OLD CLOTHES NEW
Lierdag
,enduizenden boeken
liggen te wachten op lezers
van
Ckefarine 4
De Westelijke economische
samenwerking schrijdt voort
Engeland wacht op de Koninklijke baby
30 OCTOBER 1948
IJ MUI DER COURANT
,r bijzonderheden over de boekenschat
1 Iftiaarlemse Stadsbibliotheek
1 is ook nog de muziekafde-
T'stads-Bibliotheek, toe te schrij-
'ri0 l wat verborgen ligging aan de
bibliotheek bevat muziek
.JjOOft srr\r\T» iorloro i
m instrument en voor iedere in-
'*S, combinatie, ook orgel- en
fe Vakmusici en studiosi, maar
'"Sen, hebben hun weg hierheen
•rhaüd gevonden.
.angers komen boeken over mu-
festpartituren lenen. Het blijkt
b "„fJi steeds, dat deze rijke a£-
T, veel groter aantal muziekmin-
-st met het bestaan van deze bi-
*aa op de hoogte is, zou kunnen
Haarlem is een stad, waar veel
6 ifjiin en waar de muziek in al-
^SrmeQ druk beoefend wordt.
^(aas-Bibliotheek, waar men van
c' -ar een mooie collectie historische
'■sr°Vre werken beschikt, wordt er
aan gehecht deze traditie voort
Het historische bezit wordt dan
!ïSi aangevuld met werken, die de
(■Sens op de hoogte houden van de
r seschiedenis. In dit verband wer-
hiwriike boeken opgenomen over de
^iedenis, achtergrond en feiten van
vjjjle °^r°^/erei(j"( waarin Sumner
geschiedenis van de laatste 30
«meer dan 80 landen in en buiten
«behandelt, geeft een goed beeld
:C jlgenwoordige wereldtoestand in
:JaS Politieke' culturele en econo~
,risdenStads-Bibliotheek rijk aan
'levensbeschrijvingen en dagboeken
Laitslieden, vorsten, kunstenaars en
;5apsmensen op ieder gebied Het
Spulair zijn op het ogenblik wel
iao^es van Churchill en de dagboe-
Goèbbels en Ciano.
*.i slechts enkele flitsen uit de boe-
'S in 1948 van de Stads-Biblio-
Het zou te ver voeren omschrijvin-
-even van boeken en naslagwerken,
/foKïoH van kunst en letteren,
•tüoiue i»jvhologie, natuurweten-
Z, huisvlijt enz. Nierden aangekocht,
vmkele maal is de Stads-Bibliotheek
ujXhg belangrijke geschenken te ont
ij.',-. Zo werd enige maanden geleden
!ffc Engelse regering de nieuwe druk
^ncvclopaedie brittannica" ge
in een werk ter waarde van 750.
.y ander mooi geschenk zond de Zwit-
L-reaenng: enige tientallen boeken over
Lffje kunst, cultuur en geschiedenis.
i^er democratisch land is het een
Ijjelang, dat de bevolking een inzicht
ujn het' streven van andere volken.
%e bereizen van andere landen, be-
daartoe geen beter middel dan het
J, van boeken over zeden en gewoon-
7 levensbeschouwing en geschiedenis
a andere volken.
Sarmate men meer van elkaar afweet,
,'Ljjt er verruiming van gezichtsveld,
bordeel verdwijnt, waardering en zelfs
-inwerking worden mogelijk.
Het Unesco-werk.
3> Unesco erkent het belang van biblio-
en vindt hun taak tot bevordering
volksontwikkeling een essentiële
"ta'ge tot wederzijdse erkenning en
kering der volken. Vandaar dat de
•--coverleden jaar een aparte sectie voor
kieken heeft ingesteld. Van deze
>'ie is het voorstel uitgegaan een aantal
■it bibliothecarissen uit de 41 landen,
ïbij de Unesco zijn aangesloten, samen
Ikengen. Dit is gedurende de afgelopen
■ltSsptemberweken in Engeland geschied,
üvsrlegenwoordigers uit 22 landen zijn
c een werkconferentie bijeen geweest,
liaden, waar het Openbare. Leeszaal-
a het beste ontwikkeld is, hadden
r:ang, en daar het propageren van de
nationale gedachte in de opzet lag,
«ibovendien voorkeur gegeven aan die
welke in de oorlog het zwaarste
Ün hebben onder de excessen van be-
nationale gedachten. Frankrijk,
Italië en Nederland werden derhalve
r;pwoordigd door vier deelnemers
arran een assistente aan de Haarlemse
•Bibliotheek). De overige deelnemers
:«n uit Scandinavië, Zwitserland, de
s-Europése landen en verder uit de an-
wreiddelen.
lezingen en discussie-groepen werden
'irverpen. van bibliotheekbeleid aan de
gesteld, waarbij vele urgente en ge-
rjehappelijke vraagstukken naar voren
men en gedeeltelijk opgelost konden
da.
plannen voor internationale samen-
^ag werden besproken, o.a. uitwisse-
HtÉ
Dit bestanddelen van Chefarine „4" zijn elk
hl voorstuk al beroemd voor het bestrijden
raiware hoofd- en andere pijnen, tegen griep
n verkoudheid. Maar tezamen in éên tablet
istoigd werken ze nog beter. Ook in dit
N dus: Eendracht maakt macht!
iwmmuMivmxe
fijnen en griep - 20 tabletten f 0.75
(Adv.)
Merscheiding voor het
Wet in Indonesië
^ïoainklijk Besluit is de onderschei-
renetster Oost-Azië 1942—1945" in-
- Dit ereteken kan ook posthuum
•«I worden.
f-sstaat uit een zespuntige ster. Elke
ster stelt een vlam voor. Deze
komen uit een zich aan de voor-
j'-j -iet midden van de ster bevindend
^®met een vlammende zon. Èr om-
iiaan de woorden: „De geest over-
van de ster vermeldt de
,Maart 1942—Oost-Azië
gtus 1945".
~lfete^en worc*t gedragen aan een
^jnrood zijden lint met in het mid-
verticale goudgele strepen.
'rijzen
van kolen en zeep
^■Rectoraat-generaal van de Prijzen
i®1 ,öat de ingangsdatum van de
^f^eringsverklarïng aangekondigde
tsuj Van kolen en zeep nog i
orden bekend gemaakt.
ling-van wetenschappelijke geschriften en
uniforme regelingen voor bibliotheektech
nische en financiële problemen.
In vergelijking tot andere landen bleek,
dat het peil van de Nederlandse Openbare
Leeszalen en Bibliotheken hoog ligt, wat
het gehalte der boeken betreft, maar dat
de Nederlandse overheid ver achterblijft
bij de steun, die vrijwel alle andere landen
hun bibliotheken geven.
ONDERSCHEIDING VAN EX-KEIZER
NAAR ENGELAND TERUG.
Ex-keizer Wilhelm van Duitsland was
Ridder in de Orde van de Kouseband. De
kostbare versierselen van deze orde bevon
den zich in de boedel van de ex-keizer,
welke thans tot het vijandelijk vermogen
behoort. Deze versierselen worden volgens
de reglementen der orde aan de dragers
slechts voor hun leven in bruikleen ver
strekt. Zij blijven echter het eigendom van
het hoofd der orde, de koning van Enge
land. Zij moeten na de dood van de drager
worden teruggegeven. Dit is thans geschied.
Tot de versierselen der orde behoren een
blauw fluwelen kouseband, waarop met
gouden letters het devies der orde „Honi
soit qui mal y pense" is aangebracht, twee
sterren met briljanten, een hanger met
ster, versierd met briljanten, een degen
met gouden gevest en een' staatsiegewaad
met steek.
Nood der gepensionneerden
Toeslag gevraagd
De Bond van gepensionneerden bij Spoor
en Tramwegen heeft, nadat in een verga
dering besprekingen waren gehouden over
de vermindering van de subsidie van het
rijk op het levensmiddelenpakket en de
daaruit voortvloelènde stijging der prijzen,
een motie aangenomen, waarin aangedron
gen wordt op verhoging der pensioenen.
Overwegende, dat onze volksvertegen
woordiging unaniem de mening is toege
daan, dat de verhoging van de pensioenen
met een toeslag, reeds vóór deze aangekon
digde vermindering van subsidies op de
eerste levensbehoeften, minstens 35 pet.
moest bedragen om enigszins aan de ver
hoogde levensstandaard van 100 pet. aan
passing mogelijk te maken is de vereniging
van oordeel, dat de regering, in hoofdzaak
om financiële redenen aan het ingenomen
standpunt van 25 pet. toeslag op de pen
sioenen (in de jaren 19221945 verleend)
met een maximum van 500 gulden star en
stijf blijft vasthouden, welk standpunt ge
heel in strijd is met de opvatting in deze
aangelegenheid van ons ganse Nederlandse
volk en dus zeer on-democratisch maar
ook in christelijk-sociaal opzicht niet "te
verdedigen is.
Gevraagd wordt de toeslagen meer
overeenstemming te.brengen met de sterk
verhoogde levensstandaard.
De nieuwste Amerikaanse personenauto, de Nash 1949, is zo uitgerust dat men „met een
enkele handgreep" de zes Zitplaatsen in drie comfortabele bedden veranderen kan. Wie z
slaapwagenbezit, heeft dus eigenlijk zelfs geen huis meer nodig.*
Effecten- en
Geldmarkt
Vermoedelijk is de groeiende Ameri-
kaans-Europese eensgezindheid een der
redenen waarom de effectenbeurzen deze
week een gunstiger aspect toonden. De
Marshallhulp wordt met kracht voortgezet.
Engeland ontvangt thans een lening van
310 millioen tegen een rente van 2V2
die in 1952 ingaat, hoewel pas in 1956 met
de aflossing begonnen behoeft te worden.
Zijn èr volgens beide partijen geldige over
wegingen, die het gewenst maken de
leningsvoorwaarden te vergemakkelijken,
dan is ook dat mogelijk, waaruit wel blijkt
dat men van Amerikaanse zijde het econo
misch herstel in Europa zo veel mogelijk
wil bevorderen. Behalve Engeland, krijgen
ook Frankrijk, Italië, Denemarken en Ne
derland dollar leningen; ons land voorlopig
"0 millioen, Indonesië 15 millioen, ter
financiering van kapitaalgoederen. En dat
het de Amerikanen ernst is met de recon
structie van ons werelddeel, blijkt ook wel
uit de geldleningen, welke de Wereldbank
aan Oost-Europa (Polen, Finland, Oosten
rijk, Tsjecho-Slowakije en Joegoslavië) zal
verstrekken teneinde daardoor de uitvoer'
naar West-Europa te vergemakkelijken.
Ook ten aanzien van de Benelux heeft dr.
Valentine de toezegging gedaan dat Ame
rika aan het welslagen van de tot stand
gekomen overeenkomsten zo veel mogelijk
zal medewerken.
Voorts is voor de naaste toekomst van
ons werelddeel van betekenis dat het Britse
Gemenebest, dat enige tijd geleden door
het emancipatiestreven der Dominions
scheen uiteen te vallen, zich opnieuw heeft
'geconstitutioneerd, niet alleen om een al te
grote Europese afhankelijkheid Wan Ame
rika te voorkomen, maar ook om tegen de
Russische aggressie zo sterk mogelijk te
staan en zo mogelijk iets van de oude
glorie van het trotse Albion te doen terug
keren. Het kan niet worden ontkend dat de
economische positie van Engeland de laat
ste tijd sterker geworden is en hoe meer
zijn politieke status door onderlinge samen
werking der Dominions wordt verstevigd,
hoe beter zulks voor de overige staten van
West-Europa is.
Zo zijn er dus zonder twijfel aanwijzin
gen die de hoop voeden dat langzamer
hand de moeilijkheden en tegenstellingen,
welke er als gevolg van de oorlog ontston
den, zullen kunnen worden overwonnen.
En hierbij is het ook van belang dat voor
eerst aan de bestaande valutaverhoudingen
niet zal worden getornd.
Dr. Valentine heeft dezer dagen ver
klaard dat er vooreerst ook geen reden is
om een devaluatie van de Gulden te over
wegen en ook de geruchten over een zoda
nige manipulatie met de Zwitserse Franc
zijn categorisch tegengesproken. De Gulden
is trouwens de laatste tijd in het vrije ver
keer wat ïn waarde gestegen. De dollar
daalde van 6.25 tot 5.15, het Engelse
Pond, dat tegenover de Dollar ook zelf ap
precieerde, daalde van 14.77 tot 13.93,
de Belgische Franc van 12 Vz tot 10 cent,
waaruit men mag afleiden dat ook in het
buitenland het vertrouwen in de herstel
mogelijkheden van ons land toenemen. De
recente mededelingen der regering over de
afschaffing der subsidies op levensmidde
len, waarvan een prijsstijging voor enkele
artikelen en een loontoeslag het gevolg
zullen zijn, wijzen erop dat alles gedaan
Sportliteratuur
Onder de titel „Zeventien Olympische da
gen" geeft M. J. Adriani Engels een over
zicht van het verloop der Spelen in Londen.
Als journalist heeft hij vele wedstrijden
bijgewoond, Nederlandse dames en heren
overwinningen zien boeken, doch het was
hem niet mogelijk door de grote afstanden
op de acht plaatsen, waar gestreden werd,
tegenwoordig te zijn. Foto's verluchten het
lezenswaardige boekje, dat uitgegeven is
door J. J. Kuurstra te Amsterdam.
Niet iedereen is in de gelegenheid des
morgens de ochtendgymnastiek per radio te
volgen en toch voelen velen behoefte een
kwartiertje aan lichamelijke ontwikkeling te
wijden. De leraar van de radio-ochtend-
gymnastiek Ab- Goubitz heeft een boekje
samengesteld, getiteld „Staat u klaar", waar
in hij zowel voor dames als voor heren een
aantal oefeningen geeft. „Staat u klaar" is
uitgegeven door Uitgeverij voorheen Van
Ditmar, Amsterdam en Antwerpen.
wordt om een nieuwe inflatie te voorkomen
hetgeen tenslotte alleen mogelijk is wan
neer de uitgaven der staatshuishouding
dermate worden besnoeid, dat de thans toe
gezegde belastingverlaging voor de bedrij
ven (door een gewijzigde fiscale winstbe
rekening) niet door nieuwe heffingen wordt
vervangen. fl
Hoewel op de' Amsterdamse beurs de
omzetten uiterst gering blijven, was de
stemming deze week zienderogen beter,
ondanks het rumoer rondom de afgetreden
voorzitter van de Vereniging voor de Ef
fectenhandel en de liquidatie van de Fa.
Kerkhoven Co., een der oudste en hoogst
aangeschreven beursfirma's. Dat de Com
missiehuizen zelve onmiddellijk voorstellen
hebben ged?in om ook de effectenfirma's
onder controle te stellen, bewijst wel hoe
zeer men in die kringen overtuigd is dat
deze calamiteit heel de fondsenhandel kan
schaden. Overigens is er geen enkele reden,
in de déconfiture van genoemde firma en
de onoirbare handelingen van een zijner
firmanten heel de geld- en fondsenhandel
te betrekken, evenmin als de wandaden van
een corrupt ambtenaar de ambtenaarstand
als zodanig mogen worden aangerekend.
Gevallenen-herdenking
te Hoofddorp
Op Donderdag 11 November om half vier
wordt op de Nieuwe Algemene Begraaf
plaats te Hoofddorp een herdenking van
de gevallenen georganiseerd.
Op deze herdenking zal het woord wor
den gevoerd door mr. J. F. Jansonius, bur
gemeester van Haarlemmermeer en rector
Drost van Amsterdam.
Het Hoofddorpse Fanfare-gezelschap
..Excelsior" zal toepasselijke muziek ten
gehore brengen.
Manschappen van de Nederlandse lucht
macht zullen bij de graven van de' Neder
landse militairen en neergeschoten Britse
vliegers de erewacht betrekken.
Over Muziek
KAN EEN HUISVROUW
NOG RONDKOMEN?
Het is meestal een hele toer de eindjes aan
elkaar te knopen. Als je hoort wat een huis
houden tegenwoordig kost
Maar toch kunt U wel bezuinigen. Let aller
eerst op de kwaliteit. Dat is het belangrijkste-
Koop betere waar en spaar bovendien geld.
U krijgt van elke tien gulden, die U aan de
Gruyter's artikelen besteedt, één gulden weer
terug. Week "in. week uit. Altijd. Daar kunt
U mee rekenen.
(Adv.)
Zal het een „Prince of Wales" zijn
Binnen zeer korte tijd zal Prinses Eliza
beth van Engeland haar eerste baby <er
wereld brengen.
Het is sedert 1886 niet meer voorgeko
men, dat o» Buckingham Palace in Londen
een koninklijke baby geboren werd. In dat
jaar werd prinses Patricia of Connaught
geboren, een kleindochter van koningin
Victoria.
Het is meer dan honderd jaar geleden, in
1841, dat op Buckingham Palace een Brits
monarch geboren werd, de latere koning
Edward de Zevende.
Wanneer de koninklijke baby een jongen
zijn zal, zal hij waarschijnlijk terstond de
titel prins van Wales ontvangen, welke
titel vacant geweest is sedert de troonsbe
stijging van koning Edward de Achtste, die
later aftrad én hertog van Windsor werd.
Deze titel werd na haar vaders troonsbe
stijging niet aan prinses Elizabeth verleend
omdat de mogelijkheid nog steeds niet was
uitgesloten dat een zoon geboren zou wor
den uit het koninklijke huwelijk.
Prinses Elizabeths gezondheidstoestand
is uitstekend. De koninklijke baby zal ge
boren worden in het ziekenhuis, dat ir
Buckingham Palace gelegen is.
Het ziekenverblijf is gelegen op de twee
de étage tegenover de apartementen, die
na haar huwelijk door de Prinses en de
Hertog van Edinburgh werden betrokken.
Vlak naast de eigenlijke kraamkamer is
Ons SPECIAAL SYSTEEM
DRY CLEANING
voldoet een teder, ook voor Uw
garderobe
Is sneller is beter
Chem. reiniging en perser Ij
Desgewenst in één dag gereed, behalve
regenkleding
KONINGSPLEIN 10 - TEL. 4886
IJMUIDEN
(Adv.)
D
WAARDEVOLSTE EIGENSCHAP
van de film is wel deze, dat zij een
een wachtkamer waar zij zullen wachten,
die niet „de professo" bij de geboorte aan
wezig moeten zijn. In dit vertrek zal zich
minister Chuter Ede, de minister van Bin
nenlandse Zaken bevinden, die volgens
oud gebruik „getuige" moet zijn van de ge
boorte en een van de eersten zal zijn, die
de pasgeboren baby te zien krijgen. Men
is van mening, dat Koning George en Ko
ningin Elizabeth en waarschijnlijk ook de
81-jarige Koningin-Moeder in dit vertrek
de geboorte zullen afwachten.
Het aantal samenwoningen
De woningtelling wees uit:
In Haarlem ongunstiger dan
het gemiddelde in ons land
Enkele weken geleden gaven wij, naar
aanleiding van statistische gegeven die ons
ter beschikking stonden, een vergelijking
tussen het woningtekort in Haarlem en
in Nederland. Onze conclusie was dat het
woningtekort in Haarlem, waar zeer wei
nig oorlogsschade was, vrijwel even groot
is als het gemiddelde voor Nederland, waar
van de 2.204.000 huizen die er in 1940
waren, niet minder dan 82.600 door oor
logsgeweld geheel vernietigd waren.
Thans publiceert het Centraal Bureau
voor de Statistiek de definitieve uitkom
sten van de Woning- en Gezinstelling, die
op 31 Mei 1947 in ons land gehouden is.
Daaruit blijkt dat er op die dag in Ne
derland 1.716.753 alleen wonende gezinnen
waren en 725.045 die samenwoonden.
Of in percentages uitgedrukt: alleen
wonend 70.1%, samenwonend 29.9%.
Wij kunnen daarnaast de cijfers van
Haarlem stellen: 30.515 gezinnen alleen
wonend (65.75%) en. 15.900 samenwbnend
(34.25%).
Daaruit blijkt dat het woningtekort in
Haarlem dus nog iets ongunstiger is dan
het gemiddelde voor ons land.
Dit betreft de woningtoestand op 31 Mei
1947. Daarna is het aantal samenwon^ngen
in Haarlem nog belangrijk toegenomen.
Men schat die toeneming zelfs op 1750.
groot en in haar behoeften en verlangens
zeer gevarieerd publiek in staat stelt op
onderhoudende wijze iets van de plaats
van de mens in het leven en de verhouding
tussen de mensen onderling te begrijpen.
De film is in staat op haar eigen wijze tot
een betere samenleving bij te dragen.
Het behoeft geen betoog, dat deze zijde
en deze mogelijkheid van de film door de
producenten over het algemeen zeer ver
waarloosd wordt. Het lijkt ook eenvoudi
ger dan het is, een ongekunsteld verhaal
origineel te vertellen en dan
toch weer niet zo oorspron
kelijk of de band met de
toeschouwers moet blijven
bestaan, de aansluiting aan
de werkelijkheid moet duidelijk blijven.
Tot nog toe was er eigenlijk slechts één
regisseur, die ten volle aan deze sociale
eisen voldeed: de Amerikaan Frank Capra.
Sedert de oorlog hebben vooral de Ita
lianen in dit moeilijke genre uitgeblonken.
Zij hebben de weg van zoetelijke opera
successen verlaten, zonder daarmee het
specifiek-Italiaanse in hun films op te ge
ven. Integendeel.
In de door hen, onder uiterst zware om
standigheden geschapen meesterwerken
als „Rome, open stad", „In vrede leven"
en „Paisa" hebben zij weliswaar de on
derwerpen en de toon gevonden, die vooral
de na-oorlogse Europeanen onmiddellijk
als de hunne zullen erkennen, doch zij
hebben tevens de zonnigheid, de onger een strubbeling met een op gezagshand- axicx «st uk vuw uegrupeiijKe
dwongen en oprechte levensvreugde van haying beluste conducteur en beide reizi- symboliek van de film: het gaat heel vaak
de eigen landaard bewaard. Evenals m de gers moeten bij het eerstvolgende station-
muziek, zou men deze stroming met de netje de trein verlaten en met een bus juist door de houding, die wij aannemen
term „Verisme kunnen aanduiden, weer- verder reizen. Dat is de tweede stap in de wanneer in schijnbare kleinigheden van
!^?g,-,Van ?e merkelijkheid, met een Wolken. De derde volgti wanneer Maria ons een offer gevraagc
dichterlijke ontroering gemengd. na een anerVrolijkste reis, want de chauf- lijk worden of wij on:
Deze zelfde eigenschappen nu treft men feur van de bus is vader geworden en laat zon waard zijn of niet.
aan in de film van Allessandro Blasetfe naar Italiaanse trant niemand in het on- Natuurlijk staat of valt zo'n gegeven
„Vier stappen in de wolken", geruime tijd zekere over zijn geluk. Paolo bekent, dat met de verfilming. Blasetti heeft daartoe
geleden reeds tot „Film van de maand",.zij een kind moet krijgen, maar dat de een niet met technische kunstgrepen op-
verklaard. vader haar in de steek heeft gelaten. Zij gesmukte verteltrant gekozen. Hij heeft
Het is het verhaal van een degelijke gaat nu naar de ouderlijke boerderij terug, getracht door een innige sfeer het inner-
handelsreiziger, die stad en land moet af- doch zij weet wel zeker, dat haar vader lijk te laten spreken. Men lette eens op de
reizen om voor vrouw en kind het dage- haar de deur zal wijzen. Zou Paolo haar fraaie belichting van het gezicht van
lijks brood bij elkaar te leuren. Op een dag niet willen helpen door met haar mee te Maria, waardoor de overgang van de diep-
springt hij als gewoonlijk op het nippertje gaan om zich' gedurende een korte ontmoe- ste troosteloosheid tot de opluchtende
in de trein, vindt zijn' plaats door een be- ting met haar ouders voor haar man uit blijdschap in een spel van licht en scha-
hulpzame collega-in-geneesmiddelen ge- te geven? Daarna kan hij immers „voor duwen ontroerend wordt verbeeld,
doch begint zich al spoedig een zakenreis" vertrekken en behoeft hij
De Italiaanse boeren weten ongedwongen te feestenIn „Vier slappen in de wolken" gaat het
vaak zwierig toe.
Hier ligt de voor iedereen begrijpelijke
ymboliek van de film: het gaat heel vaak
niet om de grote dingen in het leven, maar
SAINT-SAENS
Toen Debussy geboren werd w;.s Saint-
Saëns 27 jaar; hij had toen al een zekere
roem. Toen Debussy stierf in 1918 was Saint-
Saëns nog niet afgeleefd; hij overleed in
1921. Het gehele „verschijnsel-Debussy"
was dus een grote belangrijke episode in
het leven van Saint-Saëns. Volkomen zelf-
'erzekerd heeft hij van een heuvel af de
belangrijke artistieke bewegingen in het
landschap der Franse muziek gadegeslagen.
De gebeurtenissen lieten hem niet onbe
roerd en hij heeft niet altijd gezwegen;
maar het strekt hem tot eer dat hij niet aan
zijn eigen stijl getwijfeld heeft en alle
risico's heeft getrotseerd. Het was niet al
leen het karakter van Debussy's muziek
dat hem beurtelings reden tot instemming
en tot afweer gaf, het was bovendien de
Wagneriaanse invloed in Parijs, die hem
lange tijd bezig hield. Aan deze Wagne
riaanse invloed heeft hij zich zijn leven
lang geërgerd. Er is destijds heel wat ge
harrewar geweest tussen d'Indy en Saint-
Saëns, maar over één ding waren alle
geesten het eens: de Franse muziek had
voor haar bestaan geen betere levenssap
pen, dan haar eigen geschiedenis. Saint-
Saëns verdedigde de klassieke symphoni-
sche vorfnen; dit deed «bk César Franck.
En hiermee bevorderden zij in Frankrijk
een element dat in hun dagen te weinig
erkend was. De techniek dezer vormen was
niet onbekend, maar de publicatie en het
klinkende leven der vormen kregen geen
kans onder de machtige heerschappij der
opera. Dit is niet jammer om de opera,
maar jammer om de symphonische stuk
ken. Ik hoop het te beleven dat men de
waarde zal erkennen van een symphonie
van Gounod en van een symphonie van
Bizet. De symphonische muziek van Franck,
Saint-Saëns en later van Roussel en ande
ren bewijst dat de aanwending dezer tech
niek niet de vrijheid van de Franse muzi
kaliteit aan banden legde, maar haar tot
volle bloei bracht.
Saint-Saëns i$ van deze waarheid altijd
overtuigd geweest; hij had overigens in de
roemrijke opera-wereld van Parijs alle
recht om dwingend de symphonie te, ver
dedigen, want hij was zelf een voortreffe
lijk opera-componist. Ik zou niet durven
zeggen dat de opera „Samson et Dalila"
minder mooi is dan de symphonieën; een
componist die zich thans practisch met
dramatische muziek bezig houdt leest ook
in deze tijd met bewondering de inhoud
en de constructie van deze partituur. Des
te meer roept het waardering op dat Sains-
Saëns tijdens de Franse muzikale omwen
teling zowel voor de klassieke vormen der
absolute muziek als voor de romantische
dramatiek Jiljn geest vrij en open hield en
de gehele omwenteling triomfantelijk over
leefde.
Dit vrij en open zijn van zijn geest was
iets anders en meer dan een intellectuele
kracht, het was zijn geniale muzikale we
zen. Dit wezen riep de overtuiging op; het
omgekeerde is niet denkbaar. Scheppings
vermogen komt niet voort uit overtuigin
gen, maar een zelfstandige artistieke le
vensdrang roept wel overtuigingen op. Wie
thans op Saint-Saëns' muziek zou neerzien,
omdat inmiddels het genie van Debussy
gesproken heeft, zou lijden aan een ver
ouderde modemiteits-ziekte. De klassicis-
tische kunst van Saint-Saëns heeft een zeer
sterke levenskracht en wie zijn óren open
heeft kan horen hoe de aard van de Franse
muzikaliteit in volle fleur zingt, danst en
denkt in deze gebonden constructies. Ik
eer deze muzikaliteit, omdat ze tot het ont
staan van een dergelijke schoonheid in
staat is. Ik denk nu in het bijzonder aan
de tweede en derde symphonie van Saint-
Saëns. Voor hen, die het criterium der mu
zikale schoonheid stellen in de klinkende
aanwezigheid van een bepaalde gevoelig
heid, is deze muziek koel en oppervlakkig,
voor hen die „het gevoel" minder stellig
bepalen en ondervinden dat de eigenschap
pen der muzikaliteit veel meer aandoenin
gen kunnen wekken dan die wij verwach
ten en willen horen, is deze muziek boeiend
en bewonderenswaardig. Het is overigens
een zeer aangename ervaring, de gevoelige
gedachtengang van een symphonie te vol
gen zonder van je stuk gebracht te wor
den. Meegesleept worden door de muziek
moet iets anders wezen dan met de hax'cn
in de kamer van de componist getrokken
te worden om zijn levensernst te delen.
Saint-Saëns laat ons met rust en heeft
nochtans veel te zeggen dat de moeite
waard is te horen en mee te leven. Het is
iets liefelijks, het hoofdthema -van de derde
symphonie door het gehele werk als de
ontwikkeling van voelen-en-denken te vol
gen en in het sentiment te ondergaan; en
ik geloof niet dat liefelijkheid iets opper
vlakkigs is. Ook de elegantie en de beheer
sing van een climax zijn op zichzelf diepe
levenswaarden en geenszins oppervlakkig
heden.
Het is mogelijk dat bij vele componisten
bewogenheid betekent: de uiting van een
doorploegd gemoed. Maar dit is niet een
algemeen geldende waardemeter voor de
schoonheid. Men kan de gevoelswaarde er
kennen van een lied van Schumann, maar
men mag daarom niet zeggen dat het Pré
lude a l'après-midi d'un Faune ongevoelig
is. Men kan alle ernst horen in een sym
phonie van Brahms, maar deze muziek is
geen barometer voor de weersgesteldheden
van andere symphonieën.
Naast de majestueuze derde symphonie
van Saint-Saëns handhaaft de tweede zich
door haar voorname elegantie. Het is te
hopen dat wij in ons land, behalve deze
symphonieën, de pianoconcerten, de kamer
muziek en ook tenminste een van de
opera's, bijvoorbeeld „Samson et Dalila",
zullen horen.
reserveerd,
onrustig te voelen, als hij ziet dat een be- nooit weerom te keren,
deesd en verdrietig uitziend meisje zich
met moeite in de zijgang hangende kan
houden.
Italianen zijn trouwens van nature door
hun rijke gebarentaal en hun overvloedige
mimiek geboren filmacteurs. Heel wat
Na enige aarzeling hij heeft warempel dialogen en heel wat camera-effecten wor
den er overbodig door. En juist daardoor
al pech genoeg en zo brengt hij geen or-
Paolo wordt er een beetje wrevelig van: ders binnen laat de handelsreiziger zijn kan de regisseur aan de dynamiek van een
hij reist tenslotte voor zijn beroep en je goede hart spreken en gaat mee. De vierde film alle recht doen wedervaren. De vraag
kunt, als je een keer begon, wel iedere stap in de wolken: de ontdekking van de „kan er uit Nazareth iets goed komen?"
dag staan. Maar het egoïsme wint het dit landelijke gemeenschap met haar rust en kan voor de film in overdrachtelijke zin
keer niet en zo zit het meisje even later de bijna kinderlijke goedheid
en staat hij. Maria wordt ook aanleiding woners.
der be- bedoeld ook voor Italië bevestigend
worden beantwoord. J. H. B.
HENDRIK ANDRIESSEN.
DE GROTE ilflDDIC
IflUftmO OXFORD 1949
Leverbaar op de kleine bon
Komt U even kijken in onze showroom
Leidsevaart 10
GARAGE BRINKMANN
Leidsevaart 10 Smedestraat 22
Tel. 11214 Tel- 11025
(Adv.)
Rover sloot bediende op
en nam f 6300 mee
Een gemaskerde man stapte tussen de
middag het kantoor van de Nederlandse
Heidemaatschappij in Amersfoort binnen.
Hij bedreigde een kantoorbediende, die al
leen aanwezig was, met een revolver, sloot
hem op in een kast en schoof een zwaar
schrijfbureau voor de kastdeur. Hij ging er
vandoor met een geldkistje, dat 6300 be
vatte. De bediende werd anderhalf uur
later door een. collega bevrijd.
