Uranmm-delvers in de Sovjet-zone
pe rnilitairen in Indonesië
vragen licht amusement
Luxe Postpapier
Honderd maal de aarde rond
in twee-en een half jaar
„Triumph" bloeide
na zeventien dagen
Bibliotheken gaan gramofoonplaten uitlenen
Een eerlijk man wordt misbruikt
vrPaG
15 OCTOBER 1948
ond dit jaar
neNiwin
reeds 145 artisten
«en teerde uit Indonesië na een
J*?,', van ruim een half jaar te-
fdbüjf air Gelder, hoofd van de
UI «rfen-uitzending van de NIWIN.
i*'1™8 vm Gelder heeft een groot aantal
1,11 streken in de Archipel bezocht
•teden a> rdeel gevormd van de resul-
L,e drie gebieden van het werk
Hem was gebleken, dat de
(WW®-
tonden
artisten in het algemeen een
hebben gehad en dat zij zelf
hoe vermoeiend ook, zeer prettig
rówe! van de zijde van de militai-
•t de burgerpioniers dit zijn
iffl!L Z 0nder gelijke omstandigheden
brrger:i»vooruitgeschoven pos-
oLvr wordt om meer gezel-
n gevraagd. Sedert 1 Januari tot
September van dit jaar zijn door
®Xn naar Indonesië uitgezonden
ie o -«baret- en variete-gezelschappen,
iovrdu-'ca voor klassieke muziek, drie
Schappen „Comedia", „Het Volks
1» an Aaf Bouber en het gezelschap
Brusse, drie gezelschappen voor
Stellingen en tenslotte de heer
jjadervoo filmvoorstellingen gaf en
^"Seenbij hield. In totaal werden 145
uitgezonden in die periode,
"ni omstandigheden, waaronder deze
Jhébben moeten werken, zijn uiterst
S{D Tipf en maken een tournee zeer ver-
F d Vooral het reizen van de ene
T:°?naar de andere, soms per vliegtuig,
vaak ook per jeep of drietonner over
ilrhte wegen, maakt de opgave zwaar.
Siren vragen in de eerste plaats
ement. Daarom is de NIWIN dit
hg«onnen, kleine gezelschappen van
isar (jjie mensen, die een betrekkelijk
Se voorstelling van één- a anderhalf uur
Sen geven, uit te sturen.
Zelfwerkzaamheid.
7eifwerkzaamheid" vat de NIWIN
®Ïfl£ wat er op gericht is om het
2, ,an gezelschappen uit de troep en
fiven van voorstellingen door eigen
...in te bevorderen. In Batavia heeft de
mos in samenwerking met de Dienst
Showing van het legSr ee" cgn~
,.-al dépSt voor décors en requisieten in-
ht Bovendien is hieraan verbonden
snort uitleenbibliotheek van teksten
Sr liedjes en stukken. Men heeft, getracht
Teksten en de stukken op een be
luik peil te houden en daarom de to-
toeler Hans van Ees uitgenodigd alles
[hitten Binnenkort hoopt men voldoen,
.materiaal te bezitten om in Soerabaja,
en elders sub-dépöts ,in te rich-
j, militairen hebben hierdoor gelegen-
Hid sell iets te organiseren en hoewel dit
La in Batavia nog van recente datum is,
h, reeds nu gezegd worden dat dit denk-
teld in goede aarde is gevallen. Er wordt
m druk gebruik van gemaakt. Voorat in
éeiuhileumweek, toen ieder troepenonder-
ja! een leest wilde maken, heeft het storm
..'oren en het nieuwe onderdeel van Wel-
Amerikaanse soldaten
op Schiphol
Twee vliegtuigen van de American Over-
leas Airways, die, gecharterd door de
Array Air Force, soldaten van New York
jaar Frankfurt vlogen een Skymaster
met 38 man en een Constellation met 43
man - zijn Donderdagmiddag om kwart
voor een onverwacht op Schiphol geland.
De weerberichten waren zo ongunstig dat
nen de reis op de Nederlandse luchthaven
onderbrak. Om half drie zijn de vliegtuigen
raar Frankfurt vertrokken.
EXKELE RIJKSWERKPLAATSEN
WORDEN OPGEHEVEN
Met ingang van 1 December worden de
n;kswerkplaatsen voor vakontwikkeling te
Leiden, Schiedam, Almelo en Arnhem op-
jèeven. Nieuwe werkplaatsen zullen wor
den geopend te Surhuisterveen en Assen
voor de bouwvakken. De werkplaatsen te
Groningen en Emmen worden met cursus
sen voor metaalbewerking uitgebreid.
Ka de reorganisatie zullen cursisten uit
Leiden en omgeving naar Den Haag of
Haarlem gaan, De Schiedammers zullen
op de twee werkplaatsen te Rotterdam
aangewezen zijn. Enschedé zal de taak van
Almelo overnemen en Arnhem zal zijn
cursisten over Nijmegen en Doetinchem
verspreiden.
MIEP HEEFT
succes gehad met de
bloemkoolschotel en zal
daarom nog eens op
bloemkool tracteren.
Tan Mevr. Lotgering-Hillebrand heeft ztf een
wept ontvangen voor een fijne
BLOEMKOOLSOEP
«aak een kleine bloemkool (gekookt) of een
Wtje fijn (behalve 8 kleine stukjes). Laat
tl gr, boter smelten, voeg er 40 gr. bloem en
«fijngemaakte bloemkool bij. Doe er lang
en 3/41. bloemkoolnat en 1/4 1. melk bij en
«tde soep met stukje foelie pl.m. 10 min.
wMjes koken. Voeg de mooie, kleine stukjes
s.oemkool toe, maak de soep op smaak af met
tona, nootmuskaat en zout.
«as van de rauw geraspte bloemkool en
dik pannekoekbeslag eens kleine bloem-
Müoekjes. Goed voor een vleesloze dag,
SLï pltöS'
wunuk vooral eens garnalen bij bloemkool-
n combinatie is heel goed.
Op Zondag zal Miep maar eens fuiven
1 geeft een extra trosje druiven
kW. Centr. Bur. v. d.
Tuinbouwveilingen
(Adv.)
Agenda voor Haarlem
VRIJDAG 15 OCTOBER
8e_®'Concertgebouw: Ledenconcert H.O.V.,
Unii °oenixterrein (Parklaan): Circus Jos.
S'.8,uur- Frans Hals: „Sam Tucker's
i 14 J-' 2'30- 7 en 9-15 uur- Rem'
Sk im "«e re§en kwam", 18 j., 2, 4.15, 7 en
buun Palace: „Naked City", 18 j., 2, 4.15,
«uu.r- Fuxor: „Nocturne", 14 j„ 2,
'ii 1 u' c"y; ..Nacht over Holland",
tJmL 7 en 9i15 uur- Spaarne: „Het
■EJ- met moord", 14 j., 2.30. 7 en 9.15 uur.
ZATERDAG 16 OCTOBER
d^S^uwburg: „Kleine kinderen wor-
Cfrmt t wUr- Phoenixterrein (Parklaan)
Ifljfia» s' 3 en 8 uur. Bioscopen:
S" en avondvoorstellingen.
zijnsverzorging heeft de krachtproef goed
doorstaan.
Pianostemmers naar Indonesië
Het zenden van muziekinstrumenten be
paalt zich in hoofdzaak tot piano's. De NI
WIN zond tot nog toe 18 piano's, vleugels
of minipiano's naar Indonesië. Er zijn nog
tamelijk veel piano's gespaard gebleven en
de NIWIN is thans begonnen deze instru
menten weer in orde te brengen. Een piano
stemmer-reparateur in vaste dienst is aan
de taak begonnen er van te maken, wat er
nog van te maken is. Hij heeft reparatie
materiaal ter waarde van 10.000 tot zijn
beschikking gekregen en zal weldra 'door
nog vier stemmers-technici geholpen wor
den. Men hoopt op deze wijze nog ongeveer
150 piano's welke in militaire cantines
staan, bespeelbaar te maken.
De vraag naar amusement is nog niet
geheel te bevredigen. De film kan hierin
verandering brengen. Het succes van de z.g.
filmjeeps is dan ook £>ij voorbaat verzekerd.
Onthulling Wagenaar-monument. Op 1
November zal te Utrecht op het Servaasbol-
werk het munoment voor de Nederlandse
componist Johan Wagenaar plechtig worden
onthuld.
Georgette in het buitenland. De voor
drachtskunstenares Georgette Hagedoorn is
dezer dagen uit Engeland teruggekeerd na
een succesrijk optreden te Londen.
Zij gaf deze uitvoering in „The lyric Ham
mersmith theater" onder auspiciën van The
British arts council. Zij was de gast van „The
company of four". Haar optreden schijnt de
Engelsen zo goed te zijn bevallen, dat men
bezig is een tournee voor haar te arrangeren.
Op 1 November zal Georgette een tournée
van 10 dagen naar Oslo maken. Dit is de
tweede maal dat zij in de Noorse hoofdstad
optreedt.
Met naam en adres bedrukt
Kantoorboekhandel de ROOIJ
ANEGANG 14 - HAARLEM
(Adv.)
Paul Hoffman, de Amerikaanse administrateur van het Marslmll-plan, is naar Europa gekomen
om vraagstukken betreffende de hulpverlening te bespreken met de verschillende regeringen.
Ilij verblijft thans in Londen, waar hij met Bevin tot een accoord tracht te komen over
beperking van de Duitse ontmantelingen, die volgens Amerikaanse opvatting noodzakelijk is
om de Marshallhulp zo effectief mogelijk te doen zijn.
Buitenlandse belangstelling voor de „Wegenwacht"
Het werk van de Nederlandse Wegen- gele rijders in twee en een half jaar tezamen
wacht trekt ook buiten onze grenzen grote
belangstelling. De „gele rijders", die van
15 April 1946 af aan automobilisten en
motorrijders hun zeer gewaardeerde dien
sten verlenen, hebben zich allengs een bij
zondere populariteit verworven. Automo
bilisten uit de vreemde doen in die waar
dering niet onder. Nadat de Belgen het
Nederlandse voorbeeld hadden gevolgd (er
is daar reeds regelmatig een dertigtal
patrouilles op de weg, tegen 75 in ons land)
is men ook in Frankrijk en in enkele Ame
rikaanse staten, waaronder Californië, gaan
overwegen of men tot instelling van een
dergelijke dienst zal overgaan. Frankrijk
staat daarbij nog in tweestrijd of men
wegenpatrouilles zal kiezen dan wel een
systeem van waarschuwingsposten langs de
weg, van waar uit snel een garage kan
worden bereikt. De instelling van een We
genwacht brengt hoge kosten met zich mee
en men zou daar, gezien de veel grotere
uitgestrektheid, oneindig meer patrouilles
nodig hebben dan in Nederland. Met 75
patrouilles zou men zelfs de toegangswegen
tot Parijs niet behoorlijk kunnen bestrijken.
In de Verenigde Staten heeft men in
September onverwachts sympathie voor
onze Wegenwacht gekregen. Drie officiële
vertegenwoordigers van president Truman,
die per auto door ons land reisden ten tijde
van de inhuldiging van Koningin Juliana,
kregen oponthoud doordat de chauffeur
vergeten had, benzine bij te laden, maar
zagen tot hun verbazing plotseling een
motorrijder verschijnen, die hen geheel
gratis van de nodige brandstof voorzag. Een
dag later kreeg een Amerikaanse generaal
binnen enkele minuten de nodige hulp toen
hij met een defecte auto langs een der
Brabantse wegen stond. De A.N.W.B. mocht
van hen niet alleen een dankbetuiging ont
vangen, maar ook de stellige verzekering,
dat hij de instelling van een Wegenwacht
in de Verenigde Staten voortaan met kracht
zou propageren.
Hier te lande is de Wegenwacht thans
weldra (men verwacht omstreeks half Oc
tober) toe aan het verlenen van hulp in het
honderdduizendste pechgeval van motor-
technische aard. Daarnaast werd in ruim
3000 gevallen geholpen door telefoneren,
het overbrengen van boodschappen en 850
maal bij ongevallen. Bovendien werden in
totaal ongeveer honderd brandjes geblust.
Doordat de Wegenwachten dag in, dag
uit op de weg zijn. leggen zij enorme af
standen af. De A.N.W.B. houdt dat nauw
keurig bij en de statistiek wijst uit dat de
Prijzenbescliikking over
honoraria van architecten
In de Nederlandse Staatscourant is op
genomen een prijzenbeschikking architec
tenhonoraria voor de woningbouw 1948.
Deze beschikking is van toepasing voor de
berekening van het honorarium van archi
tecten voor woningen tot een maximum
inhoud van 500 m3, voor zover het betreft:
a. woningen, te bouwen met steun uit
's rijks kas ingevolge de Woningwet;
b. woningen voor de wederopbouw en
woningen volgens de geldende financie
ringsregeling, voor zover deze woningen
worden opgedragen en uitgevoerd in
groepen van ten minste vijf woningen;
c. particuliere woningen van eenvou
dige aard, voor zover deze woningen wor
den opgedragen en uitgevoerd in groepen
van ten minste vijf woningen.
Uitgezonderd zijn woningen, welke deel
uitmaken van bouwwerken, welke naar
het oordeel van de directeur-generaal van
de wederopbouw en volkshuisvesting
door technische outillage en plan-indeling
een gecompliceerd karakter dragen.
99De hel van Annaherg
Tuchthuisboeven en dwangarbeiders
brengen het „nieuwe goud" naar boven
(Van onze 'correspondent in Duitsland)
Het woord uranium heeft in de Ooste
lijke zóne van Duitsland een slechte klank.
Nog altijd worden in het Russische bezette
gebied arbeidskrachten gemobiliseerd voor
de beruchte uranium-mijnen in het Erts
gebergte, en aangezien het werk in de
mijnen onder primitieve omstandigheden
berg aangelegd, welke gedetineerden ge
dwongen zijn in een mijn te werken, waar
de eenvoudigste voorbehoedmiddelen tegen
ongevallen ontbreken. Langs ladders moe
ten de mijnwerkers een paar honderd me
ter onder de grond afdalen. Er wordt droog
geboord, zodat de meesten van hen ten
gevolge van de stof, longziek zijn. De rub-
berpakken, waarin zij werken, zijn meestal
moet w°rden verricht en de betaling veel stu£ T«d gëwSKs
tp WPnsptl nuprlaaf k hp aantal norcrainn J
314 millioen km hebben gereden. Over
enkele maanden zal men een afstand heb
ben bereikt van honderd maal de aarde
rond.
De Vraag is gesteld waarom men voor de
Wegenwacht eigenlijk geen auto'tjes heeft
aangeschaft in plaats van motoren. De
A.N.W.B. heeft die kwestie rijpelijk over
wogen, maar tenslotte toch aan motoren de
voorkeur gegeven, waarbij men zich mede
heeft laten leiden door de jarenlange er
varing met de Wegenwacht in Engeland.
Motoren zijn gemakkelijker hanteerbaar,
buitengewoon geschikt om veel materiaal
op te bergen en bovendien veel goedkoper
in het gebruik.
MILITAIRE BEGROTING DER V. S.
Welingelichte kringen hebben een uit
breiding van de begroting voor de Ameri
kaanse verdediging voorspeld. De gewa
pende diensten zouden het vrijwel onmo
gelijk achten de toekomstige uitgaven bin
nen de grens van 15 milliard dollar te hou
den, welke door Truman is gesteld. Men
noemt een eventuele kostensom voor wa
penen voor Amerika zelf en voor West-
Europa van twintig milliard dollar voor het
jaar van 1 Juli 1949 tot 30 Juni 1950.
te wensen overlaat, is het aantal personen,
dat zich vrijwillig ter beschikking stelt,
uiterst gering. Het gevolg is, dat de Russen
zich bedienen van krijgsgevangenen en
tuchthuisboeven en van dwangarbeiders,
die zij door hun geheime politie in heel
Oost-Duitsland en in de Oostelijke sector
van Berlijn onder allerlei voorwendselen
laten arresteren en naar het mijngebied
deporteren. Wie in handen der Russische
politie valt, moet rekenen, dat hij in een
van de streng bewaakte kampen op de hel
lingen van het Saksisch-Boheemse Erts
gebergte terecht komt en wordt ingedeeld
bij een van de ploegen, die in de onder
aardse gangen van het gebergte de begeer
de delfstof uit de stenen houwen.
Het voornaamste uranium-gebied, aan
geduid met de geheimzinnige naam „object
O 2" strekt zich uit rondom het vroegere
yadium-bad Oberschlema tussen Zwickau
én Aue. De „Neue Zeitung", die reeds her
haaldelijk berichten publiceerde over de
uranium-mijnen in dit gebied, brengt enige
nieuwe, interessante bijzonderheden over
de wijze, waarop de Russen in „object O 2"
uranium winnen. Terwijl aan de Tsjecho-
slowaakse kant van het grensgebergte
hoofdzakelijk gevangenen zijn tewerk ge-
ïld, bestaan de mijnwerkers in Saksen
voor het grootste gedeelte uit dwangarbei
ders, wier aantal op 1200 tot 1300 wordt
geschat. Deze dwangarbeiders werken in
de onderaardse mijnen; 700 tot 800 Duitse
en Russische werklui en employés houden
toezicht, verzorgen de administratie en
verrichten het werk boven de grond.
Het eens vriendelijke en comfortabele
Oberschlema is langzamerhand een grauwe
afstotelijke mijmverkersstad geworden.
Op de wandelpromenaden liggen grote
steenhopen, afval, afkomstig uit de mijnen.
Op verschillende plaatsen zijn electrische
toestellen geïnstalleerd, waarmede naar
nieuwe uranium-aders wordt gezocht. Het
Kurhaus is herschapen in een fabrieksge
bouw; de nu- kale gezelschapszalen zijn
ingericht als werkplaats en kantoor.
De Sovjet-Russische directeur Daniela
heeft een staf van Duitse medewerkers on
der zich, waartoe de leider der SED, Win-
disch, en de voorzitter van de communis
tische vakvereniging, Schubert, behoren,
die de samenstelling der mijnwerkersf)loe-
gen controleren en er mede belast zijn vol
gens het Stachanow-systeem het tempo en
de omvang der productie op te schroeven.
De vrijwill'ge Duitse medewerkers verdie
nen 800 tot 1400 Mark per maand, zij ont
vangen bovendien extra-levensmiddelen
en van tijd tot tijd een zogenaamd Stalin-
pakket, alcohol en cigaretten. De arme
drommels, die het gevaarlijke werk in de
mijnen doen, worden daarentegen afge
scheept met een paar honderd mark. De
twee flessen brandewijn, die hun als maan
delijks-rantsoen waren beloofd, zijn sedert
December 1947 niet meer verdeeld. Ook de
dagelijkse levering van 250 gr. melk en 100
gr. kaas, die hun volgens het contract zijn
toegestaan, hebben zij sedert Maart niet
meer gekregen.
Een speciale Duitse politie onder com
mando van commissaris Rössel, die zijn
bevelen ontvangt van majoor Woroschin,
de commandant der NVD geheime politie,
bewaakt de arbeiderskampen en zorgt voor
de orde en rust. Deze Duitse mijnpolitie
maakt ook jacht op vluchtelingen en heeft
het recht als afschrikwekkende maatregel
de familieleden der deserteurs in hechtenis
te nemen en op te sluiten in de mijnwer
kers-gevangenis te Buchholz. Aangezien
deze gevangenis meestal tot de laatste cel
is bezet, zijn twee strafkampen bij Chem
nitz en bij Zwickau ingericht. Voor bijzon
der zware gevallen (sabotage, anti-
Sovjetische propaganda, insubordinatie of
geweldpleging) is een strafkamp te Anna-
rheumatiek veroorzaakt. De exploitatie van
het gehele uranium-gebied in het Ertsge
bergte is opgedragen aan de Russische
„Wisrnut-A.G.". Zij hefft in totaal onge
veer 8000 Duitsers in haar dienst. In heel
Saksen en Thüringen spreekt men, als men
het over het gebied van de uranium-mijnen
heeft, van de „hel van Annaberg".
Vijf ministers van Financiën zullen
de kosten der Wesf.Europese
defensie bespreken
Zoals reeds eerder gemeld zullen Zondag
de ministers van Financiën van Groot-
Brittannië, Frankrijk en de Beneluxlanden
te Parijs bijeenkomen. Aangenomen mag
worden dat de ministers zich een idee zul
len vormen in hoeverre coördinatie van de
defensieplannen der West-Europese mo
gendheden van invloed zal zijn op de natio
nale begrotingen.
Sir Stafford Cripps is door Montgomery
en lord Tedder volledig op de hoogte ge
steld van hetgeen voor de defensie van
Engeland en de West-Europese Alliantie
noodzakelijk is.
Men meent te weten dat ook de andere
ministers van Financiën door hun militaire
raadgevers op de hoogte zijn gesteld.
AMATEUR-DETECTIVE HAD SUCCES
De eigenaar van een pakhuis in de Gouw
straat te Rotterdam heeft als amateur
detective succes gehad. Toen er voor de
tweede maal in acht dagen tijd in het
pakhuis was ingebroken en voor een grote
waarde aan lood en koper was gestolen,
ging hij de volgende morgen zelf aan het
speuren. Eerst ontdekte hij voetsporen
in de mulle grond bij zijn pakhuis, waar
van er enkele een afwijking vertoonden.
Bij de klinkerbestrating gekomen zou hij
het spoor bijster zijn geraakt, ware het
niet, dat er kleine koperdeeltjes op straat
lagen, die de inbrekers bij het wegvoeren
van de buit hadden verloren. Hij volgde
deze tot hij een bakfiets met twee jonge
mannen zag. Hij deed het voorkomen, alsof
hij naar een gouden ringetje zocht, dat zijn
dochtertje verloren had, boog zich diep,
onderzocht zo de schoenen van het tweetal
en ontdekte toen bij een hunner de afwij
king, die overeen kwam met het voetspoor.
Hij waarschuwde de politie, die de jonge
mannen arresteerde. Zij bleken inderdaad
de inbrekers te zijn.
Zo tussen Maart en Mei bloeien de bol
len. Dat wil zeggen, dan kan men ze be
wonderen in de volle grond. Maar wie de
hyacinten, narcissen en tulpen reeds en
kele maanden eerder in bloei wil zien,
neme maar eens een kijkje in de trekkas
sen, of brenge een bezoek aan de grote
Kersttentoonstelling, die ieder jaar in Lisse
wordt gehouden; dan waant hij zich, on
danks de snijdende Noordooster buiten en
ijs en sneeuw, allicht in de lente!
Het kunstmatig in bloei brengen van
bolgewassen is een vrij kostbaar proces. In
de glazen trekkassen gaat heel wat warmte
verloren.
In Noordholland, waar men op het ge
bied van mechanisatie in de bloembollen
teelt immer buitengewoon actief is, heeft
men proeven genomen met het broeien bij
kunstlicht. Deze proeven werden genomen
I niet in een speciaal gebouwde kas. maar in
een gewone schuur, een gladiolendrogerij.
I Het gebouw werd door middel van hout
vezelplaten geïsoleerd tegen warmteverlies
en was geheel van het daglicht afgesloten.
De zogenaamde trekbakken werden op
tafels geplaatst, waarboven gloeilampen
hingen met een sterkte van 90 Watt per
vierkante meter, die negen uur per etmaal
brandden. De proeven werden genomen
met Krelage's Triumph, welke na zeven
tien dagen begonnen te bloeien. Het resul
taat was, vergeleken met dat van een der
gelijke partij uit de kas afkomstig, uitste
kend. De kwaliteit was beter, het aantal
achterblijvers geringer.
Een andere proef, met de langzamer
groeiende tulpensoort Bartigon, leidde tot
dergelijke resultaten.
Het gaat bij deze proefnemingen hoofd
zakelijk om de vraag of het nieuwe systeem
een besparing betekent, niet alleen met het
oog op de bouw van kassen met stook
inrichtingen, maar ook wat betreft de ver-
vvarmingskostcn.
In Philips Technisch Tijdschrift komt de
heer R. van der Veen (de proeven werden
genomen in samenwerking met het Philips
Laboratorium) tot de conclusie, dat de kos
ten per dag per vierkante meter trekkist
bij het verlichtingssysteem bedragen
0.044, terwijl de kosten voor een olie
stookinrichting 0.104 en voor een met
vaste brandstof gestookte trekkas 0.051
zouden bedragen.
Men dient daarbij in aanmerking te ne
men, dat deze cijfers betrekking hebben
op de zeer zachte winter van 1947/1948;
bij lagere temperaturen rijzen natuurlijk
ook de verwarmingskosten. Bij de trekkas
sen met hun glazen opbouw is dan het
warmteverlies uiteraard veel groter dan in
een geïsoleerde schuur.
De proeven, welke worden genomen on
der leiding van de heer Van Geel, de licht—
technicus van de Rijkstuinbouwvoorlich-
tingsdienst te Hoom, genieten de bijzonde
re belangstelling van het bloembollénvak.
Bij welslagen zouden ze een ommekeer in
het broeiproces kunnen betekenen. De ge
meente Boven karspel, waar de proeven
plaats hebben, heeft reeds haar medewer
king verleend, zodat ze kunnen worden
voortgezet, en het Centraal Bloembollen
Comité heeft voor dit jaar een subsidie
verleend en een afgevaardigde in de Ad
viescommissie benoemd.
LONDEN HEEFT EEN NIEUWIGHEID
(Van onze correspondent te Londen)
De uitlening van gramofoonplaten door
openbare leeszalen, waarmee men in Lon
den als experiment begonnen is. zal waar
schijnlijk ook voor Nederland wel een nieu
wigheid zijn. De primeur van het hele ge
val heeft de bibliotheek van Westminster,
die midden in de parlementsbuurt ligt.
Daar kan men op dezelfde voorwaarden
als waarop sinds jaar en dag boeken wor
den uitgeleend en dat is kosteloos te
kust en te keur gramofoonplaten mee naar
huis krijgen.
In een aparte zaal bevinden de platen
zich overzichtelijk ingedeeld in grote vier
kante vakken, waarin de liefhebbers mogen
rondsnuffelen om het begeerde te bemach
tigen. Men beschikt op het ogenblik over
zesduizend platen van alle belangrijke
muziekwerken. Het ligt bovendien in de
In zijn boek „Naar wereldvrede" geeft Henry Wallace
blijk van oprechte democratische gezindheid
Bij de uitgeverij Andries Blitz is verschenen
het boek Naar wereldvrede" van Henry
A. Wallace, vice-president in het laatste kabi
net van Roosevelt, leider van de Progressieve
partij in de V. S. en presidentieel candidaai,
maar bovenal de man die Amerikaans-Russische
toenadering zoekt op basis van erkenning en
herstel der door beide landen gemaakte fouten.
Het is een zeer belangwekkend boek.
Niet, omdat de weg naar wereldvrede die
door Wallace wordt aangegeven op het
ogenblik veel kans zal hebben tot het doel
te voeren, maar omdat het een zeer duide
lijk inzicht geeft in de veel omstreden fi
guur van Wallace zejf. En zonneklaar
blijkt uit zijn geschrift, dat Wallace een
eerlijk man is, die het met overtuiging
opneemt voor de „verworpenen der aarde".
Zo eerlijk, dat hij de morele moed heeft
gehad alle consequenties te trekken uit zijn
democratische ethiek. Wanneer hij zegt:
„Vrijheid voor allen", dan bedoelt hy ook
wex-kelijk allen. Hij bedoelt daarmee ook
burgerrechten voor de negers en grotere
economische onafhankelijkheid voor de
arbeiders. Wanneer hij de maatschappij
aanvalt waar ongebreidelde conjunctuur-
verschillen de meest ellendige excessen
met zich mee brengen en betoogt dat deze
alleen kunnen worden voorkomen door
samenwerking en medezeggenschap van
alle bevolkingsgroepen, niet alleen op
staatkundig maar ook op economisch ge
bied, dan is dat een essentieel democra
tische theorie.
Samenwerking bovenal
Het kernpunt in de levensbeschouwing
van Wallace is niets anders dan dat samen
werking constructiever is dan strijd. En
volgens hem moet die samenwerking zich
uitstrekken ook tot groepen die zo op het
oog misschien andere belangen hebben dan
zij die materieel of politiek in een gun
stige positie verkeren. Hij acht dat een
politiek, die op korte termijn offers zal
vergen, maar op de lange baan de enige
logica herinneren wij ons zijn ethische en
zéér liberale stelregel: „Ik zou geen slaaf
maar ook geen meester willen zijn".
Wanneer men in Amerika zo'n man met
rotte tomaten en eieren bekogelt en hem
communist noemt, dan geeft dat blijk ten
eerste van een volmaakt gebrek aan de
tolerantie die de essentie behoort te zijn
van een liberale democratie en ten tweede
van een even groot gebrek aan politiek
onderscheidingsvermogen, dat een van de
treurige kenmerken is van domme massa
hysterie.
Beschouwen wij Wallace's politieke theo
rieën op de keper, dan zijn zij bij uitstek
consequent-liberaal. Zij economische theo
rieën zijn op z'n hoogst zeer gematigd
socialistisch. Een mengsel dat verder ligt
van alle extremisme zouden wij ons op
het ogenblik moeilijk kunnen voorstellen.
De filosofie van Franklin D. Roosevelt, een
zeer populair man, is er bovendien zeer
aan verwant.
Onduidelijke remedie
Natuurlijk ligt de voornaamste reden
van de antipathie tegen Wallace in zijn
visie op het Russische probleem en zijn
samengaan met crypto-communisten, die
deze idealist voor hun rode karretje heb
ben gespannen. Wat het eerste betreft moet
men zeer wel in het oog houden dat een
vrede-lievende oplossing (wanneer zij
mogelijk is en niet van één zijde met opzet
gesaboteerd wordt) verre te prefereren is
boven een gewapend conflict. Het is dus
altijd verstandig te luisteren naar iemand
die zegt de weg naar zo'n oplossing te
weten. Niettemin is het te betreuren dat
Wallace hoe helder en scherp-omlijnd
hij de fouten van het maatschappelijk
bestel ook weet te zien op het ge
bied van de practische remedie de zaken
wel v/at al te eenvoudig stelt en zich her
haaldelijk schuldig maakt aan demagogie.
Tragische figuur
Een veel ernstiger verschijnsel is zijn
relatie met de linkse extremisten. Door de
verbittering om zijn miskenning en zijn
vruchtbare zal zijn. En by deze rationele haast om te redden wat er te redden
Henry A. Wallace.
valt, is hij trouwens niet alleen in
verkeerde handen gevallen, maar lijkt
het er veel op dat hij willens en wetens
zijn ogen sluit voor veel wat er in de tota
litaire Sovjet-staat gebeurt, dat regelrecht
indruist tegen zijn eigen principes. Dat is
wat hem in onze ogen het meest compro
mitteert. Het is diep tragisch dat eer, man,
die wanneer hij met redelijke en oprechte
argumenten was bestreden, door zijn
nobele en humane principes veel goeds
had kunnen bereiken, nu wordt misbruikt
in een gewetenloos spel om de macht.
Daarom is dit boek vooral belangrijk.
Omdat het een ernstige waarschuwing be
tekent tegen de resultaten van de verwor
ding der democratische begrippen, die nu
maar al te vaak gesignaleerd kan worden.
Het gebrek aan respect voor de mening
van een ander, de onwil om zelfs maar te
trachten iets van zijn standpunt te begrij
pen. De meedogenloze haast misschien
gebaseerd op vrees om iemand in te
delen in de hokjes „vriend" of „vijand"
met alle maatschappelijke gevolgen van
dien. W. L. B.
bedoeling om bij elke plaat een miniatuur
partituur te verstrekken, maar de collec
tie hiervan is nog niet compleet.
Er wordt dus alles gedaan om het mu
zikale begrip van het publiek te vergroten.
De uitlening was reeds dadelijk een succes.
Na twee weken hadden "zich reeds meer
dan 300 personen laten inschrijven, waar
van er 153 meer dan duizend platen leen
den.
Hieronder waren 35 symphonieën, elf
volledige opera's, 22 instrumentale con
certen, zeven koorwerken, zeven kamer
muziekstukken en twee reeksen zang
nummers. De populairste componisten
bleken te zijn: Brahms, Beethoven, Mozart
en Tsjaikowski en van de opera's waren
die van Puccini, Verdi en Wagner het
meest in trek.
De leiding van de discotheek is zeer opti
mistisch over de zorg, die het publiek aan
de platen zal besteden. Mensen die naar
Beethoven wensen te luisteren, worden
geacht een hoge mate van verantwoorde
lijkheid te zullen bezitten. Natuurlijk is
iedereen aansprakelijk voor beschadiging
van platen. Wanneer er iets mee gebeurt,
moeten ze vergoed worden. Reeds eerder
hebben andere leeszalen platen aan clubs
of aan muziekkringen uitgeleend en hun
ervaring is bemoedigend. Men hoopt van
veel gevraagde platen een grotere verza
meling aan te schaffen. Voor het zover is
zal de jongedame achter de toonbank nog
vaak moeten zeggen: „Het spijt me,
„Die Zauberflöte" is niet thuis...."
Uitslag veilingen
Uitslag van de verkoping Donderdag in het
Notarishuis te Haarlem gehouden:
Perceel Donkere Spaarne 18 zw./rd. Haark
lein f 7000, koper J. W. Heuperman qq.
Perceel Korte Dijk 15, Haarlem f4300, ko
per W. van Oosten qq.
Perceel Sumatrastraat 32, Haarlem f4800,
koper W. J. Nachtegaal qq.
Perceel Javalaan 59, Heemstede f4600,
koper H. M. Franken qq.
Perceel Scheldestraat (bouwterr.), Heem
stede f5350, koper F. Wildeboer.
Perceel V. Wickevoort Crommelinlaan,
Bloemendaal (bouwterrein) f8600, koper F.
Wittgrefe.
Perceel Herenweg 215, Heemstede, bouw
terrein nabij de Herenweg, Heemstede
f33.100, koper R. Stierman qq.
Perceel Zandvoortselaan 6, Zandvoort, niet
verkocht.
Perceel Oranjestraat 166, Haarlem, niet
verkocht.
Perceel Thomsonlaan 21, Haarlem f6490,
koper J. Reinalda.
Perceel Maraisstraat 13, Haarlem f3250,
koper Th. J. P. Schaap.
Perceel Klarenbeekstraat 69 zw. cn rd.,
Haarlem f 4000. koper J. P. H. Halstein.
Perceel Kritzingerstraat 11, Haarlem f 3125,
koper J. W. Heuperman qq.
Perceel Lange Hofstraat 12 a, Haarlem
opgehouden.
Perceel Lange Hofstraat 12 b, Haarlem
opgehouden.
Perceel Lange Hofstraat 14, Haarlem
f2900, koper T. Wierts.
Perceel Morinnesteeg 12, Haarlem, niet
verkocht.
Perceel Cornelissteeg 10, Haarlem, niet
verkocht.
Perceel Fabriciusstraat 34. Haarlem, niet
verkocht.
Het exploitatietekort van de Czaar
Peterfeesten in Zaandam bedraagt f22.788.
Dit tekort wordt gedekt door f 2800 aan giften
en het garantiefonds van f 20.000.
