten zouden eindelijk toch elkio? gev,s
ik 7on hPt. APn pf o^„„ eiKaar v»d*
ik zou het een of ander van de vrfi1
lijke componist opslaan en ik zou
artistieke bon ton ten spijt toch hei'
dering hebben voor de poëtische musv
Het is toch niet gering wanneer m»7
twee maten spelen moet zeggen
van Grieg en van niemand anders,
Bernard Zweers zeide vroege'r od d
compositie-les eens: Grieg is niet peW
lijk, alleen maar eigendommelijk
klinkt het woord eigendommelijk
lelijk en ietwat onsympathiek, nochU
wijst het op eigendom, op eigenaard
het schenkt mij genoeg om overtuigd t,
zijn, dat wij de Noorse componist
eigen waarde mogen ontzeggen. De 2rotp
zeer ernstige en diepzinnige theoreticus S
componist Vincent d'Indy prees Grie? J-
miniaturist; hij noemde hem groot in
kleine en waardeerde het dichterlijk e|t,
ment in de vele kleine composities van da
musicus.
Ik weet niet of het de reflecties van
Noorse eigenaardigheden zijn, die mij her-
haaldelijk boeien in de klanken van Gri»'3
muziek; bij de Noren moet deze muz^k
andere gevoelens opwekken dan bij alle
andere muziek-gevoeligen. Ik ---■
niet of de verwantschap ta 'JS*
van deze lyriek met Poëzie-in-'t-aigJJ
Nuchter wonderkalf
Nederland wordt zo langzamerhand een
broeinest voor allerlei speelse streken
van Moeder Natuur. Wij hebben onze
kippen.record-jacht naar het zwaarste
en het allér-zwaarste ei gehad, de Zaan
streek heeft „het" geitebok, dat melk
fourneerde, opgeleverd en nu komt een
Zutfense landbouwer naar de veemarkt
met een unicum, hetwelk de lage landen
langs de IJssel nog zelden aanschouwd
hadden. De goede man voerde namelijk
een nuchter kalf ter markte, dat op twee
bekken, eenzelfde aantal tongen en zelfs
drie ogen kon bogen. Dit bericht stamt
uit een nuchtere bron, waar men door
gaans niet dubbel ziet. Het vreemde vee
is echter snodelijk om zeep gebracht,
omdat het toch niet levensvatbaar was.
18. Toen ze benzine hadden ingenomen
klommen Oehoe en Panda weer op hun
plaatsen en werd de motor weer gestart.
„Let nu goed op!" riep Oehoe. „Je hebt hel
al één keer gedaan en ik vertrouw er dus
op, dat je het opstijgen nu wel dóór hebt. I
Ceen fouten dusmijn jongen!" Panda j
$eed wat hij de eerste maal gedaan had,
het vliegtidg startte en reed steeds vlugger
over het erf. Maar Panda merkte te laat,
dat er niet genoeg ruimte was. Vlak vóór
de machine dook een schuur op en het toe
stel reed er in volle vaart op af zonder dei
neiging te vertonen op te stijgen. „Het gaat]
fout" gilde Panda. „We rijden te pletter!
Help!" Er kwam echter geen antwoord en
toen hij zich wanhopig omdraaide, zag hij,
dat Oehoe weer in slaap was gevallen. Dit
keer is er geen redding mogelijk!" dacht
Panda. Hij sloeg zijn handen voor zijn ge
zicht en wachtte op de botsing.
Gesloten grenzen, Egn aantal reizigers,
onder enige buitenlanders, mocht gisteren
Roemenië niet verlaten, toen zij hun spoor
kaartje reeds gekocht hadden. De autoritei
ten gaven officieus te kennen, dat de grens
gesloten was. De spoorwegbeambten betaal
den het geld terug zonder nadere verklaring
van de maatregel.
Welwillend gebaar. Welingelichte kringen te
Cairo suggereren, dat in geheime besprekin
gen, welke veldmaarschalk Montgomery
met hoge Britse officieren in Egypte zou
houden, de mogelijkheid wordt bestudeerd
om de ontruiming van Egypte door de Britse
troepen te bespoedigen. Egypte heeft reeds
de verzekering gekregen, dat de ontruiming
in 1949 voltooid zal zijn. Vroegere ontruiming
zou in de lijn liggen van de nieuwe Britse
economische politiek en tevens door Egypte
als een gebaar van welwillendheid worden
opgevat.
Onzuivere zuiveraar. De voormalige minister
van financiën van Adolf Hitler, Hjalmar
Schacht, heeft bij het zuiveringshof van
Würtemberg-Baden vernietiging aangevraagd
van het tegen hem uitgesproken vonnis van
acht jaar werkkamp. Een van de adviseurs
van het hof, Hans Wedrpeyer, zou namelijk
zelf nazi zijn.
Wijziging. Tijdens een onderhoud van Griswold,
hooid van de Amerikaanse relief-missie in
Griekenland, met de Griekse eers te-mi nis ter
Maximos heeft eerstgenoemde aanwijzing ge
kregen, dat het Griekse kabinet na de terug
keer van Tsaldaris, minister van buiten
landse zaken, uit de V, S. zal worden ge
wijzigd.
Protest. Luitenant-generaal Geoffrey Keyes,
Amerikaans hoge commissaris in Oostenrijk,
heeft een brief gezonden aan kolonel-generaal
Wladimir Koerasof, de Sovjet hoge commis
saris, waarin hij protesteert tegen de bezet
ting door de Sovjet troepen van de olie
raffinaderijen te Lobau. Keyes verklaart, dat
de raffinaderijen niet beschouwd kunnen
worden als Duits activum, daar zij aan een
Engelse en Amerikaanse maatschappij toe
behoren. Indien de Sovjets slechts als be
heerders optreden, zou hij gaarne een brief
in die zin willen ontvangen.
Broodprijs. Het brood zal in Frankrijk met in
gang van Zondag ruim tweemaal zo duur
worden. Voor Parijs komt de prijs van ll'/j,
franc op 24 francs per kg., voor het platte-:
land op 27 francs en voor de provinciesteden
op 28 francs. Dit nieuws heeft vooral be
zorgdheid gewëkt onder het minder goed ge
situeerde volksdeel, I
mij wel voldoende duidelijk en sprekS
is, om positieve bewondering 0p te
pen. Ik ken de oorspronkelijke teksten'Z
Grieg's liederen niet en kan dus de iM"
lilké band tussen taal en muziek niet b'
oordelen, toch bewonder ik de murik
van de meeste der liederen uitermate
Waar ik onvoorwaardelijk in geloofïs 3
Grieg's zin voor harmonie: onafhankeliik
van de titels zijner stukken, onafhonkciiïic
van alle folklore en zelfs van zijn eigêr,
poëtische aanduidingen is de klankwaarde
zijner harmonieën bejvonderenswaardl.
Inderdaad: het blijven détails, deze
coordvormingen, zij hebben geen archi
tectuur opgeleverd. Een zekere steriliteit
is bij deze toch zo gevoelige vondsten nief
te ontkennen, maar de sentimentaliteit'
der herhalingen zal mij toch niet dwin.
gen, de schoonheid der détails over 't hoofd
te zien of te vergeten. Het gaat mij mek
Grieg's muziek als met sommige venen-
de groepering van twee, drie woorden kan
mij, onafhankelijk van de gedachtengan?,
als harmonie bij blijven, en dan is er
schoonheid genoeg om dankbaar te ziin,
Zeker, in het groot bezien is Grieg de on-
eindig-mindere van Chopin, die in alia
elementen der muziek afzonderlijk en in
de vex-eniging dezer elementen onvolpre
zen meester-dichter is. Ik zie echter van
vergelijkingen maar gauw af, want ten
eerste is het niet zeer nobel dit vergeiij-
ken en ten tweede: waarom zouden wij
vei-gelijkingen te hulp roepen bij de.be.
schouwing van Iemand, die toch immers
in ieder geval „eigendommelijk" is? In
ieder geval was Grieg een echt artist, een
echt x-omantisch artist; en te midden der
hedendaagse opvattingen is het bepaald
verwarmend, zich bezig te houden met ro»
mantische naturen. Ik zou hier ter ver
dediging mijner opmerkingen over de har*
monie in Grieg's muziek eigenlijk tal van
noten-voorbeelden uit zijn wede moeten
geven, maar dat wordt hier niet verwacht.
In ruil daai*voor is misschien een herinne
ring uit het leven van de eomponist de
lezer welkom.
In het voorjaar van 1870 is Edvard
Grieg die toen 26 jaar oud was in
contact geweest met Liszt. De beroemde
artist woonde toen in Rome en had aan
Grieg per brief zijn ingenomenheid met
de piano-sonate opus 7 meegedeeld. De
jonge bewonderaar van Liszt trok
uit het Noorden naar Rome en be*
x-ichtte zijn ouders over zijn bezoeken aan
de grote meester. Julius Röntgen haalt de
brief aan in zijn boek over Grieg en ik
veroorloof mij er het volgende uit over t<
nemen:
„Gelukkig had ik juist uit Leipzig het
manuscript van mijn Piano-concert
ontvangen, hetgeen ik natuurlijk mee
bracht. Behalve ik waren er nog aan
wezig Winding, Sgambati en een mij
onbekende Duifcsche Lisztianer, die
het plagiaat zover uitstrekte, dat hij
in de kleding van een „abbé" rond
liep, verder nog' een „chevalier de
concilium" en enige jonge dames van
de soort die het liefst Liszt met huid
■en haar op zouden ecen. Haar bewon
dering was allerkomiekst. Zij liepen
om 'het hardst om maar naast hem te
kunnen zijn zijn lange abbé-maniel
te kunnen aam-aken, zijn handen te
drukken ja, zelfs achteloos de
plaats in te nemen, die ieder speler
nodig heeft om zijn ai-men te bewe
gen, en zo drongen zich deze dames,
als Liszt speelde, naar zijn plaat.-: m
de piano en bekeken met hare bege
rige blikken de vingers van Liszt,
alsof deze uitverkoren waren om m
het volgend ogenblik te verdwijnen
in de opengesperde muiltjes der klein«
roofdieren.
Winding en ik waren zeer nieuwsgie
rig, of Liszt werkelijk mijn concert
van blad zou spelen...."
Liszt deed dit index-daad en Grieg schrijft
er over:
„In 't Adagio en nog meer in de Fine'8
bereikte hij het hoogtepunt in zijn uitvoe-
x'iixg en zijne loftuigingen. Nog een wer
kelijk goddelijke episode mag ik niet ver
geten: tegen het einde der Finale wordt
het tweede thema, zoals u zich wel zult
lxerinnex-en, in een groot fortissimo be
haald. In de allerlaatste maten, waar d«
eerste noot van de eerste triool gis in
wordt veranderd, terwijl de piano in
machtige toonladderfiguur haar gehele
omvang doorloopt, hield hij plotseling op.
verhief zijn laxxge gestalte, verliet de
piano en schreed met grote theaterpassen,
zijn armen in de hoogte heffend, naar de
grote kloosterhal. en brulde letterlijk net
thema voor zich uit. Bij de bewuste S
strekte hij gebiedend zijn arm vooruit 8»
een impex-ator en x-iep: „g, g. niet SJ'
px-achtigü Dat is echte Zweedse puncn
daai-bij in parenthese heel pianissimo nu
toefluisterend: „Smetana heeft mU Pa
geleden er iets van gestuurd".
Daarop ging hij terug naar de ?'ai
en. hei-haalde het gehele slot nog eens
HENDRIK ANDJ