Moderne Herenhuizen te koop
)fi ples^L
Over tien jaar verkeersvliegtuigen
atoom-energie"
Luidsprekers
opknappen
•J»28^f919
-D
T.TnuTuTor Cöüraül
VOORSPELT:
met
Tussenlandingen z,|n
jan overbodig
vliegtulS vliegt met
.Het «f'400 kilometer per uur.
jaren gebruiken we
Over nj' straalmotoren, waar
jit,BiSen "ff" kilomeler per
ZUUea el'
W mS "LZn, voortbewogen door
Tirigniigenkomen, ,,e
"™Le. Aldus verklaarde
«n »w"'™an president-directeur
ir. A |Ï7"; een lezing, wette hij
Seoartement Den Haag van de
wi'f'S Maatschappij voor N«-
S!£fm Handel heeft gehouden.
lE „orklaarde, berichten ont-
»'FI?rben *ëns welke de instan-
rnfW'edingen verricht op het ge-
..amde?*".s fe, in belangrijke
tha ^-^Drogramma vooruit zou zijn.
ia''"STurn iaar zou vliegen met
■mtn ..„ortbewogen door atoom-
rftkSnie<iere af"
ir.ergie. tussenlanding kunnen worden
'Tm betekent volgens dr. Plesman
-ö! iad komt,waarin het er alleen om
*e'n „ïïngename of onaangename
van de ontwikkeling der lucht-
„ogtn van 0 -s een kans_
ion periode komen, waarin we
s *f "IrnielSing gaan. Dat zal geschie-
5!r we niet meegroeien met de
i= ïtatbten, die de mensheid zelf
en die zij niet kan beheer-
s!L ?,im meegroeien en door overleg
We moeten meeg komen
W0Sd8van s menleving door er
"Pi »er te hebben. Amerika heeft er
gehad en niet alleen uit phi-
Defedachte van het Marsha 1-
■- It' nmeczet worden in een multi-
ffpln Marshall. We moeten in vre-
SEdzijn offers Ie brengen en die
^]d..bf- interessant maken, dat we de
27* „vervelend'
"^p'lesman 1o<"1p pr
buiten de deur
t de nadruk op, dat
is. Een tweemotorige
jiner" de modernste machine die
S th ns bezit, kost 1.300.000, de
Lockheed „Constellation"
SmO De fabrikanten verliezen
L^l op hun vliegtuigen, omdat het pro-
Sr» toslbaar is. Als zij van een nieuw
driehonderd toestellen verkopen,
'KlcSfvan de piloten voor deze
Jioss is zeer kostbaar. Een uur les op
'J-' constellation" kost f 1700. Wanneer
«piliolzes of acht uur nodig heeft, om
w besturen van een bepaald type onder
t Snit te krijgen, dan vordert dat een
cm bedrag, dat nog groter wordt, wan-
e. zoals bij de K.L.M., driehonderd
zijn.
po tljti,
ioestel van 3.000.000 moet in vijf
te worden afgeschreven, omdat er dan
jsaien weer andere en snellere machi-
jjjijn, Die afschrijvingsperiode van vijf
jéaakt het noodzakelijk, dat het toestel
Qeet vliegen om economisch te kunnen
rjrneer het per jaar drieduizend uur
r>:ankan men het redelijk economisch
ptafien.
frPlesman zeide voorts, dat één beton-
•i startbaan van 2500 meter lengte en
Ss meter breedte, berekend voor een ge-
ri:tot 130 ton 6.000.p00 kost. Voor een
:;iiven heeft men dan aan start- en
V'jigsbanen alleen al 36.000.000 nodig.
Diarbij komen dan nog de verbindings
lijn tussen de startbanen en nog de rol
kei, het platform, die het totaal op
/KDOO.OOO brengen. Gebouwen voor radio,
reknehtendienst, verkeerscontrole, pas-
EL5TS, bagage en post komen er nog bij.
Omzetten van de K.L.M.
Vóór de tweede wereldoorlog bedroeg de
,~r. van de K.L.M. 12.000.000. De helft
mm uit de Amsterdam-Batavia-lijn en
andere 6.000.000 uit het Europese net.
Op li November 1945 werd de eerste vlucht
nceoorlog naar Indië uitgevoerd. In 1946
kdroeg de omzet van de K.L.M. ƒ69.000.000
n!.m ƒ100.000.000 en in 1948 ƒ150.000.000.
Ie had gehoopt in 1949 de 190.000.000
tóen halen, maar de opschorting van
•s route naar Batavia heeft een streep door
ping gehaald. Het nieuwe hoofd-
iatoorvan de K.L.M. is berekend op een
=2'. van 250.000.000.
0? het ogenblik is het zo, dat een lucht-
r&tmaatschappij per jaar éénmaal zijn
hpitaal kan omzetten. Iedere onderneming
in plafond, Ook de K.L.M. Er zal
tfb tijd komen, dat zij dit heeft bereikt.
Voor de K,L.M. ligt dit plafond nog vijftig
izhiig procent boven het huidige, aldus
Tarieven.
Bjj het beantwoorden van vragen ging
Plesman ook op de kwestie der tarieven
p Hij zeide alles te voelen voor een ver-
hfiig der passagierstarieven bij de K.L.M.
nzaeer die verlaging echter onmiddellijk
worden ingevoerd (gesteld, dat de eco-
oomische omstandigheden daartoe mede
OVERBOEKINGEN VOOR UIT
INDONESIë GEKOMEN INGEZETENEN.
De Nederlandse Bank heèft aan de leden
"«B as Bedrijfsgroep Handelsbanken en
na de Vereniging voor de Effectenhandel
gemene vergunning verleend tot het
•gieren van een „rekening-Indonesië"
'E een natuurlijk persoon voor oveïboe-
«s van het gehele tegoed naar een inge-
mits is vastgesteld, dat de
laijpm uUC'^ a's 'nSezetene kan worden
merkt. ..is zodanig kunnen voor deze
worden beschouwd natuurlijke
w.'®' aie' uk Indonesië gekomen, of
lier !f3r in Ne<Ierland verblijven, of
tav la'f een dienstbetrekking hebben
EX ach in Nederland hebben ge-
genot zU„ Tan een pin-
'tëbAVinPir.,een Indonesische dienst-
te"SS( f van 60 jaar heb"
er] lLSisone,n' die uit Indonesië naar
Worden ,unnen als ingezetenen
ia het aiafm"1' Verlofgangers zullen
vie? ip_ g^f.nnieJ voor het ingezeten-
twijfël kan wf^i^0"1611' In §eval van
laadse BSni. ?eslissing van de Neder-
^Ijen gevraagd ng Tndische zaken-
P^:5lnrho,!e{TVerfUnning Is niet van toe-
dan hriniToJ pers°nen uit een ander
dteds voor In dit geval
^overboeking van
^-le vergunn^^g.ezetenerekening een spe-
g te Worden aangevraagd.
een te-
aanleiding zouden geven) zou men op een
geweldige toeneming van het passagiers
vervoer kunnen rekenen. Er zouden dan
meer hotels moeten komen.
Nederlandse piloten.
De vraag, of Nederlandse jongemannen
geen goede piloten kunnen worden, beant
woordde dr. Plesman aldus: Het is moei
lijk om goede gezagvoerders te vinden, niet
alleen in Nederland, ook elders. De K.L.M.
heeft onlangs ongeveer 3700 Nederlandse
adspirant-piloten aan een keuring onder
worpen. Zeven en twintig werden er uit
gehaald, die misschien goede piloten kun
nen worden. De gevolgen van de oorlog en
bezetting zijn we nog niet te boven. Men
kent ook onder de jeugd een „goed oogst
jaar". Zij toont verschillen wanneer men
haar jaar voor jaar vergelijkt.
„Beschouw de toerist niet alleen
als uitwisselingsobject"
In tegenwoordigheid van gedelegeerden
van toeristenbonden en automobilistische
organisaties uit vele landen van Europa, uit
Amerika en Australië is te Scheveningen
de algemene vergadering van de „Alliance
Internationale de Tourisme" door de mi
nister van Verkeer en Waterstaat, mr. D.
G. W. Spitzen geopend.
De voorzitter van de A.I.T. de heer M.
A. Lachenal uit Zwitserland, dankte de mi
nister voor de belangstelling van de Ne
derlandse regering. Hij gewaagde van de
noodzakelijkheid te vechten tegen de na
oorlogse lusteloosheid en tegen de reeks
van beperkingen, die het internationale
toerisme nog bemoeilijken.
De laatste tijd krijgt het toerisme wel
zeer sterk een economische betekenis. De
toerist is een uitwisselingsobject tussen
diverse landen geworden. De voorzitter
waarschuwde er voor, niet te ver te gaan
op deze weg en het toerisme niet alleen te
beoordelen naar het geld, dat het opbrengt,
maar ook naar de morele winst en de schat
van gezondheid, die het voor zijn beoefe
naren betekent.
UITSCHAKELING VAN VAKGROEP
LANDBOUW AMBACHT EN?
In Utrecht heeft de Federatie van Ver
enigingen van Loonbedrijven in de Land
en Tuinbouw een algemene vergadering
gehouden.
Ter sprake kwam het plan tot onver
wijld buiten werkstelling van de Vakgroep
Landbouwambacht'en. In het jaarverslag
werd geconstateerd dat de tegenstelling
tussen de vakgroep en de vrije organisa
ties zeer groot is.
De secretaris van de federatie, de heer
J. L. Hamel, legde er de nadruk op, dat
over opheffing van de vakgx-oep geen be
sluit kan worden genomen, Een beslissing
over opheffing ligt alleen bij de overheid.
Nu echter de staatssecretaris voor Eco
nomische Zaken, mr. W. C. L. van der
Grinten onlangs in de Tweede Kamer
verklaard heeft dat bedrijfsgenoten van
hun vakgroep verlost kunnen borden door
een besluit van het vakgroepbestuur de
werkzaamheden stil te leggen, hebben de
besturen van de vrije organisaties zich tot
het vakbondbestuur gewend met het ver
zoek een dei-gelijke stillegging onverwijld
te bevordèren. De algemene vergadering
was van mening dat uitschakeling van de
vakgroep gewenst wordt. Deze mening is
in een bij acclamatie aangenomen motie
vastgelegd.
RECHTBANK
Een karretje op
de zandweg reed
Dat de leus „Geen alcohol bij snelver
keer" ook gelden kan voor het langzamer
vei'voermiddel, dat een paard en wagen
vormen, werd ongetwijfeld van de winter
bewezen, toen een koopman uit Hoofddorp
en een slager uit Haarlem in zeer kenne
lijke staat met een dog-cart door de Van
Oosten de Bruynstraat stöVen. De voerman
lag voigens de beschrijving in de dagvaar
ding „Machteloos achterover in de wagen
met het gelaat gewend in tegengestelde
lijn aan de rij-richting". De slager had
daarbij het paard luide aangevuurd ten
einde het tot groter snelheid aan te zet
ten, en zo besloot de dagvaarding met
juridische afschüw van overdrijving de
verdachten hadden bij dat alles niet de
nodige „omzichtigheid" in aanmerking ge
nomen. Dit klemde des temeer daar zij
bijna de tram op de Leidsevaart geramd
hadden.
Voor dit feit had de kantonrechter hen
zes dagen hechtenis opgelegd, maar zij
vonden dat wat veel, en derhalve werd
deze Wild-Wést-voorstelling hedenochtend
voor de arrondissélnents-rechtbank gepro
longeerd.
Aanmerkelijk kleuriger waren de ver
klaringen van de twee agènfèn, die de orde
hadden hersteld. Volgens hen had dé slager
het paard met de zweep getroffen en luide
„Vort, Vort" geroflfpen teneinde de politie
uit handen te blij'ven. Deze had het al
moeilijk genoeg w*tit een juichende massa
van zeker hoïiderd fietsers vergezelde de
wilde rit en er volgden nog grote groepen
voetgangers die er hijgend achteraan ren
den, om vooral niets van het schouwspel
te missen.
Enige sensatie verwekte de koopman,
dié de dogcart „bestuurde", door de wijze
van voortbewegen van zijn draver te be
stempelen als: „Hij huppelde een beetje".
Deze verklaring werd door zijn mede-ver
dachte onderschreven, die om precies te
zijn de rendraf omschreef als „drentelen".
Ten bewijze van de onmogelijkheid om er
werkelijk hard mee te rijden, voerde de
koopman aan dat zijn rossinant reeds
twintig jaren telde. Overigens herinnerde
hij er zich niet veel meer van en dat is
niet' te verwonderen, want toen de sterke
arm van de politie hem na zijn arrestatie
een ogenblik losliet, viel hij ruggelings ter
aarde met de benen omhoog, aldus ver
klaarde de agent.
De officier van justitie, mr. G. W. F. van
der Valk Bouman, werd door deze geschie
denis herinnerd aan het bekende lied ..Een'
karretje op de zandweg reed". Deze es
capade vond hij echter veel ernstiger en
hij eiste drie weken hechtenis.
Uitspraak over veertien dagen.
OM DE QUARLES GOLFBEKER. Don
derdag is op de banen van de Kennemer
Golfclub een wedstrijd gehouden om de
Quarlesbeker. Winnaar werd jhr. W. A. L.
Mock, die in de ochtendronde een netto
score van 63 maakte en in de middagronde
één van 70.
Klacht bij de Justitie
over valse van Goghs
Jhr. W. J. H. B. Sandberg, directeur der
gemeente-musea te Amsterdam,' heeft een
klacht ingediend bij de officier van justitie
over het grote aantal'Van Gogh-vervalsin-
gen, welke thans in omloop zijn.
Jhr. Sandbei'g's naaste- medewei-ker, de
heer H. L. C. Jaffé, conservator der ge
meente, heeft medegedeeld dat ongeveer
een jaar geleden voor het eerst een vals
zelfpoi-tret van Van Gogh werd ontdekt,
dat door de in Parijs wonende Nederlandse
schilder Eekman naar Nederland werd ge
bracht en door de heren J. Baert de la
Faille en H. P. Bremmer, auteurs van het
bekende boek over Van Gogh, als echt
werd gekwalificeerd.
Het zelfportret was samengesteld uit drie
fragmenten van Van Gogh-doeken: een
hoed, een kop en eèn jas. Deze zijn nage
schilderd en als een legkaart aan elkaar
gepast. De samenvoeging is duidelijk te
constateren.
Ook de handtekening „Vincente" is niet
authentiek volgens de expertise van de
grapholoog M. M. van Dantzig.
Een tweede vals zelfportret is voor hon
derdduizend dollar naar Amerika ver
kocht na expertise van de heer Baert de
la Faille.
Sedert dien zijn volgens de heer Jaffé
enige honderden valse Van Goghs aange
boden, voornamelijk in het buitenland.
Jhr. Sandberg en de heer Jaffé kregen
wekelijks een a twee valse Van Gogh-schil-
derijen of tekeningen onder ogen. Vele
hiei-van waren gesigneerd met de naam
„Vincente". Van de te koop aangeboden
doeken is de hei-komst onbekend.
Jhr. Sandberg heeft nu een klacht bij de
justitie ingediend om een einde te maken
aan het feit dat de naam van een beroemd
Nederlands kunstenaar wordt misbruikt
voor vervalst en niinderwaai-dig werk.
De Officier van Justitie, mr. B. Kist, zal
deze klacht behandelen. Hij is zelf een
groot kunstkenner en verzamelaar, Mr.
Kist heeft verklaard dat door de tegen
strijdige expertises de zaak juridisch niet
eenvoudig is. Bovendien is de mogelijkheid
groot dat de vervalsing in het buitenland
geschiedt, met name in Parijs, waar de
eerste valse doeken vandaan kwamen. Het
zal een' uitgebreid en moeilijk internatio
naal recherchewerk worden om de bron te
vinden.
Mr. Kist zeide dat het Stedelijk Museum
te Amsterdam op het ogenblik naast de
unieke verzameling echte Van Goghs thans
ook een uitgebreide collectie vervalste Van
Goghs bezit.
Volgens de heer Jaffé moet er ergens een
„Van Gogh-fabriek" bezig zijn de goede
naam van de grote Nedei-landse schilder
in het buitenland in discrediet te brengen.
De moeilijkheden
van „Nordkaperen"
Naar aanleiding van de mededelingen
van de heer Ambech, de schipper van het
Deense jacht „Nordkaperen" dat op het
ogenblik wegens financiële moeilijkheden
in het Spaarne „aan de ketting" ligt, ver
klaart de heer Kuiten, sty urm an van het
palingbunschip dat „Nordkaperen"
zwaar weer Delfzijl binnenbracht, dat het
sleeploon (hetwelk volgens Ambech 1200
en volgens Kuiten 1060 gulden bedroeg)
volstrekt niet te hoog-zou zijn geweest.
Zijn schip was namelijk op weg naar Lon
den en moest om „Nordkaperen" te helpen
speciaal naar Delfzijl terugvaren; waardoor
het een dag vei-spèelde. Voorts zou hef sle
pen geen vier maar zeven uur" in besla:
hebben genomen en zou men met het
sleeploon niet uitgekomen zijn. De heer
Kuiten voegt daaraan toe, dat het schip
inderdaad in moeilijkheden verkeerde, te
meer daar volgens hem de Denen op het
gebied van zee-zeilen volslagen leken zijn.
De heer Kuiten vei-klaarde met grote
stelligheid dat Ambech wel degelijk wist,
hoeveel het sleeploon bedroeg, alvorens hij
geheel vrijwillig tekende en dat hij er vol
komen accoord mee ging. Zo was alles aan
vankelijk in pais en vree geregeld en zou
het geld in Deense Kronen in Kopenhagen
uitbetaald worden.
De schipper van het 'palingbunschip be
gaf zich kort daarop naar het aangegeven
adres in Kopenhagen, maar zou daar nul
op het request gekregen hebben. Hij zou
voorts zeer ongunstige inlichtingen over
Ambech hebben gekregen, volgens welke
deze financieel onbetrouwbaar zou zijn en
bovendien politiek delinquent zou zijn ge
weest. Hij vex-nam dat politie en douane in
Denemarken nog steeds nasporingen om
trent Ambech zouden verlichten en dat
hij in zijn eigen land nog tal van schuld
eisers zou hebben.
Aangezien de Hollanders om al deze re
denen vreesden dat zij hun geld niet zou
den krijgen, hebben zij indertijd in Am
sterdam beslag op „Nordkaperen" laten
leggen. De schuld- van het sleeploon is in
middels aangezuiverd.
De heer Kuiten gaf onmiddellijk toe
dat het hem nog niet zonder meer duidelijk
is, hoe deze inlichtingen te rijmen zijn met
het feit, dat Ambech dezer winter enige
malen volkomen legaal naar Denemarken
is gereisd en dat indertijd de opvarenden,
met een uitvoervergunning voor hun schip
nog wel, Denemarken konden verlaten. Het
sleeploon van duizend gulden voor de reis
Delfzijl-Amsterdam, een sleep die overi
gens door een andere firma is verricht,
achtte ook hij aan de hoge kant.
Overheid bevordert „laag
bouw" van boerderijen
De overheid zal bevorderen dat bij het
bouwen van boerderijen zoveel mogelijk
„laagbouw" wordt toegepast. Dit hout in,
dat de opslagruimte voor hooi geheel los
van de stallen komt. waardoor het brand
gevaar sterk vermindert en waardoor te
vens aanzienlijk op de bouwkosten bezui
nigd kan woi-den. De zoldex'ing boven de
stallen kan hierdoor vervallen en de koeien
komen dan dadelijk onder de kap te staan,
waardoor de gebouwen veel lager gebouwd
kunnen worden.
Ieder jaar branden in ons land ongeveer
200 boerderijen af. Er kunnen slechts 60
per jaar herbouwd worden.
Op een boerderij, die „ouderwets" ge
bouwd ongeveer 90.000 kost, kan door
„laagbouw" 20 procent bespaard worden.
Van 1 Januari 1950 af kunnen de boe
ren, die in aanmerking komen voor de
wederopbouw van hun door oorlogsgeweld
verwoeste boerderij, zelf aanbesteden.
Voorlopig betaalt het rijk 75 procent van
de kosten.
Na de bevrijding werden in totaal 8000
boerderijen geregistreerd, die vernield
waren door oorlogsgeweld. Hiervan zijn er
thans 2000 aanbesteed en 1500 klaai\ Het
huidige tempo van de wederopbouw is
ongeveer 600 boerderijen per jaar, afge
zien van de 60 „brandgevallen".
Bloembollencultuur
en de zetel
In de vergadering van het hoofdbestuur
van de Algemene Vei-eniging voor Bloem
bollencultuur is, blijkens het verslag in
het Weekblad der vex-eniging, verslag uit
gebracht door een deputatie, die met het
gemeentebestuur van Haarlem onderhan
deld heeft over bijzonderheden van het
aanbod tex-zake van de kwestie van het
eigen gebouw. Daaruit blijkt nauwkeurig
welke positie de vereniging in zal nemen,
als zij een bepaalde der vier aanbiedingen
zou aanvaarden. Om nu te weten, welke
consequenties vastzitten aan een even
tueel" plan, om het bestaande gebouw te
verbouwen en tevens binnen Haarlem het
proeftuinvraagstuk op te lossen, wordt een
commissie benoemd, die met een architect
de vex'bouwingsplannen met kostenbei-e-
kening zal opmaken en aan het hoofdbe
stuur voorleggen.
Bus gekanteld
Hedenmorgen tegen tien uur moest een
autobus van de N.Z.H.V.M., die op weg
was naar Noordwijk, op de Margrieten
laan in Vogelenzang uitwijken voor een
uit de tegenovergestelde richting komende
bus. Zij kwam daarbij in een zachte berm,
kantelde vervolgens langzaam en bleef aan
de rand van een sloot op haar flank liggen.
De passagiers konden aan de achterzijde
uit de wagen klimmen. Een dame werd
licht gewond.
„Maasoord"
De Psychiati-ische Inrichting „Maasoord"
der Gemeente Rotterdam te Poortugaal zal
in Augustus haar 40-jarig bestaan vieren.
In de loop der jaren is de inrichting regel
matig uitgebreid, zodat het geheel thans
een complex van 60 h.a. beslaat.
Gelegen aan de Oude Maas, in het pol
derlandschap van één der Zuidhollandse
eilanden, is „Maasoord" met zijn rijke aan
plant aan bomen en heesters een sieraad
voor de omgeving.
De inrichting is gebouwd volgens het
paviljoenssteem; een 17-tal paviljoens
staat ter beschikking voor de verpleging
van ruim 1000 patiënten.
Gedurende enkele jaren na de oorlog
heeft de inrichting tengevolge van perso
neelsgebrek niet het aantal patiënten kun
nen opnemen, waartoe zij ruimte biedt.
Gelukkig is hierin nu enige verbetering
gekomen, doch het gewenste peil is nog
niet bereikt kunnen worden. Bij het vieren
van het 40-jarig jubileum hoopt de direc
tie echter weer in staat te zijn om alle be
schikbare plaatsen voor patiënten open te
stellen, waai'toe zij een beroep doet op de
jonge vrouwen om als verpleegster of an
derszins aan deze mooie taak haar mede
werking te gaan geven.
De verplicht- en vrijwillig-
verzekerden
Belangrijke cijfers
In een verslag van de commissaris belast
met het toezicht op de Ziekenfondsen over
de jaren 1946 en 1947 vinden wij belang
rijke cijfers.
Het aantal verzekerden
1 Januari 1948 waren in Nederland ver
plicht verzekex'd 4.161.866 personen en vrij
willig verzekerd 2.251.796, totaal dus
6.413.662.
Dat wil zeggen dat van alIe-lOQO Neder
landers er 660 verzekerd waren.
De cijfers over de provincie? lopen nogal
uiteen.
Per 1000 inwoners waren verzekerd:
Het Buiten Rooswijk te Veisen
„Alle eigendommen van
Haarlem als pand"
Wij hebben vx-oeger al een en ander mee
gedeeld over de buitenplaats „Rooswijk" te
Velsen, welke in 1654 werd gekocht door
Cornells Guldewagen, burgemeester van
Haarlem. De hofstede „Rooswijk" was toen
nog maar klein, namelijk 5 morgen. De heer
Guldewagen kocht er 't zelfde jaar al drie
morgen land bij, genaamd de „Kerkekroft",
bij van Kerkmeestei-en te Velsen.
In het oud archief van Velsen, samenge
steld door de heer P. N. van Doorninck,
indertijd burgemeester van Bennebroek,
wordt medegedeeld, dat de heer Gulde
wagen in 1659 „Rooswijk" wederom ver
grootte door aankoop van enige stukken
land. Maar het is mei'kwaardig in de oor
spronkelijke akten van overdracht te lezen,
dat de r-egeerders der stad Haarlem alle
eigendommen der stad garant stelden
tegenover schout en schepenen van Velsen.
Deze schout (Willem van Salen) en sche
penen (Willem Jervensz en Abram Huy-
bertsz) verklaren, dat op 8 September 1659
voor hen vex-scheen de heer Jacob Ben-
ningh, raad en secretaris der stad Haarlem,
die vertoonde procuratie te hebben van
burgemeesteren en regeerders der stad en
in die kwaliteit kwam overnemen in vrije
eigendom ten behoeve van de Ed.Heer Cor
nells Guldewagen, oud-burgemeester dei-
stad en thans afgevaardigde ter Staten
Generaal, een stuk geestland in de bannen
van Velsen en van Wijk aan Duin, groot
.1087 roeden, van nog een stuk land te Vel
sen, genaamd „de Belt" en van een derde
stuk land te Velsen, genaamd de „Bagijne
kroft". Voor deze admissie verbond de com
parant, uit ki-acht van zijn procuratie „alle
de goederen der voorsz. stadt Haex-lem.
geene ter werelt van dien uytgesondex-t,
deselve oncler de keuze van dien substi-
tueerende het bedwangh van alle regten
ende vigueur sonder fraude dertig oir-
konden". De tweede helft van deze zin be
tekent dat de keur, de voorrechten van al
die garante goederen, in de plaats ti-arien
van de toen vigex-ende x-echten en wetten.
Nu met alle eigendommen van de stad
Haarlem als gax-antie konden schout en
schepenen van Velsen die stukken land ook
wel overdragen.
In onze tijd zou een gemeentex-aad dat
voor een oud-bui-gemeester zeker niet doen,
zelfs niet voor een burgervader in functie.
Maar in die tijcl ging het wat anders toe.
Een oud-burgemeester kon weer regerend
burgemeester worden en de heer Gulde
wagen was als afgevaardigde van Haarlem
naar do Staten Generaal een zeer belang
rijk man. Wij zagen ook een akte, waarin
vermeld worclt de koop van een huis en erf
door een schout van Velsen en waarbij deze
alle eigendommen van de dorpe Velsen als
garantie stelt.
In de akte wordt vermeld, dat de stuk
ken land alle nabij of aan de Kleine Hout
weg gelegen waren, dus bij Rooswijk. Ook
de buren worden vermeld, daarbij is ook
mr. Dammas Guldewagen, vermoedelijk
een broer van de eigenaar van „Rooswijk"
en de advocaat Brugman. Mr. van Door
ninck noemt ook de erfgenamen van mr.
Laurens Back, maar hier heeft hij niet goed
verplicht
vrijwillig
totaal
Groningen
455
182
637
Friesland
388
138
526
Di-ente
408
173
581
Overysel
469
241
710
Gelderland
415
223
638
Utrecht
412
219
631
Noordholland
432
296
728
Zuidholland
452
270
722
Zeeland
421
190
611
Noord-Brabant
465
191
656
Limburg
295
172
467
In Noordholland zijn in verhouding de
meeste inwoners verzekerd (verplicht en
vrijwillig) namelijk op elke 1000: 728.
Daartegenover staan er slechts 467 in Lim
burg. Het gemiddelde voor het rijk is 660.
Het percentage der verplicht verzeker
den steeg in Noordholland van 37 in 1945
tot 43 in 1947. Daarentegen daalde in dat
tijdvak het percentage der vx-ijwillig ver
zekerden van 34 tot 30. Blijkbaar gingen
vele vrijwillig verzekerden over naar de
groep verplicht-verzekerden.
In Noordholland waren rechtstreeks ver
plicht verzekerd 260.583 mannen en 98.698
vrouwen. Indirect waren verzekerd
159.986 echtgenoten, 5.665 behoeftige per
sonen en 213.724 kinderen.
Onder de vrijwillige verzekering vielen
in Noordholland 344.473 personen die de
normale premie betaalden en 15.903 die de
verhoogde premie moesten betalen. Pre-
mievrij waren 144.019 personen vex-zekerd.
De uitkeringen
De voorzieningen aan vei-plicht verze
kerden bedroegen in 1946 in ons gehele
land 71.264.208.
Voor Noordholland was dit cijfer
12.324.730, waaronder de volgende pos
ten zijn: huisartsenhulp 2.942.253, ge
nees- en verbandmiddelen 2.527.462, spe
cialistische hulp 1.512.669, verloskundige
hulp 336.467, tandheelkundige hulp
501.647, ziekenhuisverpleging ƒ2.567.186.
Voor de vxijwillig-verzekerden beliepen
de uitkeringen in het rijk 28.491.825.
Daartegenover stonden 26.676.051 ont
vangsten, zodat er een nadelig saldo was
van 1.815.774. Voor Noordholland was
het nadelig saldo 366.516.
In Noordholland beliepen de lasten
7.566.942, waaronder 1.785.037 voor
buisartsenhulp, 1.943.914 voor genees-
en verbandmiddelen, 804.692 aan specia
listische hulp, 252.390 aan tandheelkun
dige hulp, 154.908 aan verloskundige hulp
en 1.386.452 aan ziekenhuisverpleging.
Het is bekend dat thans de pi-emie voor
de vrijwillig-verzekerden verhoogd is.
Over 1946 waren de verstrekkingen aan
verplicht- en vx-ijwilligverzeker'dën nog al
uiteenlopend.
Enkele posten vermelden wij, berekend
per vei-zekerde:
verpl vrij w
Huisartsenhulp 4.70 3.25
Genees- en verbandmiddelen 4.04 f 3.54
Specialisten 2.42 1.46
Tandheelkundige hulp 0.80 0.46
Verloskundige hulp 0.54 0.28
Ziekenhuisvex-pleging 4.10 2.52
Het aantal verpleegdagen in de zieken
huizen liep sterk uiteen. Voor de verplicht
verzekerden was het aantal verpleegdagen
per 1000 verzekerden in Groningen 559.
Friesland 642, Drente 641, Overijsel 638,
Gelderland 977, Utrecht 685, Noordholland
770, Zuidholland 764, Zeeland 656, Noord-
Brabant 870 en Limburg 1046.
gelezen, want er staat Baeck en met deze
is bedoeld de vroegei-e bewoner van het
landgoed „Scheybeeck" Laurens Baeck, bij
wie Vondel meermalen op bezoek kwam.
Ook wordt de „Schoubeeck"' enige malen
als grens genoemd en hiermede is vermoe
delijk wel „Scheybeeck" bedoeld.
Dat de procuratie van dc heer Benningh
nodig was, moge hieruit blijken, dat hij op
8 September 1659 voor schout en schepenen
van Velsen verscheen en dat de akte, waar
in de overdracht bevestigd wordt, ge
tekend is 25 Maart 1660. De schout, Sijmon
Jansz. Sij en schepenen, Symon Dammasz.
Prins en Pieter Boschman van Wijk aan
Duin, bevestigen 5 April 1660 de ovei-dracht
van het in hun bannej gelegen gedeelte.
De erfgenamen van Cornelis Guldewagen
hebben „Rooswijk" in 1687 verkocht aan
Adriaan Heex-en. Een prachtige bezitting
heeft mr. Reynier Bauwcns ervan gemaakt,
die het in 1735 kocht. Hij was bewindheb
ber der O. Ind. compagnie en heeft het
kasteel laten bouwen, dat in de laatste
wereldoorlog is afgebrand. In 't begin dezer
eeuw woonde er de Haax'lemse rechter mr.
M. G. J. del Court van Krimpen.
Staatsmijn Emma krijgt een
nieuw ventilatorensysteem
Op eex-ste Pinksterdag zal het ventilatie
systeem van de Staatsmijn Emma ingrij
pende veranderingen ondergaan. Op die
dag wordt namelijk een nieuw ventila
torengebouw in bedrijf genomen, terwijl
dan tevens een nieuwe schacht wordt in
geschakeld als Lichtschacht.
Nadat op eerste Pinksterdag de bestaande
ventilatoren zijn stopgezet, zullen twintig
groepen arbeiders zeventig nieuwe lucht-
deuren sluiten in de mijn en een aantal
oude deuren openen. Deze werkzaamheden
zullen ongeveer een half uur duren. Daar
na kunnen de nieuwe ventilatoren begin
nen te draaien. Voor het controleren van
het nieuwe systeem heeft men dan nog
tijd tot Dinsdag na_Pinksteren, als de eerste
schacht naar benéden gaat. De nieuwe
ventilatoren zullen per minuut 18.000 m3
lucht vex-werken, dit is 4.000 m3 meer dan
thans.
De voornaamste reden, waarom dit nieu
we systeem wordt ingevoerd, is wel, dat de
kolenafdelingen steeds meer lucht vx-agen,
naarmate de mijn dieper wordt. Hoe dieper
men delft, hoe meer mijngas vrij komt.
Volgens het mijnreglement mag cle lucht
in de mijn niet meer dan anderhalf pro
cent van dit gas bevatten. De bestaande
ventilatoren kunnen echter niet zoveel
lucht verwerken, dat men steeds onder dat
percentage zou kunnen blijven.
Ook is een vergi-oting van de luchtom-
zet noodzakelijk omdat, naarmate het
ondex-grondse bedrijf wordt uitgebreid, er
meer lucht nodig is om elke afdeling van
verse lucht te voorzien. Het is niet ge
wenst, dat een bepaalde afdeling lucht
krijgt, welke reeds een andere afdeling is
gepasseerd. Tegenwoordig is in de Staats
mijn Emma gemiddeld duizend m3 lucht
per minuut en per afdeling nodig. Een
derde reden, die de nieuwe ventilatoren
noodzakelijk maakt, is dat de luchtwegen
langer zijn geworden, vooral door de uit-
bx-eiding van de Emma in de richting van
Staatsmijn Maurits.
Heden overleed, zacht en
kalm, geheel onverwachts
mijn geliefde vrouw, onze
zoi'gzame moeder, be
huwd- en grootmoeder
APLONIA HES-BAKKER
in de ouderdom van 71
jaar.
G. Hes
R. J. Hes
A. C. Hes-Bosman
G. Hes
M. C. J. Hes-Huïjbers
en kleinkinderen.
IJmuiden-Oost, 26 Mei '49
De Weex-dstraat 28.
De teraardebestelling zal
plaats vinden Maandag 30
Mei a.s, des namiddags
om 2.30 uur op de Wes
terbegraafplaats te IJmui-
den. Vertrek Antonius
Ziekenhuis 2.15 uur.
EXAMENOPLEIDING
C. DENIJS en L. DENIJS
Frans M.O.
leraren Duits M.O.
Engels M.O.
Opl. Practijkexamen, spreek
vaardigheid. hoofdcorr.,
akten L.O. en M.O.
VELE GESLAAGDEN!
Zaancnlaan 114 Tel. 23907
IJSVENTER met ventver
gunning gevraagd door G. de
Nijs, IJsfabr. de Noordpool,
Beverwijk.
Gevraagd: een MEISJE voor
de morgenuren v. 9-12.30 u.
B. Rambonnetlaan 49.
Mevr. Verbeek, Hoofdstraat
46, Santpoort (Dorp) vraagt
een NETTE WERKSTER v.
Vrijdags.
Te hum- gevraagd omg. Oos-
terduinplein-Kennemerlaan
2 MIDDELGROTE KAMERS
m. pension en enig kleeron-
derhoud. Brieven Hof dij k-
laan 82. Tel. 5620 (17-18 u.)
Piet de Groot liet 3 Mei zijn
BR. TWEEDJAS hangen bij
het station Velsen. Gaarne t.
b. terugbez. Havenkade 37.
IJr^uiden.
WONINGRUIL. Vrij bene
denhuis kam. keuken. 2 sl.k.
gi\ plaats f 3.65 huur-, voor
grotere woning. Adx-es bur.
van dit blad.
Te koop: KANO 1 pers. f 50,
h.ei-en rij wiel f 50. damesrijw.
a. n. f 85. Stationsweg 107,
Velsen.
Te koop: z. g. a. n. lage br.
JONGENSSCHOENEN (we
gens £e klein) m. 36. Dirk
Hartoghstr. 13 II.
Ce koop: z. g. a. n. Engels
1AMESRIJWIEL. Adres te
ern. bur. v. d. blad.
""e koop: KOLFNFORNUIS
impekap en crapaud f 15
er "stuk. Wijk aan Zeeërweg
26, IJmuiden-O. I
fE KOOP: boekenkast, eta-
agemateriaal. stalen toon-
lankvitrine, ventilator. Bu-
en. Cypressenstr. 17.
Pracht WILTON VLOER
KLEED en enige inboedel.
Bx-ieven L 243 bui*, v. d. blad
Zegnimmer datgpbeurt injjoiet
Want hieristrakzoateUziet
Onvarzekerd wat een strop
Udraait vooraldieSthadeop
Auto- en Motor-
verzekeringen
Ak
Assurantie Kantoren
Associatie
Fa. F. H. JANSSEN,
Tel. 19635.
Molenaerstraat 25, Haarlem
Bijk. Zeeweg 317, IJmuiden.
HERENHOEDEN
goed en vlug, desnoods In
één dag terug.
WORTMAN
BREE STRAAT 16»,
Beverwij k.
MAGNEETHUIS te Amster
dam levert
Stofzuigers
op termijnbet. 20 pet. voor
uitbetaling. restant in maan-
del. termijnen. Aanvragen
schrift. Vijzelgracht 13, Am
sterdam.
Schoonmaakartikelen:
Sponsen, Borstels, Bezems,
Boenders, enz.
Give me
five minutes
more
om m'n wasgoed te be
wonderen, dat RHEE
zo juist heeft thuisbe
zorgd. Het is elke keer
weer een lust, die keu
rige schone stapeltjes
in de linnenkast te
bei-gen. Enik be
hoef eigenlijk nooit
iets na te tellen, want
het woord „vermissin
gen" staat niet in het
woordenboek van
WASSERIJ
Blekersvaartweg 55,
Heemstede. Tel. 28201.
Bejaarde timmerman
en loodgieter gevraagd
Brieven onder no. 3347
HONDENBENODIGDHEDEN
Koopt U het voordeligst in- een speciaalzaak o.a.
manden, riemen, halsbanden, borstels, kammen,
rubber ballen cn kluiven, voer- en drinkbakken,
hondenbrood, blikken vlees, levertraan, kalk, worm
capsules, insectenpoeder, hondenzeep, enz.
Het adres voor trimmen en toiletteren van alle rassen
BRUGGENKAMP
Vclserdulnweg 197 t'o Zwembad Heerenduinen.
Tel, 4497
Te koop aangeboden omgeving Watertoren
4 WONINGEN OP GOEDE STAND
Huuropbrengst 1250,per jaar. Grond- en straatlasten
totaal respect, 62 en 1.48. Koopsom 20.000,
Nadex-e inlichtingen verstrekt H. Homburg, Kennemer-
laan 116, Telefoon 5129.
Voorts een met September vrijkomende woning aan de
Wilhelminakade voor 4500,
te bouwen als dubbel of vrijstaand huis in villapark te
Beverwijk a./d. weg naar Wijk aan Zee. Aanvang der
bouw binnen enkele maanden. Benodigd eigen kapitaal
10.000,Inlichtingen bij S. Veldkamp, v. Dortstraat 90,
Haarlem. Telefoon 16373.
