IJmuider Courant
De Nederlandse delegatie zal
Anti-Moskoupartijen vrij
zeker van de overwinning
18915
Een tegen
stelling
misschien teruggeroepen worden
Abdoel Kadir spreekt sussende woorden
Nederlandse verliezen
in Indonesië
Heemsteedse illegale groep van
„Broeder Jozef" werd opgerold
KfflnemerIaBi 154, Tel. Adm. 5437,
j tie 53ö», na 5 uur 8061 (K 2560),
Tel. Redactie Haarleni) Gr jjoutstr. 93,
Terrasweg Dlrecteur_Hoofdredacteur 15054.
Telefoon 10734.
Zaterdag 17 April 1948
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
KENNEMIJR EDITIE VAN HAARLEMS DAGBLAD
Verschijnt klagelijks behalve op Zon- en Feest
dagen. - Abonnementsprijs per week 31 cent, per
kwartaal f4,Franco per post ƒ4,50 - Giro
rekening 273107 ten name van Haarlems Dagblad.
Uitgave van de Stichting Voorlichting te flaajlem
...it over oorlogsgevaar is
T® Misschien maar tijdelijk!
1«< S*"il, dat het gevaar wer-
n Sn als het gepraat herleelt
if het tegendeel het geval
Uiss*" is gevaarlijk en onver
en. Hel Sep" historie overvloedig
k' het schijnt aantrek-
«3 oproepen van kwane gees.e.
begaan- Het opro da( komt vaak ult
«hoort d5?r' L-weegredenen voort. Men
«festên hTet van vrijpleiten. In
hc j m rustige 'and kennen wij
t volkskranten, dat bij slraat-
»l!lhetS en dus van dag tot dag wis-
verkoop M's,erlt wisselende
slt" toeft De positie is niet. benijdbaar.
feSworden haastig en oppervlak-
j)ie kranten bussen, in bars,
t einan van d'e,.ondergrondse"
uft faardigers zijn er zich van bewust.
Hu„ vervaardig spjtst zlcA dus
koppen eiHkorte, vetgedrukte
w op eu',»ra die veroorloven het nieuws
f m£en te overzien. Maar
5 k 0ft het niet. In de concurrenUe-
de bladen met straatverkoop, de
S-.„ met wisselende oplagen, is men
*S iSs tientallen jaren gaan overtroe-
maken van gerucht. Er zijn ook
w fiSiuldiger middelen toegepast.
ïf«Se moest er üjn. Die is er nog.
¥f.Stieh niet tot mooVdzaken, opge-
fctffoordelijk. het schijnt aantreK-
heelt bewezen- Msar^ fouten te
ti» KfL~mm van kwade
8 der niet aan. De bestaande'spanning
rS PWes? n Oost geeft er overvloedig
I voor. Zó is onlangs een pijn-
•eenszins oorlogsgevaarlijk in
de botsing tussen twee vliegtui-
fa Engelse zöne van Berlijn bui-
PSS^albaarte^r-
CermbeTOteebfadën wijten. Onschul-
idiezijn zij er zeker niet aan Maar het ligt
EeeJ aan hen. Het ligt ook aan bij
ï,n bladen betrokken journalisten,- die er
Ln soort spel van maken, een opwindend
L zodder zich op de uitwerking van hun
Soer te beraden. Hun aandacht is er
Smalen op gevestigd. Er is cntiek op
«uit. Maar zij hebben zich daar niet op
Croonen en niet hun verantwoordelijkheid
-elld Kwaadwillig is hun optreden
Sijk niet. Het is veeleer kinderlijk en
rêkeico*. Maar daarom met ^nmder ris-
Met dit al wü ik niet zeggen dat alleen
un aantal mensen bij buitenlandse bladen,
die net van straatverkoop moeten hebben,
ichuld zou hebben aan oorlogsp/aat.
Iedereen weet beter. Ge kunt zulke men-
isen in alle kringen der samenleving in alle
landen ontmoeten.
Nu kom ik tot iemand anders. Hij is een
-Amerikaan, die David Lawrence heet en
in het te Washington verschijnende
id U. S. News-World Report een
arllkel heeft geschreven onder de titel „De
enige hoop voor Rusland en voor ons",
'reman verdiept zich in de vraag, of er
mogelijkheid bestaat om een toenadering
hot het Russische volk te bewerkstelligen,
jat is zeker een belangrijk vraagstuk, waar
van de oplossing moeilijk is. Maar moeilijk
is niet hetzelfde als onoplosbaar. Terecht
gaat Lawrence uit van de gedachte, dat
hetgeen wij beleven direct gevolg is van
daling der beschaving. Hij herinnert er dan
aan, dat iedere vorm van onderdrukking
>an een volk onvermijdelijk eindigt in het
Verzet vgti dat volk. Dat kan zich in een
-revolutie uiten of in een langzaam rijzend
'getij van weerstand; .beide vormen vindt
men in de historie der mensheid. Het Rus
sische volk zal zich verzetten tegen zijn
heersers als het in het Westen vriendschap
iinplaats van vijandschap ontwaart en ont
dekt, dat'het zich afwendt van materia
lisme,
1 Onze plicht, is het zegt Lawrence tot
jtiln landgenoten niet oorlog met Rus
land maar binnenlands verzet in Rusland
;als komende zekerheid te aanvaarden. Hoe
kunnen wij dat verwerven? Het Russische
volk wordt thuis bewerkt met beroep op
zijn vaderlandsliefde, met angst-propagan-
da en wantrouwen jegens het Westen. Het
is onze taak onze gedachten en idealen tot
de Russen en hun naaste buren te doen
doordringen met alle mogelijke middelen.
bestaan geen vestinggordel der censtiur
ai geen IJzeren Gordijn, die ondoordring
baar zijn, Ik wil er niet slechts politieke
propaganda door doen dringen, maar' de
verzekering van onze werkelijke vriend
schap voor de onderdrukte volken der we
reld, die wij moeten beschouwen als opge
sloten tegen hun wil. Kunnen wij evenwel
aen overtuigen als wij zelf genezing behoe
ven? Kunnen wi£ met onze duidelijk zicht
bare kenmerken van materieel eigenbelang,
andere volden tegemoet komen en hun ver
trouwen winnen? Het Plan-Marshall geeft
ons de gelegenheid ons edelmoedig en hulp
vaardig te tonen, maar ook om zorgeloosfen
onvoorzichtig te zijn. Wij moeten ons rond
uit toeleggen op een verenigd „Europa
net Russische volk telkens weer gelei
°iede" eraan deel te nemen,
veel wordt gesproken over voedsel
apitaalgoederen, toèwijzingen en leningen,
ernig wordt gesproken over culturele
mortie doelstellingen ten opzichte van
TicG^?3- Pnze "rtellectuelen zouden kunnen
pen door opnieuw de philosophie der
gelijke vrijheid naar voren te brengen.
often van Europa moeten weten dat
i. i'Z;,vo,edsel en materiële hulpbronnen
ïi(n i a ^e^en> bovenal geïnteresseerd
«iMfck?LhirlSn.g van. de menselijke
United Press meldt, dat gisteravond uit
aanwijzingen van Batavia viel op te ma
ken, dat de Nederlandse delegatie terugge
trokken zal worden van de besprekingen
in Djokja onder leiding van de Commissie
van Goede Diensten. Zou de Nederlandse
delegatie werkelijk vertrekken dan zal de
Commissie van Goede Diensten zich voor
het moeilijke alternatief geplaatst zien of
ook zij naar Batavia zal moeten terugkeren
of in Kaliocrang zal blijven.
Volgens welingelichte kringen zou de
commissie met algemene stemmen besloten
hebben te blijven, omdat zij zich verbonden
acht door de overeenkomst van Januari,
waarin staat, dat de besprekingen tussen
de Nederlanders en de Indonesiërs iedere
drie weken zullen worden afgewisseld op
Nederlands en Indonesisch grondgebied.
Zou de commissie met de Nederlandse de
legatie naar Batavia terugkeren, dan zou
hieruit de conclusie getrokken kunnen
worden, dat 'dr. van Mook de commissie
opdracht geeft omtrent haar handelen.
Gisteravond hadden ten huize van jhr.
van Vredenburch, in zijn verblijf bij Ka-
lioerang besprekingen plaats tussen de Bel
gische gedelegeerde en de voorzitter van
de Uno-commissie, Herremans en de Ame
rikaanse afgevaardigde, Dubois. De
Australische "gedelegeerde, Thomas Critch-
ley was niet aanwezig. Men meent, dat
jhr. van Vredenburch tijdens deze bespre
king het Nederlandse standpunt zal hebben
uiteengezet.
Overdrijving?
Men is in Djókja van mening, dat
h.et incident aan het station in Neder
land te zeer 'is opgeblazen. Sedert het
incident is geen enkel lid van de Ne
derlandse delegatie in 'Djokja meer
lastig gevallen en de gedelegeerden
brengen hun tijd zoek met winkelen,
sightseeing en zwemmen. Er is geen
sprake van spanning tussen de Neder- fi,
landers en Indonesiërs.
Men verwacht Abdoel Kadir, de voor
zitter van de Nederlandse delegatie Za
terdag terug in Kalioerang, ha dat hij een
ééndaags bezoek gebracht heeft aan Ba
tavia waar hij verslag heeft uitgebracht
aan dr. van Mook. Men verwacht, dat
Abdoel Kadir de beslissing mee zal bren
gen of de Nederlandse delegatie naar Ba
tavia zal terugkeren en de onderhandelin
gen tijdelijk zullen worden afgebroken of
dat de Nederlandsedelegatie haaf werk'
zal voortzetten in Kalioerang,
Rede Abdoel Kadir.
In verband met het incident..te Djokja
karta heeft Abdoel Kadir voor radio-
Batavia een uiteenzetting gegeven. Hij
zeide dat het een demonstratie was uitge
voerd door jongens tussen de 10 en 26
jaar. „Deze demonstratie" aldus ver
volgde Abdoel Kadir „werd echter ge
leid. De „verwelkomers" kwamen niet
spontaan op. Er waren geen vrouwelijke
demonstranten. Ik zag hier en daar ouderen
die, met stokken in de hand gewapend, het
geheel dirigeerden".
Abdoel Ka'dir zeide voorts, dat hét inci
dent was gelocaliseerd in en bij .het sta
tion. Eenmaal buiten het station onder
vond men geen hinder.
Voorts zeide hij, dat de demonstratie in
woord en gebaar vooral was gericht tot de
Indonesische leden der delegatie, en dat
het kennelijk niet in de bedoeling der me
nigte lag, de leden der delegatie in levens
gevaar te brengen.
Niet moedwillig.
Abdoel Kadir was zijn rede begonnen
met te zeggen, dat de reportage, door Aneta
van het gebeurde gegeven, geen moedwil
lige verdraaiing der feiten is geweest. éHij
zeide, dat Aneta's correspondent onmoge
lijk een goed verslag van de gebeurtenis
sen heeft kunnen leveren in een menigte
van duizenden mensen, waarin hij zelf,
mede door de duisternis, als het ware ver
drinkt.
Het Franse persbureau AFP meldt uit
Djokja dat men er in kringen van de
Commissie van Goede Diensten geen ge
heim van maakt, dat naar het inzicht van
deze kringen de incidenten op het station
die van Nederlandse zijde aanmerkelijk
overdreven zijn voorgesteld, geen oorzaak
behoeven te> zijn van opschorting der be
sprekingen.
's* De pers,
Het republikeinse verbond van journa
listen te Batavia heeft zich volgens het re
publikeinse blad „Soember" met een pro
test tot de republikeinse regering gewend
in verband met de berichtgeving van
Antara over het incident te Djokja. Het
protest zegt onder meer: „Aneta, de R.V.D.
en de Nederlandse radio publiceerden, dat
Abdoel Kadir en professor Hoessein Djaja-
dinigrat werden beledigd, dat leden van de
Nederlandse delegatie werden bestolen enz.,
terwijl Antara meldde, dat zich incidenten
voordeden en later, dat geen zijner cor
respondenten getuige was van het ge
beurde".
Soetan Sjahrir, de gevolmachtigde van
de Indonesische republiek, is pér vliegtuig
in Batavia uit Singapore aangekomen.
Naar hij mededeelde was hij op-verzoek
vap president Soekarno overgekomen voor
plegen van overleg te Djokjakarta. Sjahrir
is algemeen adviseur van Soekarno.
De regering maakt tot haar leedwezen
bekend, dat in de afgelopen week de navol
gende verliezen zijn gerapporteerd:
Koninklijke Landmacht: Serg. C. Vink,
uit Dordrecht, gesneuveld 1 April 1948.
Koninklijk Nederlands-Indische leger:
Soend. korp. Iri, uit Ned. Indië, gesneuveld
18 Maart 1948.
Koninklijke Marine: In de afgelopen
week geen verliezen.
Leopold wenst geen hulde
bij komst in Rotterdam
Bezoek is strikt privé
Met betrekking tot het verzoek dat door
verschillende organisaties tot koning Leo
pold is gericht bij zijn aankomst te Rot
terdam delegaties te ontvangen, die hem
willen verwelkomen, maakt het secreta
riaat van de koning bekend, dat de reis
van de koning en zijn passage op Neder
lands grondgebied een strikt particulier
*karakter draagt en hieraan niet kan wor
den voldaan. Het secretariaat legt er verder
de nadruk op dat het de wens van de
'koning is dat bij zijn aankomst te Rotter
dam geen enkele manifestatie wordt ge
houden.
Op de passagierslijst van de „Zuider
kruis" welke op onze bureaux ter inzagé ligt,
staat abusievelijk dat dit schip in Amster
dam aankomt. De „Zuiderkruis" gaat echter
naar Rotterdam.
Beslissende Zondag in Italië
Maar het kan een narrow escapeworden
Regering mobiliseert 300.000
man ordetroepen
Men hoort in politieke kringen in Italië
thans aan de vooravond der verkiezingen
over het algemeen vrij stellige voorspellin
gen vap een overwinning der regerings
partijen. Zelfs de leiders van het bloc van
communisten en linkssocialisten zouden tot
de conclusie zijn. gekomen, dat het voor
hen onmogelijk is een meerderheid te ver
werven. Men neemt aan, dat de feele cam
pagne, welke h'et volksfront, in tegenstel
ling tot de vroegere communistische tac
tiek, tegen het Vaticaan heeft gevoerd,
tezamen met de houding van de Sovjet-
Unie ten aanzien van Triëst en de toelating
van Italië tot de UNO, aanzienlijk afbreuk
aan het linkse front gedaan hebben.
Met dat al blijven de schattingen om
trent de verdeling der stemmen sterk uit
eenlopen.
Gokkers wedden op de Gasperi
De grote t-erkiezin^sloterij, waarvan de
opbrengst teri goede komt (een ieder is ge
rechtigd loten te kopen en in te zenden,
doch premies worden alleen uitbetaald
aan personen, die kunnen bewijzen, dat
zij hun plicht als kiezers hebben gedaan)
maakte Woensdag haar statistiek op:
de Christen-democraten zouden het vol
gens dit gok-gemiddëlde 22Ö van de 574
parlementszetels krijgen het Volksfront
163; de Socialistische Eenheid (Saragat)
49; Nationaal Blok (rechts-liberalen en
qualunquisten) 46; republikeinen 20; iSo-
ciale Beweging (neo-fascisten) 36; roya
listen 17, enz.
Onze Romeinse correspondent acht deze
cijfers voor de Christen-democraten, voor
het Nationaal Blok en voor de royalisten
een ietsje te hoog; hij neemt aan (en hoopt)
dat Saragat meer dan 5o man in de Kamer
zal krijgen. Het Front zal naar zijn mening
wel ongeveer 170 halen en de neo-fascis-
ten zullen nog groter verrassing blijken
dan in bovenstaande cijfers reeds wordt'
aangenomen.
liiVo 'n ^et herstel van de mense-
a's kern van het re-
wogsbeleid. Want zonder de vrijwillige
êr van individuele meifeen kan
«IÏL ,rseboorte 8er naties zi)n- zo-
hmn il j nd als voor Amerika ligt alle
stmMo i ge®stkracht van het individu, de
kan nnrna 1 die men teêen de oorlog
S(ie ]fnj to"' and is §een ongodsdien-
tellikp rm n}oeten inzien dat het gees-
eerste mLf!016}6 !ïulp nodi§ heeft en als
Veren van !'e 1 clienen onszelf te zui-
ons met wf huat en het wantrouwen, die
P!an-Marshïl v,eirvullen- Terwijl het
no4che S6n andere p°htieke en eco-
M eeestolS aaï" de orde ziin moet
in deze iW ontwikkeld worden, dat
JSÜS" het heldere licht
M»*Mé brengt.'6 teBnP e" V°°ral
hiMand'SS1 VJ"n ?en Amerikaan lot
geest dan°riio„ ademt een gans andere
bezonnen an weliswaar meestal on-
.onheilsprofeten, <jje oorlog
Wegenen, die hei ongeloof va*
De Italiaanse minister-president Alcide de Gasperi spreekt in Milaan een (duizend
koppige menigte toe. Hij wekt zijn toehoorders op om bij de komende verkiezingen in
Italië de democratie de ruggesteun te geven die zij to dringend behoeft.
een kil en dor materialisme aanvaarden,
kunnen er schamper, om lachen en zeggen
dat het toch niets baat. Maar er'zijn an
deren, die geloven en verder zien,' en be
grijpen wat er hapert. Het Westen stelt
zich te weer. Het streeft, onder drang der
noodzakelijkheid, naar aaneensluiting. Het
sluit verbonden. Maar er is meer nodig:
een groot geestelijk élan, een bezieling,
zoals de historie der mensen ze gekend
heaft. Is zulk ontwaken op komst?
R. P.
Toenadering tussen Italië
en Griekenland
De Griekse minister van Buitenlandse
Zaken, Tsaldaris en zijn Italiaanse ambtge
noot, graaf Sforza, zullen te Parijs bespre
kingen voeren teneinde de verstandhouding
tiissen de twee landen te verbeteren. -
Griekse kringen dóen verstaan, dat Grie
kenland af zou zien v§n herstelbetalings-
eisen in ruil voor een passende compensatie.
RUSSEN WEER LASTIG.
Sovjet-Russische schildwachten hebben
passagiers voor de luchtlijn WenenLon
den op weg naar het vliegveld te Schwe-
chat- bij Wenen tegengehouden en naar
Wenen teruggestuurd. Passagiers, die per
vliegtuig uit Londen en Duitsland waren
aangekomen, konden Wenen niet bereiken.
De Sovjet-Russische schildwachten aan de
contrölepost eisen een drietalige pas, die op
dit wegtraject nooit benodigd is geweest
Het woord is aan
Richard Armour:
Als mensen zeggen, dat zij u hun
mening geven voor wat zij waard
is, kunt ge er zeker van zijn dat
zij haar zeer waardevol vinden
VAN DER WAALS9 EERSTE OPDRACHT:
Reis van burgemeester Oud naar Engeland
ging niet door
In de hoge sombere zaal van de Rotter
damse rechtbank in het Paleis van Justitie
aan de Noordsingel ging gisteren het scherm
op voor het laatste bedrijf van het „spel",
waarin de S. D.-agent Anton van der Waals
van Januari 1941 af de hoofdrol heeft ge
speeld. De advocaat-fiscaal bij het Bijzon
dere Gerechtshof, mr. H. W. van Doorn,
heeft 46, getuigen gedagvaard, die verkla
ringen zullen afleggen over* het'verraad,
dat de thans 35-jarige vroegere electro-
technicus van der Waals moet hebben ge
pleegd. Dit proces, dat verscheidene dagen
zal duren, wordt op de film vastgelegd.
Mr. Van Doorn heeft voor het samen
stellen van de dagvaarding slechts een
greep gedaan uit het zeer omvangrijke
feitenmateriaal, dat betrekking heeft op
Van der Waals' activiteit tijdens de bezet
ting. Over het „Englandsprel", waarbij Van
der Waals ten nauwste betrokken moet zijn
geweest, vindt men in de dagvaarding
slechts zeer weinig.
De Russische weigering om over terug
gave van Triëst met de andere Groten te
onderhandelen wordt hier algemeen be
halve door de communisten, beschouwd als
een bewijs, dat Moskou reeds beseft, dat
Togliatti geen kans heeft Italië tot een
communistisch land te maken.
Troepen gemobiliseerd
Intussen heeft de regering aan de 300.000
soldaten, carabinieri en politiemannen op
dracht gegeven om zich te mobiliseren voor
de lange wake tegen wanordelijkheden.
Deze mobilisatie geldt tot Woensdag of
Donderdag, het tijdstip dat de definitieve
verkiezings-resultaten bekend zullen zijn.
De hoge functionarissen hebben de leiding
van alle veiligheidsstrijdkrachten en hun
intrek' genomen in het voornaamste' re-
gèririgspaleis, het Viminale Alle bevelen
zullen vanuit het Ciminale gegeven wor
den.
De regering heeft dus verregaande voor
zorgsmaatregelen genomen tegen een even
tuele communistische coup, ondanks het
feit dat zij, noch Anglo-Amerikaanse des
kundigen, pogingen tot een opstand ver
wachten.
Een verdere maatregel om de opgewon
denheid in toom te houden was het verbod
van verkoop van alcoholische dranken van
Zaterdagavond tot Maandagavond.
Stembiljetten gestolen-
Reuter meldt nog dat de loco-burge
meester en de gemeente-secretaris van
Genzano, 35 km van Rome, gisteren bij
verstek tot vijf maanden gevangenisstraf
veroordeeld zijn wegens diefstal van stem
biljetten. Beiden behoren tot de commu
nistische partij.
Kazerne belegerd
Te'Cavezzo bij Modena hebben tiendui
zend personen de kazerne van de carabi
nieri belegerd wegens de arrestatie van
personen, die in^ het bezit zijn van verbo
den wapenen. Öe carabinieri verdedigden
zich met traangasbommen. Politie schoot
te hulp, maar vond de wegen geblokkeerd.
Een menigte van drieduizend vrouwen
jouwde hen uit. Ten laatste slaagde men
erin de' carabinieri te ontzetten.
Kogels versus vlugschriften
Volgens het Italiaanse agentschap Ansa
is gisteren een vliegtuig, dat propaganda
materiaal van het rechtse bloc boven de
stad Udine uitstrooide, herhaaldelijk door
machinegeweervuur bestookt.
In een telegram aan Saragat heeft F. D.
Roosevelt Jr. geprotesteerd tegen „de wijze
waarop zijns vaders naam in de verkie
zingscampagne wordt misbruikt door de
communisten en hun bondgenoten".
Zandschipper ernstig gewond
Vrijdagmorgen was dé 38-jarige zand
schipper M. D. uit Amsterdam bezig met
zandladen ter hoogte van de opslagplaats
van de Alkmaar Packet, aan het Noordzee
kanaal. Een auto, die achtéruitrijdend zand
zou storten, bleef achter de draad van de
giek* hangen, waardoor bij het vooruit
rijden de giek en de mast braken en de
schipper tussen het hout bekneld raakte.
Hij werd met zware inwendige kneuzin
gen naar het Antonidsziekenhuis overge
bracht. Hedenmorgen was ^zijn toestand
vrij redelijk.
Belgische politiekmiser
op bezoek
Vanmorgen is in de sluis te IJmuiden de
ongeveer 100 meter lange Belgische politie-
kruiser Breydel aangekomen. Het schip
blijft een weekeinde in IJmuiden.
Waar vreemdelingen de nacht
doorbrengen
De Commissaris van Politie der gemeende
Velsen, hoofd van „Plaatselijke Politie" in
de zin der vreemdelingenwet; herinnert er
aan, dat ieder die een vreemdeling nacht
verblijf verschaft, volgens wettelijk voor
schrift, verplicht is, daarvan binnen 24 uur
kennis té geven aan het Hoofd van de
Politie der betrokken gemeente. Bij nala
tigheid stelt men zich bloot aan strafver
volging.
Van der Waals in de verdachten^ank.
Het getuigenverhoor in de zaak Van der
Waals begon bij degenen, die met het on
derzoek belast zijn geweest. Daarna ging
de president de- omdolingen - na van Van
der Waals na de capitulatie. Hij kwam
daarbij ook in Duitsland en is vermoede
lijk zelfs in Russische dienst getreden on
der een Russische naam!
Nadat twee rechercheurs uit Den Haag
en de heer A. Berentsen, hoofdinspecteur
van politie te Heemstede, de inhoud van
hun processen-verbaal hadden bevestigd,
werd de heer W. Zietse gehoord, die deel
uitmaakte' van de Heemsteedse illegale
groep van Broeder Jozef. De heer Zietse
zou -met de marconist Schoenmaker een
nieuwe code naar Engeland, brengen. De
voorbereiding van deze reis hebben zij in
Schiedam besproken met een hun onbeken
de man, die, naar later bleek, Van der
Waals was. Toen zij de volgende dag met
Van der Waals in een taxi door Den Haag
reden, werden zij door een Duitse overval
wagen gevolgd en aangehouden. Men bracht
hen naar de gevangenis in Scheveningen.
Na een proces werden Broeder Jozef en de
heer Schoenmaker gefusilleerd. De heer
Zietse, die ook ter dood was veroordeeld,
kreeg gratie.
De volgende getuige was de „Kriminal-
director" Schreieder, de man die een hoofd
rol heeft gespeeld in het beruchte „Eng-
landspiel". Hij had Van der Waals bij een
Rotterdamse S.D.'er leren kennen. Van der
Waals vertelde toen, dat hij belangrijke
contacten had met een illegale groep in
Heemstede. Het oprollen van deze groep is
een van de eerste opdrachten geweest,
welke hij voor de S.D. heeft uitgevoerd.
Schreieder zeide, dat" Van der Waals, als
het. nodig was* in onverwachte situaties
buiten zijn opdracht om te handelen, dit
altijd op „bevredigende" wijze had gedaan.
Hij ontving eerst 500,per maand, daar
na 1100.— en na het uitvoeren van zijn
eerste opdracht een premie van 5000^
Voor het oprollen van het Nationaal Comité
kreeg hij 50.000.—. Er is, zo vertelde
Schreieder, ook overwogen om hem naar
Engeland te sturen ter opleiding als geal
lieerd sabotage-agent. Als hij na de oplei
ding terugkeerde, zou hij weer 50.000.
krijgen. Dit plan is echter niet doorgegaan.
Wel is hij naar Zweden geweest voor/het
leggen van contacten.
De getuige E. Spreeuw deed hierna enige
mededelingen over de arrestatie van Broe
der Jozef, welke geschiedde kort nadat Van
der Waals hem een bezoek had gebracht.
Daarna komt Van der Waals zelf voor
de groene tafel om gehoord te worden.
Hij begint met de verklaringen van
Schreieder et bestrijden en beschuldigt
zijn gewezen chef van meineed. Hij be
weert, tweemaal door de S.D. gearres
teerd te zijn geweest. Toen heeft hij
Schreieder te bestrijden en beschuldigt
hem vroeg of hij bij arrestaties 'wilde
helpen en als tolk wilde optreden. Dit
heeft hij gedaan. Hij ontkent met
Schreieder over de Heemsteedse ille
gale groep gesproken te hebben.
Van der Waals erkent dat hij grote be
dragen van de S.D. ontvwigen heeft, maar
zegt dat hij een zeer belangrijk deel van
het geld aan Schreieder heeft moeten af
staan.
„Kapper" Schreieder
Op vragen van de president verklaart
hij, dat hü zich na de bevrijding in ver
binding heeft gesteld met de Britse Intel
ligence Service. Met enige officieren ging
hij naar Berlijn, waar hij een uitnodiging
van de Sovjetregering kreeg, om naar Mos
kou te komen. Bij zijn terugkeer in Berlijn
kreeg hij onenigheid met de Intelligence
Service. Hij werd toen overgebracht naar
het Britse hoofdkwartier in Duitsland, waar
hijSchreieder ontmoette, die daar als
kapper werkzaam was!
In de middagzitting wordt Van der Waals
gehoord over het oprollen van enige Rot
terdamse illegale groepen en over de ar
restatie van twee Rotterdamse rechercheurs
Van der Waals meende, dat de politieman
nen .hem naar het leven stonden' en er werd
een motief gevonden, hen te arresteren. Zij
hebben geruime tijd in Duitsland gevangen.
gezeten.
De weduwe van de Rotterdamse illegale
werker A. Stoppelenburg, .stichter van de
Rotterdamse groep van „Vrij Nederland",
verklaarde als getuige, dat Van der Waals
zich voor de uitgave zeide te interesseren.
Hij zegde zelfs financiële steun toe en- be
loofde voor een nieuwe drukpers te zullen
zorgen. Later is Stoppelenburg gearresteerd
en gefusilleerd,* evenals enkele andere leden
van'deW groep.
Burgemeester Oud zou naar
Engeland gaan
Daarna komt Schreieder weer voor om
verklaringen af te leggen over de zaak-Oud.
Van der Waals had hem medegedeeld, dat
burgemeester Oud van Rotterdam het plan
had naar Engeland te gaan. Van der Waals
had van mr. Oud 12.000 ontvangen onl
voorbereidingen te treffen. De reis gSng
echter niet door. Schreieder vroeg aan Van
der Waals het geld, maar Van der Waals
begeerde, .dat er bij hem ingebroken en
het geld verdwenen was.
President: „Ik begrijp niet dat u mr. Oud
met Van der Waals naar Londen had wil
len laten gaan. In Engeland zou toch snel
genoeg gebleken zijn, dat Van der. Waals
onder valse vlag voer?"
I Schreieder: „Ik was er tegen, maar dr.
Hammer was er voor".
Burgemeester Oud, die vervolgens ge
hoerd wordt, verklaart, het plan opgevat te
hebben naar Engeland te gaan, tqen een
zfjner ambtenaren hem had verteld, dat de
S.D. hem wilde arresteren.,Zekere Kranen
donk kon voor de overtocht zorgen. Deze
Kranendonk (alias Van der Waals) zei, uit
Etlgeland gedropt te zijn en prof. Gerbran-
dy persc/bnlijk te kennen. De burgemeester
gaf hem geld, maar kreeg later argwaan,
zodat de reis niet doorging. „Van der Waals
was buitengewoon verontwaardigd" aldus
de .burgemeester. „Hij zei: het is wat moois,
dat een burgemeester zijn woord breekt. Ik
heb nog nooit mijn woord gebroken."
Van der Waals erkende, dat hij onder de
naam Kranendonk met mr. Oud besprekin
gen over de reis naaf Engeland had ge-
voerd.
Veiligheidsraad aanvaardt
wapenstilstandsplan
voor Palestina^
Gisteren is te Flushing Meadows de
tweede speciale zitting van de Algemene
Vergadering der UNÖ geopend.
José Arce (Argentinië) werd tot voor
zitter gekozen. Hij zeide, dat ondanks het
feit, dat de Arabieren en Joden geen over
eenstemming konden bereiken, er toch nog
gelegenheid zou zijn om een oplossing te
bereiken.
De vergadering ging daarop uiteen tot
Maandag.
In de Veiligheidsraad.
In de Veiligheidsraad heeft.de Rus Gro- -
myko zich intussen verzet tegw verschei
dene punten in de wapenstilstandsresolutie
voor Palestina, daar deze onbillijk zouden
zijn voor de Joden. In de resolutie wordt -
bijvoorbeeld verboden, personen die „in
staat zijn tot het dragen van wapens", in
Palestina te brengen. „Heeft dit betrekking
op de Joodse immigratie?" zo vroeg Gro-
myko. Het verbod om wapens in Palestina
in te voeren is eveneens tegen de belangen
der Joden en gunstig .voor de Arabieren,
aldus de Rus. Hij vroeg voorts wat bedoeld
werd met de verwijzing naar „vrijheid van
actie" voor de Britse troepen in Palestina.
Vanmorgen heeft de Veiligheidsraad, na
een lange nachtzitting, de resolutie tot
staken van het vuren aanvaard met negen
stemmen voor en twee onthoudingen. De
paragraaf, volgens welke beide partijen
moeten afzien van het in Palestina bren
gen van gewapende groepen en strijdend
personeel, werd eenstemmig aangenomen,
nomen.
WARM.
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. in De Bilt, geldig van Zater
dagavond tot Zondagavond:
Warm en overwegend zonnig weer met
later in het Zuiden en midden van het
land een kleine kans op onweer. Matige
wind uit richtingen tussen Oost en
Zuid.
18 April:
Zon op 5-38 uur, onder 19.42 uur
Maan op 12.47 uur, onder 4.12 uur
19 April:
Zon op 5.36 uur, onder 19.44 uur
Maan op 14.16 uur, onder 4.34 uur
