joh; geels
Een vliegend laboratorium werkt
voor or/ize luchtvaart
Geheimzinnig soort stippen onthulde
een Duits spionnage-systeerri
Oplossing van chaos der radio-zenders
is te bereiken met „f.m.
Kort en Bondig
Santpoort
Aardappelen en groente bewaren
kan alleen bij juiste voorzorg
Bloemenmagazijn
„RENOUVEAU"
HERENHOEDEN
opknappen
ZATERDAG 20 DECEMBER *!947
I] M UI DER COURANT
Proefnemingen op 4000 meter hoogte
Een 3000 nieter dik wolkendek moest de
twee-motorige Siébel, een de/y laboratorium
vliegtuigen van het Nation a-al Luchtvaart
laboratorium doorboren, voor het de hoge
regionen kon bereiken, was; jr. T. van Oos-
terom, hoofd'van de vlici^tuigensectie van
het N. L. L. zijn proefne-rningen moest uit
voeren. Het Kqjunklijk Kederlands Meteo
rologisch Instituut, waarmede het N.L.L.
voor zijn vliegproeve^L steeds nauw con
tact houdt, had medegedeeld, dat er een
dik wolkendek zou gfijn met veel remous,
doch een klare hert el boven 4000 «meter,
uitermate geschikt V/oor proeven. Het K.N.
M.I. had ook meegedeeld", dat het zeer
koud was in de l^cht en de snelle Siebel,
bestuurd door de, 'proefvliegen van het N.L.
L., Ie lt.-vliegeW j. k. Hoekstra, moest de
reis door het wolkendek, dat zo. dicht was,
dat men zou ijsienen door vlokkenmelk te
vliegen, met ós; grootste snelheid nemen om
de kans op ij afzetting tot een minimum te
beperken. Er/ juist toen de hoogtemeter van
de Siebel oyjj 4000 meter stond, brak de zon
door1 met a/ie fraaie lichteffecten, waarvan
men bover/ de wolken, meer nog dan op
aarde, ka?/ genieten.
Wel3iar/st geen tak der techniek is zo
sterk gebaseerd op wetenschappelijk on
derzoekingswerk als de moderne luchtvaart.
Behalv^ theoretisch onderzoek moet uiterst
nai^w'/eurlg experimenteel werk worden
verricht om prestaties, vliegeigenschappen,
ecor/miie en veiligheid van het vliegtuig
tot Me hoogste perfectie op te voeren. Met
depa veelomvattende taak is het N.L.L. hier
te/lande belast.
■- Het doel van deze vlucht was beproeving
'fan een nieuwe electrische thermometer,
/die door het N.L.L. is geconstrueerd vöor
het bepalen van de temperatuur, die het
vliegtuig omringt, een grootheid, die van
fundamenteel belang is voor alle onderzoe
kingen tijdens de vlucht. Dit onderzoek ge
schiedde hij verschillende snelheden, nu
eens hoorde men de motoyeh laag- zoemen,
'tegen de minimumsnelheid aan, dan weer
werd de uiterste snelheid, die men van hen
kan vergen (360 km) er uit gehaald. Snel
omhoog, snel' omlaag, snel in de bocht (zo
snel," dat. men aan zijn stoel zat vastgena
geld en met de besté wil niet omhoog kon
korfien), op al deze manoeuvres* reageerde
'de thermometer met pijnlijke nauwkeurig
heid.
De Siebel is een deir twee proefvliegtui-
gen, waarover het N.L.L., dank zij de mede
werking van Prins Bernhard, beschikt. Bo
vendien heeft het N.L.L. de beschikking
over een zweefvliegtuig, waarmede proeven
gedaan worden bij uiterst lage snelheden
en in gevallen, waarhr er voor speciale on
derzoekingen geen invloeden van schroef-
werking mogen worden toegelaten. De Sie
bel is geheel ingericht als laboratorium-
vliegtuig. Zij beschikt over twee 600 pk
motoren en kan een hoogte bereiken van
7000 meter. Naast hetinstrumentenibord
van de vlieger bevindt zich een groot aan
tal precisie-instrumenten, waarmede de
technici him metingen verrichten.
Binnen in de kajuit, die eigenlijk plaats
moet bieden aan acht- passagiers, is een
heel instrumentarium ingericht. Men vindt
er de automatische waarnemer, die tijdens
de vlucht de verschillende reacties van het
vliegtuig op smalfilm vastlegt.
Buiten, a'an. het vliegtuig bevinden zich
enkele apparaten, die bij 'normale vliegtui
gen ontbreken. Bij de vleugeltip js.een yèr
voor de vleugel uitstekende staak aange
bracht.'Hieraan zijn windvanen bevestigd,
die nauwkeurig de richting.aangeven, waar
in de luchtnet vliegtuig treft?
Onder aan het vliegtuig hangt aan een
20 meter lange slang een. op een bom ge
lijkend meetïichaam, waarmede men, vrij
van storende invloeden van het vliegtuig
zelf, de atmosferische druk kan nieten, een
grootheid, die voor een zeer nauwkeurige
bepaling van de snelheid bekend moet zijn.
Het speciale laboratoriumvliegtuig heeft
tenslotte het voordeel, dat de technici een
vergelijking kunnen maken tussen de re
sultaten van experimenten op. een proef
model in de windtunnel en de ervaringen
aan dé hand van metingen, verricht op het
vliegtuig in zijn ware grootte "in de lucht.
Schaken
Tekening in de strijd van
de Noordhollandse Bond
Bij het vorderen der competitie van de N.
H. S. B. worden de krachtsverhoudingen
duidelijker. Ook het feit, dat de arbitrage
der afgebroken partijen vlot verloopt, be
vordert het overzicht terdege.
In de le klasse A werd de definitieve,uit
slag-HeemstedeRolland 61a6%. Een ver- - -
rassing was de nederlaag van Heemstede a nen van de contra-spionnage tot ophelde-
Traman niet ontmoedigd
President Truman heeft verklaard, dat
hij, nu de conferentie van de raad van
ministers te Londen is afgebroken, gharne
Stalin zou ontmoeten, maar alleen, te
Washington. Truman verklaarde, dat hij
„in hel geheel niet terneergeslagen" was
door de mislukking te Londen en sprak
zijn vertrouwen uit, dat de wereld-ten
slotte de vrede, 'die -zij zozeer nodig heeft,
zal verkrijgen.
De president zei, dat hij de Verenigde
Staten niet zou verlaten voor» een even
tuele bijeenkomst van de grote twee of
grote drie. Hij Had in de laatste tijd géén
persoonlijke boodschappen van Stalin ont
vangen.
Truman, legde deze verklaringen af tij
dens zijn wekelijkse persconferentie.
Magneet. Te New York is het Italiaanse
schip „Vulcania" aangekomen, waarop
zich 20 verstekelingen bleken te bevin
den. Onderweg tvaren er slechts viei
ontdekt.-.
Micro-j-eproductie
van brieven
Aan een publicatie van' het Nederlands
Genootschap voor Doaument-reproductie
ontlenen wij het volgende:
Op zekere dag kreeg de Amerikaanse
'contraspionnagedienst een rapport van een
Duitse spion in handen® waarin de zin
snede voorkwam:
„Het- grootste problèem voor de
agenten van Hitler is in contact te blij
ven met het Vaterland. Binnenkort
zullen we ongehinderd kunnen cor
responderen. Kijk uit naar de stip
pen".
Dit document, afkomstig van dr. Seebold
van de' nazi-sjjionnage school nabij Ham
burg, verontrustte de Amreikanen, en al
hun agenten zochten naar verdachte stip
pen. In 1941 boekte één hunner succes.
De bagage 'van een verdacht persoon
werd grondig onderzocht en daarbij ont
dekte men op een enveloppe een punt, die
in tegenstelling tot de andere licht terug
kaatste. Een nauwkeurig laboratorium
onderzoek, waarbij de punt 200 maal werd
vergroot, wees uit, dat in deze punt een
hele pagina tekst microscopisch was Vast
gelegd. Deze tekst luidde: „Wij Duitsers
hebben reden óm aan te nemen, dat de
Amerikaanse wetenschappelijke laborato
ria in een bepaalde richting gróte vorde
ringen maken bij de toepassing van atoom
energie'. Wij moeten voortdurend op de
hoogte gehouden worden van de resulta
ten dezer onderzoekingen".
Zo hadden deDuitsers kans geziep. te
verwerkelijken waarnaar ook „de Amerika
nen tot dusverre zónder bevredigénd re
sultaat, hadden .gezocht, namelijk een
korrelvrije fotografische emulsie. Men ont
dekte nu vrij kort op elkaar elf micro-
stippen op vier formulieren en een minia
tuur filmstrookje, dat onder een postzegel
op een brief naar Spanje was geplakt en
waarop liefst 25 paginas machine-schrift
voorkwamen.
Het bleek, dat de Duitsers op deze wijze
gegevens 'over de Amerikaanse "atoom.-
onderzoekingen, de-maandelijkse vliegtuig-
productie, de lever-arifiès aan de geallieer
den, de opleiding van piloten' en hét ver
keer dóór het Panamakanaal naar Duits
land smokkelden.
Tenslotte kreeg men een Duitse agent
in handen, die ging „doorslaan". Hij ver
telde dat professor Zapp, van de techni
sche hogeschool te Dresden, dit systeem
van micro-réproductie had voltooid. Eerst
werd een pagina schrift gereduceerd tot
het formaat -van een postzegel en-bij een
tweede fotografie verkleind tot een stip.
Het opname- en reproductie-apparaat
werd vereenvoudigd en tenslotte in massa,
gemaakt om te worden verscheept naar
alle agenten, die voor Duitsland werkten
in de beide Amerika's.
De belangrijkste zaak, die door de man-
Grote technische
mogelijkheden
tegen Het Oosten, met 6^-4 bleven de Haar
lemmers de baas. Haarlem heeft in deze af
deling de leiding.
In de le klasse C heeft Haarlem II een
lastige klip omzeild: de voorlopige uitslag
tegen, Caissa I luidt: 4%4%. De kansen voor
de Haarlemmers staat gunstig.
In de 2e klasse B nam Rolland II na een
fikse 73 overwinning op Het Oosten II de
leiding, mede doordaat Haarlem IV met 4%
—5% van Kennemerland I verloor. In de 2e
klasse C bereikte A.S.C. III een goede voor
sprong: 4%—2% tegen Kennemerland I,
waarbij afgebroken werd.
Heemstede III gaat in de 3e klasse A regel
recht op het kampioenschap af; thans won
het met 73 van Santpoort II. In dezelfde
groep won Bloemendaal III met 6%SVa van
Weenink II.
In de 3e klasse B gaven Het Oude Slot I
en Spaarndam I elkaar niets toe en speelden
gelijk. Haarlem V was overtuigend de ster
kere van H.S.G. IV; vermoedelijke uitslag:
6'i3%. Een zeer onvolledig Het Oosten III
zal-waarschijnlijk nog net winnen van P.E.N.
I; voorlopige uitslag 45 voor Het Oosten.
Het Oosten III gaat in deze afdeling onge
slagen aan de kop.
De uitslag van de wedstrijd Hillegom
Heemstede V in de 4e klasse A (voorl.: 314
—2'4) is nog onzeker. In de 4e klasse B zal
waarschijnlijk in de wedstrijd Het Oosten IV
—Haarlem VII (voorl. 4—5) gelijk spel de
uitslag zijn. In dezelfde groep won Rolland
III met grote cijfers van De Torens II, n.l.
3—7, H.SiG. VI moest met 414—5% de meer
derheid van A.S.C. IV erkennen." Laatstge
noemde club heeft de leiding.
In de 4e klasse C speelden Weenink III en
Haarlem VI voorlopig gelijk: 33, won 't
Schouwtje .11 met 6—4 van Het Oude Slot III
én vernietigde H.W.P. II Spaarndam II met
niet minder dan 91!
Biljarten
Vier biljarters nog
ongeslagen in Groningen
De leidende vier biljarters in de strijd om
het kampioenschap van Nederland der hoofd
klasse groot biljart 45/2 hebben Vrijdag op
nieuw twee overwinnnigen geboekt, waar
door een spannende strijd is ontstaan. P. de
Leeuw slaagde er in de partij tegen Jacobs
in een Nederlands record te verbeteren. Hij
maakte een slotserie vhn 373. Het oude
record stond ook op zijn naam, n.l. een serie
van 317. Er zijn tot dusver 27 series boven 100
gemaakt.
De Leeuw (gemiddelde 50), Van de Pol
'(40). Van Vliet (36,36) en Metz (23.88) heb
ben vier partijen gewonnen en Lubach
(22,96), Jacobs (22.20), Sweering (18.81) en
De Ruyter (17.72) hebben vier nederlagen
geleden.
Sport in 't kort
TÉ STWED STRIJD AUSTRALIë—INDIA.
De tweede testwedstrijd AustraliëIndia
eindigde door de regen in een draw. De sco
res waren: India 188 en 61 voor 7. Australië:
107.
ring werd gebracht, is wel de volgende:
In een Zuid-Amerikaanse stagt ontdekten
zij brieven naar het buitenland, die allé
Koningin bezocht wedstrijd
van Ijsvogels
In tegenwoordigheid van de Konigin speel
de het ijshockeyteam vgn de Oxford
University Vrijdagavond zijn laatste wed
strijd van de tour door Nederland.
Na een spannende wedstrijd,, waarin de
Canadese oèfenmeest'er van de Ijsvogels
Andreola enige uitstekende staaltjes van
solorijden liet zien, gingen de Engelsen met
72 ten onder.
Voor de Ijsvogels scoorden: Andreola (4
maal) en Den Overakker (3 maal), voor de
Engelsen: Mae Donald en Graham ieder een
maal.
De tussenstanden waren: 1—1, 11, 5—0.
In de pauze gaven enige leden, van de
kunstrijdersclub „Amsterdam" kunstrij-
demonstratiès.
Zwemmen
„Haarlem" won de afdeling
nieuwelingen heren
De zwemcompetitie van de Kring Haarlem
van de Koninklijke Nederlandse Zwëmbond
werd in het Sportfondsenbad voortgezet met
de derde ontmoeting, De uitslagen waren:
66 2/3 m. rusgslag meisjesadspiranteh: 1. J.
v. Waard (DWR) 55.1 sec.; 2. M. Overeem
(HPC) 57.2 sec.; 3. B. Nelissen (DWT) 1 m.
0.4 sec.; 4. O'. Rost (Haarlem) zelfde tijd.
66 2/3 m. schoolslag jongens adspiranten:
1. J. Boeree (Haarlem) 50.9 sec.; 2. A. Don
ker (HVGB) 52.3 sec.; 3. F. Lablans (DWT)
54.8 sec.
100 m. borstcrawl dames: 1. M. Marsman
(HVGB) 1 m. 13.6 sec.; 2. J. v. Waard (DWR)
1 m. 14.2 sec.; 3. T. v. Meel (Haarlem) 1 jn>.
15.4 sec.
66 2/3 m. rugslag meisjesadspiranten: 1. J.
Lablans (DWT) 53 sec.; 2. B. Solkamans
(Haarlem) 53.7 sec.; 3. S. Danser (HVGBT
54.4 sec..
3 x 66 2/3 m. wisselslagestafette dames: 1.
DWR 2 m. 24.2 sec.; 2. Haarlem 1 2 m. 46.7
sec.; 3. Haarlem 2 2 m. 53.2 sec.
100 m. borstcrawl heren nieuwelingen: 1.
W. Geurtsen (HPC) 1 m. 8.9 sec.; 2. R.
Fuhrop (Haarlem) 1 m. 10.7 sec.; 3. C. v.
Dooremalen (Haarlem) 1 m. 13 sec.
Voor de hei-en nieuwelingen is de compe
titie thans achter de rug. De kampioenstitel
werd behaald door Zwemclub Haarlem. De
eindstand is als volgt: Zwemclub Haarlem
1004.4; HVGB 1014.5; DWT 1053,3; DWR 115.5;
HPC 1118:3 en VZV 1200:5 punten.
De competitiestanden in de andere klassen
zijn op het ogenblik als volgt:
Adspiranten: Zwemclub Haarlem 620.8;
HVGB 620; DWT 647.8; DWR 651.2; HPC
663.6 punten.
Dames: DWR 906.5; Zwemclub Haarlem
913.3; HPC 966.5; DWT 969.3; HVGB 982.3 en
VZV 1023.? punten.
de verdachte soort stippen boveri bepaalde
letters of in leestekens bevatten. Er waren
liefdesbrieven bij en familiedocumenten.
Zij waren geschreven in verschillend hand-
of machineschrift, maar hadden alle de
zelfde soort punten gemeen. Zij handelden
over een plan dat beraamd .werd om sche-
pe(n, die de geallieerden op de Duitsers
hadden veroverd en die zich in Zuid-Ame
rikaanse hayens bevonden, te doen zinken.
Het lukte het daarop gevonden spoor zo
lang geheim te houden tot men in staat
was op zekere dag in de ene Zuid-Ameri
kaanse- stad na de andere toe te slaan.
Schijnbaar schuldeloze vrouwen, typisten,
dienstmeisjes en nóg vele anderen vorm
den alle zamen een net van nazi-spionnage,
dat een groot gevaar opleverde voor de
geallieerde zaak, maar dat. nog tijdig kon
worjlen „opgerold".
Uit Frankrijk gezette Russen klagen
over Franse „politieke politie"
De 24 Sovjet-Russische burgers, die vorige
maand uit Frankrijk zijn gezet, hebben een
brief gericht' aan de Sovjet-Russische mi
nister van Buitenlandse Zaken, Molotof,
waarin zij hun beklag doen over dé wijze,
waarop hun uitzetting door de Franse po
litie is -geschied.
Volgens de brief werden zij 's morgens'
om .7 uur. van hun bed gelicht en via „een
of ander bureau van de geheime Franse
politieke politie, in een practisch ononder
broken reis van 10 uur" naar Straatsburg
gebracht.
Slechts in enkele gevallen zou aan de
gearfesteerden* zijn medegedeeld, dat .zij
zouden worden uitgezet en verschillende
arrestanten zouden aan een grondig onder
zoek en een gedetailleerd verhoor zijn. on
derworpen. Tevens wordt in de brief ver
klaard, dat enkelen zelfs geen gelegenheid
gelaten werd om bij hun arrestatie hun
noodzakelijke, bezittingen mee te nemen.
„De arrestatie en de deportatie uit Parijs
gingen gepaard met 'n gebruik van politie
macht en bedreigingen met wapens op een
schaal, die flagrant in strijd was met het
feit, dat er geen beschuldiging bestond en
met het vreedzame karakter van de gede-
•porteerde-personen".-aldus;de brief:
Collecte voor opvoeding
van Hitiers zoon
Het blad „Berliner -Zeitung" beschrijft,-
hoe een Maagdenburgs handelsreiziger in
mottenballen meer. dan 500:000 mark heeft
verzameld door een collecte „voor de op
voeding van Hitiers zoon". Deze handels
reiziger, genaamd Helmut Riégge, vond
op een dag in de trein een Engels magazine,
waarin foto's van Hitier en Eva Braun
voorkwamen. Op een daarvan stond Eva
rpet een bos bloemen in de armen en er
onder stond „Hitier had een zoon".
Riegge kreeg prompt een idee. Hij leende
een camera en experimenteerde zo lang,
tot Eva niet meer de bos bloemen in haar
armen hield, -ma^r een« jongetje „de zoon
van Hitier".
Toen ging Jiijop reis. De mottenballen
dienden nog slechts als camouflage om met
•de mensen in contact te komen. In de loop
van de conversatie placht hij te fluisteren:
„Spéciale missie, ik collecteer voor Hitiers
zoon". Tegelijkertijd toonde hij de foto:
Eva met het kind en Hitler op de achterr
grond eri zei: „Het is voor de nationale
trots van groot belang, dat het kind, dat'
thans in het geheim id een kasteel in
Saksen wordt opgevoed, naar het Westen
wordt overgebracht. Het kind moet buiten
het bereik van de Russen worden ge
bracht".
Hij legde dan zijn collecte-lijst voor en
nam het geofferde geld in ontvangst. Het
bedrog werd gemerkt, doordat een. industri
eel in Hannover, die Riegge had uitge
nodigd voor. de lunch, tot zijn verbazing
ontdekte, dat», deze zijn doperwtjes met
zijn mes naar binnen werkte, hoewel hij
zich als industriëel en grootgrondbezitter
had aangediend. De politie wérd gewaar
schuwd, maar Riegge was haar te- vlug
af. Hij verdween en is. sindsdien niet meer
gezien.
De radio-luisteraar, die een nieuw toe
stel koopt merkt tot nu toe niet veel van
vorderingen der techniek. Toch is het zeer
waarschijnlijk dat wij aan het begin van
een"' geheel nieuwe ontwikkeling van de
radio-techniek staan. Die is te danken' aan
het systeem der frequentie-modulatie, dat
algemeen aangeduid pleegt te worden met
de twee letters
Achter die twee letters gaat een inge
wikkelde techniek schuil. „F.M." is een
nieuwe uitzendings-techniek, waarbij gé
bruik wordt gemaakt van een golflengte
van drie .meter. Atmosferische en industri
ële storingen worden door „F.M." zo goed
als geheel opgeheven, de zuiverheid en de
warmte van de klankweergave zijn zo
hoog, dat et vrijwel geen verschil te con
stateren valt tussen de beluistering recht
streeks in de studio en de weergave via de
aether.
Ir. H. Mak, plaatsvervangend hoofd van
de centrale afdeling radio van de PTT
heeft het een en ander medegedeeld over
de mogelijkheden van toepassing van de I
F.M. in Nederland.
In het voorjaar van 1946, aldus ir. Mak,
hebben wij in Nederland de eerste F.M.-
zender in gebruik gehad en wel tussen
Goes en Terneuzen. Hij is gezien de
beschadiging van de kabel in de Wester-
schelde gebruikt om de draadomroep-
netten in Zeeuws'-Vlaanderen langs een.
andere weg te voeden dan over de 415
meter. De uitzendingen-van Hilversum, die
met een lijnverbinding in Góes kwamen,
werden door een F.M,-zender uitgezonden
gn in Terneuzen door een F.M.-ontvanger
-opgevangen. Van hier werden de uitzen
dingen wederom per kabel naar de radio-
distributiecentrales gezonden.
Ondanks de toen provisorische appara
ten zijn gunstige resultaten bereikt. In 1945
zijn door het radiolaboratorium van de
PTT planneh gemaakt voor de bouw van
een F.M.-zender op 0.7 kilowatt, welke
.zender na zijn voltooiing in de zomer van
1947 periodiek in proefc(ienst- werd geno
men. In het najaar van 1946 werd voorts
•in Amerika 'een .F.M. besteld die in No
vember gearriveerd is. Deze zender, die
een capaciteit heeft van. 1 kilowatt is thans
tijdelijk opgesteld in het kuststation Sche-
veningen. Nog deze maand, of anders
Januari 1948 zal deze zender des avonds
in bedrijf gesteld worden.
In samenwerking me.t de PTT hebben
de Philipsfabrieken deze zomer in de om
geving van Eindhoven eveneens proeven
genomen met een bij Philips geconstru
eerde F.M.-zender van 0.7 kw. Deze proe
ven hebben goede résultaten opgeleverd
voor onderzoekingen naar de invloed van
de bodemgesteldheid op. de 3 meter golven.
Naar ir. Mak zeide, doen zich in polder
land geheel andere mogelijkheden en moei
lijkheden voor 'dan 'in heuvelland, bosrijke
streken of grote steden.
,Om tot een plan te geraken om F.M.
iff Nederland bij de uitzendingen te gaan
gebruiken is l^et van het grootste be
lang de plaatselijketoestaiiden nauwkeu
rig te onderzoeken.
Eind 1948 aldus de heer Mak hopen wij
Te beschikken over vier F-M.-zenders. .Deze
zenders zullen min oi meer regelmatig op
verschillende plaatsenin Nederland in
functie zijn.
"Van F.M. is gróte redding te verwachten,
aldus ir. Mak. F.M. helpt ons uit het golf-
lengtegedrang, waarmede dus een einde
zou kunnen komen aan de Europese om-
roepenaos.
Bij F.M. wordt voor omroepdóeleinden
gebruik gemaakt van een frequentie van
88 tot 100 megaherz, hetgeen overeenkomt
met een golflengte van 3.75 tot 3 meter.
Zij heeft "de eigenschap, dat zij practisch
niet over de zichtbare horizon uitkomt,
hetgeen dus betekent, dat twee of meer
zenders dezelfde golflenfe kunnen gebrui
ken, zonder elkaar te storen, mits zij op
voldoende afstand uit elkaar liggen. Inter
ferentie van twee stations op dezelfde
golflengte is dus vrijwel uitgesloten.
Toestellen voor amplitude-modufatie
(A.M.) de thans gebruikelijke uitzen
dingstechniek zijn niet geschikt voor
ontvangst van F.M. en omgekeerd. Dit
betekent dus, dat de moderne radiotoestel
len zoals reeds met sommige Ameri
kaanse'toestellen het geval is geschikt
gemaakt dienen te borden voor ontvangst
van A.M., zowel als voor ontvangst van
F.M, Door het omzetten van een knop kan
men dan A.M. of F.M'. gebruiken.
Naar het oordeel van ir. Mak is men
tengevolge van de moeilijkheden op om-
roepgebied, 'wel genoodzaakt, over- te gaan
tot het gebruik van F.M. Dit wil echter
niet 'zeggen, dat A.M.-zenders definitief tot
het verleden zullen, gaan behoren. De
A^M.-zenders zullen nodig zijn, om uit
zendingen over grote afstand te kunnön
blijven ontvangen.
Muziek
Een Schots en een Nederlands
koor in de Bakenesserkerk
Veelbelovend programma
van „Vox Humana"
Het gemengd zangkoor „Vox Humana",
dat ohder leiding van zijn directeur de
heer H. J. Arisz Dinsdagavond in de Her
vormde Kerk een concert zal geven, komt
met een waardig programma voor de dag.
Het stemmige „Wachet auf ruft uns die
Stimme"" van G. Palestrina opent het
koorgedeelte en twee liederen van Julius
Röntgen plus een Kerstcantate van M. v.
d. Kaaij completeren onder meer het aan
deel van „Vox Humana".
De sopraan Lies^ Hertier. gaat onder an
dere het twinkelende „Carillon" van Ca-
tharinh van Rennes ten gehore brengen,
„Noël" en „gloria in Excelsis Deo", zijn
de andere bekende Kerstliederen, waarmee
zij optreedt. Voor de organist de heer C.
Smit staat het „Andantino" van César
Frahck en het Preludium en fuga in c van
Bach op de lijst van uit te voeren werken.
In het algemeen is het niet x-aadzaam
aardappelen en groente te bewaren, zo
merkt het voorlichtingsbureau van de
Voedingsraad op. Slechts in sommige ge-
zich dan de opening waar men de aard
appelen uit kan laten rollen, 't Voordeel van
een dergelijke kist is, dat de aardappelen
dagelijks in beweging, komen, zodat zij
vallen verdient het aanbeveling. De eerste, ^minder snel gaan spruiten.
voorwaarde is, dat men er een geschikte "be
waarplaats voor heeft, waar hét droog,
koel, donker en vorstvrij is. Een kelder zal.
meestal aan deze eisen voldöen.
In de tweede plaats moet men zich er
van overtuigen, dat de artikelen geschikt
zijn voor opslag en weten, hoe lang ze .be
waard kunnen worden. Voor verschillende
rassen en variëteiten loopt de bewaartijd
sterk uiteen. Wellicht' kan de leveran
cier hierover voldoende inlichten.
Prijs en kwaliteit van ,de groenten en
aardappelen zijn een punt van belang:
goedkoop kan licht duurkoop blijken.
Verder móet men alle zieke, aangetaste
en beschadigde exemplaren onmiddellijk
verwijderen voor rnen de levensmiddelen
gaat opslaan, omdat deze een haard .van
infectie vormen voor de rest. Daarom, is
het nodig, de voorraad- regelmatig te blij
ven controlerep.
Aardappelen: kan men het best bewaren
in een speciale aardappelkist, dat is een
kist waarvan de bodem naar een zijde
helt. Aan de beneden-voorkant bevindt'
In 1936 werd te Glasgow door de predi
kant Rev. J. R. Macpherson en diens echt
genote een «kirtderkoor van bescheiden
omvang opgericht. Het is in de loop van
zijn ruim tienjarig bestaan klein naar Jiet
aantal stemmen gebleven, maar het heeft
in die periode een muzikale ontwikkeling
verkregen, welke tot de zeldzame, vér-
heugende'gebeurtenissen op het gebied der
toonkunst gerekend kan worden.
Onder auspiciën van de Britis Council
maakt het koor thans een korte tournée
door Nederland en gisteravond werd
Haarlem in de gelegenheid gesteld het
Schotse koor, dat optreedt onder de naam
,The Kirkintilloch Junior Choir", in de
Bakenesserkerk te horen. Met het koor „De
Minnestreelen" van Hubert Cuypers, dat
het Schotse koor als gast ontvangen heeft,
werd dit kerkconcert gegeven en deze om
standigheid werd de oorzaak van 'een
grote uitgebreidheid van jxet programma,
dat ongeveer dertig zangers voor koor
telde. Het optreden vap twee fcoren op een
zelfde concert geeft onwillekeurig aanlei
ding tót vergelijking. In dit geval kan ver
gelijking niet betrokken worden op het
glankgehalte der koren. Want het 'Schotse
koor bestaat uitsluitend bit kinderstemmen
en aan het klankentimbre van „De Minne
streelen" geven de bij de jongensstemmen
gevoegde mannenstemmen een eigen
accent.
Veel meer moet de vergelijking gericht
woi'denpp de stijl der uitvoeringen, op het
essentittë kunstzinnige peil er van. En
dan valt het op hoe de dirigent van het
Schotse koor in. de eenvoud van een ver
fijnde klankontwikkeling, in de soberheid
van een gevoelige zegging van het woord,
in het scheppen van een sfeer van vaak
bovenaardse realiteit, het wezen van woord
en muziek totuitdrukking vermag te
brengen. Daarom konden deze jeugdige
zangertjes en zangeresjes, die in de karak
teristieke klederdracht van hun land hun
prachtig gecultiveerde, ongerepte kinder
stemmen in koor- en solozang tot een ver
rukking voor het oor, tot een geluk voor
het hart, deden horen, de toehoorders in de
ban yan hun innige kunst houden. >Zij
zongen een reeks kerstliederen en een aan-
talSchotse volksliederen, veelal- in- een-op
vallend homophone bewerking. De harmo
nische achtergrond van een dominerende
melodie zou men bij klankeffecten hebben
kunnen rangschikken, zo uiterlijkheid
daarvan niet verre gehouden was. Hier
ligt dan het criterium waardoor dé zang
van „De Minnestreelen" zich op deze
avond van de naar geest en klank gesubli
meerde Schotse kinderzang onderscheidde
en waardóór de klatergoud-póverheid-van
een compositie als „lentezang"'ontstellend
bleek.
Dit nam niet weg, dat de mooie stemmen
vanCuypers koor zich als zodanig over
tuigend konden laten gelden bij de uitvoe
ring der kerstliederen-, ,oud-Vlaamse
Italiaanse volksliederen en werken van
da Palestrina en Orlando di Lasso.
P. ZWAANSWIJK.
Ontploffing in Zwitserse
depóts van legermunitie
Bij het Zwitserse plaatsje Blausee aan de"
lijn BernLötschbergSimplon heeft zich
in de afgelopen nacht een hevige ontplof
fing voorgedaan in de rotskelders, waar de
legermunitie ligt dpgeslagen. Het plaatsje
Blausee is gedeeltelijk verwoest. Er wor
den vele personen vermist.
BUITENLAND
Het Oost-Indonesische parlement heeft
een motie aangenomen tot spoedige inlijving
van Nieuw-Guinea' bij Oost-Tndonesië.
Tc Brussel «wordt ernstig rekening ge
houden met de mogelijkheid, dat de algemene
vergadering van de U.N.O. in 1948 daar zal
worden gehouden.
De Paus heeft als. Kerstgave een bedrag
van f 28,000 aan Nederland geschonken 'ter
verdeling onder behoeftigen.
Het locale grensverkeer lussen Neder
land en Duitsland is hervat. In de grensstreek
wonende Nederlanders mogen de grens pas
seren op vertoon van een pas. De regeling
geldt niet voor Duitsers die naar Nederland
willen gaan,
In België worden de laatste t\jd vele
Nederlandse automobilisten bekeurd omdat
hun' auto niet is voorzien van een NL-plaat.
In de hal van het station te Woerden
is een gedenkplaat onthuld voor het eerste
slachtoffer onder het spoorwegpersoneel,
dat door oorlogshandelingen tijdens de bezet
ting het leven heeft verloren. Op 112 stations
'zullen dei-gelijke gedenkplaten worden aan
gebracht.
De toestand van de 47-jarige Rotter
damse metselaar A. J. J. die de vorige week
door een beschonken kellner in de buik werd
geschoten, is vooruitgaande.
De gemeenteraad van Urk besloot het
gehele do«rp voor auto's en motorfietsen af te
sluiten, omdat de smalle straatjes dit verkeer
niet toelaten. Voor plaatselijk verkeer zal
een uitzondering gemaakt worden.
Met ingang van .12 Januari wordt het
maximumgewicht voor postpakketten in het
binnenland verhoogd van 5 tot 10 kg.
De pelsverver-ij van de fa. P. in Almelo
is door brand verwoest. Vele kostbare pelsen
gingen verloren.
HAARLEM EN OMGEVING
In de vergadering van de afdeling
Heemstede van de Algemene Vereniging
voor Bloembollencultuur die geleid werd
door de heer C. Kapitijn Jr., werden de af
tredende bestuursleden, de heren P, A. Mas-
cini en J. t Zooyen bij acclamatie herkozen.
Voor de 27e maal hoopt Haarlems Ge
mengd Koor op de Tweede Kerstmiddag
een uitvoering te geven van Bach's Weifr-
nachts Oratorium. De uitvoering vindt
plaats in de Gem. Concertzaal. De solisten
zijn: Annie Hermes, ait, 'Han le Fevre, tenor
Herman Schey, bas. Voorts werken mede de
Haarlemse Orkestvereniging, de pianiste
Emmy van Eden en de Organist Piet Hal-
,a. De beroemde echo aria zal dit jaar
gezongen worden door de sopraan Nely de
Bock.
De Haarlemse Toneelvereniging „Door
Inspanning Uitspanning" «geeft Maandag 29
December in de Stadsschouwburg een voor
stelling van „Schakels" van Herman Heyer-
mans.
Nel Oosthout zal voor de Haarlemse
Kunstgemeenschap op Zaterdag 27 Decem
ber in het gebouw Lange Margarcthastr. 13
„Don Quichotte verbannen" van A, W. Loe-
natsjarki voordragen.
De burgemeester van Haarlem mr, P.
O, F. M. Cremers heeft het beschermheer
schap aanvaard van de afdeling Haarlem
van de Koninklijke Nederlandse Bond van
Oud-Onderofficieren, welke in Maart 1948-
zestig, jaar bestaat.
In de Immanuëlkerk, van Egmondstraat
te Haarlem-Noord, zal op Dinsdag 23 De
cember, 's avonds 8 uur een Kerstwijdings-
dienst gehouden worden met modewerking
van het kerkkoor der Ned. Herv. Gem.
„Schoten". Spreker is Ds. J. de Jong
Haarlemse S.S.-er beroofcfe
zijn stadgenoten
Een inwoner van Haarlen^, L. D. J. M.
W„ die zich in 1942 voor de Waffen-SS
meldde en tijdens de hongerwinter in zijn
Uniform een bijna onafzienbare reeks roof
overvallen pleegde*; hoorde gisteren voor
bet Amsterdamse Bijzondere Hof vijf jaar
gevangenisstraf tegen zich eisen.
De beschuldigde deed het voorkomen als
of hij, eer? lid der Duitse politie was. Hij
blafte zijn slachtoffers in het Duits af
en stak alles 'bij zich, v/at hij van zijn
gading achtte. Talrijke Haarlemse inge
zetenen beroofde hij op deze wijze in de
meest nijpende periode van de oorlog van
hun laatste waardevolle bezittingen. Daar
onder waren levensmiddelen, -geld, motor
rijwielen, fietsen, textiel, levensmiddelen
bonnen, diamanten en gouden sieraden/Zo
stak hij onder meer bij een inval
in de Hagestraat een portefeuille met
2000 en een geldkistje met 18,000 bij
zich.
In de Zuiderstraat nam hij een' kistje „in
beslag",, waarin- gouden horlogés, gouden
damesarmbanden, gouden ringen en kost
bare paarlsnoeren waren opgeborgen.
Niét minder dan vijftien getuigen, waar
onder verscheidené van verdachte's slacht
offers, legden verklaringen af. De uitspraak
is bepaald op Januari.
Bij -.gebrek hiei*aan kan men de aard
appelen ook in eon gewone kist bewaren.
.Tegen het uitlopen werkt men ze dan zo
nu "en 'dan voorzichtig om. Heeft menigeen
keidér; dan kan men de aardappelen des
noods op zplder bewaren, mits men tijdig
voorzorgen neemt tegen bevriezen.
Kool bewaart men het best met.stronken
en al, n,adat men eventuele aangestoken
plekken heeft verwijderd. De beste be
waarplaats hiervoor is üi het algemeen
een zólder (kelders zijn vaak te tochtig).
Eij voorkeur hangt men de kolen afzon
derlijk op, zo, dat zij elkaar en de muur
niet raken.
Winterwortelen, knolselderij en bieten
worden, van het lof ontdaan, het best in
een. kist met droog zand bewaard. Men
legt dan zand en wortelen laag om laag.
Uien moet men op een droge, koele plaats
opslaan", 'al dan niet ontdaan van het loof.
Zonder loof kan men ze het best in een
latwerk kist bewaren. Met het groen eraan
hangt mén ze in bosjes op:
De Notarissen te Haarlem, Velsen, Heem
stede en Bloemendaal berichten, dat hun
kantoren op Zaterdag 27 December 1947,
de gehqle dag gesloten zullen zijn.
Voor het huren van:
DAMES. EN
HERENKLEDING
TONEELCOSTUUMS
COSTUUMS
VOOR KERSTMAN
enz., enz. is het adres:
Ktaagjeshuis
Ged. O.- Gracht 119, Hrl.
Tel. 20257.
Een ameublement bestaande uit 2 crapauds, 4 stoelen z.g.a.n.:
linnenkast, (2 pers.) ledikant m. springv. en nachtk. en ovale
tafel alles eiken, 2 pers. wit ledikant met nachtk., 2 stoelen
en wastafeltje.
Buksteeg, Broekbergenlaan 23, Santpoort.
Sf
Ruim 30 jarige ervaring
Boekhouden - Belastingen
Administraties
Nog enige tijd' beschikbaar.
BLOEMENDAALSESTR.WEG 147, SANTPOORT (ST.)
WETENSCHAPPELIJKE
HUIDVERZORGING N
Gelaatsmassage - Make-up
Hoofdmassage
"Eléctr. ontharing
Manicure
Hoogtezon
Med. Gediplomeerd
Behandeling volgens afspr
KERSTFEEST 1947
Kon. Wilhelminakade 74
Telefoon 5440
Kêrstaftenties in verschillende uitvoeringen
Kerstkronen, Kerstgroen
Een keur van bloemen en planten
Opdrachten worden aangenomen voor
geheel Nederland
TERRASWEG 75. Tel. 8798
Santpoort
in 1 week KJaai Vergroten, ver
kleinen fceren ander model
enz enz
WORTMAM
BREUSTRAAT 162
Beverw()k
Oinsdagmiddags
winkelsluiting
