c
J
„Plunder maar raak", beval Goering
de te „humane" rijkscommissarissen
C. DE WEERS
Reeds dit jaar grote kans op
een exportoverschot in Indonesië
Nederlandse verliezen
in Indonesië
Chefariite „4"
ZATERDAG 2 OCTOBER 1948
UMUTDER COURANT
INTERESSANT OORLOGSDOCUMENT GEPUBLICEERD
Seyss Inquart tekende
protest aan
Op 6 Augustus 1942 was in de Herman,n-
Goering-zaal van het „reichsluftfahrtmini-
sterium" te Berlijn een illuster Nazi-gezel-
schap. Goering had uit alle door Duitsland
bezette en veroverde gebieden de rijkscom
missarissen bijeen geroepen om aan te drin
gen op een scherpere exploitatie in deze
bezette landen. Ook Seyss-Inquart was
aanwezig.
Het rijksinstituut voor oorlogsdocumen
tatie te Amsterdam is thans in het bezit
gekomen van de letterlijke tekst van het
stenografisch opgenomen verslag der ge
denkwaardige bijeenkomst.
„Als er honger geleden moet worden, dan
lijdt niet de Duitser honger, maar anderen",
zo snauwde Goering zijn toehoorders toe
en in strijd met de werkelijkheid beweerde
hij telkens opnieuw, dat de Duitse rant
soenen lager waren, dan die in de bezette
gebieden.
„In ieder der bezette gebieden zie ik de
mensen volgevreten, en ons eigen volk lijdt
honger. U bent er waarachtig niet naar toe
gestuurd om te werken voor het wel en
wee van de u toevertrouwde volkeren, maar
om het onderste uit de kan te halen, zodat
het Duitse volk kan leven. Dat verwacht ik
van uw inspanning. Dat eeuwige zorgen
voor die vreemdelingen moet nu maar eens
uit zijn."
Zoals uit het verdere verslag blijkt kwa
men diverse Duitse gezagsdragers in de
bezette gebieden in opstand tegen de eisen
van Goering. Ook Seyss-Inquart had bij
voorbeeld een overzicht overgelegd dat
aantoonde, dat de rantsoenen in Nederland
aanzienlijk lager waren dan in Duitsland,
maar Goering legde dit naast zich neer
met de woorden: „ik ben geen statisticus;
getallen kunnen mij niet schelen."
Nederland moest moreel op de knieën
„Het rijke Nederland", zo vervolgde
Goering, „moet veel meer groenten naar
het geteisterde Roergebied sturen dan het
gedaan heeft. Wat de heren Hollanders
daarvan denken, is mij totaal onverschil
lig. Het zou misschien helemaal niet zo gek
zijn. als het weerstandsvermogen van het
Nederlandse volk goed verzwakt zou wor
den, want ze zijn toch niets anders dan een
volk van verraders aan onze zaak. Ik
neem hun dat op zichzelf niet kwalijk; ik
zou het misschien ook niet anders doen.
Maar wij hebben niet de taak, om een volk,
dat afwijzend tegenover ons staat, ook mede
te voeden. Als dit volk zo zwak is, dat het
geen stap meer kan verzetten, waar wij
het niet nodig hebben om te werken des
te beter. Mij interesseren in de bezette
gebieden alleen de mensen, die voor de
weermacht en de levensmiddelenvoorzie
ning Nwerken. Ze moeten zoveel te eten
krijgen, dat ze nog maar net hun werk
kunnen doen. Of de heren Hollanders ger-
manen zijn of niet, is mij volkomen onver
schillig, want ze zijn, als ze het zijn, alleen
maar des te grotere stijfkoppen.
Over koning Leopold van België zeide
Blijft nog steeds voor HERENCOSTUUMS
25 TOT 100 GLD. betalen.
Leren- en winterjassen enz., goede prijzen.
Kampervest 45, Haarlem - Tel. 17825
(Adv.)
De radio geeft Zondag
HILVERSUM I. 301.5 M.
8.00, 13.00, 18.00, 20.00 en 23.00 uur Nieuws.
8.15 Symphonische muziek. 8.30 Kamerplan
ten. 8.40 Lichte muziek. 9.12 Sport. 9.15 Ge
vraagde platen. 9.45 Geestelijk leven. 10.00
Het meester-trio. 10.30 Briefgeheim. 10.50 De
„Flierefluiters". 11.15 Kleinkunst. 12.00 Film
praatje. 12.15 Filmmuziek. 12.30 Zondagclub.
12.40 Orgel en zang. 13.15 Platen. 13.20 Mu-
sette-orkest. 13.50 „Even afrekenen, heren!".
14.00 Orgel. 14.05 Boekbespreking. 14.30 „Peer
Gynt" van Ibsen. 16.45 Sport. 17.00 Dames-
kooi". 17.15 Mannenkoor. 17.30 „Ome Keesje".
17.50 Sport. 18.15 Boekbespreking. 18.30 Voor
de strijdkrachten. 19.00 Het „Onze Vader".
20.05 Actualiteiten. 20.15 Walsen. 20.45 Detec
tive-luisterspel. 21.20 Piano. Handel en Van
Beethoven. 21.45 Hersengymnastiek. 22.15
Klassieke dansen. 23.15 Platen.
HILVERSUM n, 414.5 Bt, 218 M. er. 1875 M.
8.00, 9.30, 13.00, 19.30 en 23.00 uur Nieuws.
8.25 Hoogmis. 9.45 Couperus. 10.00 Kerkdienst
uit de Dom te Utrecht. 11.40 Vragen-beant-
woording. 12.00 Gewijde muziek. 12.15 Apo
logie. 12,35 Lunchconcert. 13.50 „Spineuza".
14.05 Nederlandse Marialiederen. 14.35 Sym-
phonieconcert (Andriessen, Debussy en
Ravel). In de pauze: Gesprek met Louis
Gimberg. 15.45 Piano-trio, Schumann. 16.10
Sport. 16.25 Verspers. 17.00 Gereformeerde
kerkdienst. 18.30 Gewijde muziek. 19.15 Kent
gij uw Bijbel?. 19.50 Boekbespreking. 20.05
Gewone man. 20.12 Hit-parade. 20.35 Schets.
20.45 Verzoekconcert. 21.30 Luisteraarscaba
ret. 21.44 Luisterspel „Ambtenaar geef ons
een huis". 22.37 Actualiteiten. Avondgebed.
23.15 Dansplaten.
Maandag
Goering dat hij „maling had aan de Bel
gische koninklijke dis. De koning is krijgs
gevangene en als hij niet behandeld wordt
volgens krijgsgevangenenrecht, dan zal ik
er voor zorgen, dat hij ergens naar toe
wordt gebracht, waar hem dat duidelijk
wordt. De zaak zit me werkelijk tot hier."
Fransen hoeven niet te eten.
Na een verhandeling over de toestand in
Frankryk, waar volgens Goering iedere
zwarthandelaar in een auto reed, vervolgde
hij: „Ik zou ook helemaal niets ervan zeg
gen, integendeel, ik zou het u kwalijk ne
men, als wij in Parijs niet een uitstekend
restaurant hadden, waar we behoorlijk en
prima konden eten. Maar niet voor de Fran,
sen, die hoeven dat niet te eten."
Vroeger mocht men wegnemen wat men
veroverde. Nu zijn de vormen humaner ge
worden. Ik ben desondanks van plan te
plunderen en wel uitgebreid. En wel aldus,
dat ik een reeks opkopers met buitenge
wone volmachten, te beginnen in Holland
en België, ook naar Frankrijk stuur die nu
tot Kerstmis tijd hebben, min of meer alles
op te kopen wat daar maar in de mooie
winkels en in de opslagplaatsen ligt en dat
zal ik voor het Duitse volk met Kerstmis
in de etalages leggen. Dat kan het Duitse
volk weer kopen.
.Die dure gobelins!
„Wij zullen", zo zei Goering verder, „het
de Fransen wel eens duidelijk maken. Die
vriendjes woekeren. Als ze horen dat het
voor een Duitser is, dan bedingen ze de
drievoudige prijs, en als de rijksmaarschalk
iets kopen wil, de vijfvoudige. Ik wilde een
gobelin kopen. Daarvoor werd 2.000.000
francs gevraagd. Maar toen bleek dat ik de
adspirant-koper was, steeg de prijs tot
3.000.000 francs.
Seyss protesteert.
De rijksmaarschalk droeg Seyss Inquart
op hem het volgend jaar uit Nederland voor
40.000 ton broodgraan, 45.000 ton veevoe
dergewassen, 35.000 ton vlees. 20.000 ton
vet, 85.000 ton aardappelen, 45.000 ton peul
vruchten, 30.000 ton suiker, 16.000 ton kaas,
10.000 ton groentezaad en 1.000.000 ton
groente te leveren. Seyss-Inquart interrum
peerde hem met bezwaren, maar Goering
ontnam hem het woord met de opmerking,
dat 1 millioen ton groente toch gemakkelijk
bijeen te brengen was in Nederland. „Dan
neemt u maar de hele oogst", zeide hij. „U
kunt immers wisselen: iets minder groente,
iets meer vet. Dat is mij hetzelfde."
Nadat alle rijkscommissarissen en gezag
dragers dergelijke opdrachten hadden ge
kregen, sloot Goering de bijeenkomst met
de volgende woorden: „mijne heren, ik heb
geen tijd om brieven te lezen, waarin u mij
mededeelt, dat u aan mijn eisen niet kunt
voldoen. Ik heb alleen tijd om van tijd tot
tijd te constateren of er aan de eisen vol
daan wordt. Zo niet, dan zal ik tot andere
maatregelen overgaan."
Vleesranfsoen - 200 gram
per week - hersteld
Met onmiddellijke ingang is de bon 245
vlees (A, B, en C-kaarten) aangewezen
voor het kopen van 100 gram vlees en
vleeswaren. Deze bon is geldig tot en met
9 October 1948.
Door deze aanwijzing en die van 27 Sep
tember (100 gram vlees voor alle leeftijds
groepen) is, dank zij de verbeterde vee-
aanvoer, te rekenen van 19 September af
het normale vleesrantsoen van 200 gram
vlees per week hersteld.
Prijzen van scheermesjes
tabak en sigaretten vrij
De Staatscourant van Vrijdag bevat be
schikkingen van het ministerie van Econo
mische Zaken betreffende de vrijlating van
de prijzen van scheermesjes en van uit in
landse tabak (geen amateurstabak) ver
vaardigde sigaretten en kerftabak.
Het N.V.V. over de
prijsverhogingen
De algemene raad van het Nederlands
Verbond van Vakverenigingen heeft een
resolutie aangenomen, die betrekking heeft
op de voornemens der regering, de subsi
dies op verbruiksgoederen te verminderen.
De raad spreekt als zijn mening uit, dat
verlaging der subsidies in geen geval tot
gevolg mag hebben, dat de daaruit voort
vloeiende prijsverhoging ten laste komt
van de arbeidende bevolking, noch dat een
dusdanige prijspolitiek gevoerd mag wor
den, die ten gevolge zou hebben, dat be
paalde artikelen van betere kwaliteit al
leen binnen het bereik vallen van de koop
kracht der beter gesitueerden.
DUW-arbeider gedood onder
neerstortende muur
Op het vliegveld Twenthe waren DUW-
arbeiders gisteren bezig met het opruimen
van bunkers. Daarbij kwam de 50-jarige
B. Ch. uit Deurningen onder een neerstor
tende muur terecht. Toen men hem bevrijd
had bleek de man reeds overleden. Hij laat
een vrouw met zeven kinderen achter.
SLECHTS f23.50
bedraagt de inteken
prijs voor de leden
van de Boekenclub
DE MUIDERKRING
De tweede van de
vijf romans is het laatste werk van
FELIX TIMMERMANS
Juist voor zijn dood voltooide
de auteur van Pallieter zijn boek
Adriaan Brouwer
Een werk vol daverende levenslust,
waarin hij de2e grote Zuid Ncder-
landse schilder ten voeten uit voor
ons tekent.
Uw bock-
Economische ontwikkeling en reconstructie stem
men gaandeweg tot meer optimisme
HILVERSUM I, 301.5 M.
7.00, 8.00, 13.00. 18.00. 20.00 en 23.00 uur
Nieuws. 7.15 Ochtendgymnastiek. 7.30 Platen, j
9.15 Haydn en Brahms. 10.00 Morgenwijding.
10.30 Voor de vrouw. 10.45 Voor zieken. 11.20
Vioolsonate, Martinu, 11.40 Verkoopkunde.
12.00 Tango-rumba-orkest. 12.30 Weerber.
Platteland. 12.38 Hawaiïanplaten. 13.20 Dans-
orkest. 13.50 Koor. 14.00 Nederlandse piano
muziek. 14.30 Schoolarts. 14.45 Operaplaten.
15.30 Tel Aviv, klankbeeld. 16.17 Orgel. 17.00
Voor de jeugd. 17.30 Piano. 17.45 Causerie.
18.15 Lichte muziek. 18.30 Strijdkrachten.
19.00 Klankbeeld. 19.30 Viool cn piano. 19.45
Landbouwrubriek. 20.15 Lichte muziek. 20.50
De ducdalf. 21.10 Tsjaikofski. 22.10 Klank
beeld over orgelstemmen. 22.30 Cabaret. 23.10
Dansplaten.
HILVERSUM H, 414.5 M., 218 M. en 1875 M.
7.00, 8.00, 13.00, 19.00, 20.00 en 23.00 uur
Nieuws. 7.15 Gewijde muziek. 8.15 Platen.
9.00 Kwartet van Haydn. 9.15 Ziekenbezoek.
9.35 Werken van Schubert. 10.30 Morgen
dienst. 11.00 Pianosonate van Beethoven.
11.20 Voorlezing. 11.40 Liederen van Schubert.
12.00 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.33 Ancora-
trio. 13.15 Nederlandse orgelmuziek. 13.45
Clavecimbel. 14.00 Voor scholen. 14.35 Liebes-
lïeder van Brahms. 15.00 Sans Souci. 15.30
Vioonconcert. 16.00 Bijbellezing. 16.45 Piano
duo. 17.00 Voor kleuters. 17.15 Nederlandse
minneliederen. 17.40 Trio van Brahms. 18.15
Sport. 18.30 Operamuziek. 19.15 Boekbespre
king. 19.30 Actualiteiten. 19.45 Platen, 20.15
Franse muziek. 21.00 Met band en plaat. 21.30
Emigratie naar Argentinië. 21.50 Mandolina-
ta. 22.15 Strijkkwartet van Beethoven. 22.45
Overdenking. 23.15 Orkestwerken van
Respighi. 23.35 Platen.
De regering maakt bekend, dat tot haar
leedwezen in de afgelopen week de navol
gende verliezen zijn gerapporteerd:
Kon. Landmacht: .sergeant K. Bos, uit
Valthermond; gesneuveld 24 September
1948; soldaat J. H. Leyssen, uit Stamproij
(L.), gesneuveld 22 September 1948; sol
daat H. H. Linskens, uit Meerlo, gesneu
veld 24 September 1948; korporaal D.
Tjakkes, uit Finsterwolde (Gr.), gesneu
veld 26 September 1948; korporaal J. Bus-
sink, uit Almelo, overleden tengevolge van
oorlogsverwondingen op 23 September '48.
Kon. Ned.-Indische Leger: Soendanees
soldaat 2e kl. inf., Samsoedi, uit Indonesië,
gesneuveld 15 September 1948.
Kon. Marine heeft in de periode van de
afgelopen week geen verliezen gerappor
teerd.
TEGEN PIJNEN EN GRIEP 2C TABLETTEN
0.75
(Adv.)
Duitsers menen dat Nederland
van grenscorrecties afziet
De in het Duitse grensgebied gevormde
commissie tot verzet tegen de Nederlandse
plannen inzake grenscorrecties zal, volgens
de voorzitter der commissie, dr. Beckmann,
Landrat" van Bentheim, worden opgehe
ven. .Men is namelijk in Duitsland de me
ning toegedaan, dat de Nederlandse rege
ring de eisen inzake grenscorrecties heeft
teruggenomen. De burgemeesters van de
Overijselse grensgemeenten hebben aan de
ministerraad een adres gezonden, waarin
er op wordt aangedrongen de zaak der
grenscorrecties bij de geallieerden te blij
ven bepleiten,
DOODSTRAF GEëlST.
De auditeur-militair van de tijdelijke
krijgsraad te Medan, mr. P. R. Vetter, heeft
de doodstraf geëist tegen de geschorste
hoofdcommissaris van politie te Medan,
Maseland.
Thee. en suikercultures hebben
de zwaarste dobber
De voorzichtige belangstelling, die men
ter beurze reeds sinds geruime tijd aan
de dag legt voor Indische fondsen, doet de
vraag rijzen of er. afgezien van de onzeker
heid die de politieke toestand aldaar
schept, inderdaad reden is om een zeker
optimisme over Indonesië's economische
toekomst te koesteren.
Wanneer men in aanmerking neemt dat
Indonesië zwaar gehavend en verwaar
loosd uit de oorlog kwam, dat daarna ex
tremisten-benden veel schade hebben aan
gericht, dan zijn de resultaten die nu reeds
weer kunnen worden geboekt, weinig min
der dan een wonder.
Volgens officiële raming bedraagt de
schade, die Indonesië uiteindelijk te in
casseren kreeg, 6.5 milliard gulden, ge
rekend naar de prijzen van 1938. Neemt
men aan dat de prijzen sindsdien verdrie
voudigd zijn met welke raming men
toch wel aan de voorzichtige kant blijft
dan kan de reële schade op een slordige
twintig milliard worden aangenomen.
Bij zulk een ontreddering moest men
op vele plaatsen weer „van onderen op"
gaan pionieren. Veel van de herstelde
schade kon slechts provisorisch geschieden,
wegens gebrek aan mensen en materiaal.
Handelsbalans gunstiger
De uitvoer bestond tot nu toe uit pro
ducten van land- en mijnbouw, die beide,
vergeleken met de industrie, een kleine
invoer van bedrijfsgoederen nodig heb
ben om tot productie te komen. De verdere
ontwikkeling van de uitvoer is dan ook
voor een groot deel afhankelijk van de
invoersomvang van machinerieën en an
dere kapitaalgoederen, die nodig zijn voor
verdere reconstructies.
In welke mate de uitvoer zich reeds
hersteld heeft en hoe de invoer zich ont
wikkelde, moge blijken uit de volgende
vergelijking:
1948 uitvoer invoer
(in millioenen guldens)
Januari
Februari
Maart
April
Mei
Juni
Juli
7 maanden.
45.41
61.89
66.13
71.35
71.—
95.—
110.—
520.78
Geheel jaar 1947 332.33
Geheel jaar 1938 671.86
De verwachting dat de handelsbalans
van Indonesië dit jaar zal sluiten, mogelijk
actief zal zijn, ligt met het oog op deze
cijfers, niet buiten de rede.
Hierbij moet echter worden opgemerkt,
dat de invoeren sterk gedrukt werden en
ver beneden de werkelijk nodige hoeveel
heden bleven, in verband met de slechte
deviezenpositie van het land.
Overigens blijkt uit deze cijfers tevens,
dat de invoerbasis van de eerste zeven
maanden van dit jaar in waarde reeds
hoger ligt dan die van 1938, weliswaar een
jaar van productiebeperking, doch tegen
over welk jaar de tegenwoordige uitvoer,
naar gewicht gerekend, nog slechts
een peil van 40% heeft bereikt. Er moet
dus wel een enorme prijsstijging der pro
ducten hebben plaats gevonden; hiervan
geeft het jongste verslag van de Internatio
een treffende vergelijking:
Productieprijzen
eind eind eind
1.25
5.80
1946
27.50
76.—
190.—
Onze landgenoot Wim Slijkhuis is uitgekomen
op wedstrijden te Malmö in Zweden, Hij werd
eerste op de één mijl, welke afstand hij liep in
4 minuten 9,2 sec., hetgeen een nieuw Neder
lands record betekent. Het oude record stond
eveneens op zijn naam met 4 min. 12,2 sec.
Willem met de door hem gewonnen monster
beker.
13.50
21.-
Citronella-olïe (kg)
Copra (100 kg)
Kapok (100 kg)
Arabica koffie (100 kg) 29.—
Palmolie (100 kg)
Witte peper (100 kg)
Zwarte peper (100 kg)
Rubber (kg)
Thee ('/3 kg)
Vraagt men zich af, welke producten nu
wel bij de uitvoer vertegenwoordigd zijn
en voor welke hoeveelheid en welk bedrag,
dan blijkt het zwaartepunt thans nog bij
aardolieproducten te liggen; de uitvoer
blijft echter nog belangrijk onder voor
oorlogs pleil, daar belangrijke terreinen
1947
10.25
81.—
250.—
210.—
160.—
254.— 319.
10.50 253.— 223.—
0.70 1.28 1.29
2.— 1.00
0.45
Toeslag op invaliditeitsrente
behoeft niet te worden
aangevraagd
Met ingang van 1 October worden de
uitkeringen ingevolge de Invaliditeitswet
verhoogd met een toeslag van 100 pet.,
benevens met eventuele gezinstoeslag en
kinderbijslag Deze verhogingen worden
automatisch door de Rijksverzekeringsbank
uitbetaald, zodat belanghebbenden geen
aanvragen behoeven in te dienen.
Slechts van twee groepen van rechtheb
benden op kinderbijslag zijn de gegevens
niet bekend, namelijk van kinderen bene
den 16 jaar, wier wezenrente destijds we
gens het geringe bedrag is vervangen door
een afkoopsom en kinderen van 16 tot 21
jaar, die dagonderwijs genieten. Voor
zulke kinderen dienen de rentetrekkers een
aanvrage voor kinderbijslag in te dienen
bij de Rijksverzekeringsbank te Amsterdam
PANDA EN DE OPSTAND IN CANDONIA
22. Nauwelijks was de deur achter Panda
dichtgeslagen, of Joris Goedbloed sprong woe
dend overeind. „Die sufferd," schold hij, wie
neemt er nu zijn jas meer Weg geld, weg brief.
Je kunt er naar fluiten, heer Joris." Hij stampte
uit kwaadheid hard op de grond en cfacht:
moet. Maar nu moet ik maken, dat ik weg kom.
Als Panda zo meteen terugkomt met een dokter
en merkt, dat er niets aan de hand is, wordt hij
misschien wantrouwend en dan kan ik wel
helemaal uitscheiden." Hij keek de kamer rond
en zag ineens de regenpijpwaarlangs Panda
„En toch zal ik er iets op zien te vinden. Datook al eens ontkomen was. Hii bedacht zich
feld is voor mij, daar gaat niets van af. Zo'n niet lang, sloeg zijn benen ovei de vensterbank,
wajongen weet niet eenswat hij ermee doen pakte de pijp beet
glijden
liet zich zo naar beneden
Als ik het niet alleen Haar speel,"
dacht hij, terwijl hij zich liet zakken, „moet
mijn vriend Bandera mij maar een handje hel
pen. Dat zal wel niet zo prettig voor Panaa zijn,
maar dan had die sufferd zijn jas ook maar niet
moeten meenemen." Onderwijl had Panda de
waard gezegd, een dokter te halen en was haas
tig naar zijn kamer teruggekeerd. Hij was
stomverbaasd, toen hij zag, aat Joris verdwenen
was.
(Djambi, Rantau, Tjepoe) nog in repu
blikeinse handen zijn. Voorts komt de
rubberuitvoer op gang (Juli 26 millioen)
en speelt copra een belangrijke rol 19
millioen), alsmede tin en tinerts 12
millioen). Een groot voordeel is, dat de
palmoliebedrijven voorzover onder onze
controle, vrijwel onbeschadigd bleven.
Welk een belangrijke plaats het Indo
nesische productiebedrijf op de wereld
markt inneemt, wordt duidelijk uit de vol
gende cijfers:
Aandeel van Indonesië in de werelduitvoer:
1939
Kinabast 91
Peper 86
Kapok 72
Rubber37
Copra 27
Palmolie 24
Thee 19
Suiker 11
Onze beleggingen
Het spreekt vanzelf, dat men in Neder
land met grote belangstelling de economi
sche ontwikkeling in Indonesië volgt. Im
mers, naar ministeriële schatting, was in
1938 15 a 20% van ons nationale ver
mogen in Indië belegd, n.l. 3 a
milliard. Dit percentage is aanmerkelijk
hoger dan dat in enig land met overzeese
gebiedsdelen (bijv. tienmaal zo groot als
de Amerikaanse beleggingen in de Philip-
pijnen).
Buiten deze investeringen, staat Indië bij
Nederland voor ca. 3 milliard in het krijt
voor leningen, credieten, garanties, etc.
Wanneer men daarbij in aanmerking neemt
dat de rehabilitatiekosten grotendeels uit
Nederlands kapitaal zullen moeten worden
bestreden hetzij door nieuwe investerin
gen, hetzij door het derven van inkomsten
uit oude investeringen, of anderszins dan
wordt het duidelijk welk een groot belang
Nederland heeft bij een spoedige en vreed
zame oplossing van de politieke kwestie.
En dit waarlijk niet alleen in het belang
van wat men „het kapitaal" pleegt te noe
men, maar niet minder in het belang van
hen, die zich de naam „arbeid" toemeten,
Wanneer men met vereende krachten aan
het werk gaat, politieke rust en openbare
veiligheid verzekerd worden en de tegen
woordige productieprijzen voorlopig nog
gehandhaafd blijven, kan men, ondanks.de
sterk gestegen onkosten, die ook tot een
veelvoud van de vooroorlogse zijn opgelo
pen, nog veel redden.
Indonesië teert nu nog op zijn reserves,
beter gezegd: het pleegt roofbouw op vrij
wel alles, wat in „running-condition" is.
De Marshall-hulp, die voor Indonesië
84 millioen bedraagt (le periode) stelt
in staat enkele essentiële invoeren tot stand
te brengen, welke aan het productie-appa
raat direct of indirect ten goede komen.
Particuliere leningen uit de V. S. of
leningen van de Wereldbank zijïi echter
afhankelijk van orde en rust en kunnen
niet anders worden verkregen dan onder
garantie van Nederland.
Licht en schaduw.
Zo kon men dus op velerlei vooruitgang
wijzen: de spoor- en tramwegen zagen hun
ontvangsten dit jaar reeds verdubbeld (de
couponbetalingen kwamen en komen nog
steeds los); de Sumatra-tabaksoogst, in
1947 nog slechts 750 pakken groot, zal dit
jaar 15.000 a 16.000 pakken opleveren (voor
de oorlog 125.000 pakken), terwijl de op
brengsten hier en daar vertienvoudigd zijn;
de rubberuitvoer neemt snel toe tegen be
vredigende prijzen, palmolie, aardolie,
copra etc. geven belangrijke inkomsten,
met de rijstvoorziening is men de grootste
moeilijkheden te boven; de textielvoorzie-
ning verbeterde.
Daarnaast zijn er vele onzekerheden:
zal de suikercultuur haar oude posi
tie herwinnen nu de productie elders zozeer
is toegenomen; zal de zwaar beschadigde
theecultuur, die nu reeds in moeilijk
heden verkeert omdat Nederland, dat voor
de oorlog 85 pet. van de Java-thee afnam,
zich mede gedwongen door handelsaccoor-
den, ook op andere markten voorziet, we
der lonend worden; zullen de ondernemin
gen rechtszekerheid ontvangen over de
gronden die zij in erfpacht hebben; zullen
de te transfereren winsten en afschrijvin
gen bevredigend gerégel'd worden; zullen
de oude investeringen niet bij de nieuwe
ten achter gesteld worden
De voornaamste voorwaarde voor een
snel herstel is en blijft echter gewaarborg
de orde en rust, waarvan wij soms verder
dan ooit verwijderd lijken. Een lichtpunt is
echter de toenadering, welke thans blijk
baar van Djokjase zijde gezocht wordt en
de krachtige taal, die mr. van Rooyen in
de Veiligheidsraad heeft laten horen.
Getuigen raakten slaags
in de rechtszaal
Voor het Bijzondere Gerechtshof te Am
sterdam werd Vrijdagmorgen een zaak be
handeld tegen de 39-jarige betonwerker S.
de B. uit Amsterdam. Deze verdachte was
ten laste gelegd, dat hij in 1942 en 1943 als
bewaker in het kamp Erica te Ommen en
in het kamp Heerte, in welke kampen gro
tendeels justitiële gevangenen opgesloten
waren, mishandelingen had gepleegd.
Tien ex-gevangenen uit deze kampen
waren als getuigen aanwezig. De meningen
van deze getuigen over het gedrag van de
verdachte in de kampen liepen nogal uit
een. De een zei, dat De B. een „beestmens"
was geweest, anderen zeiden dat hij de
gevangenen zoveel mogelijk had geholpen,
brieven voor hen in het kamp had ge
smokkeld en extra porties eten had ver
strekt. Deze meningsverschillen werden
oorzaak van een hevige woordenwisseling
tussen de getuigen onderling en de ver
dachte. Een der getuigen, die zich in gun
stige zin over de verdachte had uitgelaten,
riep uit: „We benne allemaal penosejon-
gens en we deuge geen een van alle". Een
andere getuige, een Rotterdamse bokser,
voelde zich door deze uitroep gekrenkt,
stond op en gaf een kleine boksdemonstra-
tie op het gelaat van de vorige spreker.
Deze liet zich niet onbetuigd en er ontstond
een vechtpartij, die eert na hardhandig in
grijpen van de parketwachters eindigde.
De zitting kon hierna weer voortgezèt
worden.
De advocaat-fiscaal eiste tegen De B. 15
jaar gevangenisstraf.
- In het radio-programma voor de Neder
landse Strijdkrachten zal Zondag een door
de O.V.W.'er Flip van Ewijk geschreven
klankbeeld worden uitgezonden over de uit
reiking van de NIWIN-kerstpakketten in
1947.
(Bek,
n°pt versla#
Het is moeilijk aan a
een sfeer te ontdekken, ït'ï? C:tïsi.,
is rommelig: kantoren f=Ln,0n4 ff
lc rlnor ml 1- Tauliplro-
kels door elkaar gezet LÏÏriEks» fn
dan dat er toevallig
uit een haastig opv0igc™e Geb-'^
mende eisen der econnm- n stld w.
Terminal Building»
bouw (iedere stad heeft J£
bouw) heeft men als en?f
8rc"s aa" dc NoordtaatTfiiSr
zich verder dan het on.T 'em«: -v
strekt tot een Canadese laf
begane, vindt men de stad S >5
tevoren. Er is een goed mS ,ret»i
onder leiding van ArthS zi0niH'H
zomer met speelt, en een tjf? il! (i
De trams in de straten Mu*£
dovend lawaai. Er is wS*n
onderscheidt. eiIUg Cleve]^
Ter weerszijden van de stad
verbazend dure woonJuT
Heights en Lakewood. Langs 1}
waardig omboomde lanen stLn en
die meestal naar EngeS &^S
zijn, vooral naar het 18e eeuw
is ook een copie van een 17e L li:i:
huis in Hampshire, en iet, SS1*
van Kent. Het ziet er wel ai- b,;«u
smetteloos welgesteld, maa5S5<=
binnen al de stijlen
Die indruk werd door de hee,
persoonlijke bevestigd Hii wT
handeltje onder ee„%rcade
vertelde hij, verdreven door al Ia'
waarbij hij zijn familie verloor
deerde vervolgens in vele iL
daarvan was Turkije, waar S -
jaar lang in de medicijnen
toen werd weggestuurd omdat m* 1
succes maar onbevoegd een
een knieschijf deed. Zulke eescE^ ':p
vertelde h« met grappg
bolle gezicht, en men meende J»
waarderen als een brillant leoae„,i,ï°
echter bleek dat hij van ziS
niets wist en hij T. s. Eliot een diS"
noemde die er aardig inkwam, vn
zijn charme en er bleet maai f A
fantastje in hemdsmouwen en bretel, Z
handel brengt zoveel kansen op ffjf
smaad als die in boeken, en een lm. d
moet althans handig zijn g
Ik zag liever Emery die de bezitter w„
van een zeilboot in de 22 m2. klasse m
boot werd m Zweden gebouwd, zei h
de keizer van Annam (er is du. een
van Annam); toen door een Anjg
onder de neus van de keizer weetS
en aan Emery overgedaan. Wij
het gerimpelde water onder de nachthS
de sterren lichtten, en de ramen in dt
en de rode lampjes van een radiomalS
boven de bossen uitrees achter de breit
lig steile kust. De boot beminde het wc
en Emery beminde de boot. Hij zat aan r»
roer en zei geen woord; hij keek voor nA
uit, zijn blauwe ogen (waarvan ik de kkar
niet zag) eindeloos bedaard in zijn
weerde gezicht net als een echte zeena
die zijn leven lang heeft gevochten !u*
vijanden die van zijn bestaan niet i
Men kon zijn gedachten vrij laten,
speelden zo kalm en foutloos als het wils
dat door de boeg opzij werd gev) 'd, enü
mensen waren ver weg.
Dit was echter het Erie-meer, en niet
Cleveland, waar zulke stemmingen slecht
gedijen. Het echtst zag ik Cleveland 9I
een Zaterdagavond, toen George, die c 1
rustige ogen had en harde dingen ze:
der te weten wat hij aan moest me:,
gevolgen, een tocht langs de grote fabric
ken had voorgesteld. Er was toch verriü
in de stad: hier ware- de straten niet v'i
maar van keien, op stukjes kaal lui
groeide onkruid en gras in het stof, ai
oude kranten werden door de naar steer.-
kooldamp ruikende wind tegen lantaarn
palen gev gd, zoals de traditie dat vsjt
Het ratelde en rammelde voortdurend rj
de rangeerterreinen, waar hoge lampesm
vaal licht over spreidden. Er werd
fabrieken geschreeuwd en gehamerde
boven een geweldige oven in de buife*
lucht was er een zware oranje-rode gloed
tegen de dof bruingrijze gebouwen met dï
zwarte ramen en tegen de wolken,
Er was een sterke spanning in alia
Kleine figuurtjes vart mensen haastten ai
voor de gloed langs, en het was indrukwa-
kend te denken dat zij dit geweldige d
konden zetten en weer op gang brecie.
en onrustbarend om dan te beseffen ca! q
het toch niet konden.
J.J.P.
Boete. Een boete van vierduizend
sterling is opgelegd aan M. L ra
Moppes, een Brits onderdaan van
derlandse afkomst, wegens ontduiking
van het verbod tot import van diaman
ten in Engeland. Komende van Am
sterdam bleek hij 383 diamanten m «n
speciale broekzak mee te dragen,
een waarde van ongeveer 250"
sterling.
Privé. De Zweedse minister van buiten
landse zaken, Oesten Unden, heeft w
privé-bezoek aan Zwitserland georac-^
Hij heeft een ontmoeting genan w
zijn Zwitserse collega Max PeWpien*-
Men neemt aan, dat zij het standpw
van Zweden ten aanzien van het po-
Marshall hebben besproken, wam-
nemers menen, zo zegt Reuter,
Zwitserland minder zou gaan vj
voor het plan, dat volgens som-P
politieke kringen „een
pering gaat worden, onverenigbaar
met Zwitserlands neutraliteit
Hasjisj. Een rijke koopman te Sua
een grote hoeveelheid opium en
in de woestijn Sinaï begrw
hij kans zou zien deze party1 n
te vervoeren. De politie, gei
door het centraal bur.ef. fs
handel in verdovende middelen
legde zich in hinderlaag
een aantal smokkelaars,
trachtten de verdovende
te halen. Er ontstond een rev*»
vecht, dat twee uur
wist te ontkomen, doch lie vjn
dovende middelen «ot een -}
400.000 gulden achter. De W
gearresteerd. „ip,.«söa^
tlevering. Het Duitse
ADN (Sovjet-zone
dat Robert Siewert,
nenlandse zaken van
(Sovjet-zóne) W
autoriteiten de uitlev n
Koch heeft verzocht. Use
vrouw van de voormaI g henff2!d
van het concentratiekamp
Aanvankelijk was zj) «-gjjfeaBl*
veroordeeld, doch 0 aar <tru
autoriteiten verminderden
tot vier jaar.
