C
D
Geen Russisch initiatief
Tienjaargeëisttegen NienhuisRuys
De Franse pianiste Janine Weill
staat voor een raadsel
Vandaag debat over regeringsverklaring
Panda en de Meeslervlieger
uitgaven
Wereldnieuws J
WOENSDAG 24 SEPTEMBER 1947
2
IN DE WERELDPOLITIEK:
Aan de vooravond van de eerste zitting
id er Algemene UNO-vergadering is het be
richt gelanceerd, dat Molotof, de Russi
sche minister van Buitenlandse Zaken,
voor het einde der vergaderingsperiode
naar New Hork zou vliegen met een „ver
rassing". Amerikaanse bladen knoopten
daar de veronderstelling aan vast, dat de
Sovjet-Russische regering zou trachten
het initiatief in de UNO te herwinnen
door een opzienbarend voorstel, over de
détails waarvan men weliswaar in het
onzekere verkeerde doch dat in zijn strek
king zou gelijken op het verrassende Rus
sische voorstel van de vorige UNO-verga
dering, dat tot internationale ontwape
ning.
Afgezien van de waarde, die men moet
hechten aan bedoeld bericht en afgezien
dus van de voornemens, die de Russische
regering op 't gebied van surprises koes
tert, moet inderdaad worden geconsta
teerd, dat de Sovjet-Unie het initiatief te
Flushing Meadows wel op een hopeloze
manier is kwijt geraakt. Tot nu toe is er
van de Russische delegatie nog geen en
kele stimulans in welke richting ook uit
gegaan, zelfs niet in de volkomen doelloze
richting waarin zich het ontwapenings
voorstel indertijd bewoog. Achteraf be-
zipn was die richting doelloos, niet prin-
cipiéel. doch door het feit, dat Rusland
zijn ontwapeningsvoorstel slechts als mid
del wenste te gebruiken tot vernietiging
van de Amerikaanse voorsprong op het
gebied der atomische wapenen- Toen bleek
dat de meerderheid van de door de UNO-
vergadering benoemde commissie tot on
derzoek van de ontwapeningsmogelijkhe
den niet genegen was eerst voorbarige be
slissingen ten aanzien van de atoombom
te nemen, stond de medewerking dei-
Sovjets aan het ontwapeningsplan onmid
dellijk stop en daarmede was 'het werk
der commissie tot onvruchtbaarheid ge
doemd. De Engelse vertegenwoordiger op
de Assemblee, Hector Ma-cNeil, heeft tij
dens de zitting van Maandag ten aanzien
van dit onderwerp de puntjes op de i ge
zet en in een rede, die een pleidooi werd
voor de Amerikaanse politiek, het feit dat
Amerika zijn atoomwapenen en de indus
trie die er voor nodig is onder interna
tionale controle wil stellen, uniek ge
noemd. Hij daagde daarbij de Russen uit,
hetzelfde te doen en deze dramatische
episode in de zitting der UNO heeft niet
nagelaten, grote indruk te maken op het
merendeel der aanwezige gedelegeerden.
Niet ten onrechte, overigens. De Russische
beschuldiging aan het adres van Amerika,
dat dit land niet bereid was zijn voorraad
atoombommen vernietigen alvorens er
een veilig en functionerend internationaal
contrólelichaam was geschapen, werd daar
door deze, als advocaat van de Verenigde
Staten optredende, Engelsman een zo ab
surde gestalte gegeven, dat dit alles de
aanwezigen wel imponeren moest- Wanneer
men spreekt van initiatief, dan was dit
Engelse gebaar er het teken van. Wisjinski,
de Russische gedelegeerde, vroeg onmid
dellijk eep nieuwe spreekbeurt aan, doch
die werd hem geweigerd op grond van het
begrijpelijke bezwaar, dat het hek daar
door van de dam zou gaan en alle delega
de atoomkwestie, onder het licht der aan
dacht en verzocht de Russen eenvoudig
deze aangelegenheid hetzelfde niets
minder, maar ook niets meer te doen
als de Amerikanen reeds lang geleden de
den, „Hoe men ook wenst te redeneren
over de Amerikaanse atoompolitiek zo
was de eigenlijke inhoudvan MacNeils
woorden een feit blijft het, dat de Ver
enigde Staten hun atoomindustrie en hun
atoomwapenen ter beschikking van de
UNO hebben gesteld, niet alleen ter con
trole, doch zelfs tot bezit. Dit feit is en
blijft uniek ik daag hierbij Rusland uit
dit zelfde te doen ten aanzien van enig
Sovjet-Russisch monopolie op het gebied
der bewapening".
Deze uitdaging is des te opmerkelijker,
daar Wisjinski in zijn rede van Maandag
duidelijk heeft laten doorschemeren, dat
de Verenigde Staten slechts in de waan
verkeren, een atoommonopolie te bezit
ten. Hij zeide het niet vierkant, doch men
zou kunnen concluderen uit zijn zinspelin
gen dat Rusland op het ogenblik de Ver
enigde Staten op het gebied der atoom
wapenen terzijde streeft of misschien
zelfs voorbij is gegaan. Deze betekenis
van Wisjinski's woorden moet in iedere
gedelegeerde die ze aanhoorde, onwille
keurig zijn opgekomen en men kan zich
voorstellen, wat in die sfeer het effect
moet zijn geweest van MacNeils uitdaging.
De morele winst, die de Verenigde Staten
hebben geboekt door hun eigen stïlzwij
gen en de woorden van de Brit. moet niet
gering worden geschat. Zij hebben daar
door in ieder geval een bijna niet meer in
te halen voorsprong behaald bij de race
om het initiatief het initiatief dat in
een vergadering van 55 landen de sleutel
moet worden genoemd tot de gemoederen
van degenen, die niet, zoals regelrechte
satellieten, onwankelbare meningen mede
brachten naar Flushing Meadows. De
Poolse en Joegoslavische afgevaardigden
zullen voor zulk een initiatief niet vat/baar
zijn, doch de andere des te meer en het
belangrijke is, dat Rusland met dat zelfde
initiatief zo ontzaglijk veel had kunnen
bereiken in deze UNO-sfeer, die vervuld
is van een sterk verlangen naar enige ge
legenheid om iets welwillends tegenover
Rusland te doen.
Thans zijn de Sovjets in Flushing Mea
dows in het defensief. Zij slaan van zich
af en zij worden daarbij geholpen door de
trouwe knechten. Maar imponerend is die
houding niet. En inspirerend evenmin,
zelfs niet voor degenen, die verplicht zijn
ook ter UNO „Russisch" te spreken.
J. L.
Roosendaal grensstation?
Belgische en Nederlandse douane-autori
teiten hebben nogmaals in het stationsge
bouw tc Roosendaal een bespreking ge
houden over de toekomstige samensmelting
van de douaneposten Esschen en Roosen
daal. Men kwam tot de conclusie, dat tech
nisch het station te Roosendaal het meest
geschikt zou zijn voor contrölestation. Om
technische redenen zou de samensmelting
echter niet kunnen ingaan vóór 1 Januari
1948.
ST. NICOLAASPAKKETTEN VOOR DE
MARINIERS-BRIGADE
De afdeling voor ontwikkeling, sport en ont
spanning van het hoofdkwartier Korps Mariniers
te Den Haag. zal zich gaarne belasten met het
verzenden naar Nederlands-Indië van St. Nico-
laaspakketten. welke door familieleden en ken
nissen van bij de mariniersbrigade dienende
mariniers aan deze ten geschenke worden ge
geven.
Deze pakketten die aan bepaalde voorwaarden
moeten voldoen, kunnen tot 4 December 1947 af
gegeven of franco verzonden worden aan
Hoofdkwartier Korps Mariniers, Afdeling O S
en O, Parkweg 28, 's Gravenhage.
De Gaulle in de stijgbeugel
Generaal de Gaulle heeft Zaterdag in
Lyon een verkiezingsrede gehouden. Hij
gaf een overzicht van het politiek program
van zijn partij, die heeft bekend gemaakt,
dat zij candidaten zal stellen in alle steden
met meer dan 9.000 inwoners. Deze omvat
ten meer dan de helft der Franse kiezers.
„Wij moeten ons verenigen", aldus de
generaal, „opdat wij het slechte regiem
kunnen veranderen en vervangen door een
regering, die sleohts het nationaal belang
op het oog heeft. De staatsinkomsten en
-uitgaven moeten in evenwicht worden
gebracht. Op overheidsdiensten moet wor
den bezuinigd, orde moet worden gescha
pen in de genationaliseerde industrieën,
handel en industrie moeten worden bevrijd
van staatsbemoeiing, met uitzondering van
goederen als steenkool, benzine en brood,
die nog schaars zijn".
De kleine, rechtsgeoriënteerde republi
keinse partij van de vrijheid heeft haar
candidaten gemachtigd zich bij de verkie
zingen te verenigen met de partij van De
Gaulle.
BIJZONDER GERECHTSHOF
Van N°ordholimi
Gewezen bestuursraad
stond terecht
TELEPAATH IN CONCERTZAAL
(Van een correspondent te Parijs)
Sensationele geruchten hebben de
ronde gedaan naar aanleiding van een
onlangs gegeven Kurliaus-concert te
Scheveningen. Alle critici waren van
mening, dat de onderscheiden mede
werkers aan die uitvoering, solisten,
dirigent en orkestleden ver beneden
het peil waren gebleven, waaraan ze
hun grote reputatie dankten, en men
vond derhalve dit concert een slechte
bekroning van het eerste internatio
nale festival, dat Scheveningen na de
oorlog had georganiseerd. De oorzaak
dezer mislukking hebben sommigen
toegeschreven aan een mogelijk in de
zaal aanwezige telepaath, die om een
zeker bedrag de ramingen variëren
tussen 5 en 1500 gulden zou hebben
gewed, dat hij er in slagen zou de uit
voering in de war te sturen. Wanneer
die hypothese joist is, dan zal thans
die anonieme illusionist het bedoelde
bedrag rijker zijn, want het concert
is, als gezegd, die avond volslagen in
het honderd gelopen. Volgens nadere
berichten, zou de Justitie thans een
onderzoek instellen naar de juistheid
van bovenvermelde hypothese.
TWEEDE KAMER
(Van onze parlementaire redacteur)
Terwijl de Kamer vrijwel volledig opge
komen bleek te zijn om de Regeringsver-
u i oklaring, welke ongeveer drie kwartier in
ties nieuwe spreekbeurten zouden kunnen beslag nam, aan te horen, ontbraken aan
eisen. Het verzoek van Wisjinski bete- de ministerstafel de excellenties Jonkman
kende intussen, dat hij in zijn eerste rede j en Huysmans tengevolge van ongesteldheid,
de mogelijkheid van een dergelijke uitda- j de minister van Buitenlandse Zaken door
ging over het hoofd had gezien en er dus aanwezigheid op de Parijse conferentie,
niet 0p geprepareerd was geweest. Onge-
twijfeld beschouwde de Sovjetregering
haar critiek op het Amerikaanse atooiYi-
beleid als een van haar sterkste argumen
ten en als een verwijt, dat practisch niet
kon worden ontzenuwd. Marshall, de
minister Gielen wegens vacantie in het bui
tenland en de minister van Marine wegens
een ons onbekende oorzaak. Ook op de tri
bunes en in de loges was dit keer de op
komst geringer. Van de daar aanwezige toe
hoorders noemen wij de president van Oost
Amerikaanse afgevaardigde, heeft er in Indonesië met zijn ministers van Financiën
zijn rede ook geen pogihg toe gedaan. Doch en van Binnenlandse Zaken, de Sultan van
MacNejl, de Brit, die toch zeker wel vol- j Pontianak alsmede prof. W. Schermerhorn
doende Engelse grieven had om zijn eri de heer M. van Poll, nu nog leden van
spreekbeurt te vullen, vond het als „toe- de Commissie-Generaal, welke weldra zal
schouwer" in dit specifiek Russisch-Ame- verdwijnen.
rikaanse conflict niet verantwoord, zijn I President Van Schailc stelde voor,
oordeel te verzwijgen. Het zou niet ver- om acht uur 's avonds het debat over de
wonderen wanneer talrijke afgevaardigden regeringsverklaring te laten beginnen,
van andere landen ieder voor zich ver- Hiertegen had de heer Schouten (A.R.)
vuld van wat zij als hun speciale belangen bezwaar. Hij verlangde wat meer tijd voor,
zien, door dp franke rede van MacNeil beraad en overleg binnen de fracties en
iets aan hun eigen uitlatingen ter UNO- -,J- J J- sp-
vergadering zouden hebben gewijzigd.
MacNeil immers gaf het voorbeeld van de
wijze, waarop de in Flushing Meadows
vergaderde naties wellicht tot enig resul
taat zouden kunnen komen. Hij leerde,
hoe de kernpunten van al die gecompli
ceerde problemen 'en evenzovele geschil
len tenslotte in de wirwar der moeilijk
heden zijn verborgen als een naald in een
bol sajet, en hoe het op een gegeven mo
ment nodig kan zijn dat de objectiviteit
wordt hersteld door de zaken te ontdoen
van hun franje en de kern even duidelijk
en zakelijk bloot te leggen. Nadat andere
afgevaardigden met meer of mindere
droeffieid in hun stem hadden betoogd dat
de onenigheid tussen de grote mogendhe
den oorzaak was van de verlamming der
UNO en haar organen, kwam MacNeil
met een practisch punt- Hij maakte in
een paar woorden-duidelijk, dat men zelfs
als grote mogendheid niet verder kan
gaan in het doen van concessies en opge
ven van standpunten, wanneer andere gro
te mogendheden van hun kant nalaten, de
waarde van zulke concessies te honoreren
met een gelijk offer. MacNeil beweerde
niet, dat Amerika in alle opzichten een
onzelfzuchtige of philantropische politiek
nastreeft doch hij stelde een reëel punt,
De radio geeft Donderdag
HILVERSUM I. 301.5 M.
7.00. 8.00, 13.00. 19.00 en 22.30 uur. Nieuws. 7.15
Gymnastiek. 7.30 Gebed. 7.45 Viool. 8.15 Platen.
10.00 Zangkoor Leger des Heils. 10.15 Morgen
dienst. 10.45 Sonate van Bach. 11.00 Ziekenbe
zoek. 11.45 Hongaarse zigeunermeisjes. 12.00 An
gelus. 12.03 Plano en zang. 12.30 Weerbericht.
12.33 Dansorkest. 12.55 Zonnewijzer. -13.20 Welk
boek?. 13.25 Dansorkest. 13,45 Hors d' oeuvre.
14.00 Musette-orkest. 14.40 Voor de vrouw. 15.00
Platen. 15.30 Plano. 16.00 Bijbellezing. 16.45 Klas
sieke muziek. 17.15 Platen. 17.45 Marinierskapel.
18,30 Strijdkrachten. 19.15 Uit Indonesië. 19.30
Actualiteiten. 19.45 De R.V.D. 20.05 Proloog. 20.15
Fluit en orkest. 21.00 Orgel. 21,30 De vaart der
volken. 21.50 Met band en plaat. 22,45 Overden
king. 23.00 Platen.
HILVERSUM II, 414.5 M„ 218 M. en 1875 M.
7.00, 8.00, 13,00. 18,00, 20,00 en 23.00 uur Nieuws.
7.15 Gymnastiek'. 7.30 en 8.15 Platen. 8.45 Dvorak
en Rachmaninoff. 9.15 Morgenwijding. 9.35 Platen
10.30 Voor de vrouw. 10.35 Piano. 10.50 Voor
kleuters. 11,00 Tsjalkofski. 11.20 Lichte muziek.
12.00 Piano. 12.30 Weerbericht. 12.33 In 't spion
netje. 12.38 Gerard van Krevelen. 13.15 Metro-
pole-orkest. 13.45 Smetana-trio. 14.00 Modepraatje.
14.50 Orgelconcert. 15.00 Voor zieken en gezonden.
16.00 U kunt het geloven of niet. 16.05 Reprises.
17.00 Kaleidoscoop. 17.20 Dr. A. PorUelje. 17.30
Orgel. 17.50 Rijk over zee. 18.15 Sporlpraatje.
18.30 Dansorkest. 19.00 Nu naar bed. 19.05 Praatje
uit New York. 19.15 Pianoduo. 19.30 Musette-
orkest. 20.05 Amateurtoneel. 20.15 Philharmonisch
orkest en Theo Olof. 21.15 Luisterspel „Het ein
de van mr, Oheyr.ey". 22.25 In de schijnwerper.
83.15 Platen. 23,45 Symphonische muziek.
wilde daarom de gedachtenwisseling pas
Woensdagochtend om elf uur doen begin
nen. Zijn denkbeeld om inmiddels de inter-
pellatie-Hacke over de bakkerstaking aan
de orde te stellen, achtte de voorzitter te
recht verkeerd, want hierbij dienden de af-
gevaardigden toch ook aanwezig te zijn,
hetgeen niet verenigbaar ware met onder
ling beraaft over het Indonesië-vraagstuk.
Overigens kwam de president niet met zeer
overtuigende argumenten tegen liet denk
beeld-Schouten, dat dan ook instemming
ontmoette bij dr.Bie.rema (Vrijheid), de
heer Wagenaar (Comm.) en prof.
R o m m e (K.V.P.), die erkenden dat zowel,
de omvang van de uiteenzettingen van de
minister-president als het belang van de te
bespreken materie wat ruiiper tijd voor
nadenken en overleg gewenst deden zijn. Na
Groepscommandant der Friese
landwacht krijgt de doodstraf
Het Bijzonder Gerechtshof te Leeuwar
den sprak overeenkomstig de eis van de
procureur-fiscaal de doodstraf uit tegen
Lucas B., caféhouder te Leeuwarden, des
tijds groepscommandant van de land
wacht, die geheel Friesland tot zijn opera
tieterrein had gemaakt. Hij werd schuldig
bevonden aan het treden in vreemde
krijgsdienst, het opzettelijk hulp verlenen
aan de vijand, poging tot doodslag en het
meermalen plegen van mishandeling en
vervolgen en arresteren van onderduikers.
deze pleidooien beval de voorzitter toen
zelf aan, het voorstel-Schouten zonder
hoofdelijke stemming aan te nemen, het
geen geschiedde.
Vermoedelijk zal dr. Beel pas Vrijdag
ochtend antwoorden, daar hij dit begrijpe
lijkerwijze liever niet reeds Woensdag
avond doet onmiddellijk na afloop van het
debat in eerste instantie.
Mogelijk zal men hedenavond dein-
terpellatie-Hacke behandelen en eventueel
nog beginnen met de interpellatie-Vonde
ling.
Buitenlands opdrachten
voor Fokker
Twee nieuwe Franse maatschappijen,
Cargo Aerien en Ai-gle Azur hebben aan
de Fokker-fabrieken opdracht gegeven tot
het verbouwen van enige Dakota"s tot
verkeersvliegtuigen.
Voorts heeft de Belgische regering aan
de Nederlandse industrie behalve de revi
sie van een aantal Dakota's, revisie en re
paratie van een kleine serie North-Ame
rican Harvards van de Belgische lucht
macht toevertrouwd. Deze vliegtuigen zijn
reeds in de Fokkerfabrieken te Amster
dam aangekomen.
Ondersteuning van familie
leden in de Britse zóne
De Nederlandse Bank verleent aan in
gezetenen een algemene vergunning om
ten laste van te hunnen eigen name bij
banken in de Britse zóne woonachtige
bloedverwanten voor ondersteuning be
talingen te doen tot een maximum van
R.M. 50 per persoon per maand. Van de
zelfde rekening mag echter niet meer dan
R.M. 300 per maand voor dat doel worden
afgeschreven.
Deze betalingen mogen niet worden ge
daan door personen, wier vermogen krach
tens het Besluit Vijandelijk vermogen on
der beheer staat.
Naaste bloedverwantschap zal volgens
de Britse bepalingen ten genoegen van de
betrokken bankinstelling moeten worden
aangetoond.
De Katerveerse brug
weer in gebruik
De belangrijke verkeersbrug bij het Ka
ter veer te Zwolle, die in 1945 door oor
logshandelingen werd verwoest, zal op Za
terdag 4 October omstreeks 15.00 uur. ge
heel hersteld, weer in gebruik genomen
worden. De minister van Verkeer en Wa
terstaat ir. H. Vos, zal de officiële opening
verrichten.
Een der twee solisten van dat concert
was de Franse pianiste Janine Weill, die
sedert 1933 regelmatig ons land bezoekt
behoudens een door de oorlog veroorzaak
te interruptie en die zich ten onzent in
het bijzonder een zeer achtenswaardige
naam heeft verworven, als vertolkster van
Debussy. Ik heb haar opgezocht, teneinde
haar eigen opinie over de gang van zaken
op bedoeld concert te vernemen.
„Ik speelde slecht".
„Als u mijn ooi-deel als artiste vraagt
over dat concert, begiftt Janine Weill, dan
verklaar ik u onomwonden, dat ik er met
weinig voldoening op terug kan zien. Ik
heb slecht gespeeld. Niettemin gevoelde ik
me in uitstekende conditie. Ik was de vo
rige ochtend per vliegtuig in Holland, ge
arriveerd, had toen diezelfde dag nog een
repetitie aan de piano met de dirigent
Neumark, en de morgen daarop een or
kestrepetitie. Alles is toen naar wens ver
lopen. 's Middags heb ik gerust, en des
avonds voelde ik mij allerbest. Mijn eerste
onaangename impressie kreeg ik toen
Neumark me tijdens het concert vertelde,
dat concertmeester Swaap verschillende
vergissingen had begaan. Doch die indruk
verdrong ik al spoedig, toen ik het eerste
deel inzette van Saint-Saëns' Vierde Con
cert. Dat deel verliep naar wens. Het
tweede eveneens. Pas enkele pagina's voor
het slot van het laatste deel, voelde ik me
plotseling „niet zeker meer. Ik raakte er
uit op een* plaats, die' niet de minste com
plicaties biedt een simpele herhaling
van een frase, die zich verschillende malen
voordoet en ik voelde me genoodzaakt
de dirigent te verzoeken enkele bladzijden
terug, opnieuw te beginnen. Maar toen we
ten tweede male die passage bereikten,
deed zich de kortsluiting in het geheugen,
want daar komt zo'n déraillement op neer,
nogmaals voor. Ik heb toen een stuk over
moeten slaan, om even- voor de eindapo-
theose de solistische draad van mijn ver
haal weer op te kunnen vatten. Mij was
zo iets nog- nooit overkomen. Ofschoon,
zoals u weet, ik toch gewoon ben, al mijn
stukken steeds uit het hoofd te spelen en
daaronder werken als die van Debussy en
Ravel, die aan het geheugen heel wat ho
ger eisen stellen dan het makkelij^ te vol
gen concert van Saint-Saëns. Ik sta dus
voor een raadsel".
„Hecht u waarde aan de telepatische
verklaring van dit mysterie?"
„Het telepathenverhaal heb ik pas gis
teren in de Daily Express en de Figaro
voor het eerst gelezen. Direct na mijn con
cert had ik namelijk per vliegtuig uw land
weer verlaten, en zodoende geen gelegen
heid gevonden de verslagen in de Holland
se kranten te volgen. Ik weet njet, of ik
onder de zogeheten „media" ben te reke
nen, want ik heb me nooit met dergelijke
experimenten ingelaten. Over het alge
meen lijkt het me echter, dat artisten uit
hoofde van hun gevoeligheid en mentale
verfijning er wèl ontvankelijk voor zijn.
Ik acht het dus geenszins uitgesloten, dat
ik het slachtoffer ben geweest van een
experimenterend telepaath. Mocht dit ooit
te bewijzen zijn, en ik wens vurig dat de
schuldige te achterhalen is, dan hoop ik
voor mij en al mijn' collega's, dat er mid
delen zijn om deze „geestesbezweerder"
duidelijk te maken, dat een concertzaal
geen laboratorium is voor duistere expe
rimenten".
Neem de oerzaak van
Uw Rheumatiek weg.
Dat kan. Met dat luttele beetje Kruschen
Salts, iedere morgen in Uw eerste kopje thee.
Dat geeft nieuwe kracht aan Uw bloedzuive
rende organen; 't bloed gaat weer sneller
stromen; onzuiverheden, die zich nu vastzet
ten, krijgen dan geen kans meer, want zf
worden afgevoerl, regelmatig en grondig. De
weldadige gevolgen blijken al gauw. Uw pij
nen worden minder en de aanvallen nemen
in aantal af; elke dag voelt ge U méér monter
en opgewekt, na een nacht van weldadige
rust; Uw levenslust keert weer, kortom ge
voelt allengs U weer fit als vanouds. Vraag
Kruschen Salts bij Uw Apotheker of Drogist.
(Adv.)
„Het is niet pluis met Nienhuis Ruys,
want hij wordt yet van d'arbeidsinzet".
Zo stond er op een dag tijdens de bezetting
op een der gangen van het gebouw dei-
Provinciale Griffie te Haarlem te lezen.
Dit rijmpje, door mr. Besier in zijn requi
sitoir aangehaald, drukte beter dan de om
vangrijke ten laste legging, waarvoor de
gewezen „bestuursraad" van de provincie
Noordholland, W. H. M. Nienhuys Ruys zich
Dinsdag voor het Bijzondere Gerechtshof
te Amsterdam had te verantwoorden, de
invloed uit, die de verdachte voor tal van
Nederlanders tijdens de oorlogsjaren heeft
gehad.
„Argeloos als een kind, soepel als een kat
en welbespraakt als een politicus", zo werd
hij door een van zijn kennissen gekarakte
riseerd^. Het waren vooral de laatste twee
eigenschappen, die tijdens de scherpe on
dervraging door mr. Mijnlieff naar voren
kwamen. Een bijzonder licht werd op de
beschuldigde geworpen door zijn gewezen
vriend en partijgenoot, de ex-advocaat J.
C. Nieuwenhuis, die van Nienhuis Ruys
vervreemd was geraakt door de methoden,
waarlangs deze zich omhoog werkte. Teke
nend was daarvoor het geval van de ander
half millioen liter benzine, die de verdachte
in de Meidagen van 1940, toen hij nog di
recteur van het Haarlemse kantoor van de
Shell was, voor vernietiging zou hebben
foto's van het Koninklijk Huis had
menigvuldigd, aan de orde.
Twee Amsterdamse advocaten died
zaak indertijd behandeld hadden'verkb
den pertinent, dat zij de naam' NiJw
Ruys in het dossier als de aangever i-ïïys
aangetroffen. Daarnaast was er de verki
ring van een vroegere N.S.B.-bediendp
de fotograaf, die zich bij Nienhuis Ruv*?1
klaagd had over de illegale werkzaamhe£
van zijn patroon, waarbij hij hem zou Sk
ben verzocht er geen werk van te
Toen hem achteraf bleek, dat de zaak 5
bij de Duitsers bekend was geworden iS
de jongeman de verdachte dit verweS?
Nienhuis Ruys zelf ontkent ieder vertaS
tussen hem en de zaak Voorwalt.
T-» -- erw-0:
in 1943 dwr
te maken, maar Nierthuis Ruys deed later genTbeled1gii!gtan"dISFuhra^«aSliS
bij de Duitsers voorkomen of het zijn be-was en uit zijn ambt ontzet ™"Ma
leid was geweest, die de partij voor hen I keer is gekomen. Maar na ,iin
Nienhuis nu. Eveneens had hij
erpsnh vot/on mot trownni. "IC
geschreven met het verzoek om LwL T;i
lid van zijn collega Groeneveldt wa?
deze gebrouilleerd was, naar DniJ56
want die speelde toch mS?
cricket". Tk HooW
sturen,
hele dag cricket". „Ik deed het"!®
van Groeneveldt", verweert de ver
zich, die de herkomst van meer brieven
„het bureau" toeschreef. „Uw handiek
stond er toch maar onder", reDliJT.. E-
Mijnlieff. ar
se fotograaf Voorwalt, die in 1941 dom?*
Landesgericht vervolgd werd, omZ
voor jhr. M. A. van Lennep te Amstei^
linkliik Knie S!T1
- - De president sprak er zijn verwond
behoed. De waarheid was, dat de mogelijk- 0ver uit, dat toen de verdachte in 5
heid ontbrak om deze voorraad waardeloos toedoen van zijn collega GroenewM?
To mhl-on mocv TV.T r- T>...r- ,3 J UU.. «-»i~vciUl
gered had en hij maakte er een goede beurt
mee. Een uitstekende indruk maakte hij bij
de bezetters ook in de maanden, dat hij het
Gewestelijk Arbeidsbureau te Haarlem di
rigeerde. Het aantal brieven aan Duitse
autoriteiten, waarin hij prat ging op de door
hem geleverde kwanta arbeiders, was legio.
De vei-daahte beriep zich op het vrijwillige
element van deze aanmeldingen, maar het
Hof maakte hem duidelijk, dat het inhou
den van de steun, indien het aangeboden
werk niet aanvaard werd, deze vrijwillig
heid dubieus maakte. Verder was hij hoofd
van de afdeling „Arbeidsinzet en arbeids-
verheffing" van de N.S.B.
Tegen het Rijksarbeidsbureau te 's-Gra-
venhage, waar de goede elementen de over
hand hadden, voerde de verdadhte stelsel
matig actie, omdat de Duitse verordenin
gen steeds gesaboteerd werden. „Het moet
zo spoedig mogelijk onder nationaal-socia-
listische leiding komen," schreef [hij. eens,
Ook leverde hij „op bestelling" lijsten
van ambtenaren, die voor deportatie in aan
merking kwamen, aan het Gewestelijk Ar
beidsbureau.
Toen de evacuatie van de kustgemeenten
kwam, adviseerde de bestuursraad zelfs
aan „commissaris" Backer, dat de ambtena
ren direct naar Duitsland moesten worden
overgebracht, doch deze nam een milder
standpunt in.
„Een grapje"
Op verzoek van een Haarlemse partij
genoot schreef de verdachte naar het Ge
westelijk Arbeidsbureau een briefje, waar
in hij vroeg of er geen kans was om een
zekere Stilkeboom -naar de Siberische kwik-
mijnen te bemiddelen. „Een grapje", meent
56. Spreek dan toch!" riep de priester
handenwringend. „Wat schort cr toch aan?
Uw zwijgen is voor mij een bron van
smartBegrijpt ge dan niet, dat ge voor mij
een bron van inkomsten vertegenwoordigt.
Uw losgeld! Wees toch voorzichtig met
Uzelf! Uw waarde is hoog! Ik zou.Op dat-
moment daalde er een oude plank met een
ploffende klap op de schedel van de be
zorgde priester neer en hij zonk bewuste
loos op de grond. Het was Oehoe, die een
stuk hout gevonden had en nu uitvoering
aan zijn plannen tot ontsnapping gaf
„Vooruit leerling!" riep de vlieger, terwijl
hij Panda's touwen losmaakte. Neem de
fles met benzine of-wal-het-ook-is en volg
me!" Zo holden ze de pagode uit en renden
naar het vliegtuig.
Luisterspelen in het
N. C.RV.-programma
De NCRV heeft besloten, luisterspelen
in haar progi-amma's op te nemen. Uiter
aard was het niet gemakkelijk, dit voor
nemen te verwezenlijken, omdat in deze
kring de toneelroutine ontbreekt. Voor
lopig zullen daarom de luisterspelen door
de luisterspelkern van de Nederlandse Ra
dio-unie worden uitgevoerd, waarin dan
langzamerhand medewerkers uit de kring
der NCRV worden opgenomen. Zodra deze
de vereiste routine hebben opgedaan, wil
men een eigen luisterspelafdeling stichten.
Op 10 October brengt de NCRV het luis
terspel „Landverhuizers", een bewerking
van de roman van P. J. Risseeuw, voor de
microfoon. Voorts staan enkele historische
luisterspelen en het Bijbelse luisterspel
„Esther" op het programma. Ook voor de
kinderen zullen luisterspelen in het pro
gramma worden opgenomen. De van vroe
ger bekende schooluitzendingen zullen met
ingang van 6 October worden hervat.
Naar aanleiding van het gouden rege
ringsjubileum Van de Koningin zal de
NCRV een nationale sch ooizang wedstrijd
organiseren. Het is de bedoeling dat hier
voor een jubileumlied gecomponeerd zal
'worden.
Een nieuw programma-onderdeel zal de
.Spraakwaterval" zijn, een competitie in
welsprekendheid, waarbij het publiek als
jury optreedt. Voorts zullen' aan Neder
landse componisten opdrachten worden
gegeven om te komen tot een religieus
symphonisch repertoire.
Hoger uitgaven voor
Verkeer en Waterstaat
Voor Verkeer en Waterstaat is op de rijksbe
groting 1948 voor >de gewone dienst uitgetrokken
f 122,965.295 tegen f 104.144.482 in 1947. Deze hogere
raming ad f 18 820.813 is hoofdzakelijk het gevolg
van de hogere uitgaven voor de afdelingen verr
keer en vervoerdiensten (spoorwegen), de bur
gerlijke luchtvaart en de rijkswaterstaat. De
hogere raming van de afdeling burgerlijke lucht
vaart ad f 1.952.833 wordt veroorzaakt door de
stijgende uitgaven van de rijksluchtvaartschool
en de uitbreiding van de dienst der luchtver
keersbeveiliging als gevolg van de toenemende
intensiviteit van het luchtverkeer. Voor de rijks
waterstaat wordt een bedrag van ron<ï f 12.000.000
meer aangevraagd dan voor 1947..
Het eindcijfer van de uitgaven van de buiten
gewone dienst voor het dienstjaar 1948 vertoont
ten opzichte van dat voor 1947 een stijging van
f31.478.300.
Spoorweg sein-industrie
opgericht
Met medewerking van de directie' der
Nederlandse Spoorwegen is een contract
tot samenwerking tot stand gekomen tus
sen de General Railway Signal Company
te Rochester N. Y. en Philips' Gloeilam
penfabrieken N.V. te Eind-hoven, welke te
zamen besloten tot de oplichting van de
Spoorweg Sein Industrie N.V.
De nieuwe N.V.. beoogt het vervaardigen
en doen vervaardigen hier te lande van
seininstallaties, volgens de systemen der
General Railway Signal Co., welke op dit
gebied een wereldreputatie bezit.
In October zal het frankeerzegel van 25 cent
in het type Konijnenburg vervangen worden
door eenzelfde waar-de in het type Hartz. In,
November volgt de 40 cent.
keer is gekomen. Maar na zijn vriilatin?
heeft Mussert zich persoonlijk beijverd om
hem gerehabiliteerd te krijgen en werd hH
gesteund uit het „terreurfonds" van da«
beweging. De ex-bestuursraad betooi
dat hij zich hierin vooral liet leiden d
de belangen van zijn gezin.
Mr. Besier meende in het requisitoir dat*
men hier te doen heeft met een sluwe NS
B.'er en „Streber". Hij herinnerde aan hei
woord van Göbbels: „Niemand kan zich
aan zijn bestraffing onttrekken door te
zeggen, dat hij bevelen opvolgde", dat op
alle landverraders van toepassing is Hij
aahtte een strenge bestraffing op 'haar
plaats en eiste tien jaar gevangenisstraf
met aftrek en ontzetting uit alle rechea
voor de tijd van het leven.
De verdediger mr. J. G. S. van Brummen,
ontkende, dat zijn cliënt als directeur van
het Gewestelijk Arbeidsbureau een funeste
invloed 'heeft gehad, schreef veel van zijn
misstappen toe aan de zorg voor zijn gezin
achtte het bewijs in de zaak Voorwalt niet
geleverd en bepleitte clementie met het 002
op de slechte gezondheidstoestand van de
verdadhte.
Uitspraak over 14 dagen.
Dr. H. GROOT Plato en zjjn bete*
kenïs voor onze tijd. Amsterdam -
M. Meulenhoff.
Als dr. H. Groot achter ..Plato" in zijn
voegt ..en zijn betekenis voor onze tijd", is
in werkelijkheid niet meer dan de vaststelling
dat van iedere leer de bespreking in de geest
is van de tijd waarin zij gehouden wordt 1
is wellicht niet nodig dit op te merken, nu.
toch nuttig om de indruk te vermijden dat het
werk hetzij zeer populair, hetzij sterk specula
tief ten aanzien van de tijdgeest zou zijn.
Het is geen van beide; alleen een overtuigd
betoog dat Plato wil voorstellen als een mystiek,
religieus denker, niet slechts een sohepper vi
wijsgerige gedachten-schema's. Het deelt zijn
vuur gul mede; maar terwijl men een gei
tenschema wel in een nieuwe vorm vrij g
waardig kan weergeven, blijft een uiteenzetting
en verklaring van de in wezen religieuze aard
van een denker steeds onvruchtbaar in datgena
wat zij juist betoogt: het vonkje uit het origineel
gaat verloren. Vandaar dat het boek, voor <ie
kenner een reactie op de actie, die Plato mystiek
ontmantelde, voor de amateurs slechts een in
leiding kan zijn tot het ter hand nemen var. da
dialogen zelf.
Dat is geen grief, integendeel. De inleiding ia
zeer animerend. Alleen vraagt men zich af 0!
de illustratie aan de Indische philosophic niet
meer treffend dan-verhelderend is; het gebruilc
van Indische woorden ter oplossing van de mot!-
lïjkheid die Plato's onvertaalbare begrippen
bieden, is daar een onvoldoende" reden voor.
Beter ware het Socrates' voorbeeld te volgen, en
nu in het Nederlands woorden met nieuwe zin
te laden vooral als -men van Plato's betekenis
voor onze tijd invloeder op wil maken,
Evenwel, men moet geen pad over rozen v(
wachten als men Plato's Droos wil leren be
grijpen, of zijn voorstelling van menselijke be
vrijding althans zien. Het wordt meestrijden ln
de moeilijkheden die de schrijver zelf onder
vindt; aan het eind wacht niet de openbaring
wel het verlangen naar de dialogen zelf.
Rest nog bewondering voor het overzicht der
prae-Socratische philosophen, dat klaar u
levendig is. S. X.
Vlucht. De laatste tijd zoeken voortdurend kl£.H
groepen politieke vluchtelingen uit de Balkan
en Griekenland hun toevlucht in Turkije,
Volgens de Turkse minister-president Has»n
Saka zal Turkije deze personen niet dwingen
naar hun land terug te keren, Tot de Bul
gaarse vluohtelingn behoren 7 parlementt
en gewone leden van Fetchofs oppositie*
partij
Duitse wensen.Otto Grotewohl, de voorzltlef
van de socialistische eenheidspartij in Du
land, heeft op een partijcongres te BerW
medegedeeld, dat de partij verzocht heelt
een volksstemming over de kwestie van
Verenigde Duitse staat. De nota, welke a
de bestuursraad is gezonden, vraagt te
onmiddellijke tenietdoening van attó 0 -
nale overeenkomsten, afschaffing van
zöne-grenzen en onmiddellijke oprichting
centrale bestuursorganen om voort>ereuHSf=
te treffen voor economische eenheïG
Duitsland.
Eva in discrediet.. In de New Yorkse en
tonse bladen was dezer dagen een sdven
tie te vinden, waarin Martin Luis DraB
Argentijnse zaakgelastigde in Amerika, -•
diep leedwezen constateerde, dat een
deelte van de Amerikaanse pers actie
om Argentinië in discrediet te brengen.
is thans een actie op touw gezet om me
Eva Peron. echtgenote van de pre3'
beledigen, te belasteren en zwart te ma
Staken maar. Onlangs begon onder de
feurs van de Smithfield vleesmarkt n
den een staking uit solidariteit met
ders, die ontslagen waren, oma'at zfl
weigerd hadden op een andere m
werken. Zestien chauffeurs van K
markt in Croydon zijn in sympathie-5 v
gegaan. Negenhonderd militairen me
honderd auto's hebben nu de vieew
ring ter hand genomen.
De „Partei". Heinrïch Mertens, de
van Jena (Sovjet-zóne) die veertien <K
leden spoorloos verdween, Js heö^,
aangekomen. Mertens zou gezeg ,,a
gevlucht te zijn, daar hij andere°P
de S. E. D. (Sozialistische Einheitsp
Deutschiland) gearresteerd zou
