IJmuider Courant
De Fransen
de
Gandhi door Hindoe vermoord
met vier revolverschoten
„Tachtigjarige worsteling vertoont gelijkenis
met vijfjarige strijd van enkele jaren geleden"
Nederlandse verliezen
in Indonesië
Indonesisch debat weer uitgesteld
Brits lijntoestel vermist
Weerbericht
- 62e Jaargang No. 18851
Bureaux- Kennemerlaan 154, Tel Redactie 5389
Administratie 5437 - Haarlem Gr. Houtstraat 93.
Telefoon 10724. Directeur-Hoofdredacteur 15054.
Drukkerij Z. B. Spaarne 12. Telefoon 12713. 10132
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
KENNEMER EDITIE VAN HAARLEMS DAGBLAD
Zaterdag 31 Januari 1948
Verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feest
dagen. - Abonnementsprijs per week 31 cent. per
kwartaal 4,Franco per post 1 4.50 - Giro
rekening 273107 ten name van Haarlems Dagblad.
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
v.
)E MOEILIJKE economische opbouw
van Benei ux-in-wording heeft zich tij
delijk naar het terrein van de kleinste
partner, Luxemburg, verplaatst. Het grote
belang van de besprekingen wordt wel ge
ïllustreerd door de vele ministers, die er
met hun voornaamste adviseurs aan deel
nemen. Dit geldt vooral voor België, dat
negen ministers en daarmee ongeveer de
helft van zijn kabinet heeft afgevaardigd.
Nederland heeft zich bepaald tot vier: de
ministers van Buitenlandse Zaken, Finan
ciën, Landbouw en Economische Zaken en
het ontvangende Luxemburg heeft er vijf
ter conferentie gedelegeerd. Intussen is de
agenda voor de besprekingen, die aanvan
kelijk een puur „Beneluxistisch" karakter
droeg, belangrijk uitgebreid, doordat ook
het 'verzoek van Frankrijk om toelating tot
deze economische samenwerking en de rede
van Bevin betreffende de West-Europese
aaneensluiting in nog veel groter verband
er noodzakelijkerwijze aan de orde zullen
komen. De conferentie heeft daarmee een
karakter verworven, dat de grenzen van
Benelux te buiten gaat. Aan de naam Be
nelux zelf laat ons dit niet betreuren,
want lelijk is hij schijnt nog maar een
kort bestaan te zijn beschoren.
Bedachtzame lieden, vooral in het be
dachtzame Noorden, zullen het hoofd
schudden bij dit zich opdringende snelle
tempo van uitbreiding. Het is duidelijk
genoeg, dat de vorming van economische
unie in de beperkte kring van Benelux nog
grote moeilijkheden ter oplossing stelt. Men
zit daar middenin en nu reeds komt de
toetreding van Frankrijk aan de orde, ter
wijl de inhoud van Bevin's betoog een
Westelijke aaneensluiting op veel groter
schaal dus nog moeilijker te verwezen
lijken in uitzicht stelt.
Het enige antwoord op dergelijk bezwaar
kan en moet zijn dat de tijd en de nood
van West-Europa dringen. Men dient daar
bij de versnelde loop van zaken wel in
verband te zien met het bij het Ameri
kaanse Congres aanhangige Plan-Marshall,
welks verwezenlijking een levenskwestie
voor West-Europa is. De aanzienlijke op
positie in Amerika-zelf tegen de uitvoering
van dat plan is in belangrijke mate gevoed
door de gedachte, dat men in Europa te
weinig activiteit, inzicht en initiatief toon
de. De tegenwoordige loop van zaken heeft
ongetwijfeld een andere mening bij ver
scheidene Amerikanen doen postvatten.
Nu komt dus de toetreding van de Fran
sen aan de orde en men kan dit niet anders
zien dan als de mogelijkheid van een grote
verdere ontwikkeling, zich intussen met
bezorgdheid afvragend hoe het met de bin
nenlandse loop van zaken in hun land zal
gaan. Recente gebeurtenissen hebben daar
opnieuw de aandacht op gevestigd. Wij
hebben die uitvoerig vermeld. Ingrijpende
voorstellen van de regering, samenhangend
met de devaluatie van de franc, hebben
een verzet ontketend onder de socialisten
zelf regeringspartij dat door de pre
mier Schuman en door zijn socialistische
minister van Financiën, René Mayer,
slechts op het uiterste moment bedwongen
is en dat de twijfelachtige positie van de
regerende „Derde Macht" opnieuw heeft
doen blijken. Men weet wie de beide andere
machten, wachtend op hun kans, zijn: links
de communisten, die onlangs bij een tussen
tijdse raadsverkiezing in de havenstad Le
Havre winst boekten en rechts de Gaullis
ten, wier eventueel toekomstig bewind men
zich moeilijk anders dan als een dictatuur
van de generaal de Gaulle kan voorstellen.
Daarbij komt dat verschillende waarnemers
van de toestand in Frankrijk van mening
zijn, dat het voorjaar een van communis
tische zijde voorbereide niéuwe stakings
golf in Frankrijk zal brengen. Tot welke
gevolgen een dergelijke uitbarsting zou
kunnen leiden is moeilijk te voorzien. In
tussen blijkt uit de ontwikkeling van zaken
dat de regering door ingrijpende maatrege
len op korte termijn de economische toe
stand des lands poogt te saneren en het
vertrouwen te doen weerkeren. Door een
conflict tussen de socialistische regerings
partij en de regering, zoals zich de laatste
dagen heeft voorgedaan, waarbij slechts de
dreiging der gevolgen van een kabinets
crisis Schuman's nederlaag heeft kunnen
voorkomen, kan evenwel het vertrouwen in
de toekomst niet bepaald zijn gediend. Het
valt temeer te betreuren, omdat de meer
derheid van het Franse volk zeker niets
liever wil dan een regelmatige ontwikke
ling in orde en rust en de politieke stormen
in Parijs met afkeer aanziet.
Hoe belangrijk de gang van zaken in
Frankrijk voor het herstel van West-
Europa is hebben wij meermalen betoogd.
Het is duidelijker dan ooit na Bevin's rede
en op het moment dat de Fransen tot
Benelux willen toetreden. Wij moeten
hopen dat de aaneensluiting, waaraan het
Westen zo dringend behoefte heeft, geen
hoogst ongewenste vertraging zal onder
vinden door een nieuwe crisis in Frankrijk,
die ditmaal mogelijk van lange duur zou
kunnen zijn en tot grote onzekerheid
leiden. R. P.
Franse Assemblée aanvaardt
valuta-wetsontwerp
Dec Franse Nationale Vergadering heeft
het wetsontwerp der regering, strekkende
tot het instellen van een vrije markt in
goud en harde valuta's, aanvaard met drie-
honderd-vier-en-twintig tegen tweehon
derd-zes-en-twintig stemmen.
De Franse Raad van de republiek (eer
ste kamer) heeft de wet op het blokkeren
van vijf duizend-francbiljetten aangenomen
met 167 tegen 126 stemmen.
In antwoord op een vraag antwoordde
minister Mayer, dat de regering geen plan
nen heeft de 1000 franc-biljetten in te trek
ken, zoals dit met de 5000 franc biljetten
is gebeurd.
Ten aanzien van de intrekking van de
5000 franc biljetten waren nog geen nadere
bijzonderheden beschikbaar, maar het staat
thans wel vast, dat voor Dinsdag geen bil
jetten op de bank ingeleverd kunnen wor
den en dan nog slechts twee biljetten per
persoon.
De Parijse banken waren Vrijdagmiddag
weer geopend en zullen heden en Zondag
eveneens geopend zijn. De beurs van Parijs
is heden eveneens de gehele dag geopend.
Het corso in de bloenienstreek
Dit voorjaar zal het bloemencorso in de
Bloembollenstreek gehouden worden op
Vrijdag 23 April.
De strijder voor de vrijheid der Indiërs gevallen
Vrijdag is de bejaarde strijder voor de
Indische onafhankelijkheid en voor
vechter van een vreedzame verbreking
van de koloniale banden, die zijn va
derland met Engeland hebben verbon
den, Gandhi, door een viertal revolver
schoten dodelijk gewond en later over
leden. De dader was een jonge Hindoe
uit Bombay, een van zijn eigen aan
hangers dus, die ter plaatse werd ge
arresteerd. Over de motieven werd tot
nu toe nog niets gemeld, doch men
veronderstelt dat de vredesactie van
Gandhi, geaccentueerd door zijn laatste
vastenperiode, de gemoederen der Hin
does heeft verhit, aangezien Gaudhi
voor het opgeven van zijn vasten eisen
stelde die ten goede kwamen aan de
Mohammedanen.
Toen Gandhi zich kort na 5 uur plaatse
lijke tijd naar de gebedsplaats begaf, werd
hij door een jonge Hindoe tegemoetgetre-
den, die van dichtbij vier schoten uit een
revolver op hem loste. Gandhi werd in de
borst getroffen en viel neer, badend in zijn
bloed. Een kwartier later waren de levens
geesten reeds geweken. De dader deed geen
poging om te vluchten en werd gemakkelijk
door toeschietende agenten gearresteerd.
Zijn daad heeft de grootst denkbare ont
steltenis gewekt in geheel Voor-Indië. De
droefheid over het heengaan van deze no
bele figuur is algemeen.
Voordat hij stierf, heeft Gandhi de politie
verzocht zijn moordenaar niet te streng te
behandelen.
Zijn leven.
Mohandas Karamchand Gandhi, door zijn
aanhangers Mahatma genoemd, stamde uit
een aanzienlijke familie en werd in 1869
als zoon van een minister te Porbandar
(Kathiawar in Voor-Indië) geboren. Van
18881891 studeerde hij te Londen in de
rechten, waarna hij advocaat te Bombay
werd. Van 18931914 vertoefde Gandhi in
Zuid-Afrika, waar hij zijn streven voor de
vrijheden .van de in dat land gevestigde
Voor-Indiers begon. Hier ontwikkelde zich
ook zijn opvatting over verzet zonder ge
weld. Hij zeide het advocatenbestaan, waar
hij grote inkomsten van ontving, vaarwel
en stichtte bij Durban een op Tolstoiaanse
leest geschoeide kolonie voor zijn landge
noten. Gandhi maakte zich driemaal zeer
verdienstelijk voor de regering: hij richtte
een Rode Kruis-eenheid in de boerenoorlog
op en voerde de leiding hierover, hij zorgde
voor de oprichting van een speciaal zieken
huis, toen te Johannesburg de pest uitbrak,
en stond aan het hoofd van een draagbaar
colonne tijdens de onderdrukking van de
Natal-opstand in 1908.
„Grote Ziel".
Toen in 1914 enkele oorzaken van de
ontevredenheid der Indiërs waren wegge
nomen, beschouwde Gandhi zijn taak in
Zuid-Afrika beëindigd en keerde hij naar
Voor-Indië terug. Hier zette hij zijn actie
voort. In 1920 riep hij een algemene actie
uit voor „niet-gewelddadige niet-samen-
werking". De Hindoe-bevolking beschouw
de hem als een heilige en gaf hem de titel
Mahatma („grote ziel"). In 1921 was Gan
dhi op het toppunt van zijn macht. Het na
tionaal congres droeg zijn gehele bevoegd
heid aan hem over en machtigde hem zijn
eigen opvolger te benoemen.
De beweging voor niet-samenwerking
had echter een dergelijke onrust in het land
verwekt, dat hij in Maart 1922 werd ge
arresteerd en beschuldigd werd van pogin
gen de regering omver te werpen. Tot 6
jaar gevangenisstraf veroordeeld, werd hij
in 1924 vrij gelaten na een blindedarm
operatie. In 1930 drong hij aan op „onge
hoorzaamheid der burgers", tengevolge
waarvan hij weer werd gevangen genomen,
In 1931 vrijgelaten, trad hij in onderhan
deling met de onderkoning, hetgeen leidde
tot het sluiten van het verdrag van Delhi.
In dat jaar was hij ook afgevaardigde op
de tweede rondetafelconferentie. In 1934
legde hij zijn voorzitterschap van het na
tionaal congres neer. Door voortdurende
periodes van vasten trachtte hij zijn invloed
op de gebeurtenissen te behouden.
In 1947 eerde Nehroe, thans minister
president van het dominion India, hem op
de onafhankelijkheidsdag van India met de
volgende woorden:
„Op deze dag gaan onze eerste ge
dachten uit naar de maker van het ge
bouw der vrijheid, de vader van ons
volk, die de toorts der vrijheid hoog
heeft gehouden en een licht heeft doen
schijnen in de duisternis, die ons om
ringde. Niet alleen wij, doch komende
generaties zullen in hun hart het beeld
meedragen van deze grote zoon van
India, schitterend in zijn geloof en
kracht en moed en nederigheid."
De naam van de moordenaar is Nathoe-
ram Vina jak Gode. Hij is 36 jaar oud.
Pandit Nehroe, de minister-president
van India, heeft in een radiorede het
gehele land opgeroepen om tot eenheid
te komen en om in het aangezicht van
de grote ramp van Gandhi's dood alle
geschillen bij te leggen.
„Het beste gebed, dat wij aan Gan
dhi en zijn nagedachtenis kunnen
schenken, is onszelf te wijden aan de
waarheid en de zaak, waarvoor onze
grote landgenoot leefde en stierf", al
dus Nehroe.
Het bericht van Gandhi's dood heeft In
dia in diepe rouw en stilte gedompeld. Te
New-Delhi zijn de winkels en bioscopen
gesloten. Door de donkere straten rijdt
slechts het noodzakelijke verkeer en man
nen en vrouwen staan buiten hun huizen
en wenen zonder zich te schamen. Ook in
andere steden in geheel India doen zich
dergelijke taferelen voor.
Gandhi's lijk, bedekt met een wit kleed,
dat zijn hoofd vrijliet, werd in de avond
naar het terras van het Birla-huis gedragen
en daar onder het licht van een schijnwer
per opgebaard. Rondom de verlichte baar
was alles donker.
Later op de avond, toen Gandhi's familie,
vrienden en volgelingen zijn stoffelijk over
schot naar binnen droegen om de laatste
riten te beginnen, verbraken honderden het
politiecordon om een laatste blik op de Ma>
hatma te werpen. Door het bureau van de
minister-president werd heden aangekon
digd, dat geheel India 13 dagen in staat
van rouw zal zijn. De vlaggen zullen half
stok waaien en er zullen geen publieke
vermakelijkheden worden gehouden.
Eerste uitbarsting.
De politie moest Vrijdagavond te Bombay
met pantserwagens uitrukken om een plot
seling wederoplaaien van de burgerstrijd te
onderdrukken. Volgens officieuze cijfers
werden 11 personen gedood en meer dan 50
gewond.
De politie heeft het vuur geopend, nadat
enige steekpartijen hadden plaats gehad
naar aanleiding van Gandhi's dood. Er is
om troepen verzocht, die de politie moeten
versterken. Vrijdagavond zijn in geheel
India veiligheidsmaatregelen genomen en
aan de commanderende officieren van het
leger is bevel gegeven zich gereed te hou
den de burgerlijke autoriteiten bij te staan.
De wereld treurt
Met een door emotie verstikte stem heeft
Pandit Nehroe voor de Indische omroep
over het sterven van Gandhi gesproken.
„Ik weet niet, hoe ik 't u vertellen moet",
begon hij, „de vader der natie is niet meer".
Zaterdag zal in India gevast en gebeden
worden. „Wij, die onze beminde leermees
ter zoveel jaren hebben gekend, kunnen
bij hem nu niet meer om raad gaan en dit
is een zware slag, niet slechts voor mij,
maar ook voor de millioenen en millioenen
in dit land".
President Truman heeft zijn diepgevoeld
leedwezen betuigd met de dood van Mahat
ma Gandhi. Truman's secretaris Charles
Ross heeft verklaard, dat de president Gan
dhi's dood een droevige gebeurtenis voor de
gehele wereld acht.
Te Lake Success zijn de vlaggen der 57
verenigde volken halfstok gehesen.
De correspondent van Reuter in Den
Haag vernam van minister-president dr. L.
J. M. Beel met betrekking tot de dood van
Mahatma Gandhi het volgende: „Diep ben
ik geschokt door het bericht, dat Gandhi op
gewelddadige wijze de dood heeft gevonden.
Zijn leven was steeds gewijd aan het lot
zijner medemensen, voor welk doel geen
persoonlijk offer hem te groot was. Het
Radiorede van de Koningin
over Nederland en Indonesië
De Koningin is voornemens op Dinsdag
3 Februari om half zeven 's avonds over de
zender van de Nederlandse Wereld-omroep
het woord te richten tot de bondgenoten
van Nederland uit de wereldoorlog.
Het is dc bedoeling van de Koningin,
voor haar toehoorders over de gehele
wereld een duidelijk beeld te schetsen van
de verhouding tussen Nederland en Indo
nesië.
Hst woord is aan
C. M. v a n H i 11 e-G a e r t h
Misschien, zijn het niet eens de
grote problemen, die het ons zo
zwaar maken in de omgang met
kinderen; of misschien is dit het
moeilijke in de verhouding van
mens tot kind, dat toy volwasse
nen de waarde van belangrijk en
onbelangrijk zo anders bepalen
dan de kinderen doen.
VREDE VAN MUNSTER HERDACHT
Minister Gielen sprak in
Nieuwe Kerk te Delft
Gandhi.
heengaan van figuren als Gandhi is bijzon
der in tijden als wij thans beleven een ern
stig verlies."
Generaal Smuts, de Zuid-Afrikaanse mi
nister-president, verklaarde, dat met Gan
dhi een der grootste mannen van onze tijd
is heengegaan en dat Zuid-Afrika met In
dia treurt om dit onherstelbare verlies.
De Franse Nationale Assemblée heeft een
motie aangenomen, waarin zij haar diepge
voelde deelneming betuigt aan volk en re
gering van India. Mahatma Gandhi, zo zegt
de motie, was een vriend van Frankrijk, een
patriot en bovenal een wijs mens, „wiens
voorbeeld een iegelijk kan leren, dat liefde
sterker is dan haat."
Attlee, de Engelse minister-president,
heeft in een verklaring onder meer gezegd:
„Het zedelijke en geestelijke leiderschap
van Gandhi is een inspirerend voorbeeld
geweest voor een verward en troebel tijd
perk. Engeland zal delen in de smart van
India over deze ramp."
De crematie van Gandhi zou heden om
elf uur plaats hebben op de oevers van de
heilige rivier Jumna, een zijtak van de
Ganges.
„Er zullen wel weinig jaartallen in de
geschiedenis van ons vaderland zijn, die bij
alle Nederlanders zulk een rijkdom van
gedachten, zulk een warmte van gevoelens
en zulk een verscheidenheid van reacties
opwekken als 1648", aldus de minister van
Onderwijs. Kunsten en Wetenschappen dr.
Jos. J. Gielen, Vrijdagmiddag tijdens een
toespraak in de Nieuwe Kerk te Delft ter
herdenking van de Vrede van Munster. De
minister zeide, „dat de geschiedkundige
wetenschap, dc beeldende kunsten en het
onderwijs dit nationale jaartal onuitwis
baar in ons geheugen hebben gegrift en ons
van de betekenis, de belangrijkheid en de
vruchtbaarheid van het grote gebeuren
van dat jaar, van generatie tot generatie
hebben doordrongen.
Het jaar 1648 was er echter niet alleen
een van blijdschap en feestvreugde. In
Zeeland werd geen feestklank gehoord. In
Brabant en de andere generaliteitslanden
heerste verslagenheid. Zien wij verder
zuidwaarts, dan doemt de vraag op, aldus
de minister, in hoeverre „Munster", zelfs
als men rekening houdt met de opvattingen
van die dagen, de toets van barmhartig
heid en gerechtigheid doorstaan kan. Het
jaar 1648 is voor ons een jaar van vrede,
De regering maakt bekend, dat tot haar
leedwezen in de afgelopen week de navol
gende verliezen zijn gerapporteerd:
Koninklijke Landmacht: Sold, le kl. A.
Hendriks, uit Brunsum, gesneuveld 20 Jan.
1948. Sold. R. A. Vellinga, uit Leeuwarden,
overleden ten gevolge van oorlogsverwon
ding 21 Jan. 1948. Sold. P. F. Doon, uit
's-Gravenhage, overleden ten gevolge van
oorlogsverwonding 22 Jan. 1948. 2e luite
nant G. T. H. Bom, uit Batavia, gesneuveld
23 Jan. 1948. Korp. J. A. de Broos, uit Ber
gen op Zoom, overleden ten gevolge van
oorlogsverwonding 24 Jan. 1948. Sold. T.
van Gelder, uit Renkum, gesneuveld 24
Jan. 1948. Sold. L. Ouwerkerk, afkomstig
uit 's-Gravenhage, gesneuveld 24 Jan. 1948.
Sold. L. Wessel, afkomstig uit Schiedam,
gesneuveld 25 Jan. 1948. Sold. A. van Rijs-
woud, afkomstig uit Rotterdam, gesneuveld
26 Jan. 1948.
Kon. Nederlands-Indische Leger: Amb.
sold, le kl. J. Kalarie, afkomstig uit Ned.-
Indië, overleden ten gevolge van bekomen
verwonding 24 Jan. 1948. Man. sold. 2e kl.
artillerie R. H. B. Rasuh, afkomstig uit
Ned.-Indië, gesneuveld 20 Jan. 1948. Tor.
sold. 2e kl. infanterie D. Andi, afkomstig
uit Ned.-Indië, overleden aan bekomen ver
wonding 20 Jan. 1948. Eur. mil. sold. 2e kl.
G. T. Elliot, afkomstig uit Ned.-Indië, over--
leden aan bekomen verwonding 23 Jan. 1948
Koninklijke Marine: geen verliezen ge
meld.
TWEEDE KAMER
Minister Jonkman komt
Dinsdag aan het woord
Van onze parlementaire redacteur).
Een Indonesisch debat zonder verras
singen is tegenwoordig blijkbaar onbe
staanbaar. De surprise van gisteren was
dat minister Jonkman, toen de afgevaar
digden in eerste instantie uitgesproken
waren, schorsing van de beraadslagingen
tot Dinsdag vroeg. Een minister heeft ook
maar één lichaam. Een flink stuk na het
middernachtelijk uur had Excellentie
Jonkman zich na de Donderdagavondver
gadering pas ter ruste kunnen begeven.
Vrijdagochtend- moest hij zijn tijd en aan
dacht wijden aan zaken betreffende de con
ferentie met de West. Dit alles was reeds
voldoende reden om behoefte te hebben
aan enige tijd ter voorbereiding van zijn
beantwoording der sprekers. En zulks te
meer, nu men het de regering, vooral van
wege haar jongste uiteenzettingen over de
Unie, moeilijk had gemaakt. Dr. Bruins
Slot (A.R.) vond onder meer in hetgeen
prof. Romme (K.V.P.) hierover had be
toogd, aanleiding te verkondigen, dat deze
afgevaardigde niet steeds zichzelf was ge
bleven en dat hij met zijn geestverwanten
beter gedaan zou hebben zich destijds bij
het door de Anti-Revolutionnairen ten aan
zien van de Unie ingenomen standpunt aan
te sluiten. Dan had thans niemand een
beeld van de Unie gegeven waarin de sou-
Vrijdagmorgen zijn in het IJshockey stadion te Sint Moritz de Olympische Winterspe
len officieel geopend. - Een foto van het stadion tijdens het défilé.
Luchtmaarschalk Cunningham aan boord
Het Engelse Tudor-vliegtuig „Star
Tiger" van de Engels-Zuidamerikaanse
luchtvaartmaatschappij wordt tussen de
Azoren en Bermuda vermist. Volgens het
Franse persbureau AFP bevindt lucht-
maarschalk Sir Arthur Cunningham zich
onder de passagiers.
Behalve Cunningham bevinden zich 25
passagiers en een bemanning van zes per
sonen aan boord van het vermiste vlieg
tuig. Men vreest, dat het toestel 640 kilo
meter ten Oosten van Bermuda in zee is
gestort.
De Amerikaanse kustwacht meldt, dat
er nog steeds niets is te bespeuren van de
„Star Tiger". De Amerikaanse marine heeft
al haar vliegtuigen gerequireerd om bij
daglicht nasporingen te verrichten. Vlie
gende forten van het leger zetten het zoe
ken in het donker voort.
Michael en Anne zullen zich
in Frankrijk vestigen
Volgens United Press zal het huwelijk
tussen-exkoning Michael van Roemenië en
prinses Anne van Bourbon-Parma binnen
kort in Parijs of aan de Rivièra gesloten
worden. Het paar zal zich in Frankrijk
vestigen, op wens van de prinses, die in
1940 als luitenante van een ambulance
detachement in Frankrijk heeft dienst ge
daan, terwijl haar vader in het Franse
leger diende. - j
vereiniteit
ontbreekt.
van een staat ten enennmale
Prof Romme kleedt zelf aan,
onafhankelijkheid, vrijheid en welvaart.
Voor de tijdgenoot van voor 1648 was dat
anders. Voor hem was de toekomst duister
en onzeker. Er was wel een voorstelling
van de toekomst, maar die wisselde met de
tijd. Enerzijds was er de lang niet onver
mengde vreugde bij de sluiting van de
vrede, anderzijds de achtergrond der on
derhandelingen. welke aan het vredeswerk
zijn idyllisch karakter wel grotendeels
moesten ontnemen.
Thans willen wij in het oude Delft, in
het gebouw waar hij te ruste gelegd is,
de gedachtenis op roepen aan hem, die wij
in dit verband met meer recht dan ooit de
„Vader des Vaderlands" mogen noemen.
Indien wij nu nagaan, welk gebruik wij
gemaakt hebben van de verkregen vrijheid
en onafhankelijkheid, dan mogen wij met
gerustheid verklaren, dat ons volk er in
geslaagd is de krachten, die in hem schuil
den, tot ontplooiing te brengen.
Evenals onze eerste vrijheidsstrijd ze
genrijk bevochten was onder het Oranje
huis en zowel in 1672 als in 1747 het in
zijn zelfstandigheid bedreigde volk in
Oranje-vorsten zijn verdedigers had ge
vonden, zo ook stond bij de herrijzenis van
ons volksbestaan in 1813 een Oranje voor
ons op de bres en opnieuw brak een eeuw
van vrede aan. Tot 1940. In 1945 sloeg
echter het uur der bevrijding, het uur van
herstel van onze in Munster gewaarborgde
vrijheid en zelfstandigheid. Groot is da
overeenkomst tussen het doel van de vijf
jarige en dat van de tachtigjarige wor
steling: ook nu weer ging de strijd tegen
overheersing door een continentale macht
tegen liifs- en geestesdwang, en voor het
het recht, om ons lot in eigen hand te
nemen, voor die vrijheid zonder welke
Nederland niet leven kan En voor de
tweede maal volgen wij het voorbeeld
onzer vaderen: nu wij samen op de Dam
opnieuw een monument zullen bouwen, een
monument van dankbaarheid en eeuwige
herinnering".
De plechtigheid in de Nieuwe Kerk
werd door tal van autoriteiten en enige
nazaten van de ondertekenaars van het
verdrag bijgewoond. Zij waren tevoren
door het gemeentebestuur van Delft ten
stadhuize ontvangen en hadden zich onder
't luiden van de zwaarste klok van Neder
land,. de Bourdon in de Oude Kerk, naar
de Nieuwe Kerk begeven. Daar sprak de
loco-burgemeester van Delft, de heer J.
A. Lausberg een korte rede uit. Hij her
dacht de „Vader des Vaderlands", zonder
wiens idealisme, humaniteit, doorzettings-
gedoogt echter dat anderen uitkleden.
Zijn uitspraken wat betreft de noodzaak
om eigenlijk het Collegiaal Orgaan bij de
wet in te stellen, gaven de A R. spreker
aanleiding tot enige opmerkingen.
Mr. Stokvis (Comm.) noemde het
Don Quichotterië van de Nederlandse re
gering om de souvereiniteit van de repu
bliek niet te willen erkennen, waarna zijn
geestverwant Hoogcarspel met een
motie kwam, waarin instelling van het
Collegiaal Orgaan bij de wet geëist werd.
Als derde communistische spreker trachtte
de heer D e Groot duidelijk te maken
dat Wallstreet bezig was om via de Com-
missie van Goede Diensten waaroververmogen en organisatietalent de tachtig-
Ds. Zandt (St. Ger.) zij het om andere jarige strijd nooit tot een goed einde zou
redenen, slecht te spreken was evenals z;jn gebracht.
over hetgeen op 17 Januari was bereikt
de meest rechtse elementen in de republiek,
die juist de felste anti-Nederlandse groe
pen vormen, te paard probeert te zetten.
Hierin zag hij bovendien de grootste ge
varen voor de werkelijke vrijheid van het
Indonesische volk. De Commissie van Drie
had volgens deze spreker, onder de dek
mantel van de Veiligheidsraad, in feite
louter Amerikaanse en imperialistische
belangen gediend. Daarom moesten wij bij
de Veiligheidsraad op een nieuwe samen
stelling van de Commissie aandringen.
Dinsdag wordt het debat voortgezet.
Resultaten der besprekingen in
Luxemburg geven voldoening
Tijdens de Vrijdag voortgezette bespre
kingen tussen de Nederlandse, Belgische
en Luxemburgse delegaties werd besloten
een lijst op te stellen van industrieën die
voortaan het onderwerp zullen uitmaken
van voorafgaande beraadslagingen. Ook
voor de andere bedrijfstakken zal het
voorafgaand overleg in de toekomst ge
ïntensiveerd worden.
Verder werd beslotén dat een subcom
missie voor landbouwaanffelegenheden op
5 Februari a.s. in Den Haag bijeen zal
komen teneinde verschillende nog onopge
loste problemen te onderzoeken, in het
bijzonder dat van de belasting op suiker.
Tevens heeft, de conferentie vandaag He
verschillende vraagstukken bestudeerd die
verband houden met de douane-unie en
met het functioneren van het handels- en
betalingsaccoord tussen Nederland en de
Belgisch-Luxemburgse economische unie.
Na afloop van de onderhandelingen ver
klaarde de Belgische eerste minister Spaak
tegenover de journalisten dat de behaalde
resultaten tot tevredenheid stemmen. „Er
hebben zich weliswaar technische moei
lijkheden voorgedaan, doch deze vormen
geen al te grote belemmeringen omdat de
gedelegeerden vervuld ziin van 't verlangen
tot een oplossing te komen. Overigens. al
dus de minister, werden deze moeilük-
heden verwacht. Juist door de logische
gang der zaken die bij de vorming van
de Benelux worden betracht, doen zich,
naarmate men vordert steeds meer vraag
stukken voor. Hoe langer hoe meer komen
wij tot de overtuiging dat alle nroblemen
van uit een gemeenschanneliik oogpunt
moeten worden beschouwd".
Tenslotte zei de heer Spaak nog „de
problemen die wij op deze conferentie
bobben aangesneden ziin zeer gecomnlï-
ceerd. doch zij zijn niet onoplosbaar. In
dien ..Benelux" zou mislukken, zou dit
niet alleen een ramp voor Nederland.
België en Luxemburg betekenen, doch
voor geheel Europa. Ik ben er evenwel
van overtuigd, dat dit niet het geval zal
zijn".
Hedenochtend zou een plenaire verga
dering gehouden worden, waarop het
Frans-Engels voorstel aan de Benelux-
groepering om toetreden tol een gezamen
lijk pact besproken zal worden.
Met betrekking tot het Franse voorstel
Na de rede van minister Gielen werd
een slotwoord gesproken door ir. S. H.
Stoffel, voorzitter van de stichting „Het
Princenhof" te Delft, die mededeelde, dat
op 5 Juni in het Prinsenhof een tentoon
stelling zal worden geopend, welke aan
bezoekers gelegenheid zal bieden zich een
ogenblik in te leven in de gebeurtenissen
van driehonderd jaar geleden.
Twee luchtrampen
De Amerikaanse Dakota, die vermi<
werd tussen Istres en Udine is vijftien km
van Digne (Zuidwest-Frankrijk) terugge
vonden. Het toestel ligt ondersteboven, op
bijna vijf en twintighonderd meter boven
de zeespiegel in de bergen. Er werden geen
tekenen van leven waargenomen. De lucht-
reddingsdienst van Aix-en-Provence neemt
deel aan de pogingen om het vliegtuig te
naderen. Vijftien toestellen, waaronder
zeven Franse, voeren de pogingen uit.
Zoekend Superfort neergestort
Een Amerikaans Superfort. dat op zoek
was naar de in Zuid-Frankrijk, vermiste
Dakota van het Amerikaanse leger, is bij
Digne met tien personen aan boord neer
gestort. Volgens de laatste berichten zijn
er acht doden en twee overlevenden. Het
vliegtuig is tegen een bergtop gevlogen en
in brand geraakt.
PROF. GERBRANDY WEER VOOR DE
MICROFOON.
De oud-minister-president prof. mr. P.
S. Gerbrandy heeft voor het eerst nadat
hem voor de tijd van twee maanden ver
boden was voor de radio te spreken, weer
een radiorede gehouden over het regerings
beleid met betrekking tot Indonesië. Hij
leverde uitvoerig critiek op de jongste re
geringsverklaring en op de beslissingen
welke op de „Renville" genomen zijn.
om onderhandelingen te openen over een
douane-unie, verklaarde de Belgische mi
nister-president Spaak dat de landen van
de Benelux in antwoord op dit voorstel
hebben medegedeeld, dat deze kwestie be
sproken zal worden op de bijeenkomst van
de studiegroep voor een Europese douane
unie, die de volgende week te Brussel zal
plaats vinden.
Minister Spaak deelde voorts mede, dat
op de Benelux-conferenlie overeenstem
ming was bereikt over de uitvoering van
het hamlelsaccoord, dat tussen de Bene-
lux-landen is gesloten.
AANVANKELIJK OPKLAREND i
Verwachting, medegedeeld dcor het
K.N.M.I. in De Bilt, geldig van Zater- j
dagavond tot Zondagavond:
Aanvankelijk weinig bewolking, nog
verder afnemende Zuidwestelijke
wind en iets kouder Morgen in de
loop van de dag weer toenemende be-
wolk in g met later plaatselijk en'^e
J reeen, geleidelijk aanwakkerende Zird- i
westelijke wind en iets zachter.