Optimistisch jaarverslag van het
Rpdriifschap Sierteeltproducten
StfftN - bedrag van
^tnio!T*en Fr J voor
zwart
In Diever speelt men „Peer Gynt"
Openluchttheater in de Drentse bossen
Het kraamkloppertje
pol
,1lietM
2 Juni 1949
IJnmider Courant
ibollenvak in 1948
da«en uitgekomen jaar-
Het dezer da^ het Bedrijfschap
rtp:'3goVe d.irten geeft een dui-
VSaerieeltpr°du ZOwel van
deresultaten der
ce stuaüe-_ het Bloembollenvak.
bedrijven w
alle moeilijkheden en
het Bloem-
l»™ 'S jaar geweest, met dui-
S»»k«»80fjher rtd- Dat kwam
!£iefj tot uiting in de toeneming
«U£'s,erS„lïnexport. Werd in 1947
«»deb°2?95W70 kg. tot een bedrag
in 1948 steeg dit tot
1ST E'Sea De Verenigde Staten
t®®°SrSl9 2 mfflioen af, Scandinavië
juilUoen. geeft eveneens interes-
He' i^fovï de groepsgewijze ver-
1?'verschillende belanghebbenden,
delmg *r .„iollenkwekers telt het vak
f,no exporteurs, 250 binnenlandse
tegenover 5 ^qq verzenddetaillisten,
(«f'^ISollenveilingen en 155 im-
bloembollenkwekers zitten er
li oo kleine bedrijven. Het aan-
„jieer veleop n j Hectare bedraagt
btd"rf een gezamenlijke oppervlakte
ïïïi ta dus gemiddeld 21.89 Are.
vil 'i' IiLn'vormen tezamen 49.43 pet.
te» 5?ffil Wanneer men echter dit
V» Lpowt met dat van 1935, toen er
'S fis kleiner dan 1 ha waren,
,lilj tndrifl t van het totaal
te Sfam™jeen gemiddelde oppervlakte
""Mm komt men tot de conclusie
nn dnÈdieh belangrijk gesaneerd is,
e[ sl.n:vei. de wijze waarop dit is ge-
name onder de kleine kwekers
■iSKotfbèdrijven (boven de 5
1,! f in 1948 56, en deze vormden
tóf™ het'toatal. Ook hier is echter
f«rkc inkrimping van het aantal be-
S«n te bemerken, want volgens de
cni,ve het BVS bedroeg^ dit aantalen
Sgïoï" "hot volgend jaar was het
"^"van'de'bloembonenteelt klopt
Hel. ha, lidholland, in de klassieke
Dit blijkt uit een statis-
ijfSfOpbrengst der bedrijven waar-
bloembollenteelt wordt uitgeoefend.
ty de
ViTïcheidene
zich Oun. -T J
i'sampn fruit, groenten, enz. In Noord-
1 'waar toch ook veel bloembollen
bloembollenkwekers toch
bieden zich ook bezig met ^teeU van
teener
kSmil,
rde geteeld, wordt gemiddeld 19 pet.
11 bedrijf voor de teelt daarvan ge-
Sh- in Zuidholland echter is dit 44 pet.
^7. vjndt men de meeste zuivere bloem-
tSSen hebben ook plaats ge-
vjq m de rangen der exporteurs.
M aantal zaken met een omzet beneden
,S_ bedroeg in 1936/1937 nog 52.
tri slechts 28. Daarentegen is het aantal
met grotere omzet toegenomen.
I er in 1936/1937 slechts een tweetal
1 rjtn met een omzet van 5.000.000,tot
Pmilliöen, thans zijn er 19 die dit cijfer
[ito, en 14 met 'een omzet van 1 tot 4
rjlilóen gulden. Uiteraard dient men,
ca deze verschuiving zuiver te zien,
ingrijpende wijzigingen op monetair
{ied hierbij niet te vergeten. De ge-
nchlscijfers, waren ze verstrekt, zouden
Hellicht een duidelijker en betrouwbaarder
m geveru
De meerderheid der exporteurs zit echter
ie de groep met een omzet tussen de
ƒ10.000 - en 100.000,—. Slechts ruim
pet. van het totaal-aantal komt over
b! millioen.
Er heeft ook nog invoer plaats, voor
gelijk uit België. Het totaalbedrag
iaarvan is 1.162.000,
Een belangrijk jaar.
Het Jaarverslag acht het jaar 1948 van
pcot belang voor het bloembollenvak. Veel
narde wordt gehecht aan de inwerking-
nding van de „Voor-Unie" van de Bene-
hx. Teneinde na te gaan welke de gevol-
{tn van de Economische Unie voor de
Congres van de Internationale
Ziekenhuis-federatie
Tweehonderd gedelegeerden uit 16 lan-
te nemen deel aan het congres van de
h'ynationale ziekenhuisfederatie dat deze
'rek in Nederland wordt gehouden." De
Kiressisten hebben sinds Maandag in het
hisch Instituut te Amsterdam vergaderd
Kallen nu twee dagen in Groningen bij—
wikomen.
Hel congres werd geopend door de mi
eter van Sociale Zaken, mr. A. M. Joekes,
tif de president van het congres prof. René
toewenste, dat in een goede inter
zonale sfeer rijke vruchten het resultaat
fin dit congres mogen zijn.
Hetcongreswerk begon met een rede van
N L R. van Voorthuysen van het grote
-tkenhuis in Den Haag, die sprak over de
«ping en de taak van het ziekenhuis. Zij
tea? in het bijzonder de verhouding van
de verpleegster tot de patiënt, die van ver-
PlKgsler tot ziekenhuis en die van het
nekenhuis tot de gemeenschap, en wees
Woral op het belang van bedrijfskader-
«aining voor het verplegend personeel in
withuizen.
Des middags sprak dr. Hoelen, directeur
VffldeUi'sula-stichting in Wassenaar, over:
"F* roePin& het doel en de taak van de
ziekenhuizen". Speciaal zij, die geroepen
''Jit net ziekenhuis te leiden moeten zich
«van bewust zijn, dat de specialisten op
de gebieden slechts door gezamenlijk
«ken dit doei kunnen bereiken, zo be-
^kenhuispersoneel moet zo ge-
Xr "}.°8eHjk van samenstelling zijn,
n tegelijkertijd een organisch geheel
armen. De jonge assistenten mogen niet
jtelast worden met routinewerk, zodat
i)en geen tijd overblijft voor wet'en-
«PPelijk werk. Het spreekt vanzelf dat
Wrt'culiere ziekenhuizen zich wat dit
tafll h,s moeilÜk zullen kunnen
g»? 'ten opzichte van de openbare
^-muizen. Aangezien de academische
«^huizen zelfs nauwelijks in staat zijn,
^-•^entöi voldoende ervar'ing te geven.
- '4"oe een beroep op de particuliere
fadji
■ngen moeten worden gedaan.
ll w<
tv .""k van de eerste dag van het
-^chte congres vertoonde dr. El
te K» ,p' ^'recteur-geneesheer van
fouad I hospital in Alexandrië,
over ontwikkeling van
•--«nauiswezen in zijn land.
tuinbouw zullen zijn, werd een speciale
studiecommisise ingesteld, bijgestaan door
een sub-commisise voor de speciale sier
teelt-problemen. Het afsluiten van een han
delsverdrag met Bizónië wordt even
eens een verheugend feit genoemd, evenals
de toeneming van de expoil ondanks een
teruggang van 1.7 millioen in Zweden
tengevolge van de strenge contingentering
door dit land. De toekomst van de handel
op Zweden wordt dan ook niet zonder be
zorgdheid tegemoet gezien.
De dreiging van het aardappelaaltje in
Noordwijk en Katwijk leidde tot het uit
vaardigen van verordeningen ten aanzien
van de aardappelmoeheid.
Een bijzonder evenement was het vrij
geven van de hyacintenteelt. Merkwaardig
was hierop de reactie van het Vak, waar
zo dikwijls en zo luidruchtig de kreet om
bevrijding van de maatregelen had weer
klonken. De gezamenlijke hyacintenkwe
kers toch verzochten de Minister de maat
regelen opnieuw in te voeren.
Het verslag besluit met een overzicht
van de vooruitzichten in de voornaamste
exportlanden, waarbij in het algemeen de
optimistische toon overheerst.
Nederlands schaak
tiental gaat op reis
Het staat thans definitief vast, dat de
voorgenomen tournée van het Nederlands
schaaktiental doorgaat en wel van 27 Juni
tot 10 Juli. De reis gaat eerst naar Joego
slavië, waar op 29 en 30 Juni tegen het
vertegenwoordigend tiental van dat land
in Zagreb wordt gespeeld, vervolgens naar
Wenen, waar Oostenrijk op 3 en 4 Juli
wordt bestreden en tenslotte naar Praag,
waar Tsjechoslowakije op 7 en 8 Juli tegen
stander zal zijn.
Met dr. Euwe zijn opgesteld: Prins, Van
Scheltinga, Cortlever, Van den Berg, Kra
mer, Mühring, Henneberke, dr. Stumpers,
Vlagsma en ir. Van Steenis. In totaal maken
elf spelers de reis mee. Daaruit zal telkens
het tiental ter plaatse nader worden vast
gesteld. Het zal zeer belangwekkend zijn
te zien welke resultaten zullen kunnen
worden bereikt. Enig houvast hebben wij
aan de wedstrijd, die Nederland in 1946
tegen een Tsjechisch tiental speelde en ver
loor, maar onze ploeg verscheen toen niet
in de sterkste samenstelling en miste toen
de steun van dr. Euwe. Toch menen wij,
dat de Tsjechen en de Joegoslaven te sterk
voor ons zullen blijken te zijn. In de wed
strijd tegen Oostenrijk ligt zeker een kans,
want dit land is blijkens recente wedstrij
den tegen de andere twee aanzienlijk zwak
ker. De reis wordt gemaakt in een drietal
particuliere auto's, met als bestuurders de
heren Euwe, Van Steenis en Cortlever.
Staat vordert gelden terug
van Joodse hypotheken
Voor de afdeling rechtspraak van de
Raad voor het Rechtsherstel is thans
opnieuw gepleit over de terugvordering
door de Staat der Nederlanden van gelden
die door de „Landelijke Hypotheekbank'"
in 1944 zijn betaald voor cessies van hypo
theken op Joodse eigendommen aan andere
hypotheekbanken. De „Landelijke" was een
NSB-instelling, die met overheidsgeld werd
gefinancierd. Als „proefkonijn" gold hier
de vordering legen de Fries-Groningse
hypotheekbank voor wie mr. C. R. C.
Wyckerheld Bisdom optrad. De landsadvo
caat Jhr. mr. G. W. van der Does pleitte in
opdracht van de minister van financiën.
Zeer in het kort was de toedracht van
zaken als volgt: De Delflandse Hypotheek
bank werd eind 1943 omgezet in de „Lan
delijke Hypotheekbank" door toedoen van
bepaalde leidende figuren uit de NSB. Deze
bank beoogde het overnemen van hypothe
ken op Joodse eigendommen, waarvoor
staatscredieten werden verkregen.Vele
hypotheekbanken cedeerden dergelijke hy
potheken aan de „Landelijke" tegen 100 °!i
met uitsluiting van de uit de wet voort
vloeiende vrijwaringsplicht, waartoe een
speciale clausule in de overeenkomsten
werd opgenomen. De „Landelijke" nam
voor 24 millioen gulden aan hypotheken
op Joodse eigendommen over en betaalde
de cessies dus uit het van de overheid
verkregen crediet. Tot voor Dolle Dinsdag
heeft deze hypotheekbank voor 12 milli
oen aan pandbrieven op de beurs geplaatst
tegen een koers van IOI54 procent.
De Staat der Nederlanden, die naar het
inzicht van jhr. mr. Van der Does tijdens
de bezetting onder „Verwaltung" stond en
thans voor de strop met de „Landelijke"
zit, vordert van de Fries-Groningse en
andere hypotheekbanken de eertijds voor
de cessies ontvangen gelden terug. Zij voert
aan, dat de directies der banken zeer wel
geweten hebben, dat de oorlog verkeerd
voor de Duitsers zou aflopen en dat zij
daarom getrach't hebben de voor hen en
hun aandeelhouders nadelige Joodse hypo
theken op de staatskas af te schuiven. Om
zich zo veilig mogelijk te stellen hebben zij
de bijzondere clausule, die in het normale
rechtsverkeer volgens mr. Van der Does
zeer ongewoon is, in de contracten doen
opnémen.
De Fries-Groningse voert daartegen bij
monde van mr. Wyckerheld Bisdom aan,
dat men in 1944 niet heeft kunnen voorzien,
dat verliezen van de „Landelijke" noodza
kelijkerwijze blijvend ten laste van de staat
zouden komen. Men rekende erop, dat de
pandbrieven zouden worden gekocht door
NSB-ers, Duitsers en bunkerbouwers, voor-
beleggingsmarkt door de bestaande stop-
al ook omdat de geldmarkt ruim was en de
koersen onaantrekkelijk. De directies van
de hypotheekbanken wisten niet en konden
destijds ook niet weten, dat de stroppen
blijvend voor rekening van de staat zouden
komen. Indien de oorlog langer had ge
duurd, dan zou haars inziens de uitgifte der
pandbrieven van de „Landelijke" geheel
gelukt zijn. Men wijst er op, dat de plaat
singsmogelijkheden der pandbrieven na de
landing in Normandië niet noemenswaard
verminderden, doch dat de uitgifte vrij
regelmatig doorging. Eerst de doorstoot
naar Arnhem en het daarop volgende uit
eenvallen van het Duitse bestuur en het
maatschappelijke leven hebben aan de
verdere uitvoering van de emissie een einde
gemaakt.
De staat stelt, dat hij uiteindelijk door
de cessies aan de „Landelijke" benadeeld
is en gelden terugvordert omdat men heeft
kunnen weten, dat hij benadeeld zou wor
den. Anderzijds wordt aangevoerd, dat men
zich geen verwijten over zijn gedragslijn
behoeft te maken, omdat deze destijds door
alle terzake kundigen juist geoordeeld
werd.
De raad voor het rechtsherstel zal op een
nader te bepalen tijdstip uitspraak doen.
Toezicht op kinderpensions
in Zandvoort
Waarom dit noodzakelijk is
Zandvoort heeft vele kinderpensions. In
het algemeen zijn dit nuttige instellingen
omdat kinderen aan zee veel gezondheid
opdoen. Maar toch is er voor het gemeen
tebestuur aanleiding geweest om een
breed opgezette controle in het leven te
roepen met de bedoeling slechte toestan
den te weren en minder goede te verbete
ren.
Er mogen geen kinderpensions zonder
vergunning van het gemeentebestuur ge
ëxploiteerd worden. Tehuizen die door
een vereniging of instelling geëxploiteerd
worden (het kinderhuis „Groot Kijkduin"
en het tehuis van de Amsterdamse vacan-
tiekolonie) vallen buiten die regeling, om
dat verwacht wordt dat de personen die in
de besturen zitting hebben wel zullen zor
gen dat op die tehuizen niets is aan te
merken.
De particuliere kinderpensions zijn op
gezet om winst te maken. Dit is in het
verleden aanleiding geworden dat in som
mige inrichtingen te veel kinderen waren
opgenomen. Zelfs is geconstateerd dat er
kinderen op een tweede étage sliepen, ter
wijl er onvoldoende voorzorgen waren ge
nomen tegen brandgevaar.
Er wordt nu geen vergunning gegeven
als het perceel niet aan de eisen voldoet.
Bovendien zijn allerlei bepalingen ge
maakt betreffende de hygiëne, de gezond
heid en de bekwaamheid van leiders en
personeel en bovendien is vastgesteld
hoeveel kinderen er mogen worden opge
nomen. De kinderpensions zijn in twee
groepen verdeeld, namelijk onder en bo
ven de 12 jaar.
Elke 14 dagen wordep de kinderpen
sions gecontroleerd, in het drukke zomer
seizoen komt de sociale werkster, die bij
de kinderpolitie is ingedeeld, zelfs vaker.
De controle heeft reeds een goede uit
werking gehad. Een pension dat niet aan
de eisen voldeed is opgeheven en in vele
andere pensions zijn de inrichting en de
verzorging veel verbeterd.
Er is evenwel, naar de korpschef van
politie mededeelt, aanleiding om ieder die
een kind in een kinderpension wil plaatsen
aan te raden te onderzoeken of voor het
betrokken pension een vergunning is af
gegeven. Blijkt dit niet het geval een
enkele keer wordt getracht de bepalingen
te ontduiken dan is het gewenst dat de
politie daarmee in kennis gesteld wordt,
want daardoor wordt dan voorkomen dat
andere kinderen het slachtoffer zouden
worden. Maar al heeft een kinderpension
een vergunning dan is het toch gewenst
dat de ouders zich overtuigen waar hun
kind komt te slapen en waar het zal eten
en spelen, alsook hoe de verzorging is.
Er kunnen, niettegenstaande de controle
der gemeente, nog redenen zijn, waardoor
het betreffende tehuis geen ideaal vacan-
tie-oord voor het betrokken kind kan zijn.
Zandvoort wil gaarne de vestigings
plaats voor verscheidene kinderpensions
zijn, maar zo deelde de korpschef ons
mede het belang der gemeente eist, dat
die dan ook aan alle eisen voldoen. In
deze kunnen ouders' de politie helpen om
het peil der pensions op te voeren. Natuur
lijk zal steeds de pensionprijs een belang
rijke factor zijn, want ieder kan begrijpen
dat slechts een behoorlijke verzorging ge-
eist kan worden als daarvoor een rede
lijke veigoeding betaald wordt.
Eisler in Praag aangekomen
Gerhard Eisler, de Amerikaanse com
munist, wiens uitlevering aan de Verenigde
Staten door de Londense magistraat ge
weigerd is, is thans per Tsjechisch vlieg
tuig in Praag aangekomen.
Eisler, die op de passagierslijst als een
statenloze werd beschreven, werd op het
Praagse vliegveld door Tsjechische func
tionarissen verwelkomd. Hij werd ontvan
gen met het gebruikelijke ceremonieel
voor belangrijke bezoekers, doch er waren
geen hoge communistische leiders aanwe
zig.
Eisler zeide, dat hij niet per schip had
durven reizen, omdat de Britse bescher
ming niet verder dan de territoriale wate
ren reikte. Hij was met een Tsjechoslo-
waaks vliegtuig gegaan uit vrees, dat vlieg
tuigen van andere nationaliteit in de Ame
rikaanse zóne van Duitsland zouden lan
den.
Eisler zal korte tijd te Praag blijven
alvorens zich naar Leipzig te begeven, om
zijn professoraat in sociale wetenschappen
te aanvaarden.
Bij zijn aankomst prees Eisler de Britse
rechter die hem in vrijheid had doen stel
len. „In Amerika zou ik geen rechter ge
vonden hebben die mij eerlijk en onpar
tijdig zou hebben berecht", zo zeide hij.
VISSERSSCHÊPEN
Binnen 31 Mei:
IJM 196 Hercules, rederij VEM, met vis,
vertrokken 18 Mei.
Naar zee 31 Mei: IJM 25 Flamingo: IJM 49
Petten: IJM 24 Vios I; IJM 34 Alan Water.
Enquête regeringsbeleid
1940-1945
Het Staatsdrukkerij- en Uitgeverijbedrijf
heeft een folder rondgezonden, waarin de
verschijning wordt aangekondigd van het
tweede deel van het rapport der Parle
mentaire Enquêtecommissie over het re
geringsbeleid- 1940^-1945. Zaterdag zal dit
tweede deel het licht zien
Ook dit tweede deel beslaat uit twee
boekdelen, die de resultaten bevatten van
het onderzoek naar de neutraliteitspolitiek
der regering, het vertrek van de regering
en de eerste maanden in Londen.
Het gedeelte, dat de neutraliteitspolitiek
behandelt, geeft, naar de folder mede
deelt een overzicht van het Nederlandse
staatsbeleid te dien aanzien en bevat uit
voerige gegevens over het Venlo-incident.
In het gedeelte dat het vertrek van de
regering behandelt, worden de gebeurte
nissen in en om het kabinet tijdens de
oorlogsdagen, het vertrek van het Prinse
lijk Gezin, van H. H. de Koningin en van
het kabinet, het bombardement van Rot
terdam en de capitulatie beschreven.
Het gedeelte, dat getiteld is „De eerste
maanden in Londen", geeft een indruk
van de stemming in Londen gedurende die
maanden en een overzicht van de opvat
tingen ten aanzien van de voortzetting van
de oorlog en de kabinetspolitiek dier da
gen. Het beschrijft verder enkele vredes
pogingen, het optreden van de heer Ger-
brandy als minister-president en het af
treden en de terugkeer naar Nederland
van jhr. De Geer.
De beide boekdelen zullen 1275 pagina's
tellen.
BINNENGEKOMEN EN VERTROKKEN
VISSERSSCHEPEN
Binnen op 1 Juni 1949.
IJM 41 „Claes Compaen", rederij Verre
Visserijmaatschappij, met vis, vertrokken op
24 Mei uit Engeland.
Naar zee vertrokken op 1 Juni.
IJM 19 „Adelante": IJM 54 ..Limburgia".
Haringdrijfnetvissery.
Binnen op 1 Juni:
De KW 151 met 18 kantjes van hem zelf,
van de KW 65: 16 kantjes, van KW 130: 28
kantjes, van KW 167: 25 kantjes, van KW 50:
23 kantjes, van KW 175: 21 kantjes, van KW
127: 20 kantjes, van KW 110: 20 kantjes, van
KW 43: 33 kantjes en van KW 42: 21 kantjes.
De KW 67 met van hem zelf 13 kantjes,
van KW 49: 7 kantjes, van KW 20: 19 kantjes,
van KW 78: 21 kantjes, van KW 144: 10 kant
jes, van KW 38: 15 kantjes, van KW 93: 33
kantjes, van KW 33: 30 kantjes en van KW
83: 10 kantjes.
De KW 25 met van hem zelf 65 kantjes,
van KW 14: 65 kantjes, van KW 73: 56 kant
jes, van KW 2: 55 kantjes, van KW 3: 61
kantjes, van KW 9: 43 kantjes, van KW 47:
36 kantjes, van KW 140: 84 kantjes, van
IJM 75: 70 kantjes en van IJM 353: 58
kantjes.
SCHEEPVAART IJMUIDEN
Woensdag 1 Juni kwamen de haven van
IJmuiden binnen: Hercules van Rotterdam.
Eemland van Bremen. Grampian Coast van
Newcastle. Albatros van Rotterdam. Afina
van Kingslyn. Surte van Londen. Hanne Skou
van Wismar. Stad Arnhem v. Huelva. Castor
van Goole. Union van Par. Vulcanus van
Smyrna. Lingestroom van Hamburg. Virgi
nian Coast van Tyne.
Franse Raad van de Republiek
stemt voor vrije benzineverkoop
De Franse Raad van de Republiek heeft
zich na een debat van tien uren bij stem
ming uitgesproken voor vrije verkoop van
benzine in Frankrijk van 1 October aan
staande af tegen de huidige prijs van fr.
43.20 per liter.
De raad nam met 178 tegen 133 stemmen
een rechts amendement in deze zin aan
op het wetsontwerp, dat vorige week door
de Nationale Vergadering was goedge
keurd en volgens hetwelk een dubbele
prijs voor benzine gegolden zou hebben,
namelijk een lage prijs voor voorrangs
gebruikers op rantsoen, en een hoge prijs
voor vrije benzine.
soen, en een hoge prijs voor vrije benzine.
Het thans door de raad geamendeerde
wetsontwerp moet nu weer aan de natio
nale vergadering worden voorgelegd, doch
in die tussentijd zal het huidige systeem
van gerantsoeneerde benzine gehandhaafd
worden.
Russische-agenten trachtten
vrouw uit Turkije te ontvoeren
De Russische regering heeft van de
Turkse regering geëist dat zij een Russische
vrouw uit zal leveren die geweigerd had
naar Rusland terug te keren.
De Russische ambassade heeft op het
Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken
een nota laten afgeven waarin wordt uitge
legd dat mevrouw Saniber Gassanof, de
echtgenote van een vroegere employé van
de Russische ambassade in Ankara, schrif
telijk aan de Russische autoriteiten ver
zocht heeft om haar naar de Sovjet-Unie
te laten terugkeren. In de nota wordt ge-
eist dat de vrouw aan de Russen zal worden
overgedragen.
Mevrouw Gassanof. die zich momenteel
onder bescherming der politie te Ankara
bevindt, heeft onmiddellijk tegengesproken
dat zij ooit zulk een brief geschreven heeft.
De autoriteiten zeggen dat de vrouw,
die weigerde haar echtgenoot te vergezel
len toen hij een half jaar geleden bevel
kreeg naar Rusland te komen omdat hij
een exemplaar van Kravchenko's boek „Ik
verkoos de vrijheid" in zijn bezit had ge
had, nu het Turkse staatsburgerschap heeft
en haar naam veranderd heeft in Kiryagdi.
De Turkse autoriteiten beweren dat vier
mannen van de Russische ambassade ge
tracht hebben verleden week Donderdag
mevrouw Gassanof uit haar woning te
Adana te ontvoeren. Toen de vrouw ge
weigerd had de mannen te vergezellen, pro
beerden zij geweld te gebruiken doch de
ontvoering mislukte doordat een aantal
Turken tussenbeide kwam. De Turkse pers
noemt deze poging tot ontvoering een
„nieuw geval Kosenkina". (United Press).
WEEKABONNEMENTEN
dienen uiterlijk op Woensdag te worden
betaald, daar de bezorgers op Donder
dag moeten afrekenen.
DE ADMINISTRATIE
Het dorpje Diever wekt in deze tijd her
inneringen op aan Tegelen en aan het nog
meer beroemde Oberammergau, waar de
passiespelen vele maanden aaneen de ganse
plaatselijke bevolking bezig houden. In ver
gaderingen van de landbouworganisatie, bij
de kapper en in het genoeglijke dorpscafé
aan de Brink hoort ge doodgewone mensen
hun beweringen staven met fijnzinnige ci
taten van Shakespeare, en in elk gesprek
van boeren of notabelen klinken namen op
van Peer en van Solveig.
Diever halverwege tussen Assen en
Meppel, verscholen in de bossen die zich
uitstrekken van daar tot aan Appelscha
is aangetast door de koorts van het open
luchtspel. en van de drieduizend inwoners
zijn er maar weinigen die er vrij van
blijven.
Het is alles simpelweg en geleidelijk ge
groeid. Toen de Oranjevereniging in 1946
de wens uitsprak om in de lange reeks van
nationale feestelijkheden op Koninginnedag
nu eindelijk eens wat anders te brengen
dan het gebruikelijke programma van op
tochten, ringrijden en koekslaan, hebben
de leiders van de toneelvereniging de hoof
den bijeen gestoken en besloot men zich
aan een openluchtspel te wagen.
De opvoering van Shakespeare's „Mid-
zomernachtdroom" in het bos „Berkenheu-
vel" was heel eenvoudig van opzet en zeer
klein gehouden en uitsluitend bestemd voor
de plaatselijke bevolking. Maar het succes
was zo groot, de ligging van hel „open
lucht-theater" zo idyllisch en de belang-
Uit Haarlems
verleden
In vroeger eeuwen bestond er in Haar
lem een eigenaardig gebruik, namelijk het
ophangen van een kraamkloppertje aan de
voordeur van het huis waarin een kind
geboren was. Het was een versiering van
kant op een plankje, gevoerd met zijde.
Aan de kleur was te zien of er een jongen
of een meisje het levenslicht aanschouwd
had. Rood-wit betekende een meisje, rood
een jongen. Oorspronkelijk schijnt de deur
klopper zelf omwoeld te zijn geworden, om
de kraamvrouw niet te verontrusten door
luid kloppen.
„Het Kraamkloppertje"
(Naar een oud schilderij)
Indertijd werd beweerd dat het kraam
kloppertje dateert uit de tijd van het beleg
van Haarlem door de Spanjaarden. Zü zou
den toen gediend hebben om plundering
van huizen waarin jonge moeders nog bed
legerig waren, te voorkomen. Onderzoe
kingen hebben evenwel geen goede gron
den voor dit vermoeden aan het licht ge
bracht. Integendeel, er is gebleken dat er
reeds vóór het beleg kraamkloppertjes in
gebruik waren. Onder andere is dit vast
gesteld in Enkhuizen en enige andere ge
meenten in Noordholland. Evenmin kon
mét -juistheid aangetoond worden de be
wering dat aan hot huis van een kraam
vrouw gedurende zes weken langer
mocht het kloppertje niet uithangen
geen kwitanties gepresenteerd mochten
worden. Zelfs geen deurwaarder mocht dan
met een dwangbevel aankloppen! Wel
blijkt uit oude geschriften dat er altijd een
zekere eerbied bestond voor een kraam
vrouw. De Germanen rekenden een kraam
vrouw zelfs heilig. In Nederland en Duits
land werdén de huizen waarin kraam
vrouwen verbleven ontzien. Zo zelfs dat
die huizen in dagen van burgerkrijg en
oorlog, meermalen gebruikt werden als
toevluchtsoord voor vervolgden.
Hertog Jan van Beieren zond een zoen
brief aan de Friezen waarin maatregelen
waren opgenomen tegen kraamschenders.
Om de huizen waar kraamvrouwen
waren kenbaar te maken, omwond men
de deurklinken. Eerst later toen deur
kloppers werden ingevoerd kwamen de
kraamkloppers.
Nog in het midden der negentiende eeuw
werden in Haarlem kraamkloppers ge
bruikt. Eerst daarna is het gebruik geheel
afgeschaft.
stelling ook van buiten dermate verrassend
dat men een tweede voorstelling gaf.
In Diever was daarmee de kiem gelegd
voor een gebeuren dat in enkele jaren tijds
in heel Nederland de aandacht getrokken
heeft en waaraan een zekere culturele
waarde stellig niet mag worden ontzegd.
Het jaar 1947 zag een viervoudige en ar
tistiek veel hoger staande reprise van de
„Midzomernachtdroom", verleden jaar
volgde „Storm" van Shakespeare en in
totaal hebben nu al meer dan drieduizend
mensen in het openluchttheater met zijn
thans tot achthonderd plaatsen uitgebreide
accomodatie genoten van hetgeen de ama
teurs uit Diever in een reeks van voorstel
lingen gedurende 1947 en 1948 hebben ge
bracht.
De minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen zond verleden jaar een ver
tegenwoordiger, er waren de commissaris
sen van de Koningin in Drenthe en Over-
ijsel, burgemeesters van tal van omlig
gende gemeenten en vele bekende figuren
op cultureel en toeristisch gebied.
Thans staat „Peer Gynt" van Henrik
Ibsen op het programma. Het stelt hoge
eisen aan de leiders, maar die hebben er
desniettemin hoge verwachtingen van. Zon
der twijfel zal men hier en daar coupures
en veranderingen moeten aanbrengen en
wellicht zal men soms projectie-hulp moe
ten hebben om enige problemen op te los
sen, maar regisseur Broekema is zelfver
zekerd en vol goede moed.
Sinds enige dagen repeteert men in het
openlucht-theater. De notabelen doen er
aan mee, maar ook de assistent van de zui
velfabriek, een verzekeringsagent, de vrouw
van de rijwielhersteller, enkele onderwijzers
en talloze figuranten. En in de boerderij
zitten de vrouwen en meisjes met nijvere
handen te werken aan de fraaie costumes,
die ten dele zelf worden ontworpen en
gemaakt. In de burgemeesterskamer loopt
de telefoon af en toe warm van de tien
tallen gesprekken, die burgemeester Mey-
boom voert met de autobus-ondernemers
in Steenrijk, Meppel, Assen, Hoogeveen,
Emmen, Heerenveen en Appelscha om een
behoorlijke regeling te krijgen voor het
vervoer van de bezoekers van elders, en als
het gesprek wat al te. moeilijk „door" komt
(telefoonverbindingen in Drente zijn be
paald niet best) verleent de beheerder van
het postkantoor, die tevens wethouder is, de
burgervader assistentie.
23 Juni, 7, 16 en 27 Juli zullen hoogtij
dagen worden voor Diever. De data zijn, uit
tactische overwegingen, wat ver uit elkaar
gekozen omdat er dan telkens weer andere
pension-gasten zijn in het Drentse land.
In een blijmoedig-optimistische stemming
fluistert men er touwens bij dat het bo
vendien de mogelijkheid open laat om des
noods extra-voorstellingen in te lassen.
Heel Diever is nu vervuld van het ko
mende openluchtspel. Een oude boer in de
autobus, die ons naar het Zuiden voert,
kijkt wat misprijzend bij al dat levendige
gepraat over „Peer Gynt".
„Wat mut dat allemaol?" zegt hij nukkig.
,,'t Liekt wel of ze in Diever niks aanders
te doen heb'nMaar als de vrolijke
conductrice ondeugend opmerkt „dat zij
hem toch al twee jaar achtereen in het
theater- op „Berkenheuvel" heeft gezien",
glijdt de stuursheid prompt van zijn ge
zicht en antwoordt hij lachend: „Nou ja.
maar ik heb de tied, ik bin al old, ik hoef
ommers niet meer te waarken. 't Is een
rare wereld mit det toniel in 't bos, en zo.
Mar mooi was 't, meroakels mooi, det muk
zeg'n
Kort verhaal door W. G.
Leon was achttien toen hij thuis vertelde
de wereld in te willen om bokser te worden.
Zijn vader lachte en vond het goed, maar
zijn moeder schrok en in een vertrouwelijk
ogenblik dwong zij met haar kinderlijk bij
gelovige aavd Leon de belofte af, dat hij
eerst bij Madame Ibesco op het Frederiks-
plein zou gaan vernemen of de kaarten
gunstig voor het boksen lagen. Deze vrouw
was de geestelijke steunpilaar van Leon's
moeder, die haar leven had afgestemd op
Madame's voorspellingen. Madame hield
iedere middag zitting in het opkamertje
achter het café van haar echtgenoot. In het
benauwde hokje lichtten slechts het rode
schemerlampje, de imitatie kristallen bol
en de vette beringde handen van Madame
in het donker op.
„Ga zitten, mijn jongen", zei een hese
stem. Leon stak van wal. Hij sprak over
boksen. Wel of niet doen? Madame greep
een ei en liet haar linkerhand achteloos een
spel kaarten strelen. Plots vielen drie kaar
ten open op tafel: ruiten tien, harten aas en
schoppen vrouw.
„Boksen is goed, mijn jongen, de ruiten
tien vertelt het me."
Leon ademde verlicht op. De vrouw ra
telde verder, niet over boksen maar over
hartenaas, die wees op een grote en prach
tige liefde. Leon knikte, slaperig geworden
door het rode licht en het monotone stem
geluid, dat echter ineens dreigend werd en
welhaast profetische allures kreeg, toen het
schor fluisterde, dat zwart ongeluk in
Leons leven zou brengen. „Mijd zwart, mijn
jongen, mijd zwart, de schoppen vrouw laat
niet met zich spotten, mijd zwart".
Leon zei ja en betaalde een rijksdaalder.
Zijn moeder was gerustgesteld en zo ging
Leon op een dag de wereld in om bokser
te worden. Hij monsterde op een Portu
gees schip, waarvan enige varensgasten ge
drost waren, en wist reeds vóórdat het schip
het Noordzeekanaal uit was, dat een
collega-stoker, een verlopen Pool, eens een
groot bokser geweest was. Van hem kreeg
hij, in ruil voor wat sigaretten, zijn eerste
lessen. Na twee jaar zwerven en boksen
werd hij professional en mócht zo nu en
dan als bijnummer eens een partijtje bok
sen. Hij werd met kleine letters op de affi
ches aangeduid als Leon de Breuckelaere,
wat een verfraaiing van zijn moedersnaam
Breukeleers was. En in de loop der jaren
begon Leons ster steeds feller aan de boks-
hemel te schitteren. Met de successen in de
ring kwamen ook de vrouwen in zijn leven.
In een aardig, donker meisje uit Limburg,
dat als dienstertje in een cafétaria werkte,
meende hij tenslotte de ware gevonden te
hebben. Een jaar lang kende hij de grote,
verblindende liefde, welke slechts eenmaal
in elk mensenleven voorkomt, maar toen,
op een avond in Parijs waar hij in drie
wedstrijden moest uitkomen ontving hij
een brief, waarin Suzette hem vertelde, be
zweken te zijn voor de materiële beloften
van een bierbrouwer uit Maastricht, die
haar in het Limburgse land een rijk leven
wilde schenken.
Leon keek van het balkon van zijn hotel
kamer neer op het gewoel in de Rue Cadet
onder hem. Lantaarns, autokoplampen en
fantastische lichtreclames werden door het
tranenwaas in zijn ogen grillig vervormd
en smolten samen tot een grotesk beeld van
een dikke vrouw, die zei „Mijd zwart, mijn
jongen, mijd zwart."
En voor het eerst in zijn leven hechtte
Leon waarde aan het woord van een waar
zegster, want de Limburgse Suzette had
zwart, ravenzwart haar.
De wereldtitel weltergewicht lag binnen
Leons bereik. Eerst de Amerikaan Alan
Johnson verslaan, en dan de Fransman
Méchault, de wereldkampioen. De manager
van Leon slaagde er in de neger Johnson
over te halen de belangrijke match in Am
sterdam uit te vechten.
Leon voelde na de eerste ronde reeds, dat
hij de sterkste was.-Toegejuicht door dui
zenden toeschouwers danste hij elegant om
zijn tegenstander heen, met venijnige flit
sende stoten de nodige punten verzamelend.
Zo ging het door, de tweede, derde, vierde
ronde, steeds in de meerderheid, de achtste,
de negende ronde. De gong voor de laatste
ronde. Traag, doodop, met een gevaarlijke
dreiging in de ogen, kwam de neger zijn
hoek uit. Langzaam draaide hij om zijn spil.
Incasseerde twee stoten in het gezicht. Het
v/as bijna afgelopen. Het tempo zakte. Dan
plots een flits, een kreet uit de menigte,
een donkere arm schoot uit. Johnsons
rechtse sloeg Leon te overmoedig en
daardoor slordig in zijn dekking tegen
de kin. De Hollander zakte door de knieën.
Van dichtbij drongen de opgewonden woor
den van zyn verzorger tot hem door: „Op
staan, nog één minuut, opstaan". Wanke
lend richtte Leon zich op zeven acht
dan stond hij overeind. De toeschou
wers juichten: hun favoriet ging winnen.
Johnson wilde de strijd in de laatste ogen
blikken forceren. Als door een nevel zag
Leon hem op zich toekomen, een grool
zwart lichaam, nat glimmend onder het
zweet, lichtglanzend over de spierbundels,
een zwart lichaam, donker zwart lichaam,
zwart, zwart en als in een visioen zag
Leon kaarten, schoppenvrouw, een dikke
Madame in een schemerig vertrek en het
gerumoer der mensenmassa vervaagde tot
een hese, angstwekkende fluisterstem, die
zei: „Mijd zwart, mijn jongen, mijd zwart."
De volgende morgen brachten de ochtend
bladen bijzondere reportages over de sensa
tionele nederlaag van Leon de Breuckelaere
tegen de neger Alan Johnson en uit de ver
slagen bleek, dat geen der aanwezige
boksexperts begi'epen had, waarom Leon in
de laatste seconden plotseling alle tegen
stand opgaf en zich door de neger Icnock-
out liet slaan alsof hij een onafwendbaar
noodlot aanvaardde.
(Nadruk verboden).
Weer een partij diamant
teruggegeven aan ons land
Dinsdag werd op het ministerie van
buitenlandse zaken wederom een partij
diamanten aan de Nederlandse regering
teruggegeven, die gedurende de bezetting
uit Nederland waren geroofd. Ditmaal be
trof het een partij van 336,24 karaat, welke
teruggevonden is in Spanje.
De ovei'handiging geschiedde door de
secretarissen der Amerikaanse, Britse en
Franse ambassades te Den Haag.
Deze diamanten zijn destijds door de
Duitsers van Joodse diamanthandelaren
gevorderd en na de oorlog in Spanje, terug
gevonden door de vertegenwoordigers van
de geallieerde bestuursraad voor Duitsland,
die in overleg met de Spaanse regering
belast is met de opsporing in dat land van
Duits bezit en door Duitsers geroofde goe
deren.
