J Suriname, ver Curacao, Laud met grote mogelijkheden, dat teveel werd verwaarloosd DE 'NEDERLANDSE ANTILLEN Suriname is een ag rarisch Welvaart -drijft op raffioaderijen 'j ziekte- ZATERDAG 14 FEBRUARI 1948 Suriname, een wij mogen het met schaamte bekennen vrijwel vergeten gebieds deel. Een land met enorme natuurlijke rijkdommen, maar ook een land, dat keer op keer de exploitatie van deze rijkdommen teloor zag gaan door een reeks van tegen slagen, die de sterkste zouden ontmoedigen. Een land waar ziekten de cultures en vaak ook de mensen hebben aangetast. Mensen, die uit verre en vele delen van de wereld er vrijwillig en ook onvrijwillig soms naar toe getrokken zijn om er een bestaan te ontworstelen aan de tropische natuur. Creolen, Javanen, Hindustani's, Chinezen, Joden, Nederlanders leven er in een harmonie, die in deze wereld, waar rassentegenstellingen nog steeds opgeld doen, waarlijk verademend moet werken. Zij vragen nu baas in eigen huis te zijn, omdat zij vinden dat men een kind niet altijd aan de hand kan houden, vooral niet wanneer men het alléén wil leren lopen. Maar zij beseffen ten volle, dat Nederlands kunnen en weten daar niet gemist kan worden. Nu vooral niet. Zij vragen niet zozeer een paar millioen, dat het begrotings tekort kan stoppen. Zij vragen de beste zonen van het moederland, om hen te helpen dit rijke land tot bloei te brengen. En er de vele producten uit te halen waar de wereld om roept. 'Bewogen historie In het jaar 1499 sloeg de eerste Euro peaan zijn blik op de kust der Guyana's. Het was, Ojeda, een der oorspronkelijke reisgezellen van Columbus. Van die dag tot 1677 was Suriname afwisselend Spaans, Engels, Frans en wederom Engels bezit. In dat jaar veroverde de Nederlandse vloot voogd Abraham C^ynssen de latere hoofd stad Paramaribo op de Engelsen en luidde daarmee een periode van' Nederlands be wind in. die behoudens een onderbreking tijdens de Europese coalitie-oorlogen aan liet eind van de achttiende en het begin van de negentiende eeuw, toen de Engel sen tijdelijk het gezag overnamen, tot op de huidige dag zou duren. Suriname ligt aan de Noordkust van Zuid-Amerika tussen twee en zes graden •Noorderbreedte, wordt in het Oosten be grensd door Frans Guyana, in het Zuiden door Brazilië en in het Westen door Brits- Guyana, heeft een oppervlakte ongeveer vijf maal zo groot als die van Nederland en een vochtig tropisch klimaat. Bevolking Een van de meest belangwekkende as pecten van Suriname's geschiedenis is on getwijfeld de groei van zijn bevolking- De oorspronkelijke bevolking bestond uit niet meer dan een paar duizend Indianen en toen de- landbouw zich begon te ont wikkelen, was het noodzakelijk om ar beidskrachten van elders, te importeren. Die noodzaak heeft geleid tot een zeer zwarte bladzij in onze toch al niet zo brandschone koloniale historie. Uit Afrika werden duizenden negerslaven ingevperd en die stakkers hebben daar een bestaan geleid, waarover beter gezwegen kan wor den. De slavernij beïnvloedt nog steeds het leven van de afstammelingen van deze negers, want zij hebben er tot op de hui dige dag een intense afkeer van landarbeid van over gehouden en een grote liefde voor het Huis van Oranje. Dit laatste om dat zij in ons vorstenhuis waarschijnlijk de verlosser zien, die hen met de afschaf fing van de slavernij tot vrije mensen maakte. Toen in 1863 de slavernij was afgelopen, moest men haaf andere arbeidskrachten uitzien. Een stroom van Chinezen, Madei- rezen, maar. vooral Brits-Indiërs en Java nen begon naar dit gebiedsdeel te vloeien. En naast deze van Gouvernementswege geleide immigratie kwamen Joden, Portu gezen, Labadisten, Paltzerboeren, Zwit sers, Hollandse landbouwers en andere blanke emigranten er hun tenten opslaan. Deze blanke kolonisatie is overigens een tragische geschiedenis geworden, want slechts de afstammelingen van de Joden en de Hollandse boeren hebben zich kun nen handhaven. Van de overigen is vrij wel seen spoor te vinden. bevolking woont bijna geheel op d* vruchtbare kuststrook, die een diepte heeft van 25 tot 100 kilometer. De oor spronkelijke bewoners, de Indianen wonen langs de middelloop van enkele rivieren en verder diep hét binnenland in. In de streek tussen deze beide gebieden wonen de Bosnegers, in hoofdzaak de nazaten van slaven, die de onzekere vrijheid boven hun ellendig bestaan verkozen en de benen namen van de Dlantages. Het is duideliik. dat de bevolking van Suriname de bontste verscheidenheid van rassen en kleuren vei-toont. In tesenstel- - ling tot de uit Afrika afkomstige groep, in de wandeling „Creolen" genoemd die zich gemakkelijk met de Westerse- levenswijze assimileren, tonen de Aziaten stex-ke vast houdendheid aan eigen godsdienst,' zeden en gewoonten. Hoewel het proces van samensmelting tot een homogene bevol king slechts langzaam voortgang vindt, leven de bevolkingsgroepen in de beste harmonie naast elkaar. De totale bevolking bedroeg eind 1946 203.580, waarvan 1609 Europeanen, 78.873 Creolen, 34.542 Indonesiërs. 57.872 Brits- Indjërs, 2375 Chinezen. 22.000 Bosnegers, 3700 Indianen en 2609 behorende tot.an dere rassen of nationaliteiten. Bestuur en wetgeving In tegenstelling tot Indonesië bézit Su riname geen oorspronkelijke bevolking van enige betekenis. Dat het Ontbreken van de nood/aak tot herstel van grond- en andere rechten der ondei-worpen bevol king zijn stempel heeft gedrukt op de staatkundige ontwikkeling van Suriname laat zich makkelijk begrijpen. OorsDx'onkelijk het eigendom van de provincie Zeeland, heeft Suriname velerlei wijzigingen in zijn politieke status door gemaakt. totdat het in 1866 een zekere mate van zelfbestuur met een eigen wet gevend lichaam werd toegekend. Maar eerst in 1937 onderping de constitutie op nieuw een belangrijke wiiziging. Van ko lonie werd het gebiedsdeel met gelijke rechten als de andere delen van het rijk b1'i ten Europa. T uitvoerehde macht berust bij een door de Koning benoemde Gouverneur op het ogenblik mr. J. C. Brons die het alge meen bestuur voert. Hii wórdt bijgestaan door een adviserende Raad van Bestuur, waawan hij zelf voorzitter is en waarvan de andere vier leden eveneens door de K-o'on worden benoemd. De Gouverneur oefent zijn wetgevende taak uit in samenwerking met het ver tegenwoordigend lichaam, de Staten van Suriname. De Staten bestaan uit vijftien lp-i^n. waarvan er tien worden gekozen en vü' -4oi*- do "o"vórneir wwden benoemd, po' ij-.'o<:-o-h* is hpoorkt Ai'^cn manne lijke ingezetenen mogen stemmen en zij moeten boven een bepaald bedrag aan belasting betalen of aan bepaalde capaci- teits-eisen voldoen. Een van 'de voornaamste bevoegdheden van de Staten* vórmt het recht een eigen begroting voor Suriname te mogen maken. Deze begroting heeft bijna altijd een ern stig tekort opgeleverd, dat door het moe derland moest worden gedekt. Deze factor vormt ongetwijfeld een hinderpaal op de weg nadr meer politieke zelfstandigheid. Onderwijs en eredienst Voor de Surinaamse kinderen tussen 7 en 12 jaar bestaat leerplicht. Zij kunnen drie soorten lagere scholen bezoeken,, na melijk de openbare gouvernementsscho- len, waar zij ongeveer dezelfde vakken onderwezen krijgen als in ons land. de B.L.O.-scholen, die buiten de hoofdplaat sen liggen en waar beperkt onderwijs wordt gegeven en de Boslandscholen. die als beschavingsscholen dienen voor India nen en Bosnegei-s. Naast het lager onder wijs vindt men er ULO's en Ml^LO's en scholen voor vakonderwijs. Van de laat ste verdienen vooral vermelding de ge neeskundige school. Gediplomeerden van deze school zijn gerechtigd tot het uit oefenen van de medische practijk in Su riname. Er bestaat in Suriname algehele vrijheid van godsdienst, die de tien verschillende religies, die er beleden worden, in staat stellen een ieder zalig te doen worden op zijn manier. Sociale toestand Hoewel beter dan die der omliggende landen is de algemene gezondheidstoestand van de bevolking verre van ideaal. Er doet zich een aantal volksziekten voor waar onder lepra, malaria'en tuberculose die mede door de primitieve toestanden waar onder een zeer groot aantal van de Suri- namers leeft, steeds hun tol eisen. Het gouvernement neemt echter maatregelen zoals voorlichting' omtrent hygiëne, massa- onderzoek en -behandeling, keuringsdienst voor vee, consultatie-bureaux en speciale klinieken waar de bevolking zich kosteloos kan laten behandelen, om dit, een van de ergste kwaden vanrtiet land, tegen te gaan. De criminaliteit is gering en het Hof van Justitie, waarvan de president mr. dr. Buiskool thans de Surinaamse delegatie in Den Haag leidt, en de kantongerechten hebben het niet overdreven druk. De ongunstige financiële toestand waar in het land verkeert heeft natuurlijk een ongunstige invloed gehad op sociaal ter rein, maar meil streeft er thans naar de achterstand in te halen, speciaal op het gebied van de volkshuisvesting, die er zéér ongunstig voor staat. Het vakvei-enigingsleven bevindt zich nog steeds in het beginstadium en van een goed georganiseerde arbeidersklasse kan nog niet gesproken worden. Alleen de ar beiders in de bauxiet-bedrijven maken hierop een uitzondering. Over het algemeen heerst er in Suri name arbeid<vrede en stakingen zijn er zeldzaam. Zo langzamerhand zijn er enige arbeidswetten tot stand gekomen, die wegens het zeer verschillend karakter van bedrijven en arbeiders, zich tot bepaalde industrieën beperken. Een ziekte- en on gevallenregeling zal waarschijnlijk binnen kort worden ingevoerd. De politieke partijen in Suriname zijn: de Moeslimpartij Suriname, de Nationale partij Suriname, 'de Progressieve Suri naamse Volkspartij, de Pei-gerakan Bangsa Indonesia-Suriname en de Surinaamse Hindoe partij. 1941 1.093.764 10.178.602 1942 1.227.512 10,399.841 1943 1.662.766 12.251.823 1944 761.949 4.896.020 1945 747.306 5.583.795 1946 1.020.193 Vier-vijfde bos Meer dan vier vijfde gedeelte van Suri name is bedekt met bos, waarin de fraai ste en meest duurzame houtsoorten voor komen. Ondanks deze grote houtrijkdom heeft de bosexploitatie nooit in belangrijke mate bijgedragen tot de welvaart van het land. Voor een deel vindt dit zijn oorzaak in de samenstelling der bossen en de vind plaatsen der meest waardevolle houtsoor ten. De samenstelling der bossen is zo danig, dat een concentratie van eensoor- tige opstanden tot de uitzonderingen be hoort. en de betrekkelijke ontoeganke lijkheid van de meest gezochte houtsoorten verhindert een goedkope exploitatie. Deze omstandigheden zijn van grote invloed geweest op de resultaten der vele 'in de loop der jaren ondernomen pogingen om zowel van Nederlandse als buitenland se maatschappijen de houtexploitatie in het groot aan te vatten. Deze pogingen hebben tot' niets geleid, waartoe ook ge brek aan deskundigheid in bepaaicle ge vallen het zijne bijdroeg. De grote vraag naar hout in de na-oor- logse periode tegen hoge prijzen, gepaard met de vooruitgang in de techniek van de machinale houtwinning, heeft geleid tot een sterk verhoogde belangstelling voor het Surinaamse hout, die zich duidelijk in, de uitvoercijfers der laatste jaren demon streert. Van Nederlandse zijde heeft een tweetal groothoutbedrijven voornemens de bosexploitatie ter hand te nemen. Oorlogsgevolgen Uit hel vorenstaande kan worden afge leid,, dat in de loop der jaren de economi sche structuur van Suriname zich in on gunstige zin sterk heeft gewijzigd. Bij het uitbreken van de laatste wereldoorlog, was er dan ook weinig uitzicht op een finan cieel en economisch sterken onafhanke lijk land. De activiteit, die in Suriname ontstond tengevolge van het deelnemen aan ^oor logsinspanning, is echter van grote invloed geweest op' de economie van het land. De bauxietwinning breidde zich sterk uit, ook de bouw en inrichting van kam pementen en defensiewerken, alsmede de mobilisatie van enige duizenden jonge mannen leidden tot een dusdanige spanning van de arbeidsmarkt, dat niet alleen het 'loonpeil stérk opliep, doch ook de arbei ders werden weggezogen, zowel van de plantages als uit de klein-landbouw. Voor het plantagebedrijf betekende dit de ge nadeslag en de oorlogsjaren hebben in' feite aan deze vorm van landbouw een einde gemaakt. Bracht de ooxiogsperiode aan het land een betrekkelijke welvaart, door de teruggang in de culture eeconomische basis nog verder en berust deze thans voor een b'I deel op de aan conjunctuurverSJ sterk onderhevige activiteit der r industrie. Voor het moederland was dit maatregelen te overwegen, tenei dels het op krachtige wijze tot ling brengen van de potentiële bronnen van Suriname, dit land te economische grondslag te zo mogelijk tot blijvende 'brengen. Met dit doel is een Welva gesteld, waarvan de kosten ten van 40.000.000, worden Nederland. Grondgedachte is, dat als eerste waarde voor een bescheiden wolvs' kleine en middenstandslandbouw tere ontwikkeling dient te wor<W bracht, en enkele plantage-cfi bananen, cacao slechts als aar- zijn gedacht. Door bevordering v-, dustrieen, visserij, veeteelt, mijn. 5 bouw hoopt men weder tot een^ ding van een economische basis vi land te komen. Vergroting der ben door immigratie, in het bijzonder lp een arbeidsreseryoir voor op te ïkf' dernemingen te vormen, wordt een primaire eis voor' meer «»ij gezien. Naast maatregelen op ecor. gebied voorpet het plan tevens in zakelijk geachte voorzieningen op.' en cultureel gebied. Een bosnegêr-kano op een van de snelstro mende rivierei\ die zich door Suriname's oerwouden een wegozoeken naar zee. De klimatologische omstandigheden, de bodemgesteldheid en de vruchtbaarheid zijner gTonden stempelen Suriname van nature tot een agrarisch land. De land bouw is dan ook door de eeuwen heen het voornaamste middel van bestaan geweest en hoewel zich in de loop der jaren aard en omvang daarvan sterk hebben gewij zigd, ligt de hoofdbron van inkomsten nog steeds op agrarisch gebied. Landbouw Onderscheiden naar de bedrijfsvorm treft men in Suriname aan de grote land bouw, het plantagebedrijf - en de kleine landbouw, uitgeoefend door de individuele landbouwer met gezin op eigen of inge huurde grond. Het plantagebedrijf was tot voor kort de belangrijkste factor .in de economische constellatie van Suriname. De resultaten an deze vorm van landbouw' waren van overwegende invloed op de welvaart van "net land en bepalend voor zijn economische toestand. De t^ginperiode van de grote landboiïw was er een van grote bloei, mo gelijk gemaakt JLoor de vrijwel onbepexicte aanvoer van sraven. Naast suiker, het oorspronkelijke, pro duct. ontstonden tal van nieuwe cultures, waarvan katoen, cacao en koffie de belang rijkste waren. De afschaffing van de slavenhandel ge volgd door de vrij-verklaring luidde ech ter een periode van vei-val in, dat nog werd versneld door de opening van het Suezkanaal en de openlegging van Java. Het overvloedig aanbod van tropische producten, dat van deze laatste gebeurte nissen een gevolg was, geschiedde tegen ongekend lage prijzen. Het optredên van ziekten was bovendien oorzaak, dat verschillende cultures cacao, bananen te gronde gingen. Het plantagebedrijf ging dan ook als ge volg van de genoemde ongunstige factoren op economisch en cultuurgebied niettegen staande korte perioden van betrekkelijke welvaart, meer en meer achteruit. Van de oorspronkelijke cultures zijn nog slechts aanwezig de suiker en de koffie, die beide noodlijdend zijn. Nieuwe cultures, uitgezonderd de citrus, zijn daarnaast niet opgekomen. De ver bouw van bananen, die in het begin dezer eeuw een korte periode van bloei door maakte, gevolgd door een snelle onder gang ten gevolge van ziekte in het gewas, is sAlert enige jaren weder het voor wem van proefneming en ovex-wogen wordt bin nenkort cmet een aanplant op grote schaal aan te vangen. De rubbercultuur heeft slechts een kort bestaan gehad, proeven met vezelgewassen en oliepalmen hebben niet tot tastbare re sultaten geleid. Slechts de citruscultuur is, .met krachtige steun van de overheid, sedert kort op vrij grote schaal aangevat en houdt goede be loften voor de toekomst 'in. Terwijl derhalve het plantagebedrijf steeds achteruitging, nam de klein-land bouw, speciaal door de verbbuw van rijst, geleidelijk in belangrijkheid toe. Deze vorm van landbouw uitgeoefend door de oorsphronkelijk als planlage-arbeiderg in gevoerde immigranten en hun afstam melingen, die zich zelfstandig vestigden op hun door de regering ter beschikking ge stelde gronden, heeft als economische factor het plantagebedrijf vrijwel geheel verdrongen en biedt voor de ontwikkeling yan Suriname goede toekomstmogelijk heden. Goud, bauxiet en hout Het goudbedrijf, bij het begin dezer eeuw als kleinbedrijf een 'belangrijke bestaans- bron, heeft veel van zijn waarde voor de bevolking verloren. De productie is tot ongeveer de helft teruggelopen, én verschillende' pogingen om langs de weg van mechanisatie dit bedrijf in het groot uit te oefenen, hebben weinig succes op geleverd. Daarentegen heeft zich in de bauxiet winning een bedrijf ontwikkeld, dat de achteruitgang van de plantage-landbouw en het goudbedrijf ten dele heeft opgevan gen en waarvan voor de toekomst nog veel mag worden verwacht. De kurk De bauxietwinning is de kurk, waarop Suriname drijft. Zoals uit de productie- cijfers blijkt, heeft deze 'industrie gedu rende de oorlogsjaren een grote vlucht ge nomen. De tegen het einde dezer periode ingezette inzinking is th^ns gevolgd door een bijzonder intensieve productie in ver band met voorraadvorming in de Verenig de Staten van Amerika. Suriname heeft behalve de reeds in be werking zijnde terreinen, nog uitgestrekte oppervlakten bauxiethoudende grond, vooral in het "Oosten van het land, voor de exploitatie waarvan groeiende belangstel ling bestaat. Bauxietproductie: Jaar 1937 1938 1939 1940 Ton van 1000 kg. 392.329 377.597 504.062 615.434 waarde 4.904.116 3.826.492 5.293.747 6.569.018 De Nederlandse Antillen, het eilandenrij'k, waarvan de meeste Nederlanders slechts het hoofdeiland Curasao kennen en misschien Aruba, omdat dat eiland ook nog interne onafhankelijkheid eist van Curagao. Maar van Bonaire, St. Eustatius, St. Maarten en Saba hebben weinigen gehoord. Maar in ieder geval zijn Curagao en Aruba het belangrijkst. Vroeger uit militair opzicht - Curagao was een vlootsteunpunt - thans in economische zin, omdat op die twee eilanden enorme hoeveelheden olie worden geraffineerd tot het vloeibaar goud, dat zo'n importante rol speelt in deze gemechaniseerde wereld. Behalve met Suriname loopt de geschie denis van de Nederlandse Antillen tot op grote hoogte parallel met die van vele andere West-Indische eilanden. Door Ojeda ontdekt, werd het hoofdeiland met Aruba en Bonaire voor Spanje in bezit genomen. De vele oorlogen, waarin Spanje zich in de loop der 16e eeuw met verschillende landen, waaronder ook Nederland, wik kelde, hadden ook hun terugslag op de West-Indische eilanden, die het terrein werden van talloze acties van Britse en Nederlandse vlootonderdelen. De door Nederland gevoelde - behoefte aan een vast steunpunt, van waaruit tegen de Spaanse en Portugese koopvaardij vloten- zou kunnen worden opgetreden, leidde in 1634 tot de definitieve verovering van Curagao. In de daaropvolgende jaren tot over het Napoleontische tijdperk heen, weerspiegelden de staatkundige verwikke lingen in Eux-opa zich in de geschiedenis der Caraibische eilanden. Tengevolge van de vele aanslagen van. Engelse eri Franse zijde, wisselden enige eilanden van de Ne derlandse Antillen herhaaldelijk van bezit, tot in het begin der 19e eeuw hét gehele gebied in Engelse handen overging. De vi-ede van 1815 bracht herstel van het Nederlands gezag dat niet meer werd ver stoord. De Nederlandse Antillen bestaan uit twee groepen, ieder van drie eilanden, onder scheiden in verband met hun ligging ten opzichte van de heersende Noord-Oost pas saat in de Benedenwindse- en de Boven windse Eilanden. Tot de eerste behoren Curacao, Aruba en Bonaire, de laatste zïji^ samengesteld uit St. Maarten, St. Eustatius en Saba. r De Benedenwindse Eilanden Mggen dicht onder de kust van Venezuela op ongeveer 69 graden W.L. en 12 gi-aden N.B. De Bo venwindse eilanden die'deel uitmaken van de Kleine Antillen zijn gelegen tussen 16 en 18 graden N.B. en 62 en 64 graden W.L. Bevolking Evenals in Suriname bestond de oor spronkelijke bevolking der Nederlandse Antillen uit Ipdianen, die zich echter niet hebben kunnen handhaven en reeds kort na de aanraking met de ontdekkers van dit gebied uitweken of uitstierven. Slechts op Aruba zijn nog sporen van Indiaanse voor ouders aanwijsbaar. Het merendeel der Caraibische eilanden is in hoofdzaak bevolkt met afstamme lingen der in de 17e en 18e eeuw aange voerde negerslaven en de Nederlandse An tillen hebben op bevolkingsgebied in wezen eenzelfde ontwikkeling doorgemaakt. Op sommige der Bovenwindse Eilanden oor spronkelijk bestaan hebbende meerder heden-van blanke kolonisten, wei-den later door gekleurde bevolkingsgroepen over vleugeld. doch hebben zich daarmede niet vermengd. Op de Benedenwindse Eilanden is het aantal Nederlandse planters en kooplieden, dat zich aldaar in de beginperiode der ko lonisatie heeft gevestigd, beperkt gebleven; aanvulling uit het moederland heeft in de loop der eeuwen slechts op kleine schaal plaats gevonden. Eerst in de jax-en van op komst der olie-industrie is er sprake van vestiging van Nederlanders op grote schaal, en deze bedrijven hebben eveneens vrij grote aantallen arbeiders, zowel uit de Caraibische omgeving als uit Suriname en meer afgelegen landen, zoals Madeira en de Azoren aangetrokken. De huidige bevol king vertoont clan ook al een even grote verscheidenheid als die van Suriname. Op cultureel gebied vormt zij echter een veel .hechter, Westers georiënteerde eenheid. Een afzonderlijke plaats in de samen leving wordtingenomen door de afstam melingen der in de eerste helft der 17e eeuw uit Spanje en Portugal verdreven Is raëlieten, die zich in hoofdzaak op Curacao hebben gevestigd en aldaar een vrij afge sloten, economisch zeer krachtige groep vormen. In totaal wonen er op de Nederlandse Antillen 120.316 mensen waarvan 102.185 Nedei'lancjse onderdanen (66.485 op Cura gao en 26.000 op Aruba). Bestuur De Staatsinrichting van de Nedeiiandse Antillen is vrijwel identiek aan die van Suriname en ook'de staatkundige ontwik keling van beide gebiedsdelen heeft zich langs gelijke lijnen bewogen. Ook op het gebied van bestuur en wetgeving is de constructie nageno.eg analoog. Dank zij echter het feit, dat de'Neder landse Antillen zich reeds tal van jaren in een sluitende begroting mogen verheu gen, hebben de eigen ox-ganen een groter zelfstandigheid genoten in de regeling der inwendige aangelegenheden. Voorts zijn de Nedexiandse Antillen evenals, Suriname vrij gebleven van bezetting en onmiddel lijk oorlogsgeweld, waardoor zij niet alleen de invloed van de evolutie in het staat kundig denken der wei-eld gedurende de oorlogsjaren hebben ondergaan, doch te vens door het verbreken van de band met het. Moederland zich zelfstandig hebben kunnen ontplooien. Maisoogst op Bonaire Onder een stralende blauwe hemel werkt een arbeider van Bonaire aan de maisoogst. De meer dan manshoge plant le vert een van de agrari sche producten, waarvan de Bovenwindse eilanden het surplus verschepen naar hun welvarender vrienden op de eilanden die onder de Noord-Oost passaat liggen. leze sdJ. Voor dit gebiedsdeel zijn eveneens J gingen der Staatsregeling van gelijk 3 king als voor Suriname van kracht 1 Onderï' Het onderwijs op de Nederlands? J len is op Nederlandse leest geschoeii'J taal en leerplannen der scholen f4 derlands. Een uitzondering hierop J alleen gevonden op de Bovenwindse7^ den. waar het Engels, dat aldaar «1 gangstaai is, de voertaal vormt a Nedex'lands als één der vakken e onderwezen. In tegenstelling tot Suriname '05 voor de jeugd der Nederlandse fr geen leerplicht. Niettemin is hete bezoek zeer bevredigend. Analphabetisme, zo sterk in de gende landen, komt onder de ut:' jeugd der Nederlandse Antillen niettf Men kent er twee soorten schole - lager'onderwijs, verder ULO's, M vakscholen en een driejarige middel, school. Voor leerlingen van di die Nederlandse universiteiten bezoeken worden financiële verleend. Culturele ass De bevolking van de Nederlandse Al len toont een grote verscheidenheid, Et de gemeenschappelijke taal en omgang der onderscheidene gr echter in het algemeen een plaats gevonden op sociaal en c bied en zijn de bestaande der op afkomst dan op een dwijnend verschil in belangen, en ontwikkelingspeil gebaseerd. Dit geleidelijk voortschrijdend a tieproces op de grondslag der cultuur, is nog niet ten einde en zich op de diverse eilanden in uitee de.stadia van ontwikkeling. Zo is op het eiland Curagao nog duidelijke onderscheiding bevolking in drie groepen te de Rooms Katholieken, de Protestant'-. 1 de Joden, waarvan het onderscheid op verschil in godsdienst als op dat cultuur en afstamming berust. Op Aruba, evenals op Bonaire, is tl volking meer homogeen en in grote derheid Katholiek. Op St. Maarten* Eustatius zijn de bewoners voor ii: helft Methodist, voor de andere en in Salfêa, waar een groot deelde: king van Europese afstamming is, merendéef^hglïcaans,. Het sffê^ëffder overheid is during gèrfëht deze heterogene kingsdel#3*óök op cultureel gebied Ml eenheid saxrïën te smelten. Behalve ut breiding éK^yerbetering van het mige ondex^Sjs, dat als'het middel daartcfè kan dienen, wordt vel ging van het culturele peil gezochtcwj bevordering van cultuurinstellingen, ij zich hiertoe lënen. De plaatsèlijke pers, die op dit ttf. een belangrijke rol zou kunnen sjw wordt in de uitoefening van haar cutej taak, bemoeilijkt door het feit, dat hetKj tal bladen te groot is op het eiland Cj ragao 5 dagbladen en een aantal «1 bladen waardoor dg oplage van eft afzonderlijk zo klein is, dat de fit®- positie geen hoog peil toelaat. De Curagaose radio-omroep vernet het gebied der voorlichting en nieuw spreiding goede diensten. Sociale toesta' De gezondheidstoestand van de king is over het algemeen zeer .go»' halve het nog vrij veelvuldig vttOPj van dysenterie, kent men er in tegen®, tot naburige landen geen eigenlijk® "i ziekten. De gezondheidstoestand op de Wj windse groep is echter belangrijk si» dan die der Benedenwindse. De lijders aan dysenterie worden*» loos behandeld en door de hygl® dienst wordt voortdurend propagano maakt voor het voorkomen dezer De economische zwakkeren hebben1' op vrije geneeskundige behandeld de gratis schoolvoeding aan onver* kinderen draagt bij totode bestrijding-' De Nederlandse Antillen bezit'®1' taal 15, merendeels goed ingerichte^; huizen met een totale capaciteit v»' bedden. Behalve in de ziekeninric- wordt in 43 poliklinieken hulp verstrekt. Op een L- van rond 143.000 zielen bedraagt ne tal geneesheren in totaal 75. Op het gebied van de volkshui?1 worden door het gouvernement ej£ pogingen gedaan in het bestaande t - aan volkswoningen te voorzien- de de laatste jaren kwamen ruin) w ningen gereed. Materiaalgebrek W een sneller tempo te bouwen. De aanwezigheid van kapi (Vervolg op paff» 5)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1948 | | pagina 6