IJmuider Courant | 1949 | 28 januari 1949 | pagina 5

Xweede Kamer bespreekt verplichte
deelneming in bedrijfspensioenfondsen

Voor Indié

Doodstraf geëist tegen ex-W.A. commandant
en adjudant van Mussert, Zondervan

De distributiedienst in liquidatie

Kort en Bondig

Beperking van de import geeft
een kans aan Franse kunstenaars

,m„DAC 28 JANUARI 1949

Begroting Zuiderzeefonds

goedgekeurd

Jkan dan ook weldra aan de slag
Tie Minister liet niets positiefs horen
v - - welke inpoldering het eerst

.rjaag, weiKe mpou
over^p beurt zal komen daarover moet
a3!l .f^przeeraad nog advies uitbrengen
°e maakte kenbaar, dat de voorkeur der
maarI"3 „..„„Wik- öaat ir» rifhtintz

,„,d op het ogenblik gaat in de richting

1 J.. 1 1 «f f*,tAA l-V A!

7p Zuid-Oostpolder, liefst in twee helf-
De Kamer zal hij nader ^omtrent de

van

ten' ptToiTdë hoogte houden. Erkennende
plf!> tegenwoordige bestuursinrichting
Hp Noord-Oostpolder wel wat autori-
van -c verklaarde minister Spitzen zich
een soepele overgang naar de
bestuursinrichting.

JSoO pioniers van de Noord-Oostpolder
«„Mi de eerstkomende verpachtingen,
»n soort examen betreffende de vraag
na e.j dergelijke ondernemingen kunnen
f.fi alsook of zij enig economisch begrip
?Sn ongetwijfeld aan bod komen. Minis-
Cjoitzen van wie wij verder vernamen
wegens de gewijzigde omstandigheden
oorspronkelijke plan voor uitgifte van
drijven opnieuw m studie zal komen, zal
n? eens met minister Joekes spreken over
vraag of de oud-Zuiderzeevissers boven
7 «1 jaar onder de Zuiderzeesteunwet in-
iJe van onder de noodvoorziening van
Hen van dagen zullen kunnen vallen.
qtemmingioQS werd de begroting van het
- J- aangenomen, waarna tal-

riikë sprekers zich gingen verdiepen in het
wetsontwerp, dat ten doel heeft aan de be-
♦rpffende ministers de bevoegdheid te ge-
TT op een daartoe gedaan verzoek, een
bedrijfspensioenfonds te erkennen en aan
=Üe bedrijfsgenoten, arbeiders zowel als
Zelfstandige ondernemers, de verplichting
no te leggen daaraan deel te nemen.

In bet algemeen bleken de heren De
Kort (K.V.P.), S uur hof (Arbeid) en
Stapelkamp (A.R.) wel voor het aan
hangige wetsontwerp te zijn. Laatstge
noemde, die sprak namens de grootst
mogelijke meerderheid van zijn groep,
wenste echter een soepeler uitvoering en
toeuassing voor de zelfstandigen. De heer
Suurhof ging in tegen een bepaling die
,j was ingegeven door de gedachte de
beiangen van het particuliere verzekerings
bedrijf op de voorgrond te plaatsen. Een
hier tegen gericht amendement scheen hij
gereed te hebben. De heer DeKort was
al een stapje verder met een amendement
om de representatieve vertegenwoordiging
van het georganiseerde bedrijfsleven een
woordje meer te laten meespreken. Verder
had deze afgevaardigde ook al een amen
dement ingediend ten einde te bereiken
dat bedrijfsgenoten, die op het tijdstip van
inwerkingtreding dezer wet zich reeds bij
een ondernemingspensioenfonds of bij een
particuliere levensverzekeringmaatschappij
hebben verzekerd, niet verplicht kunnen
worden tot toetreding in een bedrijfspen
sioenfonds, mits een bepaalde, in dat amen
dement genoemde waarborg aanwezig is.
De heer Emm ens (Arbeid) noemde het
wetsontwerp vooral ook gelukkig met het
oog op de vele kleine zelfstandige onder
nemers in de landbouw. Ofschoon de heer
Vanden Heuvel (A.R.) een wettelijke
regeling van deze aangelegenheid wel juist
vond, wilde hij er op dit ogenblik niet van
weten, omdat er over enige tijd toch een
algemene regeling voor ouderdomsvoorzie
ning komt.

Mevrouw Fortanier-De Wit (V.V.
D.) verklaarde, dat het ontwerp met ge
mengde gevoelens in haar fractie is ont

vangen. Voor verschillende onderdelen had
zij waardering. Zij zou de regeling wel
goedkeuren als deze past in het systeem
der komende oudedagsverzorging, maar
daaromtrent bestaat geen enkele zeker
heid.

Oorlog en Marine

Nadat in de avondvergadering de heer
Haken (Comm.) deze begroting veroor
deeld had en inlichtingen verzocht over
Montgomery's wensen ten aanvan van Ne
derlands aandeelinde verdediging derWest-
Europese Unie, verzocht de heer T i 1 a n u s
(C.H.) ingelicht te worden omtrent de fi
nanciële en personele verplichtingen, die
Nederland in dit opzicht op zich moet ne
men. Deze spreker bleek ook ten zeerste
prijs te stellen op erkenning van de door
onze marine eventueel te verrichten taak.
De heer Wel ter (K.V.P.), die een afzon
derlijke Minister van Marine wilde, vond,
dat indien men toch nog geen besluit had
genomen inzake Den Helder, het onder
brengen van onze vloot in Vlissingen aan
beveling verdiende. Met betrekking tot
Indonesië zei hij nog, dat als het waar zou
zijn dat onze troepen er de guerilla niet
de baas konden worden, er meer heen
moesten. Hierna zette de heer Korthals
(V.V.D.) uiteen, waarom de marine een
belangrijk aandeel in de gemeenschappe
lijke defensie moet hebben. Elk schip in
bondgenootschappelijk verband heeft zijn
betekenis. Deze spreker legde er in het
bijzonder de nadruk op, dat wij onze eigen
boontjes moeten doppen. Het doen opknap
pen van onze taken door anderen is op
politieke gronden verwerpelijk. Dit heeft
wel heel duidelijk de jongste ervaring aan
getoond, zo zeide hij.

Nadat de heer Van Vliet (KVP) een
aantal détailaangelegenheden had be
sproken, sloot de heer Vonk (WD) zich
aan bij hen, die pleiten voor een sterke
land- en luchtmacht.

Het was reeds middernacht geworden,
toen de minister van Oorlog en van Ma
rine a.i., mr. Schokking, aan het
woord kwam. Hij sloot zich aan bij de
hulde aan hen, die sneuvelden of door
ziekte en ongeval hun leven gegeven heb
ben voor vaderland en Indonesië. Voorts
sloot hij zich aan bij de woorden van waar
dering jegens zijn ambtsvoorganger en bij
de wensen voor een spoedig herstel van
de heer Vorrink. Hier brak hij zijn rede
af om deze te vervolgen in de vergade
ring van Vrijdagmiddag.

Zwitserland voelt zich
economisch bedreigd

Op een persconferentie heeft de direc
teur van het Zwitserse ministerie van
handel, Jean Hotz, gisteren verklaard, dat
Zwitserland thans gekomen is aan het
einde van de periode, dat het grote cre-
dieten aan andere landen kan verlenen.

Hotz beschuldigde er andere Europese
landen, in het bijzonder Frankrijk en Italië,
van, dat zij op onjuiste wijze gebruik
maken van de credieten van het plan-
Marshall om tourisme en andere nieuwe
industrieën tot ontwikkeling te brengen.
„Wij hopen", zo vervolgde hij, „dat de
Europese landen, in het bijzonder Frankrijk
en Italië, niet vergeten zullen, dat een der
gelijk gebruik dier gelden niet in overeen
stemming is met de bedoelingen van
Marshall en de Amerikaanse regering.

Hotz wees er nog op, dat een dergelijke
ontwikkeling van nieuwe industrieën en
tourisme, die men niet bepaald tot weder
opbouw kan rekenen, een groot gevaar
vormt voor Zwitserland, dat geen recht
streekse Marshall-hulp ontvangt.

hebben wij een zending Babygoed uit
Zwitserland aangekregen in fijne
schortjes en jurkjes

u£UJee>it:
VOOR DE BABy

Burgerlijke stand van Haarlem

HAARLEM, 27 Januari 1949
GEHUWD: 27 Jan., A. T. van Dam en I.
Halderman; W. J. Bulens en C. J. van Ton
geren.

BEVALLEN van een zoon: 26 Jan., E. M.
Willemsde Rooij; P. WijersSpaan; G. M.
E. WesselingHeymans; 27 Jan. J. W. Petri
Wezenbeek.

BEVALLEN van een dochter: 26 Jan., C. A.
M. SchaapChristiaans; J. C. van Haaster
Meewisse; M. G. van der VeldtKath-
mann; 27 Jan. W. M. J. Hoenderdos—Nelissen.

OVERLEDEN: 25 Jan., M. M. van Bueren,
12 m., Kamperlaan; H. van DullemanFort-
gens, 74 j., Burg. Boreelstraat; J. van den
Boogaard, 60 j„ A. de Jongestraat; 26 Jan., R.
Oddensvan Es, 37 j., Achterweg; A. H. van
Deursen, 69 j.. Westergracht; P. Schuijt
Vader, 86 j.. Reitzstraat; D. F. Berghuys-
van Riet, 43 j., Rijksstraatweg.

Tegen de vroegere commandant
van de W.A. en adjudant van Mussert.
A. J. Zondervan, is gisteren de dood
straf geëist. Zondervan stond terecht
voor de Utrechtse kamer van het Bij
zondere Gerechtshof te Amsterdam.

Hem was ten laste gelegd in Augustus
1941 te hebben dienst genomen bij het
Vrijwilligerslegioen Nederland en als com
mandant van de W.A. de toetreding van
Nederlanders te hebben bevorderd tot de
Waffen SS, Vrijwilligerslegioen Nederland,
het N.S.K.K. en de „Nachrichtentruppen"
en voorts het maken van propaganda voor
de door de N.S.B. beleden ideologie in het
onder zijn verantwoordelijke leiding ver
schijnende W.A.-blad „De Zwarte Soldaat".

Uit het verhoor bleek, dat hij indertijd
getracht heeft adelborst te worden. Toen
dit niet gelukte is hij onderofficier gewor
den bij het landleger. Hij trad in Maart
1933 toe tot deN.S.B. en werd tenslotte ad
judant van Mussert. Hij heeft in de Mei
dagen van 1940 als onderofficier in het
Nederlandse leger dienst gedaan bij de
motordienst en actief deelgenomen aan de
bestrijding van parachutisten. Na de oor
log was zijn functie van adjudant door een
ander ingenomen. Hij werd commandant
van de W.A. Hij ontkende propaganda te
hebben gemaakt voor dienstneming bij de
Waffen SS. Wel had hij propaganda ge
maakt voor het Vrijwilligerslegioen Ne
derland, waartoe hij zelf ook toetrad. Hij
zag dit legioen als een Nederlandse orga
nisatie, maar gaf nu toe zich hierin ver
gist te hebben. Hij achtte het dienstnemen
van de W.A.-leden voor de strijd aan het
Oostfront een Nederlands belang.

De president behandelde hierna een
groot aantal propagandaredevoeringen.
door verdachte gehouden. Ondervraagd
over zijn verblijf in Rusland verklaarde
hij, dat de verhouding met het N.S.K.K.
zeer slecht was. Met de SS was dit nog
erger. Er zou zelfs opdracht gegeven zijn
Zondervan te liquideren. Na het gebeurde
met de W.A.-man Koot in Amsterdam is
hij naar Nederland teruggeroepen om de
W.A. te kalmeren. Bij zijn vertrek heeft
hij zijn erewoord moeten geven naar Rus
land terug te keren. Op bevel van Himmler
en ook van Rauter is hij bij zijn terugkeer
op zodanige posten aan het front geplaatst,
dat met grote zekerheid kon worden aan
genomen, dat hij zou sneuvelen. Hij vond
het zelf onbegrijpelijk, dat dit niet gebeurd
is. Over zijn functie van inspecteur van de
I landwacht vertelde verdachte, dat hij tot
viermaal toe, waarvan driemaal vóór Dolle
Dinsdag, ontslag heeft gevraagd en dat dit
tenslotte is aangenomen.

HOV-concerf voor Hoogovens
personeelsvereniging

Het concert dat de Haarlemse Orkest
vereniging gisteravond in het K.S.A.-ge-
bouw te Beverwijk voor de Personeelsver
eniging van het Hoogovenbedrijf gegeven
heeft, droeg gedeeltelijk het karakter van
een paedagogisch concert. Dit betrof dan
de bespreking en de uitvoering van de le
Symphonie van L. van Beethoven en het
Adagio van Guillaume Lekeu. Voor "de twee
andere gekozen composities: Les Préludes
van Franz Liszt en de Ouverture voor de
operette „Die Fledermaus" van Joh. Strauss
werd bespreking achterwege gelaten, om
dat de toelichting op het programma door
de dirigent Kees Hartvelt voldoende geacht
werd.

Bij de bespreking van Beethovens Sym
phonie vestigde de dirigent de aandacht
op de vorm van het eerste Allegro, het
Andante en de finale, welke symphonie-
delen elk tot de z.g. sonate- of hoofdvor
men behoren. Daarentegen wordt het Me-
nuetto als dans onder de liedvormen ge
rangschikt.

De le symphonie heeft nog niet het over
wegend .subjectieve karakter als b.v. de
later geschreven 3e en 5e symphonie, die
meer de weerspiegeling zijn van een sterke
innerlijke bewogenheid, van een leven, dat
weliswaar zijn vreugden had, maar dat ook
versomberd werd door tal van moeilijk
heden en niet het minst door Beethoven's
doofheid, die zich reeds vroeg openbaarde.
Maar bij het componeren van zijn „Eerste"
heeft Beethoven zich niet door zwaarmoe
dige, opstandige of berustende gedachten
jaten leiden. Hij stond in het innigste con
tact met de muziek in haar zuivere schoon-
hejfl en daarom kan men deze symphonie
genieten zonder op de hoogte te zijn van
Beethoven's levensomstandigheden en
zender zich af te vragen welke bedoeling
er in deze klanken ligt opgesloten.

Evenmin is dit het geval met het aan
grijpende Adagio voor strijkorkest van
Guillaume Lekeu, een werk, waarin zich
de buitengewone begaafdheid van deze op
24-jarige leeftijd overleden leerling van
César Franck, reeds zo positief manifesteert
Het orkest speelde de symphonie onder
Hartvelt's leiding met levendig élan en bij
de vertolking van het Adagio van Lekeu
werd men getroffen door de sonoriteit van
de strijkers-klank en door het expressieve
spel van de solo-violist, solo-altiste en solo-

violoncellist.

Voor „Les Préludes" van Liszt onderging
dot klankenkleuren-palet van het orkest
de aanzienlijke uitbreiding, welke Liszt
voor de muzikale schildering van de men
selijke levensepisoden noodzakelijk achtte.

dan volgde als grote tegenstelling de
gracieuze muziek van de ouverture van
Joh. Strauss in een vlotte, nogal stevige
Uitvoering, welke met warme bijval ge
waardeerd werd.

P. ZWAANSWIJK

In Velsen is men begonnen met het bouwen van een blok van veertien woningen uit puinbeton.
Tussen stalen stortelementen die met klemmen aan elkander zijn bevestigd, worden de binnen-
en buitenmuren gegoten". In de voor het beton bestemde ruimte zijn vóór het storten de be
nodigde buizen voor electra reeds gelegd. Een soort rijdende loopkraan welke zich boven de te
bouwen huizen bevindt stort vervolgens in twee dagen een verdieping van dit blok met veertien
woningen met puinbeton vol. Na enkele dagen worden de stalen wanden verwijderd en ge
bruikt om de bovenverdieping stortklaar te maken. Met een fraai puntdak worden de woningen
daarna voltooid. - Het storten van de benedenverdieping.

Bonkaarten voor een lange periode

Populair gezegd:" de Distributiedienst
loopt op zijn laatste benen! Het einde komt
in het zicht.

Daarop wijzen verschillende maatregelen
die door het C.D.K. (het centrale distri
butieapparaat in Den Haag) genomen wor
den. De thans lopende bonkaarten zijn gel
dig tot 12 Februari. Dan komen er kaarten
die strekken tot 9 April. Vervolgens wor
den bonkaarten uitgegeven voor 16 weken
(vier perioden van 4 weken) die dus tot
30 Juli lopen. Daarna komen er nog kaar
ten die voor 4 of 5 maanden voldoende zijn
en dat zal dan wel meteen het einde zijn.

Het definitieve einde der distributie kan
dus in elk geval omstreeks het einde van
het jaar tegemoet gezien worden.

Maar de verwachting is dat er in de
komende maanden successievelijk nog meer
artikelen vrij gegeven zullen worden, zo
dat er in de tweede helft van het jaar wel
zeer weinig op de bon zal zijn.

De artikelen die vermoedelijk niet lang
meer onder de distributie zullen vallen, zijn
vlees en zuivel. Een tijdstip daarvoor is
nog niet te zeggen. Het feit dat nu juist
het vleesrantsoen tijdelijk is verminderd
schijnt daarmee in tegenspraak te zijn,
maar toch is dat niet zo. Men is inderdaad
overtuigd, dat het mogelijk zal zijn binnen
afzienbare tijd het vlees vrij te geven.

Evenzo de zuivelartikelen, dus boter en
kaas. Voor textiel is ook een redelijke kans.

Men moet daarbij bedenken dat het
mogelijk is gebleken artikelen vrij te geven
ook al is er nog geen overvloed van. De
sigaren hebben dit aangetoond. Daarvan is
de rantsoenering in zekere zin in handen
van de winkeliers gelegd.

Het C.D.K. gaat over tot het uitreiken
van bonkaarten over een langere periode,
omdat het daardoor mogelijk is dat de
plaatselijke distributiediensten opnieuw tot
vermindering van het aantal ambten-aren
kunnen overgaan.

De Haarlemse distributiedienst heeft op
dit ogenblik nog slechts 70 ambtenaren.
Daarmee worden niet alleen Haarlem, maar
ook Heemstede, Bennebroek en Bloemen-
daal-Za-ndvoort bewerkt. Toen de gemeen
ten nog eigen diensten hadden was er in
Haarlem en omgeving een personeel van
370 man.

Verwacht kan worden dat er over enige

maanden weer 7 a 8 ambtenaren ontslagen
zullen worden.

De grote werkvermindering is evenwel
te verwachten als vlees en zuivel van de
bon gaan, want dan komt er tevens een
eind aan de bijzondere verstrekkingen (ook
voor a.s. moeders, voor zieken en voor
zware arbeid).

De Vleeshal komt vrij.

In de a.s. zomer zal het dus niet meer
nodig zijn dat Haarlems Vleeshal voor de
Distributie beschikbaar is als uitreiklokaal.

Dan krijgt de gemeente dus weer de
beschikking over dit gebouw.

In de loop der jaren zijn voor het toe
komstige gebruik van dit gebouw al ver
schillende denkbeelden geopperd. Wij her
inneren er aan dat er over gedacht is daar
in een leeszaal te maken voor de Stads
bibliotheek en Openbare Leeszaal. Ook zijn
er plannen geweest om er tentoonstellin
gen te houden. Zelfs is er gedacht aan de
mogelijkheid er concerten te geven.

Vaste vorm hebben deze plannen evenwel
niet aangenomen. In de komende maanden
zal, nu het tijdstip nadert waarop men over
het gebouw beschikken kan, daarover op
nieuw beraadslaagd worden.

Canadees communist in de V.S.
gearresteerd

Het Amerikaanse ministerie van justitie
heeft bekend gemaakt, dat het federale
bureau van onderzoek Sam Carr, voor
malig secretaris van de Canadese commu
nistische partij en leider der partij-ox-gani-
satie, heeft gearresteerd. Carr, van wie
wordt gezegd, dat hij één van de betrok
kenen was in een Sovjet-Russisch spion-
nage-complot in Canada, werd te New York
gearresteerd.

Het Amerikaanse ministerie van justitie
heeft verder medegedeeld, dat Carr een
belangrijk rol vervulde in de uitgebreide
spionnage-organisatie, die in September
1945 aan het licht kwam, als gevolg van
onthullingen door een met decodering van
telegrammen belast ambtenaar van de
Sovjet-Russische, ambassade.

Het hoofd van het federale bureau voor
onderzoek, Edgar Hoover, verklaarde, dat
Carr in Canada wordt gezocht wegens
schending van de wet op staatsgeheimen.

Geen naamsverbod voor
„De Telegraaf"

De Raad van Beroep voor de perszuive
ring heeft uitspraak gedaan in de zaak
tegen De Telegraaf. De Commissie voor de
Perszuivering had bepaald, dat gedurende
dertig jaar geen persorgaan mag worden
uitgegeven onder de naam De Telegraaf en
gedurende twintig jaar geen persorgaan
onder de naam De Courant Het Nieuws
van den Dag.

De Raad van Beroep heeft onder meer
overwogen, dat slechts tot een zeer be
perkt aantal bladen waaronder dan
uiteraard vooral de partijorganen van de
Nationaal-Socialistische Beweging het
verwijt gericht kan worden van in wel
doordachte opzet de vijand te hebben be
gunstigd en de nationaal-socialistische be
ginselen te hebben gepropageerd.

Indien de Raad van Beroep de jaargan
gen van De Telegraaf van najaar 1940 tot
najaar 1944 als geheel beziet, dan. is de
slotovertuiging, dat in die tijd de couran
ten nimmer zo zijn geredigeerd geweest,
dat de uitgave beter gestaakt had kunnen
worden. Het zou niet als een aan het cou-
rantenlezend publiek bewezen dienst kun
nen worden beschouwd, als De Telegraaf
en De Courant Het Nieuws van den
Dag hadden opgehouden te verschijnen.

De Raad heeft de uitspraak van de Com
missie voor de Perszuivering vernietigd en
beslist dat voor een naamsverbod geen ter
men zijn.

De Raad heeft voorts zijn goedkeuring
onthouden aan het advies van de Commis
sie voor de Perszuivering, waarbij deze
commissie de minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen adviseert over
te gaan tot de vordering in eigendom tegen
schadeloosstelling van een aantal in dat
advies nader aangeduide goederen, toebe
horende aan de ondernemingen, welke ge
durende de bezetting De Telegraaf en De
Courant Het Nieuws van den Dag heb
ben uitgegeven.

Residentie-orkest wil
Frits Schuurman behouden

Het bestuur van het Residentie-orkest
heeft aan de heer Frits Schuurman een
telegram gezonden waarin het onder an
dere zegt, ongerust te zijn over de moge
lijkheid van zijn vertrek.

Het hoopt, dat de heer Schuurman bij zijn
besluit wil overwegen, dat het bestuur de
wenselijkheid en noodzakelijkheid van het
aanblijven van zijn dirigent en directeur
buiten discussie stelt en zijnerzijds alles in
het werk wil stellen om zijn zware taak
te helpen dragen.

De toestand van Koos Vorrink

Een der geneesheren van het ziekenhuis
te Nyköbing waar de heer Vorrink wordt
verpleegd, verklaarde van mening te zijn,
dat de crisis als voorbij mag worden be
schouwd. De toestand van de heer Vor
rink is, de omstandigheden in aanmerking
nemende, redelijk goed. Er hebben zich
geen complicaties voorgedaan. De heer
Vorrink zal echter nog wel één a fwee
maanden in het Deense ziekenhuis moeten
worden verpleegd.

Morgen ontscheping van
de „Waterman"

Het troepentransportschip „Waterman"
wordt in de komende nacht met ongeveer
300 uit de tropen terugkerende militaii-en
aan boord in do Rotterdamse haven ver
wacht. De ontscheping begint Zaterdag
morgen te 9.00 uur.

Meisje aangereden in Dmuiden

Als getuigen werden onder andere ge
hoord C. van Geelkerken en J. J. van der
Hout; ex-hoofdredacteur van „De Zwarte
Soldaat".

De procureur-fiscaal mr. L. W. M. M.
Drabbe, zeide in zijn requisitoir dat Zon
dervan een onbetekenende politieke fi
guur was. Wel was hij een vooraanstaand
N.S.B.'er en dit is een van de redenen ge
weest dat vele jonge mensen zich hebben
laten verleiden tot deelneming aan de
strijd tegen onze bondgenoten. Mr. Drabbe
achtte de hoogste straf op haar plaats en
eiste daarom de doodstraf.

De verdediger, mr. Th. Muller Massis
noemde zijn cliënt een idealist en pleitte
clementie.

Tekeningen van Van Looy
in Teijlers Museum

Tot eind Februari exposeert Teijlers
Museum in Haarlem een aantal studiën,
tekeningen en aquarellen van Jacobus van
Looy, een verzameling, die deel uitmaakt
van de rijke collectie, die helaas in porte
feuille moet blijven tengevolge van plaats
gebrek.

Welk een merkwaardig mens was deze
eenvoudige, maar rijkbegaafde Haarlem
mer toch.- Zijn werk draagt ongetwijfeld
het stempel van zijn tijd en wij zien dan
ook duidelijk verwantschap met Breitner
en Witsen, maar in Van Looy is in tegen
stelling met het hartstochtelijke van Breit-
ner's spontanieït, een men zou het kunnen
noemen „Haarlemse bedachtzaamheid", een
zekere deftigheid-van-doen. In zijn teke
ningen, waarmee ik dan bedoel de hier
geëxposeerde vroege academische studiën,
heeft hij iets gemeen met Toulouse Lautrec,
een zelfde toeleg op het détail, een zelfde
zin tot uiterst minutieuze doorwerking.
Men zou verbaasd staan als men deze stu
diën naast elkaar zou leggen. Bij Lautrec
is alles gegroeid naar het mondaine, naar
het gechargeerd-illustratieve, bij Van Looy,
persoonlijk het tegendeel van de kleine
Fransman, werd het rustige Hollandse soli
diteit, knap van techniek, minder bedoeld
om^e aanduiding van karakter dan om de
schoonheid zelf. Van Looy vertoont als
schrijver een plastiek waarin men de schil
der herkent. Het rustige, zekere, bijna al
tijd gelukkende spelen met 't materiaal,
het zwarte krijt, hier en daar versierd met
een kleurtje of opgehoogd met wit, wijst
op deze zin voor plastiek en relief, dat in
zijn schilderijen soms zo wonderlijk kan
opduiken uit.diepe donkerte. Dan worden
zijn lichten strelend en ligt er zelfs een
zeker koket en zorgeloos dromen in de
dingen van zijn hand. Maar dat dromen van
Jacobus van Looy is het zoeken der dich
terlijke, romantische sfeer van een fijn
proever. Zie eens naar „Het dode paardje'
dat een mijmering-in-zwart-krijt is gewor
den of naar de prachtige aquarel „Ontmoe
ting" waar een kat en een kater elkaar
tegenkomen in een nachtelijke steeg. Dit
ding is éven geraakt door een Franse
ademtocht, even subtiel bewogen en niet
om het onderwerp alléén.

Zijn romantische geaardheid paarde zich
aan zin voor werkelijkheid, die beide rijke
stof aan zijn verbeelding gaven.

Pittig, pétillant is de aanzet (aquarel)
.Zittende vrouw", geestig is „Havenhoofd
te Napels".

Hij was ook een zorgvuldig werker, die
deze eigenschap zelfs in de kleinste krabbel
vertoonde. Wat in de geëxposeerde collec
tie minder belangrijk is, stamt uit de eerste
periode óf uit de tijd zijner academische
studie als de zorgvuldigheid zélf hem wel
eens parten speelde. Van Looy was dan ook
allerminst, zelfs later niet, een spontaan
werker. Het is alsof hij steeds zich zelf aan
de teugel houdt, zich eigenlijk nooit laat
gaan maar overwegend en, vooral, profi
terend van hetgeen studie en ervaring hem
leerden, verder werkte.

Meesterlijk zijn, in deze beheerste knap
heid „Stenen trap" en „Straat in Pompei",
twee aquarellen, die tot het beste behoren
wat onze toenmalige impressonisten heb
ben gegeven.

Een interessant licht op zijn studie-
manier werpen de copieën naar fragmen
ten van beeldhouwwerken (Michel Angelo
i.) of schilderijen (Titiaan, Rafaël),
die hij op zijn Italiaanse reis maakte
Het gewild-didactische dat bijv. Jan Veth's
litho-portret van Van Looy vertoont is in
zijn werk niet te vinden. Het blijft „van
hem", „voor hem", voor zijn huis, zijn
kamer, voor zijn vrouw en misschien voor
een enkele vriend, maar aan de anderen
is dit werk niet gewijd.

Daarom is het openleggen dezer porte
feuilles door de directeur van Teylers
Museum zulle een zeldzaam kunstzinnige
daad. Het openbaart ons, ineens, de talrijke
verborgen facetten van Van Looy's talent.

Wie van deze tentoonstelling wil ge
nieten kan er uren aan besteden. Men moet
niet vergeten, dat men een kunstenaar het
best leert kennen uit de historie van zijn
schetsen, notitiën en studiën.

Ik hoop van harte dat de Haarlemmers
in drommen naar Teylers Museum zullen
stromen.

HERMAN MOERKERK

Het Duitse motorschip „Fortuna" (30

ton) dat met een lading mais van Hamburg
op weg was naar Dusseldorf via Rotterdam,
is bij Ameland gestrand. Men is bezig de
lading overboord te zetten. Inwoners van
Hollum proberen er zoveel mogelijk van te
bemachtigen.

De leiders van de deputaties die Indo
nesië, Suriname en de Nederlandse Antillen
vertegenwoordigden bij het regeringsjubi
leum van Koningin Wilhelmina en de inhul
diging van Koningin Juliana, hebben een
koninklijke onderscheiding gekregen. Prof.
dr. P. A. Hoesein Djajadiningrat werd be
noemd tot Commandeur en dr. H. Pos en dr.
M. F, da Costa Gomez tot Officier in de Orde
van Oranje Nassau.

De minister van Financiën heeft goed
gekeurd. dat de voordelen, welke werkne
mers van banken en dergelijke instellingen
genieten in de vorm van provisiereductie bij
aan- en verkoop en bewaargeving van effec
ten, bij verzilvering van coupons en
dividendbewijzen en bij lossingen, met in
gang van het jaar 1949 bij de heffing van de
loonbelasting buiten aanmerking worden
gelaten.

De Eerste Kamer heeft het wetsont
werp Afwikkeling Geldzuivering na enige
discussie zonder hoofdelijke stemming goed
gekeurd.

Bekroningen. De voor de Toneelprijs
1948 der stad Amsterdam ingezonden stukken
en schema's stonden ook dit jaar weer op een
bijzonder laag niveau, verzucht de jury in
haar rapport. Desondanks heeft zij de beste
drie voor een bekroning voorgedragen. De
prijswinnaars zijn: Jef Heyendaal met zijn
volksstuk „Licht geval". Antoon Kern met
..Spiegel ener verdraaide wereld" en L.
Treves (Margreet Roselaar) met „Winter
wake".

HAARLEM EN OMGEVING

Donderdagmiddag stak nabij
theater het vijfjarige meisje M.

het Rex-
B. zonder

Donderdag 10 Februari zullen in het
gebouw van de Vereniging van Vrijzinnig
Hervormden aan de J'acobstraat de films
„Doortje Verkerk" en „Draag zorg voor

hemvertoond worden. De bijeenkomst

gaat uit van de Christelijke vereniging tot
verpleging van behoeftige chronische zieken
,Het Zonnehuis". Een dag later worden de
films in het Jeugdhuis in Bloemendaal ge
draaid.

In Heemstede is een 11-jarig jongetje,

dat hardlopend een poortje bij de ouderlijke
-oning uitkwam, tegen een passerende per
sonenauto opgelopen. Het knaapje kreeg een
schedelbasisfractuur en is naar een zieken
huis overgebracht.

Donderdag 3 Februari zal de Commis
saris van de Koningin in Noordholland geen
audiëntie verlenen.

Het „Clubhuis naast d' Appelacr". Dam
straat 19. organiseert iedere Zondagavond
een „instuif" voor jongens en meisjes boven
zestien jaar.

Aan de Technische Hogeschool te Delft
slaagde de heer R. Schornagel te Haarlem
voor het propaedeutisch examen voor elec-
trotechnisch ingenieur. De heer J. M. Ver-
cruijsse te Haarlem is geslaagd voor het
candidaats-examen voor scheikundig, in
genieur.

In het O.R.G. Centrum (Westerhout-
park) wordt Donderdag 3 Februari door ds
A. R. de Jong een lezing gehouden over
„Boeddha en Christus".

Vanwege de Chr. Filmactie Haarlem en
Omgeving wordt Woensdag 2 Febi'uari in liet
Chr. Lyceum en Donderdag 3 Februari in
hotel „De Leeuwerik" vertoond „Overlan-
ders", een Australische domumentaire speel
film.

In de Gereformeerde Kerk te Overvecn

spreekt Maandag 31 Januari dr. Bergema.
lid van het Oost-Indische Parlement, over
„de situatie in Oost-Indonesië".

Voor restauratie enz. van de pastorie
der Gereformeerde Kerk van IJmuiden is bij
een rondgang door de gemeente een bedrag
van f 1788.50 bijeengebracht.

Morgen, Zaterdagavond, zullen weer
twee jonge toonkunstenaars in de Renais-
sance-zaal van het Frans Hals Museum op
treden. namelijk de bas Carel Willink en
de pianist Sas Bunge, die invalt voor de door
ziekte verhinderde Kees Bornewasser.

De heer J. M. Vercruijsse te Haarlem
slaagde aan de Technische Hogeschool te
Delft voor het candidaatsexamen scheikun
dig ingenieur.

Consultatieve raad van de
Westeuropese Unie bijeen

Gisteren is op het Britse ministerie van
Buitenlandse Zaken te Londen de perio
dieke bijeenkomst van de consultatieve
raad van de Westeuropese Unie die om de
drie maanden wordt gehouden, begonnen.
De vergadex-ing duurt twee dagen. Aan de
conferentie nemen deel de ministers van
Buitenlandse Zaken van de landen van het
pact van Brussel en de leden van de perma
nente commissie van de Westeuropese Unie.

Men verwachtte dat de vijf ministers van
Buitenlandse Zaken op de bijeenkomst van
gisteren zouden bepalen, welke maatrege
len op korte termijn ter versteviging van
de Europese banden genomen kunnen wor
den met algemene instemming en welke
van de in Parijs gedane voorstellen verder
bestudeerd dienen te worden, alvorens
nieuwe oi'ganisatorische besluiten kunnen
worden genomen.

Waarnemex-s geloven, dat de bespreking
over de Atlantische Unie zich zal concen
treren op het rapport van de militaire com
missie van de Westeuropese Unie, de voor
uitzichten op de spoedige totstandkoming
van het Atlantisch verdedigingspact en de
uitwerking der recente Scandinavische con
ferentie in Kopenhagen op de positie van
Denemarken en Noorwegen als toekomstige
medeoprichters van de Atlantische Unie.

De beeldroman in bet
Franse parlement

(Van onze correspondent te Parijs

De strijd tegen de beeldromans, die oor
spronkelijk door enkele la-anten werd aan
gebonden, is in Frankrijk thans in de par
lementaire fase getreden. André Marie,
minister van Justitie, heeft in de Kamer
namelijk een wetsontwerp verdedigd, dat
de uitgave van jeugdperiodieken bedoelt
te reglementeren. Leugen, bandietisme.
diefstal, moord, luiheid, lafheid en haat
vormen tezamen het demoraliserend gif,
dat in de beeldromans de Franse jeugd
aangeboden wordt, en waartegen de rege
ring haar nu beschermen wil. Bovendien
zal in de toekomst per uitgave niet meer
dan 25 procent aan tekst en illustratie van
buitenlandse origine mogen worden gepu
bliceerd. Een commissie met vertegenwoor
digers uit de regering, de pers, de jeugd
organisaties en het parlement zal voor een
strikte naleving der voorschriften moeten
waken. Als straf worden opsluiting van 1
tot 12 maanden en boeten van 50 tot 500.000
francs (maximaal 5000 gulden) in het voor
uitzicht gesteld.

De minister heeft er bij zijn verdediging
óp gewezen, dat zijn voorstel nog maar een

uitkijken de straat over. Zij werd door een hptekende OD dc wee naar een
passerende vrachtauto geraakt, viel en brak eerste stapi betekende op ae weg naar een
een dijbeen. Zij is naar het Antonius-zieken- noodzakelijke sanding van het Fianse
huis overgebracht. 1 publicatiewezen. De vrijheid, zei deze

excellentie, zullen wij te allen tijde eerbie
digen, doch deze heeft maar weinig uit te
staan met por-nografie en schandaaljour-
nalistiek. Vrijheid is geen zedeloze losban
digheid. Het parlement heeft tot taak te
voorkomen, dat het publiek tot ongezonde
belangstelling geprikkeld wordt. Tot zover
de minister.

Door de enorme oplage in de Verenigde
Staten kan kopij en illustratie van de beeld
roman door de exploitanten voor een appel
en een ei aan het buitenland gelevei-d wor
den. De plaatjes zijn afschrikwekkend en
de teksten dom, doch de kosten zijn uit
zonderlijk-laag. Dit was een der redenen
van de ongekende afmetingen, die het ge
vaar in korte tijd kon nemen. Franse uit
gevers, die op een verantwoord peil het
euvel der Amerikaanse beeldromans wil
den bestrijden, deinsden bij voorbaat hier
voor terug, wegens het grote prijsverschil
dat concurrentie zakelijk onmogelijk
maakte. Het mes van. de nieuwe verorde
ning zal dus, naar men hoopt, aan twee
kanten kunnen snijden. Enerzijds zal de
minderwaardige Amerikaanse import wor
den beperkt en anderzijds wordt aan de
Franse tekenaars en schrijvers een kans
geboden een bewijs van hun morele supe
rioriteit te leveren.