WIJKHUIZEN,
BONTWERKERS
Duurzame bontmantels
Zilvervos-Martercolliers
Westeuropese defensieraad
Duitse SD'er verstrekte
wapens voor „Silbertanne"
WRIJFWAS
ommunisten hebben nog steunpunten
en voeren intensieve guerilla-oorlog
PANDA EN DE OPSTAND IN CANDONIA
Wereldnieuwij
DONDERDAG 7 OCTOBER 1948
IN DE WERELDPOLITIEK
Onder de weidse titel van „Defensieraad
der West-Europese Unie" is thans een col
lege in hel leven geroepen, dal plannen
moet uitwerken voor een combinatie der
verdedigingskrachten van de vijf bij het
pact van Brussel aangesloten landen, na
melijk Engeland, Frankrijk, België. Neder
land en Luxemburg. Aangezien de beteke
nis van het Brusselse Verdrag niet zover
reikt dat men het terecht een „Unie" kan i
noemen, is het belang van deze defensie- I
raad niet zo groot als velen op het ogenblik
lijken te veronderstellen. Tenslotte is de
Brusselse Alliantie slechts een verdrag
naar het model van de vele gelijksoortige
afspraken, die op het grote moment waar
op de doeltreffendheid ervan werd beproefd
jammerlijk faalden. Zij faalden vaak omdat
de staten die er de partners in waren, te
voren geaarzeld hadden om genoeg van hun
nationale souvereiniteit te offeren en op het
beslissende ogenblik te weinig steun in het
verdrag vonden om er hun nationale sou
vereiniteit die op het spel stond mee
te redden.
Waarmede alleen maar gezegd wil wor
den dat de Brusselse Alliantie zeer spoedig
zal moeten uitgroeien tot een wezenlijke
unie tussen de vijf partijen en daarna tus
sen alle landen van West-Europa, wil zij
een garantie gaan vormen voor de doelstel
lingen, die de deelnemende landen toch
ondubbelzinnig blijken na te streven. De
defensieraad onder voorzitterschap van
Montgomery, steunend op de machtigingen
die zijn vastgelegd in het Brussels verdrag,
zal bij zijn pogingen om de West-Europese
defensies effectief te coördineren spoedig
stuiten op de onvolledige eenwording van
de organismen der vijf aangesloten landen,
waardoor een doeltreffend verdedigings
systeem voorlopig niet zal kunnen worden
totstandgebracht. Zelfs al zou men een ge
zamenlijke verdedigingspotentie van de
drie Benelux-landen willen opbouwen, zou
men op dat bezwaar struikelen, want deze
drie landen, hoe ver zij ook bij hun econo
mische en politieke samenwerking gevor
derd zijn, hebben nog altijd niet de een
heid bereikt die nodig is om hun militaire
krachten met enig nuttig effect te kunnen
combineren.
Wat kan dan het nut zijn van de instel
ling van zulk een defensieraad? Op dit
ogenblik waarschijnlijk alleen een ophef
makende propaganda voor de Brusselse Al
liantie, die immers in wezen een West-
Europese Alliantie wil zijn. Zij is aangegaan
in de hoop dat andere dan de vijf zich later
zouden aanmelden. Zij wacht op de Scan
dinavische landen, op Ierland, op het Iberi
sche schiereiland, op Italië, op Griekenland.
Deze landen zouden door toetreding de
Brusselse Alliantie tot een goede basis voor
een waarlijke West-Europese eenheid ma
ken, al zou ook na hun toetreding aan het
karakter der Alliantie toch weer eerst die
van een echte Unie moeten worden gegeven
om er in tijden van gevaar enig nut van te
mogen verwachten.
Wat de toetreding van de Scandinavische
landen betreft, zijn de verwachtingen nog
niet hoog gespannen. Wel is er een zekere
mate van toenadering te bespeuren in De
nemarken en Noorwegen, doch die toenade- i
ring betreft uitsluitend economische onder-
werpen en in Zweden is zelfs daarvan wei
nig te merken. Er is gegronde reden voor
de veronderstelling, dat er eerst een Scan
dinavische unie zal moeten komen en dat
er dan pas sprake kan zijn van een meer
zijdige coördinatie met de Brusselse Al
liantie Een tussenfase dus, die weer jaren
in beslag kan nemen en de werkelijke West-
Europese eenheid geruime tijd zal ver
tragen.
Op het Iberische schiereiland zijn de
naar West-Europese eenheid strevende
krachten thans in beweging gekomen. In
Portugal zijn duidelijke en onmiskenbare
plannen voor een omlijnde en doelbewuste
voorbereiding tot toetreding. In Spanje is
Franco al maandenlang bezig, wegen te
zoeken waarlangs hij de voor hem geslo
ten veste der West-Europese economische
samenwerking kan bereiken. Hij heeft daar
voor zelfs waarschijnlijk al Amerikaanse
hulp ingeroepen en alles wijst erop dat
men in Amerika geen bezwaar meer zou
zien in het verlenen van economische hulp
aan Franco, wanneer de Europese landen
daarin zouden toestemmen. De Ameri
kaanse voorzitter der senaatscommissie
voor de strijdkrachten, Gurney, is met
enige militaire deskundigen reeds naar
Madrid getogen om er eens te zien hoe de
zaken staan en ofschoon men aan dit be
zoek niet te veel waarde mag hechten met
betrekking tot de intenties der Amerikaan
se regering, is het toch wel duidelijk, dat
Washington bij de huidige stand van zaken
het buitensluiten van Spanje als een nutte
loze „hartsaangelegenheid" der Europese
landen beschouwt, die weinig meer over-
eënkomt met de dringende eisen tot spoe
dige coördinatie van alle Europese econo
mische, politieke en militaire krachten. De
meer dan merkwaardige uitlatingen van
Gurney vertolken een opvatting die menig
een in Europa aan het schrikken zal maken.
Intussen doet Franco zijn best zichzelf ac
ceptabel te maken. Hij heeft onlangs twee
ontmoetingen met de Spaanse troonpreten
dent gehad, waaruit men heeft afgeleid dat
hij geneigd is de monarchie binnen korte
tijd te herstellen. Bovendien heeft Franco
gemeenteraadsverkiezingen aangekondigd,
die ook al moeten bewijzen wat een demo
craat die Franco toch eigenlijk wel is.
Afgezien van de figuur Franco is de uit
sluiting van Spanje bij de pogingen om wat
meer eenheid in de chaotische Europese
situatie te brengen, een ernstige lacune.
Niet alleen wordt een belangrijk econo
misch centrum daardoor langzaam maar
zeker gewurgd, doch ook blijft het strate
gisch zo delicate Spanje, „Vestingtoren van
Europa", daardoor buiten toezicht en bui
ten bereik. Het is inderdaad een „harts
aangelegenheid", die de Europese landen
7.0 onverzettelijk doet zijn tegen de Caudilló,
doch in Amerika bekijkt men de dingen
liever van de zakelijke kant en ziet men
het nut van die gerekte wraakoefening
steeds minder in. Het is mogelijk dat Fran
co tenslotte zal indien, hoe zijn positie ook
binnenslands onhoudbaar dreigt te worden
bij voortzetting der blokkade, want de
steeds slechter wordende economische toe
stand van Spanje heeft er een sociale on
rust in het leven geroepen, die gevaarlijk
gaat worden voor het prestige van de Fran
co-regering. Mocht hij vandaag of morgen
besluiten om zich terug te trekken na het
land de garantie te hebben gegeven dat het
niet een prooi van een herlevend commu
nisme zal worden, dan zal het land meteen
moeten worden ingeschakeld in een West-
Europese politieke en economische plan
ning. Het is niet ondenkbaar dat de Ame
rikanen reeds thans de Caudillo een handje
helpen om het gevaar van de overgangs
toestand te verminderen en de communis
ten in het land de wapens uit handen te
slaan.
J. L.
WESTF.LIJKE MOGENDHEDEN GEVEN
TOESTEMMING TOT BERLIJNSE
VERKIEZINGEN.
De Amerikaanse, Britse en Franse bezet
tingsautoriteiten te Berlijn hebben ver
klaard, dat zij aan het verzoek van de Ber-
lijnse magistratuur om omstreeks 14 No
vember verkiezingen te mogen organiseren,
willen voldoen.
„Ik was er geen voorstander
van beweert Rauter
Voor het Bijzondere Gerechtshof te Arn
hem heeft terecht gestaan de Duitse „Ober-
sturmführer" Huhl, die verbonden was aan
de S.D. te Arnhem. In 1943 en 1944 speelde
hij een rol bij „Silbertanne"-moorden. Hij
verstrekte wapen aan S.S.-ers, die daarna
inwoners van Apeldoorn, Wageningen en
Arnhem hebben doodgeschoten. iaov.)
Rauter, die als getuige in deze zaak op- 77-
trad, zeide, dat hij geen voorstander was °P *e houden. Anonieme sluipmoorden kan
van de „Silbetanne"-actie en zich tot hel J men bezwaarlijk zien als een openlijke
NV GUMN
k&tc Kiet f
'EK OVERSCHI6
laatste toe had verzet tegen de uitvoering
van het desbetreffende bevel van de
„Führer". Feldmeyer had de actie echter
weten door te zetten en toen kon Rauter
niets anders doen, dan haar zo veel moge
lijk beperken. Een scherp dispuut ontstond
tussen de procureur-fiscaal, mr. Fikkert,
en Rauter over de toelaatbaarheid volgens
oorlogsrecht van deze représaille. Rauter
vond, dat het doodschieten van Duitsers
een onrechtmatige daad was, waartegen
andere onrechtmatige daden als représaille
verantwoord zouden zijn. De procureur
fiscaal betoogde, dat een représaille slechts
verantwoord is als openlijke waarschuwing
aan de tegenstander met onwettige daden
waarschuwing. Reuter vroeg hierna aan de
1 procureur-fiscaal of hij geloofde, dat hij,
Rauter, moorden had begaan. De procu
reur-fiscaal antwoordde: ,Ja, meer dan
een Hij eiste levenslange gevangenisstraf
tegen Huhl.
Aan de gemeentelijke universiteit van
Amsterdam zijn benoemd: tot gewoon hooe-
i®r®ar{ .df bacteriologie, immuniteitsleer
en epidemiology mevrouw prof. dr. A. Char
lotte Ruys, Amsterdam: tot buitengewoon
hoogleraar m de experimentele psychologie
dr. H. C. J. Duyker, Amsterdam; tot buiten
gewoon hoogleraar in de differentiaalmeet
kunde prof. dr. J. A. Schouten, Epe en tot
lector in de toegepaste psychologie dr. A. D.
de Groot, Eindhoven.
In ons geheel gemoderniseerd interieur staan wij
U ten dienste met
en
gereed en naar maat
GED. OUDE GRACHT 4
„Bij de missie in Berlijn
werd erg geknoeid"
Officieren ruilden gesmok
kelde koffie tegen auto's
Voor de krijgsraad te velde te Rotter
dam hebben terechtgestaan de 35-jarige V.
en de 37-jarige koopman S. uit Den Haag
wegens overtreding van 't deviezenbesluit.
V. was in 1946 sergeant-chauffeur in dienst
van de Nederlandse Missie te Berlijn en
kocht in Nederland in opdracht van S., die
luitenant was bij de missie, voor 800.
ruim 60 kg koffie, om deze over de Duitse
grens te smokkelen. De koffie was bestemd
als ruilmiddel voor een auto, ten behoeve
van luitenant-kolonel H. van de missie. V.
werd toen hij de koffie in een militaire auto
over de grens wilde brengen, aangehouden.
Hij moest een boete betalen van 260.
hem opgelegd door de Nederlandse Bank.
De luitenant-kolonel H. weigerde de boete
voor V. te betalen, omdat V. ook koffie voor
eigen rekening had gesmokkeld.
De auditeur-militair zei in zijn requisitoir
dat in talloze gevallen door hoge officieren
van de missie was geknoeid. Er werden
heel wat auto's met ruilmiddelen gekocht
en frauduleus over de Nederlandse grens
gevoerd. „Wanneer de bazen het zo deden,
dan kan men het de knechten niet al te
kwalijk nemen" vond de auditeur-militair.
Hij eiste tegen V. een maand voorwaardelijk
met een proeftijd van een jaar.
Daarna stond S. terecht. Deze verklaarde
dat hij slechts als tussenpersoon was opge
treden. De auditeur-militair sprak als zijn
■mening uit, dat men beter beroeps- of
reserve-officieren naar Berlijn had kunnen
sturen, dan in uniform gestoken mensen
uit de handel. Hij verklaarde dat er door
hoge officieren erg geknoeid was. De eis
tegen S. luidde 3000 boete, verbeurdver
klaring van de auto en zes weken gevan
genisstraf met aftrek.
De krijgsraad veroordeelde V. tot een
maand voorwaardelijk met een proeftijd
van een jaar en S. tot 1000 boete. De auto
werd verbeurd verklaard.
Ce«Jls)
XV.
film
TOESTAND IN DE DJOKJA-REPUBLIEK
STEUN AAN BEHOEFTIGE
LETTERKUNDIGEN.
Blijkens de begroting van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen ligt het in de
bedoeling van het Rijk, de post subsidie
aan behoeftige kunstenaars voor het jaar
1949 te brengen van 30.000 op 35.000.
Sedert 1919 worden aan behoeftige let
terkundigen subsidies verleend, die in de
meeste gevallen bedoeld zijn als een jaar
geld, soms ook als incidentele hulpverle
ning. De jaargelden zijn, ondanks de ge
wijzigde economische omstandigheden,
nooit verhoogd, zodat de ondersteuning
thans nauwelijks meer doeltreffend ge
noemd kan worden. Vandaar, dat men ze
nu aan de gewijzigde tijdsomstandigheden
wil aanpassen.
Van de stad ChiVa
blokken wolkenkrabber
-est is een onafziei,ba s
bebouwing, van Noord
kilometer. Boeiende Zu'd een h ?ert
Een korenbeurs *8?*
omgaat, een efferfert,J04"»»! w**
bazend is, en
der.j van Renoir, een Sr/J'
meisje op oen terras
mijn geheugen vestiM. isa1?
herinneringen omwS t ""«li.
verloren lijkt. zln te tonen di.
Een film zien leek
toond bleken,
te tonen die j
'OS****
*«aanse Kin
werd het plan opgS^
meeste grote steden hebben wellf
bioscoop voor Europese films. Zo J-ru
cago, tenminste niet voortdurend
Dat twee Amerikanen en ik
de bioscoopgang afzagen getuigt w?
van Amerikaanse films, waarmee iw,
herroepelijk mis is. Kort na de ootloz"^
van een ontdekking van waarden dno- u i
lywood gesproken; de voortreifeliivvj]
van sommige Europese films zou'm4
gewekt hebben, en nieuw opgerichte
hankelijke maatschappijen zouden tow
ven van de grof geld-tranitie.
Hollywoods optimisme: vele YerdMpJv
het massa-filmproduct hoever, he»'^
maar te zien om terstond te besluiten
na te volgen. De makers bleken men»S
leer dan hun creaties, en er is niets ver»
derd. Nog steeds heb ik geen Amerikaa»
film gezien, die niet gemaakt was om
toeschouwers aangenaam te zijn, in piy|
van om de schepper ervan zien te'upa
uiten. Ideeën zonder emotionele betesRi
worden vaak met -
•vorden vaak met aanzienl Z r -
vlotte en heldere verhalpn t»
nisch goed", hoort men dan wêhn rt"
voze waardering. Ik kan «Jt
'•Df vloer bij mijn bed wordt
licht beschenen. Waarheen b
blond meisje verdwenen'" 1 *f
dit technisch goed is. Hei is 5,?®"*' K
kracht, net als alles van b
Scudda-Hoo, een boeren-met ntkTr5''
leisel in het quasi-naïeve. tot i'ST
tuig een vlak geschiedend "„I?,?, -'
geestelijke roeping i„ het 'qu™2^
Succes m sommige critiekei,1?
groot publiek heeft een retM
■n„ t- - - -
De radio geeft Vrijdag
HILVERSUM I. 301.5 M.
7.00. 8.00. 13.00. 18.00. 20.00 en 23.00 uur
Nieuws. 7.15 Gymnastiek. 7.30 Lichte muziek.
8.15 Operettemuziek. 8.50 Voor de vrouw. 9.00
Kamermuziek. 10.00 Morgenwijding.. 10.20
Mayfair-orkest. 10.30 Beroepsziekten van de
vrouw. 10.45 Albert Dana, tenor. 11.05 Voor
dracht. 11.20 Harmoniemuziek. 12.00
Bioscoop-orgel. 12.30 Weerber. 12.33 Sport-
prognose. 12.45 Piano. 13.15 Platen. 13.20
Katja Berndsen zingt. 13.50 Platen. 14.00
Kookkunst. 14.20 Divertimento van Mozart.
15.00 Ons volk in zijn dichters. 15.20 BBC-
theaterorkest. 16.00 Zuid-Amerikaanse muz,
16.30 Tussen twaalf en zestien. 17.00.Film
muziek en songs. 17.20 Muziekcauserie. 18.15
Felicitaties. 18.30 Voor de strijdkrachten
19.00 ..Denk om de bocht". 19.15 Orgel. 19.30
Reportage bevestiging en intrede ds. J. Zuur
deeg te' Parijs. 20.05 Solistenconcert. 20.30 dr.
H. Faber: „Wat gaat Amerika voor ons be
tekenen?". 21.00 Gevraagde platen. 21.30
Luisterspel „Kermis der IJdelheid" III. 22.00
Buitenlands overzicht. 22.15 „Swing and
sweet". 22.40 Mej. dr. N. A. Bruining 22.45
Avondwijding. 23.15 Operamuz. van Wagner.
HILVERSUM n, 414.5 M.. 218 M. en 1875 M.
7.00, 8.00, 13.00. 19 00 20.00 en 23.00 uur
Nieuws. 7.15 Gewijde muz.iek. 7.45 Woord
voor de dag. 8.15 Platen. 9.15 Ziekenbezoek
9.35 Werken van Dvorak. 10.15 Strijkorkest.
10.30 Morgendienst. 11.00 Charles Panzera
zingt. 11.30 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.33
Giaconda-ensemble. 13.15 „Vrij en blij". 13.45
Composities van Benjamin Britten. 14.20
Voorlezing. 14.40 Platen. 16.00 „Ik keek in
de gouden heerlijkheid". 16.20 Koor en orgel.
16.50 Platen. 17.15 „Sangh en Spel". 18.00
Suite voor violoncello van Bach. 13.20 Piano.
18.30 D. Saathof: „Simavi's huldeblijk aan
Neerlands Koninginnen". 18,45 Geestelijke
liederen. 19.15 Voor ex-politieke gevangenen.
19.30 Actueel geluid. 19.45 Mr. J. van Aartsen:
„Publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie". 20.15
Trio van Novak. 20 30 Luisterspel ..De vic-
torie van het huis Wils". 2! 30 Orgelconcert
uit de St Bavokerk te Haarlem. 22.00 Vraag
gesprek. 22.30 Negro Spirituals. 22.45 Over- I
denking. 23.15 Platen. 23.35 Praags koor cn
symphonie-orkest.
De dienst Legercontacten maakt er in
een overzicht van de militaire situatie in
de republiek, gebaseerd op de jongste ge
gevens, melding van, dat op het oliecom
plex te Tjepoe de raffinaderijen zelf nog
niet in brand staan, echter wel een aan
grenzend complex, dat tijdens de oorlog
door de Japanners werd bijgebouwd.
Voorts wordt gemeld, dat er in het gebied
tussen Tjepoe en Soerabaja talrijke bran
den voorkomen en in de kampongs grote
ravages zijn aangericht. De aan de regering
te Djokja trouw gebleven brigade-Soenar-
to bevindt zich hier tegenover de massa
des volks, die geleid wordt door de arbei
dersbataljons, oorspronkelijk gevormd om
bij de komst der Nederlanders het gehele
complex der raffinaderijen in brand te
steken. Een restant van de Siliwangi-divi-
sie, dat in Tjepoe zat, heeft aanvankelijk
de zijde der communisten gekozen, doch
schijnt thans weer naar de regering te zijn
overgelopen.
In het algemeen kan worden gezegd, dat
in het Zuiden van het republikeinse gebied
in Midden- en Oost-Java de communisten
zijn overgegaan tot de guerilla-tactiek en
in het Noorden, in het bijzonder in het ge
bied van Tjepoe, woedt een georganiseerde
strijd.
Het overzicht vermeldt verder dat het
gebied van Djokja in het algemeen rustig
is, behalve in de buurt van Kalioerang( de
bergstad, waar de Nederlands-republikein
se onderhandelingen gedeeltelijk plaats
hadden). Er houden zich daar communisti
sche benden op, die aanstalten maken tot
nachtelijke aanvallen op de hoofdstad.
Te Solo is de republikeinse regering de
toestand meester, al zijn ten Noorden van
de stad communistische benden gesigna
leerd. Verder naar het Noorden bevinden
zich communistische brigades, waaronder
de vroegere 5e brigade van de T.N.I.
In het algemeen kan men zeggen, dat de
gehele residentie Pembang zich vast in
communistische handen bevindt. In het ge
bied ten Zuiden van Solo vordert de opmars
der republikeinse troepen naar Patjitan
slechts zeer langzaam. De communisten zijn
hier de guerilla-tactiek begonnen. Patji
tan is nog geheel communistisch en staat
onder de invloed van een strijdgroep, be
staande uit voormalige criminele gevange
nen, die uit de gevangenissen van Djokja
en Solo werden losgelaten.
In dit gebied van het Lawoe-complex
(ten Zuid-Oosten van Madioen) zijn de
grotere plaatsen alle in handen van de repu
blikeinse troepen, daaromheen opereren
echter overal guerillabenden, afkomstig
uit de 29ste brigade van de T.N.I. Vermeld
wordt, dat in Doengoes alle krijgsgevan
genen, waaronder vooraanstaande leden
van de republikeinse defensiestaf in Oost-
Java, door deze afvallige troepen zijn ver
moord. De brigadecommandant Dachlan,
een vriend van Soengkono is gevangen ge
nomen, en overgebracht naar het hoofd
kwartier van Soengkono in Kediri.
In Blitar en het verdere gebied ten
Zuiden van Malang is de toestand zeer
ingewikkeld. Pesindo-troepen vechten hier
tégen de T.N.I. In dit gebied spelen zich
hevige gevechten af.
In de residentie Kedoe (ten Noorden
van Djokja) was de 4e brigade van de T.
N. I. opgesteld. Hiervan zijn drie batal
jons naar de communisten overgelopen.
Deze bevinden zich in een gebied ten
Noord-Westen van Magelang en hebben
tot taak de verbindingen van de regerings
troepen naar het Westelijke front (in de
Bandjamegara- sector) te bemoeilijken.
Voorts ondernemen deze troepen nachte
lijke aanvallen op Magelang, Temanggoeng
en Parakan. De bevolking is hier zeer com
munistisch geïnfecteerd. In de Bandjar-
negara-sector zelf zijn de troepen voor de
republikeinse regering ook niet betrouw
baar, men heeft daar op grote schaal met
desertie te kampen, als gevolg van het
overlopen van de republikeinse militaire
politie.
Eigenmachtige infiltratie naar door de
Nederlanders bezet gebied wordt ooglui
kend toegestaan.
In Zuid-Kedoe heeft de 3e brigade, die
beschouwd wordt als een der meest loyale
onderdelen, moeilijkheden met de bevol
king en de strijdorganisaties. In Poerwo-
redjo heeft communistische agitatie plaats,
er komt daar veel sabotage voor.
Tjepoe brandt.
De rookwolken boven het oliecentrum te
Tjepoe zijn reeds te Semarang zichtbaar,
aldus meldt de correspondent van Aneta.
Het Soerabajase dagblad „De Vrije Pers"
weet nog te melden, dat de brand in de
stad zich uitbreidt en dat thans ook brand
is uitgebroken op het olieterrein.
Ter gelegenheid van de derde republi
keinse legerdag heeft Soekarno een rede
voering gehouden, waarin hij er op wees,
dat de pogingen, om de strijdorganisaties
te verenigen met het leger, bemoeilijkt zijn
geworden door de dualistische politiek van j
Sjarifoeddin, die streefde naar een machts
apparaat voor zijn eigen groep. Dit dualis
me, zeide Soekarno, mag niet langer voort
bestaan en door middel van rationalisatie
en reconstructie dient er een eenheidsleger
onder een eenhoofdig commando te komen.
Hij bracht hulde aan de gevallenen, die hun
idealen hebben verdedigd.
In een radiorede noemde de republikeinse
minister van Voorlichting, Mohammed Nat-
sir, de slag om Madioen „de donkerste vlek 1
in de geschiedenis van Indonesië."
„Het ogenblik van de verovering van
Madioen is onvergetelijk. Wij moeten de
strijd voortzetten, opdat er een duidelijke
toestand worde bereikt," aldus Natsir, die
zijn rede besloot met een opwekking aan de
bevolking om de regering te steunen en de
eenheid te bewai-en.
Ook de legercommandant Soedirman
hield een radio-redevoering, waarbij hij
een dagorder voorlas, waarin hij het volk
dank zegde voor de offers, aan het vader
land gebracht. Hij sprak zijn vertrouwen
uit, dat ondanks de vele moeilijkheden het
republikeinse bewind zal stand houden.
Nader onderzoek in
de zaak-Lunshof
De advocaat-generaal bij de Hoge Raad
prof. mr. Langemeyer, heeft geconcludeerd
in de zaak tegen de heer H. A. Lunshof,
voormalig hoofdredacteur van „Elseviers
Weekblad". De heer Lunshof was in be
roep gekomen tegen het vonnis van het
Amsterdamse gerechtshof, waarbij hem
wegens het niet noemen van degene, die
hem de geheime notulen van Linggadjati
had verstrekt, een boete was opgelegd van
10.—
Naar de mening van de advocaat-gene
raal kent ons recht niet een onvoorwaar
delijk recht van de journalist om als ge
tuige zich te verschonen van het noemen
van zijn zegsman. Wel behoeft een derge
lijk recht niet noodzakelijk door de wet
toegekend te zijn, het kan ook volgen uit
een naar algemeen zedelijk oordeel .be
staande plicht om zelfs tegenover de rech
ter te zwijgen, doch deze plicht deed zich
hier niet voor, volgens prof. Langemeyer.
Dat de journalisten haar wel algemeen
erkennen achtte de advocaat-generaal niet
voldoende, omdat de maatschappij als ge
heel geen blijk geeft dat oordeel te delen
en met name de juristen nagenoeg alge
meen afwijzend oordelen. Tegenover de
voordelen, welke een dergelijke strenge
zwijgplicht zou hebben, zag prof. Lange
meyer ook overwegende nadelen, veel gro
tere dan bij de wet door de rechter geëer
biedigde geheimhoudingsplichten van gees
telijke, arts en advocaat. Hij achtte het
denkbaar, dat de journalist vrij uit gaat op
grond van een noodtoestand, namelijk
wanneer het algemeen belang zijn zegsman
gedrongen zou hebben hem onthullingen
te doen, terwijl het voor deze te gevaarlijk
is om bekend te worden en het algemeen
belang de journalist op zijn beurt dringt
om de onthullingen te publiceren en de
zegsman te dekken. Hierop heeft de heer
Lunshof zich echter niet beroepen. Wel
heeft hij zich beroepen op overmacht, op
grond van het feit, dat hij zich door te ge
tuigen onmogelijk gemaakt zou hebben in
zijn beroep. Het hof heeft dit beroep ver
worpen met de opmerking, dat hij deze
dwangpositie zelf door zijn publicatie heeft
geschapen. De advocaat-generaal noemde
dit in het algemeen wel een afdoende
weerlegging doch was van oordeel, dat in
dit geval nog onderzocht diende te worden,
of van de verdachte verlangd mocht wor
den. dat hij zou getuigen, zolang de Hoge
Raad niet uitdrukkelijk had beslist, dat hij
daartoe verplicht was.
Op die grond concludeerde prof. Lange
meyer tot verwijzing naar een ander hof
voor een nader onderzoek.
De uitspraak werd bepaald op 16 No
vember.
aftair", en speelt in de AmSfoJm. r
van Eerlijn, „Een kostelijke jSS
waarin eenvoudig „iet, jJ BeS*'
wordt opgevat". De slechte
zo'n opzet zou velen duidelijk gaS,
maar ,s het blijkbaar niet. gS
wel, zonder al te veel geest S n 9
Dietrich speelt haar levenslange „in"
ldelmatigheid was pas 8 (fe
het Franse milieu, toen zij k,
.Ja genoeg irtfj.
ar is het blijkbaar niet. Grapjes zijn n
zonder al te veel geest. En Ma-ia* I
trich speelt haar levenslange rol (hl-'|"unu
middelmatigheid was pas goed te zien it It" r:
het Franse milieu, toen zij in „Maria
Roumagnac" haar fratsen verkocht tegen,
over de stugge Jean Gabin).
Frank Capra heeft geprobeerd ij
feestelijke levensvisie op het politieke ntj
te brengen, en „State of the Union";*,
filmd. Spencer Tracy intrigeert in zijn nl]
eerst om president te worden, en te;
dan luidkeels tot de oprechtheid terug,H}
verraadt daarbij al zijn medestanders, va
de film toejuicht, want zij zijn slechten®,
sen. Er zijn wel een paar aardige grapjti
in, en Capra pakt de zaak met filmhasM
aan, zonder daarmee aan het fatum cs
Hollywood-industrie te ontkomen.
Wat hoger staat Hitchcock's „Tra-1
dine Case", dat teveel hooi op zijn j
neemt. De Engelse Ann Todd is er r»i
in. maar Gregory Peck, verdeeld toss
liefde en trouw, kijkt of hij wil rok u I
zijn lucifers niet kan vinden. De Mo
drukt zich uit volgens de traditie op ha-
best, maar dat, is niet voldoende voor i>
veel hartstocht, en trouwens nergens var.
Het was goed in Cleveland „Rome ca
stad te zien, dat aangekondigd werd k
de vadsige uitroep „Sex in the nv'-
zoals een film over mannen met geran
„Raw, naked, terrifyingly true" heelt
In het Amerikaanse zie ik liever
Blandings builds his dream house", e
In de Engelse stad Bristol werd op 12 Juni
een vierling geboren die nu de nodige krachten
heeft verzameld om het verder zonder de
speciale zorgen in het ziekenhuis te kunnent>u»ua
stellen. De vier meisjes met hun moeder, zonnig verhaaltje in de geest van „Phlk
Mrs. Margaret Good, poseren voor hun eerste delphia Story" (Cary Grant is er cd
foto thuis. V.l.n.r. Jennifer, Frances, Elisabeth N -'-i- 1
en Bridget, die een bijzondere adviescommissie
toegewezen krijgen ter behartiging van hun
welzijn.
Japans kabinet dient ontslag in
Hedenmorgen vroeg heeft het Japanse
coalitie-kabinet zijn ontslag ingediend,
daar het de morele verantwoordelijkheid
op zich neemt voor het schandaal bij de
Sjowa - Denko - meststoffenmaatschappij,
waarbij de in Juli afgetreden vice-premier
Soehiro Nisjiohj betrokken is. Het ontslag
moet nog bekrachtigd worden door de be
zettingsautoriteiten.
OPSPORING VAN VERMISTE
PERSONEN.
De Missie tot Opsporing van Vermiste Per
sonen uit de Bezettingstijd zal met ingang
van 1 Januari worden insekromnpn on
weer). Of iets leuks in kleuren, zoi
Easter Parade", met Fred Astaireeny
benen. In de diepte en de hoogte besa
de Hollywood-mannen de paden ie ra
zijn voorgeschreven, niet door hun Mai
m
Januari worden ingekrompen
vermoedelijk op 1 Juli 1949 worden geli
quideerd. Niettemin zal met het werk der
missie over het eerste halfjaar van 1949
nog rond 100.000 gemoeid zijn. Op de
Rijksbegroting van Sociale Zaken voor 1949
is dit bedrag aangevraagd.
De werkzaamheden van het Informatie
bureau van het Nederlandse Rode Kruis
zullen eveneens geleidelijk verminderen,
doch dit bureau zal uiteraard niet worden
opgeheven. Door een ingrijpende reorga
nisatie zal het de Staat in 1949 evenwel
aanzienlijk minder kosten.
h
26. Niets vermoedend wandelde Panda door nog steeds het hoofd brak over de vraag, wat i oogopslag de twee soldaten, die daar kwamen
de stille straten van het stadje. Brandend heet j of er toch met Joris Goedbloed gebeurd kon
a"j- --j 9 zijn. Hij was nu in een heel stil straatje geko-
scheen de zon op de rode daken. Het was in
het middaguur en de meeste mensen deden een men en
aanrennen. Haastig keek Panda om zich heen
„q, inSm ie aoen was- ..Wat hangt me nu
«..ui» xaj ais veriaten zagen, zetten cr de pas in. Luid klonken hun hoven het hoofd?" dacht hij. „Ik heb toch niets
waren. Op een afstandje kwamen de twee sol- dreunende stappen door de stilte en plotseling j gedaan? En ik heb ook geen zin om opnieuw
daten acnter Panda aan. doch die merkte er i drong het tot Panda door, dat er iets verkeerd I in die gevangenis te worden gesmeten." En
niets van en liep rustig doort terwijl hij zich I dreigde te gaan. Hij keek om en zag met een I meteen zette hij liet op een loper^
Aardbeving. Tweehonderd personen na
den gedood en duizenden gewond gt*
durende een aardbeving, die
vond te Mesjed, de hoofdstad van
Noord-Oostelijke Perzische prora**
Chorassan. De ravage is ontzettend,
dus wordt gemeld.
Gevaarlijk. Dertien Eskimo's van M
kleine eiland Arctic zijn nog niet Je*
ruggekeerd van hun jaarlijkse jacM
Het is mogelijk dat zij door Sovjet
autoriteiten worden vastgehouden
wegens „een kennisneming van de so
litaire verdediging van Siberië". j
Steun van de kolonel. De Chicago Trihur.e
de krant van kolonei Robert McCw-
mick, die zich tegen Dewey's nomina»
verzet heeft, steunt deze thans voor W
presidentschap der V.S., omdat zij hen
beschouwt als de „minsi beroerde" van
de Candida ten. Truman is de slechtste
president die dit land ooit gehad heelt,
vertelt het blad. (U.P.)
Populair. Het Parïjse socialistische cagotrf
„Le Populaire", dat bekend is om et-
scherpe stellingneming tegen de com
munisten, heeft gisteren een verrs-^-
succes geboekt. Toen Wisjinssi.
Russische gedelegeerde in de Veihgne.
raad wou tonen, beu te zijn van
rede van de Amerikaan Jessup. MJ
hij een krant open en begon tejw
Men had verwacht dat hij een Kus-,
krant of desnoods de communis^
„Humanité" voor die demonstrate
bestemd, maar van alle in ftflP
schijnende bladen was het uiigcW
de „Populaire", (U-P-i
