IJmuider Courant
Washington wijst het aanbod
van Stalin van de hand
Stalin niet naar Washington,
Truman niet naar Moskou
Haarlems Dagblad
Proces tegen kardinaal Mindszenty
heden in Boedapest begonnen
63e Jaargang No. 19159
Bureaux: Kennemerlaan 154. Tel, Adm. 5437,
Tel Redactie 5389. na 5 uur: 8061 (K 2560),
Terrasweg 47. Santp. - Haarlem Gr. Houtstr. 93
Telei I0724, Directeur-Hoofdredacteur 15054.
Donderdag 3 Februari 1949
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feest
dagen. - Abonnementen per week 33 cent, per
kwartaal 4,25. Franco per post 4.75 - Giro
rekening 273107 ten name v. Haarlems Dagblad
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
en &pretbtE "toitrnbity Courant (3nno tfeS)
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
Dean Acheson zet het standpunt der
Amerikaanse regering uiteen
p/aarom een persinterview?
Alle diplomatieke kanalen
zijn open
nean Acheson. de Amerikaanse minis-
van Buitenlandse Zaken, heeft op een
««conferentie te Washington verklaard
y{ de Amerikaanse regering het aanbod
n premier Stalin ter bespreking van
vredespaet met president Truman
van de hand heeft gewezen, aldus meldt
Reuter.
heson gaf een puntsgewijs antwoord op
a Suggesties van maarschalk Stalin over
»n vredespact, een regeling van het Ber
in» «eschil en een ontmoetmg met prest-
dent Truman. De punten van zijn antwoord
lijn:
De regering van de Verenigde Staten
'zal met geen enkel land welke aange
legenheid ook van direct belang voor
andere landen bespreken zonder de
rechtstreekse deelneming van die andere
landen.
pe Verenigde Staten zullen tezamen
met de andere Westelijke bezettings-
mogendheden zorgvuldig ieder voorstel
overwegen ter oplossing van het Ber-
lijnse waagstuk in overeenstemming
niet hun verplichtingen en him rechten
als bezettende mogendheden,
i Zodra de kwestie Berlijn is opgelost en
de Sovjet-blokkade opgeheven, zijn de
drie Westelijke mogendheden bereid en
aereed een bijeenkomst te houden ter
bespreking van de Duitse en iedere
andere kwestie. Als het verlangen be
staat om deze vraagstukken op te lossen
is er ook geen moeilijkheid meer."
De Amerikaanse minister van Buiten
landse Zaken opende zijn persconferentie
met een plechtige verklaring met het doel,
zó zeide hij, zijn opmerkingen in het juiste
ücht ie stellen. Hij verklaarde: „Het belang
vaiide Verenigde Staten en van al de hon
derden millioenen mensen in de wereld bij
de vrede is zo fundamenteel, dat met deze
zaak niet naar willekeur kan worden om
gesprongen als met een instrument in
Iedere internationale politieke manoeuvre.
Acheson las vervolgens langzaam de vra
gen op, die door de International News
Service aan premier Stalin waren gesteld
en de antwoorden van Stalin hierop. De
eerste vraag betrof de bereidheid van
maarschalk Stalin om het uitgeven van een
gemeenschappelijke verklaring in overwe
ging te nemen, volgens welke de regering
der Sovjet-Unie en die der Verenigde Sta
ten niet het plan koesteren haar toevlucht
te nemen tot oorlog tegen elkander. Ache
son zeide, dat het antwoord van maarschalk
Stalin op deze vraag niet gemakkelijk te
begrijpen is, daar zowel de Sovjet-Unie
als de Verenigde Staten en de andere leden
van de UNO, zoals in het Handvest was
vastgelegd, plechtig hadden beloofd geen
corlog tegen elkander te voeren.
Ontwapening
Vraag twee betrof het tenuitvoerleggen
van zulk een verklaring en de verklaring
van premier Stalin, dat de Sovjet-regering
haar medewerking zou verlenen aan een
geleidelijke ontwapening.
Acheson zeide, dat de Verenigde Staten
waren voorgegaan bij de ontwapening
„door een demobilisatie na de oorlog, die
niet geleidelijk maar overhaast geschiedde.
Zij ontbonden de grootste verzameling van
gewapende macht, die ooit was samenge
bracht".
Ontmoeting
Wat de mogelijkheid van een ontmoeting
van president Truman en maarschalk Sta
lin betreft merkte Acheson op: „Dat Stalin
Is verhinderd om gezondheidsredenen per
schip of per vliegtuig te reizen, impliceert
dat president Truman voor de vierde keer
de halve wereld moet rondreizen om pre
mier Stalin te ontmoeten en in dit geval
met het doel besprekingen te voeren over
een aangelegenheid zo subtiel dat zij niet
onder woorden te bréngen is".
Acheson legde hierop de volgende ver
klaring af over de politiek van de drie
Westelijke mogendheden.
De voorbereiding tot de vorming van een
West-Duitsa regering vindt voortgang om
dat het noockakelijk was voor het nakomen
van de verantwoordelijkheden van de drie
Westelijke mogendheden.
Het is altijd de politiek van de drie Wes
telijke mogendheden geweest, dat de maat
regelen tegen de Sovjet-blokkade zouden
worden opgeheven als de Sovjet-regering
de blokkade ophief.
Zodra de Berlijnse kwestie is opgelost
en de blokkade opgeheven kan de raad van
ministers van Buitenlandse Zaken verder
gaan met zijn werk van bespreking van
Duitse en andere na-oorlogse vraagstukken.
De minister critiseerde de Sovjet-Unie
omdat zij zich bediende van persinterviews
in pjaats van de normale diplomatieke ka
nalen om de Sovjet-politiek en suggesties
mede te delen. „Al de normale verbindings
wegen zijn open. Wanneer ik blijk zou
willen geven van de ernst van mijn bedoe
lingen, zou ik andere wegen kiezen dan die
van een persinterview", aldus besloot
Acheson.
Een maand naar Engeland
als prijs in opstelwedstrijd
Leerlingen van 280 Nederlandse mid
delbare scholen hebben in de afgelopen
maanden een „intellectuele veldslag" ge
leverd, die door de „Council for Educa
tion in World Citizenship" werd georgani
seerd in dertien landen. Door middel vail
opstellen over „Jeugdvriendschap reikt
over de grenzen" werden negen candidaten
uitgezocht, die gisteren op het ministerie
van Onderwijs nader werden geëxami
neerd. Het resultaat is, dat Els Eilers van
het Barlaeusgymnasium te Amsterdam en
Johan Goudsblom van het Hugo de Groot
lyceum te Zaandam Nederland van 10
Maart tot 10 Mei zullen vertegenwoordigen
op een jeugdreis door Engeland, tezamen
met scholieren uit, andere landen.
Voorwaarde was, dat de deelneemsters
en deelnemers aan de wedstrijd goed En
gels spreken. Hun bekroonde opstellen
gingen naar Den Haag, waar opnieuw een
selectie werd gemaakt. Woensdag moesten
vijf jongens en vier meisjes uit verschil
lende provincies van ons land zich komen
presenteren. Aangezien het de bedoeling
is, dat zij in de vreemde allerlei over Ne
derland moeten kunnen vertellen, werden
zij getoetst op vaardigheid in het spreken
en kennis van land en volk. De keuze is
zeer moeilijk geweest.
Els en Johan zullen in groepsverband
Londen, Manchester, Leeds en Glasgow
bezoeken. Zij zullen deelnemen aan het
werk op verschillende scholen, discussie
groepen en „braintrusts". Vertegenwoor
digers der diverse nationaliteiten zullen
hun ervaringen uitwisselen en tenslotte
zullen zij het woord moeten voeren op een
grote jeugdbijeenkomst te Londen.
De prijsvraag werd uitgeschreven door
de „Raad voor de Opvoeding in Wereld
burgerschap" van de Unesco in samenwer
king met „Overseas Mail".
„De Sovjet-rêgering zou een bezoek
van de Amerikaanse president toejuichen"
WASHINGTON, 3 Februari (Reuter en AFP) Nadat Truman een officiële woord
voerder van het Witte Huis had laten mededelen dat hij in antwoord op het door
Stalin gedane aanbod niet bereid was naar Moskou te gaan en dat een eventuële
ontmoeting tussen de beide staatshoofden te Washington zou moeten plaats hebben,
heeft de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Dean Acheson op een pers
conferentie verklaard dat het aanbod van Stalin tot besprekingen over een vredes
pact niet kon worden aanvaard. Intussen is een telegramwisseling tussen Stalin en
Kingsbury Smith, Europees directeur van de International News Service, gepubliceerd
door radio-Moskou, waauit blijkt dat Stalin niet naar Washington wenst te komen „op
advies van zijn doktoren", doch dat hij bereid is Truman te ontmoeten in Rusland,
Polen of Tsjechoslowakije. De Franse premier Henri Queuille heeft bekend gemaakt
dat hij gaarne een conferentie tussen Stalin en Truman in Parijs zou arrangeren.
Britse vlootoefeningen
in het Noordpoolgebied
Zoals gemeld, zullen Britse oorlogssche
pen oefeningen houden in de wateren van
tiet Noordpoolgebied. Op de rapporten,
wke naar aanleiding yam deze oefeningen
MUen worden opgesteld, zal de Britse ad.-
miraliteit haar plannen baseren voor ge-
vechtsoperaties, welke itn de toekomst even-
weel in het Noordpoolgebied zouden kun
nen plaats hebben.
Tot nu toe bezit de Britse admiraliteit
«ng andere gegevens hieromtrent, dan
*een1 Sebaseerd is 0p de harde ervarin-
de tweede wereldoorlog
men opgedaan bij de gevaarlijke vaart
oonytxtien naar Moermamsk.
yestijds kor. er slechts weinig speciale
,™ng beschikbaar worden gesteld voor
operatics in de wateren van het Noord-
..led, doch thans wensen de leiders
e" dw> amar*ne *evoren over inlichtingen
kpvhiM. Tffactyk opgedane ervaring te
fePflM -k- op^a*> indien er ooit wederom
tóicn!n n zou worden gestreden, de
nar» mV°°v-deze oorlo?voering zo doel-
kunnen worden ingericht
föiMcon eÖ?e maal zullen thans kleding-
installaties, speciaal
Wn i Voor Sebruik in de poolstreken,
Setoetst aan de eisen dër practijk.
JJmuidense trawler in
Mrwegen in quarantaine
Ook daar griep
IJmuióe--,ïe VEM-trawler Catharjna
-irentsM °n^an§s ter visserij naar de
t;^5\'3ar.ee v» 7ertr°kken, ligt bij Hon-
tjjjj. n "ij de Noordkaap in quaran-
heerst w*griep~epiclemie die ook daar
manninp een aantal leden van de be-
rnet infli,f«n§e.tast en vier vissers liggen
feiten h0uuZa ln kooi. De Noorse autori-
onder nn=„en, .e trawler tot nader order
mogen niat ame gesteld en de zieken
aan de wal gebracht worden.
Telegramwisseling tussen
Kremlin en Kingsbury Smith
Charles Ross, de perssecretaris van de
president verklaarde, dat er geen officiële
uitnodiging van het Kremlin was ontvan
gen, noch enige rechtstreekse bood
schap was gekomen behalve de verklaring
van Stalin tegenover de pers.
Op de vraag of de president bereid zou
zijn Stalin in Polen of Tsjechoslowakije te
ontmoeten antwoordde Ross: „Geen com
mentaar".
Volgens radio Moskou heeft Kingsbury
Smith, Europees directeur van het Ameri
kaanse persbureau International News Ser
vice, Woensdag het onderstaande telegram
uit Parijs aan Stalin gezonden:
„Excellentie, de officiële vertegenwoor
diger van het Witte Huis heeft vandaag
verklaard, dat president Truman gaarne de
gelegenheid zou hebben met u in Washing
ton te confereren. Zoudt u, excellentie, be
reid zijn hiertoe naar Washington te reizen?
Zo niet, waar zoudt u de president dan
willen ontmoeten? Met de meeste hoog
achting, Kingsbury Smith, European gene
ral manager International Nevfè service."
Radio-Moskou heeft Woensdagavond de
tekst omgeroepen van het antwoord-tele-
gram van Stalin aan Kingsbury Smith. De
volledige tekst luidt aldus:
„Aan de heer Kingsbury Smith, Euro-
Dit is sir Oswald Mosley, fascistenleider en
agitator, die door de na-oorlogse ontwikkeling
koren op zijn molen meent te hebben gekregen
en zielen tracht te winnen onder de Engelsen
door luid te schelden tegen de Sovjet-Unie.
Hij heeft een gretig oor gevonden bij een aantal
vroegere Duitse krijgsgevangenen, die thans als
burger-arbeiders in Engeland verblijven en die
in zijn scheldpartijen de eigenschappen van een
adorabele leider schijnen ontdekt te hebben.
Dezer dagen kreeg hij een traangasbom in zijn
vergadering, doch grote mannen gaan daarvoor
pees directeur van The International News
Service, Parijs. In antwoord op uw tele
gram van 1 Februari, dank ik president
Truman voor de uitnodiging naar
Washington te komen. Ik heb reeds lang
de wens gekoesterd naar Washington te
gaan, hetgeen ik aan president Roosevelt te
Yalta en president Truman te Potsdam heb
medegedeeld. Ik betreur, dat ik deze wens
op het ogenblik niet kan uitvoeren, daar
de artsen mij sterk afraden een lange reis
te maken, in het bijzonder over zee of door
de lucht.
De regering der Sovjet-Unie zou een ber
zoek van de president aan de Sovjet-Unie
toejuichen. Er zou een conferentie te Mos
kou, Leningrad, Kaliningrad, Odessa of
Yalta belegd kunnen worden al naar
lang de president zou verkiezen, indien dit
hem niet ongelegen zou komen."
„Indien echter", zo besluit het telegram,
„deze voorstellen op bezwaren van de zijde
van de president zouden stuiten, zou een
ontmoeting kunneji worden gearrangeerd
in Polen of Tsjechoslowakije, zoals de pre
sident het wenst. Hoogachtend, Stalin. 2-
Februari 1949".
Perscommentaren
De Engelse „Yorkshire Post" schrijft:
„Het schijnt duidelijk, dat generalissimus
Stalin het ernstig meent, wanneer hij zegt
besprekingen met president Truman te
wensen, daar hij zich onnodige moeite heeft
gegeven om uit te leggen, waarom hij
Truman's suggestie om Washington te be
zoeken niet kan aanvaarden.
Doch het Sovjetrussische motief om op
dit tijdstip besprekingen tussen premier
Stalin en president Truman te doen plaats
vinden moet verdacht blijven, zolang een
dergelijk streven gepaard gaat met de
propaganda en diplomatieke activiteit, die
de wereld in de afgelopen dagen heeft
waargenomen."
De „Daily Express" vraagt zich af,
waarom de beide mannen (Stalin en Tru
man) zo zeer op hun waardigheid staan.
Het blad beantwoordt deze vraag zelf als
volgt: „Dat is ongelukkig genoeg omdat
vraagstukken betreffende precedent, gezag
en overdreven nauwgezetheid in 't schaak
spel der internationale machten belangrijke
stukken zijn geworden. Qp de een of andere
wijze behoort deze impasse verbroken te
worden. Om een voorbeeld te noemen:
Nationale trots zou mogelijk voor deze
beide machtige staatslieden geen hinderpaal
vormen, om gelijktijdig naar Londen te
komen en bij ons te beraadslagen".
Permanente commissie der
Westelijke Alliantie bijeen
De permanente commissie der Westelijke
Alliantie komt vandaag in besloten zitting
te Londen bijeen om het bijeenroepen van
de raad van Europa te regelen.
In welingelichte kringen wordt verklaard,
dat de eerste bijeenkomst van de Raad van
Europa in de voorzomer wordt verwacht,
mogelijk in Straatsburg.
De uitnodigingen aan landen buiten de
Westelijke Alliantie om tot de raad toe
te treden zullen door de individuële leden
van de Westelijke Alliantie worden ver
zonden en niet door de permanente com
missie.
Naar verluidt zullen waarschijnlijk de
volgende landen een dergelijke uitnodiging
ontvangen: Italië. Ierland, Noorwegen,
Denemarken en IJsland.
„Jeugdvriendschap reikt over de grenzen". Over dit onderwerp is een opstelwedstrijd uitgeschre
ven voor leerlingen van Nederlandse Middelbare Scholen door de „Council for education in
World Citizenship" te Londen, in samenxoerking met de „Overseas Mail" te Londen. De win
naars van deze prijsvraag krijgen als prijs een verblijf van twee maanden in Engeland.
Woensdag werd op het ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen de uitslag
bekend gemaakt. De heer Chr. Kok, hoofd van de afdeling Voorbereidend, Iloger en Middel
baar Onderwijs, van het ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen wenst de twee
eerste prijswinnaars Joop Goudsblom, uit Krommenie (links) en Els Eilers uit Amsterdam, geluk.
Wetsovertreding bij het
proces-Kravchenko
Franse regering „aanstichtster"
(Van onze correspondent te Parijs)
Dezer dagen hebben de circa honderd
journalisten, die de verhitte discussies tus
sen Kravchenko en „Les Lettres Frangaises"
volgen, plotseling ontdekt, dat ze zich da
gelijks schuldig maken aan een strafbaar
feit, dat hun op een anderhalf millioen
francs per man kan komen te staan. Of
schoon de bedaarder van de berooide
Franse staatskas voor een bedrag van 150
millioen francs waarschijnlijk best zijn
hand uit zou willen steken, heeft deze ont
dekking in het persgilde nochtans weinig
onrust gesticht. Want het is de Franse re
gering zelf in casu het ministerie van
Informatie die de pers heeft uitgenodigd
die aparte telefooncellen voor haar heeft
ingericht en die zich elke avond met de
verspreiding van de gestencilde verslagen
belast. Er bestaat in Frankrijk niettemin
een wet, die de journalisten verwedt civiele
processen in hun kolommen te bespreken.
De zaak Kravchenko is, zoals bekend, ge
baseerd op zijn aanklacht tegen het week
blad „Les Lettres Frangaises" dat van las
ter en belediging werd beticht. Het geding
zou dus wettelijk met gesloten deuren be
handeld moeten worden.
Engelse getuige.
De laatste getuige, die Woensdag aan het
woord was, was het Britse Labour-parle-
mentslid Zilliacus. Hij beschouwde het boek
„Ik Verkoos de Vrijheid" als „onderdeel
van een campagne van schandelijke propa
ganda om de volken geestelijk rijp te ma
ken voor een derde wereldoorlog tegen onze
vroegere dappere bondgenoot de Sovjet-
Unie."
Izard, de verdediger* van Kravchenko,
vroeg Zilliacus: „Keurt u de verklaring van
de Cominform, dat Ernest Bevin een ver
rader is, goed?" Zilliacus antwoordde: ,.Ik
beschouw de Cominform zonder gevoelens
van enthousiasme of genoegen. Tk ben er
absoluut op tegen Bevin als verrader te
bestempelen." Later verklaarde Zilliacus,
daf het 30 jaar zou duren voordat de Soviet
Unie zou komen to-t „onze humane con
ceptie van respectering van minderheden
en de rechten van het individu."
Hongaars oppositieleider
naar Wenen gevlucht
Wenen, 2 Februari (Reuter). Istvan
Barankovics, oppositie-leider in het Hon
gaarse parlement, is na uit Hongarije te
zijn gevlucht, te Wenen aangekomen.
Hij verklaarde, dat hij zijn katholieke
volksdemocratische partij had ontbonden
omdat hij zijn principes liever niet in ge
vaar wilde brengen. Barankovics verwees
in een te Wenen afgelegde verklaring naar
zijn rede in het Hongaarse parlement van
vorig jaar December, waarin hij zeide, dat
de politiek der regering, „die alle elemen
taire menselijke vrijheden vernietigt" zijn
partij belette normaal te functionneren.
Daarom had hij zijn partij vóór Kerstmis
1948 willen ontbinden De regering wilde
dit echter niet toestaan voordat het proces
tegen kardinaal Mindszenty, dat Donder
dag begint, een aanvang zou nemen. De
Hongaarse vice-premier, 'Rakosi, deelde
Barankovics verleden week Woensdag
mede, dat het ontbinden van de partij
slechts kon worden toegestaan indien hij
een verklaring uitgaf, dat de houding van
het Vaticaan in de zaak Mindszenty het
de partijleden onmogelijk had gemaakt
goede katholieten en goede Hongaren te
zijn.
„Ik deelde de voorzitter van de Kamer
daarom schriftelijk mede, dat de partij had
opgehouden te bestaan. Zelfs het prijsgeven
van onze eer zou de levensduur van de
partij niet meer dan een of twee maanden
verlengd hebben".
Drie treinen op elkander
Woensdagavond is te Le Bourgef, bij
Parijs een spoorwegongeluk gebeurd, dat
één dode heeft geëist. Voorts werden 22
personen ernstig en 150 licht gewond. Een
trein ontspoorde op een spoorweg viaduct.
Door de schok stortte de brug in en viel
boven op een andere trein. Een derde trein,
die juist kwam aanrijden, reed op de brok
stukken in.
Bü een oliefabriek in Maassluis is een
schip aangekomen met 300.000 kilogram beu-
kenootjes. die in de herfst van het vorig jaar
door de schoolgaande jeugd in Overijsel, op
de Veluwe, in de Achterhoek en Brabant
zijn vergaard. Naar schatting zal van deze
partij nootjes ongeveer 100.000 kilogram olie
verkregen worden. De olie is bestemd voor
de fabricage van margarine.
De gewezen N.S.B.-commissaris van
politie te Apeldoorn, J. M. die vele Joodse
landgenoten heeft laten arresteren, was door
het Bijzóndere Hof in Arnhem veroordeeld
tot 20' jaar gevangenisstraf. De Bijzondere
Raad van Cassatie heeft hem thans levens
lange gevangenisstraf opgelegd.
Ontploffing in ziekenhuis
te Harlingen
Hoofdverpleegster ernstig
gewond
Hedenmorgen om zeven uur heeft zich in
de polikliniek van het Algemeen Ziekenhuis
te Harlingen een ontploffing voorgedaan,
waarbij een hoofdverpleegster ernstig werd
gewond.
In het vertrek waar de verpleegster zich
bevond, ontstond na de explosie een felle
brand. Personeel van het ziekenhuis snelde
toe en bracht de verpleegster, wier kleren
vlamgevat hadden, in veiligheid. Daarna
wist men, geholpen door voorbijgangers, de
vlammen te doven. De aangerichte schade
is echter vrij groot
De oorzaak van de ontploffing is nog
niet opgehelderd, daar de ernstig gewonde
verpleegster nog niet in staat was een ver
klaring af te leggen. Men vermoedt echter,
dat zij door een vergissing aether in plaats
van gedestilleerd water op een gasstel heeft
verwarmd en dat de aetherdampen geëxplo
deerd zijn.
Er komf een seminarie
Het woord is aan
Comtesse Diane:
Men zou oud moeten zijn geweest
om het geluk te beseffen jong te zijn.
in Santpoort
Opleiding van missionarissen
voor Afrika
Naar wij vernemen gaan de Witte Pa
ters uit Boxtel, die onder meer het missie
werk voor Afrika behartigen, op de bezit
ting van de familie van Tienhoven aan de
Wiistelaan in Santpoort een seminarie voor
de opleiding van missionarissen stichten.
Het wachten is op de bouwvergunningen
om het landgoed op te knappen en als
alles meeloopt, zo deelde de pater-overste
ons mede denkt men in September in
het. gebouw te trekken.
Er zal plaats zijn voor 2 a 3 klassen,
dus voor 5C tot 60 leerlingen.
B.F.O. nodigt Soekarno en
Hatta uit tot overleg
BATAVIA, 2 Februari (Aneta) Soe
karno en Hatta hebben aan de commissie
voor Bijzonder Federaal Overleg geschre
ven dat zij onder bepaalde voorwaarden
bereid zijn tot bespreking van de kwestie
van vorming ener nationale regering. Deze
voorwaarden waren: Invrijheidsstelling
van alle leden der republikeinse regering
en deelneming aan de besprekingen in de
kwaliteit van erkende leden der republi
keinse regering. In antwoord op deze brief
heeft de commissie voor Bijzonder Federaal
Overleg thans aan Soekarno en Hatta het
volgende medegedeeld:
„Over de invrijheidstelling van uwe
excellentie en de andere leden der republi
keinse regering is door ons met de Hoge
Vertegenwoordiger van de Kroon gespro
ken, waaromtrent deze het volgende heeft
verklaaid: „In aansluiting aan het door u
met de directeur van mijn kabinet ter zake
gevoerde telefoongesprek heb ik de eer Uwe
Hoogheid mede te delen, dat de regering
van Indonesië bereid is de heren Soekarno
c.s. in de gelegenheid te stellen in volle
vrijheid op een nader vast te stellen plaats
onderling van gedachten te wisselen. De
regering is, zoals ik u reeds eerder mon
deling heb medegedeeld eveneens bereid
mede te werken tot het scheppen van een
gelegenheid voor een vrije gedachten-
wisseling. Zou het overleg tot zodanige
resultaten leiden, dat op korte termijn kan
v/orden overgegaan tot de instelling van
een federale interim-regering, zo zal het
uit de aard der zaak mogelijk zijn het
vraagstuk van de algemene bewegingsvrij
heid van hen, die thans aan zekere beper
kingen zijn onderworpen, te bezien in het
licht van de dan heersende omstandig
heden." i
Wij spreken de hoop uit, dat uwe excel
lentie zich met dit antwoord kan verenigen
in ons gemeenschappelijk belang teneinde
ten spoedigste in overleg te treden ter be
reiking van concrete resultaten.
Wat betreft de vraag of uwe excellenties
zullen kunnen worden gehoord in de kwa
liteit van president en leden der republi
keinse regering; nadat de BFO terzake
overleg heeft gepleegd kunnen wij instem
men en ons in principe verenigen met de
brief van dr. Beel aan de voorzitter van de
BFO van 31 Januari 1949, luidende: „Hier
mede heb ik de eer Uwe Hoogheid mede te
delen, dat de Nederlandse regering mij
heeft gemachtigd u te berichten, dat ziï de
yioor uw college benaderde republikeinse
'leiders beschouwt als regeringspersonen
van een republiek, welker status en ver
schijningsvorm afhankelijk zal zijn van de
volkswil, zulks met inachtneming van het
beginsel van gelijkwaardige deelstaten
binnen het raam van de republiek der Ver
enigde Staten van Indonesië."
In verband hiermede verzoeken wij Uwe
Excellenties, indien zij aan onze uitnodiging
gevolg kunnen geven, enig bericht te doen
toekomen aan de voorzitter van de BFO te
Batavia, opdat wij voorbereidingen kunnen
treffen voor bedoelde bijeenkomst."
Het proces tegen kardinaal Mindszenty
is vanmorgen begonnen. Tot verdediger
van de kardinaal is door het ministerie
van jdstitie aangewezen dr. Kalman Kiczko.
Er is een overweldigende belangstelling
van de pers uit practisch alle landen der
wereld. Tegelijk met de kardinaal staan
terecht nog zeven personen, onder Wie de
privé-secretaris van de kardinaal, dr. An
dreas Zakar.
Zij allen worden beschuldigd van spion-
nage en samenzwering tegen de Hongaarse
republiek en' actie tot restauratie van de
Habsburgse monarchie in centraal Europa
na een eventuële derde wereldoorlog.
Voorts worden de kardinaal en anderen
beschuldigd van zwarte handel in buiten
landse valuta.
Beweerd wordt, dat de Amerikaanse ge
zant in Hongarije, Selden Chapin, van de
aan de kardinaal ten laste gelegde activi
teit heeft afgeweten en spionnage-bood-
schappen van hem ontvangen heeft.
Kardinaal Josef Mindszenty trad om 9.05
uur plaatselijke tijd de rechtszaal van de
speciale volksrechtbank te Boedapest bin
nen. Hij was gekleed in een eenvoudig
zwart priestergewaad en zag bleek.
De president van de rechtbank, Vilmos
Olty, verzocht hem naar de microfoon in
het midden van de zaal te gaan en naam,
leeftijd en beroep te noemen. Met duide
lijke stem zei de kardinaal, dat hij 29 Maart
1892 was geboren en dat zijn vaders naam
Johann Pehm was. Op de vraag naar zijrf
beroep antwoorde hij: „prins primaat van
Hongarije, aartsbisschop van Esztergom".
Het proces nam een sensationele wen
ding toen de president een brief van de
kardinaal aan de Hongaarse minister van
Justitie voorlas, waarin hij toegaf schuldig
te zijn en verzocht de actie tegen hem te
staken op voorwaarde dat hij tijdelijk zou
aftreden als prins primaat van Hongarije.
Na voorlezing van de brief stond de kar
dinaal op om te verklaren, dat hij de brief
zelf geschreven had en uit eigen vrije wil.
Hierna werd de zitting verdaagd om dit
verzoek van de kardinaal te overwegen.
Van bevoegde zijde verneemt het A.N.P., i
dat het hoógstonwaarschijnlïjk is, dat de
kardinaal een dergelijke verklaring vrij
willig zou hebben afgelegd, aangezien hij
de bevoegdheid mist, zonder toestemming
van Rome afstand te doen van zijn waar
digheid als prins primaat.
Protesten uit het buitenland
Vijftig leden van het Britse parlement
van verschillende partijen en godsdienstige
overtuigingen zijn Woensdagavond in het
Lagerhuis bijeengekomen om protest uit
te brengen tegen de arrestatie van kardi
naal Mindszenty en andere kerkelijke lei
ders in Hongarije.
Canada heeft een „krachtig protest" ge
zonden aan de Hongaarse regering terzake
van de arrestatie van de kardinaal en
anderen, welke het beschouwt als „een
schending van het Hongaarse vredesver
drag, dat mede door Canada is onderte
kend".
Van Vaticaanse zijde is het proces tegen
kardinaal Mindszenty bestempeld als „de
grootste belediging van de Rooms-Katho-
lieke kerk-sedert de deportatie van Paus
Pius de zevende door Napoleon Bonaparte".
„Dit proces doet denken aan de haat van
het Sanhedrin, de spot van-Herodes en de
onrechtvaardigheid van Pilatus", aldus de
verklaring.
Uit goed ingelichte bron te Boedapest
zegt AFP vernomen te hebben, dat kardi
naal Mindszenty de regering heeft aange
boden af te treden als primaat van Hon
garije ia ruil voor zijn invrijheidstelling.
jajyïïmnyrrmcammxnaxcnxowwiavmyiymxK'
HELDER VRIESWEER
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.L' in De Bilt, geldig van Don
derdagavond tot Vrijdagavond:
Voor het Noord-Westen van het land:
droog weer met weinig bewolking.
Zwakke en langs de kust tijdelijk ma
tige Zuid-Westelijke wind. 's Nachts
lichte vorst, behalve dicht bij de kust.
In de middag temperatuur enkele gra
den boven het vriespunt.
Voor het Zuid-Oosten van het land:
droog weer met weinig bewolking en
weinig wind. 's Nachts matige vorst,
in de middag temperatuur iets boven
het vriespunt.
4 Februari:
Zon op 8.16 uur, onder 17.33 uur
Maan op 10.27 uur, onder uur
