IJmuider Courant
De Engelsen geven Palestina op
Détails van het Amerikaanse plan
voor een „super-Veiligheidsraad"
Nog een proces
in Bulgarije
Dr. Beel verdedigt het optreden van
mr. van Kleffens in Veiligheidsraad
r
sPÉÉl JïmmmiÊÈM
No. 18746
aux: Kennemerlaan 154, Tel. Redactie en
^inistratie 5437 - Haarlem: Gr. Houtstr. 93,
Telefoon
pruKkerij
10724. Directeur-Hoofdredacteur 15054.
Z.B. Spaarne 12, Tel. 12713, 10132.
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
KENNEMER EDITIE VAN HAARLEMS DAGBLAD
Zaterdag 27 September 1947
Verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feest
dagen. - Abonnementsprijs per week 31 cent. per
kwartaal ƒ4,— Franco per post f4.50 - Giro
rekening 273107 ten name van Haarlems Dagblad.
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
ONOPLOSBARE TRAGEDIE:
Voorbereiding der ontruiming nog voor het einde
der Algemene Vergadering
Encelse minister van Koloniën, Arthur Creech lones, heeft tijdens de zitting van
Sf c-'estijnse UNO-commissie gisteren verklaard, dat de Engelse regering er op is
bereid Palestina te ontruimen, wanneer de UNO er niet in slaagt een regeling
ï°°ér kwestie te bereiken. Engeland is niet bereid het mandaat te blijven uitoefenen
neer de xaak zou worden uitgesteld tot de volgende Algemene Vergadering.
*an -J jecjer plan, waarmede de loden en Arabieren het eens zijn, doorvoeren, doch
andere macht zou zich moeten belasten met de uitvoering van een beleid, dat
een n pian niet zou omvatten. Een woordvoerder van het Britse ministerie van
landse Zaken vulde de verklaring van lones later aan met de bekendmaking,
®ui,p" e|and onmiddellijk na het eende der discussfes over Palestina in de UNO, zal
beginnen met de voorbereiding van het vertrek der troepen en bestuursfunctiona-
rlssen.
nP Britse bekendmaking heeft opzien ge-
-i TTWn als in Hf» Vipf.mlrkpn
d zowel in de UNO als in de betrokken
Sen Engeland en Palestina. Het was
n enigszins dramatische coïncidentie, 'dat
Siddellijk na de verklaring van Jones
^mismoedige rapport der UNO-commis-
■e voor Palestina werd uitgebracht, dat de
merkte en sprak van een tragedie, waarm
Je wederzijdse aanspraken als geredhtvaar-
S moeten worden beschouwd. Het rap-
noemde als enige mogelijkheid voor de
jjvQ een verzoening te bewerkstelligen
Sn de tegenover elkaar staande groe
nen en zoveel mogelijk de beloften, aan
beide gedaan, te vervullen.
De Britse venklaring kenmerkte zich
door een grote bereidheid tot het bevorde
ren van een vredelievende oplossing. Enge-
Ud verklaarde bij monde van minister
taes alles in het werk te willen stellen,
om de beide partijen in Palestina tot elkan
der te brengen, doch tevens werd er de
nadruk op gelegd dat Engeland niet bereid
met geweld van wapenen een bepaalde
wlitiek aan Palestina op te leggen. Boven
dien zeide Jones dat er geen wezenlijk ver
schil bestaat tussen de grote lijnen, die En
geland in zijn Palestina-polifiek volgt en de
gevolgtrekkingen, waartoe de UNO-com-
Se gekomen is. Hij sprak de vurige
£p uit, dat de UNO meer succes zal heb
ber, dan Engeland ten aanzien van het be-
irerken ener verzoening tussen Joden en
Arabieren. Tevens kondigde hij aan, dat
Ingeland speciale voorstellen met betrek
king tot de oplossing van het Europese
Jodenprobleem 'bij een betere gelegenheid
gal indienen.
Naar bet gevoelen van gewoonlijk wel
ingelichte kringen te Londen zal de volg
orde der gebeurtenissen thans waarschijn
lijk als volgt zijn: Groot-Brittannië gaat
voorbereidingen treffen om Palestina te
verlaten zodra de bespreking in de Alge
mene Vergadering beëindigd is; daarna
terugtrekking zo spoedig als technisch mo
gelijk is. Groot-Brittannië zal zich niet be
kommeren over de overdracht van de
macht aan enige volksgroep in Pa
lestina. zodat er een periode van anarchie
jou kunnen aanbreken.
Hergroepering in Midden-Oosten
De nadruk werd er op gelegd, dat het
besluit, om Palestina te verlaten niet be
tekent, dat Groot-Brittannië zich uit geheel
het Midden-Oosten terugtrekt. De terug
trekking uit Palestina zal, naar verluidt,
deel uitmaken van een algemene hergroe
pering van de Britse strijdkrachten in dat
gebied. Volgens gewoonlijk welingelichte
kringen zal dit omvatten een ontwikkeling
van bases in Oost-Afrika; de komende
besprekingen tussen de grote vier over de
toekomst, van de voormalige Italiaanse ko
loniën zullen mot critische belangstelling
gevolgd worden.
De Britse positie in het Midden-Oosten
20u, volgens de woordvoerder, tot op ze
kere hoogte versterkt worden door het be
ëindigen van de kostbare taak in Palestina,
war de Britse troepen practisch op voet
van oorlog moeten verkeren. Hij voegde er
san toe, dat men in officiële Britse kringen
hoopte, dat de definitieve mededeling over
het terugtrekken de Joden en Arabieren
tot samenwerking zou brengen, om bloed
vergieten te voorkomen.
Of Groot-Brittannië al dan niet andere
leden van de UNO zal bijstaan bij het uit
voeren van een opgelegde oplossing, of
schoon zelf zijn mandaat prijsgevende, is
volgens de mening in Londen zeer onzeker.
Naar de mening van de gedelegeerden der
voornaamste mogendheden te Lake Success
heeft Groot-Brittannië met de verklaring
over Palestina de UNO voor de zwaarste
proef in haar bestaan gesteld. Zowel de
Arabische als de Joodse vertegenwoordigers
waren zeer voorzichtig in het geven van
commentaar op de rede van Creech Jones,
ia afwachting van overleg met hogere in
tenties.
Een kwestie van strategie.
De enige vraag, welke rijst, nu de Engel-
??n u't Palestina weggaan, aldus schrijft
toLondense correspondent, is of de zaken
met te ver gedreven zijn en of Arabieren
ca Joden thans in staat zullen blijken in
vtijheid samen te werken. Reeds in 1937
aeeft de Koninklijke Peel-Commissie op
Reling aangedrongen. Engeland bleef
pier talmen. Zelfs de voorstellen, die het
net begin van dit jaar deed, nadat de
•^o-Amerikaanse commissie eveneens
ÜufPS aanbeval, stelden de definitieve
van -het vraagstuk uit. Dat aar-
aan
kwestie als onoplosbaar ken-
grond van een te sluiten vriendschapsver
drag met de nieuw op te richten staatjes
en mogelijk zullen de Amerikanen de wacht
betrekken bij de uitmonding van de olie
leiding in Haifa.
Staande tegenover twee onverzoenlijk
geworden groepen, had Engeland het aller
minst gemakkelijk. Toen het mandaat be
gon, kon het niet voorzien, dat het Ara
bische nationalisme zich zo sterk zou ont
wikkelen en ook niet de uitroeiing van de
Europese Joden. Maar toen de grote vlucht
uit Duitsland begon, gooide Engeland, om
de Arabieren te vriend te houden, de deur
van het gedroomde tehuis dicht. Labour
verkondigde, dat zij die politiek zou her
zien, zodra ze de kans kreeg, maar ook de,
socialisten deinsden ervoor terug. Men kan
zich moeilijk onttrekken aan de indruk,
dat de Engelsen weinig belangstelling meer
voor Palestina koesteren, nu de strategi
sche waarde ervan blijkbaar verminderd is.
Men vraagt zich af, of de grote politiek
wel in staat is menselijke problemen te be
naderen, laat staan op te lossen. De En
gelsen zeggen, dat ze alleen maar in Pa
lestina waren om te zorgen voor het even
wicht tussen Arabieren en Joden. De laat-
sten wisten niet beter of het doel der man-
daatspolitiek moest zijn de voorwaarden te
scheppen voor het Tehuis. In positieve, con
structieve politiek sohoten de Engelsen
tekort.
„Haarlem" en „Torina"
ter verre visserij
Naar wij vernemen bestaan er plannen
om de VEM-trawlers Haarlem en Torina,
zodra het haringseizoen is afgelopen aan
de verre visserij te laten deelnemen. Het
is nog niet bekend, of de Barendszee do
omgeving van de Lofoten of de wateren
rond IJsland het jachtterrein worden.
DOOPPLECHTIGHEID VAN PRINSES
MARIJKE WORDT UITGEZONDEN.
De doopplechtigheid van Prinses Marij
ke op 9 October in de Domkerk te Utrecht
zal door de gezamenlijke omroepvereni
gingen in een nationaal programma wor
den uitgezonden. De plechtigheid begint
om kwart over elf en zal een half uur
duren.
Consulair rapport
Dinsdag verwacht
De leden van de consulaire commissie
zijn heden in Djokja tezamen gekomen om
besprekingen te voeren met de republi
keinse regering. Radio Djokja heeft bekend
gemaakt, dat de consuls onmiddellijk na
hun aankomst te Djokja gedurende enige
uren met Soékarno, Sjarifoeddin en an
dere leden van het kabinet hebben ge-
sproken. De consuls zullen Maandag te
Batavia ook met Nederlandse autoritei
ten dergelijke besprekingen voeren. Voorts
verwacht men, dat het consulair rapport
Dinsdag klaar zal zijn.
De mogendheden, die in deze commissie
van zes zijn vertegenwoordigd zijn Austra
lië, Engeland, België, China, Frankrijk en
de Verenigde Staten.
Verliezen van Donderdag
Het Nederlands communiqué van Vrij
dag meldt, dat de verliezen van Donder
dag bedragen: vier gesneuvelden en zes
gewonden. Verscheidene benden werden
uit door Nederlanders gepatrouilleerd ge
bied verdreven. Ten Zuiden van Malang
werd een republikeinse commandopost
verdreven.
Volgens het republikeinse communiqué
hebben de Nederlanders een grootscheep
se aanval met 500 man ontketend ten Zui
den van Malang, waarbij 93 Indonesiërs
werden gedood.
Minister Neher weer
naar Batavia?
Volgens Aneta zou er sprake van zijn,
dat minister Neher naar Batavia terug
keert in verband met de te verwachten
besprekingen met de drielanden-commis-
sie. Naar verluidt zou minister Neher
vertrekken tezamen met jhr- mr. H. van
Vreedenburch, chef directie politieke za
ken van het ministerie van Buitenlandse
Zaken, om de landvoogd gedurende de be
sprekingen bij te staan.
Hel woord is aan
Henry Adams:
Zij weten genoeg, die weten
hoe te leren.
Een vreedzaam tafreel hij een stemlokaal in een der Engelse districten, waar een
tussentijdse verkiezing is gehouden.
De Verenigde Staten hebben thans een
uitgewerkt plan gepresenteerd aangaande
de instelling van een permanente commis
sie uit de Algemene Vergadering der UNO,
welke commissie alle leden der UNO in de
gelegenheid zou stellen mede te beslissen
bij de regeling van wereldproblemen. Het
Amerikaanse plan erkent volledig de pri
maire verantwoordelijkheid van de Veilig
heidsraad voor onmiddellijk en doeltref
fend ingrijpen ten einde de internationale
vrede en veiligheid te garanderen.
Volgens het plan zal de taak der commis
sie het volgende moeten omvatten:
De bestudering van zaken, die de alge
mene welvaart of de vriendschappelijke
betrekkingen aangaan, alsmede al derge
lijke zaken, die door de Veiligheidsraad
voor de Algemene Vergadering gebracht
worden. Verder:
De bestudering van de beginselen van
samenwerking en internationale wede en
veiligheid, het doen van aanbevelingen in
deze materie, bestudering van de vraag, of
een zaak het bijeenroepen van een buiten
gewone algemene vergadering der UNO
vereist, de leiding bij onderzoekingen en
de benoeming van commissies van onder
zoek; en tenslotte het onderzoek van de
kwestie, of de commissie permanent moet
worden na het eerste proefjaar.
Verklaard wordt, dat de commissie zich
op de hoogte moet houden van de ver
antwoordelijkheden van dè Veiligheids
raad.
John Foster Dulles, Amerikaans vertegen
woordiger bij de Veiligheidsraad, heeft te
kennen gegeven, dat de commissie wellicht
kwesties betreffende de vredesverdragen
zou dienen te bestuderen.
Hij voegde er aan toe, dat Marshall, mi
nister van Buitenlandse Zaken, reeds had
verklaard, dat de kwestie van het vredes
verdrag met Oostenrijk voor de Algemene
Vergadering der UNO gebracht zou moeten
w? -Is voorna,melijk toe te schrijven
dat Engeland zo lang mogelijk wil'
*e,vasthouden aan zÜn strategische basis
Mitjj" göhele Britse positie in
J™®ten-Oosten herzien wordt, laat het
in ^0S' omdat de militairen thans
- ost-Afrika een nieuwe basis gevonden
•oen voor de verdediging van de Britse
w het Middellandsezeegebied.
trfla hopen zij nog een kleine
Peninacht in Palestina te houden op
Wisjinski lucht zijn woede
Onparlementair geschimp
op persconferentie
Andrei Wisjinski, de Sovjet-Russische
gedelegeerde bij de UNO, heeft op een
personferentie in de zaal van de Veilig
heidsraad, waarop ongeveer zeshonderd
personen aanwezig waren, critiek geoefend
op John Foster Dulles, de republikeinse
deskundige in buitenlandse aangelegen
heden, en George Earle, de voormalige di
plomaat, die hij beschuldigde van oorlogs
ophitsing.
Ook critiseerde hij de door McNeil, de
Britse gedelegeerde, in de algemene verga
dering gehouden rede als „bijtend en sar
castisch en vol pogingen om grappig te
zijn". Als oorlogsophitsers noemde Wis-
■ina. Nu de gehele Britse positie in i jinski ook William Bullitt, de vroegere
Amerikaanse ambassadeur in Moskou en
de radio-commentator Walter Winchell.
Wisjinski zeide, dat hij na zijn rede in
de algemene vergadering vele brieven had
ontvangen, welke uiting gaven aan „on
vriendelijkheid en kwaadwilligheid". Hij
ergerde zich ten zeerste, toen tegen het
einde van de voorlezing van zijn verkla
ring een vijftigtal journalisten aanstalten
maakte om heen te gaan. Vele diplomaten
waren ter conferentie aanwezig, o.a. Sir
Alexander Cadogan, de permanente Britse
vertegenwoordiger ter UNO, die vijf mi
nuten in de zaal verbleef.
Toen Wisjinski critiek ging leveren op
McNeil fronste Sir Alexander zijn wenk
brauwen en ging heen. Er werden heftige
woorden gewisseld tussen Wisjinski en
journalisten van de Hearst-pers. Toen een
der journalisten vroeg, of ook sommige
uitlatingen van Stalin als oorlogsophitsing
aangemerkt moesten worden, wond Wis
jinski zich zeer op. „Deze vraag kan ik
niet beantwoorden", aldus antwoordde hij,
„mijn antwoord zou de vraagsteller niet
aanstaan",/
Sla nog geen aardappelen
voor de winter in
eaTm; ^ans zijn vele consumenten bezig
öaan n f^°0rraad aardappelen in te
Rsrti'iu8 's echter daarvoor nog niet
die ft 2odat het gevaar bestaat, dat zij,
tixi reeds aardappelen voor langere
zy]W j teleurstellende ervaring
opdoen, dat er belangrijke verlie-
ïcorrJ1 gew'cht en kwaliteit op deze
vwj Q®D eerden geleden. Een winter-
htrfV a °P zijn vroegst in de tweede
vaa Octdber worden betrokken,
worden, indien er geen schot in de zaak zou
komen. In dat geval zou de commissie die
zaak in ogenschouw nemen. Dulles zeide
verder, dat de commissie ook kwesties als
de regeling van het Koreaanse vraagstuk en
aanbevelingen voor herziening van het
vredesverdrag met Italië, welke op de hui
dige agenda van de Algemene Vergadering
staan, zou kunnen bestuderen. De commis
sie zou kwesties kunnen bestuderen, waar
van zij zou weten, dat zij aan de volgende
Algemene Vergadering zouden worden
voorgelegd. De'leden zouden het recht be
houden te mogen kiezen, of zij een kwestie
aan de Algemene Vergadering of aan de
Veiligheidsraad zouden voorleggen.
De NIWIN vraagt,
de NIWIN geeft
De NIWIN voert in haar blazoen een hart
en dat brengt ondubbelzinnig het werk
van dit comité tot uiting. En voor wie het
nog niet mocht begrijpen, diene het on
derschrift „ons hart is bij hen". Niet „zij
bij hen", want het betreft hier geen wens,
maar een zekerheid.
De militairen, die de eenzaamheid van
Indonesië om zich heen hebben, hopen in
doorwaakte nachten op een brief van thuis,
een portret van de vrouw of een haarlok
van „haar". Zij hebben echter niet alleen
ons hart nodig, maar ook onze meer tast
bare belangstelling. Wanneer straks de
dagen inkrimpen tot luttele schemerige
uren, de St. Nicolaasstemming plotseling
over Nederland komt, met de sfeer van
Kerstmis in het zicht dan blijft de tropen
zon blakeren op Hollandse hoofden en dan
zal er menige gedachte naar thuis vliegen,
zo van: „Hè, een luie stoel bij de haard
zou ook wel eens weer wat zijn".
De luie stoel noch de haard kunnen
overgestuurd worden, hoe graag de NIWIN
het overigen;? zou willen proberen, maar
een klein stukje Kerstmis valt wel binnen
het bereik der mogelijkheden.
Dat kleine stukje kan Nederland ver
schaffen in de vorm van een Kerstpakket;
waarde vijf gulden, inhoud sigaretten,
chocola en wat dies meer bij een Kerst
feest hoort. Maar daar is geld voor nodig,
geld om liefst alle mannen daar een pak
ket te geven. De NIWIN zet alles op haren
en snaren, om de centen binnen te krij
gen en ook in IJmuiden komt een actie op
gang. We hebben al aangekondigd, dat
Zondag in het Patronaatsgebouw het blij
spel van Henk Bakker „De ridder van de
Kouseband" gegeven wordt en ook op an
dere manieren hoopt men de beurs van de
NIWIN te spekken. Want elke 5, die er
binnen komt, is goed voor een „etiket".
Op dit etiket komen naam en adres van
de milde gever en later wordt het met een
pakket naar Indonesië verstuurd. De on
langs gehouden boottocht voor ouden van
dagen had onder meer als resultaat, dat
er 30 pakketten verstuurd kunnen worden.
„Advendo" dat Zondag de „Ridder" voor
haar rekening neemt, doet dit belangeloos,
maar de costuums en de zaal kosten na
tuurlijk geld. Zou het Kerstfeest van de
soldaten overzee niet een stampvol Pa
tronaatsgebouw waard zijn?
De „Ewald" marktte
in Engeland
De IJmuidense stoomtrawler Ewald
(IJM 48) welke regelmatig de verse ha
ringvangst beoefent, is met de laatste reis
op de verse vis af geweest. Met een flinke
buit kwam de trawler deze week in een
Engelse haven; de besomming was bijna
f 10.000. Nadat de vangst verkocht was,
is de trawler weer ter haringvisserij ge
togen.
Naar alle waarschijnlijkheid zal een Spaanse
handelsdelegatie medio October naar ons land
komen om besprekingen te voeren over het af
sluiten van een nieuw handelsverdrag. Het oude
handelsverdrag tussen Spanje en ons land loopt
op 1 October af.
Tenlastelegging tegen
taire liga" is gereed
„mili-
Naar het Bulgaarse nieuwsbureau meldt,
heeft 't openbaar ministerie van de recht
bank te Sofia de tenlastelegging gereed
tegen 32 leiders en leden van een „militaire
samenzwering", welke de „militaire liga"
werd genoemd.
De „militaire liga" wordt beschuldigd
van samenzwering om gewapenderhand de
regering van „het vaderlandse front" om
ver te werpen, en zij zou in verband heb
ben gestaan met de onlangs terecht ge
stelde leider der oppositie, Petchof.
De Engelse houding.
Op de vraag of Groot-Brittannië even
veel interesse zou tonen in het lot van de
generaal Demitrios Partsalides, de secreta
ris-generaal van de Griekse pro-commu
nistische E.A.M., die door het militaire
hof te Corinthië berecht zal worden, als
in het lot van Petchof, heeft een officiële
woordvoerder van het Britse ministerie
van Buitenlandse Zaken geantwoord, dat
Groot-Brittannië altijd een grote belang
stelling aan de dag zal leggen voor eerlijke
berechting in de gehele wereld.
De woordvoerder zeide, dat er bepaalde
landen zijn, zoals Bulgarije, waar de Britse
regering krachtens de jongste vredesver
dragen de taak heeft tot daden over te
gaan, indien de politieke vrijheden wor
den aangetast.
De „Polesië" ramt
een Duitse boot
Donderdagavond heeft de Polesië uit
Gdynia, die ook in IJmuiden geen onbe'
kende is, een boot uit Cuxhafen zodanig
aangevaren dat deze zonk. De Polesië is
met veertien opvarenden van de Duitser
naar Gdynia opgestoomd.
Satellieten-conferentie
in Belgrado
Te Belgrado is een conferentie
gehouden ter bevordering van goede be
trekkingen tussen de Sovjet-Unie en de
andere Oost-Europese landen.
Aanwezig waren gedelegeerden van de
Sovjet-Unie, Polen, de Sovjet-Russische
zóne van Duitsland, Tsjecho-Slowakije,
Oostenrijk, Hongarije, Bulgarije, Roeme
nië en Joego-Slavië.
Illegale immigranten
voor Palestijnse kust
De Britse zee- en luchtstrijdkrachten,
die belast zijn met de bewaking van de
Palestijnse kust, zijn gealarmeerd, daar
een Brits schip, dat zich in volle zee be
vindt, melding heeft gemaakt van vier
a zes kleine schepen, die trachten de kust
te bereiken.
TWEEDE KAMER
Regering blijft het nodig achten, te streven naar samen-
icerking met constructieve elementen in de republiek
(Van onze parlementaire redacteur)
Excellentie Beel moge slechts ad interim
aan het hoofd van Overzeese Gebiedsdelen
staan en dat nog sinds kort, dit heeft hem
niet belet een buitengewoon knap betoog
te leveren naar aanleiding van het Indone
sische beleid der regering en van het daar
over gevoerde Kamerdebat.
Als premier heeft hij zich uit de aard der
zaak trouwens voortdurend met de proble
men in kwestie moeten bezig houden.
Zodoende bleek hij in staat goed en over
tuigend voor de dag te komen. Duidelijk
toonde hij aan, dat de regeringsverklaring
wel degelijk heel wat positiefs en construc
tiefs omtrent het verder te voeren beleid
inhield. Zijn rede getuigde in menig opzicht
van begrip voor de werkelijkheid, gecom
bineerd met een fantasie, in de zin van
voorstellingsvermogen, waarover de wer
kelijke staatsman dient te beschikken. En
bij dit alles kwam bovendien, dat hij blijk
gaf- van behendige politieke stuurmans
kunst. Met name sprak dit uit de wijze
waarop hij enerzijds de felste oppositie
man, de heer Schouten (A.R.) bepaald in
een hoek wist te drijven, anderzijds baande
hij zodoende de weg om voor zover aan
vankelijk de afstand tussen hem en prof.
Logemann, de woordvoerder van de Partij
van de Arbeid hier en daar nog vrij groot
had geschenen, deze aanmerkelijk te ver
kleinen. Natuurlijk liet hij tevens niet na,
goed te doen uitkomen hoezeer de aanvoer
der van de andere regeringspartij, prof.
Romme (K.V.P.) alle aanleiding had om
replicerend nog eens ter dege te onderstre
pen, dat hij het beleid van het kabinet vol
komen kon steunen.
De politiële actie.
Wat het politieel optreden aangaat, ver
namen wij, dat de militaire adviseurs zich
niet tegen het. beperkt karakter daarvan
hadden verzet. En prof. Logemann kreeg,
met verwijzing naar de Handelingen, te
horen, dat in Juli reeds voorop had gestaan,
dat het doel niet alleen was, aan de on
houdbare toestand een einde te maken,
maar ook betere voorwaarden te scheppen
voor verwezenlijking van de beginselen
van Linggadjati. Later pas was het in zo
verre op een teleurstelling uitgelopen dat
tengevolge van allerlei aanvankelijk niet
aanwezige factoren de destructieve elemen
ten een tijdlang in de nieuw bezette ge
bieden te veel ondermijnende actie hadden
kunnen voeren.
Vasthoudende aan haar overtuiging, dat
de Veiligheidsraad niet bevoegd was ge
weest tot zijn resoluties, had de regering
gemeend zich desondanks van haar kant
niet als een onwillig lid van de internatio
nale gemeenschap te moeten gedragen. Met
een weglopen van mr. Van Kleffens zou-
De „Piet Hein" in Den Helder teruggekeerd
i
1 1 J
.Mra.. -r~
Sèr'fJJwarw <""p "Wm.: r fff dm. 1
•V tffffr Hfffffffftf??
mmmgw
j -
"'T Tg
Na een verblijf van bijna twee jaar in
de Indische wateren is Hr. Ms. torpedo-
bootjager „Piet Hein", onder commando
van kapitein-luitenant ter zee A. Mole
naar in Den Helder teruggekeerd. Vóór
de politiële actie werden in Australië le
vensmiddelen en medicamenten ingesla
gen. welke onder de noodlijdende Indone
sische bevolking werden verdeeld. In de
Grote Oost werd een bezoek gebracht aan
gebiedsdelen, waar zich nog nimmer na de
bevrijding van de Japanse overheersing
een Nederlands oorlogsschip had vertoond.
Bij de politiële actie verleende de „Piet
Hein" assistentie. De torpedobootjager is
in het bezit van de blauwe wimpel, door
de commandant van het zusterschip „Kor-
tenaer" uitgeloofd voor het marinevaar-
tuig dat de reis naar Indië in de kortste
tijd zou volbrengen. De „Piet Hein" voer
in 1945 binnen 15J4 dag van Chatham
naar Java.
Op 26 Augustus jl. vertrok de „Piet
Hein" van Priok. Vrijdagmorgen begaf
Schout bij Nacht J. J. L. Willinge zich in
IJmuiden aan boord, waar hij schip en
bemanning inspecteerde. Op de rede van
Den Helder las hij een telegram voor van
de Inspecteur-generaal der Koninklijke
Marine, Prins Bernhard, waarin de opva
renden welkom werden geheten in het va
derland.
Op het havenhoofd speelde de mariniers
kapel het Wilhelmus. Familieleden en dui
zenden belangstellenden juichten de be
manning hartelijk toe.
den wy allesbehalve gebaat zijn geweest.
Wij stonden er aanvankelijk heel slecht
voor en juist dank zij het blijven van mr.
Van Kleffens en het door hem ter tafel
brengen van constructieve voorstellen (con
sulair rapport-Commissie van Drie voor
goede diensten) was het eindresultaat voor
Nederland heel wat gunstiger geworden
dan het zich eerst liet aanzien.
Sprekende over de concrete en construc
tieve voorzieningen voor de naaste toe
komst, waarmee de regering zich bezig
houdt, verklaarde de premier, dat inmid
dels op, economisch gebied reeds allerlei
gedaan en bereidt is: in 1948 zal de tin
productie van Banka en Billibon vermoe
delijk meer bedragen dan in 1939. Voorts
kon hij gewagen van haven- en wegenver
betering sinds de politiële actie, van voor
uitgang in de nieuw bezette gebieden wat
de rijstdistributie en de gezondheidszorg
betreft.
Het collegiaal orgaan naast de luitenant-
gouverneur-generaal denkt de regering
zich geheel binnen de grenzen van de
Grondwet. Toen hij het over dat nieuwe
orgaan had, bracht de premier dank en
hulde aan de heengaande Commissie-
Generaal.
De beginselen van Linggadjati blijven
aldus dr. Beel de grondslag vormen voor
de reconstructie van het Koninkrijk. Om
trent de samenstelling en bevoegdheden
van de in te stellen centrale organisatie
(voorloopster van een federale regering)
zal eerst overleg met de Indonesische ver
tegenwoordigers gepleegd worden en daar
na zal het dan eventueel tot noodzakelijk
gebleken wetgevende bepalingen komen.
Doel der Grondwetsherziening.
De aanstaande beperkte Grondwetsherzie
ning beoogt de mogelijkheid te openen,
voorbereidingen voor de staatsrechtelijke
structuurwijziging te treffen zonder dat
dan constitutionele slagbomen in de weg
staan. Of men later het nieuwe weer in een
volgende Grondwetsherziening zal bezege
len Is nog geenszins beslist, zodat prof.
Logemann zich hierover thans niet onge
rust behoefde te maken. Met deze afge
vaardigde was de premier het volkomen
eens, dat het Indonesisch probleem nu een
maal in de internationale verhoudingen
betrokken was. Intussen moet men zijns
inziens wel beseffen, dat de door de Com
missie van Drie te bewijzen goede dien
sten alleen betekenen het tot elkaar bren
gen van de partijen om samen te gaan over
leggen. Hiertoe is de regering bereid, mits
blijke, dat in de republiek voldoende con
structieve elementen hetzelfde willen.
In tegenstelling tot de heer Schouten,
achtte hij het nodig en mogelijk naar sa
menwerking met hen te streven. Onjuist
was het van de A.R. woordvoerder, die
constructieve elementen met de destruc
tieve krachten over één kam te scheren.
En evenzeer keurde Excellentie Beel het
verlangen van de heer Schouten af om
deze republiek te vernietigen. Iets anders
was, dat hij niet bij voorbaat een her
nieuwde poiitiële actie, doch slechts als
uiterste middel en na afweging tegenover
hetgeen er internationaal in de weegschaal
zou liggen, wilde uitsluiten Maar dan zou
het toch alleen moeten zijn om gevaarlijke
ziektekiemen uit te snijden teneinde de
mogelijkheid te scheppen tot. gezondmaking
van het lichaam. Hier kon men wel heel
duidelijk het radicale verschil tussen de
premier en de heer Schouten beluisteren,
hetgeen eveneens het geval was, toen dr.
Beel er de nadruk op legde dat men oog
moet hebben voor het bestaan van het
nationale streven Ln het Verre Oosten en
voor ons principiële uitgangspunt, al voor
handen in de Koninklijke rede van 7 De
cember 1942. van vrijwillige samenwerking,
dus van overleg.
Motie-Schouten.
Een door de A.R. woordvoerder bij de
verder weinig om het lijf hebbende replie
ken voorgestelde motie, welke per sé wet
telijke regeling van het collegiaal orgaan
en van de centrale organisatie verlangde,
wees de minister-president af, aangezien
zij de handen van de regering te zeer zou
binden. Deze motie zal dus Dinsdag zeker
worden verworpen, evenals een onaan
nemelijk genoemde communistische motie,
welke weerspiegeling was van wat Gromy-
ko in de Veiligheidsraad had voorgestaan.
DE OUD-BURGEMEESTER VAN
ST. MICHIELSGESTEL
VRIJGESPROKEN DOOR TRIBUNAAL.
Voor het Tribunaal te 's-Hertogenbosch
verscheen Vrijdag de heer H. Gh. J. Roe-
lofsz, oud-burgemeester van St. Michiels
gestel. De uitspraak luidde, dat niet be
wezen was dat desbewust tegen de belan
gen van de Staat der Nederlanden ge
handeld is en dat er derhalve geen aanlei
ding is tot het opleggen van enige maat
regel welke dan ook.
