IJmuider Courant
Haarlems Dagblad
Amerika en Engeland houden
^een rekening met Frans protest
Tsjang Kai Tsjek's verdediging
brokkelt steeds verder af
Uitgeweken Joegoslavisch officier
geeft bezwarende getuigenis
Achteruitgang van de economische toestand
en druk van een gehaat regiem
Woningprobleem
in 1960 opgelost
{je Jaargang No. 19089
ux; Kennemerlaan 154, Tel. Adm. 5437,
fi Redactie 5389. na 5 uur: 8061 (K 2560),
rasweg 47. Santp - Haarlem Gr. Houtstr 93
fclef 10724. Directeur-Hoofdredacteur 15054.
Kennemer editie van
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
en ®pccrtjtt Baattaratlje iourant (ïnno
Donderdag 11 November 1948
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feest-
dagen. - Abonnementen per week 33 cent, per
kwartaal 4,25. Franco per post 4,75 - Giro
rekening 273107 ten name v Haarlems Dagblad
CJitgave van de Stichting Vooriichting te Haarlem
Jluhr-industrieën komen in Duitse handen
„Opvoering der productie gaat voor"
„una en ie Verenigde Staten heb-
er brief aan de Franse militaire
trneur in Duitsland, generaal Koc-
'"joen weten, dat zij besloten hebben
„dracht van de voorlopige eigen-
*0Tv3n de industrieën van het Ruhr-
jL >3„ Duitse beheerders door te
S»il, ondanks de oppositie hiertegen
de Franse regering.
a. uiteindelijke eigendom van de
Sieên van het Ruhrgebied zal men in
•'Sit 'aten beslissen door een „vrij
Duitse °f West-Duitse regering'
hiertegen blijft de Franse regering
-y' .urkste kanten, aldus Reuter.
1 „s communiqué van het Franse mi-
van Buitenlandse Zaken wordt
f*A dat Schuman een bfficieel pro.
'^Parijs aan de Britse en Amerikaanse
ïsdeurs heeft doen toekomen. Vooi
hUcatie werd het document ter ken-
S-cht van generaal Koenig, de op-
"Siebber van de Franse zóne. en van
fiJEjenwoordigers van de Benelux
Si communiqué wordt verder gezegd,
a dcweambule. die de Amerikaanse en
J; opperbevelhebbers in Duitsland zo
r lebben gepubliceerd aangaande de
25 ...li» eo decentralisatie van de
cu steenkoolindustrieën van de Bi-
verklaart, dat aan de vrij-gekozen
tóe regering zal worden overgelaten de
"irdom van de staal- en steenkoolindu-
te bepalen. Dit besluit is tegenge
gaan bet onveranderlijk door de Franse
«Mg ingenomen standpunt, dat onlangs
te'de Nationale Vergadering werd be-
ied en waarbij een besluit aangaande
i uiteindelijke eigendom van de mijnen
I staalbedrijven van de Ruhr genomen
L worden met instemming van de be-
'iieobende mogendheden."
Amerikaanse functionarissen in
jfishington gaven te kennen, dat zij
i<l Franse protest beleefd doch beslist
noden afwijzen.
Amerika staat op het standpunt, dat de
^dracht in Duitse eigendom het beste
$el is tot productieverhoging, welke
•Zakelijk is om de last, die door Britse
Amerikaanse belastingbetalers wordt
„■tjgen, te verlichten. Verder blijven er
SUde waarborgen tegen een herleving
0 een industrieel oorlogspotentieel be-
Eia.aodat de Franse regering op dit punt
•elibehoeft te vrezen. Een verhoging der
Quelle is voor geheel Europa van belang.
„Beslist vijandig".
Jio woordvoerder van het Franse mini-
ssis van Buitenlandse Zaken verklaarde
pwond over het besluit der Engelsen
eAmerikanen, om het beheer over de
Hclool- en staalindustrieën van 't Ruhr-
|&i aan de Duitsers over te dragen het
vpde: „Wij staan beslist vijandig tegen-
z de basis van dit plan. Psychologisch
pa is het een zeer betreurenswaardige
Dit is een kwestie waaromtrent de
ragen volstrekt verdeeld zijn en die
'Épig buiten beschouwing moet blij-
woordvoerder ontkende, dat de
scdom van de betrokken industrieën
een toekomstige Duitse regering zou
»:>n worden bepaald. „Deze kwestie
7, een internationale kwestie", zo zeide
'«der zeide de woordvoerder, dat het
ra ministerie van Buitenlandse Zaken
ie hoogte was gehouden van de voort
aande Brits-Amerikaanse onderhan
den over de Ruhr-industrieên, doch
vrie eraan toe, dat „het Franse ministe-
ïtttn afschrift had ontvangen van de
tó van de verklaring op het ogenblik,
«ze door de Brits-Amerikaanse pers
gepubliceerd:"
Ruhrconferentie.
'a zes-mogendhedenconferentie, die
K Ie Londen in besloten zitting begint
«inbijzonderheden de bevoegdheden
van een internationaal contróle-
31 voor het Ruhrgebied uitwerken.
de formele agenda zal men voort
ij op de beginselen waarover men Vlet
zes-mogendhedenconferentie in Juni
we Sovjet-bedreigirrg
jen de luchtbrug
Sovjets hebben gisteren de Ameri-
autoriteiten meegedeeld, dat zij
ra alle niet-geïdentificeerde vlieg-
S boven de Sovjet-zóne tot landen
-dwingen, evenals alle buitenlandse
v-gen boven die zóne, die buiten de
ptridors vliegen.
'Amerikaanse staf-chef generaal Gai-
Jil medegedeeld, een brief ontvangen
wen van zijn Sovjet-collega, generaal
?SRjenko, waarin deze waarschu-
itBvat was.
^7 heeft in zijn antwoord generaal
-aisjenko medegedeeld, dat „de vol-
verantwoordelijkheid op de sohou-
de Sovjet-autoriteiten zal rusten
:;!l van letsel van iemand van ons
oi eventuele schade aan onze
j®als gevolg van een in dit verband
-•«nen Sovjet-actie."
hoge Amerikaanse functionaris
j^vraagd of Amerikaanse luchtbrug
gen van een jagerescorte zouden
[-voorzien om de Sovjetbedreiging
te bieden, antwoordde hij: „Het
gewoonte aan moeilijkheden het
!L "'wen wanneer zij zich voordoen
^■'!j niets anders dan een
poging van de Sovjets om ons
"«tig te maken."
s, j?lse °fficïële woordvoerder ver-
v j 6 autoriteiten geen af-
sn de brief hadden ontvangen en
afschrift aan een van de Weste-
ff'rde vertegenwoordigers bij het
a.u öe Berlijnse luchtveilig-
"Wsatie „as geZonden.
van dit jaar eens is geworden. Dit houdt in,
dat de geografische grenzen van het Ruhr
gebied bepaald zullen worden, voorts de
juridische grondslag van het internationale
lichaam en de juiste manier waarop het zal
werken, voorts waar en wanneer het in
werking zal treden.
Het geschil over de overdracht van de
Ruhr-industrieën aan Duitse beheerders zal
deze conferentie grote moeilijkheden be
reiden. Wellicht zal het niet mogelijk zijn
te komen tot een omschrijving van de be
voegdheden en taken van een controle
apparaat alvorens een oplossing is gevon
den voor het geschil, dat de Fransen blijk
baar zeer hoog zit.
UNO-waarncmers gearresteerd
door Israëlische politie
Volgens een woordvoerder der UNO te
Haifa zijn twee waarnemers der UNO door
de militaire politie van Israël gearresteerd,
„toen zij toekeken bij de Joodse aanval op
de Egyptische stellingen van Irak Soewei-
dan". De waarnemers zijn later naar Tel
Aviv gebracht, waar zij werden vrijgelaten.
Vóór de arrestatie hadden zioh bij hen
bevindende verbindingsofficieren van Israël
hun vergeefs gezocht evenals zij het terrein
van de strijd te verlaten, daar het naar hun
mening gevaarlijk was daar te blijven.
Het incident is aan de waarnemende be
middelaar te Parijs gerapporteerd. De
waarnemende stafchef der UNO, George
Millett, heeft bij de regering van Israël ge
protesteerd tegen deze arrestatie.
Negev Niemandsland?
Dr. Ralph Bunche, waarnemend bemidde
laar der UNO te Palestina, heeft voorlopige
plannen voor bestandslinies in de Negev
aan een subcommissie van de Veiligheids
raad in een geheime zitting voorgelegd.
Naar men meent te weten, zouden de voor
gestelde linies *het grootste deel van de
Negev tot „niemandsland" maken.
DE OORLOC IN NOORD-CHINA
Staat van beleg afgekondigd in Sjanghai en Nanking
Nederlanders aangeraden
te evacueren
De situatie aan de fronten in China is
sinds gisteren opnieuw dusdanig verslech
terd voor de Centralen dat vriend en vijand
de toestand voor Tsjang's legers algemeen
als onhoudbaar en hopeloos kwalificeren.
Tsang Kai Tsjek had versterkingen on
derweg naar het bedreigde Sjansi maar
door het plotselinge opduiken van twintig
duizend communistische strijders in de
provincie Hoepei, hebben deze nieuwe
troepen van de maarschalk naar het Zuid
westen moeten afzwenken om zelf niet ge-
isoleer d te worden. In de hoofdstad van
Sjansi, Tai Joean, zijn de communistische
kanonnen nu reeds te horen.
De communistische legers zijn ook weer
actief geworden op 160 km, ten Zuidwesten
van Kalgan aan da spoorlijn Peiping-
Soejan. Van Mandsjoerije uit zijn deze le
gers, welker sterkte op 40.000 man worden
geschat. Oost-Hoepei binnengetrokken.
Het regeringshoofdkwartier in Soetsjow
meldt voorts, dat in de eerste verdedigings
linie van de stad vier versterkingen „stra
tegisch ontruimd" zijn. Door deze front
verkorting hoopt men alle krachten te kun-f
nen concentreren voor een beslissende slag.
De legers van de tegenstander vallen de
stad van drie zijden aan. t
Alleen de „rode" legers, die Tangstan
hebben veroverd zouden naar het Noorden
teruggeslagen zijn door sterke tegenstand
der regeringstroepen. Andere troepen der
noordelijken zijn, nadat zij Tangtsjeng had
den veroverd, tot staan gebracht bij de
grens van Sjangtoeng.
Ten Zuid-Oosten van Pengpoe, in Noord-
Anwhei, hebben door de commütiisten
aangevoerde legers .Mingkoean bezet, 112
km. ten Noorden van Nanking. Deze groep
der strijdkrachten zou echter geen ern
stige bedreiging vormen.
In Sjanghai en Nanking hebben menig
ten weer rijst- en kruidenierswinkels aan
gevallen, waarbij tenminste drie personen
gedood zijn. Tsjang Kai Tsjek heeft daarop
in beide steden de staat van belég doen af
kondigen en een uitgaansverbod dat van
24 uur tot- 5 uur geldt, ingesteld. Van van
daag af wordt te Nanking de rijstverkoop
onder toezicht der politie gesteld.
Hoffman gaat poolshoogte
nemen.
De administrateur van het Marshall
plan Paul Hoffman, is, naar uit Washing
ton gemeld wordt, voornemens begin De
cember naar China te gaan om de toestand
aldaar persoonlijk in ogenschouw te nemen.
Naar aanleiding van de toestand in
Noord-C-hina heeft de Nederlandse ambas
sade in China de ongeveer honderdvijftig
Nederlanders in dit gebied, voornamelijk
R.-K. missionarissen, dringend aangeraden
te evacueren zolang zulks nog mogelijk is.
Dr Drees ontvangt
Montgomery
De minister-president, dr. W. Drees,
heeft hedenmorgen een bespreking van
drie kwartier gehad met veldmaarschalk
Montgomery.
Hedenmiddag wordt de veldmaarschalk
door Koningin Juliana en Prins Bernhard
in paleis Soestdijk ontvangen.
Nederlands vlaggeschip, de „Nieuw
Amsterdam" van de Holland Amerika Lijn
krijgt een nieuwe schroef met een diameter
van 6.20 m. en een gewicht van 22.000 kg. De
schroef zal gemonteerd worden als de „Nieuw
Amsterdam" in Southampton in het dok ligt.
„Straat van Kor foe" voor het Internationale Hof
Een Joegoslavisch officier. Karlo Ko-
vachich, die uit zijn vaderland vluchtte
en zich naar Engeland begaf, is gisteren
opgetreden als getuige voor de Engelse
regering in de zaak van het beruchte
Korfoe-incident voor het Internationale
Hof van Justitie te 's-Gravenhage. Hij
verklaarde dat hij in zijn toenmalige
functie van marine-officier in October
1946 gezien heeft dat twee Joegoslavi
sche schepen met mijnen werden ge
laden kort nadat de Engelse oorlogs
schepen in Korfoe waren aangekomen.
Een officier van een dezer Joegoslavi
sche schepen had hem verteld dat mij
nen werden gelegd in Albanese wateren.
Zijn verklaring werd door de Britse ad
vocaat-generaal. sir Hartley Shawcross (be
kend «it het Neurenberg-proces) voorge
lezen. nadat deze had betoogd dat de Britse
regering Albanië verantwoordelijk acht
voor het ongeluk, dat twee Britse schepen
overkwam, waarbij 44 leden der beman
ningen om het leven kwamen, doch dat zij
van mening is dat Joegoslavië het mijnen-
leggen op Albanees verzoek heeft uitge
voerd, daar Albanië niet beschikte over
schepen en mijnen. c
In zijn conclusie noemde sir Hartley tien
punten die, naar de mening van de Britse
delegatie, de verantwoordelijkheid van Al
banië vaststellen. In de punten stelde sir
Hartley Shawcross vast dat de Albanese
autoriteiten geen waarschuwingssignalen
aan de Britse schepen hadden gegeven dat
er een mijnenveld was, terwij] de schepen
toch meer dan twee uur in het volle zicht
van de kust van Albanië opstoomden. De
Albanese regering heeft ook in geen enkel
In de werkplaatsen van het Vatlcaan is dit
mozaïek vervaardigd, voorstellende de Perzische
Sybille, schrijvende. Gevat in een gouden lijst
is het kunstwerk, een geschenk van Paus Pius
XII aan Prinses WiUielmina, Maandag per
vliegtuig naar Nederland getransporteerd.
Thans staal het met de andere geschenken
tentoongesteld in het paleis te Amsterdam.
De republiek arresteerde
25.000 opstandelingen
Een correspondent van het Chinese blad
„Sin Po" te Batavia verneemt uit officiële
republikeinse bron, dat door de republi
keinse regering in totaal 25.000 personen
werden gearresteerd, die betrokken waren
bij de opstand van de PKI van Moeso. Al
deze mensen werden behandeld als poli
tieke gevangenen.
In verband met deze grote hoeveelheid
gevangenen werden reeds vele onder hen,
van wie een voortzetting van vervolging
niet nodig geacht wordt, weer in vrijheid
gesteld, om plaats vrij te krijgen voor
nieuwe gevangenen. Alle gevangenissen in
de republiek worden momenteel gebruikt
voor de gearresteerde opstandelingen. Door
het hooggerechtshof van de republiek is
een commissie gevormd, waarin behalve
vertegenwoordigers van de regering ook
vertegenwoordigers van de partijen zitting
hebben, en die een nauwkeurig onderzoek
instelt. Deze commissie is nu druk bezig,
doch volgens de „Sin Po" spelen bij de
leden dikwijls „persoonlijke sentimenten"
een rol.
opzicht verbazing of nieuwsgierigheid aan
de dag gelegd ten aanzien van de oorzaak
van het incident. Ook heeft de regering
geen maatregelen genomen na het incident
om de veiligheid van Albanese wateren te
onderzoeken. Integendeel, Albanië heeft
zich in de Veiligheidsraad fel tegen een
voorstel voor rechtskundig onderzoek in de
kwestie gekant. Ook heeft Albanië in eer
ste instantie het schoonvegen van het be
wuste gebied in de Straat Korfoe gedwars
boomd. In zijn betoog heeft sir Hartley ook
doen uitkomen, dat de mijnen waren gelegd
door schepen van Joegoslavië en dat deze
daad voortvloeide uit de nauwe politieke
en militaire samenwerking tussen de beide
landen. De mijnen waren gelegd, omdat Al
banië meende het recht te hebben scheep
vaart in dat deel van de Straat Korfoe te
verhinderen.
De behandeling wordt voortgezet.
Noord-Atlantisch verdrag
Te Ottawa wordt vernomen, dat volgens
een tijdschema van de Canadese regering
het Noord-Atlantisch Veiligheidsverdrag
tussen de V. S. en Canada en de landen van
de West-Europese Unie in Januari zal
worden gesloten en ondertekend.
•Men verwacht, dat het verdrag, dat waar
schijnlijk door de ministers van Buiten
landse Zaken der deelnemende landen on
dertekend zal worden, in Februari door het
Canadees parlement geratificeerd zal wor
den.
Volgens ditzelfde tijdschema zullen de
ambassadeurs dezer landen vóór Kerstmis
de Noord-Amerikaanse leiders te Washing
ton ontmoeten om de bepalingen van hot
verdrag op te stellen.
In diplomatieke kringen te Washington
verwacht men, dat de ambassadeurs van de
mogendheden der West-Europese Alliantie
binnen enkele dagen een nieuwe serie van
voorbereidende besprekingen zullen begin
nen.
Hel woord is aan
Mark Twain:
De mens is het enige dier dat bloost
en het enige dat het behoort te doen.
Politieke UNO-commissie
wenst Balkan-bespreking
Westelijke resolutie aan
genomen
De politieke UNO-commissie heeft giste
ren bij het debat over de Griekse kwestie
een resolutie aanvaard die gebaseerd was
op het rapport van de Balkan-commissie
en was ingediend door de Westelijke mo
gendheden. Zij veroordeelt de hulp van
Joegoslavië, Albanië en Bulgarije aan de
Griekse guerilla's en verlengt het mandaat
der Balkan-commissie met één jaar. Een
deel van een Sovjet-Russische resolutie
werd eveneens aanvaard, namelijk dat deel
waarin werd aangedrongen op diplomatiek
contact tussen Griekenland en zijn naburen.
Het andere deel, dat terugtrekking der
vreemde troepen uit Griekenland eiste,
werd verworpen.
Vervolgens kwam een Australische
resolutie in discussie, waarin de voor
zitter van de Algemene Vergadering
verzocht werd onmiddellijk te Parijs
een bijeenkomst van vertegenwoordi
gers der vier betrokken regeringen te
doen beleggen, die dan zouden moeten
zoeken naar middelen om 'le tussen de
regeringen bestaande moeilijkheden op
te lossen.
Dit Australische voorstel werd met
algemene stemmen aangenomen.
De commissie keurde een Venezolaar
voorstel goed, waarbij de voorzitter van d»
Algemene Vergadering (Herbert Evatt van
Australië), de sëcretaris-generaal (Trygve
Lie), de voorzitter van de politieke com
missie (Paul Henri Spaak) on de rappor
teur zullen optreden als „bemiddelaars" bij
de besprekingen.
DE TSJECH HEEFT HET SLECHT
(Bijzondere correspondentie)
Woensdagmiddag is in tegenwoordigheid van Prins Bernhard het Centraal Instituut voor de
opleiding van Sportleiders te Overveen geopend. Op de eerste rij van links naar rechts: dr. J. E.
baron de Vos van Steenwijk, Commissaris der Koningin, Prins Bernhard en prof. dr. v. J. Th.
Ruttenminister van OnderwijsKunsten en Wetenschappen.
MINISTER IN 'T VELD:
Tijdens een wederopbouw-persexcursie
heeft de minister van Wederopbouw en
Volkshuisvesting, mr. dr. J. in 't Veld, de
mogelijkheid geschetst om in 1960 een einde
te maken aan de woningnood.
Voor de oorlog had Nederland een jaar
lijkse woningproductie van omstreeks
40.000 stuks nodig om op peil te blijven.
Dat aantal zal ook in de naaste toekomst
nodig zijn. Aan opruiming van krotten
wordt thans practisch niets gedaan. Een
krot is altijd nog beter dan niets.
Nu meent de minister te mogen ver
wachten dat wij in '1952 of 1953 in staat
zullen zijn ongeveer 60.000 woningen per
jaar te produceren. Dan is er dus een over
schot van 20.000 per jaar. Aangezien ons
tekort aan woningen geraamd wordt op
300.000, zou het 15 jaar moeten duren voor
dat Nederland uit de wpningellende zou
kunnen zijn.
Duplexwoningen.
De minister heeft gezocht naar een op
lossing omdat tempo aanzienlijk te ver
snellen. Hij meent deze gevonden te heb
ben door de bouw van zogenaamde duplex
woningen, dat zijn twee-gezinswoningen
onder een dak. Als te zijner tijd de woning
nood teneinde is, kunnen de huizen met
betrekkelijk weinig kosten in één-gezins
woningen worden veranderd. In plaats van
60.000 woningen van het normale type acht
de minister het mogelijk te produceren
30.000 normale en 25.000 duplex-woningen
(geen 30.000 omdat het duplex-type iets
groter is dan het normale en dus meer ma
teriaal vergt). Op die wijze worden 30.000
plus 2 x 25.000, dat is 80.000 gezinnen ge
holpen, zodat er jaarlijks een overschot
van 40.000 zal zijn. Slaagt dat, dan zou dé
woningnood, bij een dergelijke jaarlijkse
productie, niet in vijftien, doch in zeven
en een half jaar kunnen worden weggeno
men. Hetgeen zeggen wil dat Nederland in
1960 de grootste moeilijkheden te boven
zou zijn.
Natuurlijk blijft er voor de wederop
bouw daarna nog veel te doen. Na 1960
zullen de bijna 200.000 duplex-woningen
tot normale één-gezinswoningen moeten
worden verbouwd, hetgeen een kleine tien
jaar zal eisen. Inmiddels zullen er dan wel
zoveel krotten zijn dat het nogmaals tien
jaar vergen zal deze door behoorlijke hui
zen te vervangen.
Het zal niet mogelijk zijn aan de ge
meenten de bouw van duplex-woningen
dwingend voor te schrijven. Voor grote ge
zinnen zijn zij trouwens niet bruikbaar.
Bij de toewijzing van het bouwvolume aan
de gemeenten wordt de duplex-woning als
één woning geteld, hoewel er twee gezinnen
mee geholpen worden.
De huren.
Dé" minister verklaarde dat de regering
ten aanzien van huurverhoging nog geen
standpunt had bepaald. De minister acht
huurverhoging gewenst, doch er moet een
normale verhouding .bestaan tussen lonen
en huren. Een door deskundigen voorspel
de daling der wereldprijzen zou huurver
hoging kunnen opvangen. Gebeurt dit niet,
dan zal eeriVnieuwe loonronde noodzakelijk
zijn. Voor gepensionneerden en rentetrek
kers zou dan echter een bijzondere voor
ziening noodzakelijk zijn.
Tenslotte verklaarde de minister, dat hij
plannen overweegt, het bouwvak aantrek
kelijker-te maken bij de jeugd, die thans
voornamelijk belangstelling heeft voor
technische vakken. Het bouwvak garan
deert werk voor ten minste dertig'jaar. In
verschillénde technische vakken is volgens
de minister reeds oververzadiging waar te
nemen.
Op alle uren van de dag, vaak tot laat
in de avond, schallen in de straten van de
steden van Tsjechoslowakije berichten en
politieke mededelingen door de luidspre
kers. Elke stad van enige betekenis heeft
haar eigen omroepsysteem, dat eeh onder
deel vormt van het propaganda-appai-aat
van de staat. Daar de communistische partij
de staat in al haar geledingen beheerst, ge
bruikt zij dit stelsel van luidsprekers, dat
vanuit één post wordt bediend, om er haar
propaganda mee uit te zenden.
Vrijwel niemand luistert meer naar het
geen door de luidsprekers wordt verteld,
want het Tsjechische volk is immuun ge
worden voor alle propaganda.
Tevergeefs tracht de communistische
partij vat op de massa te krijgen. De resul
taten zijn volkomen omgekeerd evenredig
aan de inspanning, die men zich getroost,
Het is de grote tragiek van dit goede en in
telligente volk, dat het na een korte spanne
van verademing opnieuw zucht onder een
dictatoriaal systeem. Men gevoelt zich een
gevangene in eigen land, men beseft, dat
de economische toestand met de dag slech
ter wordt, maar men is onmachtig er iets
tegen te doen. v
De sfeer, die in Tsjechoslowakije heerst,
is er een van diepe verslagenheid. Zeker,
er wordt nog feest gevierd. In de nacht
lokalen, die men zelfs in de kleinere ste
den vindt, wordt tot diep in de nacht ge
danst, maar de ware levensvreugde ont
breekt. Men behoeft niet lang in het land
te vertoeven om dit te kunnen vaststellen
Vele Tsjechen hebben het ons verzekerd:
„Dit is zwaarder te dragen dan de Duitse
overheersing. Toen werden we geknecht
door een vreemde, vijandelijke natie. Nu
zijn het mensen van ons eigen volk, die ons
een niet gewilde dictatuur opleggen, die ons
zelfs blootstellen'aan broodroof en vervol
ging."
Alles naar Rusland.
De regering van Gottwald, die thans op
het Hradzin zetelt, kan zich slechts staande
houden, omdat zij er in is geslaagd het
machtsapparaat van de staat in handen te
krijgen en de machtsinvloed van Rusland
achter haar staat. Van talloze zijden is ons
verzekerd, dat ten hoogste 20 procent van
de bevolking voor het huidig régime is.
Een zeer nadelige factor voor de com
munistische regering is het feit, dat een
sterke economische achteruitgang merkbaar
is.
De schaarste aan goederen wordt met de
dag groter. Vorig jaar waren er nog leder
waren te kust en te keur verkrijgbaar, nu
ziet men als regel slechts kunstleer. Alle
Tsjechen klagen over het feit, dat men
niets meer voor zijn geld kan kopen. Voor
enkele jaren was er mede dank zij de hulp
van de UNRRA nog volop en onwillekeurig
trekt men de conclusie, dat de huidige po
litiek de oorzaak is van de grote achteruit
gang. Algemeen heerst de mening, dat het
nauwe samengaan met Rusland de oorzaak
is van de armelijke -toestand waarin het
land langzamerhand is komen te verkeren.
Wanneer men in de gelegenheid is met
Tsjechen gesprekken te voeren, hoort men
steeds weer de mening verkondigen, dat
het beste wat het land te bieden heeft naar
het buitenland gaat, maar dat men er niets
meer van terugziet omdat Rusland de grote
slokop is. Slechts wat graan komt er voor
in de plaats. Het gebrek aan grondstoffen
is heel groot en herhaaldelijk komt het
voor, dat er stagnatie in het fabricageproces
ontstaat.
Iedereen in Tsjechoslowakije spreekt over
het Marshallplan. Men veroordeelt ten
sterkste, dat als gevolg van de Russische
dwang het land niet kan profiteren van de
grote hulpactie voor Europa.
Opmerkelijk is het, hoe gunstig het
Tsjechische volk jegens de Verenigde Sta
ten is gestemd. De Amerikanen mochten
indertijd als gevolg van de gemaakte over
eenkomst niet naar Praag oprukken, maar
zij waren toch in de gelegenheid een deel
van het land, zoals Pilsen cn omgeving, te
bevrijden van het Duitse juk. Aan dat ver
blijf behoudt men goede herinneringen.
Westelijk georiënteerd.
Het Tsjechische volk heeft een grote
heimwee naar het Westen. Men leeft hier
op de grens van twee wereldën: Oost (en
West, maar in feite is de bevolking vol
komen Westelijk georiënteerd.
Er zijn weinig landen waar het distribu
tiestelsel zo geperfectionneerd is als in
Tsjechoslowakije. Alle levensmiddelen zijn
op de bon: Men krijgt in geen enkel restau
rant een maaltijd zonder dat men bonnen
i afgeeft. Wie een distributiekantoor in een
grotere Tsjechische stad bezoekt, verwon
dert zich over de grote bedrijvigheid die
daar heerst. Niet alleen verdringen zioh
daar honderden mensen in de gangen, maar
bovendien zijn er ontelbare afdelingen met
vele tientallen ambtenaren. In een stad als
Pilsen met ongeveer 140.(100 inwoners zijn
twee enorme gebouwen als distributie
kantoor ingericht. Terwijl men overal in
Europa streeft naar het herstel van de vrije
markt, wordt- in Tsjechoslowakije het
distributiesysteem ten top gevoerd.
De levensmiddelenrantsoenen zijn uiterst
beperkt. Menig Tsjech heeft ons verzekerd,
dat hetgeen men op de bonnen krijgt net
toereikend is om in leven te blijven. Op
merkelijk is het vrijwel geheel ontbreken
van het boterrantsoen. De laatste maanden
werden slechts enkele tientallen grammen
verstrekt. Genotmiddelen als koffie, thee en
cacao komen op de bonnenlijst zelden of
nooit voor. Ook het suikerrantsoen is zeer
beperkt. Aardappelen worden verstrekt,
maar lang niet in voldoende mate. Ook het
rantsoen brood is tenauwernood toereikend.
De voedselsituatie is aanmerkelijk slech
ter dan onder de Duitse bezetting. Toen
hielpen de Tsjechische boeren met man en
macht. Nu is het oneindig moeilijker om
voedingsmiddelen buiten de distributie om
te krijgen. Want de communistische partij
heeft een uitgebreid systeem om het betrek
ken van levensmiddelen langs illegale we
gen tegen te gaan. Overal wordt controle
uitgeoefend en wee de boer of burger, die
zich niet aan de voorschriften houdt. Hij
loopt een kwade kans om naar een arbeids
kamp te worden gezonden.
De grote grief van de bevolking is echter,
dat de communisten zelf zich niets van de
bepalingen aantrekken. In vele gevallen
ontvangen zij hogere rantsoenen, terwijl ze
zelf wel de boeren bezoeken en daar krij
gen wat van hun gading is. De situatie is
langzamerhand zo geworden, dat de com
munisten in het Tsjechische volk een be
voorrechte klasse vormen. Alle maatregelen
ten spijt bloeit de zwarte handel en nie
mand maakt er een geheim van dat degenen
die geen gevaar lopen, zich daarmede in
het bijzonder bezig houden. Een kilo on
gebrande koffie een artikel waarin veel
gehandeld wordt kost in Praag in de
zwarte handel momenteel minstens 1000
Tsjechische kronen.
RUSTIG WEER.
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. in De Bilt, geldig van Donder
dagavond tot Vrijdagavond:
Nevelig of mistig. Overwegend droog
weer met zwakke wind en weinig ver
andering in temperatuur.
12 November:
Zon op 7.54 uur, onder 16-54 uur
Maan op 15.36 uur, onder 02.45 uur