Tante Els
Velsen eert de doden
Monument voor de martelaren van Auschwitz
Beverwijk huldigde zijn doden
in een monument
uit vijf bange oorlogsjaren
vrijdag
6 MEI 1949
1JMUIDER COURANT
Ontroerende plechtigheid
aande vooravond van de bevri[dingsdag
,„ae mooiste en drukste punten
Op «CI!in het plantsoen gelegen
van L Raadhuis Wijk en Duin
vaar lit' «EX; rónd Woensdagavond on-
aa« Be.Sende belangstelling de pleeli-
plaats van
"'""a" hur'êrii van Beverwijk hen
"- "fal vtelen ln oorlogs- en bezet-
Herdenkt, dto verzetslleden. slacht-
ü-rtiaren, n-"1 ...„i„nnn mno.entratic-
„nasare"' rfaanslagen. concentratie
"'""„Tn "dwongen deportatie,
jijuipcn
ie een gift van de burgerij
Dit monumen uui. van Beverwijk en
,in''e!£"de bekende beeldhouwer G.
w ophouwen uit Franse kalksteen. Het
-sehTjonge man voor met de han-
J. r] .„kwvnrlon Pil WIPH
Bolhuis
'""ïrirt hoofd gebonden, en wiens
a M doorgesneden. Het monument
toerden a"h00g en in het voet-
»C:!C' a, v-ooïden „Aan hen die uit ons
l,,,-.,-ripn in de dood" met de
jaartallen 1
de commissie van voorbereiding
"Saode verzetslieden nam als eerste
d» heer Th. Luypen het woord. Mei
i!rCke ,™ent aldus de heer Luypen. wil-
SeVoepen van gevallenen her-
i"1, 1 .n welde militairen, de naar Duits-
'hn: ...,„crèen en de verzetslieden.
l,jiTP„«S5®"ÏM»-'45 hut
""hm leven hebben gebracht. Spreker
vast dat de beeldhouwer, de heer G.
Sis «in geslaagd is de gevoelens van
-£ spraifde°deken van Beverwijk,
i Sosman namens het katholieke deel
burgerij. De komende geslachten,
ItM deken Hesman, sullen in dit beeld
herinnering hebben aan de bezetting
oorlogsjaren, toen men diep gebukt
namens het gemeentebestuur de eerste
krans, terwijl het mannenkoor „Zanglust"
en het kerkkoor van de Katholieke Kerk
aan de Arendsweg, beide onder leiding van
de heer L. Tervoort, het „Beati Mortui"
zongen, gevolgd door „Domini Salvam fae
regini Nostrum".
Vervolgens werd het voetstuk van het
pas onthulde monument door vele instanties
en verenigingen belegd met een schat van
bloemen en kransen, waarbij de Bever -
wijkse Harmoniekapel, waarvan de vaan
dels en ti-ommels omfloerst waren, het
„Wilt heden nu treden" ten gehore bracht.
Nadien was er gelegenheid om langs het
monument te defileren, waarvan vele hon
derden gebruik maakten.
Na afloop van de plechtigheid werd aan
de Zeestraat de stoet gevormd welke in
stille gang naar „Duinrust" trok, waar aan
de daar begraven oorlogsdoden een posthu-
me hulde betoond werd.
Velser pont krijgt volgend jaar
versterking
Naar de A.N.W.B. mededeelt, zullen
waarschijnlijk het volgend jaar twee Moer
dijkponten bij Velsen in gebruik worden
genomen. De verkeerssituatie by de ponten
zal daardoor aanzienlijk worden verbeterd.
OUDGEDIENDE SLAAGDE VOOR
DIPLOMA SCHIPPER.
Na een vaartijd van 50 jaar, waarvan 38
jaar als schipper op zeil-, stoom- en motor
vissersvaartuig en de laatste tijd op de log
ger „Gorredijk", slaagde de vorige week in
den Haag voor diploma schipper de heer
B. van Duyn in IJmuiden, na te zijn op
geleid door de heer J. van Haga uit Drie
huis.
UITSLAGEN B. C. KLAVER TWEE
De uitslagen van de Dinsdagavond in het
Statenhuis aan de Velserweg gespeelde wed
strijd van de bridgeclub „Klaver Twee" luid
den: Noord-Zuid: 1. dames HamelPlooi
66% m.p.; 2. heer en mevrouw Vollaerts 64
m.p.; 3. heren v. d. GeerEekhout 62% m.p..
4. heren WorstWegman 58 m.p.; 5. heer en
mevrouw Brouwer 57 m.p.; 6. dames
Schaafsma—Groen 52 m.p. Oost-West:
heren HaverLuttik 79 m.p.; 2. heren Ooster
houtAalbersberg 68 m.p.; 3. heer en mevr.
van Aalst 66 m.p.; 4. mevrouw Slaatsheer
Klesser 60 m.p.; 5. mevrouw Kamphuisheer
Groen 44 m.p.; 6. dames HeykantsBrouwer
43 m.p.
;;,j de slavernij. Vele jongeren «jn
- Ie sla»
ïerter
it de slavendienst in het vreemde land
teruggekeerd en hebben een grote
„„Ie in onze harten «chtagelaten. doch
nimmer
ÏÏÏebed Allen die omgekomen zijn bij het
"4. of in de concentratiekampen, aldus
ïïer vielen voor de vrijheid van Land
-Volk Niemand had grotere liefde dan
voor'hun vrienden. Deken Hosman be-
notmet de woorden: „Dit monument blijft
-vaardig memento voor onze stad".
Namens het protestantse deel van de be-
jvjQ2 sorak ds. P. H. Houmersen. Het
V geslacht gaat heen, het nieuwe staat
to begon ds. Houmersen zijn toespraak.
3stoorlogsgeweld grijpt allen, oud en jong.
ve herinnering zien wij nog levend voor
r: wij moeten echter oppassen, aldus
ittker, dat wij geen krijgsgevangenen
raden van het verleden, dit belet ons te
AtD want wij moeten ook in de toekomst
en leven voor de nieuwe generatie,
ph beeld van ongebroken moed en kracht
■„•ororeekt alle boeien der herinnering.
eeuwige stuwkracht Gods, zo ver-
is, Houmersen, zal er zegening wor-
gebracht door stad en land.
De rij van sprekers werd besloten door
heer P. J. Rijke, die namens het overige
till der burgerij het woord voerde.
De onthulling-.
Nadat de heer Luypen speciaal de Bever
se jeugd verzocht had het beeld in ere
telden, verrichtte mevrouw de weduwe
jjller-v. d. Wal de eigenlijke onthulling.
i Set was een plechtig moment, waax*bij de
•fcerwijkse Harmoniekapel, onder leiding
tii de heer H. Lureman, het Wilhelmus
S3 gehore bracht, dat door de honderden
I aanwezigen staande en oiider doodse stilte
;cd aangehoord.
Vervolgens vond de overdracht aan het
i-zxentebestuur plaats. De heer Luypen
nk de hoop uit dat het gemeentebestuur
sjorgvan dit monument op zich zal ne
ss, waardoor het mogelijk is het beeld in
a?te v?n dagen te behouden. Als symbo-
hui overdracht bood de heer Luypen aan
burgemeester van Beverwijk, mr. H. J.
I Scholfens, een oorkonde aan.
Deze oorkonde is door de heer A. F. J.
r«s Gessel gecalligrafeerd op oud-Hol1 and s
spier en zij is ondertekend door de leden
de commissie van voorbereiding.-
Vervolgens sprak mr. H. J. J. Scholtens.
Het is de plicht het beeld in de toekomst
liets dierbaars te bewaren, aldus de bur
gmeester. De beeldhouwer heeft er het
fae ingelegd wat hij geven kon. Onze ge-
cithten zijn uitgegaan naar diegenen, die
lies hebben gegeven voor de goede zaak
g wij zullen hen nimmer vergeten. De
eraeester besloot, dat dit beeld een
J van liefde is en van volharding tot
ftijd tot hogere idealen. Aan het einde van
ii;n redevoering legde de burgemeester
MARCELIS' specialiteiten
KOFFIE
THEE
ZUIDVRUCHTEN
SPECERIJEN
PINDA'S
PINDAKAAS
Koffie, en Pindabranderij
Pompstraat 14 ijmuiden-oost
(Adv.)
Haringkaken aan de wal
v°or 1 Juni verboden
%ns een verordening van het Be-
voor Visserijproducten is het
ftraen voor 17 Mei vissersvaartuigen
Vangst te doen uitvaren.
4 2 1 Juni 1949 mag geen haring aan
«al worden gekaakt.
-«Jr de haringreders van hun aanvan-
Js voornemen tot uitvaren op 24 Mei
jen afgezien, zal op 17 Mei een ge-
vloot uitvaren. De tweede
i,, 5 o,p!0eg zullen op 24, respectieve-
"n j Mei, zee kiezen.
Het zal
-/JP van de
voornamelijk van het prijsver-
-- meuwe maatjesharing afhan-
SJ,®» ia voor welke periode, prijs-
\W zullen worden gegeven,
ten VeiSe faring, haringproducten
Urm» rolmops' enz-) en gezouten
tJ*** vorige teelt gelden nog
maximumprijzen.
•'ïr.«1SIE,E','VAAET UMBIDEN
4 Mei kwamen de haven van
.'•^•r.,°mnen: Aldebaran van Hamburg,
van Swansea. Karbo van Goole.
W,Ttholm- Wickla van Manti-
Gxfe ot van Goole. Hodder van
Ponza naar Ostrand. Suri-
-•-%CVon J^knshaven. Globe naar Wil-
<-Jr v,. Stuyvesant naai* West-Indië.
'o-«otterdam. In Orde naar Rot-
Wat u ook geeft op Moederdag
«imo9en 9ag
njet ontbreken!
Een grote sortering Bloemen, Planten, Bloem
stukken, schaaltjes, cactusbakjes enz. tegen zeer con
currerende prijzen vindt U bij
Bloemenmagazijn P. v. d. Berg
KENNEMERLAAN 153 - TELEFOON 4663
(Staatsdiploma bloemen schikken en binden)
Honderden maakten de stille gang
naar de urnentuin
Na een zondoorstoofde, zomerse
lentedag hebben Velsens inwoners,
voorzover zij niet door werkzaamhe
den waren verhinderd, zich in de
avonduren begeven naar de urnentuin
van het crematorium om daar hun
zwijgende, eerbiedige hulde te bren
gen aan de nagedachtenis van hen die
in de strijd om de vrijheid het leven
lieten.
Van drie punten in de gemeente uit
hebben honderden de stille tocht aanvaard
en zij zijn samengekomen, via de begraaf
plaats Westerveld, langs de graven der
geallieerden en 't gemeenschappelijk graf
der razziaslachtoffers, waar de vlaggen
halfstok hingen en personeel der begraaf
plaats de wacht had betrokken bij het
gedenkteken op het grasveld, dat daar
werd opgericht „ter herinnering aan de
driehonderd vier en twintig door de be
zetter gefusilleerde Nederlanders, wier
stoffelijk overschot in dit crematorium is
verast".
Zwijgend hebben zij zich onder klok
gebeier geschaard rondom de vijver en
er het ogenblik verbeid dat de Harmonie
kapel De Eendracht de laatste tonen van
Ases Tod deed verklinken.
.Stilte alom, tot als symbool der bevrij
ding de vlag langzaam in top werd gehe
sen en de kapel „Wilt heden nu treden
inzette", waarna als een jubelkreet der
overwinning het volkslied klonk, het lied
van Marnix van St. Aldegonde dat men
node vijf jaar heeft gemist.
Familieleden traden naar voren om hun
bloemenhulde te brengen aan de voet van
het monument' waar elke dag nieuwe
kransen worden gelegd; de deelnemers
aan de tocht defileerden langs de plaats
der herinnering en verlieten zwijgend het
terrein.
De jaarlijks weerkerende plechtigheid
was ten einde.
Dat zij die vielen rusten in vrede, dat
zij die vrij werden door dit offer nimmer
vergeten!
Om 10 uur hebben deputaties van offi
ciële instanties en particuliere verenigingen
een bloemenhulde gelegd aan de voet van
het monument. Het College van Burge
meester en Wethouders in gezelschap van
de gemeente-secretaris heeft de dank van
het Gemeentebestuur vertolkt. Zij werden
gevolgd door afgevaardigden van de B. O.
I. W.. de mijnenveegdïenst, het Ned. Pad-
vindersgilde, Oranjeverenigingen, de Voet
balver. Stormvogels, de Gymnastiekver.
Olympia en vele anderen. Statig wapper
den de vlaggen in de bitterkoude wind en
aan de voet van het monument werd de
erewacht betrokken door manschappen van
de marine, het landleger en de oud-ille
galiteit.
Zeer velen hebben deze kransleggmg bij
gewoond en daarmede te kennen gegeven,
dat de gebrachte offers niet worden ver
geten.
Velsens schooljeugd heeft gistermorgen
een eerbiedige hulde gebracht aan de ge
vallen strijders van het verzet en daar
mede uiting gegeven aan de diepe gevoe
lens van dankbaarheid, die zij voor de
beste zonen van ons volk voelen. In een
lange stoet vertrokken de kinderen van
het Tiberiusplein af naar het monument
aan de Zeeweg, waar zij werden toegespro
ken door de heer C. Spoor.
De heer Spoor merkte op, dat de vijfde
Mei niet alleen een dag van grote vreug
de was, maar tevens de dag waarop wij
in diepe eerbied hen herdachten, die het
hoogste offer voor de vrijheid hebben ge
bracht. „Hun dood was ons leven" aldus
de heer Spoor.
Zij hebben bewezen dat het een grote
vreugde kan zijn te strijden voor de mede
mens. Vooruitzien is goed en nodig, maar
een blik achter uit is noodzakelijk voor een
juiste koersbepaling. Velen beseffen niet,
dat wij moeten vechten voor de vrede, zo
vervolgde spreker. De kracht hiertoe moe
ten wij putten uit de offers van hen, die
wij heden herdenken.
Hierna legde de deputatie der scholen
een bloemenhulde aan de voet van het
monument.
De gehele dag zullen een soldaat, een
matroos en een oud-verzetsstrijder er de
erewacht houden.
Sobere dodenherdenking
bij de Papierfabriek
Evenals de vorige jaren vond ook nu
Woensdagmiddag, de vooravond van de
Nationale Bevrijdingsdag, bij de Papier
fabriek Van Gelder Zonen de herdenking
plaats van de gevallen personeelsleden in
de jaren 1940-1945.
Opmerkelijk was ook nu de grote be
langstelling van personeelsleden, die maar
even uit het bedrijf konden worden ge
mist en zich na het fabriekssignaal ver
zamelden bij de bronzen gedenkplaat aan
de muur van het gebouw „Papier machine
18" met het opschrift ,,'t Personeel ge
denkt 19401945" en vermeldende de na
men van 18 kameraden, die niet terug
keerden.
Namens de directie der fabriek en de
bedrijfsunie opende ir. T. f. Hubrecht de
plechtigheid der herdenking met het uit
spreken van een rede.
„Terugblikkende naar die donkere pe
riode gaat men beseffen, wat deze heeft
kunnen leren. Die tijd bracht ons een ge
voel van saamhorigheid en eensgezindheid
en daaruit putten wij thans de kracht om
onze doden te gedenken, leden van onze
fabrieksgemeenschap Om dit te bewaren
moet worden gewerkt, wat betekent een
inspannen voor het ideaal".
Na deze toespraak speelde de Harmonie
kapel „De Eendracht" onder aandachtige
stilte „Ases Tod" uit de Peer Gynt-suite,
gevolgd door een stille minuut van her
denken en overpeinzen.
Voorafgegaan door de bloemlegging van
18 meisjes, symbolisch voor ieder der ge
vallenen, en van de aanwezige familie
leden trokken de honderden personeels
leden onder de droeve tonen van Chopin's
Treurmars in défilé langs het monument,
waarmede de sobere plechtigheid eindigde.
DE „PLAATYVELLERIJ" HERDACHT
HAAR DODEN
De vooravond van de Bevrijdingsdag is
ook voor directie en personeel van de N.V.
„De Plaatwellerij" aanleiding, geworden de
leden van het personeel, die tijdens de be
zetting in Duitsland het leven hebben ver
loren, te herdenken.
De gedenksteen, die vorig jaar in de gevel
van de nieuwe fabriekshal een plaats vond
en de namen vermeldt van de slachtoffers,
was juist dezer dagen overgebracht naar
het kantoorgebouw en daar ingemetseld.
Het gehele personeel had zich hier Woens
dagmiddag verzameld teneinde de krans-
legging bij het gedenkteken bij te wonen,
gevolgd door een stil herdenken gedurende
twee minuten.
Semi-permanente school
aan de Stephensonstraat
Naar wij vernemen heeft de landelijke
overheid haar goedkeuring gehecht aan de
bouw van een zeven-klassige semi-perma
nente school aan de „groene straat" bij de
Stephensonstraat onder auspiciën van het
bestuur der Insingerschool voor bijzonder
onderwijs.
RIJKSPOSTSPAARBANK IJMUIDEN.
Bij de Rijkspostspaarbank te IJmuiden
werd in de maand April ingelegd: 58.833,31
en terugbetaald: 76.226,95.
Velsen-Noord
Nieuwe C.A.O. in de papier
industrie
Voorstellsn
geacht
onaanvaardbaar
Reeds enige tijd zijn besprekingen ge
voerd over een collectieve arbeidsovereen
komst tussen de vertegenwoordigers van
de Nederlandse papierindustrie en de
hoofdbesturen der samenwerkende vakor
ganisaties, de Ned. Vereniging van Fa
brieksarbeiders, de R.K. Bond van Fa
brieksarbeiders St. Willibrordus en de Bond
van Chr. Fabrieksarbeiders.
Deze besprekingen waren thans zover
gevorderd, dat de leden van de bedrijfs
unie voor fabriekmatige bedrijven, afdeling
Velsen-Beverwijk, zich in twee vergade
ringen, welke Dinsdagavond en Woensdag
morgen in gebouw „Concordia" werdent
gehouden, over de voorstellen voor een
eventuele C.A.O. konden uitspreken.
In deze vergaderingen is komen vast te
staan, dat men overtuigd is van het grote
belang van een dergelijke C.A.O., én voor
de arbeiders én voor de Nederlandse pa
pierindustrie in het algemeen en dat deze
er ook komen moet. Zoals de voorstellen
echter thans luiden, was het voor de arbei
ders onmogelijk deze te aanvaarden.
Op 20 Mei zal wederom een conferentie
plaats vinden tussen vertegenwoordigers
van de Nederlandse papierindustrie en de
hoofdbesturen van de samenwerkende or
ganisaties.
Belangrijk jaar van
„Velsen-Noord Vooruit"
Er is veel bereikt
De Vereniging „Velsen-Noord Vooruit",
het overkoepelend orgaan van de Buurt
verenigingen „Schulpen", Da Costa", „Wa
tervliet" en „Wijkeroog", die alle nog steeds
zeer actief zijn, heeft in het tweede jaar
van haar bestaan opnieuw belangrijk werk
gedaan.
De heer J. W. L. Scherpenhuizen, voor
zitter-secretaris, wijst in zijn jaaroverzicht
op de verschillende successen, die zijn be
reikt en die een stap verder betekenen op
de weg om Velsen-Noord te maken tot een
beter woonoord.
5
"Ni
Het hoekje van
Vrijdag, 6 Mei 1949.
Beste kinderen
Jullie zult het wel vreemd vinden ons
hoekje in de krant van Vrijdag te vinden,
maar omdat het gisteren zo'n feestelijke
dag was en er daarom geen krant ver
scheen, heb ik gelukkig een plaatsje in de
IJmuider Courant van vandaag gekregen.
Stel je voor dat we eens een week hadden
moeten overslaan! Nee hoor, ik vind het
veel te prettig om elke week met jullie te
kunnen babbelen. En nu dan maar gauw
naar de briefjes, want er is heel wat te ver
tellen deze keer.
Allereerst komt een nieuwelingetje aan
de beurt, die mij al twee brieven geschre
ven heeft omdat ze bang was, dat ik haar
eei-ste brief niet gevonden had. Nu GEN
TIAAN, want zo moet je heten omdat dc
andere schuilnaam die je noemde er al was,
je eerste briefje was net te laat, dus daar
om komt het antwoord nu pas. Ja, het is
niet altijd leuk om in de vacantie jarig te
zijn, maar het heeft toch ook zijn goede
kant, want je hebt altijd een heerlijke vrije
dag. Heb je nog meegedaan aan de feesten
op Koninginnedag in Santpoort of ben je
alleen toeschouwster geweest?
ZEESTER is erg blij met zijn boek. Heb
je het al helemaal uitgelezen? Het is, ge
loof ik, wel spannend, hè? Wat de post
zegels betreft, kan ik je aan twee stuks
helpen, die je zo gauw mogelijk toe
gestuurd krijgt. Die éne zegel van Koningin
Wilhelmina met Ned. Indië, 10 ets. erop,
heb ik vernietigd, want hij was beschadigd
en dus waardeloos. De anderen waren goed.
Heb je een prettige Koninginnedag gehad?
ROZEKNOPJE heeft haar vacantie goed
besteed, dat kan ik uit haar brief wel mer
ken. Leuk, zo'n fietstochtje, zeg! Alleen
jammer, dat die band spelbreker werd,
maar gelukkig duurde het oponthoud niet
zo lang. Nee, aan zegels voor Curacao kan
ik je op het ogenblik niet helpen, maar
vertel me maar eens welke waarden je nog
moet hebben, dan zet ik dat bij de ge-
gevraagde zegels en misschien kom je dan
in het bezit ervan.
BLONDJE komt me met dreigementen
aan boord! Oef, dat ziet er gevaarlijk uit,
meisje. Maar ik ben toch niet bang, hoor!
Je ziet dat je naam op tijd in ons hoekje
verschijnt, als jij je briefje (en dan een net
briefje) maar tijdig post. Dus je hoeft me
niet te verlaten. Ik ben maar blij, dat het
zo goed afgelopen is, met ons.
HOEPELTJE komt nog eens over haar
briefje van veertien dagen geleden klagen,
omdat er geen antwoord op gekomen was.
Ja meisje, maar als jullie je briefjes zo
slordig zonder envelop in de bus stoppen,
kan het best, dat ze voor een vodje papier
aangezien worden en zo maar in de prul
lenmand verdwijnen. Een beetje meer zorg
aan je schrijverij besteden, hoor!
Dag KRULLEKOPJE! Van jou kwam
alleen een groetje dus krijg je ook een groet
terug. Lees je het briefje van Hoepeltje
eens door, want dat slaat ook op jou!
Een nieuwelingetje is weer eens KIEZEL
STEENTJE, die natuurlijk welkom is in
ons midden. Je mag je schuilnaam houden,
want zo'n klein gevalletje ontbrak ons nog
juist. Fijn, dat je elke morgen met de
schoolbus meerijden kunt, want zo'n eind
lopen naar school valt vast niet mee. Ik
geloof dat jij wel erg veel van je kleine
broertje houdt. Mag je wel eens met hem
rijden in de wagen? Vertel je mjj de vol
gende keer ook eens wanneer je jarig bent?
KIEKEBOE was erg in haar sas met de
mooie cadeautjes, die ze voor haar verjaar
dag gekregen heeft. Je bent dan ook wel
verwend, zeg. Prettig, dat je rapport er zo
goed uitzag en ook heerlijk dat Vader net
voor je verjaardag thuis was. Dat was dus
dubbel feest! Heb je nog meegedaan met de
spelletjes op Koninginnedag?
Dan is hier nog ZANDKLOKJE. die mij
toch maar de lente-tekening toestuurt, al
is het te laat. Nu, hij ziet er reuze-leuk uit,
meisje, je had beslist wel kans gemaakt op
een prijs. Voortaan wat eerder insturen,
r Première van een Poolse film
PRIKKELDRAAD. Modder. Vuile barak
ken. Treinen, die in de nacht aanrollen
met steeds weer verse vrachten mensen
materiaal, dat uitgeplunderd en beroofd, op
weerzinwekkende wijze geregistreerd en
gekoejeneerd en tenslotte aan dood en ver
derf overgegeven wordt. En op de achter
grond roken dag en nacht, jaren lang, als
een nimmer aflatende dreiging de schoor
stenen van het crematorium.
Dat is de voor het menselijk verstand
bijna niet te vatten afgrijselijke werkelijk
heid van het Duitse concentratiekamp bij
- 1 v het Poolse stadje Auschwitz.
1 1 1 Millioenen mensen werden
p 1 Irn hier om geen andere reden
AAAA j dan om hun geloof en hun
afkomst als beesten afge
maakt; enkele duizenden overlevenden
werden voor altoos naar lichaam en geest
onherstelbaar geschonden.
Nu, enkele dagen na de vierde her
denking van de overwinning van hen, die
voor het recht en de menselijkheid streden
op de duistere machten die Europa vijf
jaren lang tyranniseerden, zijn de gruwelen
toen bedreven en sindsdien, zelfs uit een
begrijpelijke reactie der getergde slacht
offers, nimmer benaderd, laat staan ge
ëvenaard reeds zover in onze herinnering
teruggedrongen, dat de vertoning van de
door twee Poolse vrouwen, die Auschwitz
overleefden, vervaardigde film „De laatste
étappe" ons met een schok terugbrengt in
de sfeer van het meedogenloze régime,
waaraan wij ternauwernood zijn ontsnapt.
„De laatste étappe" neemt in de reeks
films over de oorlog een bijzondere plaats
in, omdat het hier een speelfilm betreft,
waarin het „verhaal" zo'n bescheiden plaats
inneemt en de feiten zodanig overheersen,
dat hier van een gespeelde documentaire
kan worden gesproken. De rolprent werd
in Auschwitz zelf door Wanda Jakubowska
geregisseerd naar een draaiboek dat door
haar tezamen met Gerda Schneider .werd
geschreven. Door alle romantiserende ele
menten als overbodig en schadelijk voor de
authenticiteit van het werk te vermijden en
te voorkomen dat de aandacht van de toe
schouwer versnipperd werd over de ontel
bare schrijnende détails, die het leven in de
concentratiekampen rijk is, werd een film
verkregen, die niet alleen als getuigenis van
een tijdperk van verwording en verschrik
king, maar ook cinematografisch als een
meesterwerk kan worden beschouwd, het
geen tot uitdrukking is gebracht in de toe
kenning van de grote internationale prijs
op het festival te Marianske-Lazore en het
beschermheerschap, dat de culturele orga
nisatie der Verenigde Volken voor de ver
toning op zich nam.
Om de veelheid der verschijnselen te or
denen en een gemeenschappelijke basis te
geven, hebben mevrouw Jakubowska en
mevrouw Schneider de ziekenbarak als
centrale plaats van handeling gekozen: een
goede greep, omdat het „revier" in alle
kampen het punt was, waar het individu
niet geheel in de collectiviteit ten onder
ging, waar de verzetsbeweging haar con
tacten had en waar het licht der humani
teit nog flauwtjes blijft schijnen, omdat
daar tenminste de gevangenen nog niet
eikaars beulen worden.
Door het feit, dat men zich voor het lot
van enkele, overigens ruw getypeerde
(maar in de Duitse kampen bleef er van
de persoonlijkheid van de mens ook niet
veel over) figuren blijft interesseren, wordt
het gevaar van een afschuwelijke eentonig
heid ontgaan.
Wanneer een prijs voor de „men
selijkste film" ingesteld zou worden, dan
zou „De laatste étappe" tezamen met „De
laatste kans" en „Achter de wolken" zeker
voor een bekroning in aanmerking komen.
De Nederlandse commentaar, door Nel
Knoop prachtig gesproken, staat op het
niveau van het origineel. De importrice,
Actueelfilm N.V., waarvan de heer A. Ben-
no uit Haarlem directeur is, komt lof toe
voor het risico, dat zij door het uitbrengen
van „De laatste étappe" heeft durven ne
men. Er zijn er immers velen, te velen, die
maar liever willen vergeten, dat vier jaar
geleden de rook uit de schoorstenen des
doods nog opsteeg. J. H. B.
hoor. Natuurlijk is je broertje welkom,
maar hij moet zich zelf even per brief aan
melden, dan kan ik meteen een antwoord
in de krant zetten.
GEORGE FORMBY begint zijn brief met
een luid „Hoera!", omdat hij weer een prijs
heeft gewonnen. Heb je prettige dagen ge
had bij Oma? In de volgende bi'ief hoor ik
daar zeker wel wat van, hè?
Tot slot is hier HORTENSIA, die ook erg
blij is met haar tweede prijs. Je krijgt je
boek zo gauw mogelijk toegezonden, hoor.
Prettig, dat je meteen even je adresveran
dering schrijft, dan gaat het boek ten
minste meteen naar zijn goede bestemming.
Ik kan me voorstellen, dat voor je broertje
het lezen op school nog spelen is, maar hij
zal over een paar jaar wel anders gaan
denken en ook erg naar de vacanties uit
zien, denk je ook niet?
Ziezo, ons rijtje is weer af. Tot volgende
week jongelui!
TANTE ELS.
Kennemerlaan 154, IJmuiden of
briefjes aan de bezorger meegeven.
TANTE ELS FELICITEERT:
MICKEY MOUSE, die gisteren jarig
was en AVONDSTER, die Zondag het
belangrijkste persoontje in huis wordt.
Nog vele jaren, hoor nicht en neef!
De bloedhonden van de Duitse kampens de collaborerende Kapo en de cipier.
Het nieuwe maandraadsel
O Dit keer is onze Mei-wedstrijd eens O
een echt x-aadsel. Jullie hebben na-
melijk niet veel te doen, alleen mag je pxe
op een keurig blaadje papier vertellen hoe
veel nichten en neven tante Els op 5 Mei
in haar boekje heeft staan. Degene die het
dichtst bij het juiste aantal komt of het
precies geraden heeft krijgt een boek. Zijn
er meer, die een goed of een bijna goed
antwoord raden, dan wordt er natuurlijk
geloot. Er is deze keer maar één mooi boek
beschikbaar, dus ik ben nieuwsgierig wie
het wint. Jullie kunnen allemaal meedoen,
O want er is geen nicht of neef, die niet O
X'aden kan. Succes ermee, hoor!
ONZE POSTZEGELBEURS.
Misschien hebben jullie wel eens gehoord
van de Wereld-post Unie. die in 1874 ge
sticht werd, met het doel om de regle
menten van de Post over de gehele wereld
gelijk vast te stellen en om te zorgen, dat
de kosten en de geldelijke voordelen gelijk
over alle landen verdeeld werden. Je be
grijpt natuurlijk, dat die Wereld-Post-Unie
ontzaglijk veel en goed werk gedaan heeft.
Zij heeft er onder meer voor gezorgd dat
als wij hier een brief aan iemand in Zuid-
Afrika sturen en daar bijvoorbeeld 1,25
aan postzegels op moeten plakken, dat be
drag niet alleexx ten goede komt aan de
posterijen in ons land als vergoeding voor
de verzending, maar dat ook Zuid-AXrika
een deel van dat geld krijgt omdat daar
ook de brief verder getransporteerd moet
worden. Zo ontstaat er natuurlijk een goede
samenwerking tussen de landen onderling,
waardoor de brieven geen vertraging
ondervinden. Vroeger kon bijvoorbeeld een
brief van Berlijn naar Rome op vier manie
ren worden gefrankeerd van postzegels
voox-zien): 48 pfennig (over land via Triest
in Italië), 68 pfennig (over land via Zwit
serland), 85 pfennig (over land via Frank
rijk), 85 pfennig (met een Franse Pakket
boot via Genua).
Zulke rare dingen zijn nu dank zij die
Wereld-Post-Unie niet meer mogelijk. Dit
jaar bestaat de Unie 75 jaar en omdat ze
in Bern gevestigd is, gaat Zwitserland
prachtige gelegenheids-zegels uitgeven. Ook
de Nederlandse Posterijen hebben al plan
nen voor een dergelijke uitgifte. Dus als
jullie nu zo'n zegel zien, met Union Postale
Universelle Wereld-Post-Unie) of
U.P.V. 18741949 erop, hetzij van Zwit
serland, hetzij straks van ons land, dan
hoef je niet te vragen, maar dan wéét je
meteen, waarom ze er zijn.
Aangeboden
NEDERLAND: Jubileumzegel 1948: Ko-
ninginnekop 1899/1923. 7% cent. olijf-
groen; Willem van Oranje, 1933. 6
ct., lila; voor het kind, 1948, 10 ct.,
rood; voor het kind, 1947, 10 ct„ wijn
rood; voor het kind 1948, 2 ct., groen.
Koningin Wilhelmina, 1924—'26, 5 ct.,
groen; Koningin Wilhelmina, 1926'31,
10 ct., violet (watermerk „cirkeltjes");
en ct., violet (zonder watermerk);
Zeehelden-serie, 10 ct. groen: Jamboree
1937, IV2 ct-. grijs-groen; Willibrordus
1939, 5 c. groen; Herrijzend Nederland
1945, 71/2 cent oranje.
NED. INDIë: Koningin Wilhelmina (oor
logstijd). 10 ct., bruin; Koningin Wil
helmina 1937, 10 ct., oranjerood
BELGIë: Koning Albert. 192, 10 ct., rood;
Herinneringszegel Pool-tocht A. de Ger-
loche 1897-1947, 1 fr. 95, karmyn.
Landbouwzegel 1949, 1 fr. 75, rood.
ENGELAND: Olympische Spelen, 1948, 3d.,
paars en 2J/2 d- blauw. Koning Eduard
1948, V2 d, groen, 1 d. rood en 2\'2 d.
blauw.
HONGARIJE: St. Stephanus, 20 filler,
rood; Heilige kroon, 4 filler, bruin.
FRANKRIJK: Palais du Luxembourg. 10
fr. blauw: Zaaister 1925-1926, 15 fr.,
lilabruin en 1926, 50 c., rood.
CANADA: Koning George VI met pet, 1 ct.,
groen, 5 ct., blauw.
Landschap, 10 ct., groen.
U.S.A.: Washington, 2 ct., rood.
ZWEDEN: Koning Gustav, 10 öre, lila.
HONGKONG: Koning George, 5 ct., groen.
PORTUGAL: zeilschip, paars 20 esc cn
zeilschip.
ZUID-AFRIKA: zeilschip, 1 d., zwart-rood.
ZWITSERLAND: 2 ex. Helvetia, kasteel
Chillon a. meer, 1936, 10 cent, bruin.
DUITSLAND: Hindenburg 1934, 12 pf.,
karmijn.
Keulse Dom, 1948, 10 pf., groen.
ITALIë: Victor Emanuel, 1929, 1.25 Lire,
blauw.
CHINA: Chin, jonk, 1 ct., geel-bruin.
Gevraagd
NEDERLAND: Kinderzegels 1948 (2 ct.,
groen en 10 ct. rood NIET); Prinsesjes
serie (1% ct grijs en 71^ ct. rood NIET).
Zomerserie 1947.
Koningin. 1940 22^4 ct., olijfgroen.
NEDERLANDS-INDIë: Koningin, 1937, 3
ct, bruin; type Hartz, 1948, 15 ct., oranje;
type Hartz, 1948, 40 ct., licht groen.
RUSLAND: Wie heeft er Russische ruil-
zegels?
