Van loopeenden, suikerperen
en postzegels gesproken
De 9
Albert Camus, kunstenaar en moralist
Nieuwe uitgaven
Het magisch V-signaal klinkt nog
dagelijks uit millioenen radio's
Auto's bekijken in Parijs
DONDERDAG 30 OCTOBER 1947
3
interview met een barkeeper
lozen
„Reu*
schond 1
„reuze
alc meneer", zei Oskar en
;,ik angst in een glas moed,
De enige vliegen in de soep
luerzo ziin de loopeenden en de suiker
neren. Kijk, daar hejje weer zo'n gras-
arkiet. die hier de rubbernek komt uit
hangen.' Aflijn ik hoef maar effe naar d'r
postzegels te kijke en dan ben ik alweer
wu's1'
Oskar
yy's je iets duidelijker zou willen zijn
zeiden wij.
""kijk"» zei Oskar welwillend als altoos,
"n loopeend. dat is zo'n makker, die z'n
liraai nie^ ken vinde. Dan zit'ie hier en
dan zit'ie daar. Het eind van het drama
r. dat wanneer je gaat spiede waar
die gebleven is, je in de ruimte staat te
dure. Tien tege een is'ie de deur uit. Ver-
fete te betale heet dat. En een suikerpeer
een van moeders brave jongens, die
denkt dat'ie rijk kan worde door op een
kop koffie van twintig cente een kwartje
*g geve en dan een plakker terug te vra-
En een rubbernek is er zo een, die het
heen en weer heeft. Zo'n snaak, die over-
1 z'n roggebrood, z'n hoofd bedoel ik, om
1 hoekie steekt, rondkijkt met een postze
gel waarop duidelijk staat afgedrukt dat'ie
Lg nooit zo'n 'waardeloze penoze aan
schouwd heeft en vertrekt om in het vol
gende café tot dezelfde conclusie te ko-
m6En een postzegel Oskar?", zeiden wij.
"Een postzegel meneer", zei Oskar, „is
datgene wat wij rare kostgangers met
onze zelfoverschatting ons innemende ge
zicht plege teinoeme".
Juist", zeiden- wxj en keken eens m de
spiegel tussen de glazenkasten.
Er viel een kleine stilte, maar Oskar,
die uiteraard niet van stilte houdt, begon
meteen weer zijn visies op het mensdom
te spuien. Hij zei: „En dan heb ik ook een
broertje dood aan zwarte pieten. Als die
knapen voor zeven guide verteerd hebbe,
dan zwiepe ze een lappie van vijf-en-
twintig over de toonbank. Geef je ze dan
achttien guide weerom, dan zegge ze:
Ho, nou hejje nog niks voor jezelf. Jij
mot'toch ook ete. Knijp maar een tientje
af jonge". Ja en dat zegge ze niet zachies,
maar ze brulle het zo hard, dat iedereen
omkijkt om te zien waar die hongerlijer
opgesteld staat. Pijn in me hoofd me-
ne,/Toch heb je nog zo'n slecht leven niet
Oskar", vermaanden wij hem, „interessant
en zo. Wij bedoelen maar je ziet de men-,
sen nog eens van een andere kant".
,Ja van de andere kant van de toon
bank", zei Oskar cynisch en bood ons er
eentje „voor het huis" aan, „maar toe-
gegeve, je ken wel es lache in ons vak.
Laatst nog was het hier een beetje vro
lijk toegegaan. Affijn tegen een uur of
een, lage der hier zes met hun hoofd op
de balie te slape. Ze ware zogezegd niet
meer helemaal van deze wereld. As meeu-
we. Komt er nóg zo'n late feestganger
binnengespankerd, die kijkt het rijtje es
langs en zegt tege me: „Geef mij hetzelf
de Oskar".
„Sterk", zeiden wij, „da's glashard".
„Ja", zei Oskar, nadat hij ons weer eens
ingeschonken had, „ja, je maakt wat mee
hoor. En dan een hoop buitenlanders hè-
Ja ik spreek al een aardig mondje buite de
grens. Het enige waar je met buitenlan
ders mee op moet passe, is dat je boere
zo gauw voor Amerikane verslijt".
„Ben je al eens in het buitenland ge
weest Oskar?" vroegen wij.
„Wat dacht je", zei Oskar, „en niet zo
heel dichtbij hoor. De hele eerste wereld
oorlog heb ik in Engeland geslete. Yes sir.
Ik heb er Mata Hari nog gezien. Ik vond
er niks aan. Zo lenig' as de Maasbrug. Ja
en dan ben ik ook nog es op de Dardanelle
verschene. Moejje wete, ze maakte toen
een hoop reclame voor de koopvaardij.
Zo van „De kans van je leve, om wat van
de wereld te zien". Nou, ik dacht zo bij
mezelf, da's net wat voor pappie. Ik zag
me al renne langs de oevers van de Gan-
ges. Ik getekend en ja hoor daar ging'ie.
Op een troepentransportschip. Ammanoe-
lah, late we nou de Bosporus opkruise.
En die Turke maar paffe. As je scheer
water moest hale, liep je op je kieze over
het dek. Knijs uit, geef mij maar Mokum".
„Zo dat", zeiden wij wijs, „maar ver-
tel'es Oskar, wat moet een goeie barkee
per nou kunnen".
„Kijk", zei Oskar, „ten eerste moet
je goed kenne bome. En altijd vrien
delijk weze, ook as je zelf in een
saggerijne humeur ben. Je draagt ge
woon een masker. En dan tact hè, altijd
tactisch weze".
„Juist Oskar", zeiden wij, „als er nou
eens iemand is, die de je tactisch weg wil
hebben, wat doe je dan".
De barkeeper
Hij troont in zijn smetteloos witte jasje
voor een flessenkast, waarin een kleu-
rensymphonie van amber tot goud
straalt, uit de sherry, de rum, de whis
key, de port, de cognac en alle andere
drankjes, die de mens heeft uitgevonden
voor een korte tijd de zorg en de moe
heid van deze wereld te vergeten. Hij
glimlacht altijd vriendelijk, is altijd
tactvol en beleefd al is hij m,eestal
maar een heel gewone jongen en
uiterst discreet. Hij is de enige man ter
wereld, die immer bereid is te luisteren
naar en met u te praten over een onder
werp, dat hem eigenlijk helemaal niet
interesseert. Kortom hij is degene, die
het woord van dr. Johnson (en dat was
een wijs man) waar maakt: „Een stoel
in een kroeg is de troon van het men
selijk geluk".
„Dan", zei Oskar, „dan geef ik 'em dit"
en hij overhandigde ons een keurig ge
drukt kaartje, waarop met sierlijke let
tertjes stond:
Op uw bezoek wordt hier geen
prijs gesteld.
de Directie.
Wij maakten, gebruik van het moment,
dat Oskar tegen een net binnengekomen
bezoeker zei: „Wat zal 't weze monneer",
om stiekumpjes weg te sluipen.
Maar net hadden we de knop van de
deur in de hand, toen ons de stem der
wrake, in casu Oskars, ons in de oren
klonk met een daverend:
„Hé loopeend, waar gaat dat heen?"
Geslagen kwamen wij terug geslopen.
En Oskar voelde zich niet eens be
zwaard door de veel te hoge fooi, die wij
hem gaven. W. L. B.
Darius Milhaud weer in Parijs, De Franse
componist Darius Mtlhaud, die sinds 1940 in de
Verenigde Staten woonde, is naar Parijs terug
gekeerd. In Amerika schreef hij 50 werken, waar
onder de opera Bolivar", die in het komende
seizoen haar wereldpremière in Frank rijks
hoofdstad beleeft.
Artistieke ontmanteling. De directeur van het
Metropolitan museum te New York heeft mee
gedeeld, dal de Russen uit de Duitse musea der
Russische bezettingszone 2800 doeken hebben
weggevoerd.
Nu: de moeder van Mayerling. Willi Forst
is naar Londen gereisd om onder de productielei
ding van Arthur Rank in een historische film te
spelen, welke het leven van de Oostenrijkse
keizerin Elisabeth behandelt.
Componist- van-het.-,, Deutschtum"-cultus.
Naar aanleiding van haar 77ste verjaardag heeft
de weduwe van de componist Max Reger, een
Max Reger-instituut te Bonn opgericht. Jaarlijks
zai op Regers geboortedag, 19 Maart, een Max
Reger prijs worden toegekend, afwisselend voor
muzikale en wetenschappelijke arbeid. Reger-
instituten zullen worden opgericht in Engeland,
Amerika en Zwitserland.
Bekende paarden. Voor opnemingen van de
Engelse kleurenfilm „An ideal husband", naar
Oscar Wilde's toneelstuk, verschenen voor het
eerst sinds de bevrijding de Royal Horse Guards
in volledig uniform t.e paard in Hyde Park op
het doek. Zij bereden de paarden, die enige tijd
geleden door koningin Wilhelmlna werden ge
schonken aan de koning van Engeland.
Inleiding tot een treurspel. Onder auspiciën van
de technische commissie van het Belgisch-Neder
lands cultureel verdrag heeft het residentie
orkest onder leiding van Frits Schuurman voor
de Belgische nationale radio omroep een con
cert gegeven, waar de „Inleiding tot een treur
spel" van Henk Badings en „Piecola Sinfonia'
van Leon Orthel ten gehore werden gebracht.
Frans Sint Nicolaas cadeautje voor Nederlandse
componisten. Op Initiatief van de „Founda
tion for international exchange concerts" en in
samenwerking met radio-Straatsburg zal het
radio-symphonie-orkest aldaar onder leiding van
Victor Clowez op 5 December van 13.15 uur tot
14 uur een Nederlands programma uitzenden, dat
door alle Franse zenders wordt overgenomen.
Uitgevoerd worden het „Capriccio" van Hendrik
Andriessen, Partita voor strijkorkest van Daniël
Ruyneman, Muzeik voor hobo en strijkorkest
van Koos van der Griend en Fantasie op een
oud-Nederlands motief van Marius Monni
kendam.
sr j Geen overdaad bij prinses Elisabeth's huwelijk
Veilig verkeer is ieders belang
Wielrijders:
Maak gebruik van de rijwielpaden
Houd zoveel mogelijk de uiterste rech
terkant van de weg.
Rijd met niet meer dan twee wielrijders
naast elkaar.
Passeer verkeersheuvels altijd aan de
rechterzijde.
Geef tijdig een duidelijk teken als U
voornemens bent van richting te ver
anderen.
Wees voorzichtig bij het veranderen van
richting. Het geven van een - teken
geeft geen recht op voorrang. Integen
deel, op dezelfde weg heeft het recht-
doorgaande verkeer voorrang boven
het afbuigende verkeer.
■Rij wegkruisingen heeft een wielrijder
alleen voorrang boven snelverkeer als
hij zelf op een voorrangsweg rijdt
°ij nadering van een voorrangsweg
moet aan alle andere verkeer voor
rang worden verleend.
Op andere wegkruisingen heeft de wiel
rijder, als hij van rechts komt, alleen
voorrang boven ander langzaam ver
keer. Aan motorrijtuigen en trams
moet de wielrijder op die- kruispun
tenaltijd voorrang verlenen, onver
schillig of dit van links of van rechts
komt.
Rij verkeerslantaarns betekent niet al
leen rood licht, doch ook geel licht:
„stop".
U bij verkeerslantaarns moet
machten, stel TJ dan op vóór de stop-
streep en op het rechtergedeelte van
het voor V bestemde wegvak.
«jfff steeds voor een wit achterspat-
hord en bij duisternis voor een
brandend rood achterlicht en een wit
°f geel licht gevende lantaarn, die
hiet verblindend is.
f -
Een Engels circus, dat van plan is met Kerstmis in Londen een grote galavoorstelling
te geven, oefent naarstig om het programma perfect onder de knie te krijgen. - De
olifanten worden bij het droge weer in de open lucht „op hun kop gezet".
Franse literatuur
Van onze Londense correspondent)
Het is de wens van de Engelse konink
lijke familie, dat bij het komende huwe
lijk van prinses Elisabeth met Philip
Mounitbatten alle overdaad achterwege
blijft, omdat de tijden te ernstig zijn.
Dit besluit heeft algemene instemming
gevonden, hoewel sommigen gehoopt had
den, dat dit grote evenement ontsnappen
zou aan de versoberingsdrang. De voorbe
reidingen van de nu dus ietwat gekort
wiekte plechtigheid laten niet na wat
kleur te brengen in de grauwe atmosfeer
der dagelijkse zorgen. De menselijke fan
tasie heeft poëzie nodig. De bontmantel,
die de prinses van Canada ten geschenke
krijgt, is daarom belangrijker dan de laat
ste schermutseling in Lake Success. De
krenten en rozijnen, die uit Australië
kwamen voor de bruidstaart, verdringen
de teleurstelling over het tekort aan melk,
aardappelen en spek.
De prinses krijgt overigens maar twaalf
taarten, waarvan één de officiële zal zijn.
Toen koningin Victoria trouwde waren er
meer dan honderd, aldus vertellen met
weemoed degenen, die maar niet genoeg
kunnen krijgen van de goede, oude tijd.
Het „rantsoen" handschoenen, dat het
„Eerbiedwaardig Genootschap van Lon
dense Handschoenmakers" zoals deze gil—
debroeders heten, de prinses zal aanbie
den, zal dertig paren bedragen in plaats
van zestig, zoals gebruikelijk. De Franse
regering laat te Sèvres eèn speciaal, porce-
leinen- eetservies maliën. Jamaica zendt
rum en likeur.
Officieel moet worden tegengesproken,
dat er meer dan honderd meter zijde zou
worden gebruikt voor Elisabeths bruids
kleed. zoals een blad zich had laten wijs
maken. De japon zou, zo schreef dit blad,
het gewicht van de zwaarste bepakking
van een soldaat te boven gaan.
De prinses heeft in plaats van de tradi
tionele bruidsmuzïek uit Wagners „Lohen
grin" een mars van de -overleden Engelse
componist Hubert Parry uitgekozen. Oolc
voor het overige programma van het or-
Prof. dr. A. E. H. Swaen
overleden
Op 84-jarige leeftijd is te Amsterdam
prof. dr. A. E. H. Swaen overleden. Prof.
Swaen werd in. 1863 in Haarlem geboren.
In 1898 werd hij in Nijmegen leraar in de
Engelse taal. In 1904 werd hij benoemd tot
lector aan de universiteit te Groningen en
in 1941 volgde zijn benoeming tot hoog
leraar in de Engelse taal te Amsterdam,
welke functie hij tot 1933 bekleedde.
Prof. Swaen was lid van de Leidse
Maatschappij van Letterkundigen, lid van
het Hongaars Ornithologisch Genootschap,
voorzitter van de Nederlandse Vereniging
tot Bescherming van Vogels, ere-lid van
de British Falconersclub en lid van het
hoofdbestuur van de Vereniging' tot be
houd van Natuurmonumenten.
Van zijn hand verscheen in 1933 een
Engels woordenboek, waarvan hij het
tweede deel echter niet heeft kunnen vol
tooien. Prof. Swaen schreef onder andere
„De valkerij in de Nederlanden", waarin
.zijn liefde voor de vogels tot uiting kwam.
Het Britse koningspaar met zijn
twee dochters en de verloofde van
prinses Elisabeth.
gelspel in de Westminster Abdij heeft de
prinses voor het merendeel de voorkeur
gegeven aan Engelse muziek. De gebrui
kelijke huwelijksmars van Mendelssohn
zal tegen het einde worden ten gehore ge
bracht.
Het heeft heel wat stof doen opwaaien,
dat de prinses volgens het meestal niet
meer toegepaste voorschrift haar echtge
noot gehoorzaamheid zal moeten beloven.
Destijds is van kerkelijke zijde voorgesteld
het huwelijks-ceremonieel te modernise
ren, doch het parlement wilde er niet aan.
Een wijziging in de geldende tekst zou dus
onwettig zijn en dat is in dit geval on
duldbaar. De feministen nemen er echter
geen genoegen mee en hebben reeds in het
openbaar krachtig geprotesteerd tegen de
in hun ogen verfoeilijke onderwerping van
de vrouw aan de man. Bovendien rede
neren zij, hoe kan een toekomstige vorstin
gehoorzaamheid beloven aan een onder
daan?
In heb intussen prinses Elisabeths huwe
lijksgeschenken mogen bekijken. Een stof
zuiger, een radiotoestel, een divan, een
jampot, een parapluie, een theeblad, tafel
lampjes, jumpers, kousen, badhanddoeken,
lingerie. Kan het nuchterder? Het herinnert
ons er aan, dat ook een prinses een gewone
huisvrouw is.
Twee zalen van het intieme, door Hen
drik VIII gebouwde St. James Palace, dat
vlak achter het drukke Piccadilly ligt, zijn
thans herschapen in een soort warenhuis.
De artikelen liggen er uitgestald op lange
tafels of staan opgesteld langs de wanden
onder de grote historische schilderstukken.
Er zijn thans 450 geschenken ontvangen,
doch het meeste moet nog binnenkomen.
Het kostbaarste geschenk is een gedeelte
lijk in goud uitgevoerd dertigdelig toiletstel,
aangeboden door het corps diplomatique.
Voorts is er een moderne pendule, geschon
ken door ex-Koning Peter van Joego
slavië. Winston Churchill zond een luxe
editie van zijn zesdelig werk over de vorige
oorlog. Viscount Samuel schonk twee van
zijn boeken in een prachtband. Koningin
Mary gaf haar kleindochter een fraai ge
borduurd kamerscherm. De dichter John
Masefield stuurde het manuscript van een
speciaal- door hem voor dit huwelijk ver
vaardigd gedicht, de pianiste Harriet Cohen
zond een gramofoonplaat met een door haar
gespeelde opname.
Het geschenk van de Nederlandse rege
ring, dat uit een kristallen drinkstel be
staat, was nog niet aangekomen. Antieke
voorwerpen overheersen, zoals pendules,
kaarsenstandaards en schalen.
Het kleinste geschenk, niet groter dan
een knoop, was een magische steen uit het
Oosten, die geluk moet brengen.
De soberheid, waartoe deze tijden dwin
gen, was duidelijk weerspiegeld in de keuze
der geschenken. Het meeste was enkel
maar „gewoon", doch deze verzameling van
over het algemeen alledaagse artikelen was
ook een bewijs van de grote populariteit
van het paar, omdat de gevers afkomstig
zijn uit alle kringen der samenleving, die
met een eenvoudig gebaar blijk willen
geven van hun aanhankelijkheid aan het
Britse vorstenhuis
„La Peste" door ALBERT CAMUS,
Prix des Critiques, éd. Gallimard,
Paris 1947.
In 1942 'verscheen een korte roman, die on
danks zijn beperkte verspreiding sterk de aan
dacht trok: „lEtraniger" (De Vreemdeling) van
de in Noord-Afrika geboren Albert Camus. Het
ruim honderd bladzijden tellende boekje is een
van de belangrijkste tijdens de oorlog versche
nen romans. Kort daarna publiceerde Camus
„Le Mythe de Sisyp'he", in zekere zin de ab
stracte uiteenzetting van het in L' Etranger in
romanvorm behandelde thema: dat van de
absurditeit der wereld en van het. .menselijk be
staan in die wereld, waar toeval en dwaasheid
heersen. Hetzelfde thema heeft Camus op 't
toneel gebracht in „Le Malentendu" (Het Mis
verstand) en „Caligula", Camus toont zich in al
deze werken niet een schrijver, op zoek naar
artistieke effecten, maar een mens op zoek naar
waarheid. Wat Camus schijnt na te sporen is, in
't kort gezegd: „Wat is de zin van het leven ln
een wereld zonder God".
Camus Is echter niet bij de vaststelling van
het absurde blijven staan. De kunstenaar zou
daarin trouwens doodgelopen zijn. Hij tracht
het te overwinnen of althans levensmogelïjk te
maken door een geldige levensmoraal, door een
zeer bijzonder humanisme. Politiek heeft hij ge
poogd dat humanisme ingang te doen vinden
door het schrijven van talrijke nobele, eerlijke
en volkomen onbaatzuohtge hoofdartikelen in
het dagblad „Combat"; als kunstenaar heeft hij
het vorm gegeven in zijn onlangs verschenen
werk „La Peste".
Het zou onjuist zijn „La Peste'
een roman. Het ls een kroniek; de kroniek van
het gebeuren in een tijdens een epidemie van
de rest der wereld afgesloten stad en van de
reacties der „gevangen" inwoners. In Oran
evenals „1* Etranger" speelt „La Peste" in Afrika
in het onbezorgde, zonnige Oran verschijnen
plotseling talrijke ratten. Eerst gaan enkele van
(hen dood; dan sterven ze bij tientallen; spoedig
bij honderden. Zij zijn besmet en verspreiden
de pest. De ontwikkeling van deze plaag, haar
verbreiding en haar verdwijnen worden ddor
dokter Rieux, die tevens een der hoofdpersonen
uit de kroniek is, met volkomen objectiviteit en
uiterste nauwgezetheid verteld. Objectiviteit,
kenmerk ook van de moderne Amerikaanse ro
man. is een van de hoofdeigenschappen van
Camus' kunst. Deze zin voor eerlijke weergave
belet hem lyrische en - beeldende verfraaiingen
of stylistisohe spitsvondigheden aan te wenden;
zijn sobere en zuivere kunst verwerpt kunst
matige effecten. Ondanks deze strenge, gecon
troleerde objectiviteit ontsnapt Camus' onop
gesmukte taal echter aan 't gevaar van grijze
eentonigheid. Omdat zij onder de oppervlakte,
niet nadrukkelijk, maar steeds voelbaar, bewo
gen wordt door de trillingen van het hart. Door
deze bewogen klaarheid en trillende helderheid
van taal treffen Camus' ideeën onmiddellijk ons
denken en roeren zijn gevoelens rechtstreeks
ons gemoed.
Als de pest onverbiddelijk om zich heen blijft
grijpen, wordt Oran tot gesloten stad verklaard.
De'kroniek verhaalt dan het leven der „gevan
genen", ten prooi aan krachten, waartegen zij
niets kunnen uitrichten en geeft de strijd weer
van enkele mannen tegen een plaag, waartegen
over zij machteloos .staan, maar die zij des
ondanks, hoewel zonder illusie en zonder hoop,
blijven bestrijden terwille van hun medemensen.
De gevoelsreacties van deze enkele strijders en
hun overdenkingen vormen het belangrijkste
deel der kroniek. Zij belichten des schrijvers hu
manisme. In deze onvolmaakte, verscheurde
wereld zegt Dr. Rieux, zijn gesels en slachtoffers;
men moet weigeren aan de kant van de gesel te
staan, maar zich steeds plaatsen aan de zijde dei
slachtoffers.
Dokter Rieux meent op de weg der waarheid
te zijn door t.e strijden tegen de schepping zoals
zij is, ondanks herhaaldelijke nederlagen en door
te zoeken naar een menselijke oplossing van de
menselijke problemen. Alleen gedragen door
liefde kan men iets doen voor de mens en tegen
het kwaad, dal heerst. Zoals de journalist Ram-
bert zegt: „Ik weet, dat de mens in staat ïs tot
grote daden, maar als hij niet in staat is tot een
groot gevoel, interesseert hij mij niet".
Volgens Camus moet men wensen mens te zijn
en mens zijn is: iets doen voor 't eenvoudig ge
luk der medemensen in deze wereld. Hij kan
daarom heldendom en heiligheid niet verheer
lijken. Want de held handelt niet uit liefde voor
de mens, maar terwille van een idee. „Het hel
dendom komt op de tweede plaats, juist na,
nooit voor de eis van het geluk". En de heilige
ziet het leedprableem niet als een kwestie van
Uitg. Arena, Amsterdam: De Leonards, eert
roman over gewone mensen, door Bernard
Verduin.
Uitg. De Boekerij, Saam: Herinneringen van
een Niemendalletje, door: ina van der Beugel.
Sorn's Uitgeversbedrijf N.V., Assen, Kijk uit
je ogen: Deel I: Planten en Bloemen, door: Dr.
W. M, Kruseman en Rinke Tolman; 4e druk.
Uitg. Elsevier, Amsterdam: Het Land van de
Groene Dolfijn; Deel I: De Twee Eilanden,
Deel TI: De Weg naar het Paradijs, door: Eliza
beth Goudge; oorspr, titel: Gren Dolphin Coun
try; vert, van Pierre H. Dubois.
Uitg. Van Gorcum Comp., Assen: Dlchter-
land. Inleiding tot het genieten van Poëzie, door:
W. L. M. E. van Leeuwen; 4e druk.
Uitg. C, Hafkamp, Amsterdam: Met de stroom
mee, door Jacob Hiegentlich.
Uitgeversmij. Holland, Amsterdam: Kentering,
door Jaap Waldemater.
Uitgeversmij. Holland, Amsterdam: De Zonde
in Gods Tuin, door Margreeth Woltjes.
Uitgeversmij. Holland, Amsterdam: De Smalle
Weg, door ..Nell Houwink van Nie.
Uitg. J H. Kok N.V., Kampen; Nog ligt de
wereld open, door Annie Ferwerda—van den
Berg.
H. van der Marck's Uitgeversmij., Roermond:
Het Kapitaal der Naamloze Vennootschap, door:
Mr. Dr. Th. W, F, Speetjens.
Uitg, H Meulenhoff, Amsterdam: Jan Swam-
merdam, Natuuronderzoeker en Medicus, door
Olga Pöhlmann; vert, door H. W. J. Schaap,
Uitg. Phoenix, Bussum: Economische Gelijk
heid, door E-dward Bellamy, uitgegeven in op
dracht van de Internationale Vereniging „Bel
lamy".
Ui tg. Phoenix, Bussum: Comedie in Mineur,
door H. Keilson.
Uitg. J. J. Romen Zonen, Roermond—Maas
eik: Zielszieken, Zenuwzieken en hun verple
ging, door: H. J. Schim van der Loeff en J. A.
J. Barnhom; 4e druk,
Uitg, M. Stenvert Zoon, Meppel: „Hij en
Zij", Kansen en gevaren in de omgang der
sexen, door: J. A. Sellenraad.
Uitg. A. A. M. Stols, Den Haag: De Wapens der
Duisternis, door Vercors; oorsp. titel: Les Armes
de la Nuit, vert, door Jo Boer.
Uitg. A. J. G. Strengtholt, Amsterdam: Liefde's
Tederheid, door Olive Hlggins Prouty; oorspr.
titel: Now Voyager; Ned. bewerkking Jet de
Boer—van Strien.
Ui tg. Vrij Nederland, Amsterdam: Diogenes in
de Tropen, door J. H. W. Veenstra.
Uitg. Vrij Nederland, Amsterdam: Geschiede
nis van het Economisch Denken, door: Dr. L. J.
Zimmerman.
Uitg. Vrij Nederland, Amsterdam: Het Econo
misch Aspect van het Indonesische Vraagstuk,
door: Mr. Th. A. Pruin; No. 1 van de Kantjll-
reeks.
Wapens tegen agressie
De Amerikaanse wapenfabrikant Meivin
Johnson is begonnen met een merkwaar
dige actie welke beoogt bevriende na
ties van wapens .te voorzien, teneinde
Éiiiiammao7^wht!i5f verZ$Kerd van te zijn dat zij zich kunnen
Ï"°ÏL®"' 1°n"*a'maa mo"qiverdedigen tegen aggressie, meldt Un.
Press. Johnson kondigde de oprichting
van een nieuwe wereld-exportfirma aan
welke de naam zal dragen van Johnson
Automatics Export Corporation. Hij zeide
dat een dergelijke firma uniek was in de
Amerikaanse geschiedenis. Het doel is de
militaire behoeften van alle landen, goed
gekeurd door het „state department", te
analyseren en hen te voorzien van de
nodige materialen. Hij zeide dat de klei
nere naties der wereld dringend hun be
wapening wilden verbeteren teneinde
eventueel het hoofd te kunnen bieden aan
aggressie. In de toekomst zullen aan be
vriende naties alle soorten van wapenen
geleverd worden in kalibers waarvan deze
naties zelf de munitie kunnen vervaardi
gen.
wereld, maar van het hiernamaals. De medicus
en de andere mannen, die de pest bestrijden,
rustig voortgaand, ondanks gevaar en gebrek aan
succes, beschouwen hun daad slechts als een
zaak van menselijke eerlijkheid en behoor
lijkheid.
De vraag dringt zich op of hier geen kwestie
van benaming in 't spel ls en of deze welbewuste
opoffering en deze eenvoudige behoorlijkheid
+p ip7pn als niet raken> wat wij gewoonlijk het heldhaftige
en heilige noemen, al zijn deze mannen dan
heiligen, die de Goddelijke genade ontkennen.
Dikwijls vormde de hoofdstof van een nieuw
boek een thema, dat Camus in het voorafgaan
de slechts even aangeroerd had. De journalist
Rambert, die, na veel moeite, eindelijk de gele
genheid krijgt op een clandestiene wijze, die aan
de bezettingstijd herinnert, de dodenstad Oran
,te verlaten om. naar zijn vrouw te gaan, besluit
plotseling in zijn besmet ballingsoord te blijven
om dokter Rieux te helpen. Omdat: „ik weet, dat
ik hier behoor, of ik wil of niet. Deze zaak gaat
ons allen aan". Misschien zal dit gevoel van ver
bondenheid onderwerp zijn van 't volgend boek
van de zeer belangrijke Albert Camus. De tal
rijke bewonderaars van de kunstenaar wachten
het met ongeduld, zelfs al zouden zij de morele
en religleuse opvattingen van de voorname en
eerlijke humanist niet delen. E.
Staat van beleg in Egypte
De Britse radio meldt, dat de regering
van Egypte heeft besloten met het oog
op de cholera-epidemie, die onrustbarende
vormen aanneemt, voor het gehele land de
staat van beleg ai te kondigen.
Agenda voor Haarlem
DONDERDAG 30 OCTOBER
Gem. Concertgebouw (tuinzaal) Vereniging Ne
derlandCanada, 8 uur. Rembrandt: „Sciuscia",
18 j., 2.00, 4.15, 7.00 en 9.15 uur. Palace: „To be
or not to be", 14 j., 2.30, 4.15, 7.00 en 9.15 uur.
Luxor: „Berucht", 18 j., 2.00, 4,15,'7.00 en 9.15 uur.
City: „The letter", 18 j„ 2.15, 4.30, 7.00 en 9.15
uur. Spaarne: „De vrouwelijke tarzan", 14 j„
2.30, 7.00 en 9.15 uur. Frans Hals: „De koerier
van' de Tsaar", 2.30, 7.00 en 9.15 uur.
VRIJDAG 31 OCTOBER
Hötel „De Leeuwerik": Cabaret „De Inktvis",
8 uur. Koediefslaankerk, Heemstede, national^
filmavond, 8 uur. Frans Hals Museum: tentoon
stelling naald- en kunstnaaldwerk, 10 tot 5 uur.
Bioscopen: Middag- en avondvoorstellingen.
(Van onze Londense correspondent)
Het kernmotief van Beethovens vijfde
symphonie, de vier rhythmische doffe
kloppen, drie korte en een lange, tevens
het morsesein voor de eens magische letter
V klinkt nog dagelijks uit millioenen
luidsprekers, zoals het dat in de donker
ste bezettingsjaren deed.
De Europese dienst van de BBC was
toen de grote morele reddingsboei, waar
aan allen, die naar de vrijheid hunkerden,
zich vastklemden. Thans is het voor Euro
pa bestemde radionieuws en commentaar,
dat nog altijd de hoofdschotel van de uit
zendingen vormt, bij velen, zo niet in het
vergeetboek, dan toch op de achtergrond
geraakt. En toch ver-vult de BBC in het
verscheurde, na-oorlogse Europa nog een
uiterst belangrijke taak. Neen, van propa
ganda in engere zin, in de betekenis van
bewuste, eenzijdige beïnvloeding, wil zij
niets weten. Het enige,' wat zij als haar
roeping beschouwt, is onder het oog der
wereld te brengen hoe kostelijk het goed.
der meningsvrijheid is, speciaal ten be
hoeve van die landen, waar die vrijheid
nog steeds in het gedrang komt. De BBC
denkt er echter niet aan enige buitenland
se regering afbreuk te doen, ook al zou
(Van onze correspondent
te Parijs)
De atmosfeer van de 34e
Salon d'Auto te Parijs heeft
dat onwezenlijke en legen
darische, dat alle interna
tionale expositie, in ons
tijdsgewricht in onze ver
armde landen georganiseerd
eigen is. Het is alles heel
mooi en zeldzaam vernuf
tig, wat ons hier getoond
wordt en dus zeer de moeite
van het aanschouwen waard
doch tevens Onbereikbaar.
En zo wordt dan een wan
deling door de enorme ex
positiehallen van het Grand
Palais een permanente tan-
taluskwelling voor de Fran
se automobilist in spé, die
niet over de deviezen be
schikt om een dezer nieuwe
modellen te kopen. Al deze
producten namelijk zijn niet
voor het binnenland be
stemd; ze zijn gelijk de
term luidt deviezenfok-
kers.
Zo vraagt de geïnteres
seerde bezoeker zich af,
voor wie deze Franse wa
gens dan wel precies be
stemd zijn. Want men be
hoeft geen econoom te zijn,
om uit te kunnen rekenen
dat Frankrijk op den duur
Kleine,
lichte wagens
vooral in trek
op de internationale markt
onmogelijk concurreren kan.
Een voorbeeld? De bekende
Citroën „11 normale" staat
hier voor 230.000 frs. ge
noteerd, dat is ruim 5000
gulden, doch de laatste
Buick, die de Franse wa
gens qua uitvoering en
kracht met stukken slaat, is
in Amerika voor één derde
van die prijs te krijgen.
Doch wanneer men eens
even niet naar de prijzen
kijkt, en de Europese wa
gens op hun eigen mérites
taxeert, dient men te er
kennen, dat in het bijzonder
de Franse leiders der auto
mobielindustrie (waarin
tien procent der arbeiders
hun brood verdient) de ar
men nog niet hebben ge
kruist. Het algemene stre
ven, in Frankrijk zogoed als
in Italië of Tsjecho-Slowa-
kije, is gericht op kleine
lichte wagens, die een mi
nimum aan benzine ver
bruiken. Frankrijk expo
seert bijvoorbeeld een ver
béterde uitgave van de be
faamde wegenvlo „Simca
5", die men thans overal in
Europa ziet, welke komend
voorjaar als „Simca 6" op
de markt zal verschijnen:
het wagentje is nog altijd
even zuinig in het gebruik
1 op 20 ongeveer doch
iets comfortabeler doordat
men de carrosserie wat ver
lengd heeft. Renault doet
een gooi naar de Franse
volkswagen met de 4 CV,
die vier plaatsen biedt en
de motor achterin heeft. In
dezelfde klasse presenteert
Italië een nieuwe Fiat en
Tsjecho-Slowakije de Skoda
Tatra. En dan zijn er nog
ónder deze klasse, de één-
cylinder autotj es, die plaats
aan twee personen bieden.
Amerika is natuurlijk
hoogst actief geweest: van
de 90 nieuwe modellen zijn
er 21 uit de Nieuwe Wereld
afkomstig. Daar te lande
heeft het autogebruik dan
ook van de oorlog niets te
lijden gehad. Integendeel!
Hoewel in Europa het aan
tal auto's sedert 1938 van
9 millioen op ruim 6\'2 ge
zakt is, is dit cijfer in U.S.
A. van 31 op 36 gestegen.
heel Engeland die regering veroordelen.
Het enige, wat de BBC doet, is allen, die
naar haar luisteren, de spiegel voorhouden
van een vrije democratie, Voorlichting,
opvoeding en ontspanning zijn de drie ele
menten, waaruit ook de Europese dienst
is opgebouwd.
De leiding ervan berust thans bij de nog
jeugdige, voormalige genera al-majoor Sir
Ian Jacob, die tijdens de oorlog Churchills
militaire adviseur was. Hij heeft de or
ganisatie, die in vredestijd een in vele op
zichten nieuwe taak kreeg te vervullen,
nieuw leven ingeblazen.
Drie Nederlandse uitzendingen
per dag.
De voor het buitenland bestemde uit
zendingen nemen dagelijks 151 uur in be
slag, verdeeld over 24 talen, inclusief En
gels. Er zijn drie Nederlandse uitzendingen
per dag, één uur in totaal. De dienst begon
oorspronkelijk als een improvisatie, toen
in 1938 ten tijde van de Münchener crisis
Chamberlains rede in het Duits, Frans
en Italiaans moest worden uitgezonden.
De Nederlandse uitzendingen volgden in
April 1940. De energieke, opgewekte stem
van de eerste omroeper, die vooral tijdens
de bezetting zo aanstekelijk werkte, was
die van de tegenwoordige Londense hoog
leraar prof. Wevers.
De huidige kleine staf van de Neder
landse sectie is er onder leiding van de
heer F. H. Winand in geslaagd, ondanks
de beperkte zendtijd, pittige, belangwek
kende programma's samen te stellen, die
een beeld pogen te geven van de vele kan
ten der Britse samenleving. Velen in ons
land zijn de stem uit Londen, zonder welke
het leven zolang ondragelijk scheen, trouw
gebleven.
De BBC treedt tevens als universele
taalleraar op. De Engelse lessen worden
tot in de verste streken beluisterd. Ver
heugend acht men het radiocontact met
de Sovjet-Unie, waarvan uit alle delen
geregeld brieven bij de BBC binnen ko
men, sinds achttien maanden geleden de
Russische uitzendingen begonnen.
Smalfilmliga herleeft
Na een gedwongen rust van zes jaren is de
afdeling Haarlem van de Nederlandse Smal
filmliga tot nieuw leven gewekt. Dezer dagen
hielden de leden hun eerste bijeenkomst en be
spraken de mogelijkheden die er op het ogen
blik voor het smalfilm-amateurisme bestaart*
Hoewel het tekort aan toestellen en de hoge
prijzen van de films remmend werken, bleek
het enthousiasme bij de leden niet minder groo>t
dan voor de oorlog.
De heer Dick Boer had een film meegebracht,
die enige uren tevoren was bekroond. Verder
werd de nieuwste 16 m.m. geluldsfllmprojector
gedemonstreerd.
Bij de bestuursverkiezing werden gekozen: C<
Sellenraad, voorzitter; H. Elsinga, secretaris; A.
Haye, vice-voorzïtter en J, van Wessem, pen
ningmeester. Het secretariaat ls gevestigd: Bui
tenrustlaan 22, Haarlem.
Aan de universiteit te Amsterdam slaagde
voor het candidaatsexamen theologie de heer H,
J. A. Haan te Zandvoort,
