Basisregelingen voor verschillende
takken van vervoer
Kort
en
Bondig
Uit klem fabriekslaboratorium groeide
wetenschappelijk instituut van wereldfaam
Kweker in Hoogezand werd de dupe
van Belgische valse munters
Trumans inhuldiging op 20 Januari
wordt een „big show zonder weerga"
MAANDAG 10 JANUARI 1949
IJMUÏDER COURANT
MINISTER SPITZEN WENST:
Vertraging van één jaar bij aanleg van het
Amsterdam-Rij nkanaal
In de Memorie van Antwoord aan de
Tweede Kamer over de begroting van Ver
keer en Waterstaat verklaart minister
Spitzen, dat hij de poging van zijn ambts
voorganger, een basis te leggen voor de
wetgeving ten aanzien van het gehele ver
keersgebied, zal voortzetten. De voor te
stellen maatregelen zullen echter niet in
alle opzichten dezelfde zijn als die, welke
reeds ontworpen of in voorbereiding zijn.
De reorganisatie zoals de minister zich
die in grote lijnen voorstfeit, komt op het
volgende neer. In beginsel wordt op het
Directoraat-generaal van Verkeer een één
hoofdige leiding nodig geacht. Zelfstandige
wettelijke bevoegdheden toe te kennen aan
anderen dan de directeur-generaal is or
ganisatorisch onjuist. Om deze reden zullen
de functies van inspecteur-generaal en
directeur van het vervoer moeten verdwij
nen.
Voorts acht de minister het nodig, dat alle
bemoeiingen met het wegverkeer, met in
begrip van de verkeersveiligheid, in één
hand komen. Deze bemoeiingen zullen wor
den ondergebracht bij de Directie Water
staat, die tevens zal worden belast met
de uitvoering van de kenlekenregeling,
voorzien in de wegenverkeerswet. De ver-
keerswetgeving zal van de afdeling juridi
sche zaken worden overgebracht naar de
afdeling waterstaatsrecht. Voor'de uitvoe
ring van de kentegenregeling en het toe
zicht op de zware motorrijtuigen zal naast
een administratief bureau een technische
dienst nodig zijn. Aan deze technische
van autobussen en huurauto's, welke thans
dienst kunnen dan tevens de keuringen
ingevolge de wet Autovervoer Personen
door de inspecteur-generaal geschieden
worden opgedragen, waarmede weder een
doublure zal zijn opgeruimd.
De minister zal za spoedig mogelijk de
wijziging van de Wet Autovervoer Perso
nen voor behandeling gereed maken en in
het wetsontwerp Goederenvervoer langs
de weg nog enige wijzigingen aanbrengen.
De minister noemt enige denkbeelden
van algemene aard, die de grondslag vor
men van zijn beleid. Het is nodig voor alle
takken van vervoer een basis voor een
regeling te scheppetj, opdat zich een Ne
derlands vervoersapparaat kan ontwikke
len, dat in samenstelling en in functie
economisch werkt. De minister gebruikt
met opzet niet het woord coördinatie.
"Wanneer men meent, een effectief einddoel
te hebben bereikt met het begrip coördi
natie, loopt men gevaar de werkelijkheid
uit het oog te verliezen. Het levert geen
inhoud vcor een wetsontwerp.
Hier komt bij de omstandigheid, dat
ook in vervoerskringen zelf steeds meer
wordt ingezien, dat de negativistische vrij
heid niet de oplossing kan brengen. De
periode van schaarste heeft de betrokkenen
gedwongen elkander meer te zoeken en
ook de overheid op hun pad gebracht Van
deze door uiterlijke oorzaken ontstane
sfeer moet een voorzichtig gebruik wor
den gemaakt, om, met loslating van de be-
moéiïng. die een crisis-kenmerk heeft en
dusin wezen tijdelijk is, over te houden
het goede, dat een blijvend fundament
kan vormen voor een vaste structuur vap
de vervoerssectoren.
Op de vraag, of het in de bedoeling van
de regering ligt, binnenkort opnieuw de
benzineprijs te verhogen, kan de minister
thans geen definitief antwoord geven, daar
dit een der punten is, die in Benelux-
verband moet worden bezien.
Hei Zondagsrijverbod zal eerst kunnen
worden opgeheven, zodra de brandstofpo
sitie dit mogelijk maakt. Thans is deze
Het menu in Januari
Het. Voorlichtingsbureau van de Voedings
raad geeft het volgende menu voor Januari:
Zondag: groentensoep, witlof, gehakt,
aardappelen, koffievla.
Maandag: rest groentensoep, koolraap,
koud gehakt, aardappelen.
Dinsdag: bietenstamppot met bruine
bonen, griesmeelpap.
Woensdag: andijvie, gebakken spek, aard
appelen, grutjes met stroop.
Donderdag: wortelen, bakleverworst.
aardappelen, karnemelksepap.
Vrijdag: stokvis, aardappelen gebakken
uien. mosterdsaus, appel.
Zaterdag: voedzame koolsnen gort met
boter of margarine en suikei
Bij Januari passen zelfs 'e maand
niet zo koud als andere iaren stevige win- i
tergerechten: eenvoudige maalt'iden, die
toch de nodige voedingsstriffen bevatten.
Ontbreekt het vlees, dan voldoen we aan
onze eiwitbehoefte door vis. een melk-
gerecht of peulvruchten te geven.
Vitaminen en zouten leveren ons de
groenten. Ook rauw zijn sommige van onze
wintergroenten smakelijk. Andijvie levert
bijvoorbeeld, een smakelijke stamppot, als
zij op het laatste ogenblik rauw en zeer
fijn gesneden door de gestampte aardappe
len gemengd wordt, tezamen met stukjes
gebakken spek en spekvet. Ook fijn gesne
den Brussels lof vormt met wat slasaus en
een geraspte appel of gesnipperde biet ver
mengd, een zeer smakelijke sla.
Hier volgen enige recepten (voor vier
personen).
Koolsoep: 1 liter water, zes bouillon
blokjes, een liter melk, een kilo aardappe
len, een kleine groene kool (plm. 500
gram), 1 a 2 uien, 40 gram margarine (of
minder), zout, peper, 40 gr. (1V2 kopje)
havermout, peterselie
De uien fijnsnipperen en met de kerrie
fruiten in de margarine. De kool zeer fijn
snijden of -schaven en meesmoren met de
ui. De aardappelen schillen, in kleine stuk
jes snijden en bij de groente voegen. Zeer
weinig water toevoegen en alles gaar laten
worden (ongeveer 15 minuten). De massa
stampen en de rest van het water, de
bouillonblokjes en de havermout toevoegen.
Op het laatst de melk erbij doen. De soep
nog even doorkoken en op smaak afmaken
met fijngehakte peterselie zout en peper.
Men kan aan de soep wat fijngesneden
boterhamworst toevoegen.
Koffievla: 1 liter melk, 45 gr. custard-
poeder, 75 gr. suiker, 1 theelepel gebrande
koffiestroop. Het custardpoeder aanmengen
met een weinig koude melk. De rest van
de melk met wat zout aan de kook brengen
en daarna binden met het aangemengde
custardpoeder. De suiker toevoegen en
tenslotte de gebrande koffiestroop door de
vla mengen. De vla tijdens het koud worden
af en toe roeren en in een schaal over
gieten.
mogelijkheid nog niet ten volle aanwezig.
De minister is van oordeel dat de be
vrachting in de wilde binnenvaart uit
eindelijk in handen zal dienen te zijn van
het bedrijfsleven. Hij stelt zich voor, in het
ontwerp van wet op het vervoer te water
daartoe de mogelijkheid te openen.
Er.is een urgentie-programma voor de
spoorwegen opgesteld, dat in ongeveer vijf
jaren zal moeten worden voltooid wil het
bedrijf behoorlijk kunnen functionneren.
Dit programma voorziet in een geleidelijke
vervanging van de stoomtractie door elec-
trische- en Diesel-electjjische tractie.
Met ingang van 15 Mei 1949 zal het,
slechts in zeer beperkt aantal aanwezige
Dieselmateriaal worden gebruikt op de lij
nen tussen Amsterdam, Den Haag en Rot
terdam enerzijds en Enschedé. Groningen
en Leeuwarden anderzijds, boven de be
staande twee-uursdienst met stoomsnel-
treinen.
Met betrekking tot de perspectieven voor
de Nederlandse vliegtuigindustrie kan wor-<
den medegedeeld, dat de regering van me
ning is, dat de burgerlijke luchtvaartuigen,
waarvoor ook in het buitenland afzet zou
kunnen worden gevonden (waartoe de
verkeersvliegtuigen tot c.a. 15 ton totaal
gewicht kunnen worden gerekend) in Ne
derland vervaardigd zullen kunnen worden
De verliezen welke de K.L.M. in 1947
en 1948 op het lijnbedrijf in Nederland
heeft geleden, kunnen worden becijferd
op respectievelijk 2.000.000 en 1.500 000.
De vliegveldkwestie.
Teneinde de onzekerheid ten opzichte
van de aanleg van luchtvaartterreinen in
het Westen van ons land zo spoedig mo
gelijk weg te nemen, zal de minister er op
aandringen, dat de betreffende commissie
haar advies zo snel mogelijk uitbrengt. Er
zal zeker geen sprake zijn van de aanleg
van twee soortgelijke vliegvelden in Zuid
holland-West op 9 k.m. afstand van elkaar.
De rijksluchtvaartschool verkeert in een
dwangpositie. Doordat de omvang van de
militaire vliegschool op Gilze Rijen is toe
genomen. is het de militaire autoriteiten
onmogelijk geworden, de rijksluchtvaart
school langer gastvrijheid op dit vliegveld
te verlenen. De school moet reeds haar
oefeningen voor de voortgezette en eind-
opleiding elders houden, waarvoor Eind
hoven in aanmerking kwam, omdat hier
door de kosten, verbonden aan de aanleg
van een luchtvaattërrein voor deze oplei
ding kónden worden vermeden.
Openbare Werken
Naar aanleiding van de bedenkingen, die
gerezen zijn tegen de mate van beperking
ten aanzien van de uitgaven voor de uit
voering van openbare werken, verklaart de
minister dat vermindering van het tempo
en de omvang van de uitvoering van water
staatswerken een voor de hand liggend
middel is om op korte termijn noodzakelijke
inkrimping van uitgaven te bereiken.
Uiteraard worden "belangén, betrokken bij
de uitvoering van wérken, die niét'ter Hand
kunnen worden genomen" of in langzamer
tempo worden voltooid, geschaad.
Uit een nota van wijziging blijkt, dat in
tussen het totaal aan uitgaven voor uit te
voeren werken met inbegrip van bijdra
gen aan derden is vermeerderd met
5.900.000,—.
De aanleg van een nieuwe autoweg Am
sterdamUtrecht is reeds ter hand geno
men. De financiële omstandigheden dwin
gen tot een langzamer tempo dan aanvan
kelijk was beoogd.
Een vaste verbinding door middel van
een dam van Marken met het vaste land is
aleen verantwoord als onderdeel van de
aanleg van de toekomstige Zuid-Westpol
der.
Het ligt in het voornemen om in 1949 de
Afsluitdijk van het in te polderen gebied
in het Zuider Sloe aan te leggen, met de
bedoeling, dat in de zomer van 1950 de
eerste inzaai kan geschieden.
Amsterdam-Rijnkanaal.
Voor de aanleg van het Amsterdam-
Rijnkanaal wordt thans nog een bedrag van
i 4.000.000 aangevraagd. Hierbij wordt ge
hoopt, dat voor de verdere aanleg in de
komende jaren voldoende fondsen kunnen
worden beschikbaar gesteld om de open
stelling van dit kanaal voor de vaartwmet
2000-tons schepen in begin 1952 te doen
nlaats hebben, hetgeen dus een vertraging
van niet meer dan één jaar tegenover het
aanvankelijke plan zou betekenen. Na JÉ949
zal voor de voltooiing van het kanaal naar
raming nog 17.000.000 nodig zijn.
Voorgesteld wordt de post „Aanleg van
wegen, welke voorkomen op het rijks
wegenplan", met 800.000 te verhogen.
Hoewel nog geen definitieve keuze is ge
daan ten aanzien van de plaats der bij
Doesburg te bouwen brug, acht de minis
ter het gewenst in 1949 met de voorberei
ding van dit werk te beginnen, waarvoor
een bedrag van 100.000 wordt aange
vraagd.
De Tweede Kamer zal Dinsdag 18 Januari
bijeenkomen ter behandeling van de begro
tingen van Wederopbouw en Volkshuisves
ting en Verkeer en Waterstaat.
Des avonds wordt begonnen met de be
groting van Buitenlandse Zaken, waarvan
de behandeling Donderdag 20 Januari zal
worden voortgezet.
Daarna komt de begroting van Oorlog en
Marine aan de orde.
DE BAAS IN ZAK EN AS.
Twee jachthonden van de heer M. Geluk
uit Assendelft maakten Zondag in de Vel-
serpolder met de baas een wandelingetje.
Een fietser, gekleed in een lichte regenjas,
wist de jongste van het span, een glad-
harige, bruinwit getekende teef te lokken
en nam het dier mee naar Velsen. De
rechtmatige eigenaar zit thans in zak en
as en zal zeer dankbaar zijn, wanneer men
hem aan het „duikadres" van zijn vier
voeter zal kunnen helpen.
Ageoda voor Haarlem
MA A ND AG 10 JANUARI
Stadsschouwburg: Abonnementsvoorstel
ling „Hals over kop". 8 uur. Rembrandt:
..Oliver Twist". 18 j., 2.00. 4.15. 7.00 en 9.15
uur. Palace: „Tarzan", 14 j., 2.00. 4.15. 7.00 en
9.15 uur. Luxor: „Zet je zorgen op zij", alle
leeft.. 2.00. 4.15. 7.00 en 9.15 uur. City: „The
talk of the town". 14 j., 2.15, 4.30. 7.00 en 9.15
uur. Spaarne: ..Het lokkende goud". 14 j..
2.30, 7.00 en 9.15 uur. Frans Hals: „Niet te
vergeefs", allel eeft., 2.30, 7.0Q «n &15 uur.
BINNENLAND
35 JAAR PHILIPS tfNATLAB
Door het omvallen van een brandend
petroleumstel ontstond brand in een woning
in de Waalstraat te Amsterdam. De 69-jarige
bewoonster liep bij haar poging de vlammen
te doven zware brandwonden op en is enige
tijd later overleden.
Ongeveer 500 Duitse kinderen zijn dezer
dagen in Nederland aangekomen. Zij zullen
voor de tijd van drie maanden een onderdak
vinden in Protestantse gezinnen.
De Prinsesjes Beatrix en Irene hebben
Zaterdagmiddag met een twaalftal vriendin
netjes een bezoek gebracht aan circus Strass
burger in Carré te Amsterdam. Zij werden
vrijwel niet door het publiek opgemerkt en
konden ongestoord van het programma ge
nieten.
Voor het eerst na de oorlog is in Utrecht
weer een automarkt gehouden. Het aantal
aangevoerde auto's bedroeg de eerste dag
200. Voorts werden 11 .motorfietsen aange
boden. Er waren oude wagens, die f400 en
vrij nieuwe, die f 8250 opbrachten,
Bij een brand in een fabriek van weef
stoelen te Enschedé zijn talrijke weefstoelen,
welke voor verzending gereed stonden, in
vlammen opgegaan. De schade bedraagt
ongeveer f 50.000.
Door branden werd in November 1948
in Nederland voor f 995.700 schade aangericht.
Prinses Wilhelmina heeft voor de arbeid
van de „Centrale Financierings-actie voor
Joods-sociaal werk in Nederland" (Cefina)
te Amsterdam, een bedrag beschikbaar ge
steld. Deze stichting financiert in het bij
zonder verenigingen op het gebied van ver
zorging van Joodse kinderen en jeugdige
personen, die de bezetting overleefden.
De heer L. Neher zal met ingang van 1
Februari opnieuw worden belast met de
functie van directeur-generaal der P.T.T.
Verbetering. Bij de foto in ons blad van
van Zaterdag van de aankomst van dr. Drees
in Batavia is abusievelijk de naam van de
heer Gieben genoemd. De derde van links
op de foto is echter de heer W. Alons, staats
secretaris en directeur van Financiën der
Nederlands-Indische regering in Batavia.
HAARLEM EN OMGEVING
De Haarlemse afdeling van de Vereni
ging van Huisvrouwen houdt Dinsdag in
hotel „De Leeuwerik" een filmmiddag. Films
van het voorlichtingsbureau van de Voe
dingsraad zullen worden vertoond.
Gloeilampen-research leidde tot vele uitvindingen
op allerlei andere gebieden
Dezer dagen zal bij Philips het 35-jarig
bestaan van het Natuurkundig Laborato
rium bij ingewijden bekend als het
„Natlab"worden herdacht. Begin Janu
ari. 1914 werd een bescheiden hoekje in de
Philipsfabriek aan de Emmasingel te Eind
hoven afgeschoten om tot natuurkundig
laboratorium te worden ingericht.
Dr. G. Holst, de eerste,,die er zijn intrede
deed, bleek tevens de man, die in staat zou
zijn het laboratorium te doen uitgroeien
tot een wereldvermaard instituut. Het aan
tal menSen, dat er thans werkt, overschrijdt
reeds de acht honderd; hierbij zijn onge
veer tweehonderd academici: natuurkun
digen, ingenieurs en scheikundigen.
In dit laboratorium werden in de eerste
jaren vooral de eigenschappen van de elec-
trische gloeilampen onderzocht. In die tijd
was namelijk de half-watt-lamp juist op de
markt gekomen en zij had, zoals het met
zovele nieuwe producten gaat, in haar be
ginperiode nog met allerlei kinderziekten
te kampen. Dit gaf aanleiding tot het onder
zoeken van tal van problemen.
Thans wordt dit söort onderzoek, dat op
een bepaald doel is gericht, in tal van spe
ciale laboratoria verricht. In het Natuur
kundig Leboratorium, of zals het tegen
woordig heet, het Laboratorium voor We
tenschappelijk Onderzoek, verricht men al
sinds jaar en dag voornamelijk fundamen
teel onderzoek, waarbij men vooral tot het
hoe en het waarom der dingen tracht door
te dringen en waarbij aan het begin de
wijze, waarop de resultaten zullen worden
toegepast, niet altijd vast staat. In de prac-
tijk blijkt dit soort onderzoek, waarbij men
diep op de problemen ingaat, de meeste
kansen te bieden iets waarlijk geheel
nieuws te vinden.
Zo hebben de fundamentele onderzoe-
Politie ontdekte bankbiljettenpers
in een bunker nabij Maldegem
Zoals reeds werd gemeld is de Neder
landse politie op het spoor gekomen van
personen, die er in België hun werk van
maakten Nederlandse bankbiljetten van
100 na te maken. Dank zij het speurders-
werk der Groningse recherche en der rijks
politie in Zeeland, konden dezer dagen in
België nog enige personen worden gearres
teerd die betrokken zijn bij deze valse
munterij.
Enige tijd geleden schreef de Hoogezand-
se kweker K. aan een Belgische debiteur.
De kweker had nog een vordering van
ƒ8100,op zijn Belgische relatie. K. ont
ving bericht dat de schuld wel in Belgische
francs vereffend kon worden. Daarmee
nam de kweker echter geen genoegen. La
ter werd hem medegedeeld, dat hij in Bel
gië zijn geld in Nederlandse valuta kon
ontvangen. Hij toog daarop met een met
gezel naar België en nam de 8100,in
briefjes van honderd gulden in ontvangst.
In Hoogezand zette hij het geld op een
bank.
Een klerk van een andere bank in Hooge
zand kreeg bij een betaling een van de bil
jetten van de 8100,in handen en con
stateerde dat het vals was. Het drukwerk
was slordig afgewerkt en het geheel maak
te een zeer rommelige indruk.
De Groningse recherche werd gewaar
schuwd en in samenwerking met de cen
trale voor falsificaties van de afdeling
politie van het ministerie van Justitie werd
een uitgebreid onderzoek ingesteld. Spoedig
bleek, dat de 8100,van de kweker af
komstig. waren, doch deze was zich van
geen kwaad bewust. Men zette het onder
zoek toen in België voort, waarna in Gent
en Brugge enige personen konden worden
gearresteerd. De 81 biljetten van 100,
die in het Noorden van ons land in omloop
waren, zijn op drie na achterhaald.
Ongeveer gelijktijdig werden in Zeeland,
voornamelijk in Zeeuws-Vlaanderen en op
Walcheren, tal van valse biljetten van 100
ontdekt.
Men had goede reden, om aan te nemen,
dat verspreiders en drukkers van deze bil
jetten in de grensstreek woonden. Bij het
onderzoek, dat de Belgische en de Neder
landse politie instelden, bleek al spoedig,
dat de biljetten afkomstig waren uit de
omgeving van het grensplaats je Maldegem
in België. Daar had een Belgische grens
arbeider, die zijn loon in Nederlands geld
ontving, een vals biljet gekregen. Deze man
was, zoals bleek, te goeder trouw. Toen
kort daarop ook valse biljetten-in Aardend-
burg, Brugge en Maldegem werden ontdekt,
ging de politie over tot arrestatie, van-een
aantal personen. Qnder die arrestanten be
vonden zich de caféhouder en vlashande
laar D. T. uit Maldegem. Hij had niet min
der dan 60 valse bankbiljetten in zijn bezit.
T. beweerde aanvankelijk, dat hij het geld
nodig had voor zijn bedrijf, maar hij zag
zich spoedig gedwongen enige namen te
noemen, waarop de aanhouding van een
tiental personen te Maldegem en van en
kele te Brugge volgde. Bij de verhoren
bleek, dat de voor het vervaardigen der
valse biljetten gebruikte drukpers regelma
tig was verhuisd naar anclere adressen en
dat sommige caféhouders de kleine machi
ne - in huis hadden gehad, Zonder te weten,
waartoe het apparaat diefide. Tenslotte kon
de politie de chauffeur 'aanhouden,' die met
zijn taxi de machine het laatst had ver
voerd. Deze chauffeur wist evenmin waar
toe het apparaat diende, maar met zijn
medewei'king kon het tenslotte ontdekt
worden in een bunker aan de weg van
Maldegem naar Knocke.
Intussen is nog niet zeker, dat men de
organisator van deze valsemunterij ontdekt
heeft. Men vermoedt dat de leider van het
complot in Antwerpen zou wonen. Tot de
genen, die bij de zaak betrokken zijn, be
hoort ook een zekere B„ afkomstig uit Aar
denburg, die zich na de bevrijding in Mal
degem vestigde.
kingen op het gebied der gasontladingen in
het Philipslaboratorium geleid tot de fabri
cage van natriumlampen, kwiklampen,
T. L. buizen, neon- en andere verlichting.
Zo ook leidde een onderzoek, dat begonnen
was om na te gaan welke golflengte van
het licht het meest geschikt was voor de
bestrijding van rachitis (Engelse ziekte)
tot een nieuwe methode om vitamine D te
fabriceren. Het merkwaardige is dat men
bij al die nieuwe vindingen en producten,
welke het Philipsconcern heeft voortge
bracht, slechts enkele stappen terug behoeft
te doen om weer bij de gloeilamp terecht te
komen. Dit is echter volkomen verklaar
baar, want juist op dit en op de omliggende
gebieden van de gloeilamp heeft men de
beschikking over een zeer uitgebreide ken
nis en ervaring, benevens oyer tal van
hulpmiddelen in fabriek en laboratorium,
die de wetenschappelijke onderzoekers in
staat stellen nieuwe gebieden in de natuur-
en scheikunde te exploreren.
Ogenschijnlijk hebben lasstaven niets
met gloeilampen te maken, maar voor het
lassen zijn lastransformatoren nodig, daar
in worden gelijkrichtbuizen gebruikt en
deze zijn weer nauw verwant aan de radio
buis en de gloeilamp; hierbij is men dan
weer tot de basis der Philipsindustrie te
ruggekeerd.
De lange weg van „lab"
naar fabriek.
Omdat het vervaardigen van een nieuw
product totaal nieuwe en andere eisen stelt
als het verrichten van wetenschappelijk
onderzoek heeft men na elke nieuwe vin
ding vrijwel altijd nog een lange en moei
lijke weg af te leggen voordat tot productie
op grote schaal kan worden overgegaan.
Dat geldt niet alleen voor Philips maar ook
voor andere industrieën. Kunstrubber bij
voorbeeld was als laboratoriumproduct
reeds in 1917 gevonden, doch het zou tot
omstreeks J940 duren voor men het in
enigszins belangrijke hoeveelheden kon
produceren. Zo ging het ook met nylon,
waarvan Du Pont de Nemours reeds voor
1930 mededeelde dat zij een nieuw, prach
tig glasachtig uitziend, weefsel kon produ
ceren, maar waarvan men tot voor kort
nog slechts weinig kon kopen. Het publiek
wordt dan wel eens een beetje ongeduldig
als d<? ontwikkeling van een nieuw product
zo lang duurt, maar het moet zich eigenlijk
gelukkig prijzen dat de industrie zich zo
veel tijd gunt om het productieproces te
vervolmaken, want dit komt uiteindelijk
vooral het publiek ten goede; het krijgt
daardoor de beste producten.
Het begin.
Van 1914 tot 1924 was het natuurkundig
laboratorium van Philips nog betrekkelijk
eenvoudig uitgerust en primitief gehuis
vest; de eerste jaren wax-en er slechts vier
werkkamers. Naarmate echter meer en
meer bleek welk een grote betekenis het
natuurkundig onderzoek voor de industrie
had, werd het laboratorium uitgebreid en
Meerum Terwogt geridderd
Zelden is een receptie ter gelegenheid van
en jubileum in de Nederlandse sport zo
'ruk bezocht geweest als die van de Sport-
edacteur H. A. Meerum Terwogt. die dezer
dagen het feit heeft herdacht, dat hij 40 jaar
eleden als sportredacteur bij de Nieuwe
Rotterdamse Courant werd verbonden en ter
gelegenheid daarvan Zaterdagmiddag een
receptie hield in de zaal van de Rotterdamse
kunstkring.
Voor de minister van onderwijs sprak het
hoofd van de afdeling lichamelijke opvoeding
en sport, dr. J. Miedema, die de grote ver
diensten van dc jubilaris schetste en onder
applaus mededeelde dat het H. M. de Ko
ningin tot rid er van de romed arf fabtk
ningin had behaagd de heer Meerum Ter
wogt te benoemen tot ridder in de orde van
Oranje Nassau.
Voorts voerden nog het woord de burge
meester van Rotterdam mr. P. J. Oud, de
heer P. W. Scharroo lid van het dagelijks
bestuur van het IOC, de heer K. J. J. Lotsy,
mr. M. Rooy. namens de federatie van Neder
landse journalisten en tal van vertegenwoor
digers van sportorganisaties.
De „Zeehond" kreeg averij
Het 249 ton metende Nederlandse motor
schip „Zeehond" (volgens Lloyds register
van de firma Nooitgedacht te Groningen)
is na een aanvaring met een onbekend
schip, toen het in de baai van Bridlington
(Yorkshire) beschutting zocht tegen de
zware zeeën, met averij aan bakboordzijde
de haven van Bridlington binnengelopen.
De „Zeehond"' werd beneden en boven
de waterlijn beschadigd en enige van de
stalen platen van het schip zijn ingedrukt.
De „Zeehond" was op weg van Amster
dam naar Middlesborough (Yorkshire).
Les over de vrede op alle
scholen ter wereld
Een groep Nederlandse onderwijzers
heeft Kerstmis en Nieuwjaar in Parijs ge
vierd. Van hun Franse collega's hoorden zij
van een plan van de „Féderation des As
sociations d'Educateurs Frangais", aan alle
Opvoeders ter wereld ongeveer drie mil-
lioen te vragen de eerste Februari te
wijden aan een les over de vrede.
nam het aantal medewerkers toe. Daardoor
werd de ruimte, die men in de bestaande
fabrieksgebouwen aan het laboratorium
ter beschikking kon stellen allengs te klein,
zodat het tenslotte noodzakelijk werd een
eigen gebouw voor het laboratorium te
gaan ontwerpen. In het begin van 1924
werd dit gebouw betrokken; in 1926 moest
het echter reeds worden vergroot, waarbij
de vloeroppervlakte werd verdubbeld en
het aantal werkkamers tot honderd werd
uitgebreid. De grootste uitbreiding ge
schiedde in 19291930 toen het aantal
werkkamers tot 400 werd vergroot. Mede
dank zij dit laboratorium is de Philips
fabriek, waarin men zich oorspronkelijk
slechts bezig hield met het fabriceren van
gloeilampen, uitgegroeid tot een industrie,
waar ook radio-zend- en ontvangbuizen,
Röntgenapparaten, fotocellen en electro-
nenmicroscopen worden gefabriceerd. Deze
uitbreidingen der fabricage, waaraan een
veertig jaar geleden niemand zal hebben
durven denken, zijn mogelijk geweest dank
zij het werk van het Laboratorium voor
Wetenschappelijk Onderzoek.
En het vorige (Republikeinse) Congres zorgde
met grote vrijgevigheid voor de kosten
Kauwgom
door Bram Brekema.
RUE DE LA PAIX, Parijs. In de rijke
étalages van de grootste en duurste juwe
lierszaak der Franse hoofdstad schittert en
flonkert het van louter goud en kristal,
waartussen de felle ogen der diamanten en
de vurige diepten der robijnen de voorbij
ganger fascineren en hem stil doen staan
in een hypnose van bewondering en be
geerte. In de winkel, achter de toonbanken,
die in hun glazen binnenste schatten van
het zuiverste water bewaren, troont Guil-
laume, dienstknecht en schatbewaarder,
eerlijk als een diamant zelve en onkreuk
baar als een goudstaaf. Zijn onberispelijk
zwart costuum en zijn verblindend witte
boord worden bekroond door een onver
anderlijke glimlach, beleefd en superieur
tegelijk. Hij spreidt met gedistingeerde ge
baren het zachte fluweel over de glazen
plaat, waarop hij met duim en wijsvinger
een diamanten ring of een flikkerende das
speld plaatst, om de ldant, wiens Bugatti of
Mercedes buiten wacht, een illusie van
onweerstaanbare schoonheid voor ogen te
toveren. Guillaume verstaat zijn vak. Ter
wijl hij. zedig en zwijgend wacht op het
besluit van de koper, wijken zijn ax-ends-
ogen geen moment van de Meinodiën in de
handen van de klant.Hij bewaakt zijn schat
ten met fanatieke vasthoudendheid, en zijn
reputatie, dat nog nooit een boef de ge
legenheid kreeg, een sieraad uit de zaak te
ontvreemden, terwijl Guillaume in de na
bijheid was, is zijn trots en zijn glorie.
Een trots, die beledigd, en een glorie, die
gekwetst werd op de dag, dat Guillaume
een moment zij'n aandacht verspilde aan
een niesbui.
De dame in de weidse bontjas, die op die
dag binnenschreed, leek in staat de Niagara
te doen bevriezen door een blik. Guillaume
voelde zich sterk tegen alle vrouwelijk
schoon en tegen alle distinctie, doch
merkte plots, dat de dame, bijna onzicht
baar, gom kauwde én dit deed haar in zijn
achting dalen, zodat hij er in slaagde supe
rieur te blijven. De dame wenste diamanten
hangers te zien. Het fluweel kwam te
voorschijn en de hangers eveneens. De
dame stelde hoge eisen. Zij had talloze aan
merkingen en spoedig lag een tiental
specimina voor haar uitgestald. Een tien
tal? Guillaume wist met rotsvaste zeker
heid, dat het er precies elf waren en hij
deed vlak na zijn niesaanval de bliksem
snelle ervaring op, dat er een verdwenen
was.
„Ik kan werkelijk niet besluiten", zeide
de dame hautain. „Ik kom nog wel eens
met mijn man.Zij glimlachte koud en
draaide zich om, teneinde in de richting
van de deur te schrijden. Doch Guillaume
schoot van achter zijn toonbank als een ra
ket naar diezelfde deur, schoof er de gren
dels voor en zei met ijs in zijn stem: „Wan
neer u niet kunt besluiten, dan verzoek ik
u ook die ene hanger in ons bezit te laten,
mevrouw, ik beschuldig u van poging tot
diefstal.
De darrxé protesteerde verontwaardigd en
met priemende blikken, doch 'Guillaume
maakte kortè metten. Tien minuten later
was de politie reeds bezig met een vex-hoor
en dertien minuten later werd de deftige
klant aaxi de lijve onderzocht door een
vrouwelijke politie-assistent.
Toen leed Guillaume de nederlaag van
zijn leven. Er werd niets gevonden. Noch in
haar kleding, noch in haar tas bleek het
kleinood aanwezig te zijn en het was een
(Van onze correspondent te Ketv York)
In de week van van 16 tot 23 Januari
aanstaande verwacht Washington 750.000
bezoekers binnen haar gastvrije poorten.
Reeds maanden lang wordt hard ge
werkt aan de voorbereiding van de inhul
diging van president Truman en het be
looft een galafestijn zonder weerga te
worden.
Het meest grootse wat Washington tot op
heden op dit gebied gezien heeft was de
eerste inauguratie, van president Roose
velt in 1933, toen 500.000 bezoekers in de
hoofdstad samenstroomden. Velen hadden
toen de grootste moeite om hun hotelreke
ning te betalen, aangezien Roosevelt's eer
ste regeringsdaad het was toen het
dieptepunt der economische crisis het
afkondigen van een „Bank Holiday" was.
de dame en de politie na enkele nutteloze
uren zag vertrekken. Guillaume zakte op
een stoel en dacht na. Hij dacht ingespan
nen en fanatiek. Er moest een fout zijn.
Ergens moest de politie een vergissing
gemaakt hebben. Zijn hersenen kraakten
hij verdedigde zijn reputatie en zijn pres
tige met een wanhopig en onverzettelijk
denkenDeze dame met de kauwgom
was zijn doodsvijandin geworden, die hij
met denken en als maar denken zou moe
ten verslaan. Deze dame met de kauwgom
Met de kauwgomMet de kauw
gom. Kauw.K.Als de vonk van
een diamant, die van donker in licht komt,
schoot de oplossing in zijn gepijnigd brein.
Guillaume stond op. Als een kat sloop hij
naar de plek, waar de dame zijn hangers
bewonderd had. Zijn hand schoof langzaam
en zorgvuldig langs de rand van de toon
bank. Een kreet van triomf; vastgekleefd
aan een plakkend stukje kauwgom, dat
onder de rand van de toonbank had ge
zeten, lag de hanger in de palm van zijn
hand. Guillaume werd actief. Uit een kast
haalde hij een stukje glas, dat ongeveer
De organisatie voor dit jaar is in han
den van Meivin D. Miidreth, die een kwart
eeuw de advocaat voor het beroemde Ame
rikaanse circus-bedrijf Barnum en Bailey
geweest is.
Er zal een geweldige parade komen van
het Kapitool naar het Witte Huis, met
px-aalwagens van alle 48 staten en militaire
orkesten. Elke avond worden grote vuur
werken afgestoken en er zullen avond
concerten zijn die het knallen der vuur
pijlen afwisselen. Voorts zijn er galacon
certen, talloze bals, recepties, officiële
maaltijden, rijtoeren en watfdies meer zij.
Eigenlijk zijn de voorbereidingen al veel
langer aan de gaan dan een paar maanden.
Het vorige Republikeinse Congres
voteerde namelijk 80.000 dollar voor reus
achtige tribunes tegenover het Kapitool
waar de president de eed zal afleggen en
zijn inaugurele rede zal uitspreken. Het
Republikeinse comité, dat zo vrijgevig was
met de dollars, had er natuurlijk op ge
rekend, dat de nieuwe president Dewey
zou zijn en Curly Brooks, de voorzitter van
de Republikeinse fractie, gaf deze zomer
op duidelijke wijze te kennen, dat de Re
publikeinen dit festijn zouden vieren „ver
draaid, met de meest indrukwekkende in
huldiging van de moderne tijd".
Maar het kwam anders uit de (stem)-
bus en de begunstigde van al deze voor
tijdige maatregelen wordt nu de Demo
craat Truman. Heel toepasselijk worden
deze reusachtige tribunes in Washington
nu genoemd het Curly Brooks gedachtenis
stadion", want behalve dat Dewey ver
slagen werd verloor ook de onfortuinlijke
heer Brooks bij de verrassende verkiezin
gen van November zijn zetel in de Ameri
kaanse Senaat.
Het logiesvraagstuk is met dat al uiter
mate nijpend. Er zijn 12.000 beschikbare
kamers, maar er worden tussen de 200.000
en 300.000 bezoekers verwacht, die meer
dagen zullen blijven. De dag der inaugu
ratie zelf is Donderdag 20 Januari. Men
hij met de kauwgom vast op de plek, waar
hij de hanger had aangetroffen en daarna
belde hij de politie.
De donkere, gesoigneerde man, die later
in de winkel kwam en naar een ring vroeg,
kon geen keus maken en excuseerde zich,
voordat hij wegging. Guillaume knikte
glimlachend en beleefd en zei „een moment
alstublieft". De twee politiemannen a'chter
het gordijn traden als op commando te
voorschijn.
Toen zij de protesterende bezoeker in het
achtervertrek aan den lijve onderzochten,
vonden zij het stukje glas in de zak van
zijn jas.
En Guillaume deed vriendelijk en cor
rect de deur voor het drietal open, toen de
politieauto voorstond.
„Vergeet de dame niet." zei hij nog tegen
de rechercheurs. „Zij zal gemakkelijk te
vinden zijn. En vertel haar dat dames, die
in mijn winkel komen, nooit kauwgom
totaal wanhopige, wasbleke, jammerlijke plegen te consumeren. Echte dames doen
schaduw van de vroegere Guillaume, die I dat niet. Dat was de fout".
de vorm van het sieraad had. Dit plakte I heeft een beroep gedaan op de Washing-
tonse bevolking om onderdak aan bezoekers
te verlenen, maar de stroom van gasten zal
zelfs tot in Baltimore en Philadelphia on
dergebracht moeten worden.
Overigens is deze bombastische opzet
niet geheel naar de zin van de president.
Wel wil hij zijn eerste „eigen" ambts
periode met grootse feestelijkheden begin
nen, maar hij had gehoopt, dat het niet
te kostbaar zou worden en dat het een
waarlijk Democratische viering zou wor
den. Intussen belooft het ver over de
300.000 dollar te gaan kosten aan voorbe
reiding,en de verschillende uitvoeringen en
het gevecht voor hótelruimte en voeding
van het publiek zullen nog heel wat dollars
eisen.
Dit zal tevens de eerste inauguratie zijn,
waarbij het onderscheid tussen blank en
zwart niet zal bestaan. Negergasten zijn uit
genodigd voor het galaconcert, het „presi
dentiële bal" en voor een officiële rijtoer
die de president na zijn inhuldiging door
de stad zal maken.