IJmuider Courant
Eng(
e|se Mijnstaking
Prof. Gerbrandy mag twee maanden
niet voor de radio spreken
Bevin „dacht hardop" over het
Amerikaanse goud in Fort Knox
B. en W. Jvilen aan de kleuterscholen
de onderwijzerssalarissen vergoeden
Doodstraf geëist tegen Langendijk
1 Weerbericht
No. 18728
KennemerJaan 154, Tel. Redactie en
^"strati© 5437 - Haarlem: Gr. Houtstr. 93,
^dtflnis ^^24. Directeur-Hoofdredacteur 15054.
^kkcrij Z.B. Spaarne 12, Tel. 12713, 10132.
Directeur-Hoof drf la of eur: Robert Peereboom
KENNEMER EDITIE VAN HAARLEMS DAGBLAD
Zatertlng 6 September 1947
Verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feest
dagen. - Abonnementsprijs per week 31 cent, per
kwartaal 4,—. Franco per post 4,50 - Giro
rekening 273107 ten name van Haarlems Dagblad.
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
DAN DB FINANCIËLE CRISIS,
FRI Vb Engeland verkeert, Hikt de wil-
W™ in do mijnen, die nu een verlies
jt Suizend ton kolen per dag ver
tui °2want er blijkt uit, dat de rege-
•"B' ra de invoering van de nationa-
ïing ,,;;fdaagse werkweek en vacan-
Ei!tiE;.telioSd van loon niet op de mede-
lit°f„ mijnwerkers kan rekenen,
„rkos .„„..regering, die hun al deze
heeft bezorgd en die het volk al
11 i «bezweert om te werken, te pro-
yekentang crisis overwonnen wor-
iuceren. Ji» hcn geen gehoor. Dat is
is ''!"d is ernstig voor Europa, omdat
t® f' „.«luetic van dit Britse volk, „dat
t leeft op steenkolen" tot de be-
i»„ voorwaarden voor het Europese
behoort. Maar het geeft ons meer
btr! bSn Wii hebben de Engelsen altijd
it ui een volk met een zeer sterk
f* .1 hesef dat ook in zijn scherpste poli-
'""ÏÏenstellirigen immer het landsbelang
te stellen. Nu schrijft onze
correspondent in een analyse
f toestand, dat de nationalisatie der
•tfjïen werkelijke verandering heeft
Jpljnen ge clerVhtr» TrprtHrmdrn s?
dpen weobC.ujJw ------
hrengen in de slechte verhouding
FSflbedrijfsleiding en personeel der
liisen wordt gezien als een louter
ve maatregel. Er heerst „diep
Söwen" tussen de bij de kolenpro-
3 betrokkenen. Hij verklaart op grond
„.„buren van kenners van het be-
Satde mijnwerkers niet zonder meer
!td worden veroordeeld, dat hun een
i ran verhoogde productie „van boven af
C kennis van zaken zou zijn opgelegd.
hii voegt er onmiddellijk aan toe:
ïïsats van te praten over de oplossing
1het probleem wordt er pardoes ge
it" Tegen de regering in, tegen de
jonden in. tegen het landsbelang.
X een loop van zaken verwachten
,i iet van Engeland. Als het in Frankrijk
larie, dat trouwens in de laatste jaren
a aan arbeidsconflicten is geweest en
worstelt met een innerlijke ontwrich
ten een verzwakking, waarmee Engelse
bestanden niet te vergelijken zijn, zou-
Ewij ons niet verbazen. Maar m Enge-
f'j! - waar een beroep op het volk m
ut landsbelang nooit schijnt te falen en
M in de oorlogstijd, die pas achter ons
u bliik heeft gegeven van schier boven-
liselijke energie en van volle bereidheid
w samenwerking in de gevaarlijkste crisis
het volksbestaan, die het ooit beleefd
h G S ft I
Hetgeen er nu gebeurt is inderdaad on
rustwekkend. Dat de toestanden in de
troosteloze mijngebieden slecht zijn, dat
veronachtzaming van het verleden zich
weekt men kan dat aannemen. Het
verduidelijkt, maar het verklaart niet, nu
de we" naar beter venhoudingen betreden
k Het buitenland zal dit niet anders kun
nen zien dan als een breuk in de eenheid,
in de sterke „team-spirit" van het Britse
Het is waar dat het de bezielende aan
voering mist, die het door zijn huidige
crisis zou moeten heenvoeren. De achtbare
Clement Attlee is niet de man, die een volk
tot uiterste krachtsinspanning en samen
werking kan brengen. Diegenen onder ons,
die wel eens aan de radio naar zijn rede
voeringen geluisterd hebben, zullen het ge
voeld hebben. Daar sprak geen Churchill.
Maar Churchill is voor het Britse besef
evenmin de regeringschef, die in deze tijd
vereist wordt. Men ziet hem altijd als een
vechter, een min of meer avontuurlijke,
aanvoerder, een oorlogs-premier. Niet als
de stugge, volhardende bouwer van de
vrede. Bovendien is hij een conservatief.
;ze tijd, waarin grote veranderingen zich
.jg niet voltrokken hebben, maar waarin
de atmosfeer geladen is met trillingen van
komende gebeurtenissen, is niet meer die
van een meer dan zeventigjarige conser
vatieve staatsman.
Misschien betekent het Britse mijncon-
flict dat ook in Engeland een ongenoegen,
een onvoldaanheid tot uiting begint te ko
men over een beleid dat 'te weinig over de
staatsgrenzen kijkt, dat te benard en be
kneld is en geen waarlijk uitzicht meer
biedt. Dat zullen de stakende mijnwerkers
niet zeggen. Maar de grote veranderingen
zijn veelal ingeleid -door een onrust onder
de mensen, die niet tot klare uitdrukking
kwam zolang nog onder de oppervlakte
leefde wat pas later tot vol besef zou
komen.
Bij de huidige staat van zaken is het
Britse conflict een zorgwekkend verschijn
sel lemeer. Noch het land zelf, noch Europa
kunnen zich nu zoiets veroorloven. R. P.
Dr. van Mook naar Amerika
Volgende week regerings.
verklaring
In aansluiting op de besprekingen, welke
deze week in Den Haag hebben plaats ge
had, zal de luitenant gouverneur-generaal
dr; Van Mook zich vandaag naar de Ver
enigde Staten begeven, teneinde daar con-
hnt op te nemen met de Nederlandse am
bassadeur, mr. van Kleffens,-en met Ame-
fikaanse autoriteiten. Dr. van Mook zal na
dit bezoek, dat van korte duur zal zijn, via
Nederland naar Batavia terugkeren.
Het geheel van de deze week door het
Kabinet met de luitenant gouverneur-gene-
Iaa'> diens adviseurs en mr. van Royen ge
roerde besprekingen is volgens het A.N.P.
«vruchtbaar" geweest.
Het ligt in het voornemen der regering
'n de loop van de volgende week,
oreenkomstig reeds eerder gedane toe
gingen, een verklaring over het Intfo-
esische beleid in de Tweede Kamer der
otaten-generaal af te leggen.
Nieuwe boimen voor
fietsbanden
Van°hGn October is op de bon C 29
net mschrijvingsbewijs voor vervan-
™gvan fietsbanden BI 609 cén toer-bui-
êfnverkr'igbaar. Voor het kopen van
"enban<3 zijn gedurende dit tijdvak
EK nnen O 40 en D 41 van het
«™esbewi|s voor vervanging van
panden BI 607, resp. BI 608.
boven* en ,cunnen rechtstreeks op de
senoemde bonnen betrokken worden.
-•-wu.uuiien voor Deense tuinen,
Hefh V00r ^°"andse magen.
Inzlrnde'sverdra& met Denemarken is
tohna iV?»gebreid> dat di* land aan Ne-
taarken I :°°0 koeien zal leveren- Dene-
(fn nnnfiv.rU8:t, van ons *on copra en
nemen h bloembollen. Naar wij ver-
Ütltov! agt dlt contingent 1.000.000
oncn, de helft van verleden jaar.
Rede over regeringsbeleid en Dr. v. Mook
was „aansporing tot wetsovertreding"
De regeringscommissa ris voor het Radio-
wezen mr. L. A. Kesper, commissaris der
Koningin in Zuidholland, heeft prof. mr.
P. S. Gerbrandy met ingang van 3 Sep
tember voor de duur van twee maanden
uitgesloten van de bevoegdheid tot het
houden van redevoeringen voor de radio,
dit naar aanleiding van diens radiorede op
14 Augustus voor de microfoon der N. C.
R. V., uitgesproken over het beleid in
Indië.
De gewraakte passage ipt deze-rede luidt
als volgt: „Maandenlang heeft de luite
nant gouverneur-generaal dr. van Mook
een volkomen ongrondwettig beleid ge
voerd en gehandeld alsof er geen Indische
staatsregeling bestond. De beide kabinet
ten zijn hem daarin gevolgd, alsof hij de
meest natuurlijke en wettige maatregelen
projecteerde en uitvoerde. Staten zijn ge
vormd, republieken zijn erkend, buiten het
Nederlandse volk om, langs dictatoriale
weg, zonder eerst raadpleging der bevol
king. Tenslotte is een interim-gouverne
ment ontworpen, dat in willekeur alle
vroegere staatkundige handelingen over
treft en nu, sedert 20 Juli 1947, is een
eerste schrede gezet op de weg van vrij
heid en rechtsorde. De daarmede in gang
gezette bescherming van de bevolking in
Indië stond ineens in het middelpunt van
de Nederlandse actie.
Die bescherming is één der eerste plich
ten van de gouverneur-generaal. Dat zegt
onze Indische staatsregeling zelf in arti
kel 45, dat bepaalt, dat bescherming der
Inlandse bevolking tegen willekeur van
wie ook, een der gewichtigste plichten van
de gouverneur-generaal is.
Zou dr. van Mook, die, in alle mogelijke
twijfelachtige handelingen steeds, als ik
het zo zeggen ma,g, het Kabinet heeft „be
sprongen", thans, nu het een goede, nood
zakelijke, een door recht en wet opgelegde
plicht betreft, namelijk de waarachtige be
scherming van de Indische volken, terug
schrikken en afwachten wat de heren Beel
en Jonkman hem, niet uitsluitend op grond
van him zelfstandig ministerieel oordeel,
maar op gezag der politieke partijen, ver
oorloven?
Ik kan het niet geloven, want de oor
zaak van handelen, die dr. van Mook moet
kennen, die noodzaak van handelen ken
nen ook al zijn medewerkers, ook de leger
commandant, die kent heel Batavia, die
kennen al onze officieren, soldaten, die
kent heel het lijdende volk van Nederlands
Indië, dat voor het laatst tot ons schreeuwt
om hulp en uitkomst. Die kreet verstaan
en daarnaar handelen betekent opklaring
in een groot dèel van de wereld".
Motieven
Het besluit om prof. Gerbrandy twee
maanden uit te sluiten is genomen al
dus de regeringscommissaris „op grond
van art. 17 van de beschikking van 15 Ja
nuari 1947 van de minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen, gehoord de
commissie van advies van de regerings
commissaris.
Overwegende, dat deze passage in feite
neerkomt op een suggestie aan dr. van
Mook om zich niet te storen aan te ver
wachten aanwijzingen van het opperbe
stuur, waaraan hij volgens de Indische
staatsregeling gebonden is, maar in het In
donesisch conflict zijn eigen inzicht te
volgen,
en dat het niet toelaatbaar kan worden
geacht, dat door middel van de radio hoge
gezagsdragers openlijk worden aangespoord
tot overtreding van de wettelijke voor
schriften".
Nader wordt vernomen, dat aan
prof. Gerbrandy ontheffing van dit
spreekverbod kan worden verleend,
indien hij zijn redevoeringen tevoren
door de regeringscommissaris laat le
zen en deze er zijn goedkeuring aan
hecht. Overigens heeft prof. Gerbran^
dy de mogelijkheid in beroep te gaan
tegen deze beslissing van de regerings
commissaris bij de minister van O., K.
en W. In zulk een geval moet de mi
nister de voorzitter van de Radio-
raad in dit verband horen. Deze voor
zitter van de Radioraad isprof.
mr. P. S. Gerbrandy.
Het Nationaal Comité Handhaving Rijks-
eenheid heeft zich niet onbetuigd gelaten
en betoogt dat deze beslissing van de re
geringscommissaris volkomen in strijd is
met de begrippen van vrijheid en demo
cratie. In wezen wordt de oppositie, volgens
het protest van. Rijkseenheid, hiermee ge
muilkorfd.
Het „Derby String Orchestra" brengt op
het ogenblik een bezoek aan Haarlem, waar
het ook zal concerterenGisteren werden
de Engelse musici op het Haarlemse Stad-
huis ontvangen door waarnemend burge- j
meester D. J. A. Geluk.
Een nieuwe dirigent
voor „St. Caecilia"
Wegens het vertrek van de heer P. N.
Joosen te Krommenie, welke vele jaren
directeur was van de R.-K. Harmonie „St.
Caecilia" en rêeds vóór de evacuatie de
wens had geuit zijn dirigeerstaf neer te
leggen, is een nieuwe dirigent benoemd,
namelijk de heer J. Laarveld uit Haarlem.
De nieuwe directeur is gisteravond tijdens
de repetitie in het gymnastieklokaal van
de R.-K. meisjesschool aan de Corverslaan
aan de leden voorgesteld. Dit geschiedde
bij ontstentenis van voorzitter J. Hars-
veld door de heer Th. Kuypers, secretaris.
Deze sprak hierbij de wens uit, dat de
nieuwe dirigent er in zou mogen- slagen
„Caecilia", dat reeds zoveel successen on
der de oude dirigent beleefde, op het be
haalde peil te handhaven en mogelijk zelfs
nog tot grotere prestaties te leiden.
Met enkele welgemeende woorden be
antwoordde de heer Laarveld de secretaris
en aanvaardde hiermede zijn directorium.
Botsing veroorzaakt
verkeersstremming
Op d>e Amsterdamse weg kwameiT een
vrachtauto en een truck met oplegger in
botsing met elkaar.
De vrachtauto wilde op de weg keren en
vermoedelijk heeft de chauffeur niet vol
doende gelet op het overige verkeer. De lin
kerkant van zijn wagen kwam in botsing
met het rechterwiel van de oplegger. De
truck reed met een snelheid van 50 km per
uur. De as en de twee wielen werden van
onder de laadbak van de oplegger gerukt.
Van de vrachtauto werd het linkervoorwiel
zodanig verbogen dat de wagen niet meer
te besturen was. De auto is per kraan
wagen weggesleept en de oplegger moest
worden ontkoppeld. Het verkeer werd bijna
een half uur gestremd.
Auto's als wapen
Elkaar het recht van voorrang betwisten
in een file wachtende auto's, is altijd ge
waagd. Op het Pontplein waren twee chauf
feurs het oneens en ze gebruikten hun wa
gens om het uit te vechten. Het resultaat
was dat beide auto's lichte' schade opliepen
j en dat de politie in deze kwestie het laatste
woord had.
Het woord is aan....-
La Rochefoucauld:
Wij hebben meer traagheid
van geest dan van lichaam.
Echtpaar Van Zeeland
„in het goud"
De heer Joh. v. Zeeland en mevrouw
Johanna Marie van Zeeland-Boeree wo
nende in de Meervlietstraat zijn 15 Sep
tember 1897 in het huwelijk getreden en
hopen dus 15 September hun gouden echt
vereniging te herdenken.
De heer van Zeeland,, die thans 72 jaar
is (mevrouw van Zeeland telt er 75) heeft
in vroegere jaren veel van de wereld ge
zien. Als bankwerker-monteur bij de werf
Conrad te Haarlem werkte hij veel In het
buitenland,"ondere andere in Siam waar hij
het opzicht had bij de bruggenbouw, ver
der in Rusland en Portugal. Na 26 jaar bij
de Conrad in dienst te zijn geweest, werd
de heer Van Zeeland bankwerker bij van
Gelder Zonen te Velsen. Na ruim 20 dienst
jaren werd hij op bijna 65-jarige leeftijd
gepensionneerd.
Gedurende de evacuatie verbleef het
echtpaar in Krommenie, maar na de oor
log heeft het zijn oude woning weer terug
gekregen.
Financiële kringen noemen het een fantastisch idee
Botsing op de Velserduinweg
Een fiets, waarachter een aanhangwagen-
tje was gekoppeld kwam op de Velserduin
weg in botsing met een groentewagen, toen
deze wilde keren. Er bleef namelijk geen
ruimte voor de wielrijdster meer over. Een
op het aanhangwagentje staand kappers
toestel werd ernstig beschadigd, de bestuur
ster van de groentewagen viel van de bok
af en schaafde beide benen zodanig, dat
de heer Bakker te hulp moest komen om
ze te verbinden.
DE UIVER MARKTE IN ENGELAND.
De' stoomtrawler Uiver IJM 384 heeft
een succesvolle reis op Engeland gemaakt.
De trawler had voornamelijk hake gevan
gen. De 800 manden vis brachten 20.000
op.
Voorwaarden in een verordening vastgelegd
Het idee dat de Engelse minister van
Buitenlandse Zaken in zijn rede tot het
Labourcongres te Southport opperde her
verdeling van het „werkeloze" goud der
Verenigde Staten, dat opgeslagen ligt in
Fort Knox heeft in Engeland en Ame
rika heftige reacties gewekt, die vooral aan
Amerikaanse kant niet vleiend zijn voor
liet inzicht van Bevin in financiële aange
legenheden van internationaal belang. De
New York Times raadt Bevin aan, het goud
maar liever te vergeten en zich te concen
treren op het zwarte goud, dat in de En
gelse grond ligt en nog gedolven moet wor
den.
In Britse regeringskringen gaf men te
kennen dat Ernest Bevin door zijn voorstel
uiting gaf aan een geliefkoosd idee van hem
zelf zonder dat hij daarbij vooraf de steun
van de regering heeft, gfehad. In deze krin
gen vei'klaarde men, dat in de oorspronke
lijke tekst van zijn rede geen toespeling
werd gemkakt op de bedoelde goudvoor
raden en dat- Bevin „slechts hardop had
gedacht."
Hij pleegde geen overleg met zijn bureau
van Buitenlandse Zaken en de collega's van
de schatkist. Misschien, zo zeide men, heeft
Bevin er wel geen juiste voorstelling van
gehad hoe het plan moest worden uitge
voerd.
Naar vernomen wordt heeft Bevin bij
Aandelen Nederlandse Bank
Weer verhandelbaar
De minister van Financiën heeft meege
deeld, dat nu hef wetsvoorstel inzake de
naasting der aandelen in de Nederlandse
Bank N.V. gepubliceerd is, geen bezwaar
bestaat tegen de hervatting van de handel
ter beurze in aandelen en certificaten van
aandelen der Nederlandse Bank.
De Vereniging voor de Effectenhandel
heeft bepaald, dat deze handel weer op 8
September zal beginnen.
Beverwijk heeft thans
twee gas-directeuren
In verband met volledig eerherstel van
de heer H. J. de Groot, directeur van het
gemeentelijk gasbedrijf, in deze functie
door de Kroon verleend en de benoeming
per 1 Mei j.l. van de heer'R. J. Vos, heeft
de gemeente thans twee gasdirecteuren.
B. en W. hebben, naar wij vernemen, aan
eerstgenoemde thans als zodanig onbepaald
verlof verleend in afwachting van een na
dere regeling in deze netelige kwestie.
Uiteraard is deze zaak voor de inwoners
wel zeer merkwaardig, daar beide functio
narissen nu ten laste van de gemeente zijn
gekomen.
Santpoort in het donker
Gisteravond zat een groot deel van Sant
poort zonder huis- en straatverlichting.
Na een half uur echter was het ongemak
weer opgeheven.
De storing is vermoedelijk ontstaan door
dat de koppelkabel Haarlem-Velsen in een
haventje bij het Spaarne bij de werf Con
rad door een sleepboot werd beschadigd.
vorige gelegenheden deze gedachte infor
meel tegenover Britten en Amerikanen ter
sprake gebracht, doch daarbij niet te ken
nen gegeven dat hij haar in het openbaar
zou bespreken.
Leden van de uit 18 personen bestaande
commissie uit het Amerikaanse Congres,
die zich in Londen bevindt in verband met
de hulpverlening aan Europa, hebben een
uur met Bevin geconfereerd en hem om
nadere inlichtingen betreffende zijn voor
stel gevraagd.
Een woorvoerder van het ministerie van
Financiën gaf openhartig toe, dat hij niet
inzag, hoe de herdistributie van het goud
iets meer zou kunnen betekenen dan een
tijdelijke hulp voor het herstel van de
handel, voordat deontvangers het aan de
Verenigde Staten teruggaven bijwijze van
betaling voor de Amerikaanse importen.
In financiële kringen noemt men het
idee „fantastisch".- De „Financial Times"
schrijft, dat Bevin wel naïef moet zijn, wan
neer hij zich voorstelt, dat'het dollar-tekort
door een dergelijke manoeuvre
kan worden.
Op de begroting 1947 is een bedrag
uitgetrokken ten behoeve van de sub
sidiëring van het bijzonder voorberei-
reidend lager onderwijs. Burgemeester
en Webhouders hadden tevens mede
gedeeld, dat zij voornemens zijn, de
gemeenteraad de nodige voorstellen
te doen tot hervatting van het open
baar voorbereidend lager onderwijs.
Principieel stellen B. en W. zich op het
standpunt, dat de gemeente dit onderwijs,
voor zover het openbaar is, heeft te ver
zorgen. Het behoort naar de mening van
het College, tot zijn taak, daarvoor ge
bouwen in te richten en leerkrachten aan
te stellen. Gezien evenwel de noodzaak,
om ook hier gepaste zuinigheid te be
trachten, achten B. en W. het uit een oog
punt van practisch beleid wenselijk, een
andere weg te volgen, een weg, die ook in
dit opzicht ruimte laat voor particulier
initiatief. Het gevaar namelijk, dat door
te grote kostbaarheid van een onderdeel
van het plan, dit in zijn geheel geen ge-,
nade zou kunnen vinden bij de toezicht
houdende instanties, is niet denkbeeldig.
B. en W. menen, voorlopig te moeten
volstaan met het voorstel om eeh subsi
dieregeling voor alle soorten van dit on
derwijs in het leven te roepen. Mocht in
de naast toekomst blijken, dat met mede
werking van het particuliere initiatief niet
of niet voldoende in dit onderwijs kan
worden voorzien en zou blijken, dat de
verwachte regeling van Rijkswege achter
wege blijft, dan zullen B. en W. niet na
laten, met andere voorstellen te komen.
Het college is bij de samenstelling van
de subsidieregeling er van uitgegaan, dat
een vergoeding van de salarissen van de
onderwijskrachten voldoende moet wor
den geacht. De dan nog ten laste van het
schoolbestuur blijvende kosten kunnen
gedeeltelijk worden gedekt door een ver
plicht gestelde schoolgeldheffing, daar
naast blijft ruimte voor het particuliere
initiatief om dekking te vinden voor even
tueel nog resterende lasten.
Het verstrekken van de gemeentelijke
bijdrage dient gepaard te gaan met waar-
BIJZONDER GERECHTSHOF
Stroopster
De vrouw em-ancipeert zich zo lang
zamerhand in alle beroepen, die vanouds
des mans zijn, en meestal tot volledige
tevredenheid van het sterke geslachtEr
zijn echter grenzen en deze werden on
getwijfeld bereikt, zo niet overschreden
door een dame uit Nijverdal, die zich
onledig hield met het strikken van wild,
een bezigheid welke haar zeer vlot af
ging. De stroopster is door de koddebeier
in de mantelkraag gevat.
Tot kwart over één duurde Vrijdagoch
tend en -middag het getuigenverhoor door
het Amsterdamse Bijzonder Gerechtshof in
de zaak tegen de voormalige wachtmeester
bij,de Velser politie Ko Langendijk.
Eén dei; getuigen kent de verdachte nog
uit de tijd, dat hij kappersbediende was.
„De drie stuiver fooi, die ik hem eens
gaf, werd met een arrestatie beloond".
Langendijk had deze man tezamen met
zijn drie broers opgepakt onder het mom,
dat zij. verdacht werden van houtdiefstal.
Met een zoet lijntje leverde hij ze aan de
Arbeidsinzet over.
Bij een Beverwijker sigarenwinkelier
werden bij een huiszoeking 1200 rantsoenen
sigaretten in beslag genomen. Zevenhon
derd verdwenen in de zakken van Langen
dijk en zijn trawanten.
De arrestatie van de distributie-ambte
naar Van Leeuwen komt ter sprake. „Ik
redde Van Leeuwen van de arbeidsinzet",
beweert verdachte. „En veertien dagen
later arresteerde u hem", bijt mr. Besier
hem toe. De beschuldigde houdt vol, dat
hij niet van plan was „achter de onder
grondse aan te gaan. Maar ik moest wél,
want ik werd er door Kip bijgesleept". Van
Leeuwen werd gefusilleerd.
Tenslotte komt de huiszoeking bij de
familie Coté in Santpoort ter sprake. Het
was al Februari 1945. „Ko, laten we samen
onderduiken, dat zal jouw straf een hoop
verlichten", had één van zijn arrestanten,
die de bevrijding niet meer zou beleven,
voorgesteld.
„Ik durfde het niet aan", bekent de be
schuldigde.
Zelfs de as niet veilig.
Eén der getuigen spreekt zijn veront
waardiging uit, dat Langendijk tezamen
met Bram Visser twee urnen met de as
van op Westerveld gefusilleerden uit het
crematorium heeft gehaald en in 'het Vel
ser politiebureau opgeborgen,
„Dit'gebeurde in opdracht van kapitein
Spannenburg", zegt verdachte.
De procureur-fiscaal zegt een nader on
derzoek toe.
De verdedigster had vier getuigen a dé
charge laten oproepen. Slechts één was er
gekomen en zijn nogal onsamenhangend
verhaal maakt niet veel indruk.
De doodstraf.
Mr. Besier begint zijn réquisitoir met
een verontschuldiging jegens de getuigen.
Zij zijn. al zo vaak moeten komen en er
zal nog wel eens een beroep op hen gedaan
worden. Vervolgens maakt spr. de balans
van Langendijks misdaden op. Zestien ar
restaties zijn hem ten laste gelegd met in
totaal 49 arrestanten. Achttien van hen
kwamen om het leven, Bovendien vermeldt schied,
het dossier nog zeven gevallen met dode
lijke afloop. De lijst van 's mans wandaden
is zo lang, dat de P.R.A. opdracht gegeven
werd de onderzoekingen te staken, daar het
Hof al genoeg gegevens had. Zonder over
drijving kunnen wij zeggen, dat dit één der
zwaarste gevallen is, die het Bijzonder Hof
te behandelen kreeg, aldus mr. Besier, die
het vrijwillige element in Langendijks han
delingen hoog aansloeg.
De procureur-fiscaal 'herinnerde aan de
twee moordaanslagen, die op de verdachte
gepleegd werden. Van de tweede werd de
daderes, Hannie Schaft, gegrepen en wreed
aardig vermoord. Spr. meende, dat zijn eis
moest aansluiten bij het oordeel van de
toenmalige illegaliteit en vorderde de dood
straf.
Hij verzocht het Hof geen recht op cas
satie te verlenen.
Mr. Donker Duyvis stond voor de moei
lijke taak nog iets ten gunste van haar
cliënt naar voren te brengen. Zij schilderde
hem als een enigszins nonchalante figuur,
die de draagwijdte van zijn handelingen
niet overzag. Hij was N.S.B.'er geworden
om zijn kappersbaan^'e ook na zijn uitzen
ding naar Frankrijk te behouden. Zijn
hartewens was echter bij de politie te
komen en die kans greep hij in 1943 aan.
Initiatief is er echter nooit van heni uit
gegaan, Spr. pleitte clementie.
Verdachte maakt van het laatste woord
gebruik om nog een paar hulpverleningen,
die hij aan goede Nederlanders verricht zou
hebben, op te halen.
Op 19 September wordt uitspraak ge
daan.
Weer vlees extra
Het Centraal Distributiekantoor deelt
mede, dat voor personen geboren in 1942
en vroeger tot en met 14 September op bon
L-06 diversen van de bonkaart voor voe
dingsmiddelen 100 gram vlees verkrijgbaar
is.
Laros won van Dukel
De tweede partij van de herkamp om het
kampioenschap van Noordholland tussen
Dukel en Laros werd door laatstgenoemde
gewonnen.
borgen in het belang van in alle opzichten
deugdelijk onderwijs.
Gezien de mogelijkheid dat in sommige
gevallen aan de minieme eisen niet kan
worden voldaan, is een regeling voor een
overgangstoestand mogelijk.'
Volgens de verordening worden onder
bijzondere scholen voor voorbereidend la
ger onderwijs verstaan de scholen, welke
niet door de gemeentein stand worden,
gehouden. En daar de gemeente zelf der
gelijke scholen niet in stand houdt, vallen
alle „kleuterscholen", ook de neutrale,
onder deze verordening.
Onder de voorwaarden, waaraan moet
worden voldaan om voor gemeentesubsidie
in aanmerking te komen staat vermeld,
dat de schooi onder beheer moet staan van
een instelling of vereniging, welke rechts
persoonlijkheid heeft, de localiteïten, de
meubelen, de speelplaats en de omgeving
moeten voldoen aan door B. en W. te stel-,
len eisen, er moet schoolgeld worden ge
heven, het hool'd en de onderwijzeressen
moeten bevoegd zijn, dat wil zeggen in het
bezit zijn van één of meer door B. en W.
aan te wijzen akten, de jaarwedden van
een hoofd, een onderwijzeres, een kweke
ling en een helpster mogen niet meer be
dragen dan in de verordening genoemde
bedragen; deze zijn voor het hoofd ten
hoogste f 2000 tot f 2300, voor een ver
plichte onderwijzeres van 21 jaar en r
ouder f 1400 tot f 1900, beneden 21 jaar
f 1200, voor een verplichte kwekeling
f 800 tot f 1200 naar leeftijd.
Een adviescommissie nodig
voor huizen-kwesties
Binnenkort (vermoedelijk 1 October) zal
in werking treden de wet van 4 Augustus
1947 tot bevordering van een doelmatige
verdeling van woongelegenheid (Woon
ruimte wet 1947).
Deze wet bepaalt dat Burgemeester en
Wethouders, met uitsluiting van iedere
andere autoriteit, bevoegd zijn, met in
achtneming van ter zake door de minister
van Binnenlandse Zaken, voor zover deze
zulks nodig oordeelt, te geven voorschrif
ten of richtlijnen, het gebruik van woon
ruimte te vorderen.
Voorts schrijft zij voor, dat Burgemees
ter en Wethouders van deze bevoegdheid
geen gebruik maken dan na de door de
Raad jaarlijks ter zake te benoemen Com
missie van Advies, samengesteld overeen
komstig door de genoemde minister te
geven richtlijnen, te hebben geraadpleegd.
Dit laatste voorschrift maakt het ge
wenst, dat zo spoedig mogelijk tot samen
stelling van een Commissie van Advies
wordt overgegaan. Immers, zo dit bij het
inwerking treden van de wet niet is ge-
kan niet met woonruimtevorde
ring worden voortgegaan.
De Commissie van Advies moet bestaan
uit ten minste vijf leden, al of niet lid van
de gemeenteraad, doch ingezetenen van
de gemeente.
Zo mogelijk moeten in de Commissie
zitting hebben twee personen, die repre
sentatief zijn respectievelijk voor de huis
eigenaren en voor hypotheekhouders; voor
het overige dient bij de keuze in de eer
ste plaats te worden gelet op technische
en sociale deskundigheid op woninggebied
en op kennis en ervaring in sociale aan
gelegenheden in het algemeen.
Indien de Commissie wordt samenge
steld uit meer dan vijf leden, wordt zij
tevens gesplitst in Kamers van vijf leden
in dier voege, dat de Commissie beraad
slaagt en besluit in zodanige Kamer.
Burgemeester en Wethouders geven de
gemeenteraad in overweging, de Advies
commissie als volgt samen te stellen:
1. de wethouder van Sociale Zaken,
voorzitter, 2 en 3 C. P. J. Maas en H, de
Boer raadsleden, 4 een in overleg met B.
en W. door de „Huurwaar'oorgvereniging"
aan te wijzen vertegenwoordiger dier ver
eniging, 5 de sociale werkster van de Ge
meentelijke Dienst voor Sbciale Zaken, 6
de chef der afdeling Bevolking, Burger
lijke Stand en Verkiezingen ter gemeente
secretarie, 7 J. A. Ploeger, ambtenaar van
het P.B.V.O.
WEINIG WIND. i
S Verwachting, medegedeeld door het
K.NM.I, in De Bilt, geldig van Zater-
dagavond tot Zondagavond: S
j Tn de nacht hier en daar vorming van
nevel of mistbanken, die in de ochtend
'weer oplossen Gedeeltelijk bewolkt
met enkele verspreide buien. Zwakke
wind. Des nachts iets minder koel,
S overdag wat minder warm,
Zondag 7 September:
Zon op 5.59 uur. onder 19 16 uur
S Maan op 21.59 uur. onder 13 59 uur
Maandag 8 September:
Zon op 6.01 uur. onder 19.14 uur
Maan op 22.39 uur. onder 15.20 uur
(Laatste kwartier)
