IJmuider Courant
Truman ontvouwt groots program
hervormingen
van
sociale
Radiorede van de
over Indonesische
Koningin
kwestie
Haarlems Dagblad
Blijvende Roem
Dr. Drees in Batavia aangekomen
Israël aanvaardt de order
staakt het vuren
Liquidatie van !.ot
Rode Kruis-sanatori um te Santpoort
63e Jaargang No. 19133
Bureaux- Kennemerlaan 154. Tel. Adm 5437,
Tel Redactie 5389, na 5 uur- 8061 (K 2560),
Terrasweg 47. Santp - Haarlem Gr Houtstr. 93
Telef. 10724. Directeur-Hoofdredacteur 15054.
Kennemer editie van
Donderdag 6 Januari 1949
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Teest-
dagen. - Abonnementen per week 33 cent, per
kwartaal 4,25. Franco per post 4,75 - Giro
rekening 273107 ten name v. Haarlems Dagblad
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
at ^prtrtjte "fetearlcmsttje Courant (Imto
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
DE FRANSEN bezitten hun Académie
des Lettres, welker veertig leden beti
teld plegen te worden als Onsterfelijken.
Al is deze betiteling niet zonder ironie aan
het verheven gezelschap toebedeeld want
onsterfelijkheid is ook bij romanschrijvers
en dichters een zeldzaam geval, en niemand
gelooft dat er steeds veertig levenden zijn,
die haar beërven zullen toch blijft het
een hoge onderscheiding, tot deze élite te
worden uitverkoren. De Fransen zijn daar
bij uiterst gevoelig niet alleen voor hun
taal, maar ook voor hun litteratuur, die
beide volle toewijding en belangstelling
genieten in veel breder kring clan bij enig
ander volk. Het onderwijs draagt daar
krachtig toe bij. Als de Académie des
Lettres een nieuw medelid kiest staat die
keuze dan ook altijd aan nauwlettende be
langstelling en critiek bloot. Toen vele jaren
geleden de romanschrijver Henry Bordeaux
werd uitverkoren beviel dat vele critici niet.
Een der Parijse dagbladen zond een ver
slaggever naar het Palais Mazarin, waarin
de Académie gevestigd is, en die deed een
vondst, waarom Parijs nog dagenlang
lachte. Op een zolder ontdekte hij de bustes
der Vergeten Onsterfelijken der roem
ruchte Académiciens uit vroeger tijden,
wier werk niemand meer las. Het was een
triest gezelschap. Aan de koppen, voor het
merendeel gebaard, kleefden klodders stof
en vuil, die er wonderlijke misvormingen
en vooral een uitdrukking van droeve
teleurstelling aan gaven. De reporter, zon
der medelijden, gelijk de jeugd vaak is en
zonder het besef, dat ook hij eenmaal in
volstrekte vergetelheid zou geraken
denkeliik zelfs zonder een bestofte buste op
een zolder barstte in heldere lach uit en
nam een foto. Die verscheen in de krant
met het wrede onderschrift: „Als M.-
Henry Bordeaux dit vanmorgen bij zijn
ontbijt ziet weet hij wat hem te wachten
staat: een plaats bij de Vergeten Onster
felijken".
Wij leven nu dertig jaar later en ik geloof
dat reeds op dit tijdstip het aantal lezers
van Henry Bordeaux' werken sterk gedund
is. Hij heeft zeker niet aan de verwach
tingen beantwoord, die destijds de Acadé
mie van hem koesterde. De critici uit die
jaren hebben het blijkbaar bij het rechte
eind gehad. Maar er zijn ook andere geval
len. Er zijn gevallen van auteurs, die tijdens
hun leven wel algemene erkenning genoten
hebben en zelfs grote roem in en buiten
hun land hebben geoogst, maar toch later
volkomen in het vergeetboek zijn geraakt
en geen lezers meer vinden. Tot hen be
hoort de eertijds wereldvermaarde auteur
van historische en andere romans Sir Wal
ter Scott, schrijver van de Waverley Novels,
van Quentin Durward, Kenilworth, Ivanhoe
en een groot aantal andere werken. Hij
leefde van 1771 tot 1832.
Dame Una Pope-Hennessy, die een essay
over zijn werk en persoonlijkheid heeft ge
schreven, zegt dat niet alleen in Groot-
Brittannië maar ook in Weenen, Parijs, St.
Petersburg, Berlijn, in alle centra der litte
raire belangstelling, de verschijning van
ieder nieuw boek van zijn hand indertijd
een ware opschudding verwekte. Het werd
onmiddellijk vertaald en vond overal me
nigten bewonderaars. Zijn werk had later
grote invloed op dat van vermaarde buiten
landse auteurs als Alexandre Dumas.
Victor Hugo, Prosper Mérimée, Michaud,
Ebers, Manzoni, dat in enkele gevallen de
tand des tijds beter het hoofd heeft gebo
den. Want zelfs in zijn vaderland leest nie
mand meer Sir Walter Scott, van wie zijn
tijdgenoot Hazlitt getuigde dat zijn werk
was „als een wegwijzer, die naar de on
sterfelijkheid wees", dat „zijn slechtste
°boek beter was dan het beste van welke
andere auteur ook" en „dat zijn oeuvre als
geheel zich voordeed als schier een nieuwe
uitgave van de menselijke natuur". Waarbij
men nog in aanmerking kan nemen dat
Hazlitt niet tot Scott's vrienden maar inte
gendeel tot zijn verbitterde politieke tegen
standers behoorde.
De bekende Engelse criticus Robert Lynd,
het essay besprekend in de Observer, ver
klaart dat Sir Walter Scott'in zijn eigen
eeuw een der Grote Herleesbaren is ge
weest. maar in de laatste vijftig jaar de
ladder der Faam met zulk een snelheid is
afgedaald, dat hij nu beter aangeduid kan
worden als een der Grote Onleesbaren.
Wat is de oorzaak? Robert Lynd is van
mening dat ook nu niemand „Redgauntlet"
of „The Highland Widow" zou kunnen
lezen zonder zich van de meesterhand des
auteurs bewust te worden. Hij is het niet
eens met Dame Una Pope-Hennessy, die
meent dat Scott in ongenade is gevallen
bij het lezend publiek omdat men sinds
zijn dood een plafond-heilige van hem heeft
gemaakt en zowel jeugd als ouderen tegen
woordig een afkeer hebben van ouder
wetse normen van volmaaktheid. Lynd
daarentegen gelooft dat Scott uit de mode
is geraakt omdat tegen het einde der negen
tiende eeuw het lezend publiek verzadigd
was van historische romans, en omdat de
gebeurtenissen der twintigste eeuw een
romantische opvatting van de geschiedenis
niet hebben bevorderd. In dit laatste ligt
zeker veel waarheid; Lynd's verklaring lijkt
mij als geheel veel aannemelijker dan die
van de schrijfster van de studie. En de
mogelijkheid, die hij oppert, dat Sir Walter
Scott's werken nog eens hun faam zouden
herwinnen kan men niet uitgesloten ach
ten. Ofschoon dat in een tijd als deze, met
een geweldige overlading van de markt en
ongeschiktheid bij zovelen, om tot rustige
concentratie op werk uit vroegere, minder
gejaagde perioden te komen, moeilijk aan
nemelijk lijkt.
De blijvende waarde van al het schep
pende werk der verbeelding niet alleen
van dat der litteratoren blijft een onbe
rekenbare zaak. Om maar te zwijgen van
onsterfelijkheid. Een bescheidener vraag
stellend, zou men wel eens willen weten
hoeveel en welke werken der litteratuur in
deze tijd zelfs maar éénmaal herlezen wor
den. Het antwoord zou wellicht niet minder
blaam op de lezers dan op de auteurs wer
pen; ik vrees dat het tamelijk ontstellend
zou zijn. Vooral als men er een tweede
vraag aan toevoegde: hebt u het boek wel
eens in zijn geheel gelezen? Geen stukken
overgeslagen? R. P-
Dhr. Michiels van Verduijnen
in Tandjong Priok
Jhr. mr. Michiels van Verduynen is
Maandagavond te Tandjong Priok aange
komen, waar hij verwelkomd werd door
de adjudant van dr. Beel, de gouverneur
van Batavia, Hilman Djajadiningrat,
secretaris van staat Husein Djajadiningrat
en verschillende andere hoge autoriteiten.
Progressiever dan de New Deal"
„Slavenwet"moet herroepen worden
Maatregelen tegen inflatiegevaar -
Uitbreiding der strijdkrachten
President Truman heeft gisteren voor het Amerikaanse Congres een rege
ringsprogram ontvouwd, dat zowel naar omvang als in betekenis de „New
Deal" van wijlen president Roosevelt overtreft. Truman drong aan op mach
tiging tot herinstelling van prijscontróle, verhoging van de inkomstenbelasting
met vier milliard dollar en annulering van de door de republikeinen voorge
stane arbeidswet van Taft-Hartley, bijgenaamd de „slavenwet". Op de
buitenlandse politiek ging hij slechts schetsmatig in en hij maakte in het
geheel geen gewag van het Noord-Atlantisch pact, een militair hulpprogram
voor West-Europa of aanvullende fondsen voor het Plan-Marshall. Wel zeide
hij, dat hij in de loop van deze zitting van het Congres „de gelegenheid zal
hebben het Congres te verzoeken verschillende maatregelen in overweging te
nemen op het gebied van de buitenlandse politiek".
De president verklaarde, dat het Ameri
kaanse volk bij de laatste presidentsver
kiezingen „de in discrediet geraakte theo
rie, dat het lot van de natie moest liggen
in de handen van enkele begunstigden,
heeft afgewezen."
Daarna zette hij zijn program uiteen,
dat ten eerste inhoudt een uit acht punten
bestaand plan tot bestrijding van de in
flatie. Voor dit doel vroeg hij bevoegdheid
om een controle op de prijzen in te stellen,
een toewijzingsstelsel voor schaarse grond
stoffen in het leven te roepen en eventueel
leningen te verstrekken ter financiering
van de vervaardiging van materialen,
waaraan acute tekorten bestaan.
Voorts eiste hij verhoging van de onder
nemingsbelasting en andere belangen met
in totaal vier milliard dollars per' jaar,
teneinde de staatsschuld te verminderen.
Zijn derde programpunt behelst vol
ledige hei-roeping van de arbeidswet van
TaftHartley (door de arbeiders wel de
„slavenwet" genoemd) en vervanging van
deze wet door de vroegere z.g. Wagner-
wet, die een meer liberaal karakter droeg.
Wel moest laatstgenoemde wet zo gewijzigd
worden, dat „jurisdictionele stakingen"
(stakingen, voortvloeiende uit geschillen
tussen vakorganisaties) en „secondaire
boycotts" (het neerleggen van het werk
uit sympathie met stakers in een niet-aan-
verwante industrie) verboden blijven.
Ziekte- en werkloosheids
verzekering.
Truman wenste verder verruiming van
de sociale wetgeving in dier voege, dat de
ouderdomspensioenen worden verhoogd en
de overheidszorg zich ook uitstrekt tot hen,
die slachtoffer zijn van de werkloosheid,
ziekte of invaliditeit; het instellen van een
stelsel van ziekteverzekering, dat „iedere
Amerikaan in staat zal stellen goede
medische behandeling te verkrijgen"; meer
staatssteun voor het onderwijs en een
speciale wetgeving, die het de regering
mogelijk moet maken volkswoningen met
lage huren te bouwen, krotten op te rui
men en een onderzoek naar de woontoe
standen in te stellen.
De president ontvouwde verder een veel
omvattend program ter herziening van de
burgerrechten met het doel de „color-line"-
discriminaties tegen negers of andere ras
sen-minderheden te verbieden.
De buitenlandse politiek.
Ten aanzien van de buitenlandse politiek
diende Truman slechts de twee volgende
voorstellen in:
1) Verlenging van de geldigheidsduur
van de wet, die op 31 Maart afloopt, en
die de regering de bevoegdheid geeft met
andere regeringen overeenkomsten inzake
verlaging van de douanetarieven aan te
gaan.
2) Schrapping van de beperkingen
inzake de toelating van verplaatste per
sonen uit Europa in de V.S. (volgens de
huidige regeling mogen gedurende een
periode van twee jaar 200.000 verplaatste
personen in de V.S. immigreren).
President Truman legde er de nadruk
op, dat hij zijn program voor het binnen
landse regeringsbeleid beschouwt als de
grondslag voor de buitenlandse politiek dér
V.S.
Hij voegde hieraan toe, dat de buiten
landse politiek der V. S. gericht is op vrede
en daarbij uitgaat van het principe van
internationale samenwerking. „Wij zijn in
het afgelopen jaar belangrijk gevorderd
met het doeltreffend organiseren van onze
gewapende macht", aldus Truman, „doch
de huidige internationale toestand eiste
verdere verbeteringen in de wetgeving met
betrekking tot de nationale veiligheid." Als
een van deze verbeteringen beschouwde de
president de inwilliging van zijn verzoek
om het instellen van een algemeen militair
opleidingsprogramma voor de Amerikaanse
jeugd.
In geen enkele passage van zijn rede
noemde de president de Sovjet-Unie met
name. Hij verklaarde evenwel, dat „het
thans alle landen duidelijk moet zijn, dat
Amerika niet tracht de huidige toestand te
bestendigen". Door middel van het Euro
pese herstelprogram, onze „politiek van
goede nabuurschap" en via de UNO zijn wij
begonnen de nationale barrières neer te ha
len, die de economische groei en de sociale
vooruitgang van de volkeren der wereld
belemmeren".
Anti-depressïeprogram.
Met het oog op de mogelijkheden van in
flatie en economische depressie vroeg pre
sident Truman in zijn boodschap aan het
Congres de volgende bevoegdheden:
1) Voortzetting van de controle en het
beperken van de credietverstrekking.
2) Bevoegdheid om speculatie te regu
leren.
3) Verlenging van de controle op de ex
port.
4) Het instellen van een prioriteits- en
toewijzingenstelsel voor belangrijke grond
stoffen.
5) Bevoegdheid om de huidige controle
op de huren te verlengen en te verscherpen,
om maximumprijzen vast te stellen voor
schaarse goederen, en om „ongerechtvaar
digde" loonsverhogingen te beperken.
Hei minimumloonniveau dient verhoogd
te worden van 40 cents per uur tot minstens
75 cents per uur. Voorts moeten de anti-
trustwetten opnieuw verscherpt worden om
monopolie-vorming tegen te gaan en de
kleine bedrijven te beschermen. Het be
staande stelsel van steun voor de prijzen
van landbouwproducten moet bestendigd
worden.
Cochran naar Washington
Vrijdag misschien
Veiligheidsraad
Het Amerikaanse departement van Bui
tenlandse Zaken heeft Woensdagavond
medegedeeld, dat H. Merle Cochran, de
Amerikaanse afgevaardigde bij de Com
missie van Goede Diensten in Indonesië,
is teruggeroepen voor raadpleging.
In de mededeling werd 'verklaard: „Deze
stap is gedaan naar aanleiding van de
recente actie van de Nederlandse regering
in Indonesië, welke de pogingen van de
Commissie van Goede Diensten om door
middel van vreedzame onderhandelingen
een bevredigende regeling' van het drie
jaar oude geschil tot stand te brengen,
abrupt heeft ondei-broken."
De secretaris-generaal van de UNO,
Trygve Lie, heeft heden bekend gemaakt,
dat de Veiligheidsraad Vrijdag bijeen zal
komen ter bespreking van de Indonesische
kwestie, „mits alle leden aanwezig kunnen
zijn". Indien dit niet mogelijk is, zal men
Maandag bijeenkomen.
Indonesië is het enige agendapunt.
De leider van de Russische delegatie bij
de UNO, Malik, heeft Woensdagavond Lon
den per vliegtuig met bestemming
New York verlaten om de aanstaande ver
gadering van de Veiligheidsraad bij te
wonen.
Menten naar Vught
over gebracht
„U bent Menten?"
Met deze vraag opende de president van
het Amsterdamse Bijzondere Gerechtshof
de tweede behandeling van de zaak tegen
de vijftigjarige grootgrondbezitter en in
dustrieel D. N. Menten uit Aerdenhout, die,
zoals de advocaat-fiscaal mr. B. J. Besier
verklaarde, in verzet gegaan was van het
door het Bijzondere Gerechtshof op 9 De
cember van het vorige jaar bij verstek
tegen hem gewezen vonnis, waarbij hij tot
drie jaar gevangenisstraf was veroordeeld
op grond van een drie punten omvattende
ten laste legging: het treden in Duitse
Staatsdienst en het daarin als tolk hulp en
steun verlenen aan de vijand, het ten voor
dele van de vijand werkzaam zijn als Ver
walter van een viertal Joodse kunstzaken
en een rijstpellerij te Krakow en tenslotte
de roof van de aan de door de Duitsers ver
moorde professor Ostrowski en andere
Poolse intellectuelen en aristocraten toe
behorende kunstschatten.
Mr. Besier deelde mede, dat hij, op grond
van het door het Hof uitgesproken bevel
tot gevangenneming, maatregelen had ge
nomen, dat de verdachte onmiddellijk naar
het bewaringskamp Vught kon worden
overgebracht.
De kampcommandant en de -arts waren
reeds gewaarschuwd, de aan het kamp ver
bonden psychiater zal het Hof over de
geestestoestand van de verdachte inlichten.
De president verdaagde daarop de behan
deling tot 14 Februari. Het Hof heeft dan
een gehele dag ter beschikking, hetgeen
met het oog op de vele getuigen, zowel a
charge als a décharge, noodzakelijk is.
Tien minuten nadat de zitting geopend
was, schoven de parketwachters de boeien
om de polsen van de man, die zich meer
dan een jaar aan zijn arrestatie had weten
te onttrekken.
TUC niet tuk meer. In Londen verwacht
men dat het Britse vakverenigingscon-
gres (TUC), dat 7.500.000 leden telt,
vóór het eind van de maand uit het
wereldvakverbond zal treden, aldus
meldt Reuter.
Australië naar de
Aziatische conferentie
De Australische correspondent van Aneta
meldt dat nog niet bekend is, of de Austra
lische afgevaardigden naar de door Pandit
Nehroe bijeengeroepen Aziatische confe
rentie de status zullen hebben van ge
delegeerden of van waarnemers, doch het
laatste wordt wel waarschijnlijk geacht.
Volgens de politieke correspondent van
de „Melbourne Herald" zou de Britse
regering sterk van mening zijn, dat het van
Australië niet verstandig is om een dele
gatie te zenden. Voorts zouden de Ver
enigde Staten en andere Westelijke
mogendheden het ten zeerste betreuren,
indien Australië de uitnodiging om aan de
conferentie deel te nemen, zou aanvaarden,
aldus deze correspondent.
Het woord is aan
Schiller:
Wie al te veel bedenkingen beeft zal
weinig tot stand brengen.
Bijzonder Hof in Den Bosch
wordt 1 Februari opgeheven
ï^ij Koninklijk Besluit is met ingang van
1 Februari 1949 het Bijzonder Gerechtshof
te 's-Hertogenbosch opgeheven en zijn bij
de arrondissements rechtbanken te 's Her
togenbosch, Breda, Maastricht en Roermond
bijzondere strafkamers ingesteld, welke
uitsluitend zijn belast met de berechting
van misdrijven waarop het Besluit Buiten
gewoon Strafrecht van toepassing is.
Binnen weinige weken instelling van federale regering
Koningin Juliana heeft vanmiddag om
kwart over een uur voor de radio de vol
gende rede uitgesproken:
Reeds in 1942 sprak mijn moeder de hoop
uit, dat Indonesië en Nederland, na de ge-
meenschappelke overwinning op de vijand,
vrijwillig en in vrijheid en gelijkwaardig
heid zouden samenwerken tot herkrijging
van vrede en geluk. Haar woorden gaven
toen niet alleen uitdrukking aan een ver
wachting, maar hielden ook een belofte in.
In Februari 1948 herhaalde mijn moeder
die belofte. Zij verklaarde toen, onder her
innering aan de woorden van de grote
vrijheidsstrijder Roosevelt, dat het gemeen
schappelijk streven ver behoort uit te gaan
boven het verkrijgen van onafhankelijk
heid. doch mede gericht moet zijn op de
verwerkelijking van de vrijheid van ge
loof, de vrijheid van het woord, en vrij-
Bespreking met dr.Beel en de leden der
voorlopige federale regering
Minister-president Drees is heden
morgen om kwart over negen (Neder
landse tijd) met de K.L.M.-Constella-
tion „Delft" op het vliegveld Kemajo-
ran, bij Batavi^ aangekomen.
Hij verklaarde, naar Indonesië te
zijn gekomen om besprekingen te
voeren met de vertegenwoordigers der
Nederlandse regering en dat het v3n
deze besprekingen zal afhangen, met
welke personen liij verder contact zal
opnemen.
y*%
Trygve Lie: „De oplossing is nabij"
Naar Reuter verneemt, heeft het
Israëlische kabinet gisteravond in
principe het bevel van de Veiligheids
raad tot staken van het vuren aan
vaard.
Het kabinet zou de minister van
buitenlandse zaken, Mosje Sjertok, ge
machtigd hebben een antwoord aan
de Veiligheidsraad op te stellen, dat
waarschijnlijk deze week naar Lake
Success zal worden gezonden.
In welingelichte kringen wordt ver
klaard, dat het bevestigende antwoord van
Israël onvoorwaardelijk zou zijn en dat
Israël de wens zou uitspreken spoedig
wapenstilstandsbesprekingen te beginnen.
In het antwoord zou voorts de verzekering
worden gegeven, dat het vuren zou worden
gestaakt 24 uur nadat het antwoord aan
de Veiligheidsraad is overhandigd.
Lie voorspelt vrede
Trygve Lie, algemeen secretaris van de
UNO heeft gisteren voorspeld, dat in 1949
in Palestina vrede zal zijn. Hij deelde ver
slaggevers mee, dat een oplossing thans
meer nabij is dan ooit tevoren ondanks de
jongste gebeui-tenissen.
Men verwacht, dat de nieuwe verzoe
ningscommissie van de UNO voor Palestina
in de nabije toekomst zal bijeenkomen. Lie
heeft Genève als plaats voor de vergade
ring voorgesteld.
Israël trekt terug
Israël heeft gisteren voor het eerst offi
cieel toegegeven, dat zijn troepen de Egyp
tische grens hebben overschreden. Een
woordvoerder zeide dat een strijdmacht
zich had teruggetrokken doch onthulde niet
of alle Israëlische troepen zich nu uit
Egypte hebben teruggetrokken.
Hij vertelde dat de strijdmacht die op
Egyptisch gebied doordrong een aantal
Spitfires op de grond buitmaakte, toen zij
vliegvelden in het gebigd van El Arish
overmeesterde. Installaties, startbanen en
gebouwen werden vernield, voordat de
strijdmacht zich terugtrok, aldus de woord
voerder. Als de afdeling verder op Egyp
tisch gebied had willen doordringen, zo
vervolgde hij, zou er „niet veel geweest
zijn dat ons had kunnen tegenhouden".
De regering van Irak heeft haar gezant
schap te Cairo doen weten, dat de Joodse
troepen een nieuwe aanval tegen het
Iraakse front hebben ingezet, er aan toe
voegend dat de gevechten op dit front op
nieuw aan de gang zijn. De Egyptische
regering is officieel op de hoogte gebracht.
Franse erkenning
In kringen die in nauw contact staan
met de Israëlische regering-voorspelde men
gisteren, dat Frankrijk Israël voor het eind
van Januari zal erkennen.
De Belgische hoofdstad krijgt een ondergrondse spoorweg. Reeds voor de oorlog werd begonnen
met de aanleg van de tunnel die een directe verbinding zal vormen lussen het Noorder- en het
Zuider-Station. Na de bevrijding zijn de werkzaamheden hervat. De stand der werkzaamheden
in het centrum der stad nabij de St. Gudule.
Ter begroeting van minister Drees wa
ren op het vliegveld aanwezig de adjudant
van dr. Beel, de luitenant ter zee Van
Ravensteyn, generaal Sp-for, vice-admiraal
Pinke, dr. Koets, de leden der Commissie
van Goede Diensten Herremans en Critch-
ley, de gouverneur van Batavia, Hilman
Djajadiningrat en het hoofd van de direc
tie voor het Verre Oosten, de heer Elink
Schuurman. Vergezeld door generaal Spoor
en vice-admiraal Pinke inspecteerde dr.
Drees de erewacht, die bestond uit deta
chementen van marine, de Koninklijke
Landmacht en het K.N.I.L. Nadat het Wil
helmus was gespeeld werden de leden der
Commissie van Goede Diensten en de Ba-
taviase autoriteiten aan dr. Drees voorge
steld.
De minister-president stond vervolgens
de journalisten te woord.
Op de vraag, of hij Hatta en andere re
publikeinse leiders zou ontmoeten, zeide
de heer Drees, dat hij in de eerste plaats
naar Indonesië is gekomen om de Hoge
Vertegenwoordiger van de Kroon en de
leden der voorlopige federale regering te
ontmoeten „opdat er tussen Batavia en
Den Haag een volledig begrip (perfect un
derstanding) heerse". Van deze besprekin
gen zal het afhangen, welke contacten er
verder eventueel nog gelegd zullen kunnen
worden.
Dr. Drees zeide, dat hij een goede reis
had gehad met tussenlandingen op Malta,
Sjarjah en Bangkok.
Dr. Drees vertrok van Kemajoran per
auto, geëscorteerd door motorrijders, naar
het paleis Koningplein, waar een menigte
belangstellenden zich had verzameld. Öp
het bordes van het paleis werd hij begroet
door dr. Beel en de leden der voorlopige
federale regering.
waring van vrees en gebrek. In wederzijds
vertrouwen zou een nieuwe samenwerking
moeten groeien ter vestiging van een vrij
en souverein Indonesië, in gelijkwaardig
deelgenootschap met Nederland verbonden
in de Nederlands-Indonesische Unie. Zij
besloot toen met de woorden: „Zowel Ne
derland als Indonesië zien uit naar de dag
dat de verenigde staten van Indonesië, op
voordracht van Nederland, de hun toeko
mende plaats zullen innemen temidden van
de verenigde volkeren".
Van de aanvang van mijn regering af is
mijn streven erop gericht geweest, de be
lofte, door mijn moeder gegeven, ten volle
ten uitvoer te leggen en mee te werken om
aan de volken van Indonesië vrede, geluk
en welvaart in een eigen souverein staats
bestel te verzekeren. Met vreugde heb ik
mogen vaststellen, dat grote delen van
Indonesië bereid waren aan dit doel mee
te werken. Helaas bleken in andere delen
krachten, die geweld en wanorde verkozen
boven een ordelijke samenwerking, de
overhand te hebben over de ook daar aan
wezige personen, die in goede verstand
houding met Nederland de nieuwe rechts
orde wilden opbouwen. Daardoor werd een
militaire actie ten laatste onvermijdelijk.
Het doel daarvan was geenszins, terug
te komen op het woord dat door mijn
moeder en door het Nederlandse volk als
geheel met betrekking tot Indonesië plech
tig is gegeven; het doel daarvan was uit
sluitend de mogelijkheden te openen om
nu eindelijk aan Indonesië orde, welvaart,
vrijheid, zelfstandigheid en souvereiniteit
te kunnen geven in een federale rechtsstaat.
Thans is, door afkondiging van het be
sluit „Bewind Indonesië in Overgangstijd",
een belangrijke schrede gezet op de weg
naar de vestiging van een eigen Indonesisch
staatsbestel.
Het is mijn oprechte wens, dat bin
nen weinige weken een Indonesische
federale regering wordt ingesteld, die
de verantwoordelijkheden en plichten,
welke zijn verbonden aan een demo
cratisch bestel, zal uitoefenen en ver
vullen. Deze federale regering zal
onverwijld ingevolge de haar toeko
mende bevoegdheden verdere voor
bereidingen treffen tot de overgang
naar en de vestiging van de nieuwe
rechtsorde. Zo zal zij zodra de om
standigheden dit zullen toelaten in
overeenstemming met de hoge ver
tegenwoordiger van de Kroon vrije
verkiezingen in Indonesië doen houden.
Aldus zullen, naar ik hoop, spoedig de
souvereine staten van Indonesië werkelijk
heid worden. Indonesië en Nederland zul
len dan, in de unie verenigd, in een har
monisch sameneaan al hun krachten kun
nen geven aan een goede en gezonde ont
wikkeling van beide landen en aan het
toenemen van de welvaart in de wereld.
Dan zal zoals mijn moeder het wenste
een betere en gelukkiger toekomst ge
grondvest zijn.
Onze lezers weten dat na de bevrijding
in een der paviljoens van het Provinciaal
Ziekenhuis te Santpoort een Rode Kruis
sanatorium voor t.b.c.-patiënten is inge
richt. Na enige tijd werd er door Gedepu
teerde Staten van Noord-Holland bij het
Rode Kruis op aangedrongen dit sanato
rium op te heffen of elders onder te bren
gen, omdat het paviljoen weer nodig was
voor de verpleging van krankzinnigen.
Over de daardoor ontstane moeilijkheden
en de daarop gevolgde onderhandelingen,
hebben wij onze lezers gedurig op de hoog
te gehouden. Sinds Juli werden er geen
nieuwe patiënten meer in het sanatorium
opgenomen, zodat nu 100 bedden ledig
staan en het aantal patiënten tot 148 is
gedaald.
Hedenmorgen is in het Sanatorium een
bijeenkomst gehouden waartoe de directie
al het personeel had uitgenodigd. Ook wa
ren aanwezig bestuursleden van de afde
ling Haarlem van het Rode Kruis. Het was
ook de bedoeling geweest, dat Dr. C. Ban
ning, hoofdinspecteur van het Staatstoe
zicht op de Volksgezondheid, aanwezig zou
zijn geweest, maar deze was verhinderd
aan dit voornemen gevolg te geven.
Het verplegend-personeel werd er mede
in kennis gesteld, dat het in de bedoeling
ligt het Sanatorium te liquideren zodra
men er in geslaagd is de patiënten in een
andere inrichting op te nemen. Een termijn
kon niet genoemd worden, maar er werd
gesproken van „binnen afzienbare tijd".
In het belang der tuberculoze-bestrijding
werd er bij het personeel op aangedrongen
bij deze liquidatie zoveel mogelijk mede
te werken door zich beschikbaar te stellen
voor een benoeming aan een der inrich
tingen waar de patiënten van het Sanato
rium zullen worden opgenomen.
Ook was aanwezig de geneesheer-direc
teur van sanatorium „Hoog-Laren" in
Laren (N.-H.), Dr. P. J. L. de Bloeme, die
er op wees dat, wil dit sanatorium in staat
zijn patiënten van Santpoort op te nemen,
het personeel dient uitgebreid te worden.
Daarom drong hij er bij het personeel op
aan om bereidheid te tonen om zich voor
een overplaatsing beschikbaar te stellen.
Van andere zijde vernemen wij nog, dat
deze mededeling onder het betrokken per
soneel van het Sanatorium Santpoort te
leurstelling heeft gewekt. Het personeel
was zeer ingenomen met het werk in het
sanatorium en is algemeen van mening dat
het zeer te betreuren is dat dit zo goed
ingerichte sanatorium moet verdwijnen.
Op 30 December j.l. heeft het personeel nog
een uitvoerig adres naar de Koningin ge
richt in Haar kwaliteit van Bescherm
vrouwe van het Rode Kruis, om aan te
dringen op het laten voortbestaan van het
sanatorium, dat in de weinige jaren van
zijn bestaan zo veel gedaan heeft voor de
tuberculosebestrijding, vooral wat betreft
de verpleging van oorlogsslachtoffers.
RUSTIG WEER
Verwachting, medegedeeld door het
K.N-M.I. in De Bilt. geldig van Don
derdagavond tot Vrijdagavond:
Plaatselijk nevel of mist. Overigens
zwaar bewolkt met enkele opklaringen.
Droog weer. Over het algemeen zwakke
Zuidelijke wind. Iet6 kouder.
7 Januari:
Zon op 8.47 uur. onder 16.46 uur
Maan op 12.10 uur. onder 0.31 uur
(Eerste kwartier)
