c
Roozenburg behaalde in IJmuiden
de titel van wereldkampioen
Sportprogramma's
De 9 Muzen
'De nieuwe bonnen
Eis tegen prof. T. Goedewaagen
vijftien jaar gevangenisstraf
Het ei en
ponderdag
2 DECEMBER 1948
TT MUIDER COURANT
Oin
Je wereldtitel
pammen
•tien dammers hebben Woensdagmiddag
Witte gebouw van de Centrale Bond voor
nortarbeiders aan de IJmuidense „Zuid-
"^durende enkele uren de speciale sfeer
het werelddamtournooi gegeven en liet
rtn (jc J9de wedstrijddag een beslis-
f(i<4 karakter kreeg wegens de stand in het
„zii heeft velen in de middag- en avond-
!Jarn° „r „het Witte Huis" gelokt, om 'swe-
beste dammers bezig te zien op de
jgwTvelden.
je jonge en onvermoeibare Rotterdam-
P Roozenburg zijn partij tegen de veel
'wiere Zwitser G. Rostan zou winnen,
r' A bil ingewijden al bij de aanvang vast.
toch heeft de grote beslissing in de
2jar 'an het behalen van het wereldkam-
10 „cehao door Roozenburg een schok van
rde door de gelederen der damliefheb-
«doen varen.
ege werd mede bepaald door de
j;e R. C. Keiler tegen de vroegere
SSóuder p. Ghestem behaalde.
Officiële opening.
- -4c vroeg in de middag hadden bestuurs
man Damclub IJmuiden en het ere-
V"." -1K/it f
'"iTt/de deelnemers aan het tournooi in
tonnemerhof" welkom geheten en de
witter de heer C. df Jong heeft bij deze
eenheid hartelijke woorden gesproken
f het adres der dammers. Ook op het wed-
d?Xrrein, dat fleurig versierd was met
f'Teen sprak de voorzitter van D. C. IJ. en
nm' even na vieren burgemeester mr. M.
IfKwint de eerste zet deed in de partij Roo
thart—R°stan kon het Srote sPel beginnen,
in de bovenzaal volgde het publiek met
Jjte belangstelling de strijd op demonstra-
nS^iteiagen luiden: Demesmaecker—Post
t- noctan—Roozenburg 0—2; Verpoest—v.
i ciW 1—1; Ghcstem—Keller 11 en Pérot
0—2
'Getand luidt thans: 1. Roozenburg
«roten (17 partijen); 2. Keiler 26 pnt.
IR Ghestem 23 pnt. (17); 4. Verpoest 22
.flit)- 5 Post 19 pnt. (17); 6. Laros 18 pnt.
i?;;. 7 v d. Staay 17 pnt. (17); 8. Pérot 15
»M7)' 9. Chiland 13 pnt. (17); 10. Demes-
speker4 pnt (17); 11. Rostan 2 pnt. (18).
Wordt nog drie dagen gespeeld. Keiler,
laros en Rostan moeten nog twee partijen
"vr. de andere drie.
^tverloor tegen Laros door een grove
Daarmede was het pleit echter
'pérot
■ifniet beslist, want de Parijsë kampioen,
r'.r. grote routine heeft in voorgift-
friiien verdedigde zich hardnekkig. Het
«rddè langste partij van de avond, waarin
[yos na een strijd van meer dan zes uur
bestem "opende 33—28 tegen Keiler, wat
j.,, met 18—22 beantwoordde. Na de in deze
"riant gebruikelijke uitruil ving het mid-
taspel aan met gelijke stand. Later bezette
r'fllerveld 22, terwijl Ghestem in zijn afwach
tte houding volhardde. Het spel werd
;;!erst sterk behandeld, maar ingewikkelde
ftuaties werden stelselmatig vermeden en
Ljonder spectaculair was deze partij dan
wk niet. Tenslotte ontstond een vrij onover-
schteHjk eindspel, dat zonder veel weder-
«irdigheden in remise eindigde.
Demesmaecker en Post speelden een on-
if»elmatige partij, waarin laatstgenoemde
reds in de opening voordeel behaalde.
Demesmaecker hield zich verder echter uit
eend en Post kon hem niet beletten een
wlkomen gelijkwaardige klassieke stand te
Volgens de Sportkroniek luidt het pro-
mmma van de Koninklijke Nederlandse
1 Voetbalbond voor Zondag: district I, eerste
His-Haarlem—ADO; Xerxes—Ajax; Storm-
I v0gcls—SVV; DOS—'t Gooi; Blauw Wit—De
Volewijckers. Tweede klas: Watergraafsmeer
_UVV; OSV—TOG; RapiditasHercules;
2FC-SDW; Alcmaria Victrix—West Frisïa.
Vierde klas: DSS—ASV; DCO—Wilskracht;
VVB-IEV; EHS—Animo; De PionierDIO;
THB-LOC; SpaarnevogelsSAVM; VVD—
Vliegende Vogels; Ripperda—Spaarndam;
BODI-NAS. District II, eerste klas: DWS—
EDO; DFC—KFC; HDVS—VSV; Zeeburgia
-Feijenoord; HBS—DHC, Tweede klas B:
RFC-Quick; COALEmmen; CVVDCV;
Vellen—UVS; Schevening'en—Fortuna. Za-
lerdagmiddagcompetitie: HCSVIJ muiden;
SNL-SVJ; KennemerlandCSV/Dindua;
S1Z0AGT.
- In de afdeling Haarlem van de KNVB
rorden gespeeld: eerste klas A: ADO 2—
DIO 2; Geel Wit—EDO 3; HFC 3—Haarlem
b; WaterlooKinheim 2; RCH 5—Zand-
cortmeeuwen 4. Eerste klas B: Schoten 2
?,CH 4; Concordia—Beverwijk 2; DEM 2—
DSK; EDO 4—Nieuw Vennep; Haarlem 4—
"arasvogels 2. Tweede klas A: DCO 2
HFC 4; DSK 2—Hoofddorp Boys; DSS 2—
Hilfweg 2; Ripperda 2Heemstede: Zand-
nortmeeuwen 5—THB 2. Tweede klas B:
VSV 4—VVB 3: VVE 2—Kennemers 4;
Stormvogels 3—SVY; WH-TYBB 2; Scho-
;a3-Haarlem 5. Tweede klas C: Hillegom
l-RCH 6; ETO 2—Bloemendaal 3; HFC 5—
Hilïinen 2; SpaarnestadHBC 3; Vogelen-
an«-Vliegende Vogels 2. Tweede klas D:
DIO 3—Beverwijk 3; Haarlem 6Onze Ge-
rellen 2; Schoten 4Velsen 3; TYBB 3Ken-
:«mers 5; Ripperda 3Kinheim 3. Zaterdag-
aiddagcompetitie: afdeling A: Telefonia
STO; IJmuiden 2Tweede Jeugd; VVRA
«nnemerland 2; KinheimSiz'o 2; VEW
Zudvoortmeeuwen. Afdeling B: SVJ 2
IJmuiden 3: Nieuw VennepKennemerland
S1Z0 3—VEW 2; IJmuiden 3—Kinheim 2.
UdelingC: Kennemerland 5SIZO 4; RCH 2
-Kennemerland 6; Zandvoortmeeuwen 2
"VJ3; WSV—Telefonia 2.
-Het programma van de Koninklijke Ne-
«riandse Hockeybond luidt: eerste klas:
Hilversum—TOGO; LeidenGooi; HDM
Mftse Studenten; AmsterdamHOC; Be
Fa-Laren; BMHCHHIJC. Promotieklas:
SjJwijk—HBS; BMHC 2—HHIJC 2; Amers-
ion—Strawberries. Tweede klas: BMHC 3
Hurley; HBS 2—Strawberries 2. Dames,
wste klas: Be FairKieviten; Rood Wit
iiversum; HHIJCGooi; BDHCAmster-
iffl. Promotieklas: PinokéHBS; Amster-
!a 2—BDHC 2; Amersfoort—Strawberries;
-eden—Rood Wit 2. Tweede klas: BDHC 3
"iWerve; ZandvoortAmsterdam 3; Leiden
I-Ever Swift.
-Voor de Koninklijke Nederlandse Korf-
frMnd zijn vastgesteld: Eerste klasse: Ar-
-pel-Koog Zaandijk: Rohda—Oosterkwar-
bartier: WesterkwartierSVK.
.Tweede klasse A: Allen Weerbaar—De
•nluwen; ExcelsiorAurora; Amum
KV.
Derde klasse A: WatervlietZKC (4 Dec.)
wterparkRoda; OKV—KVH.
Derde klasse C: Animo ReadyDSV (4
KCOOBZB; Victoria—Soester-
nirtier.
Deserve le klasse: Archipel 2DTV 2, 12
Swift 2Westerkwartier 2; SVK 2
(«terkwartier.
«serve 2c klasse: Aurora 2—Blauw Wit 3;
-um 2—Rohda 2; ZKV 2—Sport Vereent 2.
-Het programma van de Haarlemse Korf-
Wbood luidt:
Eerste klasse: Aurora 3Oosthoek 1;
(«terkwartier 3—Haarlem 1.
Neede klasse: Aurora 4Oosterkwar-
^5; Oosthoek 2—THB 2; Sport Vereent 3
"Vervliet 3.
Derde klasse: Haarlem 2Watervliet 4;
«'mo Ready 3-D VS 1.
- Het waterpolo-programma voor Zater-
«lavond in het Sportfondsenbad luidt:
Jederlandse Zwembond: HPCHVGB. Be-
wcompetitie K.N.Z.B.: HVGB 2—LZC;
aaarlem—VZC. Competitie kring Haarlem,
limes: HVGB—DWT. Heren, afdeling I:
PJR-DWT; afdeling II: Haarlem 2—HPC 2.
n "et Velserbad worden gespeeld: beker-
«jjpetitie KNZB: VZV—de Ham.
I m"0J"Petitie kring Haarlem: heren, afdeling
VZV 2-DWE 3; afdeling IV: VZV 3-
atarlem 4.
bereiken. Post trachtte in het eindspel nog
verwikkelingen te scheppen, maar de oude
Belgische kampioen was in deze partij bij
zonder goed op dreef en handhaa.fde zich ten
einde toe.
In de partij Verpoest tegen Van der Staay
werd begonnen met een kalme opening,
waarin Verpoest oogenschijnlijk iets zwakker
kwam te staan. De Belgische meester kwam
de theoretische moeilijkheden echter gelei
delijk te boven en er ontstond al spoedig een
gelijke stelling van 9 om 9. In deze stand
koos Van der Staay een minder goede voort
zetting. Verpoest kreeg belangrijk voordeel,
maar dit gedeelte werd door Van der Staay
sterk behandeld en hij wist nog juist remise
te forceren.
Roozenburg koos tegen Rostan dezelfde
opening waarmee hij reeds meer partijen in
dit tournooi begonnen is. Daarna volgde een
zeer sterke voortzetting. Een klassieke stel
ling volgde, waarbij Roozenburg de beste
kansen had. De drie en dertigste zet (2329)
forceerde winst in aUe varianten voor Roo
zenburg en na de zeven en dertigste zet gaf
Rostan op.
Huldiging nieuwe wereldkampioen.
Na afloop van de partijen werd Roozen
burg op hartelijke wijze gehuldigd.
De viee-voorzitter van de Nederlandse
Dam bond, de heer J. van Sleen, zeide trots
te zijn enige woorden van bewondering tot
de jeugdige kampioen te mogen richten. De
heer Van Sleen bood bloemen aan.
De heer C. dé Jong, voorzitter van D. C. IJ.
noemde het een bijzondere prestatie, dat
Roozenburg nog voordat het tournooi een
einde had genomen beslag had gelegd
op de titel. Onder luid applaus bood de heer
De Jong bloemen aan. Nog vele sprekers
volgden en allen lieten hun hartelijke woor
den vergezeld gaan van een bloemen
hulde. Aan het einde van de avond werd de
kampioen een krans aangeboden.
Zaterdag zal de drager van de we
reldtitel in Rotterdam worden gehuldigd.
Naar Spanje Eduard Flipse, de dirigent
van het Rotterdams Philharmonisch Orkest,
zal op uitnodiging van de Nederlandse legatie
enige concerten in Spanje dirigeren.
Fic Carclsen hersteld. Mevrouw Fie
Carelsen is hersteld van haar langdurige
ziekte. Zoals men weet is de Haagse actrice
sinds Mei van dit jaar ernstig ziek geweest.
Zaterdag zal zij weer optreden in de Ko
ninklijke schouwburg te 's Gravenhage, in
het stuk „Die lieve Christabel".
Nieuw werk van Alexander Voormolen.
Op Woensdag 8 December zal het Residentie
orkest onder leiding van Frits Schuurman
Voormolen's „Drie gedichten voor orkest",
een werk voor spreekstem en orkest, in
eerste uitvoering ten gehore brengen. Deze
compositie, geschreven en voltooid in het
jaar 1948, is geïnspireerd door de gedichten
„Droomhuis" van P. C. Boutens. „Oude ste
den" van J. C. Bloem en „De Jacht" van Aart
van der Leeuw. De componist beschouwt dit
werk echter niet als een declamatorium, maar
als absolute muziek. Alexander Voormolen,
oorspronkelijk leerling van Johan Wagenaar,
later van Ravel en Roussel, voelt zich on
danks zijn verwantschappen met dc Franse
cultuur het meest aangetrokken tot het Ne
derlandse landschap' en de Nederlandse
schilder- en dichtkunst.
Sport in 't kort
JACK ROWLEY RECHTSBINNEN TEGEN
ZWITSERLAND. Voor de wedstrijd tegen
Zwitserland op Highbury, is Jack Rowley
van Manchester United als rechtsbinnen voor
Engeland aangewezen in plaats van de ge
wonde Mortensen. De Engelse ploeg heeft
Woensdagmiddag wat geoefend op Highbury.
De Zwitsers bezochten het veld, maar train
den niet.
In IJmuiden is Woensdagavond de beslissing gevallen in het tournooi om het wereldkampioen
schap dammen. De Rotterdammer P. Roozenburg heeft de titel behaald. Gisteravond speelde hij
tegen Rostan (links) en de andere deelnemers(staande van links naar rechts) H. Laros, R. C.
Keiler, O. Verpoest, D. van der Staay, P. Ghestem, G. Post, P. Pérot, 1. 11. Ghiland en J. Demes
maecker keken met belangstelling, op welke wijze de op dat ogenblik aanslaande kampioen
(rechts aohler het dambord) op de openingszet zou reageren.
Van 5 tot en met 18 December zijn de
volgende bonnen geldig:
Bonnen voor vlees:
441, 443 Vlees 100 gram vlees
442 Vlees 300 gram vlees
Alle bonkaarten:
447 Algemeen 100 gram rijst
448 Algemeen 250 gram boter of mar
garine. of 200 gram vet
Bonkaarten KA, KB en KC 812:
451 Algemeen 500 gram boter of marga
rine of 400 gram vet
452 Algemeen 200 gram kaas of 250 gram
korstloze kaas
453 Algemeen 125 gram koffie
454 Algemeen 50 gram thee
B 465 200 gram kaas of 250 gram korst
loze kaas
l
Bonkaarten KD, KE 812:
457 Algemeen 250 gram boter of marga
rine of 200 gram vet
458 Algemeen 100 gram kaas of 125 gram
korstloze kaas
Tabaks- eit Versnaperingenkaarten QA,
QC 808:
139, 143 Tabak 2 rantsoenen sigaretten of
kerftabak
Bonkaarten ZA. ZB. ZC, ZD. ZE. MD, MF,
MH 813 (bijzondere arbeid, aanstaande
moeders en zieken):
Geldig zijn de bonnen van strook Z.
Deze bonnen zijn 14 dagen geldig.
De tussentijds aangewezen bonnen 414
Algemeen en 420 Algemeen voor 500 gram
respectievelijk 1 kg sinaasappelen moeten
uiterlijk 4 December bij een handelaar in
groente en/of fruit worden ingeleverd.
Gymnastiekvereniging „S.S.H."
groeit
De turnvereniging ,.S. S. H." kan bogen
op een groeiend aantal leden, speciaal in
de jeugdafdelingen. Het aantal kleuters
bedraagt ruim tachtig.
Hoewel de gymnastiekzaal van de „Da
Costa"-school geheel ten dienst der ver
eniging staat buiten de schooltijden, moest
de noodzakelijkheid onder het oog worden
gezien, dat door de grote bezetting van de
jeugdgroepen, waarvoor zelfs voorlopig
een stop is afgekondigd, het aantal oefen-
uren uit te breiden. Dit werd mede moge
lijk door dat de leider, de heer H. van
Wijnen, thans te Haarlem, binnenkort een
woning in Velsen-Noord zal betrekken. De
oefenuren worden met ingang van 4 Jan.
gewijzigd. Niet minder dan elf lesuren
staan op het programma.
Onderlinge wedstrijden.
Voor de onderlinge wedstrijden wordt
druk geoefend. De wedstrijden in de Da
Costa-school worden gehouden voor de
oudste meisjes en jongens op Woensdag
15 December; voor de dames, senioressen
en heren vermoedelijk op Donderdag 16
December, welke datum door de K.T.K.-
graadwedstrijden te Haarlem nog kan
worden gewijzigd in de 14de; voor de jong
ste meisjes en jongens op Zaterdag 18
December en voor de kleuters in de vorm
van behendigheïdswedstrijden op Zaterdag
8 Januari 1949.
Daartoe door „Hoogoven Staten" in staat
gesteld beschikt „S.S.H." nu over een
nieuwe bok, een prachtige springplank en
de aanschaffing van een nieuwe even-
wichtsbalk en andere toestellen staat in
het vooruitzicht.
Schaken
Jeugdtournooi van Rolland
Het jeugdschaaktoernooi van Rolland, dat
aanvankelijk zo'n vlot verloop had, heeft, na
de eerste ronde van de finale, te lijden onder
slechte opkomst der deelnemers. Eerst bleven
enkele finalisten weg, waardoor evenveel
anderen voor niets kwamen en de week
daarna kwamen er nog minder. In den ver
volge zal een ieder, die verstek laat gaan,
onverbiddelijk met een verliespunt worden
bestraft.
De resultaten van de partijen, die nog ge
speeld werden, luiden:
Groep I: J. VerleurJ. v. d. Ende 10; R.
J. VersnelJ. v. d. Ende 01; G. J. Schultz
A. Schmitz 10.
Groep II: N. C. de RondenH. Verleur
10; A. S. GroenH. Fokke 10; A. Haitsma
H. Fokke 1—0.
In groep I heeft J. Verleur de leiding met
twee punten uit twee partijen en in groep II,
met dezelfde cijfers: A. Haitsma.
Voetbal
Gedachten over wijziging
van de buitenspelregel
De sedert 1925 ingevoerde buitenspelregel,
destijds reeds een onderwerp van heftige
discussies, komt weer meer en meer in het
middelpunt der belangstelling te staan. Van
verschillende zijden komen bij de F.I.F.A.
suggesties tot wijziging van de geldende
buitenspelregel binnen. De Fransman Gabriël
Hanot wil de regel in zijn geheel afschaffen.
Daarentegen meent de bekende Belgische
oud-scheidsrechter en sportjournalist Lange-
nus, dat de wederinvoering van de regel,
zoals deze voor 1925 was, veel doelmatiger
zou zijn. De Italianen zijn het met Hanot
eens. In Rome is onlangs een wedstrijd ge
speeld waarbij, gedurende de eerste helft, de
bestaande regel gold, terwijl na de rust van
buitenspel geen sprake meer kon zijn Het
resultaat was, dat in de tweede helft vijf
doelpunten werden gemaakt, waarvan er
onder normale omstandigheden drie wegens
buitenspel zouden zijn afgekeurd.
Eén derde gedachte tot wijziging is van de
Engelse sportjournalist Ivan Sharpe. Sharpe
wil op 25 meter afstand van en evenwijdig
aan het doel een lijn over het veld trekken.
Tot aan deze lijn kunnen de aanvallers zich,
zonder dat de kans bestaat in buitenspel
positie te geraken, voortbewegen. Binnen
het 25 meter-gebied wordt de buitenspel
regel weer toegepast, echter naar het systeem,
dat vóór 1925 geldig was; dus met drie in-
plaats van twee verdedigers voor de betrok
ken aanvaller. Sharpe meent, dat deze rege
ling de aanvallers er toe zal dwingen betere
combinaties op te bouwen en met intelligen
tie te opereren, willen hun aanvallen tot
succes leiden. In voetbalkringen is men eens
gezind van mening, dat dit systeem het aan
tal doelpunten nog meer zal doen afnemen,
terwijl de Fransen en Italianen de mening
zijn toegedaan, dat er meer gelegenheid tot
het maken van doelpunten moet worden
geschapen.
Agenda voor Haarlem
DONDERDAG 2 DECEMBER
Frans Hals: „Welkom vreemdeling" alle
leeft., 2.30, 7.0, en 9.15 uur. Rembrandt: „Ham
let", 14 j.. 2.30 en 8.00 uur. Palace: „Het ver
geten bruidje", alle leeft., 2.00, 4.15, 7.00 en
9,15 uur. Luxor: „De dansinvasie", aUe leeft.,
2.00. 4.15, 7.00 en 9.15 uur. City: „De Zigeuner
prinses", 14 j., 2.15, 4.30, 7.00 en 9.15 uur.
Spaarne: „De moord in het Lunapark". 14 j.,
2.30, 7.00 en 9.15 uur.
VRIJDAG 3 DECEMBER
Bioscopen: Middag- en avondvoorstellingen.
Gewezen secretaris generaal van
„Volksvoorlichting en Kunsten"
De advocaat-fiscaal bü het Bijzondere
Gerechtshof in Den Haag heeft vijftien jaar
gevangenisstraf geëist tegen prof. T. Goe
dewaagen, die van November 1940 tot
Januari 1943 secretaris-generaal is geweest
van het toenmalige departement van Volks
voorlichting en Kunsten en daarna hoog
leraar aan de universiteit van Utrecht.
In de tenlastelegging was een zevental
beschuldigingen opgesomd, misdragingen
waaraan prof. Goedewaagen zich als secre
taris-generaal zou hebben schuldig ge
maakt. Zij hadden voornamelijk betrekking
op zijn pogingen om Nederlandse instellin
gen op cultureel gebied te nazificeren.
Nadat de opheffing van de Nederlandse
Journalistenkring was besproken, ver
klaarde verdachte dat de Duitsers grote
druk hadden geoefend op het culturele
leven. Hij had zijn ambt aanvaard met de
illusie, dat die druk niet zo sterk zou zijn.
Hij kon er dikwijls niets aan doen wanneer
de Duitsers bepaalde maatregelen uitge
voerd wilden zien. De president verklaarde
echter, dat prof. Goedewaagen zich thans
niet op Duitse bevelen kan beroepen. Hij
had moeten zorgen, nooit in een zodanige
positie te komen, dat de Duitsers hem on
Nederlandse daden konden doen verrich
ten. Prof. Goedewaagen beweerde daarop
dat hij het als zijn plicht beschouwd had
op te komen voor de culturele belangen
van Nederland. Zonder de N.S.B. zou. zo zei
hij, de Duitse invloed op radio, pers en
film veel groter geweest zijn.
De advocaat-fiscaal vroeg prof. Goede
waagen of hij de Duitsers als vijanden van
ons volk beschouwde.
„Ja en nee", was het antwoord.
Ook de opheffing van de Nederlandse
omroepverenigingen en de instelling van de
z.g. nationale omroep kwam ter sprake.
„Eén grote omroep was een nationaal
belang" zei verdachte. „Ik wilde bovendien
politieke invloeden uit de aether weren."
„En de N.S.B. dan?" vroeg de advocaat
fiscaal.
„O, dat is iets anders" antwoordde ver
dachte. „Iedereen kon immers tot de N.S.B.
toetreden en alle volksgroepen hadden in
de N.S.B. de mogelijkheden zich te uiten."
„Dat is dan gelukkig niet gebeurd", zei
de president. „Slechts één procent van het
Nederlandse volk, de N.S.B., heeft de z.g.
nationale omroep beheerst."
De Kultuurkamer was geen dwangbuis,
zei prof. Goedewaagen. „Het doel ervan
was de kunstenaar tegenover de maat
schappij te beschermen omdat de kunste
naar in Nederland vogelvrij is. Thans wen
sen alle kunstenaars hetzelfde" zei hij.
Dat het departement vertoning van
Duitse films verplicht had gesteld, ontken
de verdachte. „De bevelen kwamen uit
Berlijn."
Enkele getuigen a décharge verklaarden
dat verdachte niet gewild heeft dat het-
departement N.S.B.-propaganda voerde.
Ook had hij zich verzet tegen een poging,
de N.S.B.-propaganda door het departement
te laten betalen. Hij heeft volgens deze
getuigen Joodse kunstenaars oogluikend
toegelaten in orkesten en het zou aan hem
te danken zijn geweest, dat prof. Carl
Flesch naar Zwitserland kon ontkomen,
„De naam Goedewaagen zal voorgoed
verbonden blijven aan de pogingen der
Duitsers, het Nederlandse culturele leven
van de Duitse geest en ideeën te doordrin
gen" aldus zeide de advocaat-fiscaal in zijn
requisitoir. „Het geknechte volk, dat zich
niet kon verweren, heeft verdachte vertrapt
uit eerzucht omdat hij op normale wijze
geen wetenschappelijke carrière kon ma
ken."
De advocaat-fiscaal verklaarde dat prof.
Goedewaagen zijn benoeming tot hoog
leraar in Utrecht niet op eervolle wijze
verkregen had. „Men moet verdachte prin
cipieel de titel van professor onthouden"
"meende hij. „Vele wankelmoedige Neder
landers, zijn door deze verdachte verleid
tot verraad aan de Nederlandse zaak."
Spreker herinnerde aan de strijd, die vele
kunstenaars tegen het beleid van Goede
waagen gevoerd hebben. Sprekende over
de nadelige invloed, welke verdachte op de
Nederlandse pers heeft uitgeoefend, rele
veerde mr. Van Y00rst tot Voorst de uit
spraak van de Perszu^ering, die verdachte
de uitoefening van jedere journalistieke
functie tot 5 Mei 1965 heeft verboden.
„Diefstal en verduistering" noemde de ad
vocaat-fiscaal de opheffing van de omroep
verenigingen. Verdachte voelde zich een
ambtenaar van de Duitsers. Hij was een
zeer gewillige marionet. Zijn invloed ten
kwade is zeer groot geweest. Door hem heb
ben pers, radio en film onder dwang een
nadelige invloed gehad.
Mr. Van Voorst tot Voorst requireerde
tenslotte wegens voortgezet misdrijf van
hoogverraad door bij voortduring hulp te
Bloembollenexport
en marktanalyse
Het Bloembollenvak geeft jaarlijks meer
dan een millioen uit aan collectieve reclame
in het buitenland. Hoe wordt dit millioen
besteed, wat zijn de resultaten en mag
mede dank zij die reclame een aanzienlijke
toeneming van de bloembollenexport wor
den verwacht?
Deze vragen komen op bij iedere bloem
bollenhandelaar, die zijn deel bijdraagt
aan de „onpersoonlijke reclame". Het was
dan ook niet te verwonderen, dat een groot
aantal handelaren verenigd was, om prof.
dr. F. M. J. A. Roels te horen spreken over
reclame en omzetvergroting. Deze bijeen
komst was te Lisse belegd op gezamenlijk
initiatief van de studieclub „Hogere Pres
taties" te Hillegom en de Bond van Bloem
bollenhandelaren en stond onder leiding
van de voorzitter van het Centraal Bloem
bollen Comité (waaronder de „onpersoon
lijke reclame" ressorteert) jhr. mr. dr. O.
F A. H. v. Nispen tot Pannerden.
Prof. Roels heeft in zijn causerie speciaal
besproken de alles-overheersende noodza
kelijkheid van marktanalyse, die als doel
heeft te weten te komen, welke diepe, ele
mentaire behoeften er leven in de afnemer-
in-hope. en vervolgens tot taak, de aanbie
ding als het ware in te bouwen in de zo
ieschapen mogelijkheid. Hij ging na welke
elementen daarbij van groot belang waren
en legde vooral de nadruk op de lichame
lijke behoeften van schoonheid, gezondheid,
aantrekkingskracht, welke primair blijken.
Wil men een artikel als bloembollen „er
in brengen" bij de massa, dan zal via het
marktonderzoek moeten worden vastgesteld
welke primaire behoeften leven in het ko
pend publiek, waaraan de vraag naar dit
artikel kan worden gekoppeld. Deze taak
achtte prof. Roels zodanig belangrijk, dat
hij ze zag als 90 procent van het gehele
reclame-proces. Het daarna opbouwen van
een reclame-campagne, die een zodanige
behoefte van latent tot actief maakt, is dan
in zekere zin nog maar een kleinigheid.
Over dit referaat ontspon zich een ge
dachten wisseling, waarbij de vraag werd
gesteld of de iy2 procent van de omzet, die
aan onpersoonlijke reclame wordt besteed,
in verhouding te hoog is. Prof. Roels was
van mening dat ongeveer 4 procent het ge
middelde was. Uit de discussie bleek wel,
dat de beschouwingen van prof. Roels zeer
serieus werden genomen, maar dat men
met de moeilijkheid zat, dat de vakgenoten,
die een groot bedrag opbrengen voor col
lectieve reclame, daarvan liefst meteen
resultaten willen zien. Prof. Roels zei dat
zonder een gedegen voorbereiding, die
vooral voor Amerika nog veel groter offers
zou vergen dan totnogtoe, gelet op de ge
ringe homogeniteit van de bevolking van
dit werelddeel, nimmer een voldoende re
sultaat van de reclame kon worden ver
wacht.
Weer goud naar Zwitserland
Uit de weekstaat van de Nederlandse
Bank blijkt, dat de voorraden miuit en
muntmateriaal met 1.900.000 zijn gedaald
tot 452.140.447, welke daling nagenoeg
geheel is veroorzaakt door afgifte van goud
ter voldoening aan aflossingsverplichtingen
uit hoofde van een door de Nederlandse
regering in Zwitserland opgenomen cre-
diet. De diverse rekeningen zowel debet als
credit geven geen noemenswaardige muta
ties te aanschouwen. De geldbehoefte voor
de maandwisseling komt tot uiting in een
stijging van de bankbiljettencirculatie met
ruim 56.000.000 tot 3.087.706.915. De
circulatie van muntbiljetten is met ruim
800.000 toegenomen tot 142.671.038.
NIEUWE VOORZITTER VAN HET
NED. RODE KRUIS.
Tot voorzitter van het Nederlandse Rode
Kruis is voor de tijd van vijf jaren be
noemd ir. F. C. C. baron van Tuyll van
eerste onder-voorzitter.
(Hoofdstedelijk relaas)
Surrealist
„Hij zwijgt", peinsden wij en peilden
wijders de weinig blijheid Pepijn eigen.
Grijzend mijdt hij de meiden in zijn plei-
tend-klein weide-verblijf.
Terzijde zeiden wij: „Hij lijkt een ei.
Onfijn bereid".
Voorts zeiden wij „Tok-tok-tok" en het
was slechts ae politiële blik zwaar van
de dreiging ener dagvaarding wegens
openbare dronkenschap die ons deed
wederkeren naar de vastheid van het pla
veisel in de Van Baerlestraat, neertuime
lend uit de surrealistische roes die de der
tien Parijse beeldhouwers in het algemeen
en Jean Arp in het bijzonder, met hun
expositie in het Stedelijk museum te Am
sterdam in onze licht-bewogen ziel hadden
verwekt.
Jean Arp in het bijzonder.
Want waar de anderen ook al ongebrui
kelijke dingen met klei en ijzer hadden ge
daan, beet Jean-zullen-wc-maar-zeggen,
het spits af met a) Vrucht van de maan,
b) hersenschim, c) de Egyptische, d) Pepijn
de reus en e) op elkaar gestapelde bekers.
Opdat gij niet gaat twijfelen aan ónze
geestvermogens, zetten wij hieronder een
afbeelding van deze werken.
Van links naar rechts signaleren wij:
e) de bekers, a) de maanvrucht en d) de
reuzen Pepijn. Hoezeer het ons verdriet,
blijven wij u de Egyptische en de hersen
schim schuldig. Als soulaas vermelden wij
dat de Egyptische net zoveel op een Egyp
tische geleek als onze hak op een kommetje
soep, maar dat wij daarentegen zelden een
zo natuurgetrouwe hersenschim zagen.
Eerst de bekers dus. Welk een heerlijke
bekers. Wat. zou het verrukkelijk zijn uit
deze bekers lichte verversingen tc nuttigen.
Helaas, het kan niet.
De vrucht van de maan dan. Zelden zagen
wij een zo natuurgetrouwe weergave. Al
zagen wij nimmer een échte maan-peer.
Pepijn tenslotte. Welk een magistraal ei.
Wij welen nu wat ons te doen staat. Een
overstapje op lijn 2 en aan de volgende
halte ongemerkt uitstappen om te ont
komen aan de verachtelijke kreten van de
lieden die hun verwantschap aan het sur
reële proclameren door nimmer hun haar
te kammen.
Wij gaón al. Wij géven al toe, dat wij
er totaal géén verstand van hebben. Dat
wij totaal niets begrijpen van de félle
hartstócht die de beeldhouwer dit ei deed
leggen. Wij wéten dat wij akelig, traditio-
néle, kruideniérsbourgeois zijn. Uit
Tietjerksteradéél als het moet.. Daar dan!
Wij zijn daar blij om. Want als wij het
wel mooi zouden vinden, zouden wij er de
hele dag naar moeten kijken en dat zou
verschrikkelijk zijn, want we vinden het
niks mooi.
Hyper-surreëel gedacht, wat?
verlenen aan de vijand, een gevangenis
straf van 15 jaar met aftrek, ontzetting
uit de beide kiesi-echten voor het leven,
ontzetting uit het recht ambten te bekleden
voor de tijd van het leven en verbeurdver-
klaring van verdachte's bibliotheek, welke
een waarde vertegenwoordigt van 7000.
De verdediger, mr. J. Coebergh, bestreed
de mening van de advocaat-fiscaal als zou
het mislukken van een wetenschappelijke
carrière de oorzaak zijn gev/eest van ver
dachte's overgang tot de N.S.B. Het was
niet zijn primaire bedoeling om Nederland
se culturele instellingen in de voor de Duit
sers gewenste richting te stuwen. De inval
van de Duitsers in ons land zag hij als het
aanbreken van de nieuwe tijd. Duitsers,
aldus de raadsman, hebbpn de hulp van
verdachte gebruikt, doch verdachte ge
bruikte op zijn beurt de steun van de be
zetter om zijn ideeën op cultureel terrein,
die hij als dienstig beschouwde voor de
Nederlandse zaak, te kunnen verwezen
lijken. Zijn fouten zijn volgens de raads
man te verklaren uit de plotselinge over
gang van de studeerkamer naar de arena
der politiek. Hij heeft zich na twee jaar
reeds losgemaakt van de N.S.B. toen hij tot
zijn schade en schande had ondervonden,
wat de Duitsers in werkelijkheid wilden
De verdediger vroeg tenslotte aan verdach
te een kans te geven zich te rehabiliteren
door een mildere straf op te leggen.
Uitspraak 15 December.
Professor
voor zijn rechters.
„Oranje"
hervat vredestaak
De „Oranje", het ti'otse.vlaggeschip van
de Stoomvaart-maatschappij „Nederland"
heeft in de negen jaar, die sinds de tewater
lating zijn verlopen, een wel zeer bewogen
geschiedenis gekend. Zoals bekend werd
het schip in de tweede wereldoorlog tot
hospitaalschip verbouwd en maakte het in
dienst der geallieerden 41 reizen, waarbij
382.260 mijlen werden afgelegd en 32.461
patiënten werden vervoerd.
Direct na de bevrijding maakte het vlag-
geschip nog vier reizen tusen Nederland en
Indonesië, waarbij 4000 repatriërenden,
wier gezondheidstoestand vereiste dat zij
met een hospitaalschip werden vervoerd,
veilig naar het vaderland werden overge
bracht. Onder deze omstandigheden moest
het schip op maximum-snelheid varen. Het
maakte een recordtijd: achttien dagen voor
de reis AmsterdamBatavia. Geen enkel
schip op deze route heeft dit record van de
„Oranje" tot nu toe verbeterd.
Op 19 Juli 1946 verviel dé" status van
hospitaalschip en keerde de „Oranje" weer
onder het beheer van de „Nederland" te
rug. Röntgen- en operatiekamers, isolatie
hutten en ziekenzalen vormden toen een
belangrijk gedeelte van het intérieur van
Amsterdams vlaggeschip. Een intérieur
overigens, waaraan sinds 1939 weinig on
derhoud besteed was. Er moest dus nogal
wat werk worden verzet om de „Oranje"
weer in een normaal passagiersschip te ver
anderen. Er werd berekend, dat het schip
hiervoor zeker een jaar uit de vaart zou
moeten worden genomen.
Er waren echter tallozen in de Oost, die
met ongeduld het moment afwachtten,
waarop zij naar het vaderland konden terug
keren. In Nederland wilden bovendien zeer
velen zich in Indonesië met hun gezin her
enigen.
Mede op aandrang der regering heeft de
„Nederland" toen besloten het schip in de
vaart te houden en gedurende het opont
houd tussen de reizen voorlopige verbete
ringen in de passagiersaccomodatie aan te
brengen. Etappe-gewijze werden daarna de
verschillende verbouwingen en reparaties
uitgevoerd. Vertrok de „Oranje" in Augus
tus 1946 nog met 21 zalen, successievelijk
zijn deze in de loop der jaren weer in hut
ten veranderd.
Voorts werd met het oog op het grote
aantal te vervoeren kinderen een extra
kinderkamer bijgebouwd en werd ook een
nieuw baboeverblijf ingericht. Thans zijn
de eerste-klas-hutten opnieuw gestoffeerd
en zullen die van de tweede en derde klasse
tussen half April en begin Juni 1949 een
laatste beurt krijgen.
Rijksadvocaat geschorst
Mr. De K. is namens de kunsthandelaar
B. K. te Dieren opgetreden in de zaak te
gen de Staat der Nederlanden, waarbij
Serooskerken van Zuylen, tot dusverre
een vordering is ingesteld wegens verkoop
van een aantal schilderijen, welke tijdens
de bezetting naar Duitsland zijn gegaan.
De Rijksadvocaat mr. C. de K. te Am-
hem is als zodanig geschorst. Mr. W.
Overbeek, officier van justitie te 's-Gra-
venhage, aan wie de behandeling van cor
ruptiezaken waarbij ambtenaren zijn be
trokken is opgedragen, heeft een gerech-
telijk vooronderzoek ingesteld.