IJmuider Courant Dat Tekort De Arabische Liga bereidt zich op guerilla en boycott voor Gespannen situatie in Voor-lndië De „Willem Ruys" vrijwel voltooid i Weerbericht No. 18747 gennemerlaan 154, Tel. Redactie en1 Sistratie 5437 - Haarlem: Gr. Houtstr. 93, ^dpuni Directeur Hoofdredacteur 15054. Z,R SPaarne V2' TeL 1271S. 10132. Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom KENNEMER EDITIE VAN HAARLEMS DAGBLAD Maandag 29 September 1947 Verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feest dagen. - Abonnementsprijs per weelt 31 cent. per kwartaal 4,Franco per post 4,50 - Giro rekening 273107 ten name van Haarlems Dagblad. Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem it TEVEN nu bijna twee-en-half jaar W onze bevrijding van het Duitse juk een staatsbegroting voor 1948 in- fr px een geraamd tekort van het- anderhalf milliard pleegt te noe- maar 1566 millioen gulden is. Het is pen,Wn tekenend dat in het spraakge- "llï5. .«..en-zestig millioenverwaarloosd braüc zes. Maar het is een ontzaglijk bedrag er- n 7Pbegroting eri de bijbehorende Mil- n nota hebben bij veel mensen, die 1 dp'ze dingen plegen na te denken, een °?r.Ttteliike stemming gewekt. Die wordt 0:1 T door de omstandigheden waarin T?M°°en en door zulke commentaren als van Financiën zelf gaf, toen hij het een nietige decimaal QC"'nflatoir karakter van déze begroting f'f Lvende en schreef over ernstige en die onze economie bedreigen. Daar ?eT2/en dan wel weer hoopvolle woorden wevoegd onder voorwaarde dat fn&and voldoende hulp verstrekt en meteen verwijzing naar het Plan- Ku maar de slotsom is tot geen thdd Wij zijn Hollanders en dit ziet *eruS»?tpp'pI genoeg uit. Bovendien beroept 7 minister zich telkens weer op de nood- .^an groter besparingen door de bevol- pn wij weten allemaal dat die niet te SXten zijn bij een zo ongunstige ver- t'lnff tussen lonen en prijzen als zich •Vvoordoet. Het is niet alleen een algemeen verschijnsel geworden, dat »n de grootste moeite heeft om er te Sen, maar velen komen er niet. Van die kan men dus met alleen geen extra- b-narinsen verwachten, maar ook van hun 2 besparingen is geen sprake meer De lïnirfer 'heeft 'bij een vorige gelegenheid ÏÏd dat hij hoopt op een categorie die S wél degelijk besparingen kan maken. m0fle bestaan, maar haar prestaties Sen niet voldoende zijn. Dit is trouwens 'v een zaak, die men alleen met reken- ketjes kan oplossen. De hoofdzaak is, S osychologische aard. Men zal he Hol ders weer in een sfeer moeten brengen, curin zij zich bij hun traditie thuis voe den waarin de meesten in hun hart graag L, Zouden keren. Ik bedoel de sfeer, rarin de tering naar de nering wordt ge- Qie ontbreekt nog steeds. En die kan •'"een geschapen worden als de Staat erin rcr'aat en met meer kracht naar een tuitend begrotingsbeleid streeft. Dat is noodzakelijk. Ik geloof dat de volksver tegenwoordiging, beantwoordend aan de tok die deze term inhoudt en dus de stem ming in de bevolking tot uiting brengend, m moeten besluiten tot vele besnoeiingen CP de uitgaven in deze begroting en dus tel het opheffen van een aantal diensten en 1st opgeven van voornemens, die boven cae economische stand gaan. Want de tiring naar de nering zetten betékent niet £enering van vroeger tijden, maar die van ieze tijd, die slecht is. Zij is verbeterd sinds 1915, maar toen was zij dan ook verschrik kelijk slecht. Dat zegt dus niet zoveel. De minister heeft een inflatoire tendenz ;ok in deze begroting niet kunnen ontken en, Is hij zich wel bewust van het feit, Jat die doorwerkt en zich gelden doet in tót particuliere en bedrijfsleven? Ziet hij niet teveel als een wetenschappelijk financieel en economisch probleem, zonder ich te verdiepen in de psychologische fac toren, Er is talloze malen en in vele toon aarden betoogd dat wij sinds de oorlog zwaar verarmd zijn, maar het Nederlandse leven geeft daar geen overeenkomstig beeld van. Het wacht nog steeds op het overtui gende voorbeeld dat van hogerhand moet Ismen en dat alleen komen kan in de vorm van een uitgesproken versobering, ook (ja: juist) als een algemene verhoging van de bonstmdaard op korte termijn noodzake lijk zou blijken. Hetgeen ons bij de huidige stand van zaken geenszins verwonderen zou. Versobering is een moeilijke zaak, maar de noodzaak dat de Staat erin voorgaat wordt steeds scherper gevoeld. Het is ze ker dat de grote meerderheid der bevolking er zich van bewust is, dat van overheids- wrge lang niet zuinig genoeg wordt be teerd, En dat is een zachte weergave van de heersende mening. Weinig mensen be grijpen de finesses van het begrotings beleid en de financiële techniek die daar- can verbonden is, maar zeer velen lezen over het enorme tekort van 1566 millioen pet verbazing en ergernis, denken aan de kwellende belasting die hun zoveel zorg veroorzaakt en vragen zich af of zij eigen- kjk bezig zijn, geld te storten in een bodem loze put. Want welk uitzicht is er nu eigenlijk op een sluitende begroting, waarvan iedere gewone „man in the street" tenslotte toch teel goed weet en voelt, dat zij de enige normale, gezonde toestand weergeeft? Wan neer zal die in het huidige 'tempo bereikt worden? De staatsschuld is al enorm: sinds de bevrijding is zij blijven toenemen en nu, '.weeënhalf jaar, ziet men weer nieuwe «neming in het vooruitzicht. Dit alles -eert geen goede uitwerking op de stem- nnng in den lande, dit alles wekt een sfeer wn onzekerheid en ongeloof. Het geeft op ®t ogenblik geen aanleiding om rampen te voorspellen maar wel omdat wij in een «socratisch land leven de noodzaak ronduit en niet zonder hoop op sober er beleid aan te dringen en daarbij op begrip van de sfeer en de verhou- die zich doen gelden. R. P. Steekproef CCD-ambtenaren «dsucces Diefstallen in ziekenhuis te Lochem ontdekt Ambtenaren van de CCD namen een -^proef bij de goederenverlading op het 'Cv Peventer en vonden in een eierkist hoeveelheden suiker, koffie, i't®,en ^dere artikelen, zoals een aantal jj en vorken, verpakt in een oude as- Op de kist stond niet alleen de naam i. e geadresseerde, iemand in Apel- 4 n»ar °°k die van de afzendster, h* t' 7' te Lochem. Het bleek, dat zij C 7°-d van de huishouding in het zie- U?7s'^as- Een onderzoek bracht aan het fenw S°ederen in de kist uit het zie- Vsn ^s. Wai'en ontvreemd. In de kamer vek 0 j B' 511 ket zusterhuis werden nog tofstói 6jen ^vonden welke zij zich had taBnh vL- .^eS- E. die van Oostenrijkse fe»1d i.s' had misbruik gemaakt van toen de directrice van het c&irfilu We2?ns ziekte enige weken geen v - *°n uitoefenen, om levensmidde- ARABISCHE WERELD ROERT ZICH: De politieke commissie der Arabi sche Liga heeft op een bijeenkomst te Sofar (Libanon) een resolutie aange nomen om alle mogendheden, die steun verlenen aan de aanbevelingen van de commissie der UNO voor Palestina economisch en cultureel te boycotten. Tevens werd besloten, dat de Palestijnse Arabieren zelf een guerilla zullen leiden, in het bijzonder nu de Arabische hoge commissie van Palestina zich bereid heeft verklaard om 100.000 strijders aan te werven. Leden-staten van de Aragische Liga zul len hulp verlenen in de vorm van man schappen, materiaal en geld en de zorg voor gewonden en vluchtelingen op zich nemen. Op verschillende plaatsen zullen speciale opleidingscentra voor de onder grondse oorlog worden gevormd en in de gehele Arabische wereld zullen collectes worden gehouden ter bevordering van een „heilige oorlog". In Marokko. „ïstiqlal", de onafhankelijkheidspartij van Marokko, heeft aan Trygve Lie, secre taris-generaal der UNO, een memoran dum doen toekomen, dat door de commis sie voor de vrijheid van Noord-Afrika ter publicatie aan de pers is verstrekt. „De overheersing van Frankrijk in Ma rokko moet onmiddellijk eindigen en een democratische staat, geleid door de sultan Sidi Mohamed Ben Soessef, moet in Ma rokko worden uitgeroepen", aldus luidt de voornaamste inhoud van dit memorandum. Arabisch leger bij Damascus? Reuters correspondent te Cairo meldt, dat volgens niet bevestigde berichten in de nabijheid van Damascus een Arabisch leger ter verdediging van Palestina wordt gevormd, dat reeds 45.000 man sterk is. Volgens het Arabische weekblad Rose El Joesef, heeft in Syrië een algemene mo bilisatie plaats sinds het verschijnen van de rapporten van de commissie der UNO voor Palestina. Irakse officieren zijn te Damascus aangekomen. Steeds komen groepen jonge mannen uit de Libanon, Irak, Transjoixianië en Palestina, die dienst willen nemen. De meeste opleidingsoffi cieren komen uit Egypte. Volgens het eerder genoemde weekblad wil Fawzi El Kawoekdji, de leider der Palestijnse Ara bieren, die het bevel over deze strijdkrach ten zou voeren, onder niemand anders en huishoudelijke artikelen öeW ZÜ is gevankelijk naar Al- QJ0 overgebracht. Gruweldaad in concentratie kamp Vught berecht Levenslang tegen Katja S. geëist De procureur-generaal bij het Bijzonder Gerechtshof te Amsterdam heeft levens lange gevangenisstraf geëist tegen de thans 23-jarige dienstbode Catharina Maria S., die „Aufseherin" is geweest in de vrouwen afdeling van het concentratiekamp Vught en die door de vrouwelijke gevangenen wegens haar onmenselijk optreden gehaat werd als geen ander. In Januari 1944 hadden de vrouwen in haar midden een verraadster ontdekt en haar het^haar afgeknipt. Als strafmaatregel werden op .15 Januari 1944 negentig vrouwen in twee kleine cel len geperst. „Katja", zoals de „Aufseherin" genoemd werd, stond er lachend bij. De volgende dag, toen de deuren werden ge opend, strompelden slechts veertig vrou wen naar buiten. De anderen waren dood, bewusteloos of waanzinnig. De veertig vrouwen werden door Katja in een andere cel gestopt en opnieuw vier en twintig uur op dezelfde onmenselijke manier opgeslo ten." Thans, nu Katja zich voor. deze gruwel daden had te verantwoorden, wist zij op de vragen van de president niets anders te zeggen dan „Ik kan het mij niet herinne ren" De procureur-fiscaal noemde haar een dierlijk wezen, dat op schandalige ménier is opgetreden. Hij eiste, rekening houdend met haar jeugd, levenslange gevangenis straf. Op 10 October volgt de uitspraak. De consulaire commissie is klaar De zes consuls te Batavia hebben heden hun onderzoek beëindigd met een bespre king van 2 uren met Nederlandse militaire en burgerlijke leidende autoriteiten te Ba tavia. Zij bespraken hierbij ^bepaalde as pecten" van hun onderzoek. Luitenant-generaal Spoor was heden aanwezig toen de consuls de Nederlanders eenzelfde lijst voorlegden als zij de vorige week aan de republikeinse autoriteiten te Djokja hebben overhandigd. De vragen, die zowel schriftelijk als mondeling gesteld werden, betroffen militaire, economische en algemene aspecten van het geschil. De consulaire commissie is begin Sep tember begonnen met informaties in te winnen voor haar rapport betreffende het nakomen van de order om het vuren te staken. India wil in de Veiligheidsraad Naar te Lake Success van gezaghebbende zijde wordt vernomen, za.1 het nieuwe do minion India naar een zetel in de Veilig heidsraad dingen. In gewoonlijk welingelichte kringen wer den India's kansen echter gering geacht, daar de meerderheid der stemmende groe pen blijkbaar heeft besloten om Canada, Argentinië en Tsjecho-Slowakije te kiezen op de plaats van de uittredende leden: Australië, Brazilië en Polen. Scheeerzeep en huishoudzeep In de bonnenlij st, welke Donderdag ge publiceerd wordt, zal een bon voor scheer zeep worden opgenomen. Voorts worden bonnen voor huishoud zeep aangewezen. Kinderen uit de D- en El- groep krijgen dubbele rantsoenen huis- - houdzeep. vechten dan onder Aziz El Masri Pasja, de vroegere inspecteur-generaal van liet Egyptische leger. El Masri is, aldus Reu ters correspondent, een van de bekwaam ste strategen, die Egypte voortgebracht heeft. Hij is in 1945 uit een Egyptisch con centratiekamp ontslagen, waar hij was ge vangen gezet omdat hij in het begin van de oorlog een poging gedaan heeft om naar Duitsland te vliegen. El Kawoekdji heeft een groot gedeelte van de oorlog in Duits land doorgebracht. In 1936 riep hij zijn stamgenoten in Palestina tot „de heilige oorlog" op tegen Engeland. Rusland veranierikaanst Volgens het Sovjet-Russische blad „Vetsjernaya Moskwa" heeft de vrouw van een Mongoolse boer een vijfling ter wereld gébracht. Het zijn 3 jongens en 2 meisjes. Dit is de eerste vij fling in de Sovjet-Unie. Moeder en kinderen maken het goed. Achtling in China Een Chinese vrouw in de provincie Ho- pei heeft het leven geschonken aan een achtling, allen jongens, aldus meldt de Chinese krant „Sjen Pao". Eén der kinde ren is overleden, de overige zeven verheu gen zich in een perfecte gezondheid. De „Dudok de Wit" van de Noord-Znid. Hollandse Reddingmaatschappij is Zaterdag voor een oefentocht uitgevaren, nadat de Marine het gebied voor de kust mijnen-vrij had verklaard en haar toestemming had gegeven voor het oefenen met de bóót. Gewapend conflict tussen India en Pakistan niet onmogelijk De „Hindoestan Times", het blad van de congrespartij, dat over het algemeen de in zichten van de vice-minister-president weer geeft, houdt ernstig rekening met de moge lijkheid van een gewapend conflict tussen India en Pakistan en maakt de balans op van de militaire strijdkrachten der beide dominions. In een heftige aanval op de „voorgegeven bestuurders van Pakistan" stelt het blad de in India gebleven Mohammedanen voor als agenten van een nieuwe vijfde colonne van een vreemde mogendheid. Het blad trekt eveneens de loyaliteit in twijfel van de Engelse officieren en func tionarissen, die in dienst van de regering van India zijn gebleven. Het blad dringt verder aan op de vorming van een Hindoe- leger, de aanstelling van politieke commis sarissen in 'het leger en het burgerlijk be stuur en verklaart tenslotte, dat persvrij heid alleen toekomt aan landen, welke po litiek meer geschoold zijn dan India op hetj ogenblik. Gandhi's visie. Gandhi heeft gezegd, dat India en Pa kistan 'hun geschil in onderling overleg moesten oplossen en indien dit faalde, zou den moeten overgaan tot arbitrage. Mocht imen op deze wijze niet tot een overeenstemming komen, dan zou de enig overblijvende mogelijkheid een oorlog zijn. Gandhi zeide verder, dat er in een staat, waar hij aan het hoofd zou staan, geen po litie of militaire macht zou zijn. India's antwoord. Daar Pakistan een beroep op de domi nions heeft gedaan inzake de moeilijkheden in Voor-lndië, heeft India de Britse domi nions een uiteenzetting van eigen stand punt gegeven. De inhoud van India's mede deling is nog niet bekend. Op de vraag in sommige diplomatieke kringen geuit wat Pakistan in feite wenst worden verschillende antwoorden gegeven. Men acht het ten eerste mogelijk, dat Pa kistan met zijn actie de „zenuwenoorlog" tegen India voortzet. In de tweede plaats Republikeinse belangstelling op persconferentie van dr. v. Mook Dr. van Mook heeft op zijn persconferen tie nog verklaard, dat de Sultan van Pon- tianak een tournée zal maken door de Arabische landen om het Indonesische vraagstuk toe te lichten. In tegenstelling tot/de mening van Nadjamoeddm, dat een onparlementaire procedure is gevolgd, om dat hij op verzoek van de ministerraad van Oost-Indonesië door de president is ontsla gen in plaats dat de ministers zelf afgetre den zijn, omdat zij iiiet met hem samen konden werken, zeide dr. van Mook, dat het ontslag op democratische wijze heeft plaatsgehad. Men had te Makassar de keuze tussen aftreden van het gehele kabi net en het heengaan van een man met wie men niet langer meer kon samenwerken. Men koos het laatste en dit was de nor male procedure, aldus dr. van Mook. Tijdens deze persconferentie is dr. van Mooks aandacht en belangstelling getrok ken door het feit, dat er verscheidene re publikeinse journalisten aanwezig waren, hetgeen de eerste keer was sedert het in zetten van de politiële actie. Onder hen be vonden zich Mohammed Diah, hoofdredac teur van het blad „Masa Indonesia" en van de „Merdeka", die dr. van Mook verschei dene vragen stelde. Soedarpo van het voormalig republikeins Ministerie van Voorlichting te Batavia, Mochtar Loebis van Antara en de fotograaf van „Ipphos", het republikeinse fotobureau. acht men het mogelijk, dat Pakistan het probleem aan het oordeel van het gemene best wil onderwerpen en aldus tot een op lossing hoopt te geraken. Tenslotte imeent men, dat Pakistan wel licht de steun van de andere dominions wil hebben, voordat de zaak voor de UNO wordt gebracht. Joegoslaven maken Triest onveilig Naar van geallieerde zijde wordt bekend gemaakt, hebben de Joegoslavische autori teiten op 17 September 5 leden van de ci viele politie van het vrije gebied Triest, die zich" in de nabijheid der Joegoslavische grens hadden begeven, gearresteerd. Links bloc in Hongarije De communisten en de sociaal-democra ten in Hongarije zijn het eens geworden over een regeringsprogram. Het program ma omvat het in evenwicht brengen van de begroting, regeling der prijzen, het on derzoek naar onkreukbaarheid van politie ke personen en enige andere punten. De Hongaarse buitenlandse politiek zal onver anderd blijven. Internationale plannen Actie voor wereldregering Henry Usborne, Labourlid van het Engel se parlement en secretaris van de Engelse parlementscommissie voor een wereldre gering, heeft bekend gemaakt, dat hij een bezoek zal brengen aan Amerika om de steun der bevolking aldaar te verkrijgen voor een federale wereldregering. Usborne, die van oordeel is, dat de orga nisatie der UNO de vrede niet zal kunnen handhaven, heeft aan de pers verklaard, dat het plan tot het vestigen van een we reldregering de verkiezing in verschillende landen noodzakelijk maakt van volksverte genwoordigers in een wereldparlement, dat als enige over strijdkrachten en atoom energie, over een wereldbank en de voed selproducten der gehele wereld zou moeten beschikken. Usborne voegde er aan toe, dat de actie voor een wereldregering in België, Neder land, Frankrijk, Duitsland, Zweden en De nemarken reeds bemoedigende resultaten heeft bereikt. Economische eenheid Churchill's beweging voor een Verenigd Europa heeft een verklaring uitgegeven, waarin het programma voor economische actie, voorgesteld door de conferentie der 16 landen over het aanbod van Marshall, met instemming wordt- begroet. De verkla ring is ondertekend door Churchill, voor zitter van de Jsngelse, Herriot, voorzitter van de Franse commissie der beweging, en van Zeeland, voorzitter van de Europese Economische Bond. Volgens deze verklaring leidt het pro gramma „Europa" langs de enig mogelijke weg tot herstel. De beweging voor een Ver enigd Europa vertrouwt, dat het niet al leen als een middel om tijdelijk Ameri kaanse hulp te verkrijgen zal worden be schouwd, maar eerder als een eerste stap naar het ontvouwen van een veel stout moediger plan voor een progressieve ken blijvende verbetering van het leven en'de hulpbronnen van het continent. In de ver klaring wordt de hoop uitgesproken op een permanente internationale samenwerking. Belgische bezwaren tegen Ruhr-plan De Belgische regering heeft in een offi cieel schrijven aan de Britse minister van Buitenlandse Zaken, Bevin, kennis gegeven van haar standpunt ten aanzien van de Brits-Amerikaanse voorstellen betreffende de toekomst van de mijnen in het Ruhr- gebied, .zoals eerder deze maand te Washington opgesteld. De Belgische rege ring stelt zich in dit schijven duidelijk critisch tegenover het voorstel, de verant woordelijkheid voor het beheer van de mijnen in Duitse handen te stellen, ook al zouden de mijnen aan Brits-Amerikaanse controle onderworpen blijven. De critiek is gebaseerd op het geloof, dat een en ander zou resulteren in een gevaarlijke concen tratie van madht in Duiitse handen. Even als de Nederlandse en Franse regering is ook de Belgische bedacht op waarborging van Belgisch eigendom in het Ruhrgebied; zij zou de voorkeur geven aan een regeling, waart)ij de mijnen, waarvan de meerder heid der aandelen in Belgisch eigendom is, door Belgen beheerd worden. De Belgische verklaring bevat echter geen suggestie om het Brits-Amerikaans controle-lichaam uit te breiden met vertegenwoordigers van de regeringen van Frankrijk, België, Luxem- burg en Nederland. Nu van Franse, Belgische en Nederlandse zijde de standpunten zijn toegelicht en de regering van Luxemburg niet van plan is een speciaal memorandum over dit onder werp aan te bieden, verwacht men dat spoedig (met de uitvoering van hét te Washington opgestelde plan een aanvang zal worden gemaakt. Rangeerder verongelukt De 30-jarige ongehuwde Hoogoven- rangeerder J. Res uit Castricum werd Zondagmiddag by een botsing tussen twee locomotieven zo ernstig gewond, dat hij na aankomst in het Rode Kruisziekenhuis overleed. Morgen wordt een proefvaart op zee gemaakt De „Willem Ruys", het nieuwe vlagge- schip van de Rotterdamse Lloyd en tot dus verre het grootste na-oorlogse schip, dat in de vaart komt, is thans vrijwel vol tooid. De „Willem Ruys" is na de „Nieuw Amsterdam" het grootste Nederlandse schip. Het meet 21.500 bruto registerton en heeft een waterverplaatsing van 22.700 ton. Met de bouw werd reeds in 1939 bij de maatschappij „De Schelde" in Vlis- singen begonnen. Tijdens de oorlog werd met de bouw geen haast gemaakt, daar men wilde voorkomen, dat de Duitsers het schip -in gebruik zouden nemen. Zondagmorgen vroeg heeft men het zee kasteel van de binnenhaven naar de bui tenhaven verhaald. Dit was geen gemak kelijk werk, daar het 194 meter lange en 25 meter brede gevaarte onder andere een vrij smalle sluis moest passeren. Niette genstaande de straffe wind gelukte deze manoeuvre in recordtijd. Met drie sleep- smalle sluis boten aan de achter- en twee aan de voorsteven werd de „Ruys" achterwaarts door de sluis getrokken. In de buitenhaven werd het schip gekeerd, waarna het op de rede van Vlissingen voor anker ging. Vandaag hebben technici de diverse in strumenten en installaties van de „Willem- Ruys" gecontroleerd. Morgen zal het schip zee kiezen om te manoeuvreren, machines en navigatie-instrumenten te beproeven en daarna de „volle krachtproef" te nemen. Deze z.g. werftocht, wel te onderscheiden van de technische proefvaart, welke eerst in de tweede helft van November zal ge schieden wanneer het schip geheel klaar is, gaat in Zuidelijke richting. Naar alle waarschijnlijkheid zal de „Willem Ruys" Donderdag of Vrijdag naar Rotterdam komen, waar het schip aan de kade van de Rotterdamse Lloyd verder zal worden in gericht. Na de werftocht zal de „Willem Ruys" enige dagen in het droogdok gaan bij de werf „Wilton-Feijenoord" waar men de laatste hand zal leggen aan het onder water-gedeelte van het schip. Prof. R. Casimir zeventig jaar Apostel van de onderwijsvernieuwing Vandaag viert prof. R. Casimir zijn zeventigste verjaardag. Hij is heden ge huldigd door een comité onder voorzitter schap van oud-minister Dr. G. Bolkestein. Op 18 October volgt een huldebetoon in de kring van zijn vroegere schoolgenoten, namelijk bestuur, leraren en tegenwoor dige leerlingen van het Nederlands Lyceum in Den Haag. Casimir is dè man geweest van dit eerste lyceum in den lande (er zijn er nu tachtig, neutrale, bizondere, ge meentelijke, christelijke, rooms-katho- lieke), dat op instigatie van prof. dr. J. H. Gunning in 1909 opgericht werd door een groep ondernemende particulieren (J. W. IJzerman, J. H. Kann), onder toezicht van een curatorium van personen met zeer klin kende namen (mr. J. Limburg, ir. C. Lely, prof. dr. H. A. Lorentz, prof. dr. W. Nolen), zonder rijkssubsidie! De bedoeling was om de richtingskeuze H.B.S. of Gymnasium tot na de tweede klas te verschuiven en de studietijd van het Latijn en Grieks tot vier jaar te beperken. Casimir is de bezielende leider geweest an die nieuwe school, nieuw in opzet en organisatie, nieuw van geest! En zoals de nieuwe organisatievorm in de bijkans veer tig jaar van het bestaan van het lyceum een succes is geworden (wij vermeldden al, dat er nu tachtig dochterscholen zijn, in Haarlem en omstreken alleen al zes, waaronder twee gloednieuwe gemeente lijke, met tegen de 4000 leerlingen), zo is de nieuwe geest allengs doorgedrongen in het Nederlandse onderwijs. Allerlei dingen, die men ia de tegenwoordige tijd niet gek meer vindt en die overal zijn ingevoerd, werden Casimir en zijn staf in die eerste lyceum jaren als dwaas, onzinnig en on- paedagogisch verweten. Achteraf kan men het haast niet meer geloven, dat veertig jaren geleden een versterkt contact tussen school en gezin (ouderavonden, paedagogi- sche voordrachten voor ouders èn leraren), een vriendschappelijke verhouding van leraren en leerlingen (klasseavonden, schoolreizen, schoolkampen, schoolhuis- bezoek), een onderbreking van de geregel de gang van het onderwijs (jeugdconcerten, excursies, herfstvacantie, Mei-uittocht) hoogst afkeurenswaardig werden gevonden, bespot werden en absoluut veroordeeld. Dat is de grote betekenis geweest van Ca simir, dat hij, in paedagogicis leerling en volgeling van Jan Ligthart, de apostel is geweest van onderwijsvernieuwing en op voedingsverbetering, veertig jaar lang, in brede kring. Hij werd. hoogleraar in Lei den, nadat hij eerst enige jaren cursussen had geleid van de Studentenvereniging voor Paedagogiek aldaar. Door zijn enorme kennis en belezenheid, zijn phenomenaal geheugen, zijn boeiende, knappe voor dracht, zijn degelijke voorbereiding en zijn bergen-verzettende ^ïulpvaardigheid, werd hij de meeslepende mentor van tallozen, van studenten en jonge leraren, van ly ceumleerlingen, van ouders en onderwij zers, die zijn krantenartikelen lazen of zijn lezingen bijwoonden. Hij werd hogelijk vereerd, ook veel bestreden, gehoond en bespot, zoals dit steeds met markante per soonlijkheden het geval is. Maar hij heeft een stempel gedrukt op het Nederlandse onderwijs van zijn tijd. Schrijver dezer re gelen heeft het voorrecht gehad in zijii lange leven veel belangrijke mensen te ontmoeten. Maar een der meest indruk wekkende is prof. R. Casimir geweest, de man, die ten zegen was van duizenden in den lande en die wij op zijn zeventigste verjaardag van harte gelukwensen èn.... danken voor alles wat hij in het belang van onze volksbeschaving heeft nagestreefd en tot stand gebracht. Dr. A. DE VLETTER. Treinbotsing bij Zwolle Zes gewonden Zaterdagmiddag is de sneltrein uit Am sterdam, weike om 14.11 uur in Zwolle moet aankomen, bij het station Zwolle in botsing gekomen met een rangerende lo comotief. De beide locomotieven ontspoor den. Zes treinreizigers werden gewond; drie moesten naar een ziekenhuis worden overgebracht. De materiële schade was be trekkelijk gering. Des avonds omstreeks negen uur waren de sporen vrijgemaakt. Rijwielpad van Den Haag naar Zandvoort Noordelijk van Den Haag kan men over fietspaden door de duinen komen tot De Zilk, enkele kilometers ten Noorden van Noordwijkerhout. De bezetters hebben hier echter ten behoeve van hun aanvoer een. betonweg in de duinen van de Amsterdam se Duinwaterleiding aangelegd, reikend van Zapdvoort naar het Zuiden tot de provin ciegrens. De directie van de Waterleiding had reeds toegezegd deze weg in de toekomst, door het aanbrengen van een afrastering, voor het rij wiel ver keer open te stellen. Het wachten was dus op de schakel De Zilk grens provincie Noordholland. Naar de A.N.W.B. mededeelt, heeft de provincie Zuidholland thans in overweging genomen dit pad aan te leggen. PRESTATIECIJFERS DER MIJNWERKERS. De huidige prestatie per ondergrondse dienst van de Nederlandse mijnwerker be draagt ongeveer 65 procent van de gemiddelde prestatie in de jaren 1935/1938. Bij deze vergelijking moet in het oog ge houden worden, dat in het jaren 1935/1936 op de meeste mijnen Zaterdags niet werd gewerkt. Vergelijkt men de huidige presta ties met 1938 dan liggen deze op ongeveer 70 procent van de vooroorlogse. WISSELEND BEWOLKT Verwachting, medegedeeld door het K.N.M.I. in De Bilt, geldig van Maan- dagavond tot Dinsdagavond: Aanvankelijk tijdelijk vrij krachtige, later wat afnemende wind tussen West en Noord-West Wisselende bewolking met enkele buien. Koeler des nachts- 30 September: Zon op 6.37 uur, onder 18.22 uur Maan op 18.48 uur, onder 6.28 uur (Volle maan)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1947 | | pagina 1