IJmuider Courant
Mackenzie King eredoctor
Amsterdamse universiteit
;;Een geschenk
kan Canada"
„Het politieke probleem staat voor
ons op de eerste plaats"
Engels defensiesysteem blijft onaangetast
Marseille demonstreert
en staakt
Muziekonderwijs op middelbare scholen
62e Jaargang No. 18786
Bureaux: Kennemerlaan 154, Tel. Redactie en
Administratie 5437 - Haarlem: Gr. Houtstr. 93,
Telefoon 10724. Directeur-Hoofdredacteur 15054,
Drukkerij Z. B. Spaarne 12, Tel. 12713, 10132.
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
KENNEMER EDITIE VAN HAARLEMS DAGBLAD
Zaterdag 15 NovemKer 1947/
Verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feest
dagen. - Abonnementsprijs per week 31 cent. per
kwartaal ƒ4,—. Franco per post ƒ4.50 - Giro
rekening 273107 ten name van Haarlems Dagblad.
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
Na een kort bezoek aan Aalsmeer is de
Canadese premier Mackenzie King giste
ren omstreeks het middaguur de hoofdstad
binnengereden.
Beheer Mackenzie King werd in Aalsmeer
begroet door de Commissaris der Koningin
in de provincie Noordholland dr. J. E.
baron de Vos van Steenwijk, de burgemees
ter van Aalsmeer, dr. D. H. Peereboom
Voller, dè wethouders, de directeur van
de Centrale Veiling de heer W. Maarse en
de secretaris van de Aalsmeerse Tuinbouw-
bond de heer J. C. M. Mensing. Mackenzie
ging nam in het veilinggebouw de bloe
menweelde in ogenschouw, waarna hem in
de directiekamer een erewijn werd aan
geboden. Terwijl de burgemeester hem
hier toesprak, werd de auto van de premier
met ruim drieduizend chrysanten versierd.
Bij zijn aankomst op het stadhuis werd
het gezelschap door de burgemeester ver
welkomd. In de hal van het gemeentehuis
sprak de heer H. Götzen, voorzitter van
het Comité Nederlandse Oorlogsgraven,
Canada's eerste burger toe en bood hem
een album aan met foto's van de drie be
graafplaatsen, waar in ons land Canadese
soldaten een laatste rustplaats hebben ge-
vonden.
Met grote belangstelling bekeek Mac
kenzie King het album en liet zich iedere
foto afzonderlijk door de heer Götzen to
nen. In zijn woord van dank zei de Cana
dese premier: „Ik zal dit album naar mijn
land medenemen en zuinig bewaren. Ik zal
mijn landgenoten in de gelegenheid stellen
het te bekijken, wanneer zij willen. Het
zal een nationaal bezit worden in Canada,
een blijvende herinnering aan mijn be
zoek aan uw hoofdstad".
Na de lunch in de ambtswoning van de
burgemeester, waarbij ook aanwezig Nvas
de Commissaris' der Koningin, dr. J. E. ba
ron de Vos van Steenwijk begaf Mackenzie
King zich naar de universiteit voor de ere
promotie. Deze plechtigheid werd onder
andere bijgewoond door de. minister-presi
dent dr. L. J. M. Beel, de minister van
Financiën, mr. P. Lieftinek, de voorzitter
van de Eerste Kamer, prof. mr. R. Kra
nenburg, de Australische gezant, de Zuid-
Afrikaanse gezant, en de Britse ambassa
deur.
De rector-magnïficus, prof. G. C. He
ringa sprak de begroetingsrede uit.
„In de annalen wan deze universiteit", zo
zeide hij, „zal deze dag als een der' uitzon-
derlijkste worden aangemerkt. Deze ere
promotie is een symbool van de grote
vriendschap, die het Nederlandse volk
voor Canada gevoelt".
De promotor, prof. mr. Marius G. Leven-
bach, sprak de promovendus in het Engels
toe.
„Onze belangrijkste aanleiding om deze
graad aan u op te dragen is, dat zij een
bijdrage zal zijn van dank voor onze vrij
heid, dank die wij bovenal aan Canada
verschuldigd zijn. Het is ons een groot
voorrecht aan Canda, roemrijk en vrij, aan
het grote volk van Canada en aan uwe
excellentie zelf, zijn eerste minister, deze
dank te betuigen".
Vervolgens bracht de promotor de be
vrijdingsdagen in herinnering.
„Elke poging", zo zeide spreker, „een
beschrijving te geven van het heldendom,
de moed, volharding in de strijd, de ver
liezen van cle Canadese soldaten op onze
bodem voor ons heil, moet falen. Zij ga
ven hun leven, opdat wij weder vrij zou
den zijn. Ik mag "wel de woorden, die gij
zelf tot Winston Churchill richtte, thans
op u toepassen: „Over u zal historisch
vastgelegd worden, dat gij door uw voor
beeld en leiding geholpen hebt de vrijheid
van de wereld te redden".
Vervolg promotie
De universiteit heeft nog andere motie
ven om u te eren. Voor haar is de vrijheid
niet alleen een onschatbaar bezit, zij is
meer, zij is voor haar een levensvoor
waarde, Geen waarheid kan geboren wor
den, als de geest niet vrij is, geen weten
schap kan bloeien, wanneer de tyrannie
de teugels leidt. Daarom zult gij in de bul,
óie wij u aanbieden, in het Latijn lezen,
dat zij u gegeven is „wegens uw zeer bij
zondere verdienste voor de zaak van men
selijke vrijheid en récht en de bevrijding
van het Nederlandse volk, zijn weten
schappen en zijn universiteiten".
Prof. Levenbach besloot „Door u met
deze plechtige promotie te eren, eert onze
Universiteit zich zelf in nog hogere mate."
„Een geschenk aan Canada."
Na de toespraak van prof. Levenbach
overhandigde prof. dr. W. Vechting de
nieuwe doctor honoris causa de bul.
.jlk aarzel u uit naam van mijzelf te
danken voor de grote eer, die u mij hebt
aangedaan", aldus de Canadese premier in
iijn dankwoord. Ik beschouw deze bul als
Kn geschenk van de Nederlandse univer
siteit aan het volk van Canada. In deze
Kest aanvaard ik de hoge onderscheiding
joet graagte en met trots. De eer, die mij
te beurt is gevallen, zal ongetwijfeld troost
Volgende week allemaal
weer een ei
0p 20 November zal in de bonnenlij st
alle leeftijdsgroepen een bon voor
«n ei worden aangewezen. De in het na-
laar aflopende productie van eieren heeft
ucze bon wat lang doen uitblijven, zo deelt
Bet ministerie van Landbouw mede. Men
zal er genoegen mee moeten nemen op deze
Boa eventueel een ei van klasse 5 geleverd
te bijgen.
Donderdag één dode
en zes gewonden
,}'*n officiëele zijde wordjt gemeld, dat de
Nederlandse verliezen op Donderdag be
joegen 1 dode en 6 gewonden. Op Java
^Sumatra werden Nederlandse posten en
Pavrouilles beschoten. In de grensgebieden
'•m Oost-Java in de sector van Modjokerto
b in het gebied rondom Malang hadden
Botsinr-
I
brengen aan Cbnadese ouders, die hun
zonen hebben verloren in de strijd voor de
vrijheid van Europa.
„De ontvangst in Nederland", zo ver
volgde de hoge gast, „was groots en de be
langstelling van de Kroon, van de ministe
ries, van de gemeentebesturen, maar ook
van de mannen en vrouwen op straat en
van de kinderen, die mij overal met vlag
getjes hebben toegewuifd, was een onver
getelijk evenement in mijn leven. De
vriendschap tussen onze landen zal geen
korte zijn. Ik hoop dat de jongemannen in
Nederland nimmer zullen toestaan, dat cle
leiding van hun mooie land in handen zou
komen van verkeerde mannen. Op hen
rust de taak zelfs de kleinste problemen
in het land ernstig op te vatten en zich
goed te oriënteren. Dit geldt vooral voor
hen, die de universiteit verlaten hebben
sAimmi^kriïeen^lI^jKjo^bovendfen'^dat Vóór tot eredoctor van de Amsterdamse Universiteit vond de Canadese
tef univeSi mannen mag afleveren 5™Sf Kinf bezoek aan Aalsmeer te brengen. Terwifl hij
rlip in alle tiiden in oorlog of vrede be- bloemenpracht m de veilinggebouwen bewonderde, versierden rappe handen
reid zullen riln hun land oowaardige wiize zijn auto met duizend<"> Chrysanten. - De Canadese ambassadeur de heer P. Dupuy
e dienen Moge dan ook Z burgemeester van Aalsmeer dr D. H. Peereboom Voller vergezelden de hoge
tussen Nederland en Canada in alle tijden bU ZV rondga-B door de veilingen.
voortduren." „Daar zal ik mijn best voor doen," was
„Amsterdams student ^et antwoord, „teneinde mij een waardig
Tijdens de receptie ïn de senaatskamer Amsterdams student te tonen."
na zijn erepromotie ontving de eerste mi
nister van Canada uit handen van de ree- Prins en Prinses dineren
tor van de Unitas Studiosorum Amstel- met Mackenzie King,
odamensium een tweede bul, namelijk die
van zijn benoeming tot buitengewoon lid De Prinses-regentes en Prins Bernhard
van deze studentenvereniging. zaten gisteravond aan bij een officieel
In zijn dankwoord in de aula had diner, dat ter ere van de Canadese minis-
Mackenzie King lachend gezegd, dat hij terpresident door de Canadese ambassa-
wel het een en ander vergeten is van het- deur te zijnen huize, „Groot Hasebroek"
geen hij geleerd had in zijn studententijd te Wassenaar, werd aangericht,
aan de Harvard University. Bij het over-
Zware explosie in Engels
raket laboratorium
Duitse raketspecialist gedood
Vrijdag heeft zich op een terrein in de
omgeving van Westcott (Buckinghamshire,
Engeland), waar proefnemingen gedaan
werden met zogenaamde bestuurbare pro
jectielen, een zware ontploffing voorge
daan. Twee personen, waaronder een Duit
se raketspecialist, werden gedood en twaalf
gewond.
De proefnemingen met de raketten wor
den verricht in een speciaal voor dit doel
geconstrueerd gebouw, dat gelegen is in
het midden van het voormalige oefenvlieg.
veld van het „Bomber Command". Men
neemt aan, dat een raket, bestemd voor het
doen starten van vliegtuigen, getest werd
en onverwacht tot onploffing is gekomen.
De Duitser, die bij dit ongeluk gedood
werd. was de 44-jarige geleerde dr. Jo
hannes Schmidt. Als leider van een groep
van tien Duitse wetenschappelijke onder
zoekers was hij in December van het vo
rige jaar naar Engeland overgebracht.
Schmidt heeft indertijd ook gewerkt aan
de V-wapens en hij werd beschouwd als de
beste autoriteit op het gebied van het star
ten van vliegtuigen met behulp van raket
ten. Zijn medewerkers te Westcott waren
dezelfden, met wie hij in Duitsland zijn
experimenten deed.
Het woord is aan
Voltaire:
Het is nodig, dat denkende
geesten zich tegen elkander
wreven, opdat er vonken uit
springen.
handigen van de bul waarin hij tot bui-
Tot de gasten behoorden de ambassa-
tengewoon lid der U.S.A. wordt'benoemd, deurs, gezanten en zaakgelastigden van
zeide de rector lachend: „U zult nu, Excel- het Britse .f menebest in Nederland, mi-
lentie, als „Amsterdams student" weer mster-president dr. L. J M. Beel en me
kunnen inhalen wat u van uw studie aan vrouw Beel alsmede de meeste Nedei-
de Harvard University vergeten is". landse ministers.
Cani op doorreis:
„Wij willen zelfbeschikkingsrecht -voor al
het andere is een oplossing te vinden'
Gistermiddag is de heer Gani, minister
van Economische Zaken en vice-premier
van de Indonesische republiek, aan het
hoofd van een deel der Indonesische dele
gatie voor de ^conferentie te Havana, op
Schiphol aangekomen, waar hij onder
meer werd begroet door het bestuur van
de Perhimpoenan Indonesia en de heer
Frans Goedhart.
De heer Gani verklaarde op een pers
conferentie in hotel Rays Bas niet onte
vreden te zijn over de situatie van het
ogenblik. Hij 'gaf als zijn mening te kennen,
dat er thans een goede kans bestaat voor
bei.de partijen om overeenstemming te
bereiken.
De heer Gani wijdde vervolgens enige
woorden aan de toestand in Indonesië. „Ik
ben", zo zeide hij, „altijd optimist geweest
en ik ben het nog. Wel is het wederzijds
wantrouwen zeer groot, maar wanneer
wij psychologisch te werk gaan dus el
kanders standpunten eerlijk bestuderen
dan moet een algemene vorm kunnen wor
den gevonden waarin een accoord kan wor
den gegoten. Dat er nog steeds militaire
conflicten zijn, is niet zo belangrijk, als
gedacht wordt.
Voorop gaat het politieke probleem,
want zolang dit niet is opgelost, zal
de militaire situatie zo blijven als zii
thans is. Wij eisen onze politieke
rechten en wij zullen die krijgen.
Anderzijds willen wij graag speciaal
de Nederlanders concessies geven op
economisch gebied. Maar het politieke
probleem is voor ons probleem
nummer één. Dat begrijpen de Ne
landers nog onvoldoende. Wij willen
zelfbeschikkingsrecht. Voor al het
overige is dan een goede oplossing te
vinden".
Met betrekking tot de militaire situatie
gaf Gani voorts nog een beschouwing,
welke met, de conclusies van het consulair
Prins Bernhard slaagde
voor het vliegbrevet A
Prins Beraihard heeft op Soesterberg exa
men gedaan voor het vliegbrevet A. De
Prins legde dit examen met goed gevolg
af en heeft nu de bevoegdheid als bestuur
der op een Dakota te vliegen. De Prins,
die met de kwalificatie „zeer goed" voor
het examen slaagde, is de eerste Neder
lander, die volgens de nieuwe eisen van
de I.C.A.O. (International Civil Aviation
Organisation) werd geëxamineerd.
Des morgens legde de Prins het theore-
i gedeelte van het examen af. Des mid-
s toen ook de Prinses-regentés op
Soesterberg was aangekomen startte de Da
kota PH-TBA met de prinselijke piloot
voor het afleggen van de voorgeschreven
vaardigheidsproeven.
Reeds daalde het duister toen de Prins
de laatste opgaven uitvoerde.
Nieuwe burgemeester wordt
I December geïnstalleerd
De installatie van Haarlems nieuwe bur
gemeester zal op Maandag 1, December om
'14 uur in een buitengewone zitting van de
gemeenteraad plaats hebben.
De waarnemend-burgemeester, wethou
der D. J. A. Geluk, zal mr Cremers de
Stskeien omhangen. Na afloop van de
'latie .zal mr. Cremers zijn gemeente
nen plaats met geïnfiltreerde T.N.I.-I .a gelegenheid geven met hem kennis
a- I te maken.
rapport vrijwel overeenkwam. „Het is
waar", zo gaf hij toe, „dat aan onze zijde
ongeregelde strijdelementen actief zijn en
kwaad aanrichten, maar wij moeten billijk
zijn: hetzelfde geschiedt van Nederlandse
zijde. Waar de Nederlanders plaatsen be
zet hebben, hebben zij mensen in dienst
genomen en bewapend, veelal zonder uni
form. Dit draagt opnieuw bij tot verwar
ring".
Schroei-succes.
Gani kwam vervolgens te spreken over
de politieke ontwikkelingen sedert het
„staakt het vuren". „De Nederlandse doel
stellingen der militaire actie zijn niet be
reikt", zo zeide hij. „Er is geen rust en
orde gebracht, want alom heerst thans de
grootste verwarring. Er zijn geen econo
mische voordelen behaald, doordat wij met
succes de politiek van verschroeide aarde
hebben toegepast en ten derde hebben de
Nederlanders geen Quislings gevonden om
tegenover ons te stellen". Hij wees in dit
verband op gegevens^ die hij ter beschik
king had over de jongste locale verkiezin
gen in Indonesia Timoer. „Hier blijken de
republikeinse vrienden een gemiddelde
van ongeveer 80 procent te hebben ge
haald", aldus Gani. „Ik ben er zeker van,
dat algemene vrije verkiezingen over ge
heel Indonesië eenzelfde resultaat zouden
hebben. Voor communisme hoeft men in
de republiek niet bang te zijn, zolang daar
godsdienst en adat nog domineren en de
basis van de republikeinse structuur is de
adat. Dat soms de schijn wordt gewekt
van sterke communistische neigingen in de
•epubliek', komt alleen, doordat de com
munisten de meest spectaculaire propa
ganda voeren. Zij. zouden echter in ver
kiezingen volkomen verslagen worden. De
enige kans, die zij hebben, is gelegen in de
munt, die zij kunnen slaan uit de onder
drukking door de Nederlanders".
Verliezen van jle Nederlandse
strijdkrachten
De regering maakt bekend, dat tot haar
leedwezen in de afgelopen week de navol
gende verliezen zijn gerapporteerd:
Koninklijke Marine: G. C. Groot uit Gou
derak, J. Maes uit 's-Gravenhage,. J. H.
Notermans uit Lanaken (België).
Koninklijke Landmacht: Sold, lste kl. J.
Moeselaar van 1-9 R I, uit 's-Gravenhage.
gesneuveld 3 November 1947 bij Klampol.
Sold. 1ste kl. G. Willemse, van 7e afd. Art.
uit Utrecht, gesneuveld 3 November 1947
bij Seriboedolok. Sold. 1ste kl. A. Kooi
man, van 16e Compagnie Genie, uit Dor
drecht. Gesneuveld 5 November 1947 te
Tjilatjap. Sold. W. Korese, van 1-9 R. I.,
uit Barradeel, gesneuveld 5 November te
Banjoemas. Eerste It. W. J. Ie Noble, van
le Mitr.bat. C.div. 7 Dec., uit Amsterdam,
gesneuveld 5 November 1947 te Kampong
Tjidjoelang. Korp. Chr. van Dijck, 3e inf.
brig, werkl. 7 Dec.div., afkomstig uit Maas-
niel. Gesneuveld 6 November 1947 tussen
Soetawangi en Paliman. Sold. J. C. M.
Hochstenbach, van 3-4 R. I., uit Ophoven,
gesneuveld 7 November 1947 te Tasikma-
laja. Sold. G. J. Ymker, van 4e esk. paw.,
uit Arnhem, gesneuveld 7 November 1947
(plaats niet vermeld). Sold. R. Koerts, van
3-12 R.I., afkomstig uit Dwingelo, gesneu
veld 8 November 1947 te Cheribon.
Koninklijk Nederlands-Indische leger:
Kapit. Art. E. C. Filet, uit Maartensdijk.
Gesneuveld 5 November 1947 te Kopeng.
Sold. 2e kl. J. A. Kneefel, uit Ned.-Indië,
Sold, le kl. J. H. G. Kloosterman, uit Bus-
sum, gesneuveld 5 November '47 te Kopeng.
gesneuveld 3 November 1947 te Ketai. Res.
kapit. Inf. J. Krijtenburg, uit Harlingen,
gesneuveld 8 November 1947 te Merandjat.
BIRMA UIT HET BRITSE RIJK
(Van onze Londense correspondent)
Het Britse Lagerhuis heeft gisteren de
wet tot onafhankeiijksverklaring van
Birma buiten het Britse gemenebest in
haar laatste stadium aangenomen. De
oppositie, die bij de tweede lezing tegen
het wetsontwerp stemde, gaf zich thans
zonder stemming gewonnen.
„Alle problemen in mijn land zijn op
gelost" verklaarde de jeugdige Thakin Nu,
Birma's, eerste minister, toen hij in Londen
was om zijn handtekening te zetten onder
het verdrag met Engeland, waarbij Birma
als souvereine staat- uit het Empire treedt.
Birma blijft stevig met het moederland
verbonden. Het is diep onder de indruk
van het feit, dat Engeland het thans vrij
willig de vrijheid heeft geschonken.. In
nauwe vriendschap wil Birma dan ook
voortaan blijven samenwerken met de
genen, die vroeger vaak als veroveraars en
onderdrukkers golden. Birma heeft Enge
land nodig voor zijn verdere ontwikkeling
en ook voor de opbouw van zijn strijd
krachten. Het Britse defensiesysteem blijft
ook in dit vitale gebied onaangetast. Een
moeilijk punt vormt nog de toekomst der
Britse ondernemingen, die in beginsel zul
len worden genationaliseerd of voor zestig
percent in Birmaanse handen komen, in
dien particulier beheer blijft toegestaan.
Het schijnt de bedoeling te zijn de dingen
voorlopig te laten, zoals zij zijn. Dit be
tekent dus een industriële status quo, zodat
de Britse bedrijven ongestoord kunnen
doorwerken. Olie, hout, rijst en metalen
zijn de voornaamste producten. Er blijft
maar een kleine groep Britten achter, voor
namelijk in Rangoon. De verhoudingen in
het land zelf zijn nog feodaal. De gehele
bevolking is echter verenigd in haar ver
langen naar zelfstandigheid.
Hoewel de Engelsen liever hadden gezien
dat Birma formeel zou blijven deel uitma
ken van het Gemenebest, wordt de radicale
oplossing toch algemeen gewaardeerd, om
dat naar men verwacht, de onderlinge ver
houding er alleen maar beter door zal
worden.
Het Britse bestuur was nooit erg geluk
kig in Birma, vooral omdat dit land met
Brits-Indië verenigd was, iets waartegen
de Birmezen zich altijd verzet jiebben. Het
nationale gevoel zit zeer diep in Birma, dat
duizend jaar lang een onafhankelijk ko
ninkrijk was.
De Japanse erfenis.
Hoewel Thakin Nu door zijn sterke per
soonlijkheid een chaos heeft weten te voor
komen, ziet hij de naaste toekomst waar
schijnlijk wel iets te rozig. Want na de
Japanse bezetting is er nog altijd gisting in
het land. Er opereren gewapende benden,
ten dele met door de Jappen achtergelaten
materiaal. De moord op Thakin Nu's voor
ganger U Aung San en een aantal zijner
mede-ministers ligt nog vers in het geheu
gen. Men schijnt de "groep machtsbelusten
echter in bedwang te hebben. De rechten
van de minderheden worden gewaarborgd
en dat wil wat zeggen in het mozaïk van
volken, die tezamen de Republiek van de
Unie van Birma zullen vormen. De voor
naamste politieke partij, de Anti-Fascist
People's Freedom League, die als een na
tionalistisch front is te beschouwen, heeft
in de constituerende vergadering een over
weldigende meerderheid. De communisten
vormen slechts een kleine, doch actieve
groep, die vooral aanhang onder de boeren
hééft.
De snelle, zakelijke oplossing van het
probleem van Birma's toekomst wordt als
een persoonlijk succes van Attlee en sir
Stafford Cripps beschouwd, die tijdig in
grepen, toen het er vorig jaar een momept
naar uitzag, dat het tot een militaire bot-
sing tussen Engelsen en nationalisten zou
komen.
In de duisternis der internationale moei
lijkheden kan de soepelheid, waarmede de
nieuwe status van Birma tot stand kwam,
inderdaad als een lichtpunt worden be
schouwd.
Vijftienhonderd Joden
slachtoffers van verraad
De Amsterdffmse P.R.A. heeft onlangs de
25-jarige vrouw M. K. gearresteerd, wier
verraad aan ongeveer vijftienhonderd Jo
den het leven heeft gekost.
Nadat de vrouw in 1942 bij de Hollandia-
fabrieken in Amsterdam ontslagen was,
heeft zij aan de S.D. medegedeeld dat op
deze fabriek, waar voornamelijk Joden te
werk waren gesteld bij de vervaardiging
van goederen voor de Duitse Weermacht,
sabotage werd gepleegd en illegale blaadjes
werden verspreid. Het gevolg was dat het
gehele personeel op enkele niet-Joden na
werd gearresteerd. Het betrof hier onge
veer 450 Joden. Des nachts werden boven
dien alle familieleden van de gearresteer
den opgehaald, waardoor het aantal slacht
offers tot 1500 steeg. Zij zijn vrijwel allen
in Duitse kampen omgekomen.
Geladen atmosfeer in
Frankrijks grootste havenstad
Marseille was Vrijdagavond nagenoeg in
staat van beleg.
Een regiment infanterie had zijn tenten
opgeslagen in de tuinen van de prefectuur
en machinegeweren bewaakten de toegan
gen tot de voornaamste openbare gebou
wen. Rondom de stad bivakkeren zwaar
bewapende troepen. Samenscholingen van
meer dan vijf personen zijn verboden. Naar
schatting zijn 7000 soldaten met tanks ter
versterking van de politie naar Marseille
gezonden.
Duizenden leden van de C.G.T. liepen
Vrijdagmiddag met ontblote hoofden ach
ter de lijkbaar van een jonge arbeider, die
Woensdag bij de onlusten gewond was.
Ofschoon er geen officiële staking is,
hebben naar schatting reeds 15.000 arbei
ders het werk neergelegd en worden door
de overwegend communistische vakbonden
voorbereidingen voor een algemene staking
getroffen.
Regering slaat toe.
De minister van Binnenlandse Zaken,
Edouard Depreux stond in voortdurend
telefonische verbinding met Marseille om
zich een juist beeld te kunnen vormen van
de gebeurtenissen. Verscheidene regerings
autoriteiten waren reeds van oordeel, dat
scherpe disciplinaire maatregelen genomen
zouden worden tegen de autoriteiten te
Marseille die bij de juitoefening van hun
ambt zijn tekortgeschoten. Een dergelijke
maatregel maakte de minister gisteren in
het Franse kabinet bekend.
Reeds werden verscheidene arrestaties
verricht en vandaag zullen er nog meer
volgen. Dinsdag zal het debat in de natio
nale vergadering over de onlusten begin
nen.
Men verwacht, dat dit een van de heftig
ste debatten zal worden in de nog jonge
geschiedenis van de Vierde Republiek. Mi
nister-president Ramadier bereidde het
fristeren reeds voor door te zeggen, dat hij
gereed was om een poging om een dicta
tuur in Frankrijk op te richten, te be
strijden. (U.P.)
IN NOOD VERKEREND SCHIP IN
ROTTERDAM BINNENGESLEEPT.
De sleepboot „Blankenburg" van L. Smit
en Co's internationale sleepdienst heeft
gistermiddag het 5374 b.r.t. grote Engelse
s.s. „Andrian", eigenaar S. G. Embirius te
Londen, de Nieuwe Waterweg binnenge
sleept. Het schip was Donderdag van Rot
terdam met een lading kolen, bestemd voor
Savona, vertrokken, maar kreeg enkele
mijlen buitengaats een defect aan de ketel.
Het seinde om assistentie, ook omdat de
ankers gebroken waren. De „Blankenburg"
is daarop uitgevaren en slaagde er in in
volle zee vast te maken. De „Andrian" is
naar Rotterdam gesleept en zal voorlopig
in de Waalhaven ligplaats nemen.
Mevrouw Colijn
overleden
In de afgelopen nacht is te 's-Graven
hage plotseling overleden mevrouw H.
Colijn-Groenenberg, echtgenote van de
vroegere minister-president. Zij bereikte
de leeftijd van 80 jaar.
TWEEDE KAMER
De „Indrapoera"
Algiers voorbij
vaart
Het m.s. „Indrapoera" van de Rotter
damse Lloyd met ongeveer 900 passagiers
op weg van Batavia naar Rotterdam zal
niet", gelijk de bedoeling was, de haven van
Algiers aanlopen, maar rechtstreeks naar
Rotterdam doorvaren, waar het schip om
streeks 24 November wordt verwacht.
De Indonesische delegatie voor de handels
conferentie te Havanna is op weg naar de
conferentie op Schiphol aangekomen; de
heer Gani, de leider der delegatie, hield in
Amsterdam een persconferentie, waar hij
zij-n mening over de Indonesische kwestie
ten beste gaf. - In het midden dr. Gani
Dr. Gielen vindt meetkunde
een onvrouwelijk vak
De ochtendzitting van de Tweede Kamer
ging Vrijdag heen met replieken over het
algemeen regeringsbeleid, waarvan nauwe
lijks iets bijzondere vermelding waard is.
Natuurlijk vond de heer Schouten (A.
R.) het maar half, dat hij er aan herinnerd
was, dat de oppositie, na eerst Linggadjati
vurig bestreden te hebben, zich later toch
op het standpunt had gesteld de basis er
van te aanvaarden. Verder bestookte hij,
evenals de heer Tilanus (C.H.) de fractie
aanvoerder van de Partij van de Arbeid,
omdat deze het had doen voorkomen alsof
zijn partij het monopolie bezat van ver
weer tegen de communisten.
Na de koffie een niet zo heel langdurig
debat over het wetsontwerp tot tijdelijke
regeling van het personen-motorvervoer.
Uit de aard der zaak kwamen onder ande
ren de pleizierrijders ten tonele, dus de al
te kwistige verlening van rijvergunningen
en voorts, bij monde van de heren A1 g e r a
(A.R.), Van Dis (Staatk. Geref.) en De
Ruiter (C.H.) de motorische ontheili
ging van de Zondagsrust. Er viel ook nog
een woordje over de deze Zondag naar
Amsterdam te houden sterrit. Maar minis
ter Vos was niet bereid haar alsnog te ver
bieden en had vooral met het oog op het
goede doel, dat er mee beoogd wordt, toe
stemming verleend. Auto's mogen niet
meedoen omdat zij te veel benzine moesten
verbruiken. Nadat de bewindsman nog ver
klaard had dit ontwerp (waarin hij een
amendement-Hacke (Vrijheid) overnam,
zodat de algemene richtlijnen voor de voor
waarden voor rijvergunningen in een alge
mene maatregel van bestuur worden neer
gelegd) niet te willen gebruiken om te vol
doen aan de verlangens van de Zondags
rustijveraars, ging zijn voorstel er zonder
hoofdelijke stemming door.
De rest van de middag was gewijd aan
enige partiële wijzigingen van de wet op
het voorbereidend hoeer en die op het mid
delbaar onderwijs. Voor minister Gielen
zat er in zoverre muziek in, dat hij zal be
reiken dat muziek een verplicht leervak
wordt met ingang van 1 September 1949,
ook al vond meer dan één spreker deze
vrucht nog onrijp. De bewindsman geloofde
juist dat zij tengevolge „van dit verplicht
stellen rijp zal worden, aangezien dit be
vruchtend zal werken op de groei van het
aantal dat vak meester zijnde leerkrachten.
Nu de meisjes-hogere burgerscholen een
plaats in de wet gaan innemen, greep me
vrouw FortanierDe Wit (Vrijheid) die
gelegenheid aan om te trachten „staatsbur
gerlijke opvoeding" tenminste als onderdeel
van „geschiedenis" opgenomen te krijgen.
Minister Gielen bezweek voor de op hem
uitgeoefende aandrang toen hij, tegen zijn
zin, de wiskunde een plaatsje in het leer
plan voor de meisjesscholen gaf, ofschoon
hij meetkunde een onvrouwelijk vak vindt.
Bij de algemene herziening die krijgt gij
toch niet meer voor elkaar gaf de heer
Tilanus (C.H.) te verstaan behoudt
hij de vrijheid voor er oo terug te komen.
Zelf liet hij zich over zijn kans, 2ulk een
algemene herziening nog op zijn naam ge
boekt te zien, bepaald optimistischer uit.
In elk geval hoopt hij dat wetsontwerp nog
vóór het eind van het jaar zijn departement
te kunnen doen verlaten.
Het aantal aangegeven radiotoestellen be
droeg op 1 November 910.841 tegen 892.177 op f
October. Op 1 October waren er 486.046 aangeslo
tenen op het rijksradiodistributienet tegen
i 484.599 op 1 September,
