IJmuider Courant
1
jenesi
wetoiP
Leve KominöiJi Juliana!
Robert Schuman geeft het op,
Lecourt weigert opdracht
Dr. Benesj Vrijdag
overleden
Proclamatie der nieuwe Vorstin
De plechtigheid
Kennel
No. 19032
gang 1,1
i on 154 Tel. Adm. 5437,
®«laa° 15.'. ,K 9.5.101.
5 uur: 8061 (K 25.50),
fn - Haarlem Gr. Houtstr. 93
r-if DKcteor-H»°WredaCteUr 15054
Directeur-Hoofdredactjeur: Robert Peereboom
KEISNEMER EDITIE VAN HAARLEMS DAGBLAD
Zaterdag 4 September 1948
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feest
dagen. - Abonnementen per week 31 cent, per
kv/artaal 4,Franco per post 4,50 - Giro
rekening 273107 ten name v. Haarlems Dagblad
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
U ïS:p fiiin vriend Jan Masaryk,
>aoWÏÏ iMtenlandse Zaken was,
In Februari, nu ruim
f«'»od g J.Wen, volbrachten de com-
»i!K«reep in Praag,enwerd
minister
^{jaargc atsgreep in Praag en werd
JiiW'B-president. Enkele dagen
Masaryk, de zoon van de
-«.«mie J3n _i_i-.Ir Thnmas Masa-
;„doprde werd ais jonge man
y* 2te médewerker van de oude
Sc Winner mij hem als
SI^TSer voor de nieuwe repu-
vredesconferentie van Versail-
Hit was toen 35 jaar: een
S" 2 en energiek man, de begaafde
en trouwe steun van een
m Hii was slim en onvermoeid;
^iüÉLlS volharding bij die
'Amerikaanse ministers, wie de
«•JRU» van het volk met de
s4;t, iinreekbare naam in het midden
„friet zo bijzonder duidelijk wa.
wik er aanvankelijk ook weinig be-
e!1°1 badden Het was niette-
-2 volk met «rote kwaliteiten, met
a?tS-acht en intelligentie ge-
l?£ndaor het feit, dat het in
historie zoveel onderdi-uk-
*.S Sten verduren. Maar na de
ft; LOW j m
5>£Suhii3c Thomas Masa-
Bluard Benesj, die in de
K :elfmoorfl- H ha(j West en Oost met
5^"gCP°°„maar die zelf een Wes-
verzoen waSi had het op_
di^de regering-Goltwald onder
5» T! handigheden en ongetwijfeld
W»*fSS burgeroorlog te voor-
i. hedoelR1»'wirvcf -trnf maan.
S m bleef nog vijf maan.
zich vergeefs verzettend
atesident, Juli van dlt Jaar
i''', n2na heeft hij dus geen twee
Jtijif. De™ Na de commums.
ri»*" "So in Februari zijn de beide
P*'~J2diguren der-parlementaire
>!»®teln Tsjecho-Slowakije dus wel
i3^atl Aa*7' aard verdwenen.
's"!'A op 28 Mei 1884 nabij, -Üsen
tfh®e °;n in Tsi'echo-Slowakije en
enwerd,e..^ werd als jonge man
""fSSster van Buitenlandse Za-
WJSK wtod mee en het land
KJzich goed en snel. Toen Masa-
fïd 2d BSI in m m bPVol-
esident der republiek. Hu vestig-
1 in hetHradschin. Hij werd er reeds
«tverdmven, toen de Duitse aan-
K rich na de voltrokken Anschluss
*o t n ik op Tsjecho-Slowakije had
»R ,Te Sudeten-kwestie als voor-
vervaarlijke, hysterisch-Hitle-
wscheldpartijen tegen de persoon van
S als propaganda. Te Mttnchen gaf
Sten zijn bolwerk in Midden-Europa
Snee ook zijn bondgenoot prijs. Mis-
Ses het niet zover gekomen als
"asaryk nog geleefd had. Mis-
éienZou de machtige invloed van zijn
het voorkomen hebben.
lonlnkneia "cl vuwj.
dt historie zal dit Benesj met kunnen
Siten, Se deed wat hij kon en na zijn
Snien aftocht naar het buitenland de
£,p geenszins opgaf. Zo werd hij in 1940
finnden gekozen tot president van de
o,iregering-in-balling-
vjjp, uezer uagc" zijn wij daaraan in dit
m herinnerd, want op een foto van de
i-in-ballingschap te Londen,
«epsgewij» verenigd met het Britse_ Ko
lnaar, komt hij voor nevens Konmgm
ffielmina, de Koning van Noorwegen, de
Sosing van Joego-Slavië en andere vorste-
personen.
1946 werd Benesj opnieuw de presi-
fctder Tsjecho-Slowaken. De eerste maal
feibij drie jaar in het Hradschin gezeteld,
fctweede maal zou het nog korter zijn. Er
Éijnt nooit zegen te hebben gerust op het
jreven van dit volk om zich vrij te maken.
Iramin als op dat der. Polen. En ik heb
ikovelen, die kort voor de staatsgreep .in
Praag vertoefden en de gelegenheid had-
kom de Tsjechen waar te nemen en hun
Sagen aan hun eigen ervaringen te toet
st horen verzekeren dat er eigenlijk een
uiten stemminr van afwachten heerste,
feu geest van verzet. Alleen bij de stu-
c'ilen kwam die tot uiting. Zij hadden
sta jonge schooltijd de periode van gees-
tsrijheid gekend en er intellectueel op
txirgeleefd. Maar zij alleen waren niet
stek genoeg als ruggegraat van een volk.
feu het leger zijn generaal volgde, die de
ifie der communisten koos, bleek dat dan
ïi
Benesj is dood. Het moet Tsjechen en
Blowaken het besef geven dat weer een
pole vnend, die onvermoeid voor hen is
gekomen en in jarenlange ballingschap
m hen gewerkt heeft, hun is ontvallen.
BK zal de ontmoediging in het volk ver-
Zijn toestand is niet hoopvol. Sinds
u.H„ald, blijkbaar tegen zijn zin, president
ie republiek is geworden als opvolger van
Beaesj, ligt de macht bij de nieuwe minis-
itt-president Zapotocky en andere fana-
h volgelingen van Moskou en is men er
-jèbaar nog kwader aan toe. Natuurlijk
Kwel een verzetsbeweging ontstaan en
verden al clandestiene blaadjes verspreid,
fe kent dat vanouds in dit land. Men
»n er nog heel wat meer ervaring mee
y wij in onze vijf jaar onder Seyss-
-prf en Rauter. Een nieuwe jonge Masa-
■7ien een nieuwe jonge Benesj zijn zeker
fyeer in actie. Zij zullen niet precies de-
y'ce taal spreken. Zij zullen allicht stre-
*1 naar een verenigd democratisch Euro-
naar een federale Unie van Europa,
lUrin ook hun land tenslotte zal worden
MjKomen. En waarom zouden zij geen
*pW i ryaarom zou qo^ voor hun
de tijd niet komen?
yman heeft de fakkel moeten neerleg-
andere neemt hem op. Het leven
duard Benesj is niet vergeefs geweest.
R. P.
m WEINIG WIND.
^Kwacntmg, medegedeeld door
X.K.M.I, i
het
1 iet Zondagavond:
t-vpi einig wind. Hier en daar
J111®1- overdag wisselend be-
b hg. bi ei^e^e P'laat®en buien.
op ve^e Plaatsen,
.jj. .e''^ morgens flinke perio-
vm „robijn. Zwakke tot matige
5 September:
uur, onder 19.19 uur
8.27 uur. onder 20.18 uur
o-September:
5-59 uur, onder 19.17 uur
9-56 uur, onder 20.32 uur
Franse crisis verlengd
André Marie weer ontboden „voor overleg"
Robert Schuman, die met instemming
van de Franse assemblée de taak op zich
l genomen een nieuwe regering te vor
men, heeft president Vincent Auriol mee
gedeeld, dat hij niet is geslaagd. Hij heeft
zijn opdracht teruggegeven.
Schuman verklaarde tegenover de pers:
„Ik ben niet in staat een regering te vor
men, die de taken op zich kan nemen, door
de publieke veiligheid geëist. Hoewel de
Nationale Vergadering mij haar vertrou
wen heeft geschonken, zie ik mij toch ge
noopt het mandaat terug te geven. De
nodige solidariteit ontbreekt."
Schumans falen is toe te schrijven aan
de moeilijkheid een minister van binnen
landse zaken te vinden. Hij heeft de voor
waarden, gesteld door de „democratische
en socialistische unie" (een kleine groe
pering van Gaullistische geaardheid), die
haar vertegenwoordiger Frangois Mitte-
rancl voor een post beschikbaar had willen
stellen, van de hand gewezen.
Deze voorwaarden zouden hierin be
staan hebben, dat er in October departe
mentale verkiezingen worden gehouden.
Bij deze verkiezingen, evenals bij verkie
zingen voor het parlement, menen de Gaul
listen een overwinning te kunnen behalen.
Robert Lecourt, lid van de MRP, die
minister van Justitie was in het kabinet
van André Marie, heeft een verzoek van
president Auriol een regering te vormen,
van de hand gewezen.
Naar Reuter meldt zou Ariol thans een
radicaal, waarschijnlijk Marie, ontbieden
voor overleg.
Tn verschillende streken van Frankrijk
wordt de stakingsbeweging voortgezet.
Vandaag was de staking volledig in de
mijnbekkens van Carmaux en Albi. In
Zuidwest Frankrijk, namelijk te Castres,
zijn al de arbeiders van het bouwbedrijf in
staking gegaan.
In het nummer van de Humanité, het
orgaan van de Franse communistische
partij, is vandaag een manifest van de
E'ranse communistische partij afgedrukt,
dat de gehele achterpagina van de krant
beslaat. In het manifest wordt gezegd, dat
„Frankrijk een regering moet hebben. De
willekeurige eliminatie van de communis
tische ministers, die zes maanden geleden
op bevel van de Amerikaanse imperialis
ten werd verordend, is de 'oorsprong van
de onbestendigheid van de regering en het
toenemen van de moeilijkheden op ieder
terrein", aldus het manifest.
„Daar de Franse communistische partij",
zo besluit het manifest, „een einde wil ma
ken aan een toestand, die het belang van
de natie schaadt, en die veel te lang ge
duurd heeft, verklaart de communistische
partij, dat zij bereid is de op haar rusten-
'de verantwoordelijkheid op zich te nemen
in een regering op democratische grond
slag".
De communistische partij verzoekt de
lezers van de Humanité „deze pagina over
al aan te plakken en afdrukken ervan te
verspreiden".
Laatste symbool der Tsjecho.
Slowaakse vrijheid en eenheid
Vrijdagavond om zes uur plaatselijke tijd
is Eduard Benesj, de voormalige president
van de Tsjechoslowaakse republiek, in zijn
villa te Sezimovo Usti overleden. Hij was
reeds drie dagen bewusteloos en is zonder
doodsstrijd .ontslapen. Zijn echtgenote en
andere familieleden waren aan zijn sterf
bed. De tegenwoordige president. Kl^nent
Gottwald, heeft het kabinet in een speciale
zitting bijeen geroepen dadelijk nadat het
doodsbericht hem bereikt had en heeft de
overledene in een korte rede herdacht. Het
Tsjechoslowaakse volk is in diepe rouw
over het heengaan van deze laatste ver
tegenwoordiger der democratische gedach
te en de laatste figuur die de zo zwaar be
vochten vrijheid van de republiek symboli
seerde. Zijn hele leven heeft dr. Benesj ge
wijd aan de verwezenlijking van de Tsje
choslowaakse eenheid in een vrije demo
cratische samenleving, een eenheid die door
de Duitse aggressie tijdelijk werd onder
mijnd en een vrijheid, die thans door de
communistische overheersing is teniet ge
daan. Dr. Benesj is gestorven na een bit
tere ontgoocheling, die nog te zwaarder
voor hem was door het verlies van zijn
vriend Jan Masaryk, slachtoffer van het
drijven der communisten om de macht te
veroveren en alles terzijde te schuiven dat
niet paste in het schema van hun heers
zucht.
Wij', Juliana, bij de gratie Gods,
Koningin der Nederlanden,
Prinses van Oranje-Nassau, enz. enz. enz.
AAN LAND- EN RIJKSGENOTEN,
Nu ik, heden het koningschap heb aan
vaard wil ik enige woorden tot u richten.
Allereerst een woord van grote dankbaar
heid. Van mijn vroegste jeugd af hebt gij
mij omgeven met uw genegenheid. Uit alle
delên van het rijk, uit alle kringen dei-
maatschappij, van oud en jong, ontving ik
steeds ontroerende blijken van gehechtheid.
Nu ik gereed sta mijn nieuwe taak te
aanvaarden, gevoel ik sterk hoe grote steun
die genegenheid voor mij is.
Na een regering van vijftig jaren, legt
mijn moeSer haar taak neer. Haar rege
ringsperiode, eerst staande in het teken
van vreedzame vooruitgang op bijna ieder
gebied, omvatte twee wereldoorlogen met
een zware, economische crisis daartussen.
Op een leeftijd, dat de meeste mensen aan
rust gaan denken, is Koningin Wilhelmina
de bezielende leidster geweest in de strijd
tegen meedogenloze vijanden, die met grote
overmacht ons land en Indonesië hadden
overweldigd.
Overeenkomstig haar eigen wens gaat
zij thans als Prinses Wilhelmina der Ne
derlanden in ons midden haar welverdien
de rust genieten. Wij kunnen haar nooit
genoeg danken voor wat zij deed.
LANDGENOTEN,
Hoewel de tijd, waarin Ik de regering
aanvaard, vol is van moeilijkheden en
dreigende verwikkelingen, is er toch reden
tot vreugde, omdat ons land, ondanks ver
woesting en verarming, innerlijk sterk ge
noeg bleek om zich met behulp van onze
bondgenoten spoedig te herstellen.
Deze vreugde "is echter vermengd met
diepe weemoed om allen, die zijn heen
gegaan en warm medegevoel met hen, die
achterbleven, of wier have en goed ver
nietigd werd.
Het leed aan ons volk in oorlog en be
zetting aangedaan, zullen wij niet licht
vergeten. Begrijpelijk en gerechtvaardigd
zijn de daaruit ook tegen bepaalde Neder
landers voortspruitende gevoelens. Wij
moeten er ons echter rekenschap van ge
ven, dat ook zij te eniger tijd weer in onze
gemeenschap moeten worden opgenomen.
VOLKEN VAN INDONESIë,
Tot u heeft mijn moeder in donkere da
gen lichtende woorden gesproken, die voor
u en Nederland een groots werkplan ont
vouwden, opdat gij en Nederland in vrij
willig samengaan een gelijkwaardige en
eervolle plaats zouden innemen in de rij
der volkeren. Ik vertrouw dat onder mijn
regering de nieuwe verhouding een harmo
nische vorm z& vinden, welke gansluit bij
wat leeft en groeit in uw midden.
VOLKEN VAN SURINAME EN
DE ANTILLEN,
Vrijheid, gelijkheid en zelfstandigheid
zullen in het nieuwe Koninkrijk uw onver
vreemdbaar aandeel zijn. In het vertrouwen
dat ik zal mogen rekenen op Uw aller steun
op welke trap der ambtelijke ladder en in
welke maatschappelijkewerkkring gij ook
arbeidt en met de bede, dat God Mij moge
sterken, aanvaard Ik de regering.
GELAST EN BEVELE,
dat deze proclamatie in de Staatscourant
en in het Staatsblad zal worden opgenomen
en ter plaatse, waar zulks gebruikelijk is,
aangeplakt zal worden.
Amsterdam, 4 September 1948.
JULIANA.
(De proclamatie was mede ondertekend
door alle ministers).
Vanochtend om 11.30 uur namen in de
Mozes en Aaronzaal van het paleis Koningin
Wilhelmina, Prinses Juliana en Prins Bern-
hard plaats aan een lange tafel, om in het
bijzijn van vele autoriteiten de troonswis
seling te doèn plaats hebben. Nadat dr.
Van Teilegen de acte van abdicatie had
voorgelezen, tekende Koningin Wilhelmina
en daarmee kwam het einde aan een lang
en zegenrijk bewind. Na haar tekenden
Koningin Juliana en Prins Bernhard en
daarna alle overige gasten.
Terstond na het klinken van de laatste
slag van twaalf uur ging de balcondeur
open en trad allereerst Koningin Juliana,
dan Prinses Wilhelmina en Prins Bernhard
naar buiten.
Onder doo,dse stilte sprak Prinses Wilhel
mina de volgende rede uit:
„Ik stel er prijs op u zelf mede te delen,
dat ik zo juist mijn troonsafstand heb ge
tekend, ten behoeve van mijn dochter, Ko
ningin Juliana.
Ik dank u allen voor het vertrouwen, dat
gij mij vijftig jaren lang gegeven hebt.
Ik dank u voor de toegenegenheid en de
warmte, waarmede gij mij steeds hebt om
ringd.
Met vertrouwen zie ik uw toekomst tege
moet onder de zorgende leiding van mijn
innig geliefd kind.
God zij met u en de Koningin.
Ik acht mij gelukkig met u allen te kun
nen uitroepen: „Leve onze Koningin!"
Donderend schalden na deze laatste uit
roep van de Koningin de hoera's over de
Dam en daarna zette de geweldige menigte
spontaan het Wilhelmus in.
Toen sprak Koningin Juliana haar eer^
ste rede uit als regerend Vorstin tot haar
volk:
„Ik dank u, lieve moeder, dat gij mij op
deze wijze hebt ingeleid.
Ik voel het als een groot leed, dat we
uw wijsheid en uw ervaring en bovenal u
zelf voortaan zullen moeten missen als
onze Koningin.
Hoe moeilijk het ook zal zijn hieraan te
moeten wennen, ik.weet. dat allen u van
harte hun beste wensen meegeven voor
deze levensperiode, waarin ge als Prinses
Wilhelmina onder ons zult verkeren.
Maar wij kunnen één ding voor u doen:
de ideeën, waarvoor gij pal hebt gestaan,
blijven nastreven en verwerkelijken.
Ik doe in het bijzonder een beroep op de
jeugd, om te trachten zulk een toekomst
voor ons allen te vormen, dat daarin de
hoogste waarden in ere worden gehouden,
waarvoor zo velen van de besten hun leven
hebben gegeven.
Voorts doe ik voor me zelf een beroep
op uw aller vertrouwen, datzelfde vertrou
wen, waarmee gij mij in de vijf maanden,
waarin ik als regentes voor mijn moeder
waarnam, tegemoet gekomen zijt.
Tezamen gaan wij moedig voorwaarts.
„Leve het vaderland".
Ook na haar rede gaf de ontroerde me
nigte een daverende ovatie en weer
het oude Wilhelmus, nu begeleid door
muziekcorps van de L. S. K.
Op Maandag aanstaande, de dag der
inhuldiging van Koningin luliana, zal
de courant niet verschijnen. Ook
onze bureaux zijn dan de gehele dag
gesloten.
H.M. tekent wetsontwerpen
der Grondwetsherziening
H. M. Koningin Wilhelmina heeft gister
avond de vier wetsontwerpen tot Grond
wetsherziening getekend.
(Voor het verslag der Eerste Kamer-debat
ten hieromtrent zie men pagina 2).
Dr. Beel naar Indonesië
Bij Koninklijk Besluit is met ingang van
7 September benoemd tot gedelegeerde van
het opperbestuur in Indonesië dr. L. J. M.
Beel, oud-minister-president. Op verzoek
van de regering zal dr. Beel zich reeds op
9 September naar Indonesië begeven. Of
schoon het besluit daaromtrent geen nadere
aanduiding bevat, ligt het naar wij ver
nemen in de bedoeling, dat deze benoeming
slechts van beperkte tijdsduur zal zijn.
Ook de vertegenwoordigster van president Truman bij de inhuldiging van Koningin Juliana
is op Schiphol gearriveerd. Zij is Mevrouw Eleonore Wilson McAdoo, dochter van de
voormalige president van de V. S.
Abdicatie-acte van
de Koningin
Heden, den vierden September 1948 des
voormiddags te elf en een half ure op
het Koninklijk paleis te Amsterdam heb ik,
Wilhelmina, Koningin der Nederlanden,
Prinses van Oranje-Nassau, enz., enz., in
tegenwoordigheid van mijn geliefde dochter
en schoonzoon, bijeengeroepen:
de voorzitters van de beide Kamers der
Staten-Generaal,
F'
De Koninklijke Familie inspecteerde gisteren aan boord van de Tiet Hein de Vlootschouw
op het Buiten-lJ, die met de honderden deelnemende, vrolijk gepavoiseerde vaartuigen, een
imposante aanblik opleverde.
de ministers,
den vice-president van den Raad van
State,
de leiders en leden van deputaties uit
Indonesië, Suriname en de Nederlandsche
Antillen,
den Commissaris der Koningin in de pro
vincie Noord-Holland,
den burgemeester van Amsterdam,
den directeur van het kabinet der Ko
ningin,
om in hun tegenwoordigheid in een plech
tige verklaring uitvoering te geven aan
het door mij op den twaalfden Mei j.l. aan
land- en rijksgenooten medegedeelde voor
nemen mijn langdurige regeering te eindi
gen en afstand van de Kroon te doen ten
behoeve van mijn dochter.
Ik verklaar dat ik na langdurig en rijp
jeraad, buiten iemands invloed, geheel
vrijwillig van dit oogenblik af, onherroe
pelijk afstand doe van mijn Koninklijk
gezag en waardigheid in het Koninkrijk en
van al de rechten daaraan verbonden, deze
overdragende aan mijn geliefde dochter
en troonopvolgster Juliana, Prinses der
Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau,
enz., enz., om door haar en haar wettige
opvolgers bezeten te worden, overeenkom
stig de bepalingen der Grondwet van het
Koninkrijk.
Ik beveel dat deze mijn verklaring met
mijn handteekening bekrachtigd en van het
grootzegel van het Koninkrijk voorzien,
nadat dezelve door mijn dochter en schoon
zoon, alsmede door alle autoriteiten thans
bij mij vergaderd, onderteekend zal zijn, in
het kabinet der Koningin zal worden be
waard en dat authentieke afschriften zul
len verzonden worden aan de beide Kamers
der Staten-Generaal, aan den Hoogen
Raad der Nederlanden en aan de Staten
der provincies.
