Paradox in het Noorden
Italianen, Oekrainers en Duitsers
in de Belgisch-Limburgse mijnen
PHILIPS
PHHISHAVE
Landstormer deelde mee in de buit
Nieuwe uitgaven
VRIJDAG 28 NOVEMBER 1947
IN DE WERELDPOLITIEK-:
Bij de laatste Deense verkiezingen, die uit Runnen concluderen, dat hun natuur-
hel gevolg waren van de regeringscrisis, lijke, moderne impuls tot economische sa-
boekten de Deense communisten een aan- menwerking in de grond een politiek ka-
zienlijke achteruitgang en er zijn allerlei rakter draagt en dat politieke coördinatie
aanwijzingen voor eenzelfde zwenking naar in hun kwetsbare en gevaarlijke Europese
meer rechtse regionen in de Scandinavi-Noordihbek dus eigenlijk niets anders dan
sche landen, zodat men veilig kan aanne- I een eveneens natuurlijke en moderne im-
men dat ook Noord-West-Europa zich te-puls is, die zij door de fictie van politieke
weerstelt tegen de infiltratie van commu-1 onafhankelijkheid trachten te ontkennen,
nistische invloeden en overheersing van het! doch die door de in dat opzicht fijngevöe-
politieke communisme, waarvan de laatste i üoe Russen reeds is geconstateerd,
onvermijdelijk op de eerste volgen zou. Wat zou trouwens logischer zijn dan dat
Scandinavië «.volgt hiermede de rest vanScandinavië, waarvan delën toch ook her-
Een bloemstuk voor
ex-politiepresident...
Zes Rotterdamse agenten
geschorst
De voormalige politiepresident van Rot
terdam J. J. B., die lid was van/de N.S.B.
en de S.S., werd verleden jaar wegens zijn
houding tijdens de oorlogsjaren tot drie
jaar gevangenisstraf veroordeeld.' Veertien
dagen geleden werd hij echter „Wegens
goed gedrag" in vrijheid gesteld. Zijry vroe
gere secretaresse, die van deze vrijlating op
de .hoogte was,, deed hiervan mededeling
aan verschillende afdelingen van 't politie
corps. Het resultaat hiervan was dat bij de
West-Europa op de voet ofscho/m he zichhaaldelUk afzonderlijk slachtoffer van motorpolitie op een lijst een bijdrage ge-
west autopa op ae oer, oistnoun net zien f tj mnflirten wei-Hen oinrMiik1 vraagd werd voor een bloemstuk aan de
SSSÏÏ? trnKtie: zowSaS.iik W» b« m
Europese plannen van de Verenigde Sta-zowel politiek als economisch de eenheid
ten. Dat is op dit moment nog het grote; vannen, die het geografisch reeds is?
De huidige pogingen tot isolatie der S;
dinavische landen in hun afzonderlijke po
litieke hokjes en hun tegelijkertijd steeds
heftiger wordend verlangen naar economi
sche eenheid spreken elkaar tegen; het ene
is oeroud, het 'andere gloednieuw. Maar
het gevaar dat dreigt is Van alle tijden.
J. L,
verschil tussen het Noordelijk en het Zui
delijker deel van WestVEuropa, en dafc^ver-
schil drukt zijn stempel op de htfüding
der Scandinavische landen ten opzichte
van alle verschijnselen, die de voorberei
ding en uitvoering van het Amerikaanse
saneringsplan begeleiden. Reeds op de Pa-
rijse coifferen tie der Europese landen was
het Scandinavische ,deel duidelijk in de
oppositie en wenste het een strikt voorbe
houd te maken ten aanzien van zijn mede
werking. aangezien het volstrekte garan
ties wenste ten aanzien van het behoud
der politieke onafhankelijkheid ingeval
het de Amerikaanse helpende hand zou
aanvaarden.
Ofschoon het duidelijk is dat de vrees
voor een uitlokken der Russische reactie
een reactie die voor de Scandinavische
landen zo veel scherper voelbaar zou zijn
dan voor het andere deel van We?t-Europa
een voorname reden vormt' van deze
terughoudendheid, kan toch ook niet over
het hoofd worden gezien dat een land als
Zweden, van oudsher neutraal en nonbelli
gerent bij twee wereldoorlogen, die neutra
liteit zijn kostbaarste goed acht en er een
wezenlijke pijler in ziet waarop zijn onaf
hankelijkheid steunt. Diezelfde overtui
ging heeft «immers ook Zwitserland, dat
toch veel minder dan Zweden en zeker
niet meer dan bijvoorbeeld Nederland een
Russische reactie behoeft te vrezen. Het
neutraliteitsbeginsel, ten dele voort
vloeiende uit het verlangen twee partijen
te bevredigen en geen keuze te dom
twee rivalen, heeft voor deze landen vol-"
gens de ervaring goed getverkt en blijk
baar ziet men geen reden om er aan te
twijfelen, dat het een volgend maal even
goed zou werken.
Thans doet zich eohter het verschijnsel
voor, dat Zweden in zijn streven naar po
litieke neutraliteit in de knel komt ten
aanzien van de economische wereldver
houdingen. De afzijdige houding der Zwe
den bij de pogingen om een Europese eco
nomische eenheid te bewerkstelligen kan
nog enigszins gerechtvaardigd worden door,
het veronderstelde politieke gevaar van
de zijde der Verenigde Staten, al hebben
andere Europese naties evenzeer dat ge
vaar onder ogen gezien en overwogen, dat
het fictief rtioest worden geacht. Doch
wanneer Zweden zich economisch richt tot I
zijn naburen^ Noorwegen en Denemarken'
volgens de moderne impuls van deze tijd, I
die de nationale economieën doet los
bersten over de nationale grenzen omdat
er eenvoudig geen andere mogelijkheid
meer is, dan ondervindt het meteen en
zo is het reeds gegaan dat degenen, die
hun vriendschap aan" Zweden boden on
der voorwaarde v,an de meest strikte neu
traliteit, de Russen, thans evenzeer veront
waardigd reageren op de zuiver econcwni-
.sche en regionale toenadering der Scandi
navische landen, Zweden heeft niet onder
stoelen of banken gestoken dat het geneigd
Is lol een Scandinavische tolunie evenmin In Junl 1943 nam de HaarIemse (oto.
als Noorwegen en Denemarken, Deze lan-, graaf chl. q v d l dienst bij de Land_
den zien daarin allerminst een so >rt blok- wacht Nederland. Ais :andstormer maakte
vorming tegen een dreiging uit het Oosten, hy in Maart 1945 deeI uit van de Duitse
doeh volgen eenvoudig de natudrlijl-.e weg bezetting van Tiel
van de internationale economische ont- r» h;«f +uh
wikkeling, en wat Zweden betreft wordt
mens" zeer gezien gev/eest. Ongeveer twin
tig politiemannen droegen een kwartje bij
en later gingen zes hunner, goede vader-
De „Macaroni's" zijn werkzame en spaarzame mensen
(Van onze Brusselse correspondent)
Een tiental van de 70 Belgische kolen-
mijhen ligt in 't landelijke Limburg. Het zijn
zeer moderne mijnen en men heeft uitgere
kend; dat- er nog kolenreserves zijn voor
meer dan 500 jaren. Maar de „vuile stiel"
van mijnwerker trekt de Limburgse jeugd
niét .meer aan, niettegenstaande het zeer
hoge loon geschoolde arbeiders verdie
nen tot 6.000 frs. per maand 'de dubbele
rantsoenen, giften en allerhande voordelen.
Daarom heeft de regering sedert de be
vrijding speciale commissfes naar het buï-
80 a 150 frs. per maand. De Belgische re
gering heeft zich verplicht per ton gedol
ven steenkool maandelijks in ruil voor
deze arbeidskrachten, die dezelfde rechten
en lonen als de Belgen genieten, grote hoe
veelheden kolen naar Italië te verschepen.
Toen wij ons op weg begaven naar het
Oekrainische dorp vertelde de mijninge
nieur, die als mijn zegsman en gids fun
geerde, dat de jonge Italianen de gunst
genieten van de schonen .van dit landèlijk
gebleven Limburg, dat geen stakingen kent
en zeer vroom en kinderrijk is gebleven.
Het kwam reeds tot huwelijken tussen
tenland gestuurd om mijnwerkers te wer- Italianen en meisjes van hier, aldus mijn
en.iaier 0in„en zes nunner goeae vaaer-ven Uit Italjë ZOU(jen 50.000 bouwarbei- gjds. en het blijkt dat de „macaroni's1
landers overigens* die tijdens de oorlog ^ers komen, uit de kamnen van ..vernlaat- mpt wat aWmppn wnrr
Geef hem een
„PhiliShave"!
U kunt niet beter doen, dan
Siaalbaard's raad op te volgen:
iedere man verlangt naar het gemak
en het genot van electrisch scheren
met de Philips „PHILISHAVE"
Staalbaatd. Dan vliegt ook zijn
baard eraf!
Electrisch droogscbeerapparaal
iH-V PHILIPS' VERKOOP-HU V. NEDERLAND. EINDHOVEN
(Adv.)
i ders komen, uit de kampen van „verplaat-
menig stout stukje voor Iran rekening na- ste persoaen» in de Anglo-Amerikaanse
men, de vroegere pohttechcf feliciteren,a6ne 36 OOQ Ealteni Polen oekrainers en
ondanks het feit dat tijdens liet rondgaan ui, Zwitserland een 1000 tal groeven-
met de lijst reeds gewaarschuwd-was de arbeiders.
actie achterwege te laten. Een der agenten j j^ët gaat ébhter niet zo makkelijk. In
was bovendien in de buurt van de gevange- Waterschei, waar een der voornaamste
nis geweest op het moment, dat B. werd
vrijgelaten en had hem daar verwelkomd.
Er was, naar de hoofdcommissaris
van politie te Rotterdam mededeelt,
tijdens de hongerperiode een goede
verstandhouding tussen dit motorcorps
en B. ontstaan. Men ging gezamen
lijk ten behoeve van het corps op voedsel
uit en het joviale' optreden van de politie
president had een soort kameraadschap ge
kweekt, waarbij de politiek eigenlijk vol
komen op de achtergrond stond. Door .de
„huldiging" hebben de betrokkenen, temeer
omdat zij gewaarschuwd waren, echter iets
gedaan dat. niet toelaatbaar werd geacht,
vandaar dat zij voorlopig buiten dienst zijn
gesteld.
Gemaskerde mannen drongen
notariswoning binnen
Drie gemaskerde mannen, iéder gewa
pend met een revolver, hebben een jnval
gedaan in het huis van notaris L. J. Docter
te Rumpt. De notaris was met zijn echtge
note afwezig. Hun kinderen waren met de
dienstbode thuis. Toen er gebeld werd,
opende de dienstbode de deur en zag drie
gemaskerde mannen voor zich slaan. Zij
hadden ieder een revolver in de hand. Een j
hunner vroeg de notaris te spreken. Toen-j
de dienstbode antwoordde, dat .deze niet j
thuis was, gingen de mannen het huis bin
nen. Zij haalden laden en kasten in de
huiskamer oVerhoop, doch namen niets
mede. Zij begaven zich ook naar het kan
toor van de notaris. Daar was echter alles
op slot. Het drietal verliet daarna het huis
en vertrok met een auto.
Prinses Irene is als kabouter
geïnstalleerd
Prinses Irene is als kabouter geïnstal
leerd in de kabouterkring van het Neder
landse Padvindstersgilde te Soestdijk, waar
in ook haar oudste zusje is opgenomen.
Prinses Juliana woonde de installatie bij.
mijnen ligt, zag ik een groep jonge Italia
nen sidderen bij het gezicht van de hoge
zwarte kolenbergen.
Een verrassing.
Dat was een jaar geleden. Enkele dagen
geleden was ik er weer, ditmaal te Genk.
Naar men mij te Brussel verzekerde zijn
thans een 10.000 Balten en andere „ver
plaatste personen", en een 18.000 Italianen
geregelde mijnarbeiders geworden en het
prikkelde mij in grote mate om te gaan
vaststellen, hoe zij leefden en werkten.
.Het werd een aangename verrassing, een
openbaring. De maatschappijen hebben
nette huisjes gebouwd, met één verdieping
en een tuintje er achter. „Entrez, signore".
zo nodigde een mooie Lombardische, met
fijne smaak gekleed, dié hier samen met
man-mijnwerker en tvvee kihderen woont.
In een gebroken Frans-Vlaams met rol
lende rrr's vertelde Maria ons dat hier in
de „Cité" een dertig Italiaanse mijnwer-
ke^sfamilies leven en dat de mijn meu
belen, huishoudelijke artikelen levert,
waarvoor de kosten maandelijks met-klei
ne bedragen van het loon van de man
worden afgehouden: de huishuur bedraagt
Twaalf jaar geëist tegen profiteur
van de beroving van Tiel
het behoud der politieke neutraliteit daar
door geenszins verhinderd. De Russische
reactie is echter allerduidelijkst: De1
Sovjet-Unie wenst geen Scandinavische,
toi-um'e, geen Scandinavische economische
toenadering- en is niet tevrèden met Zwe-
dens politieke neutraliteit, ondanks het feit
dat ,die zelfls leidde lot afzijdigheid ten
opzichte van het plan-Marshall.
Dit alles kan voor de Scandinavische
landen ernstige consequenties hebben. Zwe
den haalt zich nu de Russische ontstemming
op de hals die het heeft trachten te ver
mijden en moet tot de conclusie komen,
dat deze thans volkomen overbodig is ge
worden. Meer nog, landen als. Zweden en
Zwitserland moeten tot de conclusie ko
men dat niet hun neutraliteit, doch de
mate waarin*zij een economische coördina
tie van West-Europa willen saboteren, het-
welgevallen van de Sovjet-Unie bepaalt.
Wanneer men de pers- en radiocampagne
van Russische zijde, die tegen het nog zeer
vage idee der Scandinavische tol-unie ge
voerd wordt, nader beschouwt, dan blijkt
dat alle; wat zweemt naar het streven tot
betere economische verhoudingen in West-
Eur.opa te komen, in Russische ogen op
neigingen tot politieke coördinatie wijst.
De Noord-Europese landen zouden daar-
De radio geeft Zaterdag
HILVERSUM I, 301.5 M.
7.00, 0.00, 18.00, 20.00 en 23.00 uur Nieuws. 7^15
Gymnastiek. 7.30 Orkesten. 8.15 Orgel, 8,35 Pla
ten. 9.30 Werken van Mozart. 10.00 Morgenwij
ding. 10.20 Feuilleton. 10.35 Russische liederen.
10.50 Symphonische muziek, 11.00 Herhaling
Radiolynvpus. 11.30 In de balzaal van 1903; 12.00
Platen. 12.30 Weerbericht. 12.33 Millersextet, 13.00
Strijdkrachtenprogramma. 13.30 Sylvestri- en
koperkwartel. 14.00 Het Nederlandse lied. 14.15
Harmonie-orkesten. 15.00 Boek en publiek. 15.15
Gevraagde platen, 16.00 Coöperatie en socialisme.
16.15 Amateurs. 16.45 Om en bij de 20. 17.15 Volks
concert, 18.15 Sportpraatje. 18.30 Strijdkrachten-
programma 19.00 Werken van Beethoven en
Mozart 19.30- Jeugd en leger. 19.40 Jeugdnieuws.
19.45 Voor Nederlanders in Duitsland. 20.08 Din
gen van de dag. 20.15 „De winkel van Sinker*.
21.15 Socialistisch commentaar. 21.30 Schrammel-
muziek, 22.00 Luisterspel „Pieter Postmans be
tere helft". 22.30 „Breng eens een zonnetje".
23.15 Hobbyhoek. 23.30 Platen,
HILVERSUM, TI, 414.5 M„ 218 M. en 1875 M.
7,00, 8.00, 13.00, 19.00, 20,00 en 23,00 uur Nieuws.
7.15 Platen. 7,30 Morgengebed. 7.45 Symphónïe-
orkest.' 8.15 Platen, 0.35 Werken van Bach. 10.00
Voor kleuters. 10.15 Platen. 11.00 Ziekenbezoek.
11.45 Symphonische muziek 12.00 Angelus. 12.03
Piano en orgel. 12.S0 Weerbericht. 12.33 Lichte
muziek. 12.55 Zonnewijzer. 13.15 Welk*boek. 13.20
Lichte muziek. 13.40 Filmpraatje. 13.50 Platen.
14.00 Toneelpraatje. 14.10 Fantasie over zeelied
jes. 14.40 Engelse les. 14.40 Engelse variété-
klanken. 15.00 Voor jongeren. 15.15 Debutanten
concert. 15.45 Kiosk'. 16.00 Platen. 16.20 Geluks-
drang en genotzucht. 16.30 Gregoriaans. 17.00
De Wigwam. 18.00 Negeriiedjes. 13.15 Weekover
zicht. 18.30 Luisterspel „Lord Jumpatit" (IX),
In die tijd hadden verscheidene in Tiel
en omgeving woonachtige Nederlanders,
die uit hun woonplaats "hadden moeten
evaeuëren, hun geld en kostbaarheden in
bankkluizen in Tiel opgeborgen. Toen de
geallieerden in aantocht waren,lieten de
Duitsers de kluizèn springen en verdeel
den de kostbaarheden en het geld, dat zij
te pakken konden krijgen. Van der L.
deelde ook mede in de buit. Hij kreeg een
bedrag'van f 18.000.benevens een groot
aantal gouden en zilveren voorwerpen,
sieraden, een fototoestel en een schrijf
machine.
Donderdag had Van. der L. zich voor het
Amsterdamse Bijzonder Gerechtshof onder
presidium van mr. SM. van Vugt te verant
woorden. Hij gaf het ten laste gelegde vol
ledig toe. Volgens zijn verklaring had hij
niet meegedaan aan het doen springen der
kluizen. Hij bevond zich in de bunker waar
de Duitsers de buit verdeelden en had het
hem toegewezen deel aangenomen. Later
heeft hij zijn aandeel in de tuin van zijn
zuster begraven, doch de oorspronkelijke
Minister Vos over
het economisch herstel
„ledereen zou één procent
harder moeten werken"
Minister Vos heeft in Amersfoort een
rede gehouden over het economisch her
stel van ons land.
Sprekende over de productie zeide de
minister, dat in 1945 slechts 40 pet. van
de normale arbeidsprestatie werd geleverd.
In 1946 liep deze van 60 tot 80 pet. en in
1947 tot 90 pet. op. Nu telt ons land 10 pch
meer mensen dan in 1935. hetgeen dus
zeggen wil, dat ons levenspeil 20 pet. lager
ligt dan voor de oorlog. Het verhogen van
ons productiepeil is dus een dwingende
noodzaak.
Het is volgens de minister niet voldoende
duidelijk tot ons volk doorgedrongen, dat
ons levenspeil is opgevoerd door buiten
landse hulp. Het verschil'tussen in- en
uitvoer is schrikbarend groot en loopt in
de 1800 millioen gulden. Dit bedrag moet
beslist van maand tot maand minder wor
den. „Wanneer iedere Nederlander één
procent per dag meer zou doen", aldus ir.
Vos, „dan zouden wij een heel eind op
schieten".
Worden 'de lonen en prijzen losgelaten,
dan winnen altijd de prijzen de wedloop.
In Amerika heeft men dit gedaan met als
gevolg dat daar de prijzen nu 30 pet. hoger
zijn dan een jaar geleden. Loslaten van lo
nen en prijzen zou tot inflatie leiden.
Op het levensmiddelenpakket legt de
staat nog altijd 5 gulden per gezin-toe. De
minister hekelde de houding van een groot
19.20 Dansorkest. 19.45 Banden die binden. 19.55 aantal ondernemers, die een goede prijs-
Symphonische muziek M os Actualiteiten 20.1! po]itiek ,rachten onmogelijk te maken. De
De gewone man. 20.20 Hoe heet aeze plaa:?. 20.30
Lichtbaken. 21.03 ..Negen heli de klok". 22.00 J®geiing hoopt Op vrijwillige mede .vei-
Zvidzeeklankeri 22 10 Dansles. 22.40 De Van Ring van c'e ondernemers. Zo deze niet
Rooyens, 22.45 Avondgebed. 23.J5 Mis voor drie verleend wordt, dan zal zij niet aarzelen
stemmen. - tot het nemen van dwangmaatregelen.
eigenaars hebben thans, naar hij verklaar
de, hun eigendom teruggekregen.-
In zijn requisitoir noemde de procureur
fiscaal mr. B. J. Besier dit „een hoogst
ernstig geval". Verdachte heeft, aldus spr.,
zich niet alleen schuldig gemaakt aan
De beul staakt
Desfourneaux, de Franse officiële beul,
is gisteren ook In staking gegaan. Hij
weigerde acht ter dood veroordeelden
te guillotineren.
Desfourneaux verlangt het salaris van
een afdelingschef in rijksdienst en een
toelage voor elk hoofd dat hij doet
vallen.
Drie-en-een half jaar
voor Weinreb
in tegenstelling met wat algemeen wordt
geloofd, werkzame en spaarzame lieden
zijn. De pastoor van het dorp heeft er
goede parochianen mee gewonnen.
Van de 400 Oekrainers, die in de mij
nen te Genk werken en in de omgeving
wonen, wei-den reeds 200 man, met hun
families die naderhand uit de Duitse kam
pen zijn overgekomen, geïnstalleerd. Zij
zijn zwijgzaam en kijken achterdochtig.
De meesten van hen spreken Duits. Geen
van deze families wil nog ooit naar Rus
land terug. ,Ook zij wonen in nieuwe hui
zen en worden om hun regelmaat bij het
werk ten zeerste gewaardeerd.
De laatste soort emigranten was moei
lijker op te sporen. Het betrof namelijk 80
Duitse ex-krijgsgevangenen, die thans als
vrije mijnwerkers een contract met de
maatschappij hebben afgesloten. Zij wo
nen meestal bij de burgers en betalen
pension. Enkele onder hen hebben op de
Limburgse kermissen af en toe wel eens
teveel gerstenat naar binnen gewerkt,
waarna zij zich terug in Hitler's Rijk
waanden. Zij werden echter zo duchtig
„bewerkt", dat ze het nu maar liever la
ten. Overigens zijn het vriendelijke men
sen, maar naar ik hoorde, hopden politie
en Rijks veld wacht toch een oogje in het
.zeil!
Toneel
Klachtenrapport over
Toneelgezelschappen
Coördinatiebureau protes'teert
(Van onze toneelmedewerker)
Dezer dagen hebben drie te Breda ge
vestigde culturele verenigingen die voor
eigen risico beroepsensembles voor hun
leden laten optreden (z.g. uitkoopvereni-
girigen) een rapport gepubliceerd waarin
zij hun bezwaren tegen het beleid van dé
gesubsidieerde toneelgezelschappen onder
de aandacht van de minister van Onder
wijs, -Kunsten en Wetenschappen brachtén.
De klachten hebben betrekking op de ge
ringe productiviteit' van enkele dezer ge
zelschappen, de keuze van het repertoire
de voortdurende stijging der uitkoop-
ADRIENNE LAUTèRE: Mart time d'a
noy et sa mère; "isque::?. ê<üt«
Paris.
iurj.
Mme. Lautère, die van geboorte Hollandse 1
•maar reeds lang in Frankrijk woont, heeft *S'
aardige historische roman geschreven, lang nt*1
haar eerste werk overigen.1:, Mrne, d' Auino'
oorspronkelijk geheten - Marie Catherine 1
Jumel de Barneville, en haar latere naam onf
lenend aan een bruut en gehaat echtgenoot
leefde haar ganse belangwekkende leven in aL
regeringsperiode van Louis XIV.
Beginnend als dame, eindigde zij bovendien
als schrijfster en gastvrouwe In een vermaarS
salon; haar sprookjes zijn haar bekendste werk
Het boek beschrijft de tijd voor zij zich aan dé
literatuur ging wijden de langste tijd van haar
leven. De sinistere bedrijven van haar moeder
een duchtige intrigante, nemen ook veel piSai!
in. Het is alleslevendig verteld wij worden
van Bamevüle-Ie-Bertrand naar Parijs gevoerd
dan naar Rome. naar Madrid, en naar-Londen -T
zonder dat overigens uit dit gewemel een dramTl
tische eenheid tot stand komt. En juist die een!
heid, geboren uit een meer dan strikt weten!
schappelijke visie, is toch wel een van de recht!
vaardigingen van de historische romanvorm
die de gegeven^ tot klaarder en vooral persoon!
lijker, leven wil brengen dan de geschiédweten!
•schap dat doen kan.
De pretentie naar een omvatting van het ge.
beuren heeft het boek echter ook slechts zwak-
jes. aan het begin en het eind. waar de moeder
als de éne boze, maar tenslotte verslagen fee
aan de wieg van Mme. d' Aulnoy wordt voor-
gesteld. Verder §telt het zich tevreden met een
kleurig verhaal te zijn, rijk aan figuren en be.
weging, dat men zo niet met vrucht, dan toch
met genoegen kan lezen. M
EVE CURIE; Mijn wereldreis in oorloge!
tijd (vertaling dopr N. G. Hazelhoff van
Journey among warriors), y.h. van
Ditmar, Amsterdam.
Het zou een te hoge ejs aan Eve Curie's boei
zijn. dat het niet verouderd ware. De stof ervoor
is immers opgedaan in een reis van November
1941 tot April 1942. De oorlogsfeer, waarin zeiij
de verst ziende geesten sterker dan anders be-
invloed worden door de. eisen van het ogenblik,
kleurt zowel de eigen woorden van de schrjjf!
ster als die van degenen, die zij interviewde.
Ook de atmosfeer van de landen, die zij be!
schrijft, was uitzonderlijk, feller en minder ge.
varieerd dan nu. En tenslotte hebben de toe-
standen zich sterk gewijzigd, van* de landen
die zij aandeed het meest in de gebieden onder
Engelse invloed of Heerschappij: Egypte, Voor-
Azië, Brits Indië. De andere landen: Ruslanden
China, hebben sindsdien wat meer voortgezette
lijn in hun ontwikkeling gehad. Daarom zijn de
stukken over die beide het interessantst. Maar
ook daar heeft de tijd uiteraard de grootste
kracht van actuele reportage verzwakt; omzich
tig moet men de trekken van algemene aard er
uit schiften.
Tenzij men verzot is op deze verhalen uit de
oorlog: dan vindt men er veel genietbaars in.
Maar de spanning die er toen heerste, en het
enthousiasme voor het streven naar de overwin-
nin-g, hebben toch na de nederlaag van Duits-
land en.Japan veel van hun bekoring verloren,
tezamen met hun "zin. Daarom' is het emiaent
belang va-n deze vertaling niet duidelijk ten
zij het boek er misschien ln slaagt bij de lezer
achteraf iets van het gevoel van opgeslotenheid
gedurende de oorlog weg te nemen, en op die
wijze de visie op die vijf jaar, wat te verruimen,
Dat zou nog de beste rechtvaardiging van deze
publicaties zijn.
Deze bedenkingen willen overigens de ver
dienste. van Mme, Curie niet aantasten; zij heeft
een voortreffelijk leesbaar boek geschreven, dat
redelijk vertaald is en men bewondert- haar
energie al evenzeer als haar schranderheid en
haar toewijding. Die factoren en haar charmante
portret maken dat men op het boek riiet kwaad
kan worden. S. M,
Het Haagse Bijzondere Gerechtshof ver-
oordeelde drs. F. Weinrebtot^drie jaar en yoor de opvoeringen worden
zes maanden gevangenisstraf met aftrek eevraasd
en ontzetting uit de kiesrechten voor hetf, CentraaI Coördinatiebureau voor het
leven, wegens hulpverlening aan de vijano. toneel protesteert tegen de pub]icatie van
Tegen hem was 10 jaai geeist. Uit de memorandum vlak voor de behande-
weging van het vonnis bh,kt. dat het Hol van de begroting jn de staten-Gene-
het opsteilen van emigraüehjsten voo ecn tamelijk doorzichtige manoeu-
Joodse landgenoten bewezen acht, alsmede overigens juist 0p het ogenblik dat
het incasseren van grote blagen hier-vanwege het toneel een rapport bij deze
voor. Het Hof stelt vast, dat dit geld niet jit j ingediend met hot dringende
voor emigratie-doeleinden riaar Frank ijlt huidige subsidieregeling nader
en Portugal is gebruikt, doch dat W. ver-
dienen wilde en zichzelf en zijn gezin j Bezwaren weerlegd,
redden. Het gebruik van een gedeelte van
dit geld om andere Joden te helpen, speelt; -^rat (je beschuldiging van improductivi-
naar het oordeel van het.Hof, geen ro,l bij te^. aangaat: hetgezamenlijk aantal op-
de veroordeling van W., omdat het voor voeringen der gesubsidieerde gezélschap-
andere doeleinden verkregen was. Ener- üen ;n- bet betreffende seizoen bedroeg
dienstneming bij de Landstorm, doch niet zjjds zijn na inschrijving Joodse landgeno- 2074, waarvan alleen Comedia' ei* op 320
ontzien te profiteren van de roof der puit-'j;en zorgloos'geworden,' waardoor hun~- cjgge'n rujm 600 vgrfcorgde. Ook het ver
sere in een stadje, dat door de ongelukkige
inwoners was verlaten. Voor dit ernstige
delict meende mr. Besier een zware straf
te moeten eisen. Hij besloot zijn requisitoir
met een gevangenisstraf te vorderen van
12 jaar met aftrek van de tijd, doorge
bracht in* preventieve detentie en ontzet
ting uit alle rechten voor, de tijd van het
'leven. Uitspraak volgt op 11 December.
Eerste katholieke M.T.S.
in Nederland geopend
Ter gelegenheid van de opening te Breda
van de Katholieke Middelbare Technische
School „St. Virgilius", de eerste Katholieke
M.T.S. in óns land, heeft de minister van
Onderwijs, dr. Jos. J. Gielen een korte rede
uitgesproken. Hij zeide, dat het misschien
verwondering mag wekken, dat de totstand
koming van deze eerste bijzondere M.T.S.
geschiedt onder een kabinet van deze Sa
menstelling. „Het kabinet heeft zich voor
genomen met name de gelijkstelling' van
het bijzondere met het algemene onderwijs,
te verwezenlijken'. De bedoeling is met het
middelbaar technisch onderwijs tq. begint
nen. Met het L. O. is het reeds zover. Bij
de kabinetsformatie is vooropgezet) dat ten
aanzien van de middelbaar technische scho
len een evenredig aandeel zal worden! ge-
geven aan het bijzonder onderwijs. Met
deze dag is dus een nieuwe stap gezet op
de weg naar de uitvoering van het rege-
ringsprogram."
waakzaamheid ten aanzien van Duitse
deportatieplannen verminderde, anderzijds
kregen velen uitstel en konden op die
manier veiligheidsmaatregelen nemen. Het
Hof achtte deze twee' kwegties ongeveer
tegen elkaar opwegend. Voorts achtte het
Hof bewezen, dat W..zekere V. P. aan de
SD verraden heeft. Vier andere personen
werden door hem verraden wegens het
verbergen van Joodse .eigendommen, Even
eens achtte het Hof bewezen, dat W. in
de gevangenis rnedegpvangenen'ten behoeve
van de SD uithoorde, hetgeen voor één fa
milie onaangename gevolgen had. In aan
merking wérd echter genomen, dat geen
van deze verraadzaken zeer ernstige gevol
gen heeft gehad.
Middenstandspartij opgericht
Te Utrecht is door personen uit het be
drijfsleven 'n middenstandspartij opgericht,
tYelke ten doel heeft de middenstandsbe-
langen door een eigen fractie in het parle-fl
ment te laten behandelen.
Het dagelijks bestuur wordt gevormd
door de heren A. Th..van Engh, Den Haag,
voorzitter; W. M. Hartman, Scheveningen,
secretaris; T. de Bruijn, Gouda, penning
meester; G. de Jagej, Leidschendam; J. H.
de Sterke, Amsterdam.
Afdelingen werden reeds opgericht in.
Den I-Iaag, Amsterdam, Rotterdam, Kin
derdijk, Zoetermeer, Leidschendam, Gouda/
Delft, Goes, Raamdonksveer, Maastricht,
Venlo, Arnhem, Oosterbeek en Purmerend.
wijt. dat het repertoire te beperkt zou
zijn. houdt volgens genoemd bureau geen
steek. Na de oorlpg werden ongeveer 100
nieuwe stukken uitgebracht, waarvan
meer dan de helft met algemeen erkende
culturele waarde. In geen enkel land van
Europa biedt het toneel een dergelijke
verscheidenheid. Dat het publiek belang
stelling voor het. gebodene aan de dag legt,
wordt bewezen door cijfers van 't Centraal
Bureau voor de Statistiek die uitwijzen
dat de schouwburgen in'1946 ruim vier
millioen bezoekers telden. Muziekuitvoe
ringen werden in dezelfde periode door
minder dan de helft van dit aantal perso
nen bijgewoond.
Het gebrek aan voldoende blijspelen is
een internationaal verschijnsel waarvan
men de bezwaren tracht weg te nemen
door naar oude successen terug te grijpen.
Zo brengt Cees Laseur binnenkort een re
prise van „Je kunt het toch niet mee
nemen" en Ko Arnoldi van „George and
Margaret". Toegegeven moet o.i. worden
dat Van Dalsum .het lachen verleerd
schijnt te zijn.
Tenslotte trachten de Brèdase uitkoop-
verenigingen de "minister in.de kaart te
spelen door het voor te stellen, zonder
daarvoor bewijzen te leveren, alsof „het
toneel faalt in de vervulling van zijn
sociaal-paedagogische functie" door het
opvoeren van stukken die met de zedelijk
heid in strijd moeten worden geacht. Be
houdens in twee of drie gevallen echter
zijn, van welke zijde dan ook, geen ern
stige morele bezwaren naai; voren ge
bracht.
Wij hebben het bestuurslid van de ver
eniging ,;Geloof en Wetenschap" te Haar
lem mevrouw Th. VorstmanC-oelen naar
haar mening over de klachten uit Breda
gevraagd. Haar antwoord luidde dat zij
niet anders dan medewerking ondervond
van de 'grote gezelschappen en getuigde
sterk van waardering voor de geleverde
prestaties. Moeilijkheden bij het samen
stellen van een geschikt repertoire werden
door deze Katholieke uitkoop vereniging in
samenwerking met de toneeldirecties vol-
komen naar wens overwonnen. De stijging
jder uitkoopsommen achtte zij verre van
onredelijk als men de duurte van materia
len en de zeer noodzakelijke salarisverho
gingen in de beschouwing betrekt. Mevr.
Vorstman, erkennende dat Haarlem in een.
andere positie verkeert dan Breda, achtte
de geuite bezwaren te fel gekleurd en ver
klaarde dat het speelplan van de.gezel
schappen de vereniging „Geloof en Weten
schap" de mogelijkheid bood haar culturele
taak in de schouwburg naar behoren te
vervullen. Welke bedenkingen men ook
mag koesteren tegen artistiek beleid en
zakelijk beheer van de gesubsidieerde ge
zelschappen, aldus luidt onze eigen con
clusie, die van Breda zijn te'onzuiver en
getuigen van te veel ondeskundigheid om
nog langer ernstig in discussie te kunnen
worden genomen. En wat denkt men van
de volgende opmerking in het besproken
memorandum: „Wij werden (na de bevrij
ding) teleurgesteld want de grote gezel
schappen "hebben ons in het afgelopen sei
zoen minder goede toneelstukken aange
boden dan in de bezettingstijd"?
Sweelinck-ccncert bU kaarslicht. Op Maan
dag 1 December zal in de Nieuwe Kerk le
Haariem een Sweelinck-concert gegeven worden
door het Collegium Musicum Anptelodamense
onder leiding van Toon Vranken ën door de
organist Dolf Hendrikse. Er zullen psalmen,
geestelijke liederen en orgelwerken van Neder
lands grootste componist uitgevoerd worden !n
de sfeer der Gouden eeuw met kaarsverllchtlng,
12. Joris Goedbloed schreef in een post
kantoortje een aanbevelingsbrief voor
zichzelf, op het briefpapier van de impres-
sario, en daarmee gewapend stapten hij en
stond. Inderdaadzei de heer. „Welnu?"
„Die wens ik te spreken!" zei Joris. „Ik heb
een belangrijke brief voor hem! Hij zoekt
een mof tovenaar, nietwaar? Die ben ik!
Panda de hall van een groot hotel binnen. Geef hem dit schrijven en haast U, vriend!
„Als ik goed ben ingelicht, verblijft hier Ontstem mij niet!" De zwarte heer snelde majesteit!" zei de zwarte heer buigend,
de sultan van Negorije!" zei Joris legen heen en keerde al heel gauw weer terug. „Joris ben Pocus Effendi!'- voegde Joris
een in het zwart gekleed heer die daar „Inderdaad!" zei hij. „De sultan wenst U er aan toe.
-ie ontvangenMag ik voorgaan?" „Dat
mag!" zei Joris. En gevolge Panda
liep hij .achter de man aan ec. ruim ver
trek binnen waar, op een divan, een zéér
dik iemand in Oosterse kleding een pijp
lag te roken. „Hier is de tovenaar, Uwe
Slotoftensief. Themistocles Sophoelis, minister
president van Griekenland, heeft te Athene
verklaard, dat de Griekse regeringsstrijd
krachten de laatste voorbereidingen treffen
voor het slotoffensief tegen de guerlllastrtj-
ders. Themistocles noemde het moreel van
de fTbepen, die hij op een reis langs de grens
van Noord-Griekenland heeft bezocht. hoo0
en de discipline onwankelbaar.
Voddenraper. De Parijse prefectuur van polihe
heeft medegedeeld, dat Joanovlci gear
resteerd is. Reuter meldt nader, dat JoseP
Joanovlci, de tot millionair opgeklommen
Roemeense voddenraper, die gezocht wem
wegens handel met de Duitsers tijdens 0
bezetting van Frankrijk, ln de Amerikaans
zóne van Duitsland ls aangetroffen en zie
vrijwillig, overgegeven heeft.
Ramp. Ongeveer 200 personen zijn gedood of
wond tengevolge van het, uit de rails lop
van een speciale trein met Mohammedaan
evacués bij 'Ambala (Oost-Pend'sjaab), Na
verluidt is het' ongeluk, te wijten aan e
fout van de wisselwachter.
Oplossing. De drukkers van de grootste 6 dag-
- bladen te Chicago zijn in staking gegaan.
eisen 15 dollar per week loonsverhoging;
bladen worden thans 'getypt en vervolg
fotografisch vermenigvuldigd.
Hoog vliegende buik. De Spaanse
ter van landbouw. Emiiio Lama de Espm
is toen hij zich gisteren met Franco en -
ministers op een jachtpartij bevond, door
schot getroffen en ernstig gewond. Toen
Espinosa geraakt werd. was het reeds s
mer en het is algemeen hekend dat het
gevaarlijke bezigheid is in de duister"rami
snelle, hoogvliegende vogels te laSen' K
de Espinosa is in een ziekenhuis te Ma
opgenomen. (U. P.)
