c D Rijders op weg naar Monte Carlo Sportprogramma's De 9 Muzen MENTHO-REX DONDERDAG 27 JANUARI 1949 Aan het bureau van de KNAC aan de T arise Vüverberg te Den Haag, meldden de risers die in Glasgow waren gestart, zich Woensdagmorgen. Onder de eersten was de Nederlandse équipe Scholte-Jurgens Later arriveerden de deelnemers, die in Monte Carlo waren gestart. De Belgisch- Franse équipe Peleman—Crapez meldde zich hpt eerst, De drukte had inmiddels het hoogtepunt bereikt. Telkens stonden er vier of viif wagens bij de contróle-post. Behalve He "rote groep uit Monte Carlo, meldden rich ook regelmatig rijders uit Stockholm en Oslo. Ook de enig overgebleven ploeg, welke Praag als beginpunt had gekozen, de Tsjechische équipe Vlcek—-Masek kwam k'üe^eerste Nederlandse ploeg uit Monte Carlo die in Den Haag arriveerde, was die van Verkamman—Van Keulen. A Blansjaar, A. F. Marmelstein en R. van den Boogaard zijn Woensdagmorgen om acht uur bij de Klomp (gemeente Ede) met hun wagen tegen een met stenen geladen vracht auto gereden. De heer Marmelstein liep een lichte her senschudding op en een hoofdwonde; de heer Van den Boogaard heeft een gebroken rechter knieschijf en een lichte hersenschud ding. Beiden zijn naar het ziekenhuis aan het Westeinde in Den Haag overgebracht. Naar Brussel. Vroeg kwamen Woensdagmorgen de eerste wa°ens te Brussel binnen. De eerste was de Engelsman Couper met Bentley. Het was toen ongeveer kwart voor elf. Een kwartier later arriveerde de eerste Nederlander Ger- lach, die in Glasgow gestart was. De heer Gerlach vertelde, dat hij veel last had gehad van gladde wegen in de buurt van de Neder lands-Belgische grens. Om kwart voor een waren 54 deelnemers de contröpost Brussel gepasseerd. Allen klaagden over beijzelde wegen, maar daar de temperatuur na het middaguur aanzienlijk steeg, verwachtte men in België en in Noord Frankrijk ijsvrije wegen te zullen aantreffen. Woensdagavond zes uur waren* 156 deelne mers de controle te Brussel gepasseerd. Een zestal hunner, onder wie de Brit Hall hadden voor het traject AmsterdamBrussel straf- punten opgelopen. Van de Nederlanders ontbraken de ploegen Van der Wansen en Blansjaar en Ruppert, die met zijn Stude- baker in Tyrol panne heeft gehad. Na de sluiting van de controle te Brussel bleek, dat ongeveer veertig deelnemers uit de verschillende startplaatsen waren uitge schakeld. Dit Luxemburg wordt gemeld, dat alle rijders, in Glasgow gestart, aan de Luxem burgse controle strafpunten kregen toege wezen. Bij het oversteken van het Kanaal hadden zij strafpunten en een tijdsachter- stand opgelopen. Om hen in de gelegenheid te stellen dit op het traject Boulogne Luxemburg goed te maken, werden in Bou logne nog geen strafpunten toegekend. Allen arriveerden echter te laat in Luxemburg en strafpunten konden dus niet uitblijven. TOFFEES CARAMELS Het programma van de Koninklijke Ne derlandse Voetbalbond luidt volgens de Sportkroniek: district I, eerste klas: Blauw Wit—DOS; GooiXerxes; AjaxADO; Spar ta—Haarlem. Tweede klas B: UVVAlcmaria Victrix; OSVRapiditas. Derde klas: DEM Kinheim. Vierde klas: ASV-WB; IEV— DSS; ASVKTHB: VVDVliegende Vogels; Ripperda—Rodi. District II, eerste klas: Feijenoord—DFC; EDONeptunus. Tweede klas A: UVSCoal; DCVQuick; Emma Fortuna. Derde klas A: HBCTonegido. In de afdeling Haarlem worden ge speeld: tweede klas A: Halfweg 2HFC 4; HeemstedeHoofddorp Boys; THB 2DSK 2; DCO 2DSS 2; Zandvoortmeeuwen 5Rip perda 2. Tweede klas B: Waterloo 2—TYBB 2. Tweede klas C: VogelenzangBloemendaal 3; Vliegende Vogels 2—Hillinen 2; HBC 3— RCH 6; HFC 5ETO 2; Hillegom 2—Spaarne- stad. Tweede klas D: Ripperda 3Kenne- mers 5. Voor de hockey-competitie zijn vast gesteld: eerste klas, kampioenswedstrijden: BMHC-HDM; Laren—TOGO; HHIJC—HOC. Degradatiecompetitie: rt GooiLeiden; Delft- se Studenten—Amsterdam; Be FairHil versum. Promotieklas: AllianceGroen Geel; HBS—HOC 2; BMHC 2—Zandvoort; AMVJ— Strawberries. Tweede klas D: Kieviten BMHC 3; Te Werve-Strawberries 2; Adel borstenHBS 2. Dames, eerste klas: BDHC —Rood Wit; GooiAmsterdam; Kieviten Hilversum; HHIJCBe Fair. Promotieklas: Rood Wit 2—HBS: Strawberries—BDHC 2. Tweede klas: Te WerveZandvoort; Alk maar—BDHC 3; Ever SwiftZuidwijck. Het programma van de Koninklijke Ne derlandse Korfbalbond vermeldt de volgen de wedstrijden: Eerste klasse: ArchipelDED; Blauw Wit ^SVK; WesterkwartierKoog Zaandijk. Tweede klasse A: ZwaluwenDTV; Amum —Aurora; OlympiaExcelsior. Reserve eerste klasse: SVK 2—Westerkwar tier 2, 12 uur; Blauw Wit 2Oosterkwar tier 2, 12 uur. Reserve tweede klasse: Amum 2Sport Vereent 2, 12 uur; Aurora 2—ZKV 2. In de Haarlemse Korfbalbond worden gespeeld: Eerste klass: Aurora 3Haarlem; Watervliet 2—A. Ready 2; Oosthoek—THB. Tweede klasse: SV 3Oosterkwartier 5; Oosterkwartier 4—Onder Ons. Derde klasse: THB 3Watervliet 5; Animo hoek3 Aurora 5; Sport Vereent 4—Oost- Woensdagmorgen zijn de eerste deelnemers aan de Rallpe de Monte Carlo te Amsterdam aan gekomen. Als eerste kwam aan de contröle te Amsterdam aan de in Glasgow gestarte Engels man P. Hall met zijn Lagonda. Van kwart voor zes af was het een voort durend af en aan ïvijden van deelnemers. De eerste ploegen kwamen uit Lissabon en bij hen bevond zich het populaire Franse paar LecotSenfftleben. Daarna kwamen ook spoedig rijders uit andere startplaatsen. Om elf uur 's avonds was de Nederlandse équipe Van CleeffVan Oordtv. d. Neut die tot het contingent van Glasgow behoorde, nog niet gepasseerd. Later bleek, dat deze ploeg te Reims had opgegeven. Sabel-equipe der Haarlemse politie won de Tenckinckbeker De sabel-équipe van de Haarlemse politie, bestaande uit de heren G. J. End- lich (aanvoerder), J. Dijkstra, G. J. Rou- wendal en E. Holtslag, heeft in het hoofd bureau van politie te Leiden in de ont moeting tegen Leiden voor de tweede maal beslag gelegd op de Tenckinckbeker met 11 gewonnen partijen tegen Leiden 5 ge wonnen partijen. Inspecteur Endlich won al zijn partijen en ontving de prestatie- prijs. De tweede plaats werd door de Haar lemmer G. J. Rouwendal bezet. De heer E. H. Tenckinck reikte de prijzen uit. Voor de voetbalcompetitie van de Neder landse Politie Sportbond zijn gespeeld: RotterdamHaarlem 22; Zandvoort I Haarlem II 51; Haarlem IIIUtrecht II 0—1. Boksen Joe Louis wil weer in de ring Joe Louis heeft aangeboden zijn titel van wereldkampioen zwaargewicht in Juni in het stadion van Soldier Field te Chicago te verdedigen, mits hem een minimum beurs van 400.000 dollar gegarandeerd werd. De wedstrijd zou plaats hebben onder auspiciën van het plaatselijk afdelingsbestuur van de democratische partij, zo deelde een lid van dat bestuur mede. Hij zeide tevens dat de condities van Joe Louis niet zo maar aan nemelijk waren. Een ander bestuurslid ver klaarde dat Joe Louis niet meer aan Mike Jacobs verbonden, was, doch vrij om te doen en te laten wat hij wilde. Harry Markson, directeur van de 20th Century Sporting Club. waarvan Mike Jacobs president is, zeide dat het contract van Jacobs met Louis pas in October 1950 afloopt en dat de wereldkampioen niet voor een andere promotor zou kunnen boksen zolang het contract geldig is. Hiertegenover hield de juridische raadsman van Louis staande dat de wereldkampioen wel degelijk een vrij man is die zelfs kan beslissen met wie hij in zee wil gaan. Het bedrag van 400.000 dollar was naar voren ge bracht in antwoord op een verzoek van het afdelingsbestuur vrfn de democratische partij. Het bestuur had dit bedrag afgewezen, maar zou, tegenvoorsteHen doen. Biljarten Piet v. d. Pol klopte Metz Er bestond voor de strijd tussen Piet v. d. Pol en H. Metz gisteravond in café Suisse grote belangstelling. Gespeeld werd een partij 600 caromboles 37/2 klein biljart ka der. De opbrengst van de avond was bestemd voor de Sportartikelenactie voor de militai ren in Indonesië. De spelers konden zich aan vankelijk aan de omgeving niet aanpassen. Vooral Metz speelde niet sterk. Van de Pol kwam eerst in de zesde beurt op dreef. Met een fraaie serie van 189 liep hij uit en in de volgende beurt bewees hij nog eens duidelijk de moeilijkheden te hebben overwonnen. Hierin scoorde Van de Pol een keurige 182, Toen in de elfde beurt Van de Pol weer een serie van over de honderd maakte, werd ver ondersteld dat hij de partij zou uitmaken, maar met nog twee caramboles voor de boeg, strandde hij op 106. In de twaalfde beurt scoorde Van de Pol de laatste caramboles. Metz had de na-stoot en eerst toen had hij zijn goede vorm gevonden. Zijn totaaal was 271, maar in de laatste beurt scoorde de Hagenaar een schitterende serie van 276 en had zijn tegenstander dus nog bedreigd. Van de Pol600 12 189 50 Metz 547 12 276 45,58 Expressitie. in de komende zomer zal in het Stedelijk Museum te Amsterdam een internationale expositie van het expressionis me te zien zijn. Werken van Van Gogh, Mare, Matisse en Picasso zullen tezamen worden gebracht. Plaats genoeg. Enige tijd geleden ver trok een groepje van zes toneelspelers naar Indonesië om daar onder auspiciën van de NIWIN voor militairen op te treden. Tijdens deze tournée besloot men ook na terugkomst in het moederland samen verder te blijven werken. Zo qntstond een nieuw gezelschap, dat zich binnenkort onder de naam „C 6" aan het Nederlandse publiek zal voorstellen. Aan dit groepje werken mede: Mieke-Flink, Bob de Lange, Péronne Hosang, Willem Tolle naar, Kees Brusse, Rie Gilhuys, Bob Ver- straete en Henriette Kuyk. Artistiek leider van het gezelschap is Kees Brusse. Den Haag zal het eerst met hen kennis kunnen maken en wel van 1 Februari af in de ..Kleine Comedie". Begonnen zal worden met een door de Amerikaan Maxwell Anderson ge schreven spel „Zaterdagskinderen". Reliquiën. Het dodenmasker en het doodshemd van de componist Gustav Mahler zijn door diens dochter Anna aan de stad Wenen geschonken. Ontdekking. Een schilderij van de hand van de zeventiende eeuwse Hollandse mees ter David Rikaert werd dezer dagen in Stiermarken ontdekt. Het doek is in het bezit van een vluchteling uit Tsjechoslowakije. Westduitse kunst. Er zijn plannen in voorbereiding deze zomer in het Rijks museum te Amsterdam een omvangrijke expositie van Westduitse middeleeuwse kunst bijeen te brengen. Schaken Haarlemse schaakclubs in de competitie De competitie van de Noordhollandse Schaakbond nadert de beslissende phase. In de eerste klasse B maakt Het Oosten een goede kans op het kampioenschap. Tegen Aalsmeer werd het een spannende strijd, een aanvankelijke 31 achterstand werd omgezet in een voorlopige 43 voor sprong voor de Haarlemmers. Hoewel het de vraag is, of de voorsprong gehandhaafd zal blijven, ook met een gelijk spel zijn zij gebaat. In dat geval wordt Heemstede, dat met 51/241/2 van Haarlem II won, de grootste concurrent. In de eerste klasse C behield Haarlem goede papieren, dank zij een 64 over winning op M.S.C. In de tweede klasse B werd de definitieve uitslag Bloemendaal IIDe Torens 37 en H.W.P.—Heemstede II 6y2—3yz. In de tweede klasse C werd ook een par tij beslist, waardoor de uitslag Kennemer- land IIAalsmeer II 2V27V2 werd. In de derde klasse A werd de definitieve uitslag H.S.G. IV—Bloemendaal III 7»/2— 2i/2: ook tegen Weeniuk II werd het een nederlaag voor Bloemendaal III (46). In de derde klasse D werd Amstel II met 91 door Heemstede IV verslagen. In de vierde klasse B won H.W.P. II met 6V231/0 van Het Schouwtje II en in de vierde klasse C eindigde de wedstrijd H. W. P. IIIDiagonaal na arbitrage in een gelijk spel. Athletiek Fanny in Australië Met een sterke wind tegen en op een onge lijke baan heeft Fanny Blankers—Koen in het tentoonstellingspark van Wayville de 100 yards gelopen in 11.4 sec. Hiermee was het record van Zuid-Australië verbeterd, maar de tijd bleef 0.4 sec. boven het nationale Australische record. In een demonstratie op de 80 meter horden noteerde Fanny een tijd van 12 seconden. Waterpolo Waterpoloprogramma Het programma van de op Zaterdag 29 Januari, in het Sportfondsenbad te spelen waterpolowedstrijden luidt: Centrale wintercompetitie van de Ko ninklijke Nederlandse Zwembond: HPC Nereus; HVGB—DWR. HVGB heeft uitstel aangevraagd. Beker-competitie KNZB: HaarlemZWIP. Dames, afdeling I: HPCHVGB. Afdeling II: DWT 2—Haarlem 2. Heren, afdeling II: HVGB 3DWR 2. Het programma van de in het Velserbad te spelen wedstrijden luidt: Van Duyl-beker- competitie KNZB: VZVDWT deze wed strijd geldt tevens voor afdeling I dames competitie kring Haarlem. Beker-competitie heren van de KNZB: VZVHaarlem jeugd. Competitie kring Haarlem van de KNZB: Heren, afdeling III: VZV 2—DWT 2. Afdeling IV: VZV 3—DWT 3. Sport in 't kort ELFSTEDENTOCHT OP DE FIETS. De traditionele Friese Elfsteden rijwieltocht (250 km.) wordt dit jaar weer op Tweede Pink sterdag gehouden. Evenals vorige jaren wordt ook nu weer in drie klassen gereden n.l.: A. Amateur-renners; B. Vaardigheidsrit; C. Toertocht. De belangstelling voor dit Friese wielerevenement was vorig jaar buitenge woon groot, zodat ook dit jaar belangrijke deelneming is te verwachten. In alle klassen moeten wisselbekers worden verdedigd. Een groot aantal prijzen is beschikbaar gesteld. Kamerlid stelt opnieuw vragen over de zaak-Frederiks Het Tweede Kamerlid de heer Vonk (WD) heeft aan de minister-president de volgende vragen gesteld: Bestaat er een algemeen geldende ad ministratieve regel of instructie krachtens welke het aan de rijksambtenaren ten strengste verboden is aan derden desge vraagd voorlichting te geven ten behoeve van door dezen voorgenomen publicaties? Geldt dit verbod dan ook voor zaken, waaromtrent de ambtenaren overigens niet tot geheimhouding verplicht zijn en voor inlichtingen, die betrekking hebben op reeds gepubliceerde regeringsbescheiden? Indien dit niet het geval mocht zijn is dan niet te vrezen, dat het antwoord van de minister van Financiën op vragen over het aan een thesaurie-inspecteur van het departement van Financiën verleende ont slag wegens het verstrekken van inlichtin gen aan mr. K. J. Frederiks, gewezen se cretaris-generaal van het departement van Binnenlandse Zaken, tot gevolg zal heb ben, dat rijksambtenaren voortaan zullen weigeren de gevraagde voorlichting te ge ven ook in gevallen, dat deze nuttig zou zijn ter juiste voorlichting van het publiek en ter voorkoming van onjuiste of minder juiste berichtgeving? Xs de regering bereid zowel tot rechts herstel als ten behoeve van de juiste ver- nouding tussen overheid en pers te be vorderen, dat de thesaurie-inspecteur in zijn betrekking zal worden hersteld, al thans in een gelijkwaardig ambt zal wor den herplaatst? Amsterdam ziet Veiserbrug graag zo snel mogelijk verdwijnen Bij de algemene beschouwingen over de begroting voor 1949 in de Amsterdamse gemeenteraad heeft de heer Le Cavelïer (V.V.D.) er op aangedrongen dat Amster dam met betrekking tot de bouw van een tunnel onder het Noordzeekanaal in Velsen actief blijft. Hij hoopte dat het mogelijk zou zijn met Marshall-hulp deze grote ver betering voor de toegang tot de haven van de hoofdstad tot stand te brengen. In zijn antwoord verklaarde de voor zitter na de staking in de Amsterdamse haven veroordeeld te hebben, die aan de stad grote schade berokkent dat B. -en W. de spoorbrug over het kanaal bij Vel sen, welke een obstakel vormt voor de scheepvaart naar en van Amsterdam, gaarne zo spoedig mogelijk zien verdwij nen. Over de bouw van de tunnel zullen B. en W. zich in verbinding stellen met het gemeentebestuur van Velsen en met het ministerie van Wederopbouw. In Suissete Haarlem, het café van Kick Smit, heeft de wereldkampioen biljarten Piet van de Pol gisteravond een partij van zeshonderd caramboles tegen II. Metz gespeeld. De balen van deze avond komen ten goede aan de NIWIN. De wereldkampioen aan stoot terwijl Metz (links) en Kick Smit geïnteresseerd toekijken. De „Westralia" vlot gesleept Woensdagmiddag is het gelukt het Deense stoomschip „Westralia", dat Zaterdag door verkeerd manoeuvreren bij Hoek van Hol land was gestrand, vlot te trekken, nadat men in totaal achthonderd ton graan van de lading in kleine schepen had overge bracht. De grote zeeslepers „Zwarte Zee" en „Poolzee", geassisteerd door de Achilles", de „Argus" en de „Maas", hebben de „Westralia" los getrokken en verder zee waarts in diep water gesleept, waar een jol van de loodsboot een loods aan boord bracht. Voor de „Zwarte Zee" en de „Poolzee" was het werk toen gedaan. Getrokken dooi de kleinere slepers „Achilles" en „Maas" voer de Deen de pieren binnen. Bij onderzoek bleek dat het schip zo goed als geen water heeft gemaakt. De lading is er dus goed afgekomen. Toch zal het nodig zijn het vrij jonge schip het is twaalf jaar oud enige dagen te laten dokken, teneinde de kiel te kunnen inspec teren. Voorlopig neemt de „Westralia" in de Maashaven ligplaats. Daar zal de rest van de lading toch altijd nog het groot ste deel worden gelost. Een half uur nadat het schip was vlot gekomen zijn de talrijke vissersbootjes, thuishorende in Goeree en Stellendam, in lange rij achter elkaar weggetuft, zee in, om ander emplooi te zoeken. Vele schepe lingen van deze bootjes hebben dagenlang bij de lossing geholpen. Weer een Duitse film vrijgegeven Thans is ook een tweede Duitse film voor vertoning vrijgegeven, „Die Ehe im Schatten". Deze zal onder de titel „Ge mengd huwelijk" in circulatie worden ge bracht. Het in een Amsterdams blad verschenen bericht, dat de beide Duitse films „De moordenaars bevinden zich in ons midden" en „Gemengd huwelijk" niet in Nederland vertoond mogen worden omdat zij op frau duleuze wijze geïmporteerd zouden zijn, is onjuist. Aan enige formaliteiten moet nog worden voldaan en daarna kunnen de films in roulatie komen, als er tenminste exploitan ten zijn die ze vertonen willen. KLAVERJASNIEUWS De stand van de Klaverjasbond-competitie luidt thans: A-ploegen Onder Ons 13 gesp. 20 p.; Rozen- priëel 13 gesp. 20 p.; Zandhoekje 14 gesp. 16 p.; Spaarnestroom 12 gesp. 16 p.; 't Hoekje 13 gesp. 14 p.; Hartenboer 13 gesp. 14 p.; Harten Aas 11 gesp. 14 p.: Ruiten acht 13 gesp. 10 p.; Nieuw Flora 11 gesp. 8 p.; Klaver Vier 12 gesp. 8 p.; Haarlem Noord 13 gesp. 2 punten. Normale route Route 26 Jan. Route 27 Jan De premieverhoging voor Je vrijwillig verzekerden Protest in de Jaarvergadering Ziekenfonds „Ziekenzorg" In de dezer dagen gehouden jaarlijkse algemene vergadering van het Ziekenfonds „Ziekenzorg" te Haarlem, werden de ver slagen van de secretaris en financiële com missaris over 1946 en 1947 behandeld en goedgekeurd. De exploitatierekening van de vrijwillig verzekerden over 1946 sloot met een klein nadelig saldo, terwijl die over 1947 een belangrijk nadelig saldo opleverde. Het tekort over 1947 zal door een extra uitke ring uit het Verenigingsfonds worden ge dekt De voorzitter, de heer P. Bruyn, stelde de vergadering in kennis van de oorzaken, die hebben geleid tot de belangrijke pre mieverhoging voor de vrijwillig verzeker den van 16 Januari 1949 af. Hij vertelde dat, hoewel voor 1948 een bedrag van 12 millioen gulden uit het Verenigingsfonds beschikbaar was gesteld ter dekking van de tekox-ten over dat jaar, de Stichting van de Arbeid voor 1949 deze bijdrage heeft verlaagd tot slechts l\/2 millioen, niettegen staande dat fonds momenteel een saldo heeft van ruim 100 millioen gulden. Deze beslissing van de Stichting, van de Ai-beid is door de Tweede Kamer goedge keurd, zodat, wilden de verstrekkingen aan de vrijwillig verzekerden bijkans gelijk blijven aan die der verplicht verzekerden, er voor de Ziekenfondsen geen andere keus bleef dan tot premieverhoging over le gaan. De Ziekenfondsorganisaties zijn dan ook gedwongen geweest, zij het onder protest, deze verhoging te aanvaarden, waarbij in herinnering werd gebracht, dat de in begin 1947 verhoogde premie tot 50 ct. van Over heidswege als het maximum sociaal toe laatbare bedrag werd aangemerkt. Het gevolg van de laatste verhoging tot 63 ct. zal dan ook zijn, dat een grote groep van de vrijwillig verzekerden deze premie niet meer zal kunnen opbrengen. Het zal dan ook noodzakelijk zijn, dat de Overheid door een toeslag op de premie deze verzekerden in staat stelt lid van een Ziekenfonds te blijven. Het ware zo betoogde de spreker verstandiger ge weest, wanneer deze regeling tot stand was gekomen vóór dat de verhoging inging. Bij de bestuursverkiezingen werden de heren P. Bruyn als voorzitter, E. W. Goed hart en A. Scholten als bestuurders herko zen, evenals het lid van de Raad van Toe zicht de heer K. A. Bor. Bij de rondvraag werd door één der aan wezigen met voorbeelden aangetoond, dat door vele ouden van dagen deze premie verhoging niet kan worden betaald. Nieuwe luchtroute naar Indonesië Woensdagavond om zeven uur is de K.L.M.-Constellation „Franeker" van Schiphol vertrokken voor een proefvlucht langs de nieuwe route via Khartoum, Réunion en Padang naar Batavia. De „Fra neker" heeft 3500 kg post aan boord. Morgen, Vrijdag, vertrekt de Constel lation „Batavia", eveneens met 3500 kg post naar Indonesië. Dit toestel volgt echter de route Tunis-Sjahrar-Bangkok, welke de laatste weken reeds vaker door de K.L.M. gebruikt is. Beide routes zijn op het kaartje aange geven. Terreur en terreurbestrijding Bij het Rode Kruis te Batavia is het be richt binnengekomen dat een vrachtauto van het Rode Kruis, die van Soekaboemi onderweg was naar de buitenpolikliniek te Karet, op een mijn is gelopen en beschoten, waarbij twee doden, twee ernstig gewond en drie licht gewonden zijn te betreuren. Naar uit van Medan binnenkomende be richten blijkt, is op een bijeenkomst tussen de plaatselijke bestuursautoriteiten en meer dan 100 intellectuëlen uit onderscheidene bevolkingsgx*oepen onlangs besloten, een beveiligingsapparaat te vormen, genaamd „Desa Pengawal", dat voorlopig twintig desa's omvat. De bespreking had plaats te Taroetoeng, waar een uiteenzetting werd gegeven over het doel der Nederlandse ac tie en over het toekomstige Indonesische staatsbestel. De Boepati (regent) van Ta roetoeng merkte op, dat het niet alleen zou liggen aan de Nederlanders of orde en rust zouden worden hersteld, doch in de eerste plaats aan de bevolking zelf. Voorkom GRIEP In elk neusgat een vleugje VERKOUDHE1DSZALF helpt V van uw kou af! (Adv.) Agenda voor Haarlem DONDERDAG 27 JANUARI Frans Hals Museum: Duo-avond Mare Rozelaar (cello) en Ans Bouter (piano), 8 uur. Brinkmann: Internationale Vereniging Bellamy, 8 uur. Luxor: „Vogelvrij verklaard", 18 j., 2.00. 4.15, 7.00 en 9.15 uur. City: „Frieda", 14 j., 2.15, 4.30, 7.00 en 9.15 uur. Spaarne: „De vliegende duivels", 14 j., 2.30, 7.00 en 9.15 uur. Frans Hals: „Opium", 14 j., 2.30, 7.00 en 9.15 uur. Rembrandt: „Verwoeste levens", 18 j., 2.00. 4.15, 7.00 en 9.15 uur. Palace: „Zijn laat ste wedstrijd", 18 j.. 2.00, 4.15, 7.00 en 9.15 u. VRIJDAG 28 JANUARI Gemeentelijk Concertgebouw: Concert H. O. V., 8 uur. Bioscopen: Middag- en avond voorstellingen. Sas Bynge speelde voor de Haarlemse Kunstgerneenschap De Franse toonkunstenaars zijn zich na 1870 gaan bezinnen op de waarde van een eigen Franse muziek, niet om zich af te zonde ren van andere volken, in een bewust isole ment uit chauvinistische motieven. Men streefde in de eerste plaats naar het her kennen en erkennen van eigen capaciteiten en het openbaren van in het Franse volk sluimerende specifieke mogelijkheden ten aanzien van de muziek. Dit streven bracht verrijking voor de mensheid met een schat van muziek, die in de periode van buitengewone bloei van 1870 tot in onze dagen, werd geschreven. Een omvangrijk deel hiervan vormt de pianomuziek, waarvoor de pianist Sas Bunge op de pianoavond, die hij thans in de Renaissance-zaal van het Frans Hals museum voor de Haarlemse Kunstgemeen schap hield, aandacht vroeg. Het was kil in de zaal. Een omstandig heid, die aanvankelijk een remmende in vloed had op het spel van de pianist. Een ongunstig geplaatste schijnwerper bleek bij de vertolking van de Bourrée fantastique van E. Chabrier. waarmede de avond werd ingeleid, fnuikend voor de concentratie van de solist. Deze kon zich evenwel weer herstellen na de opheffing van de verlich- tings-hinder en zich volkomen geven voor de vertolking van drie werken van G. Fauré: de Nocturne in Es, de Barcarole in Ges en cle Impromptu in As, muziek vari overwegend gracieus karakter, innemend en klaar van klank, eigenschappen, die door het spel in het bijzonder opvielen. Hierna volgde de voordracht van Debus sy's „Children's Corner" („La boite a jou- joux") met zijn verfijnde intimiteit van sfeer en klank, een prachtig voorbeeld van muziek met typisch Franse geest. Als eerste werk na de pauze speelde Sas Bunge drie klavierwerken (op. 49) van Alb. Roussel. Muziek van klare structuur, sterk gespannen, opbruisend en heftig, een enkele maal plaats latend aan een korte episode van enigszins lyrische aard. welke in geringe mate het onderscheid tussen de drie samenstellende gedeelten van dit opus bepaalt. Sas Bunge gaf er een technisch beheerste, bewogen uitvoering van. Ravel's „Jeux d'eau" werd door de in terpretatie van de pianist een zeer reëel klankenbeeld, waarvan elke naar subjec tiviteit zwemende expressie verre gehouden werd. In dezelfde zin onderscheidde zich de voordracht van Ravel's Sonatine. Ook hier voor werd de muzikale schoonheid in de rijk genuanceerde klank geopenbaard. Opvallend subjectief, als een zeer roman tisch symphonisch gedicht met grote ge luidsexpansies, zeker tè absoluut in de sterkte schakering, werd ten slotte „Albo- rada del gracioso" van Kavel gespeeld. Sas Bunge demonstreerde hiermede een be langrijke virtuositeit, die de bewonderende waardering van de toehoorders kon ver krijgen. P. ZWAANSWIJK Haagse Comedie bracht „Onze Stad" Thornton Wilder, van mening zijnde dat het toneel zijn vat op de massa zou ver liezen door zich uitsluitend te verdiepen in particuliere gevallen, trachtte de ver beeldingskrachten van het publiek weer op streek te helpen, door in zijn elf jaar geleden voor het eerst vertoonde stuk „Onze Stad" alle décors en normale requi- sieten weg te laten. Dat geschiedde wel bewust. Deze Amerikaan was namelijk tot de conclusie gekomen, dat het Chinese theater en ook dat van Shakespeare en diens tijdgenoten, juist door een voortdu rend beroep te doen op de menselijke fan tasie, het klaar speelden om de gekozen handeling tot een algemener, ja zelfs uni verseel plan te verheffen. Met andere woorden: een voorstelling zou niet alleen door tonelisten gegeven, doch evenzeer door de toeschouwer uitgewerkt, of scher per nog gezegd: meegemaakt moeten worden. Zijn experiment kon niet geheel slagen, omdat de moderne schouwburgbezoeker, bedorven door film en tegemoetkomende enscèneringen, de omgang met die oude conventies en het zich indenken van het niet-aanwezige zo goed als geheel ontwend is. Nu moeten immers de acteurs door al lerlei pantomimische kunstgrepen het ge mis aan decoratie vergoeden soms in zo sterke mate dat de uitwendige middelen de inhoud volkomen in de schaduw zetten. De bedoeling om te generaliseren spreekt ook uit de tekst. Aan het slot van het eer ste bedrijf leest Rebecca het adres voor van een brief, die zij heeft ontvangen, dat luidt: Grover's Corner, New Hampshire, Verenigde Staten van Amerika, Westelijk Halfrond, Aarde, Zonnestelsel, HeelaL Daarmede wil dus Thornton Wilder te kennen geven, dat de vertoonde gebeurte nissen in „Onze Stad" overal ter wereld hadden kunnen plaats vinden. Natuurlijk bereikt men de beoogde algemeen gelden de uitwerking echter niet door een for mule. Die moet uit het kunstwerk als ge heel ontstaan. Helaas vermag deze milde opsomming van gewone voorvallen uit het dagelijks leven zeer velen niet te boeien door het ontbreken van een afgerond sensationeel conflict. Deze romance heeft niets om het lijf, zeggen deze kortzichtigen. Degenen die zo spreken, misten het centrale thema, dat aanstuurt op een bepaling van de waardeverhouding van het aardse leven tot de raadselachtige eeuwigheid. Daarbij ging de schrijver uit van de geraffineerd toegepaste filosofische stelregel: kunst is herinnering van de toekomst en voorspel ling van het verleden! Misschien zijn dit te zware woorden voor deze simpele idylle, waarvoor Dinsdag in Haarlem door de Haagse Comedie de aan dacht werd gevraagd een relaas van liefde en dood in een onaanzienlijke pro vinciestad; gedrenkt in een menselijk mee voelend licht. Regisseur Paul Steenbergen maakte, nauwkeurig volgens de stipte voorschriften van de auteur, de scène van de huwelijksvoltrekking, waarin pijn en vreugde tot een zuivere eenheid versmel ten, tot een ontroerend hoogtepunt van de ook overigens gave vertoning. Geen décor, hoe prachtig ook, had dit beklemmend pure stemmingsbeeld, opgeroepen met een stuk of wat ordinaire stoelen, kunnen overtref fen. Caro van Eyck speelde als het jonge meisje Emily de rol van haar leven, door iedere emotie uit haar binnenste omhoog te schroeven. Lou Steenbergen was haar zwakke, maar niet onvoldoende tegen speler. Wat de twintig anderen betreft, moet volstaan worden met te herinneren aan de groezelige koorleider van Henk van Buu- ren. Als de toneelmeester trad, evenals tien jaar geleden toen Defresne regisseerde* Theo Frenkel op zonder enige pose, rustig ter zake dienende, soms met laco nieke trekken, altijd innemend en zorgend voor een sfeer van wederzijdse verstand houding tussen de bevolking van zaal en toneel. DAVID KONING.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1949 | | pagina 5