Het Beverwijk der gouden eeuw
Volgende herfst staat er op het IJmuidense
sluiseiland een hyper-modern station
heeft vaak de grote letterkunde gehuisvest
VondelHooft en de „Baecken
ZATERDAG 15 JANUARI 1949
ÏJMUTDER COUP 5 NT
5
SCHEVENINGEN-RADIO NAAR EEN NIEUWE TOEKOMST
Duplex-telefonie op komst; de nood-golf wordt doorlopend
uitgeluisterd en het lange-afstandsverkeer verbeterd.
(Van een verslaggever)
Het centrale zenuwstelsel van de radio-telefonische of telegrafische verbindingen met
visserij en koopvaardij, dat in de lokalen van de voormalige school aan de Houtman
straat in IJ muiden een voorlopig onderdak heeft gevonden, begint wel heel ernstig aan
ruimtegebrek te lijden: in de propvolle vertrekken zijn in 1948 alleen al 250.000 tele
grammen van en naar zee behandeld; op Oudejaarsdag verwerkten de versterkte gele
deren der P.T.T. er liefst 2200. „Dat wordt te gek", zegt de heer C. v. Geel, directeur
van dit rusteloze bedrijf, dat continu zijn aetherdraden om de aardbol spant. „Niet
omdat het werk ons te machtig wordt, maar louter uit een oogpunt van gebrek aan
„armslag".
Maar gelukkig is er verbetering op
komst: nog dit voorjaar gaan de funderin
gen voor een nieuw radiostation op het
Sluiseiland in de grond en in de herfst
hoopt men het nieuwe gebouw, dat door
di*. ir. J. Emmen, de bouwer van het grote
Havenkantoor ontworpen is, in gebruik te
nemen. Het wordt een plat, betonnen sta
tion met ramen rondom en genoeg ruimte
om ook in de toekomst de uitbreiding van
het radioverkeer op te kunnen vangen.
Hoewel de ontwerp-tekening nog niet ge
reed is, kunnen wij reeds melden, dat er
een betonnen gevaarte op het sluiseiland
gaat verrijzen, dat zo sober mogelijk wordt
gehouden en slechts één gelijkvloerse ver
dieping telt, om het zicht op het haven
complex niet te belemmeren.
Met de ervaringen, opgedaan in dë pre
fabricated elementen-bouw zal getracht
worden, een architectonisch-verantwoord
geheel te scheppen, waar de apparatuur
van zenders en ontvangers en het personeel
een veel beter onderkomen zullen vinden
dan in de school of het gebouw naast het
Loodskantoor aan het sluisplein, dat thans
de afdeling administratie onder zijn dak
heeft.
Ruimte voor alles
Is de inrichting aan de Houtmanstraat
noodgedwongen benauwd en primitief,
straks zullen alle vitale onderdelen van
het station gescheiden en in ruime zalen
worden gehuisvest: een groot vertrek voor
radiotelegrafie, een afzonderlijke kamer
voor de scheepstelefonie, waar niet min
der dan 30 schepen tegelijk „bediend"
kunnen worden en een aparte ruimte voor
de teletype-machines, welke de ontvangen
telegrammen verwerken, zijn zo een paar
van de verbeteringen, die het. werk van
Scheveningen-radio gaan vergemakke
lijken.
In de kelders komt het diesel agregaat
dat in moet springen bij eventuele electrï-
citeit-netstoringen en daar is ook ge
rekend op de kabelkamers en een garage.
Nieuwe snufjes
Dat het verjongde station een nog gro
tere service en een aanmerkelijke tech-
nische verfijning mogelijk zal maken,
spreekt vanzelf; de heer Van Geel heeft
ons enige détails verteld, die deze voor
uitgang illustreren. Allereerst en dit zal
de visserij interesseren wordt het met
behulp van een nieuwe Zweedse vinding
mogelijk, de zogenaamde „duplex-telefo
nie" door te voeren: het gesprek met „over"
vervalt dus op den duur. Daarvoor is een
hoogst vernuftige schakeling nodig, die
spraak- en luchtstoringen wegfiltert, zon
der de kwaliteit van het gesproken woord
te beïnvloeden. De radio-apparaten van de
schepen zullen zich hierbij moeten aan
passen: slechts de modernste vaartuigen
zijn voorzien van een installatie, die het
duplex-gesprek mogelijk maakt. Bovendien
vraagt dit systeem een groter aantal golf
lengten, zowel het uitgaande als het in
komende geluid moet immers de beschik
king hebben over een golflengte maar
de aanstaande radio-conferentie van Ge-
nèvje zal Nederland en daarmee Scheve
ningen-radio vermoedelijk wat meer mo
gelij kheden geven.
Extra-ontvanger in het Noorden
Langs de Noordkust van Nederland zijn
er punten, onder meer bij Delfzijl, waar
vandaan de ontvangst aan de wal verre
van ideaal is. Om dit te verbeteren zal er
binnenkort is het Noorden van het land
een extra ontvang-post worden gebouwd,
die onbewaakt is en van IJmuiden uit, dus
op afstand, bediend kan worden. Dat spe
ciaal de kustvaart naar en van de Oostzee
van deze extra-post veel gemak kan be
leven, ligt voor de hand.
In het nieuwe station zal de instal
latie voorts zó worden ingericht, dat
de internationale nood- en roepgolf
(de 182 meter band) permanent kan
worden uitgeluisterd. Tot nu toe werd
een paar keer per uur deze golflengte
afgezocht, maar in de naaste toekomst
wordt er een apparatuur gebouwd, die
de 182 meter automatisch aftast en de
ontvangst doorgeeft aan een luid
spreker.
Ook de lange-afstand-telefonie, een teer
punt in de overigens hechte band, die
Scheveningen-radio met het nationale en
internationale scheepvaartverkeer heeft
gesmeed, zal verbeterd worden: met be
hulp van een korte-golf zender-ontvanger
kan men in de toekomst ook met de Zuid-
Afrika visserij en de Verre Visserij contact
onderhouden. Ook op dit onderdeel zal de
scheepsradio aan boord zich dus moeten
aanpassen.
De zender voor dit lange-afstands-ver-
keer staat in Kootwijk en een speciale lijn
zorgt voor de verbinding met IJmuiden.
Natuurlijk heeft men op dit gebied ge
ëxperimenteerd en onlangs is er een zeer
bevredigend telefonisch contact tot. stand
gebracht met een sleepboot, die bij Co
lombo voer.
Vijftien schepen tegelijk
Nog is hiermee de waslijst der ingrij
pende verbeteringen niet ten einde: de
mogelijkheden voor de telegrafie zullen
eveneens veel groter worden: aan vijf be
dieningstafels kunnen straks 15 schepen
tegelijk behandeld worden (tien op de korte
en vijf op de lange golf). Hiervoor zal
een speciale telegrafist worden aangesteld,
die de morse-oproepen centraal ontvangt.
Hij distribueert ze dan over zijn collega's,
die het „onderhoud" ve^er afmaken.
Op alle banden
De telegrafie over de lange afstand slaat
eveneens nieuwe wegen in: het ligt in de
bedoeling alle banden gelijktijdig uit te
luisteren, waarvoor een ingenieuze ont
vanger wordt gebouwd, waarmee één tele
grafist desnoods zes banden tegelijk kan
bedienen
Op het sluiseiland zal binnenkort met de
bouw van een groot aantal antennes be
gonnen worden: het Westelijke deel van het
zogenaamde „tweede eiland" wordt hier
voor geheel gereserveerd en daar zullen 36
kortegolf-antennes verrijzen, die echter zo
laag blijven, dat zij het uitzicht niet storen.
Verder komen er vier telefonie-antennes
en vijf midden- en lange golf masten. Een
nieuwigheid zal de ondergrondse verbin
ding tussen antennes en het gebouw vor
men: de dradenwarboel van de Houtman
straat behoort dus gauw tot het verleden.
Een nieuwe tak van dienst, waarmee de
mensen van Scheveningen radio zich reeds
min of meer vertrouwd hebben gemaakt,
is het radioverkeer met de Rijnvaart, dat
met een schip al op experimentele basis
wordt bedreven. In dit korte bestek zijn
diverse typisch-technische détails verwaar
loosd, maar uit deze schets voor de toe
komst van het IJmuidense radiostation
moge blijken, dat de P.T.T. als dienende
macht de ontwikkeling der tijden op de
voet volgt.
Scheveningen-radio wordt nog duidelij
ker dan weleer het betrouwbare, perma
nente baken voor de zeeman.
Beverwijk
Lag uw bail-point-pen
op straat?
Op het politiebureau in Beverwijk zijn
des Zaterdags tussen 15-18 uur en des
Maandags tussen 17-19 uur inlichtingen te
krijgen omtrent de in de week van 7 tot
en met 13 Januari gevonden voorwerpen
en wel: grijze hond, kinderhalsketting,
br. wollen herenhandschoen, zwarte hond,
muntbiljet 2.50, een paar wollen wanten,
heren hoed, een paar kinderwanten, bruin
lederen ceintuur, tabakskaart, portemon-
naie met spoorkaartje Hoorn-Beverwijk,
zwarte handschoen, bril,bruine glacé heren
handschoen, een paar groene wanten, blau
we sok, textielkaart, kïnderarmbandje,
bruin lederen beurs met inhoud, zwarte
glacé dameshandschoen, een pakje pudding,
«hoofddoek, zw. alpino muts, groene muts,
ball-point pen, damesparapluie, stuk zeil.
WIELRIJDER AANGEREDEN
Vrijdagavond vond op de hoek van de
Koningstraat en de Breestraat een ongeluk
plaats, dat gelukkig nog vrij goed is afge
lopen.
Een van de vele Beverwijkse forenzen,
die deze avond van het station per fiets
huiswaarts keerde werd door een dierfst-
auto aangereden en kwam te vallen. Zowel
wielrijder als chauffeur kwamen met de
schrik vrij, maar het voorwiel van de fiets
echter was totaal „opgerold".
„Vriendenkring" ligt er uit
De zo sterke klaverjasclub „Vrienden
kring" is lelijk de kluts kwijt. In het Wij-
kertoren-tournooi werd nu al de zesde
nederlaag geleden.
De stand luidt thans: „Vriendenkring"
24529 punten, 9 marsen, 8 gewonnen. Ver-
liespunten 694.
„De Roeter" 25223 punten, 10 marsen, 10
gewonnen, winstpunten 694.
Nieuw Leven met „Mr. King"
De geheelonthouders toneelvereniging
„Nieuw Leven", zal op Dinsdag 18 Januari
in het Kennemer Theater een opvoering
geven van het toneelspel in drie bedrijven
„Mr King" van Gerard Vandon,
ZANGKOOR „DOOR ZANG TOT VRIEND
SCHAP" NAAR HILVERSUM
Het Beverwijkse koor „Door zang tot
vriendschap", onder leiding van de heer
L. Pielage, zal Zondag 16 Januari deelne
men aan het internationaal zangconcours,
dat in Hilversum wordt gehouden.
„SCHERVEN"
De toneelvereniging „Havenkwartier"
presenteert op Vrijdag 28 Januari, in het
Kennemer Theater, het toneelspel in drie
bedrijven „Scherven" door A. Boeré. De
regie in weer in handen van de heer C.
Blaauw.
„Het Hoedje van Marius"
De Amusement vereniging „Onder Ons"
zal op 19 Februari een uitvoering geven in
het Kennemer Theater van het blijspel in
drie bedrijven „Het Hoedje van Marius"
door R. Feenstra.
LAATSTE BONDSWEDSTRIJD B.D.C.H
Op Woensdag 19 Januari zal het tweede
tiental van de Beverwijkse Damclub in de
bovenzaal van veilinggebouw ,,'t Centrum"
zijn laatste bondswedstrijd van dit seizoen
spelen. De tegenstander is deze maal de
damclub „Kijk Uit" uit Haarlem.
N.V.V.-CURSUS 1949.
Onder auspiciën van de Beverwijkse Be
stuurders Bond zal in het Statenhuis
aan de Velserweg een viertal lezingen
plaats hebben in het kader van de N.V.V.-
Cursus 1949.
Op Maandag 17 Januari zal de heer F.
Rippen beginnen met een causerie over
„Practisch internationalisme". De heer J.
J. Knip Jr. spreekt op Maandag 7 Februari
over „Heeft onze vakbeweging een cultu
rele taak". Op Maandag 28 Februari is het
woord aan de heer A. Wamsteeker, die zal
spreken over „De taak der ondernemings
raden" en de heer J. Roukema besluit deze
serie lezingen op Maandag 21 Maart met
als onderwerp „Komt er weer werkloos
heid, en wat daartegen te doen?"
Velsen
Een tientje verloren?
Over de navolgende gevonden voorwer
pen zijn op het politiebureau te Velsen,
dagelijks, met uitzondering van Zaterdag
en Zondag, inlichtingen te verkrijgen tus
sen 11 en 12 uur en 16 en 17 uur.
1 Want, 1 nummerplaat, GZ 63436, 1 hand
schoen, 1 herenhoed, 1 sleutel, 1 halsband
(hond), 1 paar wanten, 1 bankbiljet a 10,
1 herenrijwiel, 1 hond, 1 rubberlaarsje, 1
das, 1 vulpotlood, 1 ceintuur, 1 waterpas,
1 ring met sleutels, een stel onderkleding
(broek-hemd), 1 handwarmer.
Agenda voor Beverwijk
Zaterdag 15 Januari
Kennemer Theater: 3, 7 en 9.15 uur, Bambi.
Luxor Theater: 8 uur Hamlet.
W. B. Theater, 8 uur Cheyenne.
Corso Theater (Castricum), 7.15 en 9.30 u.
De dief van Bagdad.
Zondag 16 Januari
Kennemer Theater: 2.30, 4.30, 7 en 9.15 uur
Bambi.
Luxor Theater: 2.30, 4.45 u. Gibsy Wildcat.
8 uur Hamlet.
W. B. Theater: 2.30, 5 en 8 uur Cheyenne.
Corso Theater (Castricum): 2, 4.15 en 8 u.
De dief van Bagdad.
Maandag 17 Januari
Kennemer Theater: 4, 7 en 9.15 uur Bambi.
Luxor Theater: 8 uur Hamlet.
W. B. Theater: 8 uur Cheyenne.
Corso Theater (Castricum): 8 uur Draken-
klauwen.
SCHEYBEECKALS LITTERAIR STEUNPUNT
IN EEN DER MOOISTE RESTEN WOUD,
die het Kennemer duinlandschap ver
sieren, verheft zich het raadhuis van Be
verwijk, op een plek, waar de wijsheid ook
in vroeger eeuwen een onderdak zocht en
Joost van den Vondel in Neêrlands gouden
eeuw zijn poëtische bespiegelingen bedreef
tegen een achtergrond van serene rust in
een klaterend duinstroompje: „De Schei
beek", dat de oude banscheiding vormde
tussen Velsen en Beverwijk.
Achter de zware hek-palen heeft zich een
intens stuk kunstzinnige geschiedenis af
gespeeld, want de eigenaar in de twintiger
jaren van de zeventiende eeuw was een
royale Amsterdammer, Laurens Joosten
Baeck, wiens geld, in de suikerhandel ver
diend, aan de schone kunsten ten dele
erd vergeven. De speciale vriendschap,
die hij koesterde voor zijn stadgenoot Joost
van den Vondel heeft op Scheybeeck tot
menige artistieke bijeenkomst geleid en het
nageslacht is er slechts wel bij gevaren,
want de „prins der dichters" heeft zich door
de prettige sfeer in en om het Beverwijkse
buiten tot een snoer van gedichten laten
inspireren, die nu nog altijd een fleurig
beeld geven van de harmonie der „Baeck-
sen".
Vele verzen werden opgedragen aan
de twee „eerwaerdige en aerdige"
jonkvrouwen Catharina en Debora,
die 23 en 16 lentes telden. Welke Ne
derlander heeft tijdens zijn school
jaren de „Wyckzang" niet onder de
neus geschoven gekregen, waarin de
oudste dochter werd beschreven als
een „Wijcker Bietje, die bij 't Beeckje
nestelt"?
Ook de andere kinderen-Baeck hebben door
de jaren heen een grote verering voor de
poëet bewaard.
Naast de gezapigheid van het landleven
en de speelse gedichten, die aan Vondels
pen ontsproten, heeft „Scheybeeck" ook
indirect meegewerkt aan het ontstaan van
meer gedegen vruchten van de grote kun
stenaar.
In de branding
De „Palamedes", die in de onrust der
godsdiensttwisten en de politiek van Prins
Maurits met het oog op Johan van Olden-
barneveldt olie op het vuur der gemoede
ren betekende, verbergt in verschillende
In het bundeltje „Vondel en de hofstede
i Scheybeeck", dat in 1926 in Beverwijk het s
i licht zag, troffen wij de volgende lofzang
van Joost van den Vondel aan:
Doorluchte Beeckvan bloeiend loof
Die menigmaal verstreckt [bedecht l
Een spiegel voor de fiere Katarijn
Daar zij in de zonneschijn
Ontschuilt, en zingt op uwen water val,
Met liefelijk geschal.
Op gegevens, die burgemeester mr. H. J. J.
Scnoltens van Beverwijk onder meer in zijn l
historische documentaire over Midden- j
Kennemerland neerlegde, is bijgaand artikel j
geïnspireerd. Het „bloeiend loof" heeft I
sinds de Gouden Eeuw niets aan luister
ingeboet.
Velsen-Noord
„Watervliet" binnen de lijnen
Door een uitstel van de wedstrijden van
de korfbalvereniging Watervliet 2 en 3
tegen de respectievelijke Haarlemse twaalf
tallen van THB 1 en 2 is het programma
van deze week voor „Watervliet" inge
krompen tot een drietal ontmoetingen.
Het eerste twaalftal der groen-gelen
speelt op eigen terrein in het Watervliet-
sportpark een wedstrijd tegen de Zaanse
Z.K.C. I-ploeg. Voor de ontvangende club
heeft deze wedstrijd slechts het belang om
het puntenaantal zo eervol mogelijk te
doen zijn, doch de Zaankanters, die uit 9
wedstrijden nog maar 6 punten bemachtig
den, kunnen theoretisch nog afdalen naar
de laatste plaats op de ranglijst. Zij zullen
Watervliet dus flink partij geven. Water
vliet I komt uit met de dames M. v. d.
Plas, J. v. Vught, R. Weymar, C. Broeksma,
T. Gieze, W. Jansen en de heren H. v. So
meren, F. Möhlman, H. Gieze, E. van Lan
ge, J. Broeksma en W. Berghuis.
Watervliet 5 speelt eveneens thuis en
ontvangt Sport Vereent 4 uit Santpoort,
een wedstrijd, die zware eisen aan de
groen-gelen stelt, maar desondanks toch
de mogelijkheid van een overwinning kan
inhouden als de geestdrift meespeelt.
Van de adspiranten-twaalftallen, die
beide vorige week een kleine nederlaag
moesten incasseren van de aanstaande kam
pioenen dei* eerste en tweede klasse. Haar
lem A en Oosterkwartier, komt nn alleen
Watervliet A in het „eigen" veid tegen
Aurora A.
Slechts twee voetbalwedstrijden
Daar juist Vrijdagavond bericht binnen
kwam dat om kerkelijke redenen de ont
moeting tussen IEV en DSS op „Water
vliet" werd uitgesteld, zullen de Velser-
clubs dus maar twee .wedstrijden spelen.
Kinheim, de derde klasser, welke de
grootste concurrent Alkmaarse Boys gaat
bezoeken en een zeer grote handicap onder
vindt door het ontbreken van linksbinnen
v. d. Steeg, heeft moed geput uit de zege
tegen Purmersteyn, vooral nu Hout als
linkshalf opnieuw van de partij kan zijn
en v. d. Wateren zijn vooruitgeschoven
post kan blijven bezetten.
De zware strijd in Alkmaar wordt door
Kinheim begonnen met: H. Daniels: P.
Rem en S. de Vries; C. de Boer, W. Groe-
neveld en Jac. Hout: J. Starreveld, H.
Prinssen. A. Prinsseri, H. J. v. d. Wateren
en C. Luntz.
De „Breesapers" schijnen, gezien de
nederlaag thuis tegen DC.O, ook al elftal
moeilijkheden te hebben, waarvoor thans
in de wedstrijd te Amsterdam tegen SDZ
een andere oplossing getracht is te vinden,
Meyer en Bakker moesten het veld ruimen
voor Folkerts en Verswijveren, welke laat
ste na een langdurige schorsing nu de mid
denvoorplaats bezet, inplaats van Arisz,
die wederom als spil fungeert.
Freriks verhuist naar de rechtsbinnen
plaats en Folkerts speelt linksbinnen.
VVB vex*trekt met: C. v. Veelen; D.
Aafjes en J. Duineveld; G. v. d. Veldt, M,
Arisz en C. Hoen; F. Bruinzeel, B. Freriks,
H. Verswijveren, R. Folkerts en P. Hooy-
donk.
SCHOORSTEENBRANDJE IN DE
MEERVLIETSTRAAT.
Vrijdagmiddag omstreeks vier uur brak
in het perceel Meervlietstraat 48 te Velsen
een schoorsteenbrandje uit. De brandweer
rukte direct uit en kon het vuur snel de
baas worden. De oorzaak is onbekend.
reizangen herinneringen aan het natuur
schoon rond „Scheybeeck". Toen dit drama
echter gepubliceerd werd, kwam de auteur
in grote moeilijkheden: een dreigende ver
volging deed hem bij de familie Baeck be
landen en de winter daarop bracht de dich
ter weer aan dezelfde huiselijke haard door
of hij toen de „wintel-residentie" in Am
sterdam bezocht of het Beverwijkse buiten
laten de geschiedschrijvers in het duister.
Cercle j
Niet slechts Vondel heeft de hartelijke I
bescherming der ..Scheybeeck"-bewoners
genoten maar ook andere literatoren van j
naam kwamen geregeld naar de duinrand,
zodat er een bloeiend „filiaal" van de Mui- j
derkring ontstond, waar kunstenaars als j
Hooft en Barlaeus graag geziene gasten j
waren.
De letterkunde van die dagen bezat trou-
wens ook in Beverwijk zelf verscheidene
steunpunten: P. C. Hooft onderhield nauwe
relaties met de Coymansen op „Wester- 1
hout" en Johan Toll, een var de gasten der
bijeenkomsten, woonde zelf in de Bree
straat. Daarnaast bloeide nog in de aan
vang van de 17e eeuw de plaatselijke rede
rijkerskamer „De Witte Lely", die in 1621
een vermaard geworden landjuweel (ofte
wel „literair concours") uitschreef, en
vaaraan het blazoen, dat de Amsterdamse
Kamer „In Liefde Bloeyende" als geschenk
achterliet, heden ten dage nog herinnert.
Republikeinse documenten
over infiltraties
Batavia, 13 Januari (Aneta). Een
tweetal te Djokja aangetroffen documenten
is voor publicatie vrijgegeven. Het zijn do
cumenten van republikeinse militaire in
stanties, begin Juni van vorig jaar geda
teerd, en betreffen de financiering van de
infiltraties in de Nederlandse gebieden.
Onder de titel „pijnlijke realiteit" schrijft
de Bataviase Nieuwsgier van hedenochtend
over gepubliceerde republikeinse documen
ten. Het blad zegt: „De regering heeft een
tweetal brieven openbaar gemaakt, die voor
ons een buitengewoon teleurstellend karak
ter dragen Zij maken een eind aan de fic
tie, waaraan ook wij geloofden: de fictie
namelijk, dat de infiltraties in het federale
gebied met de nasleep van moord, dood
slag, sabotage, terreur en brandstichting
zouden hebben plaats gehad buiten mede
weten van de republikeinse regering. Het
staat thans onomstotelijk vast, dat zij niet
alleen op de hoogte was van hetgeen ge
schiedde, doch daarvoor ook fondsen four
neerde. Wie evenals wij tot dusver menen
mocht, dat onverantwoordelijke figuren of
misschien een bepaalde kliek in de T.N.I.
deze dingen op eigen houtje uitvoerde,
wordt door deze beide brieven van een
uiterst pijnlijke fictie genezen.
Een der brieven was gericht aan de vice-
president en wij en velen met ons voor wie
de persoonlijke integriteit van Hatta een
zaak was, waarover men niet discussieert,
zullen deze brief lezen met een gevoel van
persoonlijk verdriet. Als het waar is, wat
thans de republikeinse propaganda met
grote nadruk verzekert, namelijk, dat men
met geweld geen enkel vraagstuk oplost,
wat stond dan de republiek voor ogen, die
dit geweld organiseerde, financierde en zich
vervolgens keerde tegen eigen landgenoten
in de eerste plaats"
C.V.G.D. meldt guerilla
op Oost-Java
BATAVIA 14 Januari (Reuter) In
een rapport van de militaire waarnemers
van de C.V.G.D., dat gisteren te Batavia
werd gepubliceerd, wordt gezegd, dat
republikeinse guerilla-troepen zich vrij in
Oost-Java bewegen en op grote schaal
wegen, bruggen en eigendommen ver
nielen. De Nederlandse troepen, zegt het
rapport, zijn te gering in aantal om in de
steden rust. en orde te handhaven.
EXTRA-REIS VAN DE „TABINTA"
NAAR BATAVIA.
Tengevolge van het uitvallen van de
oassagiersverbinding door de lucht naar
Indonesië is bijzondere voorziening nodig
ter voldoening aan de vraag naar passa
giersvervoer per schip.
Daartoe zal de „Tabinta" van de Stoom
vaart Maatschappij „Nederland" dat door
de regering is gehuurd voor het maken
van emigrantenreizen naar Canada, een
speciale reis naar Batavia maken met 500
mannelijke passagiers.
Teneinde de reis voor de passagiers zo
veel mogelijk te bekorten de „Tabinta"
is een hulppassagiersschip met zeer be-
oerkte accommodatie en comfort zal een
meciale boottrein van Amsterdam naar
Genua rijden. Deze boottrein zal op 71
Februari vertrekken
Imaginaire cadeaux
voor Franco
Van onze correspondent le Panjs)
Het te Parijs verschijnende orgaan der
vrije Basken en Spanjaarden „Enzko
Deya" -wijdt in haar laatste nummer een
artikel aan de cadeaux, die volgens de
Madrileense pers op gezette tijden door
buitenlandse vrienden Franco en zijn
familieleden worden aangeboden. Het rij
paard, dat het Spaanse staatshoofd door
Koningin Juliana zou zijn gestuurd, was
een dier denkbeeldige bewijzen van
vriendschap, die alom in de wereld voor de
Caudillo moet bestaan. Het officiële
dementi van de Koningin moet. volgens
Euzko Deya, dan ook niet door de Spaanse
bladen zijn gepubliceerd.
Een ander blijk van diepe genegenheid
moet, volgens de Spaanse pers, dezer dagen
in de vorm van een majestueuze wagen
door de Franse autokoning Panhard aan
's Caudillo's dochter. Carmen Franco, zijn
geschonken.
Het blad herinnert eraan, dat acht jaar
geleden met overeenkomstige persberich
ten eenzelfde doel werd nagestreefd. Toen
kon de Spaanse krantenlezer vernemen,
dat de Duitse Führer Franco een Mer
cedes Benz had aangeboden, die precies
hetzelfde model bevat als de wagen waar
mee de leider van 't nieuwe Europa zijn
soldaten aan 't front placht te bezoeken.
Doch ook dit geschenk bereikte niet de
plaats van bestemming. Het schip, dat de
wagen vervoerde, werd aangehouden door
de geallieerden, die zo onwelwillend waren
om het cadeau voor de Spaanse generaal
voortijdig in ontvangst te nemen.
Achter deze auto en het paard schijnt dus
iets meer te steken dan men oorspronkelijk
vermoedde. De Spaanse berichten, waarin
beide cadeaux worden genoemd, passen
namelijk precies in een systeem van gediri-
geerde meningsvorming, dat blijkbaar erop
gericht is het Spaanse volk ervan te over
tuigen, dat de Spaanse dictator alom in de
wereld een onverdeelde bewondering ge
niet.
Geen deviezen voor
Amerikaanse auto's
Dollars-gingen vorig kwartaal
naar twee Nederlandse fa
brieken
Nederlandse importeurs van Ameri
kaanse auto's zijn ontstemd over het feit
dat de regering hun over het laatste kwar
taal van 1948 geen dollars heeft toege
wezen.
De beschikbare 2.6 millioen dollar zijn
in hun geheel toegewezen aan maatschap
pijen, die in Nederland auto's bouwen met
geïmporteerde onderdelen.
De importeurs verklaren dat het thans in
Nederland onmogelijk wordt een zware
personen- of vrachtauto naar keuze te
kopen, nu de dollars naar twee maatschap
pijen gaan. Elke andere Amerikaanse maat
schappij is uitgesloten, waardoor naar
hun mening, het opheffen van de distributie
illusoir is geworden. De lichtere personen
auto's worden voornamelijk uit Engeland,
Frankrijk en Tsjechoslowakije geïmpor
teerd, zodat daarin wel keuze zal zijn. Voor
vrachtauto's en zware personenwagens is.
zo zeggen zij, eigenlijk een monopolie ge
geven. Hoewel dit voorlopig voor een
kwartaal is geschied, vraagt men zich af.
of dit in de toekomst ook zal gebeuren.
Mocht dit niet zo zijn, dan kan men de
1949-modellen krachtens toewijzing uit het
eerste kwartaal 1949 (verdeling in April)
niet voor Juni of Juli op de markt hebben.
Van gezaghebbende zijde in Den Haag
wordt vernomen, dat de dollarpositie van
ons land op het ogenblik geen andere be
slissing mogelijk maakte. Men verklaarde
met stelligheid, dat bij een verbetering van
de dollarpositie gestreefd zal worden naar
een zo snel mogelijk herstel van de oude
verhoudingen op dit gebied.
De voor het vorige kwartaal genomen
beslissing zal geen maatstaf voor volgende
kwartalen zijn. Men heeft deze beslissing
genomen, omdat zij bij de huidige dollar-
schaarste voor ons land de voordeligste
was.
Verklaring van republikeins
bureau in Londen
LONDEN, 13 Januari (Reuter) Vol
gens de politiek der verschroeide aarde
hebben guerilla's op Zuid-Sumatra 14
plantages en 9 oliebronnen, alsmede fabrie
ken en installaties, vernield, zo heeft het
bureau te Londen van de republiek Indo
nesië meegedeeld. Van het republikeins
bestuur van Zuid-Sumatra was vernomen,
dat de guerilla's tevens meer dan duizend
gebouwen hebben vernield, spoorlijnen en
wegen hadden opgebroken en alle bruggen
en electrische installaties onklaar hadden
gemaakt.
In de verklaring werden alle vernielde
plantages met name genoemd.
„Het republikeinse bestuur op Oost-
Java" meldde, dat het republikeinse mili
taire hoofdkwartier geheel intact was en
nog steeds werkte, aldus de verklaring.
„Uit berichten uit alle republikeinse
bronnen valt op te maken, dat op geheel
Sumatra en op vele plaatsen op Java de
gevechten onverminderd voortduren. Het
gewapende verzet tegen de Nederlandse
politiek neemt geleidelijk toe."
De vrouwen van Kravchenko
De persconferentie die Victor Kravchen
ko, de man die de vrijheid verkoos, dezer
dagen in Parijs hield, leek het meest op een
filmstudio die haast heeft, zo schrijft de
correspondent van de Daily Herald. Ter
wijl vier grote camera's voortdurend snor
den, smeekten fotografen Kravchenko om
te spreken, te zwijgen, te glimlachen, te
fronsen, op te staan en te gaan zitten,
kortom vrijwel alles te doen behalve lang
uit op de grond te gaan liggen. Een ogen
blik stilte om Kravchenko gelegenheid te
geven eindelijk een paar woorden tot de
journalisten te spreken, kon alleen bereikt
worden door de praatjesmakers met inter
ventie van de politie te dreigen. Hij maakte
van die stilte gebruik om communistische
verslaggevers, die hem het vuur aan de
schenen legden, te vragen: „Zou deze pers
conferentie in Moskou gehouden worden?"
Maar het succes van de middag boekte
de correspondent van het Vrije Volk, die
opmerkte: ..De mededeling (uit communis
tische bron) dat Kravchenko drie vrouwen
zou hebben, kan niet waar zijn. Want hij
verkoos de vrijheid".
„MONSIEUR VINCENT"
Door de vereniging Katholiek Beverwijk"
zal op Donderdag 20 Januari, in het K.S.A.-
gebouw. de film gedraaid worden „Mon
sieur Vincent".
Nederlandse binnenvaart
langzamerhand op toeren
Van de binnenvaartvloot, voor de oorlog
ongeveer 20.000 vaartuigen met een inhoud
van 5.000.000 ton groot, bleken bij de be
vrijding circa 9.000 vaartuigen met een in
houd van ca. 1.800.000 ton nog onbescha
digd.
De verwachting is, dat de vloot spoedig
weder uit 17.100 vaartuigen met een inhoud
van 5.000.000 ton zal bestaan.
Volgens de beschikbare gegevens worden
als verloren of vermist beschouwd 1.600
vaartuigen met een inhoud van 450.000 ton.
In het buitenland liggen nog gezonken,
wachten op terugvoering naar Nederland
of wachten hier te lande op reparatie: 1300
vaartuigen met een inhoud van ca. 550.000
ton. Hierbij bevinden zich onder meer twee
grote drijvende dokken.
Nieuwe vaartuigen worden nog slechts
sporadisch gebouwd wegens ongunstige
verhouding tussen de bouwkosten en de
exploitatie-uitkomsten.
Enige moderne rijnsleepboten en motor
vrachtschepen, alsook enkele eenheden van
het bagger- en bergingsmaterieel en veer
boten zijn sedert kort in de vaart gebracht
of bevinden zich nog in bouw.
Een plan tot reconstructie van de bin
nenvaartvloot is in studie bij het directo
raat-generaal van Scheepvaart.
De visserij vloot is na de bevrijding met
medewerking van het ministerie van Land
bouw, Visserij en Voedselvoorziening prac
tisch geheel opgebouwd.
Voor de vervanging van ruim honderd
verloren gegane grote vissersvaartuigen is
thans een plan in studie, teneinde de moge
lijkheid te openen een beperkt aantal mo
derne vissersvaartuigen te doen bouwen.
Aa/igenomen mag worden dat met mede
werking van het Directoraat-Generaal van
Scheepvaart de beschikbare schepen van
de kustvaartvloot spoedig alle hersteld zijn;
ook, dat door vervanging van de verloren
gegane vaartuigen de capaciteit van de
vloot thans ongeveer gelijkwaardig is aan
die voor de oorlog.
Het oude ambacht bloeit
weer op Terschelling
Het „Klaas Knop-fonds" heeft in de loop
der jaren een grote bekendheid gekregen,
niet alleen bij de Terschellingers, maar ook
bij vele anderen die zich voor de typische
Terschellinger huisvlijt interesseren. Klaas
Knop, de stichter van dit fonds, ging als
jongen van vijftien jaar naar zee. De oude
zeilvaart was in die dagen nog in ere en
Klaas Knop ontving op de schoeners zijn
opleiding in splitsen en knopen. Ook het
zeilnaaien was een vak, dat de matrozen
destijds goed moesten kennen. Langzamer
hand werden de zeilschepen echter door
stoomschepen vervangen en het oude am
bacht dreigde te verdwijnen.
Toen Klaas Knop het zeemansleven
vaarwel zegde, bleef zijn liefde voor het
oude vak evenwel bestaan. Hij zag moge
lijkheden om het onder de Terschellingers
in ere te houden en als concierge van het
Dorpshuis kreeg hij een prachtige moge
lijkheid om daartoe het initiatief te nemen.
Hij stichtte een schooltje, waar de Terschel
linger jeugd zich in het oude zeemanshand-
werk kon bekwamen en het bleek, dat er
voldoende belangstelling voor bestond,
want al spoedig had hij enige tientallen
leerlingen. Hij kreeg een uitstekende hulp
in dr. J. van Dieren, die dikwijls op het
eiland verbleef en het Terschellinger volks
leven door en door kende. Dr. van Dieren
bekwaamde zich in het oude ambacht en
hield daarna overal in ons land lezingen
om belangstelling voor het inmiddels inge
stelde Klaas Knop-fonds te wekken. Een
groot aantal belangstellenden ging dit werk
steunen en Klaas Knop werd door H.M. de
Koningin zelfs geridderd met de ere
medaille verbonden aan de Orde van
Oranje Nassau.
Dit oude ambacht beleeft deze winter
op Terschelling weer een ware bloeiperiode.
Thans zijn niet minder dan zestien instruc
teurs aan het fonds verbonden en het aantal
leerlingen heeft de honderd reeds over
schreden. Er worden prachtige werkstuk
ken vervaardigd, zoals matten, kisthand-
vatten van touwwerk en dergelijke, en in
de afdeling snijwerk is deze winter een
prachtige kop van de bekende mensen
redder Dorus Rijkers vervaardigd.
Zo nu en dan worden er in verschillende
delen van ons land tentoonstellingen ge
houden, opdat de belangstelling van velen
het mogelijk zal maken deze oude Ter
schellinger huisvlijt in ere te houden.
Uitgevaren vissersschepen
Trawlvissery
Maandag 3 Januari: stoomtrawler Petten
IJm 49, motortrawler Batavia IJm. 99,
Shamrock IJm. 129.
Dinsdag 4 Januari: stoomtrawler Haar
lem IJm. 9 (14 Jan. binnen), Norma Maria
IJm. 6, Viking Bank IJm. 183. Klaas Wijker
IJm. 85. Schoorl IJm 39, Limburgia IJm.
54, Robert William KW 123 (11 Jan. binnen
te Vlaardingen): motortrawler Dirkje RO
53; motorlogger Saturnus KW 69.
Woensdag 5 Januari: stoomtrawler Ca
tharina Duyvis IJm. 60. Prinses Beatrix
IJm. 117, Libra IJm. 98. Leonarda HA 21;
motortrawler Medan IJm. 57; motorlogger
De Verwachting KW 28, Petronella KW
125.
Donderdag 6 Januari: motortrawler Jo
hannes Polderman IJm. 20, Excelsior III
KW 76; motorlogger Volharding KW 65,
Zeemeeuw KW 170.
Vrijdag 7 Januari: stoomtrawler Gloria
IJm. 37: motortrawler Thorina TJm 33. Al
lan Water IJm. 34, Antje RO. 15, Claesje
RO. 46: motorlogger Elizabeth KW 64 (14
Januari binnen), Willempje KW 89, De
Vrouw Jacoba KW 122.
Zaterdag 8 Januari: stoomtrawler Mary
IJm 61, Amsterdam IJm. 58. Flamingo IJm.
25. Bergen IJm. 16, Vios 4 IJm. 96.
Maandag 10 Januari: stoomtrawler Su
matra IJm. 62, Gerberdina Johanna IJm.
38, Katwijk II KW 134; motorlogger Heem
stede IJm 53, Martha IJm. 74, Verwachting
IJm. 204. Arie Nico KW 17, Floris KW 59,
Jan KW 84. Alida KW 91 Geforoeders KW
108, Bali KW 129. Java KW 159, Katwijk
TII KW 161, De Vier Gebroeders KW 162,
Janna KW 163, Aleida KW 169, Karei
Doorman KW 227.
Dinsdag 11 Januari: stoomtrawler Claes
Compaen IJm 41. motorlogger Hubertha
Gerarda KW 9. Willem Cornelis KW 16,
•Tacoba KW 107. Gebroeders KW 166.
Woensdag 12 Januari: stoomtrawler
Pocusie GDIJ 2: motorlogger Cornelis KW
24. Nelly Maria KW 70.
Donderdag 13 Januari: motorlogger Fier-
man Eduard KW 5, Henk KW 56.
Haringdrijfnetvisserij
Maandag 3 Januari: motorlogger Gorredijk
IJm. 75.
