De
]rerdenking in de Ridderzaal
Tien minuten met de tram....
en toch een hemelsbreed verschil
Nieuwe uitgaven
„V erdeel en heers" vervangt het politieke
eenheidsstreven in de Sovjet-Zone
WOENSDAG
5 MEI 1948
(Vervolg
van P&9-
Rede dr. Beel.
jonf 7eide, dat Neder-
De minister-Pres' d maa] de jaren
**2QS V^en knefhting herdenkt, die
einde van haar leven
ift blijven.
«£et gehos® 0* heeft de stroom van
i u d«* ''L „ormale loop herno-
volksleven n deels in door ons
en, deels a a® nieuwe beddingen,
rolt |eS lange na de wonden met
M »°bhet geweld van de oorlog en
I #!&ZiA «n de bezetter ons toe-
je wreeane^
wetten. hter voort en vergt
Bet lew°..8rvolle mens. die, het oog
«■«"'""de toekomst en daar zijn hele
tO'K°'i aan wijdend, nauwelijks
to" vinden v0°r e6n
i meer ce UJ
Wit .„„ezamerhand gewoonte ge-
i Het »J«*J dc idealen uit de tijd
vorder om ta termen van
w iea ftè spreken. Voor honderddui-
I graden''zij het lichtpunt m de
i der bezetting is door sommigen
I» jen gevochten, die wij thans, met
t»'ldeaÏÏ voor de moed hunner aan-
2 0 ®PS die nen, toch ten scherpste
1 W°? „mdat zij onverdraagzame idea-
8 teÏÏfc die op gelijkgeschakeld
lai blijken te zijn, tureni die geen
I SmSJrZc „afwijkingen" m
S ruimte toelaten steunen op begin-
»«e E wezen hetzelfde inhouden als
van de overwonnen bezetter.
JMealen, die slechts op de puin-
^\^edm«=tie en vrijheid hun ver-
5»BfoIfziS™van afwendt en er
ta'°°rthe per tegen kant naarmate
litd a??j! Cu ware inhoud duidelijker
'ith !f arfekent niet, dat het de stru-
openbaart, be rt dje jn de tijd Van de
4® n.IS' 7„P„ iedere glinstering dankbaar
F*«m werd aangezien, alles hebben ge-
"*,1?aiies hebben gegeven m het ge-
S^cSppeiP verzet. Hun blijve de eer,
Zij milfh™' hter zijn onaanvaard-
Bnn ide;alenecMer Hl were](Jgebeu_
ICiSfbSriiding ten duidelijkste naar
Tt valfnieUe ontkennen, dat de drie
'hpid die achter ons liggen vruch-
arenh bben afgeworpen op verschillende
(rrreinea vah het maatschappelijk en
KÜ? iïïftot dankbaarheid stem-
Jn al werd bij lange na niet al het na-
I Jwde volledig bereikt. De vraag ech-
tóet bereikte ons tot voldoening mag
Seöen hangt er voor een deel van af
het de toets kan doorstaan van de be-
waarvoor wij in de bezettmgs-
ïeüealen, waarvoor wij in de
tjjd der bezetting streden stond dat van de
ÈeVoXdah is in de jaren der bezet
ting de overtuiging gerijpt, dat iedere vrij
heid gedragen behoort te worden door
uitwoordelijkheidsbesef, dat misbruik
«in de vrijheid scherper behoort te worden
jSeerd dan wij zulks voor de oorlog
plachten te doen.
Over verschillende levensterreinen be
ent deze gedachte thans gemeengoed te
worden. Onder de druk van nieuwe ge-
Taren wint de overtuiging veld, Sat de ge-
jwenschap de mogelijkheid moet bezitten
n de vrijheid te ontnemen aan hen die
jar misbruiken en belagen, dat de grond-
;en der gemeenschap zelf de politieke
'locratie niet aan ondermijning mogen
iloot stellen. De pijnlijkste, de meest
Verbitterde strijd van het verzet is
gericht geweest tegen de landgenoten, die
Kli misbruik maakten van de vrijheid. De
ttrijd tesen het verraad heeft de zwaarste
otters gekost. Aan de strijders uit de tijd
Ebezetting, aan de slachtoffers der ver
laders zijn wij het verschuldigd om de
mschap te beveiligen tegen het mis-
van de vrijheid.
Een-tweede ideaal, waarvoor wij gevoch-
hebben, was dat der saamhorigheid,
.nhorigheid is inderdaad een ideaal,
:h alleen wanneer het op de realiteit
jj bjj-elkander-behoren rust.
Het verzet was het sterkst daar, waar het
_idragen werd door groepen -van mensen
die reëel tezamen behoorden.
Op deze grondslag zal het saamhorig-
«gevoel ook thans na de bevrijding
sn zijn gegrondvest. Sommigen dro-
nch op allerlei levensterreinen de
ling van een eenheid die de natuurlijke
islag mist. Pogingen in deze richting
)ben in de jaren, die achter ons liggen
iaald.
Wanneer de leasen van de bezettingstijd
beter worden verstaan, wanneer alle ener-
$e wordt geworpen op een bundeling, niet
Mar kunstmatige doch naar natuurlijke
lijnen, moeten de resultaten beter zijn.
Al onze idealen in de tijd van de bezet-
tng vloeiden tenslotte samen in één woord:
■t vaderland. Het vaderland vormde de
uiteindelijke toetssteen van al ons handelen,
fa het belang van het vaderland vonden
fa die dagen de aanhangers van de meest
oteenlopende levensopvattingen en de
tökers aan de meest uiteenlopende taken
Zijn wij niet op weg om deze dingen te
■neren? Dreigt de eerbied, de erkenning
,«n de eerlijke politieke tegenstander niet
«ugszins verdrongen te worden door een
joort monopolisering van het goed vader-
Lpderschap voor zichzelf en de leden van
Bjn groep alleen? Dreigt het zoeken naar
ra»t ons als „goede vaderlanders" verenigt,
.ill Vs te maken v°or een zoeken naar
fwL maar scheiden kan?
- et vaderland, dat ons verenigd heeft in
«laren van het verzet, moet ons meer dan
verenigen in de moeilijke jaren van
pbouw. Gaat dit ideaal tanen, gaan
■herd's 031 eerhied en bewonde-
voor allen die voor de zaak van
^derland hun leven lieten, dan zijn
tea^i J,ar!n der bevrijding achteruit
PR.® plaats van vooruit.
Hare MaR ,Rdenken wij het feit, dat
hal-epon i Koningin ons volk een
eeuw lang is voorgegaan in overeen-
met de schoonste tradities van
m
Agenda
vc -r Haarlem
5kdsschnn®wENSDAG 5 RIEI
doemen" j kunt het toch niet
14 2.2ö, 7 óo en q 18 Spaa™e: „Vergelding",
£d"-18 j200 AnTi^Frans IIals: »Dage-
hrindt: ,X)óllv cjei en 9,15 uur Rem-
j"' 2-00- 4-15, 7.00
415,7.00 en 915 rwere1^", 18 j-, 2.00,
v«n ons leven" 14oUon0r: "De beste jaren
dictator", ï's f 2hn'd i-^7'30 uur' City:
nifintoSii15,6-45 en 9'i5 uur-
shdsschouwhn?J?R™AG 6 MEI
f01 Middag- en av ji 8 uur- Biosco-
vïim^dïoorsteningen.
»«copeB; \nrt?iJDAG Mei
Mlddag" eti avondvoorstellingen.
het Oranjehuis. Moge onder leiding van
ditzelfde Oranjehuis het vaderland in het
hart van ons volk en in de gedachte van
zijn werkers op alle terreinen in toenemen
de mate wederom die plaats innemen, die
het in de bezettingstijd innam en die door
allen, die in deze jaren streden en stierven
werd begrepen, de plaats van de nooit op
drogende krachtbron, stuwend in de eeuwi
ge vrijheidsstrijd om een betere wereld",
zo besloot dr. Beel.
Na deze rede speelden de violist Simon
Goldberg en de pianist Stefan Askenase het
Adagio uit de 6de Sonate van Beethoven.
Begeleid door Felix de Nobel zong de
tenor Eugène Conley vervolgens „Sound
an alarm" uit Judas Maccabëus van Han
del, „To the children" van Rachmaninoff
en „The Lord's prayer" van A. Hay Ma-
lotte.
Nadat de pianiste Nina Milkina tenslotte
een fantasie in C kl. t. van Mozart ver
tolkt had. werd de bijeenkomst besloten
met een voordracht van Charlotte Kohier,
die Psalm 44 in een berijming van Marnix
van St. Aldegonde ten gehore bracht.
Sinds Januari noemde de hier afgebeelde
Jozef Schaffner zich Irene von Einsiedel
en dochter van de gelijknamige ex-SS-
generaal. Hij woonde in Frankfortdroeg
dameskleding en trachtte in zijn vrouwen
rol textiel en andere schaarse artikelen van
de bezettingsmanschappen los te krijgen.
Dezer dagen is hij ontmaskerd. Hij zag er
zeker lieftallig uit in zijn travestirol
„Les clandestins". Binnenkort zal in Ne
derland de Franse verzetsfilm: „Les clan
destins" gaan draaien.
„Les clandestins" wordt het eerst op 7 Mei
in het City-theater te Amsterdam vertoond
Het filmverhuurkantoor stelt 40 procent van
de bruto-opbrengst der filmverhuur in het
gehele land ter beschikking van de Stichting
1940—'50
Aan ..Les clandestins" gaat een voorfilmp
je vooraf, waarin door drie figuren uit de
verzetsbeweging: minister W. Drees en de
heren M. H. van Randwijk en K. Jagers het
bezoek aan deze Franse verzetsfilm wordt
aanbevolen.
Plannen van Wim Sonneveld. In het
seizoen 19481949 brengt het cabaret van
Wim Sonneveld twee programma's. Het
eerste is getiteld ,,'t Is historisch" en maakt
cabaret van de geschiedenis van de Egypte-
naren af tot op de huidige dag. In de maan
den Augustus en September 1948' wordt dit
cabaret vertoond in het Leidseplein-theater
te Amsterdam, de nog resterende maanden
gaat het op tournée- door ons land. In 1^49
wordt een bont programma uitgevoerd, waar
in, behalve de vaste medewerkers. Georgette
Hagedoorn en Cruys Voorbergh optreden. Na
de pauze wordt onder regie van Marcel
Marceau, de regisseur van het theater Jean-
Louis Barrault, een moderne pantomime op
gevoerd. Na twee maanden gaat het gezel
schap wederom met dit programma op
tournée.
Internationaal persmuseum. Zaterdag
zal het „Internationaal persmuseum Den
Haag" officiéél geopend worden. Dit museum
is ontstaan uit de verzamelingen van de
-heer W. N. van der Hout, die deze heeft om
gezet in een stichting. Onlangs heeft de ge
meenteraad van Den Haag aan deze stich
ting een subsidie verleend, gelijk aan de hu
ren van de lokaliteit Javastraat 32, waarin
het museum is gevestigd.
Bij de opening zal dr. J. Hulsker, chef van
de afdeling Kunstzaken van de gemeente Den
Haag het woord voeren.
Span je en het plan-Marshall
Nu te Madrid 'een overeenkomst is on
dertekend betreffende de teruggave van
het Duitse goud en Duitse bezittingen in
Spanje, wijdt men in Britse kringen op
nieuw aandacht aan de mogelijkheid van
deelneming van Spanje aan het plan-
Marshall. Men acht het niet uitgesloten,
dat op dit ogenblik officieuze politieke be
sprekingen, naast de aan de gang zijnde
economische en financiële besprekingen,
gevoerd worden.
Per hoofd 200 gram
krentenbrood
De hoeveelheid krenten en rozijnen, wel
ke voor het bakken van krentenbrood aan
de bakkers beschikbaar wordt gesteld, komt
overeen met 75 gram per hoofd. Dit bete
kent, dat de bevolking ongeveer 200 gram
krentenbrood per hoofd kan betrekken in
dien de bakker krentenbrood levert, waar
in de helft van de grondstof bloem door
krenten en rozijnen is vervangen.
Zclfverzorgers voor brood kunnen geen
recht doen gelden op het betrekken van
krentenbrood.
Psychologie van de Bollenstreek
Wie de .drie dorpen in de Bollenstreek.
Hillegom, Lisse en Sassenheim, over één
kam scheert, maakt een kapitale fout.
Want er is misschien meer overeenstem
ming tussen een Hillegommer en een be
woner van 's Hertogenbosch, dan tussen
eerstgenoemde en een Lissenaar of Sassen-
heimer!
Hoe het mogelijk is dat in twee plaatsen,
die precies tien minuten met de tram,
hoogstens een kwartiertje fietsen, van el
kaar verwijderd zijn; het bevolkingstype
zo totaal anders kan zijndat is mis
schien iets voor de deskundigen om uit te
zoeken. Maar het feit ligt er.
Dat merkt men al uit de krant!
Hillegommers maken pret
Wanneer men zo al leest wat er in Hil
legom voorvalt, dan krijgt men sterk de
indruk, dat de bevolking daar altijd op een
pretje uit is. Al eerder hebben we ge
schreven over het grote aantal toneelver
enigingen in Hillegom, maar ook buiten de
vele voorstellingen, die deze gezamenlijke
verenigingen geven, is er nog genoeg te
doen. En het „bal na" is schering en inslag.
Hillegom vertoont gaarne een mooi front
naar de buitenwereld. Men viert er graag
op grootscheepse manier feest, met een
nationaal en^liefst met een internationaal
tintje. Het voelt zich veel meer stad dan
dorp, en het typisch-dorpse «ntbreekt er
ten enenmale.
Dat^heeft ook z'n nadelen. Want ook de
saamhorigheid is dikwijls ver te zoeken.
Het organisatieleven wordt in vele gevallen
met moeite aan de gang gehouden. Men
staat spoedig klaar met critiek, en kijkt
zelf graag de kat uit de boom. De verschil
lende bevolkingsgroepen, de „bollenmen-
sen", de middenstand en de arbeiders,
hebben weinig aanrakingspunten.
De Hillegommer gaat graag uit, hetzij in
zijn dorp of in de stad. Hij is royaal en doet
zich soms zelfs graag een tikje voornamer
voor dan hij is. Bij z'n streekgenoten wordt
hij dan ook wel eens als „Hillegomse op
schepper" aangeduid, maar dat kan natuur
lijk afgunst zijn
en Lissenaren vergaderen.
Zet daartegenover de Lissenaren. Kran
tenverslagen uit Lisse vermelden maar
weinig van toneeluitvoeringen en bals, maar
des te meer van vergaderingen, feestelijke
jaarvergaderingen desnoods, en leggen
derhalve getuigenis af van een zeer inten
sief verenigingsleven. Dat is een der ken
merken van Lisse. En dan.de Lissena
ren mogen wel eens beschuldigd worden
van plaatselijk chauvinisme, ze staan altijd
en allemaal op de bres voor de belangen
van hun dorp. Lisse „Centre of the Bulb-
district" zoals het poststempel trots ver
meldt, vóelt zich het centrum van de Bol
lenstreek. En doet z'n best, die eer waardig
te zijn. Daar zijn de beoefenaren van de
bloembollencultuur veel meer plaatselijk
georiënteerd dan in Hillegom, er is een veel
groter saamhorigheid, een veel nauwere
samenwerking. Dat zou men zo op 't oog
niet zeggen, want Lisse heeft ook z'n par
tijen en groepen. Er zijn niet minder dan
zes Protestantse kerken met een of meer
eigen voorgangers, en dat hoewijl de plaats
overwegend Rooms-Katholiek is! Zoals Hil
legom door de menigte zijner toneelvereni
gingen, kenmerkt zich Lisse door de veel
heid zyner kerkgenootschappen.
Ze wonen maar een kwartiertje fietsen
van elkaaren toch is er een hemelsbreed
verschil! Wie de bevolking van beide plaat
sen met elkaar vergelijkt, zou verwachten
dat in plaats van een smalle, rechte zand-
vaart, deMoerdijk tussen beide plaat
sen stroomt!
Sovjetrussen gearresteerd
in Wenen
Een groep van twaalf Sovjetrussische
soldaten en een officier is Dinsdag in de
Amerikaanse sector van Wenen door Ame
rikaanse militaire politie aangehouden, om
dat een der Sovjetrussen, in strijd met de
voorschriften, een revolver bij zich droeg.
Door internationale politie werd de groep
naar het militair bestuursbureau gebracht.
Dit was de derde maal in drie weken tijds
dat Amerikanen Sovjetrussische militairen
aanhielden wegens het dragen van wape
nen in de Amerikaanse sector.
..Nederland in zeven lessen", een documentaire comédie
Een Engelse cameraman krijgt opdracht
in een week tijds een documentaire over
ons land te maken.
Hoe zal hij dat aanpakken? Zal hij zich
gedegen gaan documenteren op historisch,
economisch, politiek en cultureel terrein?
Dan is de week om Doordat hij ook maar
een meter heeft kunnen draaien! Zal hij een
nauwgezette fotografische catalogus maken
(met alphabetische klapper) van alle fol
ders en prospectussen, die volijverige
V.H.W's over db toeristen uitstrooien? Dan
loopt hij kans dat zijn werk alleen aantrek
kelijk is voor reisverenigingen of ontwik
kelingscursussen.
Er is een andere, minder systematische,
doch heel wat doeltreffender methode: hij
kan de straat opgaan, een praatje maken
met die en gene en dan de weg volgen, die
het toeval hem zal wijzen. Allicht ontstaat
er een ongedwongen reeks beelden, die hen
meer van Nederland tonen en beter tot de
ware aard van zijn bewoners voeren dan
een zwaarwichtig betoog, al wordt dat dan
nog zo mooi opgediend.
Het is deze methode die de makers van
„Nederlands in zeven lessen" gevolgd heb
ben. De makers: dat zijn Nederlanders, al
hebben zij op de „cast" vaak erg Engelse
namen. Allereerst Henry Josephson en
Charles van der Linden, verantwoordelijk
voor productie, draaiboek en regie, de
moderne duivelskunstenaar Wam Heskes
(Koos Koen) als de Cameraman, die voor
de verbindende tekst zorgt, de fotografen
Peter Staugaard, Piet Schrikker, Marius
Meyboom en Coenraad Bouwhuis, de com
ponist Rudolf Karsemeyer, Rita Roland, die
de montageschaar hanteerde en een hele
falanx van merendeels jonge artisten, die
korte rollen spelen in de zeven scènes, die
een week „Bij ons in Holland" vormen.
Maar de eerlijkheid en de hoffelijkheid
gebieden te vermelden wie dit gezelschap
in staat stelde deze spoedcursus Nederlands
te doceren. Dat is de Britse J. Arthur Rank
Organisation die deze bescheiden hervat
ting van een Nederlandse filmproductie
mogelijk maakte en die dan ook met reden
aanspraak heeft op de dank en waardering
van allen die het goed menen met de va
derlandse cinematografie. Deze krachtige
materiële en jiaardoor ook morele
steun zal er wel niet in de laatste plaats
oorzaak van zijn, dat gedurende de gehele
vertoning het enthousiasme van de makers
als het ware van het doek afslaat en aan
de toeschouwer een pleizierig, onbezorgd
gevoelt meedeelt.
Daarbij is het prettig te bespeuren dat
deze film het niet van geestdrift en goede
wil alleen behoeft te hebben, zoals met zo
vele vooroorlogse Nederlandse rolprenten
het geval was. De kinderziekten der tech
niek zijn in de Profilti-studio's overwon
nen, het scénario is even pittig als oor
spronkelijk, een strak filmrhythme werd
gehandhaafd zonder in de traditionele
filmtrucjes en filmticjes te vervallen.
Wat krijgen we nu van Nederland te
zien? Urk en Volendam? Scheveningen en
het Paleis op de Dam? Zonder te willen
beweren dat alle geijkte trekpleisters voor
vreemdelingen werden vermeden (natuur
lijk krijgen we de K.L.M. en zonder de Af
sluitdijk gaat het ook niet!) is toch in het
algemeen een visie op ons land gegeven die
weliswaar niet identiek is met de erkende
bezienswaardigheden (die vaak juist een
uitzondering op de Nederlandse regel
vormen), maar die toch min of meer repre
sentatief geacht kan worden voor de alge
mene structuur ervan. Het begin en het
einde van de „Zeven lessen" zijn daarin
het zwakst, vooral wat de tekst betreft.
Wanneer bijvoorbeeld bij het vertrek van
een toestel naar Batavia wordt opgemerkt:
„En iedere keer schiet ons weer een brokje
in de keel", dan is dat een bonte Dinsdag-
avondtreinlyriek die onder het niveau van
dit draaiboek blijft. Trouwens er zit daar
in die eerste en laatste meters een vleugje
van die typisch Nederlandse zelfgenoeg
zaamheid van „Bij ons is het nog zo slecht
niet." Dat zou je ook wel gaan denken als
je een uur lang het eigen land alleen van
de zonnige kant hebt kunnen bekijken:
de dagopenluchtschool met een virtuose
sneltekenaar als leraar, de Woningweelde
van Amsterdam-Zuid, het glanzende Gro
ningse vee, de rechtlijnige autostrada's en
het tintelende waterballet van Loosdrecht.
Er wordt even een poging tot wat dieper
peilen gedaan in de korte scène waarin
Han Bentz van den Berg excelleert als de
oud-illegale werker die de teleurstelling
over de doogelopen vernieuwing na de be
vrijding vertolkt. Maar zijn 'vrouw gooit
daar vlot de dooddoener over heen: „Kijk
liever naar wat er wel bereikt is!" En de
toeschouwer denkt dan onwillekeurig te
rug aan die Engelse film van Noel
Coward: This happy breed, waarin een
zelfde huis-, tuin- en keukenfilosofie door
klonk. Blijkbaar is de zelfvoldaanheid toch
weer niet zo'n erg specifiek Hollandse
eigenschap.
En eigenlijk detoneert dat toneel ook in
dit vlotte geval. De doorsnee-vreemdeling
Dr J. P van Praag, Modern
humanisme, Uitgeverij Contact,
Amsterdam.
Na een inleiding, die de onderneming van
het werk verklaart („Dit boek is uit nood
ontstaan"), maakt Dr. van Praag zijn huma
nistische levensbegrip allereerst in persoon
lijke zin duidelijk, en verwijdt de spiraal
van zijn beschouwing dan tot zij de
internationale en tenslotte de binnenlandse
sociale politiek omvat Het probleem is: Hoe
>cp een a-religieuze grondslag een streven
naar een zuiverder mensheid te vestigen en
sterk te houden. De oplossing is te geleerd
om, <in enkele woorden weergegeven, niet te
ontaarden in een formule, waarmee aan de
rijkdom van het boek tekort zou worden
gedaan, De oprechtheid en de belangeloos
heid zijn krachtig en daar ontleent het boek
zijn animerend vermogen aan zelfs op het
laatst, als de schrijver geheel in politieke cn
sociale vragen verzeild is, waarop de ant
woorden met de kern van het humanisme
weinig meer hebben uit te staan, en ook niet
veel zeggen dan dat Dr. van Praag het in
alle opzichten goed meent. De grote zwakte
is het onvoldoende schrijftalent, waarmee de
denkbeelden in hun vormen worden ge
bracht Het woordgebruik is vaak ruw ge
nuanceerd en voor veel gecompliceerde
begrippen worden uitdrukkingen gebruikt op
zo'n wijze, dat zij de eis van bemiddeling
tussen de geest van de schrijver en die van
de lezer verwaarlozen. Daarom is het moei
lijk en vermoeiend, lezen. Maar niet ver
geefs S. M.
Symboliek en Iconographic der
Christelijke Kunst, Prof. Dr. J. J.
M. Timmers, Romen's Compendia,
J. J. Romen Zonen, Uitgevers,
Roermond-Maaseik.
De symboliek der Christelijke kunst en de
daarvan niet te scheiden iconographie vinden
in dit werk een overzichtelijke behandeling.
Deze stof is in tien boeken verdeeld en elk
boek bestaat uit hoofdstukken, die op hun
beurt samengesteld zijn uit een reeks genum
merde rubrieken. Een uitgebreid zaak- en
naamregister vergemakkelijkt het opzoeken
.van de afzonderlijke motieven. Het boekdeel
wordt besloten met een intei-essante reeks
afbeeldingen ter verduidelijking van het in
de tekst behandelde.
Nieuwe partijen gesticht om het kiezerscorps te versnipperen
gaat zijn verblijf in ons land niet verknie
zen met problemen. Hij wil genieten. Wel
nu tot dit genot sporen Josephson en Van
der Linden volop aan. En gelukkig doet de
ironie ook mee in hun tekst. Wij denken
aan die kostelijke scène van het paard, dat
een verkiezingsredevoering houdt tegen de
mechanisatie van het zuivelbedrijf, aan het
steeds weerkerende zindelijkheids-motief,
aan die prachtige onzin van het scheef op
nemen van kerktorens „want zo hoort het
volgens de filmcritici", aan die indrukwek
kende luchtopnamen boven Amsterdam en
die karakteristiek van de Amsterdammer:
„Van elke tien Nederlanders één, maar
allemaal praats voor tien" aan die eerste
■aanduiding van het Nederlandse .volks
karakter; het ongedisciplineerde overste
ken, aan het voortreffelijke brokje humor
dat in het toneeltje met de chasseur van
het Amstelhötel ten beste wordt gegeven.
De basis voor het welslagen van deze fil
mische kadervertelling moet men zoeken
in de homogeniteit van tekst en beeld,
waardoor alle beeldovergangen 'logisch uit
de handeling voortvloeien. Bovendien
wijzen wij op de uitmuntende toepassingen
van het geluid, waarbij komische effecten
niet verwaarloosd zijn.
„Nederlands in zeven lessen": op deze
Bevrijdingsdag zijn we blij over deze
documentaire comédie te mogen schrijven.
Omdat zij, die voor dit land hun leven
hebben gegeven dit in de gedachte hebben
gedaan, dat het ging om een harmonieuze,
menswaardige samenleving. En de aan
dachtige toeschouwerkan van dat ideaal
in de zonnige beelden van het Nederlandse
leven heel wat terug vinden. J. H. B.
(Van onze Berlijnse correspondent).
In het komend najaar zullen in de Rus
sische zóne van Duitsland gemeenteraads
verkiezingen worden gehouden en alles,
wat zich in het Oosten op partijpolitiek ge
bied afspeelt, vindt zijn verklaring in het
vooruitzicht van die gebeurtènis. De Socia
listische Eenheidspartij Duitslan,d, indertijd
(twee jaar geleden) ontstaan uit een ge
drongen fusie van de communistische- en
de sociaal-democratische partij, vreest
met recht dat voor een deel van haar
kiezers de teleurstelling en ontevredenheid
groter zullen zijn dan de onverschilligheid
en de angst en dat de verkiezingen haar
een gevoelige tegenslag zullen bezorgen.
De plannen tot oprichting van quasi-afhan-
kelijke nieuwe partijen betekenen dan ook
niets meer dan een poging, om de krachten
van haar tegenstanders te verdelen. Hoe
meer partijen, des te meer versnipperin;
van stemmen!
Een nationaal-democratische partij voor
de1 vroegere nazi's, een boerenpartij voor
het landvolk en een aparte partij voor he'
zwakke geslacht, zijn de voornaamste dezer
nieuwe en nog te stichten formaties.
Alle onder leiding van verkapte commu
nisten, van Duitsers, die een opleiding heb
ben genoten op een van de propaganda-
scholen der Sovjet-Unie, of afkomstig zijn
uit het „Komitee Freies Deutschland", der
vereniging van Duitse krijgsgevangenen in
Rusland!
De bond van democratische vrouwen, een
organisatie, die haar anti-clericale strek
king niet onder stoelen en 'banken schuift
en het vrije huwelijk propageert, zou te
gelegenertijd tot politieke partij kunnen
worden geproclameerd.
Boeren ln dwangpositie.
Soortgelijk is de situatie bij de boeren.
Er bestaat een vereniging van boeren met
bijna een half millioen leden en een goed
functionerende administratie. Ofschoon zij
nog geen erkende politieke partij is, deed
zich bij de jongste districts- en landdag-
verkiezingen het eigenaardige verschijnsel
voor, dat zij candidaten stelde. In de Duitse
Economische Commissie (de Economische
Raad van het Oosten) is zij vertegenwoor
digd met twee gedelegeerden. Bij de ont
eigening van de landbouw in de Russische
zóne wist zij zich in het bezit te stellen
van machines, gebouwen en vee. Slechts
een deel daarvan werd aan de nieuwe kO'
lonisten afgestaan. Zij beschikt o.a. over
ruim 6000 tractoren, die zij evenals de
andere machines en werktuigen tegen een
vast tarief aan de boeren uitleent. De boe
ren, die na de bodemhervorming voor het
grootste deel kleine boeren zijn en in de
meeste gevallen niet over voldoende geld
middelen beschikken, om de no/lige werk
tuigen zelf aan te schaffen, bevinden zich
daardoor tegenover haar in een afhanke
lijke positie. Behalve 200 machine-reparatie
inrichtingen, heeft zij bijna 3800 dekstations
ingericht, waar het beste fokvee is onder-
Herkennen de Haarlemmers deze schilderachtige spoorwegovergang? Deze opname
geeft juist door zijn onopzettelijkheid een goed beeld van de pittoreske combinatie
van de natuur en techniek aan de Bekslaan te Vogelenzang.
Tl Labour-parlemenfsleden
naar Den Haag
Veertien Britse Labour-parlèmentsleden
hebben op het laatste ogenblik besloten
niet deel te nemen aan het Haagse Europa
congres, zodat er in totaal van deze partij
slechts 27 parlementsleden inplaats van de
oorspronkelijk opgegeven 41 naar Den
Haag zullen komen. De Britse parlemen
taire delegatie zal voorts bestaan uit 25'
Conservatieven, 5 Liberalen, twee Natio
nale Liberalen en vijf Onafhankelijken.
De rede die Churchill Vrijdag op de ope
ningszitting van het Congres zal houden
wordt als een zeer belangrijke aangekon
digd.
Wijziging Griekse kabinet
De Griekse minister-president, Sofoelis,
en vice-premier Tsaldaris hebben Dins
dagavond besloten tot een wijziging van
het Griekse kabinet.
De twee leiders van de huidige coalitie
regering van volkspartij en liberalen zul
len heden de nieuwe ministerlijst aan ko
ning Paul voorleggen.
Volgens een woordvoerder van de rege
ring zou de wijziging, welke bedoeld was
tot versterking van het kabinet, mede
brengen het aanblijven van sommige mi
nisters als minister zonder portefeuille.
Na het voorleggen van de nieuwe lijst
aan de koning zal een officiële verklaring
worden afgelegd.
De „Nigerstroom" is veilig
Een foutief bericht
Door een betreurenswaardig misverstand
is in ons nummer van gisteren een bericht
opgenomen over een aanvaring in het Ka
naal van het motorschip „Nigerstroom"
van de N.V. Hollandse Stoomboot Maat
schappij met een Frans schip. Deze aan
varing heeft op 24 Augustus 1946 plaats
gehad. Op tot dusver onverklaarbare wijze
is dit oude bericht tussen de nieuwe kopy
geraakt. Een dergelijk geval heeft zich in
onze ervaring nog nimmer voorgedaan.
Wij bieden zowel de Hollandse Stoom
boot Maatschappij als de lezers onze ver
ontschuldigingen aan.
De „Nigerstroom" vertrok volgens- de
laatste positie-opgave op 30 April uit Bor
deaux naar Dakar.
ROMNICEANU GEARRESTEERD
Michail Romniceanu, een van de leiders
van de oppositionele nationale liberale
partij in Roemenië en voormalig minister,
is-volgens berichten uit Londen in Boeka
rest gearresteerd. Romniceanu werkte eni
ge jaren met Bratianu samen in de leiding
van de partij, die van ouds vriendschappe
lijke betrekkingen onderhoudt met het
Westen.
gebracht. Als straks deze boerenbond boe
renpartij wordt en besluit alleen nog maar
hulp te verlenen aan ingeschreven leden,
wat zullen dan de millioenen kleine boeren
landarbeiders doen? Wat zullen ze kun
nen doen?
In de Schwerinse uitgave van „Der Freie
Bauer" is reeds een oproep verschenen aan
alle boeren van Mecklenburg tot het be
zoeken van een vergadering, waarin de op
richting van een eigen partij aan de orde
zal worden gesteld.
Ongetwijfeld verwacht de Russische be
zetting, die zelf weliswaar niet op de voor
grond treedt, maar niettemin de drijvende
kracht is, datde beoogde vorming van
nieuwe partijen niet zal nalaten indruk te
maken op de bevolking der Westelijke
zones. Het „verdeel en heers" is een oud
recept, dat in sommige gevallen nog altijd
een verbluffend effect kan hebben. De
Sovjet-Russen en hun Duitse aanhangers
proberen het met alle middelen!
Naar een UNO-handvest
met beperkt vetorecht
Amerikaanse parlementsleden
nemen het initiatief
De voorzitter van de commissie van het
Amerikaanse Huis van Afgevaardigden
voor de buitenlandse betrekkingen, Charles
Eaton, heeft verklaard aat minister.
Marshall en ambassadeur Austin, perma
nent afgevaardigde van de V. S. bij de
UNO, heden ter vergadering van de com
missie hun inzichten zullen toelichten met
betrekking tot een eventuele herziening
van het handvest der Verenigde Naties.
Een dertigtal Afgevaardigden en Sena
toren heeft resoluties ingediend, waarin af
schaffing van het veto wordt voorgesteld
ter zake gevallen van aggressie en bewa
pening voor aggressie, voorziening voor
inspectie naar en controle op atoomkracht-
wapenen en andere wapens en instelling
van een internationale macht voor wereld
veiligheid.
Brooks Hays (democraat)) en Walter
Judd (republikein) drongen er op aan, dat
de V. S. de leiding zouden nemen bij een
vernieuwing van het Handvest, „met Sov
jet-Rusland, indien het wenst samen te
werken, doch anders zonder dit land".
Weer geknibbel aan bedrag
der Marshall-hulp
Grutterswaren-debat
in Huis-commissie
Amerikaanse regerings-func tionar issen
beginnen er aan te twijfelen of het Huis
van 'Afgevaardigden de volle 5.300 millioen
dollar, goedgekeurd voor het eerste jaar
van het plan-Marshall, zal vrij geven, aldus
Reuter. Indien het Huis het bedrag aan
zienlijk zou verminderen hoopt het mini
sterie van buitenlandse zaken der V. S.
dat de Senaat de vermindering ongedaan
zal maken.
Een Huis-commissie voor toewijzingen
onderwerpt de regeringsschatting voor de
voorgestelde uitgaven aan een nauwkeurig
onderzoek. De geheime audities zijn, naar
men zegt, zo uitgebreid, dat anderhalve dag
gewijd werd aan het onderzoek naar de
schatting van de Oostenrijkse behoefte aan
erwten en bonen. Weliswaar verwacht men,
dat de andere punten minder tijd zullen
vergen, daar de commissie de audities deze
week hoopt te beëindigen, doch sommige
functionarissen zouden zich niet verwon
deren, zo vervolgt Reuter, indien de audi
ties een week langer zouden duren.
Faillissementen
De rechtbank te Haarlem heeft wegens
gebrek aan actief opgeheven het faillisse
ment van:
Pieter Johannes van Deurzen, koopman,
wonende te Haarlem, Ged. Oude Gracht
107 rood. Rechter-commissaris: mr. N. Smits.
Curator: mr. O. H. van Wijk, advocaat en
procureur te Heemstede.
Bij arrest van het Gerechtshof te Amster
dam is in staat van faillissement verklaard:
N.V Cedona Haarlemse Pharmaeeutische
Fabriek, gevestigd te Haarlem, Spaarne 51.
Rechter-commissaris: mr. C. G. Bijleveld.
Curator: mr. dr. F. A. Bijvoet, advocaat en
procureur te Haarlem.
