IJmuider Courant
Haarlems Dagblad
Rostand
Op het vliegveld van Hsoetsjou
krioelt het van vluchtelingen
Leider van het N.A.F. voor het Hof
63e Jaargang No. 19107
Bureaux: Kennemerlaan 154, Tel. Adm. 5437,
Tel. Redactie 5389, na 5 uur: 8061 (K 2560),
Terrasweg 47. Santp. - Haarlem Gr. Houtstr. 93
Telef. 10724. Directeur-Hoofdredacteur 15054.
Kennemer edüle van
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
en ■Spimtjtt Hanrtcnrartjc «trntant (Hroro t6?6)
Donderdag 2 December 1948
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feest-
dagen. - Abonnementen per week 33 cent, per
kwartaal 4,25. Franco per post 4,75 - Giro
rekening 273107 ten name v. Haarlems Dagblad
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
HET was gisteren dertig jaar geleden
dat de auteur van Cyrano de Bergerac,
l'Aiglon, les Romanesques, la Princesse
fjitaine en een aantal minder vermaarde
JJLjlstukken-in-verzen te Parijs stierf,
c-j was toen vijftig jaar oud. Edmond
Itostand was een Fransman uit het Zuiden,
I van een bekend journalist in Mar
ble die zich overigens minder door
hmstzta dan door zijn economisch inzicht
Keft onderscheiden. In de zoon bereikten
jffentaisie, brio, romantiek en geestdrift
n de Midi een hoogtepunt, dat hem
7de negentiger jaren tot een ware ver
kering van 'iefc toneel zou leiden, waarbij
v zulke sublieme vertolkers van zijn
hofdrollen vond als Sarah Bernhardt, die
n oude vrouw was toen hij stierf maar
fin nog ruim vier jaar zou overleven,
ifeelspelend tot het laatst en Benoit
rnnstant Coquelin, ter onderscheiding van
Tiongere broer Coquelin aïné genoemd,
^ehem in 1909 in de dood was voorge
el uit de storm van bewondering en
-e crjtiek die over Edmond Rostand los-
vhr bleef geenszins de indruk over, dat
jjn succes aan hun betoverend spel te
fnken had. Cyrano de Bergerac 'vooral,
!*Hcs première nu 51 jaar geleden (28
Lember 1897) in het Théatre de la Porte
Snt Martin werd gegeven, met Coquelin
Qvrano, vierde een ware triomftocht
-mt de wereld. Het werd onmiddellijk
«rtaald in het Engels, Duits, Russisch en
in nog meer talen; het was een dier
l0te nieuwe openbaringen waarnaar het
I £reei deze tijd snakt. Het is ook nu nog
<jer grote werken van het repertoire.
Sleden jaar heeft het in Londen, in een
we reeks opvoeringen in The Old Vic,
r'-'t Laurence Olivier in de titelrol, na
diftig iaar nog steeds ziJn propvolle zalen
«trókken en jongere generaties, sceptisch
m ontmoedigd na twee wereldoorlogen, tot
Lwe ontroering en geestdrift gewekt.
'7en te gemakkelijk spel der verbeelding,
an al te vlotte en oppervlakkige verzen-
I aakerij vooral, heeft de critiek destijds
I s,and verweten. Zij had wellicht gelijk;
1 ri beeft steeds moeten wijken voor de
'ote eigenschappen, die zijn Cyrano be-
i 'jgj,; het zuivere gevoel voor toneel, de
^erpe contrastering der karakters, de
j yijante geest die flonkert in die „gladde"
4rsificatie. En misschien is er geen dra-
aalisch werk dat de mens van deze tijd
•Kler kan doen beseffen dat de romantiek
„et dood maar slechts verdrongen is.
'Rostand is wel eens de dichter van het
wbereikbare genoemd. Cyrano, de ridder
m de geest en der „panache" de pluim
op de hoed, tegelijk de bravoure die hij
eet grote dichterlijke jnrijheid uit de his-
icrie der zeventiende eeuw naar voren
beeft doen treden, vindt Roxane eerst in
zijn stervensuur, gelijk de dichter-prins
ufroy Ru'del de Verre Prinses van Tri-
wli, Mélissinde, ook dan slechts ontwaart
om 'zijn afscheid te nemen. En l'Aiglon,
Arendsjong hoe velen zullen zich
ise Mauhs' creatie van de titelrol herin-
is de hertog van Reichstadt,
peon's zoon, dromend van de glorie
ieuNapoleonide" en van de grote taak,
tie hem nooit ten deel zal vallen. Als
ifnentwintigjarige sterft de gevangene
van Schönbrunn. l'Aiglon, dramatisch
makker van structuur dan Cyrano, be
idde met Sarah Bernhardt, die in deze
Iravesti-rol een van haar grootste en lang
durigste triomfen zou beleven, zijn Parijse
première in Maart 1900. Het heeft de zege
tocht van Cyrano niet kunnen evenaren,
niettemin ook in het buitenland, in
„„.a vertalingen zowel als in de oor-
pnkelijke Franse tekst, zijn overwin
nen behaald en zijn plaats in het reper-
fcire veroverd.
Het was tijdens de repetities voor Ros-
fend's laatste grote toneelstuk, Chante-
dat Coquelin stierf. Misschien droeg
i veel bij tot het falen van dit werk, dat
nerigens het nadeel ondervond van de al
t; grote ophef waarmee zijn komst was
ungekondigd ook in ons land en dat
awel door zijn inhoud als door zijn monte-
ring zwaarder eisen stelde dan zijn voor-
pngers. Ht' veel oudere La Princesse
Liintaine levert ook moeilijkheden op, om
ld ten tonele te brengen, die de opvoe
den in het buitenland sterk hebt n be-
itkt
Het huidige ontmoedigde, fatalistisch-
stemde Frankrijk kan verlangen naar
Sfinieuwe Rostand, die het tot zulke geest-
rit zou kunnen vervoeren. Maar zou het
dis daarmee voldoende gebaat zijn? Het
M wel de toneelschrijver, als hij nog
jslde, ontzet doen staanhem, die in
Iz Princesse Lointaine Frère Erasme doet
dat de enige ondeugd de traagheid,
enige deugd de geestdrift is.
Wie op dit, ogenblik, dertig jaar na zijn
i'4 aan Rostand herinnert, doet het met
weemoedige herinnering aan het bril-
ate Parijs van weleer en met de onbe-
Ringbare vraag van de toekomst, wanneer
fakkel des lichts, die het in de wereld
popnieuw zijn straling zal uitzenden.
R. P.
Arrestatie van Sjarifoeddin
en Soeripno bevestigd
Omtrent de arrestatie van Sjarifoeddin
aSoeripno meldt Aneta nader, dat beiden
4ebeboste berghellingen nabij Klamboe,
ten Noordwesten van Poerwodadi,
toden gevangen genomen. De zuiverings-
tegen de volgelingen van Sjarifoeddin
rit gebied is practisch geëindigd, aldus
•riara. Sjarifoeddin en Soeripno trachtten
•ft moerassen en alang-alang-velden te
^somen, doch zij werden gevat door de
pblikeinse troepen, die hen uit het
jstelijk gelegen gebied van de status-quo
achtervolgden. Sjarifoeddin was ge-
in pyjamajas en sarong en ging bar-
£oets. Hij was ongeschoren en hij hinkte.
*moeddin, die een pistool bij zich droeg,
gaarde dat hij niet van plan was ge-
naar het Nederlandse gebied over te
'4°ch dat hij als handelaar vermomd
Solo en Djokja had willen terugkeren,
«'de communistische leiders zijn thans
militaire bewaking gesteld en be-
r4en zich te Koedoes.
3d stoffelijk overschot van Moeso, de
Paniek en tragiek in China
«er
van de staatsgreep te Madioen, is
op verzoek van de bevolking van
gecremeerd, aldus Antara, die
^•Madioen aanhaalde. Duizenden heb-
öeze crematie bijgewoond. Zoals be-
.\w?rd Moeso op 31 October te Pono-
Het middelpunt van de verwarring en
chaos waarin Noord-China door de over
rompelende communistische' opmars is
komen te verkeren, wordt gevormd door
het vliegveld van Hsoetsjou, een mieren
nest van doorelkaar krioelende burgers en
soldaten, die een uitweg zoeken en de ver
trekkende vliegtuigen bestormen. De toe
stellen die op het vliegveld dalen met een
lading rijst voor de bevolking, worden door
honderden handen in een oogwenk gelost,
doch voor de rijst heeft niemand belang
stelling. Als de toestellen leeg zijn, loopt
men elkander onder voet om een plaatsje
in de cabine of de bagageruimte te bemach
tigen en op die manier te ontkomen aan
het communistische re^em, dat zijn greep
steeds verder uitstrekt en de stad Hsoetsjou
thans volkomen beheerst, ofschoon de troe
pen der communisten nog niet in de stad
zelf zijn binnengetrokken. De overgebleven
regeringstroepen worden met alle moge
lijke middelen geëvacueerd of zoeken een
heenkomen op eigen gelegenheid. Zij ma
ken van hun wapenen gebruik om een
plaats in de vliegtuigen te bemachtigen en
op het Hsoetsjouse vliegveld spelen zich
tragische tonelen af. Daar stijgen vliegtui
gen op met spartelende figuren van vluch
telingen hangend aan de uitsteeksels van
het toestel. Draaiende propellors slaan
mensen dood die proberen de toestellen te
naderen en in hun angst niet het gevaar
zien. Piloten van vliegtuigen die uit de
lucht de drukte en het paniek op het vlieg
veld zien, gooien hun ladingen neer op de
mensenmenigte en maken rechtsomkeert,
uit vrees dat hun machine bij een landing
zal worden beschadigd. In Hsoetsjou zelf is
een klein garnizoen achtergebleven, om de
voornaamste diensten voor veiligheid en
voedselvoorziening te verrichten, doch het
aantal soldaten is te gering en alles loopt
spaak. De ziekenhuizen liggen vol gewon
den die onvoldoende verzorging krijgen en
het naderende kanonvuur der communis
ten, die weinig moeite hebben zich een weg
in de richting dér stad te banen door de
gedunde gelederen der nationalisten, ver
volmaakt de angstepidemie die zich van de
bevolking meester heeft gemaakt.
Intussen stromen overgebleven troepen
der regering naar het Zuiden om te worden
ingeschakeld bij de verdediging van Peng-
poe, het laatste bastion voor de hoofdstad
Nanking. Het moreel dezer troepen is ech
ter zeer laag en hun uitrusting heeft veel
geleden bij hun vlucht uit de hel van
Hsoetsjou.
In Nanking heerst een algemene 'angst
stemming, die zich uit in massale vlucht.
Niemand verwacht dat Pengpoe zal behou
den blijven en het lot der hoofdstad is vol-
Koele ontvangst Van
mevrouw Tsjang in Amerika
De Amerikaanse pers reageert koel op de
aankomft van mevrouw Tsjang Kai Tsjek,
zo seint. Reuter. Ook de ontvangst van of
ficiële zijde was koel. Er is geen onderhoud
gearrangeerd met de minister van Buiten
landse Zaken, George Marshall, die zich
thans in het ziekenhuis bevindt, noch met
de onder-minister Lovett.
Haar naam kwam niet voor op de be-
zoekerslijst van president Truman.
Mevrouw Tsjang, die hulp komt zoeken
voor de terugtrekkende troepen van haar
man, legde geen enkele verklaring af. Men
meent, dat zij zulks pas zal doen na be
sprekingen met Amerikaanse functionaris
sen. Men verwacht echter algemeen, dat
haar verzoek om hulp bij deze functionaris
sen geen weerklank zal vinden.
Syrische regering afgetreden
Het Syrische kabinet onder leiding van
Mardam Bey is afgetreden.
De Syrische president, Sjoekri Bey el
Koutaly, verzocht de leden van het parle
ment hun meningsverschillen te vergeten
om tot vorming van een „regering van
nationale eenheid" tg kunnen komen.
In Damascus zijn Woensdag ongeregeld
heden voorgekomen, waarbij op de politie
geschoten werd. Maandag werd een alge
mene staking afgekondigd en gedemon
streerd voor onmiddelijk hervatting van
de vijandelijkheden in Palestina.
De zitting van het parlement is verdaagd.
AFP meldt nader, dat de voormalige
president van de republiek, Hasjem Atassi,
met de vorming van een nieuwe regering
is belast.
gens de overheersende mening reeds be
zegeld. Niettemin organiseert de regering
rond en in de stad een verdedigingsstelsef,
nadat zij haar bureaux naar Kanton heeft
geëvacueerd.
Een deel van de benedenstad van Sjang
hai is Woensdagavond gedurende vijf uur
door een sterke politiemacht afgezet ge
weest. Men zag koelies, die zware kisten
uit de „Centrale Bank van China" over
brachten op een schip.
De Amerikaanse consul-generaal te
Sjanghai heeft de Amerikaanse onderdanen
gewaarschuwd, dat het Zaterdag vertrek
kende troepen transportschip „Anderson"
de enige door de regering beschikbaar ge
stelde evacuatiemogelijkheid zal zijn.
Engeland verlengt de diensttijd
De Britse minister van Landsverdediging
Alexander, heeft in het Lagerhuis het debat
over de verlenging van de dienstplicht van
12 tot 18 maanden geopend met de ver
klaring, dat het aantal dienstnemingen in
het beroepsleger sinds het einde van de oor
log „buitengewoon hoog" is geweest. Van
Mei 1945 tot einde October 1948 zijn 246.775
vrijwilligers genoteerd. Er dient thans ge
rekend te worden, aldus betoogde de minis
ter, met eventuele nieuwe militaire ver
plichtingen gezien de gebeurtenissen op
Malakka en het verloop van de Chinese
crisiü.
„De conservatieve partij verleent aan de
regering haar volledige" steun wat betreft
een diensttijd van 18 maanden," zo ver
klaarde Churchill die na de minister het
woord kreeg.
Een voorstel van „Labour-rebellen" tot
verwerping van het wetsontwerp tot ver
lenging van de diensttijd werd verworpen
met 338 tegen 51 stemmen. Het wetsont
werp van de regering werd daarna aan
vaard.
De Universiteit van Parijs heeft aan enkele '■buitenlandse geleerden ere-doctoraten verleend.
Tot de aldus onderscheidencn behoorde ook de Leidse hoogleraar in de kindergeneeskunde,
prof. dr. E. Gorter. Tijdens de erepromotie. Van links naar rechts de professoren Fernand
Visscher (Rome), Chavez (Mexico), Jones Clark (Columbia), Dos Santos (Lissabon), Pauling
(California), Maiurl (Napels), Drummond Londenen Gorter (Nederland)
„Vreugde en Arbeid" kostte miliioenen
Winston Churchill die Dinsdag 74 jaar ge
worden is, verheugt zich nog steeds in een bijna
spreekwoordelijk geworden vitaliteit. Daags
voor zijn verjaardag nam de Britse oud-premier
in Kent nog aan een zware jaehtrit deel.
Voor de vierde kamer van het Amster—
damse Bijzondere Gerechtshof stond van
morgen de 57-jarige H. J. Woudenberg,
vóór de oorlog procuratiehouder van een
IJmuider visexportbedrijf, terecht.
Woudenberg, die lid van de N.S.B. en
onder meer kringleider van IJmuiden en
lid der Tweede Kamer was geweest, was
ten laste gelegd, dat hij op 15 Juli 1940
uit handen van Seyss Inquart een benoe
ming tot commissaris van het Nederlands
Verbond van Vakverenigingen met de daar
van deel uitmakende vakorganisaties,
stichtingen en instellingen had aanvaard
en in die functie het N.V.V. had geliqui
deerd, waarbij hij alle bestaande rechts
geldige statuten, reglementen en bepalingen
terzijde had gesteld, de toenmalige be
stuurders had verwijderd en er in het alge
meen toe had meegewerkt de Nederlandse
vakbeweging dienstbaar te maken aan de
wil der Duitsers en de verwezenlijking
van de nationaal-socialistische Arbeids
front-gedachte had voorbereid "en gepro
pageerd.
In vakbewegingskringen was er voor
deze zaak grote belangstelling. In de ge
tuigenbanken zaten onder meer de heren
E. Kupers en A. Vermeulen, respectievelijk
voorzitter en secretaris van het N.V.V., A.
C. de Bruin, voorzitter van de Katholieke
Arbeidersbeweging, A. Stapelkamp, de
vroegere voorzitter van het Christelijk Na
tionaal Vakverbond en enkele functionaris
sen van het nationaal-socialistische „Neder
lands Arbeidsfront".
De verdachte gaf de feiten op een inlei
dende vraag van de president grotendeels
toe doch maakte bezwaren tegen de con
clusie, dat hij dit alles gedaan had om de
vijand te helpen.
„U heeft toch maar gezegd: we moeten
allemaal meewerken dat Duitsland de
oorlog wint", repliceert de president.
De heer E. K u p e r s is de eerste getuige,
die gehoord wordt. „Ik begreep al spoedig
na Mei 1940 dat er wat gebeuren zou. Het
Hoofd van een „Dienststelle", een zekere
Helmich, kwam mij allerlei inlichtingen
over de vakbeweging vragen en vertelde
dat er zeker gfeen stakingen mochten uit
breken. Men hoorde een paar weken niets
meer van de Duitsers, doch in Juli wilde
Helmich „wel eens kennis maken met het
hoofdbestuur van het N.V.V.". Op die ver
gadering werd kort en goed meegedeeld dat
de leiding van het N.V.V. niet voldoende
waarborgen bood om met de Duitsers sa
men te werken en dat Woudenberg tot
commissaris werd aangesteld. De functio
narissen moesten blijven; bedanken zou be
schouwd worden als een Duits vijandige
daad. De secretaris de la Bella werd ge
arresteerd en is later in een concentratie
kamp overleden".
In Februari 1941 werd de heer Kupers
met andere bestuurders in verband met de
Februari-staking gearresteerd, doch hij kon
niet vertellen of de verdachte hierin de
S.S.-officieren in actie
Te Wenen is officieel door de Britse auto
riteiten medegedeeld, dat op last der Britse
bezettingsautoriteiten door de Oostenrijkse
politie in de Britse bezettingszone twee per
sonen zijn gearresteerd. De arrestatie is ge
schied onder omstandigheden die het dui
delijk maakten dat de twee mannen gege
vens verzamelden omtrent Britse militaire
eenheden en dat zij handelden op last van
een Oost-Europese mogendheid.
De gearresteerden verklaarden vroegere
Duitse officieren van de Waffen S.S. te zijn.
hand had gehad. De getuige bevestigde, dat
het vermogen van de drie vakcentrales van
50 millioen tot 36 millioen door de liqui
datie was geslonken.
„Heeft u enig idee, waar dit geld geble
ven is?" vroeg de advocaat-fiscaal mr. A.
H. van der Veen. „Er is op een krankzinnige
wijze bij het N.A.F. met geld gesmeten;
het zou mij niet verwonderen als „Vreugde
en Arbeid" alleen al miliioenen heeft ge
kost", meende de heer Kupers; „admi
nistratie en toezicht waren bepaald onvol
doende".
Na enige aarzeling geeft de verdachte
toe: „Ja, op een gegeven ogenblik was de
organisatie topzwaar", waarop de presi
dent. mr. L. P. N. A. Ruys, concludeert:
„Ja, als men ineens vijftig millioen in han
den krijgt, dan kan men gemakkelijk royaal
zijn. U had geen bekwame mensen en zelf
was u ook niet bekwaam".
En als Woudenberg hiertegen protesteert
zegt mr. Ruys lichtelijk geïrriteerd: „U was
zelf ook niet zo zuinig; de vakbondbestuur
ders hadden vroeger 4600.per jaar
en u nam 17000.met nog elfduizend
gulden aan representatiekosten!" Waarop de
verdachte antwoordt: „In het zakenleven
had ik dat ook verdiend".
Mr. Van der Veen: „Over sociaal gevoel
gesproken!"
De secretaris van het N.V.V. de heer Ad.
Vermeulen had als bestuurder van de
vroegere Nederlandse Vakcentrale ook be
zoek gehad van Helmich. In September 1940
volgde een fusie met het N.V.V. en sinds
dien werd ook in de bij de N.V.C. aange
sloten bestuurdersbonden getracht het lei1-
dersbeginsel door te zetten.
Vakbewegingen „liepen leeg"
De heer Vermeulen verklaarde voorts,
dat het N.V V. vrijwel „leegliep", zoals dat
ook bij de Katholieke en de Protestantse
vakbeweging het geval was. Het Neder
lands Arbeidsfront recruteerde zijn leden
vooral uit de voordien ongeorganiseerde
arbeiders aan de Wehrmachtswerken. Deze
werden er veelal toe geprest. Voorzover
valt na te gaan, had het N.A.F. een 35.000
leden, het N.V.V had er in Mei 1940 ruim
300.000. Dat „Nederlands Arbeidsfront"
werd op 1 Mei 1942 tijdens een groot feest
in het Concertgebouw ingesteld, nadat de'
Duitsers duidelijk was geworden, dat via
de oude vakbewegingen er voor hen toch
niets te bereiken viel.
De getuige had echter voordien Wouden
berg gewaarschuwd dat, indien het N.A.F.
werd opgericht, de Nederlandse vakbewe
ging uiteen zou vallen. De verdachte was
daar aanvankelijk zelf ook van overtuigd.
„Hij ging uit", zo besloot de heer Ver
meulen, „van een bepaald ideaal, dat niet
het onze was en dat parallel liep met de
Duitse belangen".
De voorzitter van de Katholieke Arbei
dersbeweging de heer A. C. de Bruin
kwam eveneens in 1940 in contact met de
Dienststelle-Helmich. In het begin kon
men, vrij gewoon doorwerken, tot Wouden
berg in Juli 1941 tot commissaris werd be
noemd. De fusie met het N.V.V. werd toen
opgedrongen. De heer De Bruin werd met
zijn medebestuurders afgezet en hun werd
letterliik de deur van het Bondshuïs gewe
zen. „We kregen ternauwernood de tijd onze
boel bij elkaar te pakken'".
Op dezelfde dag ging het bij het Chris
telijk Nationaal Vakverbond precies zo.
Slechts 5 procent van de leden bleef.
(De zitting duurt voort)
Vrijdag zal de brug over de Linge bij
Beesd voor het verkeer worden opengesteld.
Het betekent een belangrijke verbetering in
de verbinding 's Hertogenbosch—Utrecht.
Deense politie op het spoor
van internationale
valse-muntersbende
De Deense politie is op het spoor geko
men van een valse-muntersbende, die reeds
enige jaren op grote schaal valse dollars
in Europa in omloop bracht.
De valse dollars werden opgemerkt door
een deskundige van de Deense nationale
bank, die verklaarde, dat het geld ternau
wernood van echte dollars te onderschei
den is.
De bende werd volgens het Deens pers
bureau Ritzau niet alleen reeds jarenlang
door de Amerikaanse politie gezocht, doch
ook door de politie van vele andere landen
onder meer van Nederland en België. In
Kopenhagen werd een rubberhandelaar
gearresteerd, die verklaarde dat hjj van
twee buitenlanders, met wie hij door be
middeling van een lid van het personeel
van de synagoge te Kopenhagen in contact
was gekomen, 4400 dollars had gekocht
voor 35.000 kronen en eerst later ontdek
te, dat zij vals waren. De beide buitenlan
ders waren in het bezit van veel grotere
hoeveelheden dollarbiljetten. Zij reisden
van Denemarken naar Noorwegen en Zwe
den om de andere biljetten daar van de
hand te doen. Zij waren in het bezit van
Nederlandse passen, doch bij onderzoek in
ons land aan de hand van de pasnummers
bleek, dat de passen oorspronkelijk voor
twee dames waren uitgegeven en dus vals
waren. Vermoedelijk bevindt zich de druk
kerij, waar de dollarbiljetten worden ver
vaardigd in een Zuid-Éuropese staat.
Het A.N.P. verneemt dat sinds 28 No
vember «twee Deense politiebeambten in
Den Haag hebben vertoefd om contact op
te nemen met Nederlandse politie-auto-
riteiten. In Den Haag is namelijk de In
ternationale Falsificatierecherche geves
tigd.
Het wordt hier te lande niet uitgesloten
geacht dat de valse dollars afkomstig zijn
uit Duitse of Oostenrijkse kampen voor
„displaced pex-sons" of zelfs, dat het hier
restanten betreft van de grote voorraad
valse dollarbiljetten, die Himmler indertijd
heeft laten drukken. Reeds in 1946 heeft
de Amerikaanse recherche in deze zaak
een onderzoek hier te lande ingesteld.
„Met Duitsland blijft
voorzichtigheid geboden"
Voorzitter der contröle-commis-
sie is overigens optimistisch
Enige Nederlandse journalisten die een
rondreis maken door West-Duitsland heb
ben een onderhoud gehad met luitenant-
generaal Baron MacReady, voorzitter van
de controle-commissie der bezetters te
Frankfort, die hun onder anderen mede
deelde dat bij de bezetters de neiging be
staat de Duitsers steeds meer vrijheid te
geven bij het regelen van eigen zaken.
Spreker vond het merkwaardig, dat ge
bleken is hoe goed de samenwerking tus
sen de Duitsers en de bezetters was. Hij
wees er echter op, dat grote voorzichtig
heid geboden blijft. „Toen ik in 1919 als
hoofd van de staf der militaire controle
commissie in Duitsland was", zo zeide hij,
„waren de Duitsers net zulke engelen ais
nu. De vrees van Frankrijk, dat Duitsland
te zijner tijd weer gevaarlijk kan worden,
is naar mijn mening gerechtvaardigd. Hier
mede wil ik geenszins zeggen, dat de Duit
sers het op het ogenblik niet eerlijk me
nen. doch het. is niet zeker hoe zij er over
20 jaren over zullen denken". Voorts zeide
Baron MacReady: „Ik geloof niet, dat de
democratische machinerie in Duitsland een
goede ontwikkelingsgang heeft doorge
maakt. Het is erg moeilijk de democrati
sche techniek in Duitsland door te voeren
en de mensen om te vonnen. Ik ben het
met vele Duitse politici eens, die menen
dat het verkeerd zou zijn als de bezetters
Duitsland zouden verlaten. De Duitsers
moeten een heropvoeding krijgen' in de
mocratische zin. Wij moeten een volgend
wereldonheil op andere wijze, voorkomen
dan door een volk bepaalde maatregelen
op te leggen".
MacReady zeide niet te geloven dat de
onenigheid tussen Amerika en Rusland zal
uitgroeien tot een gewapend conflict.
Glimlachend voegde hij hieraan toe, dat
de situatie zo zal blijven „tot er eens een
oplossing komt". Gevraagd naar zijn me
ning over het politieleger, dat in de Russi-
'sche zóne wordt opgeleid, antwoordde hij:
..Ik zie hierin niets verontrustends. De
Russen zullen zeker geen goed geoutilleerd
leger van Duitsers op de been brengen".
Tenslotte zei de voorzitter van de con
trole-commissie, dat er geen twijfel be
staat aan industriële herleving van Duits
land. Deze is naar zijn mening reeds in
volle gang en zal zich in stijgende lijn
blijven ontwikkelen.
„Vrijheden van de mens"
De sociale commissie der UNO heeft na
maandenlange discussies een nieuw „hand
vest voor de vrijheden van de mens" aan
vaard.
Dit handvest roept de gelijkheid van alle
mensen uit, zonder onderscheid naar ras,
kleur, sexe, taal, godsdiensf^of politieke
overtuiging. Niemand mag willekeurig ge
arresteerd of verbannen worden of onder
worpen worden aan marteling, onmense
lijke behandeling of onmenselijke straf.
Ieder mens heeft het recht van bewegings
vrijheid binnen de grenzen van zijn land
en het recht in andere landen asyl voor
vervolging te zoeken.
Huwbare mensen van verschillende sexe
hebben het recht te trouwen zonder be
perkingen betreffende ras. nationaliteit of
godsdienst. In het handvest wordt vrijheid
van meningsuiting en vredelievende ver
gadering voorgestaan, voorts de vrijheid
van godsdienst en van vrije verkiezing.
Volgens de verklaring heeft ieder recht
op de nationaliteit van zijn land en het
gelijke recht openbare functies uit te oefe
nen in zijn land.
De wil van het volk, zoals die in perio
dieke en eerlijke verkiezingen tot uiting
komt, is de basis voor het gezag.
Ieder heeft het recht te werken met ge
lijke betaling voor gelijk werk en het
recht op bescherming tegen werkloosheid.-
Arbeiders mogen vakverenigingen stich
ten en zich bij vakverenigingen aansluiten.
Zij hebben recht op een redelijke arbeids
tijd en op periodieke betaalde vacanties.
Het woord is aan
Montesquieu:
De werkelijk verantwoordelijke voor
een oorlog is niet hij die hem ver
klaart, maar hij die hem onvermij
delijk maakt.
Prijzen van gebouwd
onroerend goed vrij
Met ingang van de
volgende week
Het ministerie van Economische Zaken
deelt mede, dat met ingang van 5 December
1948 op grond van een beschikking van de
minister van Wederopbouw en Volkshuis
vesting door de pryzenbureaux voor on
roerende zaken voor verkoopstransacties
betreffende gebouwde eigendommen, onge
acht de door partijen overeengekomen prijs,
een verklaring van geen bezwaar zal wor
den afgegeven.
De regering heeft deze maatregel geno
men omdat onder de huidige omstandig
heden kan worden verwacht, dat zich op
dit gebied geen prijsexcessen meer zullen
voordoen. Tevens wordt gerekend op het
inzicht van kopers, die, wetende, dat de
controle op de huurprijzen' nog lang ge
handhaafd zal moeten worden, zich zullen
onthouden van het betalen van prijzen dia
niet evenredig zijn aan het met de beleg
ging te verkrijgen rendement. Onvoldoende
rendement als gevolg van een hoge aan
koopprijs kan nimmer een motief vormen
voor het toestaan van huurprijsverhoging.
Mocht blijken dat de genomen maat
regel tot een ongemotiveerde prijsstijging
leidt, dan zal de prijsstop onverwijld jveer
van kracht worden verklaard.
De opheffing van de prijsstop geldt
uitsluitend voor gebouwd onroerend goed.
Bouwterrein, landbouw- en woeste gron
den, bossen, alsmede bij de uitoefening van
het landbouwbedrijf behorende gebouwen
blijven volledig onderworpen aan de con
trole van de prijzenbureaux.
Beneluxe jeugdherbergen
De besturen van de jeugdherberg-ver-
enigingen van België, Nederland en
Luxemburg zijn op het kasteel Huizingen
nabij Brussel in congres bijeen geweest-
Tijdens de conferentie werd besloten
pogingen te doen om het net van jeugd
herbergen in de drie landen te coördineren.
Bij de regeringen zal erop worden aan
gedrongen de moeilijkheden, die zich voor
de leden der jeugdherbergverenigingen in
de drie landen voordoen op financieel ge
bied, te verminderen. Groot belang wordt
gehecht aan de belofte der drie regeringen
met betrekking tot de culturele accoorden
tussen de lage landen. Een contactcom
missie zal de bedrijvigheid der drie jeugd
herbergverenigingen voortaan coördineren.
Belcher „deed nooit
iets voor iemand"
Stanley getuigt
Sidney Stanley, een der „sleutelfiguren"
in het proces wegens beschuldigingen van
corruptie in Engeland, heeft, in de rechts
zaal verklaard aan parlementsleden „al het
geld dat zij nodig hadden" te hebben aan
geboden voor de vorming van een organi
satie ter bestrijding van het communisme.
Hij had dit aanbod tijdens een diner ge
daan, waar ook de secretaris van de
Labourpartij, Morgan Philips, aanwezig
was.
Kort daarop kwam een organisatie, ge
naamd „vrijheid en democratie" tot stand.
Als organisator werd naar voren gescho
ven het parlementslid Tom O'Brien, daar
het Britse vakverbond niet op de voorgrond
wilde treden, aldus Stanley.
Stanley, die de eed op Joodse wijze af
legde, verklaarde als veertienjarige jongen
met zijn ouders uit Polen te zijn gekomen.
Hij had vijf namen gebruikt en hij wist
niet onder welke naam hij geboren was.
Zijn vader noemde zich Koschyvsky, hij
had de naam Sydney Stanley gedurende
25 jaar gedragen.
Stanley zeide aan Belcher een gouden
sigarettenkoker ter waarde van 600 a 700
gulden te hebben gegeven. Dit had hij ge
daan na reeds twee jaar met hem bevriend
te zijn geweest en tegen diens wil. Tijdens
de conferentie van de Labour-partij te
Margate had Stanley de hotelrekening van
de familie Belcher betaald, daar de familie
oorspronkelijk in het huis van Stanley zou
komen logeren. Er was echter geen plaats
in het huis.
Stanley zeide met Belcher naar boks
wedstrijden en hondenrennen te zijn ge
weest. Hij had Belcher echter nooit geld
voor het wedden geleend. Stanley ont
kende ooit geld aan Gibson geleend te heb
ben noch aan enige functionaris van de
regering. Hij had zo nu en dan de toe
gangsprijs voor Belcher en de restaurant
rekening betaald. Volgens Stanley had
Belcher nooit „iets voor iemand gedaan"
en alle gevallen naar de betreffende af
delingen van zijn ministerie verwezen. Hij
gaf toe mensen, die inlichtingen omtrent
zakelijke aangelegenheden wensten, vaak
naar Belcher te hebben gebracht en zelf
vaak het ministerie van handel te hebben
bezocht.
Het was een voordeel om gemakkelijk
toegang te hebben tot Belcher. Hierdoor
werden zaken vaak bespoedigd, die anders
in de dossiers vergeten raakten, aldus
Stanley.
GELEIDELIJK ZACHTER.
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. in De Bilt. geldig van Don
derdagavond tot Vrijdagavond:
Zwakke toi matige, in de kuststreken
tijdelijk vrij krachtige wind tusseh
Zuid-Oost en Zuid-West. Over het al
gemeen wat meer bewolking dan van
daag. Overwegend droog weer. maar
later in het Westen van het land toe
nemende kans ,op enige regen. Van
nacht op sommige tegen de wind be
schutte plaatsen lichte nachtvorst.
Overdag dezelfde of iets hogere tem
peratuur dan vandaag.
3 December:
Zon op 8.28 uur, onder 16.31 uur
Maan op 11.43 uur, onder 18.23 uur