c
J
Opvarenden van „Zonnetij IV" wilden
in Zuid-Afrika een nieuw bestaan zoeken
In Haarlem staat een stoomcarrousel
Een concessie van minister Gielen
inzake de leraren salarissen
Nieuwe uitgaven
Sport in het kort
Culturele honger sterk verminderd"
en de Meester'goochelaar
Wereldnieuws I
VRIJDAG 12 DECEMBER 1947
Wij hebben reeds gemeld dat de douane
ambtenaren in de Zeeuwse wateren beslag
gelegd hebben op de „Zonnety IV", een
scheepje van 18 meter lengte, waarmée de
opvarenden naar Zuid-Afrika wilden va
ren. Twee hunner, de Zandvoorter K. en
de Bloemendaler S. werden voorlopig aan
gehouden. verdacht van het overtreden der
deviezen-bepalingen.
Nader vernemen wij. dat K. inmiddels
weer in vrijheid gesteld is.
K. en S. waren vergezeld van vrouw en
kinderen. Verder waren een gezagvoerder
en vier leden der bemanning aan boord.
Het scheepje werd aangehouden in de om
geving van Hansweert, waar de Schelde
kan worden afgevaren om buiten ons
grensgebied te komen. Eerst gaven de
aangehoudenen te kennen, dat zij alleen
een kort pleziertochtje wilden maken,
maar al gauw werd toegegeven, dat het
plan was naar Zuid-Afrika te zeilen. Dat
dit een vrij avontuurlijke onderneming zou
zijn geworden hebben wij reeds in ons
eerste bericht in het licht gesteld. Het
kleine scheepje had wel een motor, maar
daarmee kon niet op zee gevaren worden.
Uit het onderzoek is gebleken, dat K.
zowel als S. hier te lande verschillend! be
zittingen te gelde gemaakt hebben, niet
alleen om geld te hebben om het scheepje
te kopen, maar ook om in de gelegenheid
te zijn zich in het nieuwe vaderland een be
staan te verschaffen. K. had vroeger een
vaste betrekking, maar was, hoewel hij
steeds volhield dat de beschuldigingen
tegen hem ongemotiveerd waren, „uitge
zuiverd". Hij had getracht hier te lande
weer een betrekking te krijgen, maar was
daarin niet geslaagd. Nu wilde hij trach
ten in Zuid-Afrika weer aan de slag te
komen. S. is van Joodse afkomst. Hij ver-
i klaarde in de oorlog veel leed van de'üuit-
se bezetters te hebben ondergaan. Nu
vreesde hij op den duur in ons land een
bezetting van communisten, waarvan hij,
als behorende tot de bezittende klasse, ook
moeilijkheden voorzag. Daarom lokte het
buitenland hem.
Aanvankelijk zou ook G. uit Haarlem
mermeer zijn meegegaan, maar hoewel hij
zich financieel voor het scheepje geïnte
resseerd heeft, zag hij af van de zeereis.
Aan boord zijn behalve verschillende
andere goederen ook juwelen en geld ge
vonden, o.a. ponden en dollars, met inbe
grip van de waarde van het scheepje onge
veer voor een ton. Het Is ook strafbaar een
schip naar het buitenland „uit te voeren'
De opvarenden verklaarden evenwel, dat
zij de bedoeling hadden de „Zonnetij IV"
op de een of andere wijze weer naar Ne
derland terug te doen keren. Aan boord
zijn ook vuurwapenen en munitie gevon
den. Opgegeven werd dat dit uitsluitend
voor eigen' gebruik was. Wat moest men
doen als er schipbreuk geleden werd en
men op een onbewoond deel van Afrika's
kust strandde? Daar kon men tegenover
leeuwen of ander gevaarlijk gedierte ko
men te staan.
Het zal vermoedelijk bij velen bevreem
ding wekken, dat personen die hun eigen
bezittingen te gelde maken, om daarmee
te trachten zich een nieuw bestaan op te
bouwen in het buitenland, met de rechter
in aanraking komen. Dit is evenwel een
gevolg van de omstandigheid, dat zij door
hun handelingen de deviezen voorschriften
overtreden. Het is moeilijk, van de auto
riteiten medewerking te verkrijgen om.
zo'n avontuur op legale wijze mogelijk te
maken.
Belgische regeringscrisis
voorlopig van de baan
Nadat Woensdag het langverwachte debat
over de koningskwestie in het Belgische
parlement inzoverre een teleurstelling op
leverde, dat een beslissing uitbleef, aange
zien alle fracties hardnekkig op hun stand
punt bleven staan, werd een motie van
vertrouwen in de regering gesteld. Deze
werd met 152 tegen 32 stemmen aange
nomen, zodat de eerste ongerustheid over
een mogelijk regeringscrisis verdween.
Mendelssohii-herdenking
Ter gelegenheid van de herdenking van
Mendelssohn's sterfdag (100 jaar geledenzal
't derde concert van de serie A, dat de Haar
lemse Orkest Vereniging op Dinsdag 15 Dec.
a.s. zal geven, geheel gewijd zijn aan werken
van deze componist. De vermaarde Poolse
pianist Stefan Askenase zal hieraan zijn
solistische medewerking verlenen.
Behalve het pianoconcert in g kl. terts
worden nog twee geliefde werken uit Men
delssohn's composities gekozen, de Italiaanse
symphonie No. 4 en vier delen uit de muziek
bij Shakespeare's Midzomernachtsdroom.
Marinus Adam zal wederom dirigeren.
Meer dan honderd doden
bij onlusten in Aden
Het Britse departement van Koloniën
heeft medegedeeld, dat bij onlusten in
Aden 75 Joden, 34 Arabieren en twee In
diërs zijn gedood en vele honderden an
deren gewond.
De eerste ooggetuigen verslagen van de
strijd die te Aden tussen Joden en Arabie
ren heeft gewoed en waaraan tenslotte
door Britse leger- en marinestrijdkrach
ten een eind is gemaakt, zijn thans gepu
bliceerd.
Op 2 December begonnen de ongere
geldheden die zes dagen duurden. De
Arabieren vielen de Joden van Aden aan,
die zich in hun huizen, winkels en waren
huizen barricadeerden. De Joden die even
eens gewapend waren, onderhielden een
hevig geweervuur. De plaatselijke politie
stom! machteloos.
In antwoord op^een radio-oproep wer
den twee torpedojagers naar Aden gezon
den die mariniers aan land zetten, ver
sterkt met 300 soldaten die per vliegtuig
uit de Kanaalzone waren aangevoerd. Ten
slotte slaagden de militairen er in de orde
te herstellen.
OOST-INDONESIë
TWEEDE KAMER
Agoeng krijgt opdracht
tot kabinetsvorming
A/iak Agoeng Gde Agoeng heeft van
president Soekawati de opdracht ontvangen
een nieuw kabinet in Oost-Indonesië te
vormen.
Anak Agoeng, die in het pas afgetreden
kabinet als minister van Binnenlandse Za
ken en vice-preinier optrad, is 28 jaar oud.
Hij studeerde voor de oorlog aan de rechts
hogeschool te Batavia, doch moest door
het uitbreken van de Pacific-oorlog zijn
studie afbreken. Hij kreeg de opdracht een
kabinet te vormen op parlementaire grond
slag en men verwacht, dat hij binnen een
etmaal zal slagen.
Militairen wegens desertie
veroordeeld
Voor de krijgsraad te Rotterdam ston-
den vijftien militairen terecht wegens
desertie. De krijgsraad veroordeelde hen
tot straffen, die in acht gevallen varieèr-
den van vier tot twee jaar gevangenisstraf
met aftrek. De overigen kregen straffen,
variërend van anderhalf jaar tot acht
maanden met aftrek. In twee gevallen
werd de zaak teruggewezen om een nader
onderzoek in te stellen.
De leeftijd van hen, die zich hadden te
verantwoorden, was gemiddeld 22 jaar,
Zes van hen kwamen uit Amsterdam, de
overigen uit Noordholland en de drie
Noordelijke provincies. De auditeur-mili
tair majoor mr. R. Grasso zeide in zijn
requisitoir dat in die gedeelten van Neder
land de meeste desertiegevallen voor
kwamen.
Een „danswet" op komst
Binnen afzienbare tijd zal volgens het A.
N. P. de Tweede Kamer een onlwerp-dans-
wet behandelen. Een commissie, wélke de
minister te dien aanzien moet adviseren, is
reeds samengesteld. Als overgangsmaatregel
zullen dansleraren een rijkserkenning krij
gen. Deze erkenning zou worden verstrekt
door de Federatie van Nederlandse Dans
leraren en het Genootschap van Beroeps-
dansleraren. De dansleraren, die voor een
erkenning in aanmerking wensen te komen,
moeten voor 1 April in het bezit zijn van een
vanwege de minister van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen gewaarmerkt diploma.
Vele dansleraren zullen om voor de erken-
ninng in aanmerking te komen, her-examen
moeten doen.
Aanrijding met dodelijke
afloop te Purmerend
De officier van justitie bij de Haarlemse
rechtbank eiste tegen een 26-jarige chauffeur
uit Middenbeemster. wie dood door schuld
ten laste was gelegd, een hechtenisstraf van
vier maanden en ontzegging gedurende een
jaar motorrijtuigen te besturen. Op 14 October
haalde hij in de Neckarstraat* te Purmerend
met een auto met aanhangwagen twee wiel-
rijdsters in. Eén van haar kwam in aanraking
met een uitstekend stuk ijzer van de auto.
Zij viel en werd door de aanhangwagen over
reden; zij overleed aan de gevolgen.
De radio geeft Zaterdag
HILVERSUM I, 301.5 M.
7.00, 8.00, 18.00, 20.00 en 23.00 uur Nieuws.
7.15 Gymnastiek. 7.30 Platen. 8.15 Orgel. 8.40
Platen. 9.30 Symphonische muziek. 10.00
Morgenwijding. 10.20 Feuilleton. 10.35 Liede
ren van Fauré. 10.55 Voor arbeiders in con
tinubedrijven. 12.00 Lichte muziek. 12,30
Weerbericht. 12.33 Lichte- muziek. 13.00
Strijdkrachtenprogramma. 13.20 Dansorkest.
14.00 Het Nederlandse lied. 14.15 Harmonie
orkest. 15.00 „Het verraad der klerken". 15.15
Gevraagde platen.. 16.00 Reportage. 16.15
Amateurs. 16.45 Om en bij de twintig. 17.15
Volksconcert. 18.15 Sportpraatje. 18.30 Strijd
krachtenprogramma. 19.00 Viool en piano.
19.30 „De dwaze generaal". 19.45 Voor Neder
landers in Duitsland. 20.08 Dingen van de
dag. 20.15 Schrammelmuziek. 20.45 In de
balzaal. 21.15 Socialistisch commentaar. 21.30
Decemberzangen. 22.00 Luisterspel „Adriaan
en Olivier" (II). 22.30 Orkest Malando. 23.15
Hobbyhoek. 23.30 Platen.
HILVERSUM H, 414.5 M.. 218 M. en 1875 M.
7.00. 8.00, 13.00, 19.00. 20.00 en 23.00 uur
Nieuws. 7.15 Platen. 7.30 Gebed. 7.45 en 8.15
Platen. 9.35 Symphonische muziek. 10.00 Voor
kleuters. 10.T5 Platen. 11.00 Ziekenbezoek.
11.45 Orgelwerken van Bach. 12.00 Angelus.
12.03 Viool en piano. 12.30 Weerbericht. 12.33
Orkest. 12.55 Zonnewijzer. 13.15 Welk boek?
13.20 Orkest. 13.40 Filmpraatje. 13.50 Platen.
14.00 Toneelpraatje. 14.10 Platen. 14.20 Engel
se les. 14.40 Dansmuziek. 15.00 Strandge-
neugten. 15.15 Concert der jongeren. 15.45
Kiosk. 16.00 Musetteklanken. 16.20 Lezing.
16.30 Gregoriaans. 17.00 De Wigwam. 18.00
Piano. 18.15 Weekoverzicht. 18.30 ..Lord Jum-
patit" (XI 19.29 Orkest. Ï9.45 Banden die
binden. 19.55 Orgel. 20.05 Actualiteiten. 20.12
De gewone man. 20.20 Hoe heet deze plaat0.
20 30 Lichtbaken. 21.00 „Negen heit de klok".
22.00 Dansles. 22.40 De Van Rooyens. 22.45
Gebed. 23.15 Kamerorkest.
Op de Raaks, terzijde
van het Postkantoor, staat
een stoomcarrousel. Heb
ik nog niet gezien, zult u
zeggen. Dat klopt, want hij
staat verscholen in een sim
pel tentje, waarop een bord
de voorbijgangers uitnodigt
met het intérieur kennis te
maken. Zij, die er een
kwartiertje en wat zinken
munten voor over hebben,
zullen niet bedrogen uitko
men. Weliswaar is het ón
mogelijk om in deze stoom-
draaimolen op een paard te
galopperen of in een gondel
te schommelen, maar het
gemis van dit vermaak
wordt ruimschoots vergoed
door de bewondering, die
men gevoelt voor de liefde,
het geduld en de vinding
rijkheid, waarmee Piet de
Vries zich aan de vervaar
diging van deze miniatuur
carrousel gegeven heeft.
Het is 54 jaar geleden,
dat de 13-jarige Piet
aan zijn wonderwerk
begon. Zo gemakkelijk
was dit niet, vertelt hij,
want m'n ouders moesten
rondkomen van zeven gul
den per week. Geld om ma
terialen te kopen was er
niet. Alles moest met de
grootste moeite verzameld
Maar alleen om
te bekijken
worden. Ons respect voor de
prestatie kan er slechts door
groeien.
„Fuut", doet de fluit van
de locomobiel, die voor 40
van de bijna 200 lampjes,
die het geval verlichten, 6
volt stroom opwekt en een
miniscuul luidsprekertje zet
een walsje in. Die locomo
biel 25 kilogram zwaar
is al 27 jaar klaar. In
1921, toen Piet nog land
weerman was, zond hij hem
naar een militaire huisvlijt-
tentoonstelling, waar de
toenmalige commandant-
veldleger, generaal Weber,
hem met een medaille on
derscheidde.
Intussen is de stoomma
chine, die de carrousel in
beweging zet. aan jijn vijf
atmosferen druk toegeko
men en daarmee heeft de
onvervalste kermissfeer
haar intrede gedaan in het
tentje. Het licht van tien
tallen lampjes wordt hon
derdvoudig door de spie
gels en door het blinkende
zilver- en koperwerk weer
kaatst. Ingewikkelde
derwerken zorgen er voor,
dat de paarden steigeren
en de gondels in gelijkma
tige cadans wiegen.
In 1939 is Piet met zijn
schat op tournée gegaan
en na de oorlog heeft hij
dat bedrijf hervat. Maar
zijn vak is eigenlijk huis
schilder. Dat heeft hij
meer dan veertig jaar in
de hoofdstad uitgeoefend.
„Een mooi vak, meneer",
zegt hij, „maar 's avónds
van zeven tot elf dan knut
selde ik, want dat is een
passie van me". En hij laat
nog een hele reeks fraaie
werkstukken zien: een En
gels stoomjacht, een sleep
boot, een passagiersschip.
En nog is het niet genoeg,
een tweede stoommachine
is in aanbouw, het bij de
carrousel behorende wa
genpark zal er ook komen.
„Verkopen doe ik niets', ik
iaën er te veel aan gehecht.
Laten zien: graag".
Opvallend was, dat op
'het platteland de bevolking
meer gevoelig was voor
deze attractie dan in de
steden. Laten de Haarlem
mers hier eens een uitzon
dering op maken: het is de
moeite waard!
Engelse onderscheidingen
voor dappere Nederlanders
Namens de Engelse koning reikte de
Britse ambassadeur Sir Neville Bland gis
teren in de Ridderzaal te 's-Gravenhage
in tegenwoordigheid van Prins Bernhard
een groot aantal Engelse onderscheidingen
uit aan Nederlanders, die zich tijdens de
oorlog in militaire dienst of als burgers
voor de geallieerde oorlogvoering verdien
stelijk maakten.
De Britse ambassadeur zeide in een toe
spraak, dat deze onderscheidingen welis
waar laat komen, doch dat dit door vele
omstandigheden gebeurd was buiten zijn
schuld. „Nu ik binnenkort afscheid ga
nemen van dit land en van dit volk, dat ik
zeer lief heb", aldus de ambassadeur,
„moge deze uitreiking van onderscheidin
gen, waartoe mijn Koning mij de ver
erende opdracht gaf, mijn toegenegenheid
symboliseren".
Hierna begon Sir Neville Bland met de
uitreiking der onderscheidingen. Enige
daarvan waren posthuum.
De enige vrouw, die een onderscheiding
ontving, de „George Medal", was mej. Jo
hanna Folmer uit Zeist. Zij heeft vluchte
lingen uit Duitsland en Nederland naar
veiliger oorden overgebracht. Vijftien
maanden bracht zij in Duitse gevangenis
sen door en tenslotte werd zij ter dood ver
oordeeld. Dit vonnis is echter niet ten uit
voer gebracht.
De plechtigheid in de Ridderzaal werd
bijgewoond door de minister van Buiten
landse Zaken, C. G. W. H. baron van Boet-
zelaer van Oosterhout^ de minister van
Oorlog en Marine, luitenant-kolonel A. H.
J. L. Fiévez, de chef van de generale staf,
luitenant-generaal mr. H. J. Kruis, luite
nant-admiraal C. E. L. Helfrich en andere
hoge functionarissen van zee-, lucht- en
landstrijdkrachten, alsmede door de Ca
nadese ambassadeur P. Dupuy en de
Australische gezant Keith Officer.
Haarlemse landstormer
beroofde Tielenaren
Het Bijzonder Gerechtshof te Amsterdam
heeft de Haarlemse landstormer Chr. van
der L. conform de eis veroordeeld tot 12 jaar
gevangenisstraf en ontzetting uit de burger
lijke en politieke rechten voor de tijd %ran
het leven. Van der L., van beroep fotograaf,
maakte deel uit van de Duitse bezetting te
Tiel in Maart 1945 en deed mede aan het
roven van de bezittingen der uit Tiel ge-
evacueerde Nederlanders. De Duitsers had
den bij de nadering der geallieerde troepen
de bankhuizen, waarin de geëvacueerde Ne
derlanders hun kostbaarheden bewaarden,
laten springen om zich van de inhoud mees
ter te maken. Van der L. schroomde niet te
delen in deze buit. De beroofde inwoners van
Tiel hebben later hun bezittingen van Van
der L. teruggekregen.
Vuurzee in Amsterdam
Een onheilspellende rosse gloed kleurde
gisteravond de donkeré hemel boven Am
sterdam-Noord. Een grote meubelopslag
plaats aan de Grasweg brandde als een
fakkel en de vijftig manschappen van de
Amsterdamse brandweer streden met der
tien stralen en het waterkanon van de
drijvende „Jason" een vrijwel hopeloze
strijd tegen het vuur, dat het houten ge
bouw met voorraden meubelen en houtbe
werkingsmachines totaal vernietigde.
De brand is ongeveer in het midden van
het gebouw bij de kantoorlokalen begon
nen en heeft zich, merkwaardigerwijze
tegen de overigens weinig krachtige Zuid
westelijke wind in, uitgebreid.
De enorme vuurgloed lokte honderden
kijkers naar de overkant van het IJ.
Griekenland reikt de hand
Naar de persdienst van de Britse am
bassade te Athene bekend maakt, heeft
Engeland bij de Bulgaarse regering stap
pen ondernomen om de normale diploma
tieke betrekkingen tussen Griekenland en
Bulgarije te herstellen.
In de bekendmaking werd verklaard, dat
de Britse regering deze stappen doet op
verzoek van de Griekse regering in over
eenstemming met het besluit der U.N.O.,
dat „Albanië, Bulgarije en Joego-Slavië de
normale diplomatieke betrekkingen en de
betrekkingen van goede nabuurschap met
Griekenland moeten herstellen".
Ook over-uren moeten beloond worden
(Van onze parlementaire redacteur)
Minister Gielen kon gisteren na
mens de regering een belangrijke be
lofte doen met betrekking tot de
leraren-salarissen. Nadat er al over
eenstemming bereikt was- omtrent
enige punten van belang zoals de volle
betrekking en het aannemen van 26
lesuren per week als basis voor dit
begrip, bleek de regering nu ook be
reid, accoord te gaan met aanvaarding
Van het beginsel, dat zij voor over
uren boven de 26 uur een afzonderlijke
bezoldiging zal toekennen. Op die ma
nier zou het dan toch niet uitlopen op
een door het kabinet niet gewenste
doorbreking van de lonen- en prijzen
politiek, want daarin was wel plaats
voor een speciale bezoldiging voor
prestaties boven het normale.
Hierna bestond er, zoals de heer Lucas
(K.V.P.) en ook de minister betoogde, geen
reden van bestaan meer voor de"motie-
Deering (Arbeid) waarin feitelijk hetzelf
de verlangen was neergelegd als reeds
door de bewindsman was ingewilligd. De
heer D e e r i n g deed dan ook verstandig
zijn motie in te trekken, maar de heer
Hoogcarspel (comm.) volgde dit voor
beeld niet met zijn motie, welke aandrong
op opening van de mogelijkheid om in de
salariscommissie de gedachtenwisseling
over de gehele linie te heropenen, hetgeen
de bewindsman onaanvaardbaar noemde.
Hierna verwierf deze motie alleen de
stemmen van de zes aanwezige commu
nisten.
Voor de leerkrachten bij het Nijverheids
onderwijs blijkt'thans, al is het gelijk de
minister de verschillende sprekers moest
toegeven, na een lange lijdensweg, ook een
salarisverbetering in vooruitzicht te zijn.
Verder verklaarde Excellentie Gielen
bereid te zijn de vooroorlogse urentabel
voor het geschiedenisonderwijs op de
gymnasia mettertijd te herstellen.
Bij. Hoger Onderwijs kwam de benoe
ming van de nieuwe hoogleraren aan de
zevende faculteit van de Amsterdamse
Gemeente-universiteit ter sprake. Mevrouw
^ortanie r-D e Wit (Vrijheid) drong
t op aan, dat de Kroon, die de benoemin
gen aan de gemeente-universiteit van de
hoofdstad heeft te bekrachtigen, zulks
thans niet zou doen, omdat naar haar me
ning hierbij een te eenzijdige politiek ge
volgd zou zijn. Bovendien had het in de
gemeenteraad aan voordrachten met dub
beltallen ontbroken, iets, dat ook een grief
bleek te zijn van mr. Van Walsum (Ar
beid), die verder tegen de uitbreiding van
het aantal buitengewone hoogleraarschap
pen was, omdat daardoor het professoraat
te veel in een bijbaantje dreigde te ont-
.heeft, dat in strijd is met de reglemen
taire bepalingen.
Voor het middagmaal kwamen ook nog
even de hunnebedden ter tafel, doordat
de heer Tilanus (C.-H.) kenbaar maakte,
dat deze, na twintig eeuwen nog wel een
jaartje zullen blijven liggen zonder dat
er op de begroting een post van 8500
voor uitgetrokken wordt. Maar de mi
nister achtte dit wel noodzakelijk ter be
scherming van de hunnebedden, welke
anders wel eens te spoedig zouden kunnen
verdwijnen.
Des avonds moest de Kamer kunstzinnig
worden. Mevrouw F o r t a n i e r-D e W i t
(Vrijheid) betreurde het, dat er voor de
opera verhoging, maar voor het toneel
verlaging van subsidie plaats vindt. Het
geen de bewindman verdedigde met het
verweer, dat zonder het eerste de opera
ten gronde zou gaan, maar het toneel niet-
tegenstaande de subsidieverlaging wel in
stand zal kunnen blijven.
Minister Gielen vond, dat de subsidie
vermindering van 80.000 best uit bezui
nigingen te halen is en door de dubbele
omzetbelasting tot één terug te brengen.
De heer Hoogcarspel (comm.) vrees
de, dat de gemeenten nu ook het subsidie
zouden verminderen, zodat de toneelgezel
schappen 160.000 minder zullen ontvan
gen, waardoor zo niet het toneel maar wel
de acteurs ten gronde worden gericht.
Van de heer W i 11 e m s (Arbeid) wilde
de minister het denkbeeld van de samen
werking tussen de uitkoopverenigingen
overnemen en van de heer Steinmetz
(K.V.P.) de suggestie, om de kosten van
de opera door radio-uitzendingen te ver
minderen. Kunstspreiding over de provin
cies had de volle aandacht van de mi
nister, die voorts het Tilburgs Stedelijk
Orkest wil helpen opdat het kan uitgroeien
tot een Brabants orkest.
PAUL VAN ZEELAND TERUG NAAR
INDONESIë.
De Belgische vertegenwoordiger in de
Commissie van Drie, Paul van Zeeland,
zal zich heden naar Parijs begeven. Zon
dag zal hij naar Amsterdam reizen, van
waar hij Maandag naar Indonesië zal ver
trekken.
De firma Bigot en Van Rossum N.V. in Any
sterdam stuurde een boekje var. Joop Löbler
„Het grote avontuur van Stuivcrbuik, bet
spaarvarken", de wereld in. Löbler heeft ver.
moedelijk meer van Leonard Roggeveen gelezen,
dan goed voor hem was. want hij herinnert
meermalen zo sterk aan de schepper van „Daan-
tje", dat we een paar keer naar de omslag
moesten kijken, om ons ervan te vergewissen,
niet Roggeveen maar Löbler bij de kop te heb!
ben. Overigens: het Stuiverbuik-vertelsel is
zeer geslaagde navolging en de auteur heeft
duidelijk plezier in zijn verhaal gehad, dat op.
ongedwongen wijze honderd-uit babbelt van een
stenen varken, een kleine jongen en een vrien
delijk dorp De illustraties van de schrijver be.
wijzen, dat deze beter met de pen dan met dè
tekenstift overweg kan.
Tenslotte kwam. eveneens van Bigot en Van
Rossum. een werkje „Van Joke. Nineke en de
Buurvrouw", geschreven door Hanna Hagen, bij
ons binnen, verlucht door een aantal prentjes
waarvan de omslagtekening het beste is, Het
beschrijft twee zusjes in hun huis- en tuin-
wereldje en er zitten waarlijk veroverende stuk-
jes verhaal in dit werkje; er zijn echter ook
momenten, 'waarop de pen van Hanna Hagen
scheen te stokken en er slechts een onbeholpen
en wel zeer prozaïsch gestamel te voorschijn
kwam. Overigens is dit kleine-mensen-historle-
tje zeer geschikt om er uit voor te lezen.
Prinses Beatrix-kalender (Uitgeverij
W. ten Have. Amsterdam).
Een Trieurig geheel, waarin het oranje over.
heerst, geeft enkele grote foto's van de oudste
prinses, waarbij echter haar zusjes niet vergeten
worden. Deze kalender valt op door een handige
maamdindeling en een kloek formaat.
HOCKEYWEDSTRIJD NOOUDHOLLAND
—ZUIDHOLLAND. Zaterdagmiddag wordt
op het terrein van BMHC te Bloemendaal
een wedstrijd gespeeld tussen de vertegen
woordigende hockey-elftallen van Noordhol-
land en Zuidholland.
HAARLEMS BILJARTKAMPIOENSCHAP
VIERDE KLAS. Op 16, 17 en 19 Decem
ber zal in hotel „Hof van Holland" onder
leiding van de biljartclub van deze naam het
biljartkampioenschap van Haarlem vierde
klas worden gehouden. Deelnemers zijn D.
van der Linden (DES). P. Buis (Vrienden
kring II), G. J. de Bruyn (Groenendaal), A.
Hendriks (Insulinde), H. Veldmeyer (Frans
Hals), T. Jansen (Groenendaal), J. de Zwart
(1939) en J. de Bruyn (Hof van Holland).
Reserves zijn W. Loerakker (IVO) en H.
Heinsberger (Suisse).
Voior het Instituut voor Arbeidersont
wikkeling zal Jef Last Maandagavond in
restaurant Brinkmann spreken over „Eigen
werk".
Interessante mededelingen van de directeur
der Stads-Bibliotheek te Haarlem
Het was ons opgevallen dat de statistiek
oover bezoekers en uitgeleende boeken van
aarden. De minister was hiervoor lang zo 1 de Stadsbibliotheek en Openbare Leeszaal
beducht niet en zag juist veel goeds in
professoren, die ook in de praktijk werk
zaam zijn. Wat de kwestie van de Am
sterdamse zevende faculteit betreft, hij
behoefde-,zelf alleen advies te geven over
het al dan niet wetenschappelijk verant
woorde van de benoemingen. Zijn ambt
genoot van Binnenlandse Zaken Reeft na
Brits-Russisch incident
bij C.D.U.-vergadering
Bij de gisteren gehouden vergadering van
het hoofdbestuur van de Christelijk de
mocratische unie in Berlijn heeft zich een
incident voorgedaan, dat de verhouding
van de bezettingsmachten weer eens dui
delijk illusfy-eert. Een Russisch officier van
de politieke'dienst heeft het namelijk nodig
geoordeeld een Britse collega, die geko
men was om de vergadering bij te wonen,
de zaal uit te zetten.
De Britse kapitein Paul Brauner argu
menteerde vruchteloos, dat wanneer een
Russisch officier de vergadering bij mocht
wonen, dit recht todh ook aan; een ander
geallieerd officier beschoren hoorde te
zijn, maar de Rus, kapitein Kratyn, hield
voet bij stuk.
De vergadering handelde over het Rus
sisch verzoek om Jakob Kaiser, de leider
van de C.D.U., en zijn medebestuurder
Ernst Lemmer uit de partij te zetten. Dit
verzoek was gedaan omdat Kaiser weiger
de zioh in te laten met het onder commu
nistische auspiciën gehouden „volkscon
gres", dat de wensen van*het Duitse volk
aan de Londense minister-conferentie zou
moeten overbrengen.
„Brederodeduin" wordt
uitgebreid
Het bestuur van de Haarlemse Vereni
ging tot bestrijdinig van de tuberculose heeft
aan de Provinicale Staten van Noordholland
het verzoek gedaan, om ten behoeve van
een noodzakelij fi? gebleken uitbreiding van
de lighallen met nachtverblijf, genaamd
„Brederodeduin" een strook gronod te mogen
kopen, toebehorende aan het Provinciaal
Ziekenhuis nabij Santpoort. Gedeputeerde
Staten stellen voor een strook grond, ter
grootte van ongeveer 150Ó m2 tegen een prijs
van f 1 per m2. aan het bestuur der vereni
ging te verkopen.
te Haarlem lagere cijfers toont vergeleken
bij verleden jaar. De directeur, de heer
P. V. de Wit, zag daarin evenwel niets ver
ontrustends, want er is een zeer redelijke
verklaring voor te geven.
Laten wij eerst de statistiek der uitge
leende boeken aan een beschouwing on
derwerpen. 1939: 126.000, 1943: 243.000,
1944: 228.000, 1945: 120.000, 1946: 183.000
en 1947 (laatste maand is geschat): 163.000.
Daaruit blijkt, dat er nu in elk geval meer
gelezen wordt dan in de jaren die aan de
oorlog voorafgingen. Het is zeer goed te
verklaren, dat er in de oorlogsjaren '43 en
'44 meer boeken gehaald werden. Toen
hadden veel mensen immers meer tijd om
te lezen dan thans. Er was als het ware
een culturele honger en die is nu sterk
verminderd. Er wordt meer uitgegaan, er
zijn meer concerten, lezingen, enzovoort.
Trouwens in alle steden van ons land is
bij de openbare bibliotheken hetzelfde
verschijnsel waargenomen.
In 1945 werden er slechts weinig boe
ken gehaald, maar dat kwam omdat de
Bibliotheek de gehele winter gesloten was
wegens kolennood. Diezelfde reden dwong
de Bibliotheek in Februari en een deel van
Maart van dit jaar te sluiten. Als dit niet
nodig geweest was, zou het aantal uitge
leende boeken zeker niet lager geweest zijn
dan in 1946.
Aangenomen kan worden dat de toe
stand nu weer normaal geworden is en
dan stemt het tot blijdschap, dat de Bi
bliotheek belangryk meer lezers heeft dan
voor de oorlog.
Het aantal bezoekers der leeszalen van
onze bibliotheek is van 90.000 in 1939 ge
daald tot 51.000 in 1947. Dit komt omdat
er in de jaren die aan de oorlog vooraf
gingen, veel werklozen waren die een gre
tig gebruik maakten van de leeszaal, voor
al om de kranten te lezen. Als de bladen
kwamen stonden zij in de rij te wachten
om het eerst aan bod te komen. Nu zijn
er gelukkig geen werklozen meer.
Er komt een Jeugdbibliotheek.
De Haarlemse Bibliotheek heeft al een
muziekbibliotheek, die in veler behoeften
voorziet. Nu komt er ook een Jeugdbiblio
theek. Het college van Ged. Staten heeft
goedgevonden dat de gemeente daarvoor
gelden op haar begroting uittrekt.
Het wordt een afzonderlijke afdeling,
waarvoor de jeugd zich van een leeskaart
kan voorzien. Het is de bedoeling lectuur
te verschaffen van 't begin van de leestijd
af (dit wordt natuurlijk voorleeslectuur)
tot 16 jaar, opdat de kinderen dan kunnen
overgaan op de gewone Bibliotheek.
Het zal evenwel nog 1 a 1 Vfe iaar duren
voor de voorbereiding voltooid is en de
Jeugdbibliotheek geopend kan worden. Het
is moeilijk aan goede kinderboeken te ko
men, daar er in de oorlogsjaren niets is
uitgekomen en de voorraad vooroorlogse
werken bij de uitgevers vrijwel uitgeput
is. Het hele land moet worden afgezocht.
Tenslotte is er de moeilijkheid der huis
vesting. De Jeugdbibliotheek kan niet in
het gebouw aan het Prinsenhof worden
ondergebracht, daar men hier al ruimte
te kort komt. Er zal dan ook naar een
eigen behuizing gezocht moeten worden.
De Openbare Leeszaal te
Heemstede.
Bekend is, dat de gemeente Heemstede
in de „Meerlhorst" aan de Van Merlenlaan
een Bibliotheek en Openbare Leeszaal gaat
inrichten. Daarbij wordt medewerking
verleend door de Haarlemse instelling. De
heer De Wit wordt ook directeur te Heem
stede. De verbouwing van de „Meerlhorst"
vordert goed, evenzo de inrichting der
bibliotheek. Er is op zeer goede boeken
beslag gelegd kunnen worden.
Te verwachten is, dat de opening over
ongeveer 1 y2 maand zal kunnen plaats
hebben.
A
24. „Grootmachtig heerser!" zei Joris
„wanneer ge mij met geweld het geheim
van die poort wilt ontwringen, past mij-
slechts een nederig toegeven!" „Vertel op!"
zei de sultan kort. „Vertellen kan ik het U
niet!" zei Joris. „Het geheim is niet in
woorden weertte geven. Maar ge kunt hel
beste zélf gaan kijken doorluchtige
enormiteit! Neemt de moeite onder de poort
door te lopen en ge zult zien hoe het geval
werkt!" De sultan legde zijn pijp neer en
liep, zonder verder een woord te zeggen
onder het geheimzinnige poortje door. Hij
verdween uil het gezicht. „Ziezo!" sprak
Joris. Hij ging met een zucht op de divan
van de sultan liggen en begon aan de water
pijp te zuigen. Eindelijkvervolgde hij.
Die sukkelaar is ook weg, Panda'. Het ging
gemakkelijker dan ik dacht! Die sultan
vindt zich zelf zó belangrijk, dat hij zich
niet kan voorstellen, dat ook hij verdwijnen
kan door mijn tovermacht! En toch is dat,
wat er gebeurd is! Nu ben ik Sultan, Panda!
Zet je pet af, en maak een buiging
vriendje!" „Je bent een schurk!" snauwde
Panda„Tot nu toe heb ik je laten gaan,
omdat ik niet wist waar je heen wilde!
Maar nu is 'het uit!"
Bijna op. Het .Amerikaanse ministerie van
financiën heeft medegedeeld, dat Enge
land 100 millioen dollars heeft opgeno
men van het nog resterende deel der
lening dat 400 millioen dollars groot
was. Na de Engelse maatregelen ten
aanzien van de omwisselbaarbeid van
Engelse ponden in Augustus j.l. hadden
de V. S. het restant der Amerikaanse
lening aan Engeland geblokkeerd. Thans
is er dus voor het eerst weer een deel
van opgenomen.
Volbracht. Clifford Evans en George Tru
man, de twee voormalige piloten van de
Amerikaanse luchtvloot, die 9 Augustus
in New Jersey voor een vlucht om de
wereld in twee „Piper Cub" toestellen
van 100 pk. zijn opgestegen, hebben he
den hun tocht voltooid. Zij landden op
het punt van uitgang na een reis van
123 dagen in het kleinste type toestel, dat
ooit over de oceaan of om de wereld is
gevlogen.
Staat. Volgens de Berlijnse correspondent
van de Prawda, is er in een Duits car-
meljetenklooster een „geheime vergade
ring" gehouden, waarop plannen zouden
zijn besproken voor het oprichten van
- een Katholieke anti-communistische
staat, die Beieren en West-Oostenrijk zou
omvatten. Kardinaal Faulhaber uit Mün-
chen en de ministers der West-Duitse
provincies zouden de vergadering hebben
bijgewoond, en de aartsbisschop van
New York, kardinaal Spellman en het
Vaticaan zouden groot belang stellen in
de vorming van een dergelijke staat.
Overeenstemming. Naar het Sovjet-Russi
sche persbureau Tass meldt, is de eerste
phase van de Engels-Russische handels
besprekingen over wederzijdse leverin
gen en terugbetaling van oorlogscredte-
ten voltooid. Nadat men over alle hoofd
punten tot overeenstemming was
gekomen, is de Britse minister van
handel, Wilson, Woensdag uit Moskou
naar Londen vertrokken.
Late zuivering. Tegen Hitier en zijn vrouw,
Eva Braun, zal een zuiveringsproces ge
voerd worden teneinde uit te maken,
wat er met hun landgoederen gebeurt
Krachtens de zuiveringswetten wordt
land geconfiskeerd van hen, die volgens
de rechtbank „hoofdschuldigen" zijn.
In de missie van China (apostolische prefec
tuur Kiangchow) zijn pater mgr. Qum-
tinus Pessers O.F.M., apostolisch vicaris
van Kiangchow en pater Leonidas Bruns
O.F.M. om het leven gebracht. Zij wer
den slachtoffer van het conflict tussen
de elkaar in China bestrijdende groepen.
e
